Signa ecclesiae, seu via facilis in notitiam ecclesiae a Christo a Christo institutae perveniendi

S I G N A ^

ECCLESITE,

VIA FACILIS

ín notítiain Eccleiîae

1 RIS TO

Irftitutae perveníendi

/ / • • P r o p o f í t a /> /

V , 'tyntU* ¿ a

'í Qjfn*«,

REMIENDO PATEE

JOANNE RAICSANI

è SOGIETATE J E S U , Claudiopoli in Traqfylvania.

m ífifll

Caflovi* Typis Acadcmicis, perjoau. Hear. Frauenheirn, 172^.

;

, I

'M

AD LECTOREM.

mndwarum tempore divertijjitn, re*, pert apud eundtm diver forum Reitgtt*

mm Civet) de eonir over fis fide» »met ft difcept entes. E¿ occafoneperfonam

Scythe ab Oriente vementis qutdonu induit, fidcm fdvific&m ft veil« ont*

flefît propofuit ) ac quart Am i8« effet « quxfivitf Ad quaftumdum unutquu- que rtjpondijjet, Ju&m ejje ftlvificam ; fitfut Sep h a ed Citvimjiim couverfus, ex eo fuerebati cur Reltgionem [haul*

dicer et ver om pre Luther em, Unira, rtêl (¡re. rejponji loco accepit ; q*ia-»^t

X *

inquit ^t Xeligio CalvinUna ett verbo $ PEI confetti orna, habet puram verbi ₁ PEIpraáicationem» legttimam Sacra mentor urn admimjirationem,\ addebát' que, id efje evidcns Spiritam DI I k*¿

bcnti,

mirunt finguU,fuam^%mn Calvmianam Ksltgtontm ejfe verbo Dei cmforenem j in fuá) »o» in alta ejfe puram verbi

Dei prtedieationen*, & legitima*n Sa- tramentarum admtnijlrattonem, &c.

Urgebat Scytha, & pttebat, argumenté tali ut altquis eorum probetfuam Reli>

gtonem ejfe verbo Dei conforme*»! inu>⁴ ta ejfe puram verbi DEIpradicatio- nem, ¿re- quod argumentum nuda alia Rtligioftbi vendicare pojfet, H'tc quid' quid argumentorum pro fuá parte ad- dacebit Calviaijla » futs Rehgionibut applieabant, Unitarias, & Lutheranus, j

& vite verja. PoH loogam contentio.

mm

i

nem intuitos Sejt hu Cetfholictm kafle, nus tctccntem^ex eo percontabatur-, an non argumentum tale babérét ? Iteßorn dtt ü omnino ßbiejusmodt argumentum non dtejjt) ac fdsntió ah tilts impetrath oßendin EccUftam4ehere ejje Unarn,

Sanőtam, Catholicam , & Apo- ftolicam, qutbus riti explicatis,fro*

havit) figna bac nullt alt er i Reltgttm convertiré* quam Romana, pele flatus Civiutn dtjcurfu* iisdem pramtß

mes Xraflatolum de Signis ver4 Ecclefi<t conferipturum. ßua ergo paueula ex Bellarmin»* Becario* Pazmanno, lefio*

ctllegi* in Dialogos redacht tibi L.

B. offert, ex bis clare pereipies Religio*

nem Románam ejfe illám* quam Apofio*

Iipradteaverunt, D o m i n o coo- perante, &fermonem con-

firmante fequentibus fi- gnis. Marci 16*20.

XJ INDI.

I N D I C U L U S

DISCURSÜUM.

Biß.' \ Pag, i . O Eligió ex eo praedsé, qpád pro fe

X V Sacratp citet Scripturam, non dfi- bet ceriferi a Ohrifto efle Cindáta. i.

t . An quiíibet in fuá Religiope ljlvari

poííit ? 4»

j . Quantum malum fit hjerefisj u ,

4. De Dono Fidei. 16.

5. De Signis Ecclefiae ab Acatholicis ad- ftruftis. J 9.

4 . Nota vera: Religiopis ñudium perfe-

äionis 26«

7. Vera Religio licentiam peccaadi ex-

cludit, J f . I . Religio Saafta, qu« Saníios habet 49-

f . Religiopis ver je TePimonia Mira-

cula 60.

io„ Sufpeft* debent ef ¿ Religiones, &

earutn Authores, fi Miracvilis deftitu-

antur 71»

i r Ad Ecdefiam ehrifli Gentes conver-

tuotur. 84.

I i . Ecclefia ä C h i f l o fnndata debet efTe

Catbolic». 91*

j j . In Ecclefia debet effe fuccefio Apo-

^fiolica. 108.

34. De miilione lutheri , Galvini, Ser-

veti. "9«

17. Doftrina Ecclefiae Rnmänae congruit cum Apoííolica , habet certam decifi-

oneffi Gontroverfiarüm \ extra hatic

Hulla doitrinae foliditas. 12S.

J6. Novae Religiones antiqnarurn haere- fum errores colligunt, credendi regu-

la carent. 134, 27. Non Ghrifti, fed Sathanx Ecclefia uti.

tut ad fui propagationem, & propu, gnationem dolo malo, fraudibus, &

meudaciís. 148.

38. Religiones novas eíTe contrarias do- étrinae Evangelicae,& Apoftolicae,pau- cisofienditur 16 j . 39. TheodorusRomanamReíigionem arn- plexns gravi morbo corripittir j dum

cummortelrftatnr.rationem reddit, cur in Romana Religione moria-

tur. 179.

Errata fie corrige

Pag. Lio.

i i . ult.

14. ir»

22. J>.

28' 21.

42. ir- i i f . i s . 138. 4.

1 4 1 . ii.

144' 2í.

24?. Í6.

146. 18.

147. íS*

I f 2 . IJ.

Errata vitur pienam

aP fldem magis coÁ'ndovit fu'ppoíitiuia

confluí Üude eirá eorum frequente caedunt

corrcôïa videttr plenum

ad fidem minus comendavit fuppoíitítiunl conñituií Unde enim

eartin»

frequenter cedunt.

JDI$>

«&? C O »

c T i c x r » T s t X w ^ X Í ) X r cXicXi<iXscx3

DISCUKSUS PRIMUS.

Religio ex eo praecisc, quod pro ib

Sacram citet Scripturam non debet eenferi efTe a Chrifto- fundata.

C/ttho/icus , Crtfainijia, iuther tinas p

Unitarias* Theodora!.•

Cathcg \ U a n t u s accurfús populi ad nuil din as hodiernas ? Iuth,

^ C * » . P r c f e í t ó noil facile obfer- vávitantam frequentíam, praeter indíge- nas adfunt orientales plurími. G / b . Fropinquat quídam Tartaro fimilis, ve- i l e d

vil 1 tu Scytbam referens. Unit. Vi- de tur eífe íimilis uní de feptem Capita- íieis Scytharum. Salve bone vir : quod

«ornen tibi ? quod genus eft ? quibus ve- jiifti ab oris? Theodort nomen in bapti- fmo accepi; fangvis vefter fum. Anno

2690. Tranfylvaniam depopulanribus Barbaris cum Parentibus meis infans ho- lli in pr*dam celTt, abduftiisque procul in orimtem venundatus fui: in exilio mihi, \imorem DEI Conclitoris ccrli, Sc tcrrse, ferió inculcárunt genitores,, ac ae-

A rtnnni*

rumnis eonfefli, morti vicini per omnia Sacra funt obtefiati, procuraren! reditum in Patriarn, me in Chrifliana Religione 9 erudiri facereni.ecámq; ufque ad ultimuin vitae halitum colerem. Éa de caufa,Coe»

lcíle Numen aflídué precatus,tándem gra»

tiam obtínui, ctad dulce patrium Solum regredi meruerim. Vos proinde per fa.

iutem veftram obrefior, me rudem in fide Chrifiiana eruditote. Catk. Viri fratres, Centilem hunc noflrum fie in Religione <

ampledenda infiruamus, tanquam pro a- rima ejus graviflimani reddituri ratio-

«em. luth. Quid intereíl, in quaeunq;

Religione ex noílrati'bus fit, dummodó pié vivat, fatis illi erit pro'fpeftum, & a- nimse faluti confulturn ; fiquidem Cbri- Hian?e Religiones omnes fint fundatx in Scriptura farra. Tkeod. Ergóne piures funt apud Chriílianos Religiones? Unit.

JPlurcs omnino, nos quatuor prxfentes, finguli aliam, atqué aliam obfervamus.

Tkeod. Quarn igitarex pluribus ampie»

£ti debeo? Catk, Cauté, & prudenter in boc negotio procedere debes. Quxvis Religio fe dieit veram, & falvificam , á j Cbriílo fundatani, cüm tamen única tan- tüm ex iis vera fit, reliqux falsee, & Deo exofse; degmata enim fibi contraria te- nent, & quod una diut a Peo revelatum,

vel

t e f p?*ceptum efle, alia negát: quod li-C o na tenet, & ufurpat tanqoam ad Dei cuf- turn pcrtinens, alia tanquam idololatriá

dcteílatñr. Falfee Religiones fe palliant

•verbo Dei, pro fe adferentes facrae Scri- pture Textus, quos pro libitu perperanl interpretantur. Theod. Si quselibet do- ojnata foa in Scripture Textibus fündat, quomodd pnflet eíTe felfa, cum Scriptura facra, ut a parentibus audivi, fit Verbum Dei, qui nec fall},, nec fallere poteil?

Crtth. Monetae bonitas vel máxime ob- fervatur a figura, qnam imprefiam babet, fic aureus Tranfylvanicus Gaefaris effigj.

cm cum a qui la bicipiti in'figne Principa- ttis romple&ente praeferens, per fe juftus cenfetur : at rnrrn omnem nummum aura fpsciem habent-em, ac di&am effigiem, atque infignia ofientantem juftein aeflD mabis ? Then. Deceptus fum proximr, dum locó Lyfimachi ciiprum inauraturat ab jmpoftore accepi. Cath. Sic eft, funt plurimi impoftons, qui falfam 'udunt__s>

rnoneta, vili ma-ftae pretiofarn imp'imunt figuram. In quo igitur e láfti, dnrn ab jmpoftore locó auri cuprum accepiílii Theod. Non id 1 urn figuram debebam ob- fe.rvare, fed etiam figna veri auri exarru.

