L I B E R DECIMVS.
U B E R DECIMVS.
Dum liaec Byzantii parum secundis Christianae reipub. auspiciis a Laskio administrantur, Illyriiprae-fecti, acceptis aSolimano litteris, quamquam anni tem-pore minimé idoneo ad res gerendás, eerto die militi dicto, quo die ad signa eonvenirent, naves e propin-quis amnibus, Dravo et Savo, in Danubium deduci, atque tormentis, commeatu, caeterisque rebus neces-sariis ad bellum, inprimis soeiis navalibus, et navi-gandi aeque, et nandi peritis, magna adbibita celeri-tate instrui iubent. Quae quamquam ab bis impigre ad-ministrarentur, iam hieme appetente, magnum a Tur-cis incommodum detrimentumque aeceptum, amne gelu concreto, ut minimenavigationemappeteret; quod Semper fere per liiemem accidere consuevit, magno ad rem gerendám accelerantibus futuro impedimento;
exorta enim subito frigoris vis incredibilis, cum bo-minibus aeque et iumentis infesta et vires, pariter, et animos torpentium rigore fatigare in labore fatisce-bat, cum vix llectere artus, nimio frigore nervis obri-gentibus ad necessaria ministeria obeunda possent.
Quae liiemis saevitia omni subsidio ac perfugio maior, pertinaciusSeptemtrionibus tenentibus haud facile
pote-78 10. MICHAELIS BRVTI Lili. IX.
rat superari. Ita cum alia pecora, quorum magna co-pia erat ad belli usum comparata, tum equi impri-mis, et cetera iumenta, quibus necessaria subvelieren-t u r , passim subvelieren-torrida f r i g o r e , foede insubvelieren-teribansubvelieren-t, magno militum incommodo, qui his ad belli usus carere 11011 possent. Ac duces quidem et militum praefecti, qui-que lionestiores militiaeordinesducebant, ut ratio tem-poris postulabat, in utraque ripa tabernaculis positis, facile frigoris vim, quamquam in dies acrius ac vehe-mentius invalescentis, ferebanf: vulgo milites ex arun-dinibus temere congestis, parva tentoria, aut ex cen-tonibus, aut ex pellibus, quarum facultatem pecore abundans regio subministrabat, sibi exstruebant, sed ita levi compenclio, ut cum crebri ignes passim fie-rent, ne ita quidem frigoris vis omni humana ope vio-lentior, omnia qua ambiret gelu immani adstringen-te coelo, posset arceri: ad hunc maxime modum traduc-tam liiemem ver excepit, cum magna liominum strage iumentorumque edita, insigni detrimento Turcas affe-cisset. Inde ut licuit pro praesentibus rerum angustiis instauratis viribus, Vstrephus et Maliemetes regii prae-fecti nuncios Budam mittunt, qui certiorem de suo ad-ventu Reginam faciunt, quique commeatum et tormenta postulant,pro sua in Imperatoren! íide, oppressae a Ger-manis iniusto bello, pollicitijse non defuturos. Dolere magnopere, lioc unum maxime agentibus, per anni"
tempus rebus gerendis minimé idoneum non licuisse maturius opem imploranti ferre: sed industria et sedu-litate et eins temporibus iacturam faciant, atque adeo cum fenore, et compendio se adnixuros. Quibus Regina auditis, de suorum sententia, qui occurreret cum co-piis advenientibus, Yalentinum Terekum mittit, quo alacrioribus animis rem gererent, adiectis muneribus
VNíURICARVM RERVM LI». IX. 79 luculentis. Ita
tres duces
utribusconiunctis, cum
de-lectorum Vngarorum manum secum Terekius addu-xisset, militem Danubium transmissum Vaciam ducunt:quam urbem nullis propugnatoribus defendentibus, ca-ptam direca-ptamque incendunt, nequidquam Terekio Va-ciensis populis miserabilem cladem multis precibus ab immani barbaro deprecante. Nam ut minus feros animos ullis precibus moveret, a misericordia aversos, ne esse quidem a ratione praesentis temporis affirma-bat, a tam tetro facinore belli initium facere: cum ad concilianda populorum studia, quae in diversum trabe-rentur , quaesita in principio clementiae opinio victis conservandis, plurimum conducere ad totius belli sum-mám videretur. Pestum inde itum, quod quidem ali-quanto acrioribus aniinis ab oppidanis, quique erant in praesidio, militibus, defensum, eodem exitu manente victos, sive facta deditione, sive per vim expugnata urbs in potestatem immanium hostium veniret. Iam enim admotis castris, qua urbs vergit ad occidentem solem, oppidum oppugnare adorti, deiicere propugna-tores e muro, magna tormentorum vi, pilas ingentis molis ac ponderis emittentium, conabantur, maiore ta-rnen suorum, quam hostium caede. E r a n t in oppido, praeter delectos Vngaros, Germanorum coliortes de-cem. Germauis Otbo Fotiscus, vir spectatae virtutis , VngarisBanocius praeerat, alae equitum praefectus, im-piger idem vir, et magni animi, ne facilis barbaris ex-pugnatio et totis viribus adnitentibus haberetur:
quae enim requireret usus, cum militum fortissimis oc-currendo facile vanos Turcarum impetus, conatusque oinnes efíiciebant: Germani enim milites, incensi ho-nesta aemulatione, cum Yngaris in laudis contentione certabant, minimé Germanis virtute et magnitudine
80 10. MICHAELIS BRVTI Lili. IX.
animi coiicedentibus, magna quidem cum barbarorum caedc, a quibus Vaciensis cladis poenae expeteban-tur, cuius ulciscendae cupiditas pugnantibus aniiuos viresque augebant. Maior exercitus Turcarum pars, tumultuario delectu coacti nomina dare, tum m ontani Illyrii (vulgo,-ut supra iam diximus Martelosii vocant) feri illi quidem liomines, sed latrociniis, quibus maxi-mé Student, assueti rapto vivere, quam urbibus op-pugnandis aptiores: ut etiam si nniltis tormentorum ictibus strata muri pars aditum oppugnantibus aperi-ret, succedere ad muros tarnen liortantibus ducibus in magnae vitae periculo victis horroré animis non aude-rent. Accedebat ad tot incommoda nostrorum militum insita animis audacia, qui perpetuis eruptionibus ita fessos fatigabant, ut cum palatis equitatus Vngarorum infestus ubiqueoccurreret, fugientium acrepetentium ca-stra magnam faceret caedem, ut tot acceptis detrimen-tis in dies magis de oppugnandi studio remitterent.
Auxit Pestanorum virtutem egregia unius hominis in-dustria et fides. Architectus erat ex eorum genere, qui tum arcibus exstruendis,tum muniendisexpugnandisque urbibus operam locare consueverunt, ab ingenio, unde saepe nova et prodigiosa commenta ad populorum exi-tium manant, populari lingua, nova re nóvum nomen requirente, ingenii artifices appellati. Is genere Nea-politanus, Marius Scipecasius nomine, ut Iovius tra-dit, erexerat aggerem quadrata formain ingentem al-titudinem, ex cuius vertice, loco idoneo directis tis in hostium castra, magnis cladibus, ictibus tormen-torum apertos afficiebat. Neque satis subsidii e regia urbe suppeditabant, Pestanis vexare subiectos non in-termittentibus, quorum magnam stragem ferrei globi insignis magnitudinis ex arce emissi edebant. Inter
VNíURICARVM RERVM LI». IX. 81