Cae-sareae Maiestatis apud eundem fuisset arestatus-Sic terna petitione frustratus, postremo, quum ad eum Vestrae Caesareae Maiestatis mandatum. etReveren-dissimi domini Quinque-Ecclesiensis missisem liac de re litteras, demonstrassemque in utrumque nostrum capitalera indignationem Vestrae Maiestatis exarsu-ram, nisi maturassemus memoratum captivum emit-tere; assecurari per mevoluit Capitulimei testimonio.
Quo confestim pro eius voluntate lieri con fecto, et ad eum misso, Stephanum quoque Zoltliay cras summo mane expediam ad arcem Onod, ubi deliberationem domini Perenny expectabit, captivoque eodem rece])to omni festinatione, qua maiore poterit et debuerit, ad Caesaream Vestram Maiestatem properabit. Quo au tem malo meo fato ingesserint mihi sese tot impedi-menta, quominus potuerim omnia exequi pro Caesa-reae Vestrae Maiestatis voluntate ac mandato. suppli-co humillime, ut etiam pro amore Dei et perpetua mea Servitute, dignetur clementer mihi veniam dare et indignationem suam a me avertere, ut a subiectis-simo et fidelissubiectis-simo servo, qui profecto nunquam pec-c a t , pepec-cpec-cabitque spec-cienter Vestrae Caesareae Maie-stati, futurus tarnen imposterum multo peritior ad obedi-endum eiusdem mandatis.
Caeterum iam ab aliquot diebus intelligo dissi-dium recrudescere, et in maius quotidie serpere, inter dominum Telekessy, et Franciscum Nemethy. Quod si tempestive non sopietur, haud dubie hic tractus terrae, qui Agriae et Cassoviae interiectus est, gra-vissime perturbabitur. Queritur dominus Telekessy, quod Franciscus Nemethy ditionem Vestrae Caesareae Maiestatis occupet, et usurpet sibi: hic vicissim, quod
118
ab illo bona quaedam ad arcem Tokay pertinentia depraedentur, quemadmodum Maiestas Vestra Caesa-rea dignabitur videre ex litteris vicegerentis Francis-ci Nemethy ad me datis, quas ad Eandem propterea misi, una cum aliis a Francisco aceeptis, ut de huius ipsius dissidii rationibus certius aliquid intelligat.
Quamquam si res penitius introspiciatur, et Joannis Regis filius dedita opera mandaverit Francisco, ut Caesareae Vestrae Maiestatis ditionem vexet. nolens iam deinceps stare praesentibus induciis; audio, eius-dem Francisci Nemethy bona potissimum esse tur-barum liarum in causa, quae Maiestas Vestra Caesa-rea ipsi Telekessy donavit. De quo quum non dubito, satis iam affatim informatam esse Vestram Caesare-am Maiestatem, supcrvacaneum putavi, hoc negotium pluribus mihi esse prosequendum, sperans etiam, quod Eadem clementer de remedio eius providebit. Quod si citra arma fieri poterit, magno liaec misera plebs a Caesarea Vestra Maiestate afficietur beneficio, quae iam vix etiam spirare possit, adeo et nuper per 110-stros quosdam exhausta est omni aliraonia, et mox per hunc crudelissimum rebellem non exhaurietur tantum,
sed etiam conficietur.
Quum autem fit mentio in hoc negotio etiam de-cimarum Agriensium. et cuiusdam concorcliae, fectis meis cum Francisco Nemethy initae, non prae-termittam id quoque ad Caesaream Vestram Maiesta-tem humillime perscribere; quod etiam tunc facere non praetermisissem, si ipsi rei, quum fiebat, inter-fuissem. Proximae enim messis initio eram Augustae apud Caesaream Vestram Maiestatem, quo tempore, quum omnes vicini nostri, 11011 solum adversarii, sed etiam fideles Vestrae Caesareae Maietatis, ita et
ani-mos erexerant, et expediverant maniis ad distrahen-das decimas nostras, ut 11011 putarent praefecti mei, eas se tueri et colligere posse, nisi vel armis vel cuiuspiam temporariae amieitiae interventu, vel etiam partis aliquae (így) eaiundem decimarum eoneessione (sie enim mihi retulerurit). Quo autem minus lieeret illis rem armis gerere propter inducias, iidem prae-fecti ducentorum duntaxat florenorum decimas in his-dem possessionibus, quae pro portis in dimidio fere milliari arcis Tokay positae sunt, Francisco conces-serant, recepta memorata pecunia, et ea inter se fac-ta concordia, ne in reliquum mutuo laederentur, essent-que utraessent-que ex parte utrorumessent-que tam bona quam co-loni ab omni violentia et distractione securi. Et quan-docunque alteri parti libuisset a concordia recedere, duabus ante septimanis significaretalteri. Sichactenus hic tractus pacifice permansit.