»are. Cath. Bene dicis, fic & in jR'eligi«.

onis negotio procede, non folum id con- A a ftdc-

«M ( 4 ) fr

íidera, an pro fe citet Scripturam, qv>?e ornat Religionem.velut figura monetamí mam omnes, quotquot fuerunt, & f u n t , falfae Religiones , hanc fibi applicant, &

ad fu a faifa dogmata malè detorquent.}

.îmô & Diabolus tentans Chriílum , Scri- pturam allega vit: fed fimul expende, an h?ec prétiofa figura fit jufiae mafíse impref- fa, cujus figna fi defint» concludito Reli- gionem nihil valere» hac non obflante fi- gura. -Aufcnfta ergo, dum nos filo te m»

pore difeurremus de fignis verte Religio»

mis, & cui figna haec convenire deprehen- deris, earn ampleftere. Vade interim, quietem cape, íaíTum ex longo itinerc 9 jefocilîa corpus, tum nos conven» ; Spi- ritus Sanfti gratiam autem femper im- plora, ut te illuminet in hoc fumoii ma»

siienti negotio.

DISCURSUS SECUNDUS.

A n quilibet in lu a Religione falvari poiïït ?

i«/^.rTPOtus hœreo Perculfus fermone X Pafioris nofiri, quem horiie fe- ilt ad populum. Cafo. Quae fuit mate- ria diäionis ejus ? lutb. Diluvium uní»

verfaíe mundi, quô Deus fcelera generis humani punivit, expoftiit: qualíter ni.

auirum Nocí vir juílus fceleratos inoiuie- rit,

• * r o ^

rit, ab iniquitate defifterent, fruSu nulla fequuto, Qualiter arcam, feu 11 a vim ex lignis firmis 100. annis fabricaverit, de- ridentibus eum mortalibus. Qualiter 0- mne genus animalium in earn ingreifum fit, eaque fecutus Noe cum uxore fua, ac tribus filiis Sem, Cham, Japhet, eorumq;

uxoribus. Qualiter item diluvio fecutS Area fwerit ja&ata, non tamen merfa__s.

Qualiter « m u m totum genus humanum extra Arcam repertum miferabiliter per- ierit,obrutum aquis, folxque o£bo animae beneficio Arcae falvae fa&ae fint, Catk.

Memorabilem tragoediam profe&o expo- f u i t , credo explicavit etiam ftru&uram Arcae? Luth. Explicavit fuse. Catk.

Non dubito explicavit etiam fenfum ejut myfticum 1 Luth. De hoc ne verbulum quidem in medium attulit. Catk. Audi igitur a me, quod ille dicere neglexit 9.

Area ilia fignificat Ecclefiam Dti.Fabrica- te ilia fuit ex lignis firmifsimis: Ecclefi*

Dei ex omnibus Gentibus nunquam defe-

&uris. Area 100. annis eft sedificata: Ec- clefia ab exordia mundi aedificari cepta, porro xdificabitur ad finem mundi. Ad confummationem S.tnkloruw Ephef. 4. 12.

Area in fluftibus natavit, non tamen—1>

merfa eft: Ecclefia inter perfecutiones fiuftuat, non mergitur. Area omnis ge.

A i «e"s

nerís anímalia recipiebat: Ecclefia e Cen¿ ( O tibus, Judaeis, kémque ex bonis, & ma lis sñ colleíta. Denique uti extra A ream nulla fu it mortalibus falus relióla, fie ne¡»

que extra Ecclefiam. Luth. Sic efe omnie 110, ut quis falvetur, neccífe eí>, ut fit in Ecclefia, id efls in Chnílum credere debet, i non vero neceíTe efl, ut fit determinate potjüs Religionis Romanar, quam Luthe»

rana?, Calviniatue, vel Unitaria? ; quilque enim falvari potefi in fuá Religione, mo?

¡da in Chriflnm credat, C/ttb. Etiam nu- per haec inconftderata verba etiutivifti, videris eíTe ex iis, qui ex Lutherana,Cal- viniana, & Unitaria Religione unam con.

flare valebant, Ne ergó in errore diu.

tiiis maneas, verba tu a ad examen acc¡„

piamus. Qiiifque fafoari pot eft in fuá Re.

Jigione, modo m Cbrijium credat. Duplex liorum verborum potefl tile feufus, pri.

rnó, omnes poíle falvari, modo in Cirri.

Rum confuse credant; etiamfi* non ere.

dant in particular! prsecipua myfteria de Chrifto. ido. Si credat 12. Artículos fidei in Symboló contentos. Primum falfum efle oflenditur; nam primó, fi fufficit ad.

falutem confequendarn.ut confuse creda- tur in Chriílum , omnes Batretici falvari poterunt,Unitarií, Donatiflse, Felagiani, átc. omnes enira crediant in Chiifl?im'li*

líque

4* (7) &

lique modo zizania à Diabolo feminata, in medio tritiri, non ad comburendum efient coîligenda in fafciculos, juxta—9

• Matth. 13. ;o. fed invehercntur in horre»

Util cœleftis Patrisfamslias.

IL Si quivis poteft falvari in Tua Religi»

on«, modo in Chriflum .credat, cur à Ca»

tholica Religione receiîïftis, cùm in ea 9 falvari poffitis ? cur monafteriis, remplis, bonis Cathoiicos fpoliâftis ? quid necef»

fe eft tot excogitare lites, do&rinam ca»

iumniari? cur lion reditis ad fidem Ro- manam, ut fervetur pax » & tranquilli- tas?

Ca/o. Scriptura videtur docere, fidem in Chriflum fulïkere ad falutem. Bicitur enim Joann. 3. iy. ut omni s, qui credit in iffum, non per eut-, fed baient vit am ater*

nam. Cujus ratio effe poteft, quia qui te»

net fundamentum. fidei, poteft falvari ; Chriftus autem eft fundamentum fidei, ùft ait Paulus i. Cor. 3. n . ergo qui credit in Chriflum, poteft falvari: jam autem in omni Religione Chriftiana creditur i n _ » Chriflum; ergo in omni Religione Chri- ftiana falus obtineri poteft. Catb. Dum Chriftus dixit: ut omnis, qui credit in^J>

ipfum, nonpereat. Locutus eft fpeciatim de fua divinitate, ùt patet ex contextu : Sic Deus dikxit mundum, ut omnis» qui

A 4 credtt

* ( « ) '*>

credit in eum, ¡w» f erect. Et infra: quid credit in eum , non juduatur : qui autem non credit, jam judicatus es% quia non ere.

dit in nomine Unigemti Ft fit DEI. f . iS., itaque non fuíficit, fi credatur in Chri- flum in confufo; fed defies credere, qua- teniis eft Unig-enitus Filius Dei. Deinde locus ifte, & firniles, intelligendi funt s, quod falas seterna iis credentibus pro- mittatur, qui credunt praóh'cé, «Severe, ita ut nihil eorum recufent, aut omittant, qu?e vi talis fidei in Chriftum credi, & fi- eri ad falutem , juxta explicationem Ec- clefipe opporteat. Apoftolus autem cum ilicit: Chriftum efie fundamentum fidei, loquutus-eft de prxcipuis Chrifti myfteri- is, prout alibi fe explicat, Rom. i. 4.' De Divinitate Gal. 4. 4. De humanitate 1 . Cor. j . 2. De Paffione 1. Cor. iy. 3. De morte, fepultura, refurreflione Ephef. 4, 8. De Afcenfione Rom. 8.34« De feifio- ne ad dexteram Dei Patris, & aliis fimili- bus, quae fingillatim complexus eft Atha- nafius in Symbolo, ac poft ilia concludit:

Siaeeji fides CathoUca, quam nifi quifque ft.

deliter, firmit'erq, credidsrit ,/ahus efie no jpoterit. Ubi perfidem inteiligit fidei my-

fteria neceflario ccedenda, ac potiffimiim myfteria de Chrifto, quse funt fidei Chri- flianse fundamentum- JLutb. Non tarn

late

* ( ? ) J *

late intelligo, dum dico quemlibet in fuá Religione falvari poífe; fed fi credat 12»

Artículos fidei in Symbolo Apoflolorum contentos. Cath. Admitto hanc tuam fententiam cum fequencibus limitation!- bus: I. Si hos artículos credat explicite, fecundum verum, & legitimum fenfutn Ecclefi». II. Si reliquos ad minus impii- cité credat. III. Si nullum kabeat erro- rem verse fidei contrarium. IV.Denique, fi fervet mandata Dei. At haec, bone_j>

v i r , cum non poífint accomodari Religi- onibus veftris, iterum fequitur,falftim ef- fe. quemlibet in fuá Religione falvari pofr fe,. Quod autem accomodari nonpolíint, oílenditur: nam.

I. Vos non creditis explicité 12. Artí- culos Symboli Apoílolorum; nam ilium«

credo Srtnttam Ecclejiam Catholicam,Ío\\xra verbo tenetis, re ipfa negatis; afleritis enim fanótam Ecclefiam Catholicam, quae primis fxculis poftChriftum floruit, poft- ea á vera fide defecifle , & adulteram fa- ftam efíe, & multis faeculis in illa defe&i- one, & proftitutione perduráfle, ac pro- Inde non ampliüs manfilTe fan&am Ecele- fiarn Catholicam, ficut antea fuit. Quod, fi ita eft, per illa fxcula nemo potuit di- cere: Credo Santtrtm EcclefiamCittholicn>».

Quod rurfus aíTerendo,quid aliud eft fa-

A 9 cere,

( i o )

^

tefe , quart, hunt artkuium ex Symbols Apoftolorum expungere.

