0 homo, quam miser et quam res es plena laborom, Principium, medium, finis et ipse malus.
Hic lacrymae, labor hic, mors hic venit aspera vitae, Tunc etiam infantes cum videt aura novos.
Usque adeo nemo mundi sub cardine vivens, Ex omni vitam parte beatus agit.
Sors dominos rerum, sors aspera tangit egenos, Per variasque vices Craesus et Irus eunt.
Seu canabem duram, rex sive quis aurea gestet Fila, domus cuius cingat honora caput.
Dum se calcari fert, et nos vescier aura, Communis nostri pendula terra parens.
Semper habet rixas, et iurgia semper in iras, Semper in invidiam corda cruenta tremunt.
Tunc etiam dulci cum membra sopore levantur, Sustinet alternas spesque metusque vices.
Nam subit interea diuturnae lucis imago, Et sua sospitis tristis Erinnys adest.
Nocturni terrent lemures, et inania ludunt Monstra, dolor corpus, pectora moeror habet.
Palpitat angusto cor tramite, foedus ab alis Hircus olet, lacrymis stragula tota madent.
Nunc hos ense minax sequitur, vel perculit hostis, Nunc illos calido turbine flamma vorat.
Non aliter iugulo quarn qui sua colla redemit, Aut qui de media strage remissus hiat.
Mox ubi delusum se lumine cernit aperto, Vanaque nil praeter monstra fuisse videt.
Heu quantos animo fert plausus? quanta recurrunt Gaudia, sollicito iam pereunte metu.
Hoc genus humanum patitur, genus atque ferarum, Quod sua cunque pigro membra quiete levat.
Pius decies una tamen aemula nocte recurrunt, Facta die nequam si qua fuere viro.
18 sospi tis Sir. sopitis
6 Ex omni parte beatus - cf. Hor. Cann. 11, 16, 27
60
5
10
15
20
25
30
35
170
Elegia V De morte
Danda solo lacrymis alii cum funera plangunt, ln lacrymas oculos f er quoque, na te, tuos.
Causa tui subeat ftetus, bona mille per atrae Quod Furias Parcae iam tibi ademta putes.
Si nitidum dederis moestam velamen in umam, Mandet et exequias summa parare dies.
Frigida non dubites inferre cadavera tumbis:
Defunctis etiam publicus extet honos.
Si fuit ofticio tecum coniunctus et usu, Ex oculis large decidat imber aquae.
Sufticiatque dies vix unus et alter obortis Fletibus, haec pietas corda aliena capit.
Ne quis ab officio te cedere dicat honesto, Signa tui luctus moesta doloris habe.
Dulce rudimentum populo dabit illa sinistro Forma: quis ex lacrymis non putet esse pios?
Meta tamen lacrymis obstet post funera veris, Neu cor ad extremum sentiat aegra tuum.
Scilicet hoc iterum quod profuit ante nocebit, Iam bene sufficiat iusta dedisse suis.
Carpit enim vires moeror, mortemque propinquam Reddit, et in multos non sinit esse dies.
Immodicus tua corda dolor non occupet, aestu Ne medio pereas, ipseque forte cadas.
Non ratio dulces reparandi est ulla sodales, Non quis ab infernis rursus abire potest.
Tunc sat amicorum fatis lacrymisque dedisti, Cum requies illos sub pede dulcis habet.
Ille quod est hodie, tu cras potes esse dolendo, Mors mortem sequitur, nex nece nulla caret.
Aspice te rursus, te consolare iacentem, Quod quem deplores axe receptus agat.
0 inamoena dies lethi statione secunda, 0 quam difficile est, hic bene posse mori.
Cum properas, currusque paras, navesque Charontis, Felici ac diti maximus horror ades.
Parca mane, intervalla rogant, quis aurea sors est, Nulla dies quibus est aspera, Parca mane.
Parca veni, quibus est hoc durum vivere mundo,
40 Vita quibus tristis, mors peramoena foret.
Cui desunt vires, rebusque laborat egenis, Quaerere quem victus curva senecta vetat.
Amplius et nullam qui sperat in orbe salutem, Quique suis lacrymis quod facit omne rigat.
4S Ille, o Parca, tuas ultro se volvit ad aras, Fert pertaesa diu fi.la secanda tibi.
Non animos atra solvit formidine mortis,
Qui bene quod sit humUs glebaque novit homo.
Lex ea coelestis, fato pereamus ut omnes, so Terra quibus genitrix est rudis atque lutum.
Perque gradus alii succedunt, cum gravis urna Fert alias, tumulo iustaque summa facit.
Cur igitur quoque tu dum sis obnoxius illis, Non bene composita funera mente feras?
ss Mille solo dulces etiamsi vixeris annos, Illa tamen semel est hic adeunda palus.
Scilicet hoc aevum nil fata novissima curant, Pendet ab arbitrio vitaque morsque Dei.
Terra quibus genitrix iterum vertemur in ipsam
60 Terram, ac interitus nescia nulla manent.
Sic mare, quas mittit, recipit concursibus undas, Sic repetunt ortus ftumina cuncta suos.
Sors hodie ftoret, Borea cras obruta marcet, Altematque suas lubrica Diva vices.
6S Fide minus, radios dum sol tibi praebet amicos, Ne mox horribili lumina nocte tegat.
Scinde tuos iterum luctus, nam purior aura Iam reparare potest Cynthius orbe diem.
Tempus erit, quod concilium ad commune vocabit,
10 Omnes clausa soli quos monumenta tenent.
Tunc rediviva imis prodibunt membra sepulcris, lllos tu cemes lumine quosque tuo.
Se vindex hominum factis accommodat aether:
Pro meritis venient spesque metusque suis.
1s Fasque nefasque Deus tunc aequa lance probabit, Nemo foret meritis plusve minusve suis.
Hora brevis miseros luctus in gaudia longa Vertet, et in tristes omnia laeta dies.
Praemia post fatum veniunt, ceu corporis umbra, so A summo merces funere vera datur.
Ergo quid ante obitus tu dicas ore beatum?
Pendet ab extremo gloria vera die.
Iudicium patris a fato de prole resurgit,
61
172
Candida propter eum tempora natus habet.
85 Ut sit dura, tamen vestis consumitur usu, Vix ut ea sordes tollere calce velis.
0 miseros, dulces ubi vix bene vidimus auras, Lux brevis in tenebras, nos modo rursus agit.
Lata semel lex est mortalibus ista, reversi
90 ln ventrem redeant matris, humumque petant.
Est caro nostra novi prato nimis aemula fani, Mane novo quod stat, sole cadente cadit.
Busta locum bustis cedunt, aliisque peremtis Mox alii subeunt, ut nigra regna petant.
95 Sic folia ex foliis nascuntur in arbore vema, Sic alio pulsum gramine gramen obit.
Flos et homo vitae communi sorte tenentur, Ad Boreae rabiem fractus uterque perit.
Cui statio de more data est variabilis herbae,
100 Non res aetemos sentiet illa dies.
Haec quoque fata manent, qui non mortalia temnunt, Cumque labor fabris, cumque labore faber.
Esto memor vitam quod mors haud tarda sequatur, Non est qua lethum lege tenere queas.
105 Illa, diu nosti, quo tecum foedere pacta est,
5
10
Quo minime credis tempore Parca venit.