Nunc iam, quia revera idem Franciscus Nemethy ditionem Vestrae Caesareae Maiestatis captet, et manifeste videtur illam in eum iinem velle vexare, ut domino suo subiiciat, idque privata ne, an ipsius domi-n i sui voludomi-ntate, quum adhuc omdomi-nidomi-no igdomi-noratur; ego humillime putarem, haue illi licentiam in prineipiis suis esse inhibendam; quia nimis late per hos Comi-tatus dispergitur, discurrentibus etiam mandatis eius, ut et dicam praesentem Vestrae Caesareae Maiesta-tis, et omne genus victualium miseri populi in arcem Tokay, et in castellum Zerench comportent. Et qui subito non paruerint, miris cruciatibus atficiuntur in memorata pertracti loca. Qua vi et temeritate, ne offi-ciales eiusdem Erancisci Nemethy in iniuriam Ve-strae Caesareae Maiestatis, et in praeiudicium induci arum uti vellent, quum ad eos dedissem proxime
lit-120
teras, renunciaverunt satis insolenter et tyrannice: „Si liii Comitatus Caesari Vestro persolverunt dicam,nou decessuras loco suo inducias, si et Regi suo eandem dicam persolverint. Caeterum iurare se per Omnipo-tentem Deiim, quod si nos ob id depraedabimur, per-cutiemus, oecidemus; eos quoque vicissiin depraedatu-ros, percussudepraedatu-ros, occisuros." Quod quam temerarium, quamque horrendum sit audire a Christianis in Christi-nos, quis ignoret? Interim tamen, quid Agrienses cum domino Telekessy contra liunc violentum conari aggredique oporteat, quum motu nostro proprio nihil videó, quod tentare tuto possimus, ne quid induciis peccaremus imprudenter, a Caesarea Vestra Maiesta-te duxi nobis esse expectandum; quod etiam ad domi-num Telekessy scripsi
De Turcis nihil aliud postea successit hic apud nos, nisi quod quinta huius mensisdie venerant pro pe villám meam Maklaar duo equites, reliquis 11011 lon_
ge in insidiis latentibus Forte tunc incidentes ii duo in quendam raeum militem; qui ex agro revertebatur in villám, 11011 prius Turcas esse cognovit, quod 111 Hungaricis pileis erant, quam liastis in illum directis Turcice inclamassent, ei esse moriendum, nisiseactu-tum dedidisset. Hic autem, quia praeter frameam ni-hil habuerat armorum, vesteque sola usus pro clypeo-dimicavit aliquamdiu, et demum arrepta fuga inoffen-sus evasit, hasta alterius hostis secum relata.
Allatum etiam ex Transsylvania est litteris Jo-annis Zalanczy, Principem Turcarum esse vehemen-ter perturbatum, Passam unum ex primariis quatuor, quem cum meliore parte sui exercitus contra filium
expediverat, ut eum ad deditionem urgeret, ad eun-dem mox defecisse cum omnibus copiis. Quumque ad
hoc diffícültate quoque comeatuura reliquus exercitus in castris laboraret, filiumque vidisset tanta accessio-ne virium et fortunae favoris animos extulisse. Con-stantinopolim ex Asia cum allero fílio similem fugae rediisse, iamque rumeres spargi, alterum filium simul cum Persa ad annum nóvum contra parentem in Bythi nia venturum, esseque apud parentem omnia plena sollicitudinis et trepidationis , nutarique multorum animos et studia. Faxit Altisimus, ut omnia suc-cedant oppressae Christianitatis beneficio, eiusque saluti et liberationi. Idem Altissimus Vestram Caesa-ream Maiestatem diutissime conservet, et exomnipar te felicissime. Agriae 12. Decembris
1559-XXXVIII.