II. Multos artículos fidei, qui extra Symbol« m íunt, nec quidcm implicit.?, 9

creditic. Nam ille.dicituximplicité ere»

ílere artículos fid.ei, qui in qonfufo ere»

¿lit, quod credit Ecclefi.a, & paratus eft in jjartkulari credere, qjpidqnid Ecclefia 9 \

credendvm proponit, quod vos credere parati non eftis, fed potiüs Ecdefi» in- fultatis, eámque, quafi a vera fide defeciD fet, & adultera fiada fuilíet, sncufatis.

III. Multa verse fidei contraria teñe»

tis, inter r.eliqua, dum Eccleltam fir in am e - turn veri'tatis, & columnam, ¿Spirit« fa«?

£to omnia edo<Sam,erráíTe dicitis.

I V . Denique prsccepta Dei non pofie fervaji dicitis, cqnfequenter non ferva- tis; quomodó enim quis.ferva.bit, quod fervari non potejl? Item ulteriiis dictre debetis, Ghriftum rogan.ti Adolefcenti;

Quid honi facitim, ut haleam vitam ¿ctev*

nam ? Mattlu 19.36. non bene refpondif- f e ; Jipis ad vitam ivgredi. ferva manda.' ta. Nam fi jmpofiibile eft iervare man- data, non poteft ei prudenter fvad,eii. u;t ,ea lervet. Sermonem prolixu.m hac de re habere nolo i cüm au.tem te fciam elle falutis cupidum, fvadeo, & rogo, tecum fir. ratiocinare: Opinions mea tantiemes,

- K ( i i ) ^

non vero opmione Catholic orum, pajfum fal- vari in Luther ana Religions .• at vero in Religions Romana, &•' mefér omnium Ca*

tholicorum feutentia fafoari polfurm ut igi.

tur fe curt us, Ó* prudcntius in negottofdlu*

i if procedam, amplecidr Romanam.

D I S C U R S U S

TERTÍUS.

Q u a n t u m malum fit Hpreils»

Q^fh'i |Uid defignat macies, Sc pallor V ^ v u l t f i s veilri, fors malum a!i.

quod vobis imminens expeftatis ? Luth.

Totam softem infomnem egi, Auguftini Doftons (cripta rimatus. Cath. Quo*

modo placet magni hujus Patris doftri- na í Luth, Nimium quantum fxvere fcri«

bit, ita, ut ad ejus fententiam nullatenus accedere polfini. Unit. Quid quarfo, le«

gifli in eo, quod improbas 1 Luth, Non probo, quod legi Libró 4. contra Donat, dum ait: Conjliiuamus caflum, confinen.

tern, r.oMftvarum, n»n ido/isfervientem, hofitalitatem indigenttlus minijlrantem«

»«» cujustp inimicum, non contentiofum, patientem , quietum, nullum amulantem,

null i inuidentcm»fair turn, fugalem ,fsd hareticum; nulli utiq, duhium elf, propter hoc folum, quod hareticus efl, regnum B f t non pojfejfurum. Hoc mihi incredibile yi- tur, cuca nomine haeretici iutclligat euni»

A 6 <F*.

HK ( 1 2 ) W«

qui vel iinnm articulum fidei cum perti«

nacia negat. Calv. Ego vero legi crudsli- tate Matthias Corvini Hungarix Regis,qui , Eluifitas Budam ingreflos ad audientiara admifit quidem ; petentes verö fibi copl-

3 am Religionis f u x per Ungariam divul- g a n d x , dum advertiiTet, Romanx Eccle- fix contrarios eife, iine ulteriori difquifi- tione una cum libris vivos in terram de- fodi juflit. Catb. Ergo hoc vos fcandali«

zat? di£tum S. Auguftini, pura eft veritas, Corvini faftü laudabiie: certe fecundüm Jacobum cap. 2.30. qui nnum mandatum Dei tranfgreditur, etfi reliqua fervet, fa- ftus eft omnium reus, & totam amittie juftitiam, idque ex ea ratione, quia con- temnit Legislatoren! , qui totam Legem tulit: ergo fimiliter, qui vel unicum fi.

dei articulum perrinaciter negat, etfi reli- quos credat, faftus eft totius fidei reus, totam amittit fidem, quia Deum revelau- tem contemnit: cum eniin credamusDeö ob fummam ejus zemcit/rtetn, darum eft, quöd fi quis vel unicum articulum non credat, non credat Deum eile fume vera- cem, qui autem n6 credit Deum eile l'ume veracem, tarn parüm poteft regnum Dei fperare, quam ille, qui non crederet effe omnipotentem, vel xternum, vel miferi-

«ordera, &c. Igitur S. Auguftini verba veri-

O ? ) il-

Veritas ipfa funt. Excludit à regno tœ«

lorum, furtum veî unicum, ebrietas, for- îiicacio, &c. atqui non credere Denm ef»

fe veracem, elfe haereticum, longé majus peccatum eft fupra diélis; ergo hxrefis excludit à regno Dei. Putâsnc falvatum e(Te Phyletum, & Hymenaeum ab Apofto- io ï. Tim. x. iS. condernnatos, qui in eo folo errarunt, quod crederent refurreiti- oncm jam faftam ? Audi ulteriùs, Haere- fis quantum malum fit. I. Haerefis conti.

tinet funnnam fuperbiam ; facit enim,ut homo judicium fuum praeferat judicioSS.

Patrum, omnium Ecclefiae Doiiorum, o- mnium Conciliorum, & totius orbis Epi- fcoporum: contemnit enim illos omnes, tanquam homines Dei fpiritu deftitutos,

& fibi foli, ac fuis fodalibus hunc fpiti- tum arrogat.

II. Continet multa maledi&a, convi- tia , Chrifti Sponfam Ecclefiam cenfet ad.

ulteram Sathanae, Chrifto perfidam, Filia perditionis. Illi impingit crimen idolo- latriae, & varias fuperftitiones; in earn fo- Yet fummum odium.

I I I . Ingerit multas blafphaemias Sauftiifimam Euchariftiam, Sanftos DEI,

& eorum mores.

I V . Omnia Sacra indignis traftat mo- llis.

A y V . V i .

« « ( 1 4 ) W»

V . Vicarium Chtifti vocat Antiehri«

ilum, & mil's in illum probra» & malcdi, fta jadat abfque ullo veritatis colore, id- quod facit in emnc-s Ecciefiae Orditje£scu-, pitque totanaEcclefiam everlam,

Theod. Difcurre ampelius , qusefo, de haerefi. Cath. Ego non ampliüs difcur«.

ram; apte enirn earn dcferipcam habes, lit; Sc ejus fequaces in Scripturis facris, Fotefl applicari haerefi appofite Apoc, cap. 17. quod fit mcretrix fedens fuper -'j aquas, ornatu regio, plena nominibus blafphsmise, fuper beftiam coccineam, babens poculuni aureum in manu, fed plenam veaeno, abominatione, immuudip tia, invitans potentes, & populos ad bi- bendum,

Haqreiiarchae vero quantum plauftruna peccatorum poft fe trahant, e n u m e r a t e Paulus r . T í m . ä jl. 1. quod futuri fint -homines fe spfos amantes, cupidi, elati, fnperbi, biafphaemi, fceleflhcriminatores, incontinentes, immites, proditores, pro- cer vi, tumidi, voluptatum amatores ma»

gis quam Dei, habentes fpeciem pietatis,

•virtutern autem ejus abnegantes, fervien» [ tes fuo ventri, qui captivas ducunt nra- lierculas oneratas peccatis; quse ft bene perpendas, Au&uftini doftriaam appro»

babis.

\ Cab,

Cafo. Quidquid fit de Auguftinî doftrï- na.Mathias Corvmi Regis faftum damno, Catb. Ne, qaxio, cenfura fafta Regum » habuit Mathias notitia.m Scripturarm fa»

erarum, fcivit hiftorias Regutn, & ïmpe»

fatorum. Deut. 17. 12. dicitur: quifu*

perhierit, nolens ohedire Sacerdotis imper no, moyietur homv iiie. Item cap. iS. 20.

Prophet(t arrogantiâ deprazatus, qui 001 ti- ent loqui in nomine meo, qtue ego non prot*

cepi, &'c. interficiittur. Item in veteri-Te»

flamento dicitur, ut puniantur morte__9

•blafphxmi. Lev. 24. 16. Sed.uftor.es. De- ut. 13.6. Idoiolatrae. Num. 24. Petrus.

Aft. ?vto. Ananiam, dtSaphyram morte puniviî ob facrilegium. Itéra,: Jure Ci»

viii falfarii monetae puni.untur morte, u- it ctiam fures, latrones, noxii Reip. Mi- ximus Imperator fubjecit gladto P.rifciL»

Si a nu m cum fuis. A readies Eunomianos,

& Monothelitas jubet urbe pelli, imô turn ipfos, turn fautorçs coram fupplkiô atfici. Honorîus iim.il.ia ftatuit contra Do- natiftas. Henricuî Rex VandalorumMa- nicli,*os igne plefti voluit. Sigifmundus Imperator Hufîîunt, & Hieronymnm__<>

Pragenfe.m comburi juiiït. H sec Mathi- -as perfpefta habens, in fluffitas mortis

fententiam dixit: faftura. proind? ejus jdjsc imptoba, nec rairarç.

Tbeod.

Tbeod. Magrtum profe&ô malum e£ï hwrefis ; audivi femel, alicubi referri in fcriptura, pueros illudentes Elifaeo Pro- phétie Divinitùs punitos: quid non rne- rebuntur, qui iiludunt, uti dixifti, Eccle- fne Dei, hominibus vices Chrifii gerenti- bus ? Sinite me paulifper h*c perpende- re, Se orare Deum, ut me à tanto praefer- Vet malo.

DISCURSUS QUARTUS.

De Dono Fidei.

Théo, t "\Ixiili, quantum malum fit hsf»

J L J refis ; dic aliquid in commen- dationem fîdeï. Qath. Neceffitatem fi- dei exponit facra Scriptura, Hebr- ix. 6.

Sine fide impojjtbile eiîplacere Deo. Joan.

