• Nem Talált Eredményt

Aliud capitulum de eodem tractatu

In document J . CHRONICA HUNGARORUM (Pldal 22-25)

Anthoninus autem Florentinus archiepiscopus, de quo superius mentionem me fecisse recolo, Sigilbertum et Vincentium sequcns in secunda sui cronici operis parte Hunorum originem in antiquorum historiis se sic legisse ponit: Ftlimer, inquit, rex

3 dicebatur a: dicebant illum 11 6 Hunc 11: Nunc a

8 Eui1ath Bo: Eiulath a:Eiulak 11 18 Thanaim a: Thanai 11

22 quinquagesimo 11: L a / Anthyocenus a: Anthyothenus 11 23 Eui1ath Bo: Eiulath a: Eiulak 11

29 Fílimer: Silimer 11 a

34

Gothorum alias Getharum filius magni Gaderici post egressum Sycantie insule Scitie iam quinto loco tenens principatum cum terras Scitie cum sua gente intrasset, quasdam magas mulieres in populo reperisset, quas sermone Gethyco alirumnas vocassent, easque habens suspectas de medio sui penurbasset, longeque ab exercitu

5 suo fugatas in solitudine coegisset errare. Quas tandem silvestres homines, quos 35

nonnulli faunos sicarios vocant, quod genus quondam sancto Anthonio, dum heremi pervagabatur solitudinem, obviasse legitur, cum deseni per devia errare vidissent, in illarum amplexus pariterque et coitum se comiscuissent. Exhincque hoc ferocissimum ac pavendum et terribile hominum genus edidissent, quod

10 primum inter Meotidas paludes fuisset. Cumque in gentem crevissent, mox in 36

vicinorum agros se ingerentes vastitates edidissent, obstantesque, quos forsitan ferro non superassent, sui vultus terribilitate fugassent. Qui etin pignora sua prima die nata desevissent, nam maribus ferro genas secassent, ut, antequam suavia lactis nutrimenta perciperent, vulneris cogerentur subire tollerantiam. Tali ergo, inquit, 31

u stirpe procreati Huni exigui quidem forma sed arguti, moribus expediti, ad equitandum promptissimi, scapulis lati ac arcus sagittasque tractare parati, cervicibus firmi et superbia semper erecti cunctis vicinis gentibus horrori pariter et formidini erant. Hec Anthoninus. Iordanus autem et quidam alii Hunos ab incubonibus demonibus et quibusdam mulieribus originem sumpsisse dixere.

20 Invidia auctrice Iordanus hac ducitur sententia. Nam cum Gothorum de genere, 3B quos Hungari propriis expulere de sedibus, suam ducat originem, progenitorum iniuriamque pre corde ferens hoc obprobrio Hunorum affecisse generationem eredi potest. Sacra etiam hanc sententiam reprobat Scriptura, cum evangelice lectiones nostrum canant protulisse salvatorem: Quod enim, inquit, est de came, caro est,

25 quod autem de spiritu est, spiritus est. Et rursus: Spiritus camem et ossa non habet.

Contrarium igitur veritati et credére est erroneum, quod spiritus, quibus naturalia, 39

que vim et officium habent generandi, concessa non sunt, generare possent.

Diodorus vero Syculus Scitarum gentem apud Araxim flumen originem habuisse parvamque ab initio ac modice terre cultricem fuisse, deinde rege nactam potenti et

30 bellicoso ac militari virtute precipuo patriam ampliasse montanam usque ad Caucasum, campestrem vero usque ad oceanum Sciticum et paludem Meotidem flumenque Thanaim sui historici la boris tertio in libro posuit. Et tam ipse Diodorus 40

3 magas Bo: magnas b a

6 sancto Anthonio a: sanctus Anthonius b 7 errare a: errarere b

10 primum b: primam a

15 quidem a: quidam b / arguti a: arguiti b 16 promptissimi a: promtissimi b

18 Anthoninus a: Anthonius b / lordanus a: lordanis b 19 incubonibus: incubis b a

22 iniuriamque b: iniuriam a

26 credere erroneum b: erroni.-um est credere a / quod a: ut b 28 Diodorus Bo: Dioderus b a

30 montanam a: mantanam b 31 oceanum a: occianum b

21

ibidem quam Herodotus in sua chronica libro quarto fabulam inducunt quandam dicentes, quod, cum olim Hercules prior illo, qui postmodum res Troyanas turbavit, Gerlonis vaccas custodivisset, et in terram, quam nunc Scitiam vocant, tunc omnino desertam devenisset, deprehensus tandem vehementi pluvia et gelu

5 substrata sibi pelle leonina obdormivisset, interim autem eque illius a curru per pascua errantes disparuissent, qui expergefactus omnem illam regionem perlu-strans easdem non invenisset, ultimatim cum in terram quandam, que Hylea dicitur, devenisset, ibidem quandam virginem de telure natam ancipitis nature, humane videlicet ac serpentine, supra femora quidem feminam, inferius autem

