Folyóiratszemle megtekintése

(1)

P i g y e l ő s z o l g á l a t

Ezek a v i z s g á l a t e r e d m é n y é n e k l é n y e g e s e b b összefoglald a d a t a i . A b e s z á m o l ó J e l e n t é s h e z c s a t l a k o z d f ü g g e l é k e k k ö z l i k a r é s z l e t e s a ¬ d a t t á b l á z a t o k a t .

Az adatok f e l d o l g o z á s á t , k i é r t é k e l é s é t , a t á b l á z a t o k ö s s z e á l l í  tását elelctronikuB s z á m í t ó g é p p e l v é g e z t e t t é k . I l y e n b e r e n d e z é s n é l  k ü l nem l e t t v o l n a l e h e t s é g e s m e g b i r k ó z n i az óriási a d a t t ö m e g g e l .

A v i z s g á l a t k ö l t s é g e i t 120 000 % J u t t a t á s s a l a H a t i o n a l S c i e n c e Foundation f e d e z t e . ,„ „ .

/C.G./

P 0 1 Y ö I R A T S Z E M L E

330 001.18:65.011.56

A t e c h n i k a t ö r t é n e t i információk f e l d o l g o z á s á n a k g é p i m ó d s z e r e i .- /0 m a s i n n ü h metodah p e r e r a b o t k i i s z t o r i k o - t e h n i c s e s z k o * l n f o r o a c i l / - DOBEOV, G.m. - Naucsno-Tehnicsesakaja I n f o r m a c i j a , 1 9 6 6 . l . s z . J a n . p. 36-39.

A t e c h n i k a t ö r t é n e t t e r ü l e t é n d o l g o z ó t u d o m á n y o s kutató számos Jellemző a k a d á l l y a l t a l á l j a m a g á t szemben. M u n k á j a b á r o m s z a k a s z r a o s z t h a t ó : a / i n f o r m á c i ó k g y ű j t é s e a m ú l t b e l i t a p a s z t a l a t o k r ó l ; b/ ez i n f o r m á c i ó k f e l d o l g o z á s a ; c / k ö v e t k e z t e t é s e k az á t v i z s g á l t I n f o r m á  c i ó k a l a p j á n . Az alkotó t u d o m á n y o s munka a f e l d o l g o z á s 3 s z a k a s z a f o l y a m á n mintegy 10 í-ot t e s z k i , amit az a k ö r ü l m é n y idéz e l ő e l s ő  s o r b a n , twgy a k u t a t ó t e v é k e n y s é g e r o l y a m á n p u b l i k á l t és nem k ö z z é  t e t t i n f o r m á c i ó k óriási t ö m e g é v e l t a l á l j a m a g á t szemben. Az a l k o t ó munka a r á n y á n a k növelése c é l j á b ó l a k u t a t ó n a k meg k e l l h o s s z a b b í t a  n i a a f e l d o l g o z á s i d ő t a r t a m á t és s z ű k í t e n i e k e l l a t e r ü l e t e t . ! h e l y  zet m e g o l d á s á n a k egyik l e g h a t é k o n y a b b m ó d j a az i n f o r m á c i ó - f e l d o l g o  zás u j m ű s z a k i e s z k ö z e i n e k a l k a l m a z á s a . A m ű s z a k i és t e r m é s z e t t u d o  m á n y o k t ö r t é n e t é n e k t e r ü l e t é n m ű k ö d ő tudós számára k ü l ö n l e g e s fon

t o s s á g ú a m ú l t b a n m e g v a l ó s u l t m ű s z a k i eszmékre v o n a t k o z ó i n f o r m á c i  ó k v i s s z a k e r e s é s e , E c é l r a Jő e r e d m é n n y e l h a s z n á l h a t ó k a peremlyuk

k á r t y á k , g é p i l y u k k á r t y á k és az e l e k t r o n i k u s s z á m i t d g é p e k . Gyakorla