3. 18. Qui non crédit, jarn judicatus cj7, quia non crédit in nomine Unigeniti Filii Dei. f . ?6. Qui crédit inFi/ium, habet vitam aterndm ; qui autem ireredulus eff, non si délit vitam.fed ira T)ei manet fuper eum. Gai. 6. In Chrijiojefu nef, c ire uni- cijio aliquid valet, neque praputium, fed fi•

des.qute per charitattm operatur.Ti3.h.i.4.

Qiti incredu/u.r efî, non trit relia anima e- jus in femetipfo-.jujiui autem in fide fun vi- ve t. Utilitaterr,Marc. 16. 16. Qui credi- derit, baptixatur fuerit.J'alvus erit d;

qui vero non credideyit, condemnabituv.

Jean,

«sî c 1 7 )

Joan. 3 . 1 6 . SicDeusdibete.it murium, ut Filium fuum Unigenitum dur et, ut omnis, qui credit in eurn., non firent, Jed babe at

uitam xternam. Marc. 9 .1 2 . Sip-tes cre~

dere, omnia fojjibilia funt iredenti. Phi- lip, 3. S. Ex'jiimo omnia detriment um ef- Jè propter eminent cm feientiam JeJu Cbri.

Hi Domini met ; propter quern omnia de- triment.um feci, &' arbitror, ùt jtercora, ut Cbrijium Ittcrifatiam.

Dignitatem, Bar. 4- 4« Beatifumut Ifra„

"êl, quia qua Den placent, manifejiafunt no•

bit. Pfal. J47. 10, Non fecit taliter omni nationi, S" judiciafua nun manifejlavit ff- is. Colof. l, 12. Grntias agentes Deo Patri, qui dignot nos fecit in partem fort is San- ilorum in lumine, qui eripuit nos de pote- Plate tenebrttrum, travjlulit in Regnunt Filii difeHionis fua,

Eft fides lumen anima?, oftium vitae, &

falutis. Eft fundamentum, & radix omnis virtutis ; quidquid meriti , & beatitudi- nis anima fufceptura eft, ex fidei radice procedit. Fides purgat peccata, vivificat animas, illuminât cœcas mentes, miracu- la operatur, in omnibus triumphal, atq;

aeterna felicitate in fe perfeverantes co»

rouit.

Eft fides donum rarum» paucis datum, 15 infinitum vel errantium, vel dubitanti-

um

•K ( i 6 )

um numerum fpeétes, eóque etiam nomi.

îie pluris aeftimandum. In rebus huma- nis dono fidei nihil comparari potefl : non voluptates, non honores, non auri, vel argenti myriades, non fceptra, non imperia. His omnibus verán fidei Marga- rita infinities eft pretioíior. Qui illam « poiiïdet, hic veré dives eft, etfi à rebus terrenis inops, utpote civis Sanctorum, Filius Dei, hares Regni, collares Chrifti ; ft tamen fidei conformiter vivere velit.

Qui vero dono fidei caret, is miferrimus eft, etfi omnibus vita hujus bonis, ac de- liciis circumiluat. Fides eft certiifima, &

unica ad aternam beatitudinem via, à qua quicunque deflexerit, in exitium ru, et fempiternum. Infelices proinde illi, qui vel placendi hominibus Audio, vel timore damnorum, aut mortis tempora- lis, vel fpc lucrorum, vel ambitu hono- rum,vel aliam ob caufam tantnm bonum prodigunt. Quid enim prodefl homini, ¡i mundum univerfum lucre tur, anima vero fuá detrimentum patiatur ? aut quatn da-

bit homo commutationem pro anima J'ua ? Mar. S. 36. Non ergo vereamur fidei re- tinenda, vel ampleófenda, causa, omnia exponere, quâ ficareamus, vitam aeter- nam amittirnus. Infelices & illi.nec no- toine Ghriftiano digni, qui parvi faciunt

( 1 9 ) ü»

fide! orthodx» oppreífionem,modo pace, S: commoditate temporal! ad reculas, &

quifquiljas bujes viíae congregandas, vel retinendas fruí po flint: magno flabit il- lis hsec amentia, & vilipendo tanti Loni, poílquam breve hujus vita» momentum praetervolaverit, & ad interminabilem

«ternitatem repenté fuerint devoluti»

DISCURSUS QUINTUS,

p e fignis Jjcclefiae ab Acatholicis adftruftis,

Luth.| JUid non poteft inter mortales odium, & vindiftae fttis ! in- c-etidiarii aere condufti, uti rumore certo tefertur, graflantur per Regnum. Calv.

Ego vero majus malum fignifico , quod feré ex certa fcientia habeo » audio medi- cos omnes nuper apud nos incolatum niercatoG, meros e(Te impoftores, condu- ftos, & miflos ex inimica provincia ad nos perdendos $ proinde porrigent hi nobis fub fpscie medicinae venenum; a quibus vitx petemus prorogationenj—S»

mortem acceleratam accipiemus. Unit.

Ucinam contenti fuiflemus noftro anti- quo medico, viro probo, in fua arte pe- ritiiitmo, cujus praefcriptiones, & medici- na; omnibus patum profuerunt. Theod.

Eoiigs ego conficior he&icá tabe,medico mihi

« C 20) Sfr

jnihi opus eft, q v a f o indicate mihi, quis bonus fit ille medicus, date ejus ftgna, à quo fanitatern expe£tem., ut ilium acce- dam; cùni enim nullum medicorurn no- fcam, metuoj ne fors accedam lalem, qui loco medicina virus propinet. Cath.

Nihil fis follicitus de (ignis, accede ilium, qui falubres prafcribit medicinas, ille te curabit. V e l certè, ft lignum quseris boni medici, ilium accede, qui re ipfa curat in- firmos; ille enim eft bonus medicus. Cab.

Luth. Unit. Quàm ineptè eum dirigis ad bonum medicum, hoc eft nugari in re fe.

ria, vel illudere, non vero dirigerej fi bonus hic vir quemeunque medicum in- terroget, an falubres praeferibat medici.

nas î au re ipfa infirmos cunet? quilihet refpondebit, feid prseftare, etiamfi impo- ftor fit. Acccdit: quôd, dum quœritur li- gnum boni medici, quteritur fignum il If—

us, qui falubres prseferibit medicinas,qui re ipfa infirmos curat, per hxc eaim 9 conflituitur bonus medicus. Vide ergd, quàm ineptè difeurras. Cath. Sic dif.

curro, ut palpetis, quàm abfurdè difeur- ratis vos de iïgnis v e r * Ecciefiac, dum ea à vobis petimus. Aliqui dicitis, ad co«

gnofeendam veram Eceleiiam non mul- tum juvare inquirere in ejus figna» fed fatîs efle cognolcere ejus falutarem do«

a r t .

ftrinam, quae Ecclcfiam veram conftituit.

Sic Unitarii apod Crellivro. Alii comu- niter dicitis, figna verx Ecclefix effe fin- ceram verbi Divini prxdicationem, & fe- gitimam Saeramentorum adminillratio«- mem, qui difcurfus qnam fit ineptos, per., pendite ; dnm quseritur, quae fit vera E c . clefia, idem quacritur, ac quae fit Ecclefia ilia, cujus doftrina eft falutaris; quae fit Ecclefia ilia, in qua fit legitima Sacra, mentorum adminifiratio, fincera Verbi Divini prxdicatio: ego dico , hxc in * mea reperirí, Iutheranus, Arianns.Calv.

Unit. & quilibet Acatholicus in F eligió- me fuar bonus hie vir vult veram reipfa Ecciefiam amplefti, quxrit ejus figna !>, datis talia, quae fibi qwxvis Feligió ario»

gat; judicate jam, an non Jeque temeré

»get, fi ob nudam aflertionem.vefirx ad- hxreat Eccleiiae, eo quod dicat fuam do- ftrinam efle falutarem, fe habere legiti.

mam adminifirationem Sacramentorum:

fipceram Verbi Divini prxdicationem:

atque fi in allato cafu medicorum, alicui eorum fe commitat, eo qudd ab illo au- diat, fuas prxferipttones efle falutares, fe felic

iter curare infirmos.

Tbeod. Súntne ergo alia (Tgna, ex qui- bus claré cognofci poflit Ecclefia vera?

Catí. Sunt ortininor quia nemo poteft extra

( 2 1 )

extra veram Ecc'efiam falvan: at non mnes fciunt, nti nec tú fcis, quae fit vera Eeclefia ¡ cum lint Ecclefise variar, Catho- lica, Iutherana, See. ex quibns t a r n e n d neceíTe eft unam tantüm efle veram, fu quidem verse Ecclefi* fsmdarnéntum fit vera fides, quae nö poteft efle multiplex, juxta ill ltd Eph. 4, Onus Dominus, una fides: ergo ap provtdentiam DEI fpefta- bat, ut figna, feu not» v e r * Eccknae re- liaquerentur, ex quibus cognofci point, Quoad Iwec figna autera tibi nota fe que 11- tia_~9'

I. Omn-e lignum natura fuá eífe fen Ii«

bile, & aptum ad manifeftandam rem, cu- jus eft fignum. Hinc dixi, praedicationentf finceram Vefbi Divini, legstimam Sacra- mento rum adminiftrationem, non efie fi- gna verae Ecckfiae; quia liaec aullo fenfia poflunt percipii into ne ab :utelle¿h¡__5 quidem, ais! fide illuminato , quia nemo fcire poteft, que fit fincera Verbi Divinf praediratio, & legitima Sacrameatofuaj' adminiftratio-, nisi per fidem,

II. Signum rei, debere effe ©otitis ea re, cujus eft fignum. Ideo enim ponitur, ut fit indicium, quo res aliqua cotgnofcii.

tur;: hinc reject ligna a-b Acatholi'cis pr'ae- tenfa, tanquam non figna v e r * Ecclefi* s cum notiorauon fint Ecclefiá verá; liqui-

der»

( 2 ? ) »

dem tam eft ignoturri, ubi fit fincera Ver- bi Dei praedicatio, & legitima Sacramen- torum adminiftratio, quam eft ignotum, ubi fit vera Ecclefia.