10 viperam reperisset, eamque conspicatus atque admiratus, si alicubi suas vidisset equas, interrogasset, illa se easdem scire, sed interim, donec cum ipsa concumberet, ipsas sibi reddere nolle respondisset. Herc.ules igitur sub ea mercede cum illa 41 concubuisset. Illa vero cum Hercule ampliori cupiens uti concubitu eidem equas non restituisset, donec ab illo se gravidam comperisset. Tandem restitutis Herculi

u equis mulier illi dixisset: Has ego tibi equas, que huc venerant, servavi. Tu quidem mihi servationum illarum premium persolvisti. Concepi enim ex te filios tres, qui ubi nati fuerint et adoleverint, de illis quid sim factura, mihi dicito, an hic debeant habere domicilium, ipsa enim huius regionis teneo imperium, an illos ad te mittere debeam, qui pater illorum es. Cui Hercules arcum unum, duos enim deferebat, ac 42 20 baltheum, ad cuius commissuram aurea dependebat fiala, dedisset, et, antequam illi

hec dona assignasset, arcum tetendisset, et baltheo se precinxisset, dixissetque illi:

Quem illorum hunc arcum ita tendentem et hoc baltheo sicut me precinctum videris, eum tu regionis istius incolam effice, qui autem his operibus, que ipse precipio, impar erit, illum ablegabis. His igitur locutis Hercules abisset. Post hoc 43

25 enixa mulier illa filiis uni Agathirso, alteri Gelono, novissimo autem Scite nomina imposuisset. Qui cum in virilem adolevissent etatem, mulier ipsa mandatorum memor ea, que sibi iuncta erant, peregisset, et filiis temtatis ultimum, puta Scitam paternis preceptis equatum fore comperisset, quare duobus, Agathirso videlicet et Gelono ablegatis Scitam sui regni heredem constituisset, a quo tandem tum populus

lo tumque reges Scitarum processissent, ipsaque regio nomen accepisset. ltem Trogus 44 Pompeius Scitas cum Egyptiis tanquam homines gentiles, qui semper mundum sine initio stetisse putarunt, de generis vetustate contendisse fatur. Dixere enim Egyptii:

Terrarum quidem alia solis premitur ardore, alia vero frigoris algore riget in tantum, ut ne quidem homines vel animantia generare posset, verum et advenas

4 devenisset a: devenissent b

I! devenisset b: devenissenl a / anc1pitis a: aucipitis b 9 quidem a: quidam b

11 concumberct a: concuberct b

16 scrva/ionum: serva ius cum a: serva cum ius b 22 sicut a: sic ut b

24 locutis b: dictis a 25 Scite: Scita b a

31 Pompcius a: Pompeus b / mundum a: nondum b / sine a: suc b

necat, Egyptus vero adeo aeris beneficio foret temperata, quod nec estivi solis ardores neque hiemalia frigora illius offenderent incolas. Preterea Egypti tam 45

fecundusesset ager, quod in procreatione alimentorum illa terra feratioresset nulla, unde de iure homines prius natos ibi videri debere, ubi facilius educari possunt.

5 Econtra Scite respondissent, quod celi temperamentum proposite questioni nullo argumento foret, quippe cum primum natura caloris et frigoris incrementa regionibus divisit, statim ad locorum aure tollerantiam queque animalia generavit.

Unde et salamandram ignis et ceteros vermes anima vitali vegetantes antique nives 46 gignere pariter et nutrire perhibentur, eodem modo arborum atque frugum

10 varietates pro regionum conditione natura produxit. Quanto enim Scitis aura est asperior quam Egyptiis, tanto el corpora et ingenia Scitarum sunt duriora. Ceterum si mundi primordia vel aquarum illuvies tenuit, vel ignis, qui et mundum genuisse credebatur, possedit, utrumque Scitis potius priorem prestare originem potuerunt.

Nam si ignis primas res possedit, nonne paulatim extinctus septentrionali agro, qui 47 u supra omnes terras hyberno frigore alget, aeris temperiem dedit, Egyptus vero et

totus oriens, qui et nunc torrenti solis calore estuant, post extinctum primevi ignis ardorem tardissime temperamentum aeris recepere. Si vero aquarum inundatio omnes terras submersit, profecto decurrentibus aquis altior terrarum pars prius detecta fuit, humilibus autem terre in partibus aqua diutissime immorata est, et,

20 quanto prior queque pars terrarum aut ab igne liberata aut ab aquis siccata sit, tanto prius animalia generare cepit. Porro Scitia adeo altior omnibus terris est, ut 48 cuncta ftumina ibi nata in mare Meoticum, deinde in Ponticum et deinde in Egyptium decurrant. Egyptus vero si ab aquarum in eam per vim decurrentium incunibus multis molibus aggerum munita non fuisset, coli aliter nisi exclusis Nili

25 ftuctibus non valuisset. His igitur argumentis superati Egyptii, Scite antiquiores visi fuere.

(6.)

In document J . CHRONICA HUNGARORUM (Pldal 22-25)