t i s z e m p o n t b ó l fontos annak a közös v o n á s n a k m e g á l l a p í t á s a , amely a t e c h n i k a t ö r t é n e t i f e l a d a t o k elemzése és a t á j é k o z t a t á s i , valamint

szabadalmi s z o l g á l a t k ö z ö t t f e n n á l l . /SS/

34o 001.4 T u d o m á n y o s és m ű s z a k i s z a k k i f e j e z é s e k k e l szemben t á m a s z t o t t

k ö v e t e T m é n ye k ^ - / T r e b o v a n l j a , prod' javljaemiie k n a u c s n ü m i t e h . i l - eseszkim terminam/ - NATANSZON, E.A. - Nauesno-Tehnicseszkaja I n  f o r m a c i j a , 1966.1.az. J a n . p.23-25.

748

(2)

TKT 1 3 . é v f . 8.szám 1 9 6 6 . o k t ó b e r

T u d o m á n y o s és m ű s z a k i fogalmakat k i f e j e z d szavaknak és s z ó ö s z - s z e t á t s l e k n e k m é g h a t á r ó z o t t k ö v e t e l m é n y e k n e k k e l l m e g f e l e l n i ü k , ame

l y e k e t szem e l ó t t k e l l t a r t a n i , mind a m e g l é v ő k i f e j e z é s e k r e n d s z e r e z é s e k c r , mind u j k i f e j e z é s e k a l k o t á s a k o r .

£ k ö v e t e l m é n y e k s o k o l d a l ú s á g a a z z a l m a g y a r á z h a t ó , .o?y a s z a k k i f s j e z é s e k k e t t ő s szerepben l é p n e k f e l : a tudomány vagy a t e r m e l é s b i zonyos ágának s a j á t o s s á g a i t tükrözik és mint n y e l v i elem, a l á vannak rendelve az adott n y e l v s z ó k é p z é s i s z a b á l y a i n a k . Sz a két r e n d s z e r , amelybe a s z a k k i f e j e z é s t a r t o z i k , k ö l c s ö n ö s e n ö s s z e f ü g g , és Í g y kap

c s o l a t u k a l o g i k a körébe t a r t o z i k . A s z a k k i f e j e z é s s e l szamben támasz t o t t f ő b b k ö v e t e l m é n y e k a k ö v e t k e z ő k : a s z a k k i f e j e z é s n e k a fogalom l é n y e g é t k e l l t ü k r ö z n i e , a s z a k k i f e j e z é s e k egységes modellre é p ü l n e k mind a szavak s z e r k e z e t e , mind a s z ó ö s s z e t é t e l e k t e k i n t e t é b e n ; a s z a k k i f e j e z é s a mondattani s z a b á l y o k n a k f e l e l j e n meg, ne t a r t a l m a z  zon f ö l ö s l e g e s I n f o r m á c i ó t , legyen l e h e t ő l e g r ö v i d , ne l e g y e n e z í n o - n l m á j a és h o m o n l a á j a , legyen e g y é r t e l m ű . /p.s /

341 001.4:002.6 A m ű s z a k i - t u d o m á n y o s t á j é k o z t a t á s és a k ö n y v t á r ü g y t e r m i n o l ó 

g i á j á n a k t ö k é l e t l e n s é g é r ő l .- /0 nesovarsensztve t e r a i n ó l o g i i v naucs n o - t e h n i c e e s z k l j i n f o r m a c l i 1 b i b l l o t e k o v e d e n i i / - SCSXK, I.A. - 'Seh n l c a e s z k i e B l b l i o t e k i SzSzSzH, 42.k. 1 0 . s z . 1965. p.20-24.