HI. Signa verse Ecclefiae, ita debent e(Te verae Ecclefiae propria, ut ea, ad mi- nus fimul fumpta , Ecclefia non vera fibi non poffit appropiare. Hinc cum legiti- mam Sacramentorum adminiflrationem,

& finceram Verb? Dei praedicationem, o.

mnes Religiones fibi arrogent: hsec a ra- tione fignorum etiam ex hac ratione rc.

jeci.

I V . Signa verse Ecclefiae debent poife cognofci tam ab Ethnieis, quam a fideli- bns, tam dofUs, quam indofUs, cum o- mnes Chriftus vocet ad Ecdefiam. Hinc cum nonnisi a fidelibus, & quidem do- ftis, callentibus fcripturam.pollit cogno- fci , & quidem per fidem , quae fit legiti- tta Sacramentorum cdminiftratio, fincera Verbi Dei praedicatio, rurfus etiam ex hac ratione, haec a ratione fignorum v e r « Ecclefiae rejeci.

Unit, Quae ergo tu adferes figna verae Religionist Cnth. Sicut Sol per fuurn fplendorem, & diffufos lucis radios co- gnofcitur facile, ita & Ecclefia vera per folem adumbrata, juxta illud : In Jbte po- fait t(iiernaculHmfuurn, Pjial. IS. 6. ejus-

,, T

«9* ( 2 4 ) W»

modi habet figna, per quae facile dignov fcittir ab Ecclefiis non veris; herum ali- qua adducam, ea prsefertim, quae P.Leon, leftius in confiderationem adducit, qu»1

tarnen reducuntur ad 4. in Symbolo Ni»

c a n o , quod & Aeatholici recipiunt re»

cenfita: ait Symbolum & unamßanHam, Catholicam , & Apoßo/kam Fe Heß am » ea fciliret Ecclefia eft vera,, quae eß una^fan.

Ha, Qatholica, & Apoßolicrt.

Una autem erit Ecclefia: 1. Si omnium • in ilia fit una fides, Sc doftrina. J J p h . f . y. & 13. A f t . 4. 3a. Non enim eft diften- fionis Deus, fed pacis, r. Cor. 24.33. II. Si omnes fint uniti cum fuo capite,* efl e»

nim Ecclefia corpus Chrifti, Rom. 1 2 , y„

Corpus autem debet effe unitum capiti, Sanfta erit I. Si ejus doftrina fit fan- fta; fi enim falfa, & impia doceat, quo- modo erit fanfta, cüm lex Domini (it IM- maculata, Pfal. iS. S. II. Si babuerit_«>

Sanftos, quos non folum ipfa, fed etiam ejus adverfarii tenent pro Sanftfsj vera enim Sanftitas extra Ecclefiam efte non poteft, ficut necvera fides, cui tanquam fundamento inititur vera Sanftitas. III, Si ad fide, quae fanfta eft, infideles in ter- ris barbaris converterit; nam lex Domini itnmaculata covvertens r nim as, pfal. iS.

IV- Si ejus primi Authores fuerunt viri

« ( i f ) &

fanfti, quia ncm poteft arbor mala' bomot fruftus facere, Matth. 7« i8. V". Si ex e-

«us doftrina lequancnr mores fanfti, con- temptus temporaliuni rerum, emendatia vitx, cafiimonia,&c. sx fruftibus eorunt eognofcetis eos„

Catholics erit I. Tempore, fi omnibul fxeulis eandem dofitrinam invariatam^j»

fern per terrait; vera enim Ecclefia in fi.

ds erfare con poteft, & deficere, Luc. 22-

? i . Maith. 1 6 . 1 8 . Item 28. 20. Eph.4, 12. defecifTet attem, fi aliquando in fide, vel doftrina variaflet. II, Loco, fi tenet dofoinam, qusr omnibus locis dofta eft?

Cathoiicam enim eft,id tenere,quod fern- per, quod ab omnibus, quod ubique cre- ditum eft, ut ait Vine. Lyr, in 3. cont. Hx- refes. III. Cognomine, fi tarn ab hofti- bus, quam amicis appellata fit Catholica.

id enim tH women proprium Sanffa Eccle- fia, Miitris omnium nnjir&m, ut ait Cypr.

Cath. rS. & ut ait Aug. cont. Epift. Fund.

c„ 4.iff quoff, Hareiici Scbifmatum alumni, quando no cum pes ¡fed extraneis loquun.

tar, Catholicism, nihil a Hud, qua m Qntholi- earn (id efl.non fuam) dicunt. I V . ortu, fi a nullo alio homine originem, aut no- men ducat, quam a Chiifto ; nam qui ab alio' decurjt originem, & nomen, hxreti- ci,non Catbolici appellantur.

B Apofl®-

«« C ? 6 )

Apoflolica erít J. Si fucceilionem F,pí.

fcoporum ab aliquo Apoftolo, ufque ad nos demonflret; ft enim hoc non pofiits- non poíeft etiam demonftrare do&rrnam fuam eíTe Apoflolicam, cum ea ab Apo»

ílolis ad eorum SucceíTores debuerat pro- pagan. II. Si habet legítimos Sacerdo- -f..

tes,&Epifcopos legitime confecratos, &

miíTos; quia Ecciefia finé Paftoribus, & E- pifeopis effe non poteft. Eph. 4. u . I I I , Si claruit Temper Apoftolicis íniracuÜsí Signa eos, qui crediderint, hac feqaentur in nomine meo, <&>c. Mare. 16. 37. rS. IV", Sr prsediétionibus Apoftolicis daruit; nam

& hoc donum v e r * Ecclefi* promiíit De- ns, Joel. 2. 28. Ifai. 44. f. & re ipfa Aft, 3. 17. in prima Pentecoftes exhibuit,

DISCtlRSUS SEXTUS.

N o t a ver® Religion is ftudium per- fectionis.

Theod./^VUid novi video! quale mon- f"r u n l nobis propinquat > ho- mo faccő indutus, fűne prsecinñus, nudi» , pes, carite mirabiliter tonfus, quale hoc genus nominum ? Iuth. Eft facrificulus Papiftarum ; multos buic fimiles habet Romana Religio; vocantur apud eos Re.

iigiofi , cum tamen (int cultores fuperfti- tionis. 7letd. Aveo ícire liorum pro.

fe liio.

«K 07)

feflîonCm, & vivendi módúm.

Hi, uti à Papiftis audivi, plerique in flore Jetatis fseculo vhledicunt, à carnis volu- ptatibus abftinent, uxores nunquam du- cunt, vel cogitationem Iafcivam fugiunt, taceo verbum, vel quid ampliùs. Reli»

dis in fseculo opibus , , paupertatem co»

lunt, proprii , quod fuse, liber» fubefle*

difpofitîoni, nihil tenent, contentï vi&u,

& veftitu à Religione procùratis ; ©on iis licet aliquid dare,vel accïpere finè feitu»

& confenfu fui Prselati. A Superioris nu- tu pendent omîtes, hoc jubente, jam in hac, jam in ilia degunt civitate, jam hoc»

jam il lud incolunt domicilium , hodie s unum, eras aliud gerunt officium, qui hodie apud plerosque eft Pradatus, eras efficitur alterius fubditus, magisque ap- petunt lubeife , quàm prsce fie. The od.

Mira narras ; explica ulteriùs mores eo»

rum, Luth. Licèt omnes, quam expli-

€ui, paupertatem, caflitatem, & obedien- tial© voveant in Religione, & in hoc cô- veniants diverfuni tarnen inter fe tenent Vivendi modum in quibusdam, Alii e- ïiim vitam privatarh agunt,'eremos inco- lunt, hominùm confpeftum fugiunt, an.

tris, & cavernis fe fe includunt, vel certè deMonàfteriis rariffimè exeunt,ftlentium ferè perpetuum fervant, nec lingvam,

Bz nisi.

•W ( 2 8 ) »

nîsî ad concinendgs Deo laudes folvunt.

Alii exeunt foras, mendicando v i v e n t , cùm tamen in fxculo abundaverint, licèt cmnes frequentia, & rigida fervent jeju- jnia, in corpus futim fxviant, illúdquc v a . liis rrodis macerent. Aliqui tamen pe- tuliariter carnes ntmquam comednnt, ci- iïcium nunquam deponunt. Plerique__s coîîniniter circa medium noftis fomnum abrnmpunt, Pfalmos Deo décantant, qua Pfalmodiâ aliquoties interdiu repetunt, Alii horâ 4. matutina furgunt, ac partim fpiritualibus, partim Iiterariis rebus to- tum impendunt diem; in Scholis docent juventutem, populum rudem in fuaFeli»

gione excoinnt, pacem ínter inimícor' conciliant, infirmos vifitant, pauperibuï ilipem corrogant, Fidem Romanamho- minibus fvadent; quod mirum eft, defer- tô Patrió Soló Indos, Tártaros, Sinas, ad fidem ampiificandam proficifcuntur ; omnes demùm in id íntendunt ferë fern- per, animum cœleilibus rebus ut impen.

dant; hinc plerumquè intra annum ofti- duó integró continuó folaçum rœleftium ïerum contemplation! vacant. Quod mi-

rum eft, etiarn puellx tener?f,fe apud Pa- piftas Monafleriis inrludunt, ac talem vi- tam aufleram ducunt. Thod. Sfintnçj învilti ejusmmodi lleligiofi apud Papiftasf

Luth.

I

Luth. Numerum eorum fcire 110 poíuim, credo tamen, erunt tot, ut íimul fumpto- rum numerus conüitueret populum juftt Regni, cum folorum eorum, qui fub Re- gula Sanfti Francifci vivu,nt, dicantur elTe centum quadraginta millia virorum s.

Tkeod. Compelluntúrne ad tam durarn vitaba ampleftendam ? Luth. Suá fpon- te vadunt ad Clauflra. Theo. Forte de- feñu mediorum viVendi in faeculo, fe re- cludunt si Luth. Minjmé; nam multi funt filii Magnatum, Ducum, Principum, omnes ita talentati, ut in faeculo evafuri fuiífent. Theod. Quid igitur eos movec ad tam afperam vitam amplettendam ? Luth. Perfvafio iaanis, & fuperftitiofaj putant fe per haec DEO placere, nefcio quid meríti apud Deum obtinere, ac de- müm proemium fe magnum pro his con- fequuturoS in cceio fomniant. Hac per- fvafione dufti, multi apud eos xtate pro.

vefti ineptiunt, defertis dignitatibus, &

«ommoditatibus faeculo renunciant. Sic Francifcus Borg. Dux Gandiae, Catalau- nise Prorex, mortuá uxore, hujusmotli amplexus eft ftatum. Carolus V . Imp. fe abdicavit Imperio. Elifabeth Andreae Re- gis Filia, mortuő viro, habitum tertii Or- dinis S. Francifci affumpfit, ac mendica- bulis fervivit. Salamon Rex^ngariae e-

B j remvim

G o ) ft.

remiim incoluit. Alii cum Henrico Ymp.

Emerico, Aiexio vitam conjugalem am.

plexi, Sponfas intaftas reliquerunt. Alii aliis operibus , Chriili Domini meritis praejudicantibus fe impenderunt, toti in jejuniis, eleemofynie, orationibus, Mona- fleriis, & Tempiis erigendis. Theo. Ha- betisne etiam vos hujusmodi faeculi con-' temptores? Luth. Superftitiofa iunt 9 ifia, derogant h*c meritis Cbrifti. Non fvadct noftra Religio, ut qnis carnem ma.

ceret jejuniő, a carnium efu abftineat__9.

Vota Religiofa funt irrita, nec fervanda, caftitas impoffibilis. Permittit Religio noftra vitam commodam, fvadet in Chri- ftum credere, non vero repudiacis facul- tatibus, paupertatem, in qua Chriftus vi- xit, colere. Sequebatur nugas Papiilicas Lutherus nofler, affligebat fe non exiguő temporein Mouafterio; poftea tarnen ä Deo illuminatus, Monachum exuensr*, inultos Coenobitas é Claufiris extraxití, cum quibus, pro libertate Evangélica,ge- nio indulfit, fociam vitae aííumens rei u- xorise vacavit, quod & tam necelfarium elle docuit, quam edcre, Libere, dormiré, Lib. de vita conjug. hinc & Orationis Do- minie* quartä petitionem correxit, dum ei addidit: Domine Deus, da uxorem, 0*

fanem quotidianum, in Gap. 4. Geneíisr*.

Theod.

«6? O O s *

Theod. Doftrina veflra videtuf toto cee- lo eíTe diverfa á Romana. Cáth. V e l e * his, vir bose, potes advertere, á Chrifto inftitutam eífe, & de ccdo datam Roma- na m Reíigionem. Clarum eft hoc Religi- onis verse fignum. Non etvim non poteft eíTe coeleftis Religio illa, quae naturam 9 humanam rebus terrenis, & infimis atfí»

xam áb his avellit, & ad coeleftia erigit, quse arnorem temporalium expugnat, <fe aeternorum deieftationem inferit; hic e- nim precipuos eft yerse Religionis finís,

•& fru&us, mentes hominuin á rebus ter- renis abducere, & ad coeleftia cogitanda, amanda, profequenda elevare. Nec enim puta ideo Chriftum Eccleíiatti fangvinej f u ó fundáífe, ve¡ pro hominilius paffum efte, ut vitam carnalem ducamus, genio indulgeamus, deftderiis carnis obtempe- rantes; fed ut fuperna qu«ramús. Re- ligio Romana eft, quse fvadet abftinere a Voluptatibus carnis, & iílecebris hujus vit». Svadet dividas, & honores concern, nere, iis, quse pollicientur, amoreChrifti renunciare, jejuniis, & aliis corpus mace- rare, ut caro dometur, & fpiritui fubjici- atur. In Religione Romana, ut D. Luthe- ranus retulit, funt quam plurmi, quorum nec numerum inire potes, qui CHR1STJ

«onfilinm fequuti, faeculum, & omnia fibi B 4 cha-

**a „ !•—_•• i ( ? * ) 44»

chara, & corpori blandientia defenintj, hoc tínico fine, utDeo placeant, ut ei, ex«

pedjti à rebus terreáis, fervímtius fervi«

ant, ut ad Detam fuum poil mortalis vit«

curfumperveniant.Quis ergó cogitare po- teft, quód Deus O.M = qui bona data dat petentibus, <& Divinara gloria qiwerenti-

bus permittat errare in re tanti momen«

ti, qualis eil fides, finé qua impoiïïbilè eil placeré Deo, tantam miijtitudinem fe s qu#renttum, Sc fibi placere ftudentium?

Luth. Multi veftri Religiofi.ad nos trans- iverunt. Cath. Transiêriint quidam, nô ut Deo ferventiùs ferviant, non ut cœle- ftia quxrant; fed ut liberé fccundùm car- nem vivant. Multi Difcipuli etiam Chri.

ilum deferuerunt. Duos Evangelicus ho- mo in dpmo fua habuit Filjos, unus eum, deferuit, ut luxuriöse vivat» per hoc ta- rnen domum patentant non fecit detcrio- rem. Cafo, Chriftus vitam talem non praecipit. Cath. Non pnecipit; ei tamen magna prœmig promittit: hanc fequuti funt Apofloli, hanc fvadet Lex novaos.

Cafo. Aliqui yovent, & non fervant. Cath.

Verum eft, exemplô Lutheri, & Calvini non fervant; at quid indè fequitur? plu»

rimi, Se plerique fervant; & fi qui non fervant, per hoc vota non fequitur eiTçj irrita, & illaudabilia ; nam multi nec pr*.

cepta

«K ( ? ? ) * < . cepta Divina fervant, quse, hoc no obftan.- te, quis negabit eñe fanfta ? Cala. Viden- tur h»c fuperftitiofa. Catb. Ergó fuper- ftitiofum erit feftari perfeftionis ftudiumí Dicebatis pauló ante vota Religiofa eflgj irrita, & illaudabilia, nec fervanda, cafti«

tatem impoffibilem. Addite etiam ulte- riorem Lutheri, & Calvini doürinam, ni- mirum: lominem in ómnibus operibus fui<

peccare, licet boa peccatum non imputetur.

adó. Hominem per omnia fuá lona opera nihil apud DEUM mereri, nihilo jieri ipfi gratiorem, nihilo jujliorem,&c. 3 ti ó. FU dem Jb/am apud Deum ajiimnri, corona- ri, Euth. art. 31. 5c 36.de libértate Chri- ftiana. Calv. Lib, 3, Ind. cap. 12. 4. &

cap. 14. §, p. Quis hac doftrina fiante ex- citetur ad virtuti9 ftudium , bona opera, orationem, jejunium, fubfidia proximi ? íi enim in his nihil eft meriti, fi in ómni- bus labes eft peccati, fi nihil proemii, vel utilitatis, quis me ad h*c prseftanda per- movebit? cur nullo fruftu opes deferam, commoda negligam ? Hinc vides, quód lase Religiones bona opera omnia é medio tollant, folámque fidetn relinquant; quis autem credat, Chriftum tot laboribus, fu- doribus, tana niultipliei rio&rina, fangvi- iae,& morte fuá tam fterilem Religionent eolendam nobis conftituiíTe ? Lutb, líe-

la ? ratd

mmmm M (54)

íatb dico, fiuperftitiofam effe vitam Reli- giofam, & bonorum operum ftudjum__9;

per h*c enim obfcuratis meritum Ghr¡- íli, dum operibus veftris vim merendi vi- fam seterham tribuitis, quafivero Chrifti merita non fuificerent. Catí. Non ob- fcuramus,bone vir, Chrifti meritum, fed potius iilud illuftramus: dicimus enim»

quod meritum Chrifti fit adeó efficax, &

nnivcrfale, ut per iliud ipfe, non folum nobis vitam * tern am meruerit, fed etiara nobis contulerit vires, & faeultatem , ut

& ipfi nobis earn merpri poffimus, quod non eft derogare mérito Chrifti: ficut 9 non derogat omnipotenti* Dei, fed earn extoliit, quidicit, quad Granipptentia , Dei, n®n foliim omnia operetur, & pro- ducat, fed etiam rebus creatis vimfimi- lia operandi, & producendi tribuat; nam excellp.ntiam caufae máxime declarar, ii ipfa non foliim poffit operari, fed etiam aliis vim operandi tribuerp. Itaque dum , dicimus, Chriflum non folum nobis vita acternam meruifle, fed etiam vires merpn- di contuliiTe , magis extollimus vim me.

ritoriam ejus.quam Uli, qui doce»t,Chri- fium folum meruiife totum, & nobis mul- las vires ad cooperandum mentis fuis contuliffe. Imó magnam injuriam Chri- fio faciynt, qui hapc vim » & eíficaciam

Ghri-

• M O O * r , Chrifto detrahunt; ficut injufiam fecc- runt Deo Philofophi, qui doicucrunt,De- um folum producere omnia, res creatas vim producendi non habere; quauverd non poffit Deus creaturis vim operandi, 6c cooperandi tribuere. Bene yero inju- fiam Ghrifto faceret, qui tribueret homi- mi vim aliquant merendi, non acceptatn ex mentis Gkriili; ficut injuriam faceret Deo, qui creaturae tribueret vim operan- di non derivatam ab onanipotentia DEL Porrd ficut operationes creaturarum de- rivantur ad Deurn.tanquam authorecn o- mnium,quia ipfe vires ad eas contulit, <fc fimui cum creaturis, tanquam caufa ami»

verfaiis efficient c o n c u r r i t i t a omnia

•merita horninum juftorum referuntur .in

•Chriftum, tanquam authorem omnium, .quia ipfe vires ad ea contulit, & fimui cum iliis ut caufa univerfalis meritoria concurrit. Gapisne hsec ? fi haec capis, fa- pias, & ejusmodi nugas non objicias.

DISCURSU3 SEPTIMUS.

Vera Rcligio licentiarn peccandi

excludit.

Theod. \ X l r a hodie obfervavi in tera-

JLVA

HK ( 3 6 ) M.

Sacerdatum pedes fe abjiciebant, peSo»

pulfabant, atqj de genibus flexis, nefcio, quid ad aures Sacerdotum infufurrabant.

Poflquam vero Sacerdotes aliquid fuiflent locuti, rurfum tundentes peftora fua, ac in lachrymas foluti recedebant. Pr*terea comparuit caterva hominum faccis indu- torum, flagellis fe ufque ad fangvinem di- laaiantium: quid, qu*fo, myf.erii in bis latet? Ca/a. In Papiílico Templo has fu- perflitiones obfervâfli. Quos Sacerdotum pedibus advolutos vidifli, illi peccata fua patefaciebant; nam Papillae, fuperfiitiosc credunt, peccata Sacerdoti aperiri debere,

& abfolutionem peti, ut deliélorum re- miffio, ac venia obtineatur. linde pœni.

tentes omnia, etiam occultïiïïma, licèt__s fordidiiíiinia, etiam cogitationes ipfas e- marrant Sacerdoti, qui, auditis peccatis, eos officii admonet, pœnitentias irrponit, jejunia, flagellationes, eleemofynas, & a- lia pœnalia opera injungit. Luth. Etiam ea de caufa fe Papillae flagellant, geftanto peracutas ex ferro catenulas corpori ap- preflas, jejuniis fe macérant, quod putent per haec, nefcio, quod Purgatorium alte- rius vitae fe evaluros : Credunt enim, eti- am remifsâ in hac vita culpa, non femper remitti à Deo pœnam, fed pro hac debe- ré luere homiaem in altero mundo; un- de

J J L " M Ó ? ) * de ad hatte poetiam evitandani fttfeipiunt corporis caftigationcs, & alia opera poe- nalia. Unit. Audivi,aSacerdotibus quof- da tit ad ie accedentes fine abfolutiongj, finé confolatione dimitti ex tali confeiii- one, üt, ft quis nolit dimittere cccaftone proxintam peccandi, quam dimittere po- teft; it ablata nolit reftituere Dominis lu- is; íi-inimicis rectifet reconcilian ; quae quanta eft confcientiarum carnificina, li- bertad Chriftianse contraria,meritis Chri- fti derogatoria ! Theod. Quid a u t e m _ j vos obfervatist Cafo. Habe fidern fpe- cialem, iufficit h » c , ut tibi praeterita di- mittantur peccata, futura nó imputentur.

Nugamenta ilia Papiftarum funt inutilia, Qath. Parcius ifta amici. Ex his ipiir*, quae attuiiflis, debetis concludere.Roma- nam Religionem veftris praeferendam eiTe;

non veftras, fed Romanam. eile ä Chrifto inflitutam. Cafo. Quomodó id fequitur?

Cath. Ilia Religio eft cenfenda a Chrifio inftituta, & aliis prxferenda, quae ttullam tribuit peccandi licentiam, imó hanc ex- ciudit: Religionis enim a Chriflo inftitu- tae eft, uti ad perfeftionem vitae excitare,

¡ta etiam ä peccatis deterrere, Dei timo- remincutere, peccata impediré, quod Religio Romana facit tnultis modis.

I« Por Sacramenttim Panitenti«?, de—*

B 7 quo

M O S ) »

quo fermo ínter vos erat? vaide enim homo deterretar à neceando, qui feit, Sc credit peccata eiïe hngiilatim no tantùm quoad fpeciem , fed etiam numerum ex- primeado, confitemiai pro iis pcenitend- am fubeundam, fi quid fufiulit, vei proxi?

mo injuri* intulit, compenfandüm. De?

inde in ilio Sacramento, prater narra tío- nem peccatorum, requiritur dolor vertís, Sc fineerus de peccâto , cum propofito peccata impofterum vitandi. Dan tor ibi Valutaria mónita reftè vivendi, propo»

nuntur media peccata evitandi. Certè íi res bene perpendatur, fateri debetis, Ca?

tholicos, non à fpirïtu ma!o, qui parens eft fuperbi*, fed à Spjfitu Dei agi, dum ad confeiïïonem peccatorum excitantur, Confiderate enim virum honoratum , &

potentem, Principem, apud omnes à pro.

bitate v i t ® laudatum, interim feeleribps occukis featentem, etimque verecundum adeô, ut rnalit mori, quam fua foe,da pec- cata aliis patefieri ; confiderate, in,quam,

& judicate, an à Diabolo, vel Spirit« San- ido incitetur ad hanc fui viftoriam, ad Itunc humilitatis aftum, ut ultrcneè, ne- mine cogente,fed folùm confcientià fva- dente, fe ad Sacerdoiis pedes abjiciat,pec- cata occultiiïïma,fœdiifimàq; ei aperiatj, pro iis itbi pœnitentiam iroponi petat?

II. Go-

IT. Coë'rcet licentiam peccandi Catho.

lica Religió per doftrinam de fatisfaclio- ne, & Purgatorio í docet enim, nullum malum ap.ud Deutn niauere inuiturn, re»

mifsâ culpa, Se pœnâ aeternâ, remaiîergj pleruraquè o-bligationem ingénus pœji®

Êemporalis, quam niiî quis in hac vita^js per bona opera redimat, luendam defe»

ret poil hanc vitam aeerbis parais Púrga- te rii.

III. Ábflerret à peccatis, dum d o c e o ,

" fidem abfque poenitenti.a non iufficerej, siée prodeffc ad rctnidîonem peccatorunj;

dum docet, ad incurrendam damnation?

ae terna m fufificerc unum moi taie pecca- tum_®.

IV. Dum multis modis incutit homini timorem Dei, varias ejus judiciis, propo- litis, Dum nuiiquam vplt homioem e i i o fecurum de fuá falute, fed femper vigi- lare, orare, femper eiTe fobrimn, boni«"*

operibus clic intentum, ne fors aîiquando ientationi fuccumbat, ne fraude Diabóli- ca iupplantetur, vel pef inconfideraiio- nem labâtur, vel imparatus morte repen- tina opprimatur. Hinc in Catholicis» qui fecundùm fuam Religionem vivere ilu- dent, experimur miram follicitudinpm, wt peccata vitent, & fi quae per fragilita- tem humanara commiferiní, continuo il- l a expient, & cniendent. Ve-

•4? ( 4 o ) ^

V e f l r * veró Religiones (patíenter ati- dite Amici) aperiunt portás ad peccata omnia, ad omnem vitae impuritatem ; ti.

morém DEI excutiunt ex mentibus ho- minum ; hinc non funt Authore Chriffo ort*, cüm Scripturae ubiq; nobis timoretn Divinum injiciant, fummoperéque com- mendent; fiquidem potiífiműrn indé o . mnis vitae probitas prodeat.

Tollitis vos I. Confelítonis Sacramen- turn, quo homines a peccatis abfirahun- tur, dicitis efle invention humánum, car.

nificinam confcientue, meram íuperílitio.

nem; mirum fané, fi Íuperílitio poíixi ha- bere tantam vim ad peccata corrigenda, ad tranquillitatem confcientiae procu- randam.

II. Tollitis non tantűm confeflionem, fed etiam virtutem poenitentiae, quatenus negatis, neceíTariam efie contritionem,&

dolorem de peccatis prwteritis; ait enim Luth. Aflert. art. 6. quód contritio faciat magis peccatorem. Calv-Lib. 4. cap. 19.

§ . 1 7 . impietads arguit, qui dicit pseni- tentiam efle fecundaru poll naufragiuna tabulam.

III. Negatis fatisfaflionís neceffitatem, dicitísq; hanc redundare in injuriam fa- tisfaílionis Chrifli. Calv. Lib. 3. cap. 4. §•

36. Luth. iuAíTert. art.?. & 6.

I V . Ne.

• M U O *

JV» Ncgatis Purgatórium, & cafiigati.

pjietn temporalem in altera vita.

V . Negatis obligationem ullam pcenae temporalis remifsá culpa remanere.

V I . Docetis folam fidem fufficere ad íemilfionem ornnis culpae, & poénos, nec aliud requiri. Luth. in ÁíTert. ar. i. Galv.

l i b . 3. cap. 14. §• 17*

V I I . Dicitis habenti fidem fpecialem, nullum peccatum imputari. Luth. de Lib.

Chrifiia.' Calv.Lib. 3. cap. 4. §. 28. Hac ratione Lutherus dicebat, Decalogum_9 non magls ad nos pertinere, quam caere- monias Legis Veteris; fed omnem ejus o . bügationem pariter efle fublatam per 9 Chriílum, nimirum quia non raagis itn- putatur-ejus violatio credentibus, quám violatio Legis ceremoniális. Calv.Lib. 2.

cap. 3. §. 13. Nofiram libertatém elfe ait, non pojje peccare, quia nimirum, üt ait Lib, 2. c. 17. §. 4. Ejj'eflus ejj'ufi Sangnir.is Chri- ßi, ut non imputantur peccata.

His politis, clamm eft, tolli ä cofdibus bominum omne Dei timorem, dari fum- ffijm licentiam ad omnia fcelera, ficut—9 per Atheifmum, vei etiam majorem, fi e- nim habenti fidem illá fpecialem nullum peccatum imputatur ad culpam,& poena, cur non aíideat qujecumque fcelera etiam graviflítna committere? quid enim time-

44 C i s ) Mi

at ? an Gehennam f at fides facit, ut quan- tumvis peccatum in fe fit grave, & fœ- dum, tamen tali homini nullô modo im«

yutetur—9. An iram Divinam, & grati*

DEI fubtra&ionem ? at Deus non impu- tât, & propter Chrifii fatisfadionem non poteft iili irafci. An fatisfadionem tem- poralem ? aut confeffionemï at ifta funt

finblata tanquam fuperftitiofa. Quid er- go ifte magis timeat, quam Atheus ? A- theifmus facit viam ad omnia fcelera_s>, quatenus aufert timorem Divin* caftiga- tionis, perfvadens non dari Deum vindi- cem fcelerum: at veftr* Religiones non magis tollunt timorem Divin* cafligatio- nis, dum docent nullum peccatum cre- denti imputari ad culpam , vel pœnam, nee unquam fore pro eo puniendum î . Imô timorem hunc faiutarem magis tol- lunt veftr* Religiones, quàm Atheifmus;

nam pauci Athei funt, qui certo ftatuant, nullum effe Deum, fed pleriquc dubitant,

& timent, ne reverà detur Deus fcelerum vindex; itaque non funt fine formidins v i n d i d * futur*. »Veftr« Religiones vero certd, & indubitanter ftatuun't, peccata credentibus non imputari, idque firmiiïï- mècredi jubent. Itaque nihil formidinis relinquunt, fed omnë penitus'metum, &

fufpicionem vindid* abftergunt, ac pro-

(43) W*

ind<? majorem portam ad fcelera laxant;

quam Atheifmus.

Calv. Nimis fevere loqueris contra—9 nofiras Religiones» Qath. Habete pati- entiam, ex veftrorum doßrina Magiftro- rum argumentatus fum. Dixi Religiones Veßras majorem portam aperire fceleri«

bus, quam Atheifmus; jam oftendam__S, quöd pluribus id modis faciant, quam A- theifmus, Nam Atheifmus hanc unicant viam prsebet ad fcelera, quod Deum non.

effe doceat, quam doflrinam, licet aliqui verbo tenus fequantur, & conentur

fibi

perfvadere, Deum non eile; plerumque tarnen fubverentur, & timent, ne re 9 ipfa fit DEUS , qui ulcifcatur fcelera , &

turpitudines mortaliwm ; vos verö fati- tis modis pluribus, licet credatis Deum effej nam:

T. Uti jam fupra dixi, dicitis per fidem peccata non imputari, quantumvis mul.

ta ftnt, & magna.

IT. Dicitis; qui habent veram fidem, ef- fe prsedeftinatos, & id firmilfime credi de«

bere. Calv. Lib. 3. c. 2. 6. 7. 12. 1?. 16.

; S . Calv. Lib. 4. c. 17. §. 2. Hincfequitur, ut nolts ¡teure ßondere arsdeav us, vi tarn aternetm nejiram eJJ'e, cujus ipfe ( Chriftus) est bares -, nee A'c/ rum Ca forum, quo jam ingrejfus' e f f , pnjje mag's nobis excidereS*

quam

(44) fr

gnat» ipP. Si enim Religionism veftrarum cultores omnes funt pruedeftinati, & id firmiffime credere tencntur, cur debeantJ elfe foliciti, ut bene agant, vel opera car- nis, quae Apoftolus enumerat, devitentj?

non enim pofiunt metuere, ue coelo exci- dant, & damnentur; nam praedeftinatio Dei clficax eft, & iinmutabilis, & praide- ftinati nullo modo pofiunt peri re. Nee pofiunt metuere Purgatorii poenas, quia tales nullas credunt efie, nec hujus vita flagella, cum illis peccata a Deo non im- putentur.

III. Tollitia libertatetn arbitrii, & do- cetis omnia inevitabili neceffitatc fieri, homin6sque non pofie vias fuas bonas facere. Luth.in Alfert. 36. Calv. Lib. 1. c.

j 6 . & iS> Si enim libertas nulla eft.etiam peccatum nullum eft: fieut Leo, dum dc- vorat hominem, etft malum inferat, non tamen peccat; quia id non libere, fed im- pulfu naturae facit, ilec eft in poteftate e- jus hunc impulsu modcrari. Nemo igituc erit poena dignus, quia quod neeeflitate, agitur, poenam non meretur; quare nec ullus erit infernus, nec vindifta poft hane vitam ulla; magna enim, & intolerabilis eflet crudelitas. homines aternis poenii"*

afficere, propter ea, quae ipfi nullo modS vitarc poterairt. Gur ergo metuant fequi

deiideria cordis fui, & patrare, quidquid animo libitum fuerit?

I'E. Dicitis omnia opera hominum_S tun» mala, turn bona eife a Deo praeordi«

nata, pr»definita ab after no; & ut in 9 tempore fiant, voluntates hominum ad omnia a Deo inclinari, incitari, impelli, determinan. Luth. AiTert. 36. Calv. Lib.

l . c. 17. §.7. Sc c. 18. 2. Si enim Deus

»que bona, ac mala operatur in nobis-*, non eil, quód conemur mala evitare, ñe- que ratio eft, cur metuamus eorum ultio- nem; Deas enim non eft ultor ejus, cujus eft author; nec puniré poteft, quod ipfe á nobis fieri v u l t , Sc facit, ut faciamus"*;

h»c enim plus quam tyrañica ímmanitas eflet, qua; a Deo abeft longiífimé.

V. Lutherani docetis, Dexalogum noß pertineread fideles Chrifti, ficut Leges"*

c»remoniaIes, & judiciales. Luth. in cap.

4, Ep. ad Gal. & alibi. Si Decalogus nos non magis obligat, quam Leges eseremo- niales: igitur ficut non teneris Legem—9 caeremonialem fervare.eircumcidere car- nem, edere agnum Pafchalem, colere Sa- batha, &c. ita nec Decalogum- Si abfo«

lutus es á Decálogo, poteris idola colerc»

Parentes, Sc Magiftratus contemnere—s, eommittere adulteria, frrta, homici-dia, &

, alia, quae Decálogo vetaatur, ficut p o te- sis 1

«W (46) Vfr

ris facere ea, quae legi caeremoniaîi repu»

gnant. Hanc doârinani occulté tenets»

etiam Calvinus, dum docet Legem DEI etiam Sanftis eile impoflibilem. Lib. 2 . 0 7. §. y. Si enim eft impoiiîbilis, non obli- gat, nemo enim obligator ad impotfibile.

Nemo unquamTyra.nnus fubditosad im.

poffibile obligavit, & Deus id faciet? ab- lit, ut fie de Dço fçntiamus. Hocjpsô er- go, quod Decalogus cö?pit eife irnpoffibi«

lis, defiic ejus obligatio, ac proinde nihil ad nos pertinet. Deinde docet Calvinu»

omnia opera noftra elfe inquinaincnta, fordes, & peccata coram Deo; at nemo poteft obligari ad peccatum : ergô non obligamur, ut vel conemui quidem De«

calogum, vet aliquam ejus partem impie- re. Lib. ?. Inftit. c. 19. §. 2. ait: Fidelium confient ¡a fefe trigant fupra Legem, at que ejcrant, tethmque Legis juflitiam eblivi- J'cantur«

VI. Vos nullum difciinién facitis ope- rum bonorum, & malorum coram DEO, fed fo l urn coram hominibus'5 ficut enim opera, quae dicuntur mala, apertam mali- tiam hafeeutj ita operibus bonis juftorum tribuitis malitiam occultam propter con- cupifcentiam internam : ratione cujusc*

malitia» vultis haec efle peccata mortalia coram Deo. Si ita eil, cur potiùs incum-

4 4 ( 4 7 ) »

bam operibus bonis cum natura afflidt- one, & difpendio fortunarum, quàm ma»

Hs, quibus magna voluptas, & ntilitasr*

fappe eft conjundaî Cum enim utraquçj fint mala coram Deo, cur non potiùs pra- íeram illa, in quibus voluptas eft, & uti- litas temporalis , its, in quibus moleftia, fatigatio, & difpendium?

VII. Docetis hominetn per folam fidem fpecialem efle juftum coram Deo, abfque ttllis bonis operibus; & illi, qui, fidem banc habet, nullum peccatum itnputari.

Ita Luth, plurimis locis, & infert ex hac dodrina Lib. de Libert.Chriflia. & de cap, Babyl« Solum incredulitatem ejfe peccatum,

&" J'Q/OS incrédulos ejje damnandos ; eum autem, qui fidem retineat, domnari non pojje. Calvinus docet L. c. 4-§• 0 -

mnia peccata efle mortalia infidelibus; fi- delibus omnia venialia. Venialia vocat, quia ea illis Deus non imputât, fed hoc ipfo, quod fiant, condonat. Quse dodrina claré fequitur ex illo principio , quo ipfi adftruunt, folam fidem fpecialem e i f e _ s eaufatn juftificationis ; hoc eft, hominem efle juftum coram Deo, eo folo, quod fir- miter credat, Chriftum plenè fatisfeciflçj pro ipfius peccatis; per hanc entm fidem applii ari ipft Chrifti fatisfadioneni, & fi- eri ipfi quafi propriam, ita ut per earn j«»

fluí

(48 )

¡ñus fepuíeítif coram Deo , etfi roftmtas interiüs non imputetur. Itaque manen- te hac fide, nullum peccatum ipfi nocere poteft, quia manet in jttftitia Chrifti, eám»

que retinet firmiter. Qua doftfíná pofi»

ta, non eft« quód vereantur quodlibef—a fcelus perpetrare? nulla ením vindifta á Deo metuenda eft, cüm DEUS ilíud non imputet ad culpam ob faiisfaftioitem—9 Cbrifti, nobis per fidem commnnicafam,

V11L Calvinus docet per háptifmuiíí etíam futura nobis remiíTa eife peccata » Lib.4.C, i f . 5. J . & 4 . Euth.Tom. z.Lat.

Vit. ait: laptiMum etiam vo/entcm non foj]e perdere falutem Cuam quantiscunque peecatis, nifi nolit credere, de cap.Bab. fol ,

78. Exquibus clariifimum eft, Religio- nes veflras omnem Divini Numinis timo- rem tollere ex animis hominum, & tan- tam tribuere omnibus fceleribus lieenti- am, quantam ntillus unquam Atheifmus, ídqj eó perniciofius, quód non fub aper- ta impietitis forma, led fub fpecie Reli-

«ionis, & honoris Divini, nimircm fub ipeciofis titulis fidei fpecialis, fatisfaftio- nis Chrifti,libertatisNoviTeftamenti, pro- Videntise, prsrdeftinationísq; Divin», fub his tegitur, & propinatuf tañtüm veite- num, quod menees, morésque hominom penitüs corrumpit. Quis ergo credat He.

ligiones veftras a Deo efle ? LIS-