A d o k u m e n t á c i ó és k ö n y v t á r ü g y e s e t é b e n igen sok gondot okoz H Z egyes k i f e j e z é s e k értelmének nem t e l j e s t i s z t á z o t t s á g a . Nagy h i b a , hogy az egyes szerzők l e g t ö b b s z ö r ugy vezetnek be u j fogalmakat,sza

v a k a t , hogy nem h a t á r o z z á k meg pontosan: mit i s é r t e n e k az a d o t t k i  f e j e z é s tartalmán? A d o k u m e n t á c i ó s és k ö n y v t á r ü g y i szakirodalomban m é g más s z a k t e r ü l s t e k n é l l s nagyobb a s z i n o n i m á k s z á m a : a s z e r z ő több p é l d á v a l i l l u s z t r á l j a , hogy a s z o v j e t szakirodalomban i s gyak

ran 5-6 féle m ó d o n jelölik meg ugyanazt a fogalmat. H a s o n l ó a n prob

l é m á t okozhatnak a h o m o n i m á k i s , vagyis a z , hogy e g y e t l e n szó 3-*

féle j e l e n t é s b e n i a h a s z n á l a t o s a szakirodalomban. A t e r m i n o l ó g i a i p r o b l é m á k pedig gyakran e g é s z e n j e l e n t ő s g y a k o r l a t i h i b á k e l k ö v e t é  s é h e z i s v e z e t n e k , s m e g n e h e z í t i k a t á j é k o z t a t á s i s e g é d e s z k ö z ö k h a s z n á l a t á t . Annak téves é r t e l m e z é s e p l . hogy mit t e k i n t ü n k e l s ő d l e  ges és m á s o d l a g o s dokumentumnak, z a v a r o s s á t e t t e a n e f e r á t i v n ü j Z e u r n á l R u b r i k á t ó r á n a k f e l é p í t é s é t . - A t e r m i n o l ó g i a p o n t o s a b b á t é t e  lére i r á n y u l ó t e v é k e n y s é g e t a VT. K I T I k e r e t é b e n c e n t r a l i z á l t a n és a l e h e t ő l e g r ö v i d e b b i d ő n b e l ü l meg k e l l e n e k e z d e n i , és meg k e l l k ö v e  t e l n i , hogy a s z e r z ő k pontosan h a t á r o z z á k meg az á l t a l u k b e v e z e t e t t u j fogalmakat. /« p :

342 001.4:651.926 UJ t u d o m á n y o s és m ű s z a k i s z a k k i f e j e z é s e k f o r d í t á s a .- /Perevod

a o v ü h n a u c s n ü h i t o h n i c s e e z k i h terminov/ - ü E R X Q V , B.P. - Naucano- T e h n i c s a s z k a j a I n f o r m a c i j a , 1 9 6 6 . l . s z . j a n . p.19-22.

749

(3)

F i g y e l ő s z o l g á l a t

A k l a s s z i k u s t i p u s u s z a k k i f e j e z é s e k e t - terminus t e c h n l c u s o k a t - nem s z ü k s é g e s l e f o r d í t a n i , hanem ezeket a c á l n y e l v r e á t k e l l i r n l , és csak e l s ő alkalommal k e l l m e g m a g y a r á z n i . I l y e n e k p l . r á d i u m , i o n , k a t i o n , e l e k t r ó d , E s z a k k i f e j e z é s e k az ó g ö r ö g vagy l a t i n n y e l v s z ó  k i n c s e a l a p j á n k é s z ü l t e k . E l l e n b e n az élő nyelvek e z ó k i n c s e f i g y e  lembe v é t e l é v e l l é t r e j ö t t s z a k k i f e j e z é s e k e t á l t a l á b a n nem l e h e t v á l  t o z t a t á s n é l k ü l á t v e n n i , hanem ezeket a lehető legnagyobb p o n t o s s á g  g a l l e k e l l f o r d í t a n i . Ha az u j , idegen n y e l v ű k i f e j e z é s t e g y i d e j ű  l e g t ö b b e n f o r d í t j á k l e e g y m á s t ó l f ü g g e t l e n ü l , azaz több e k v i v a l e n s van J e l e n , amelyek t ö b b é - k e v é s b é h e l y e s e i , de nem i d e n t i k u s a k , ugy e l t é r ő é r t e l m e z é s e k k e l e t k e z n e k .

Az u j t u d o m á n y o s s z a k k i f e j e z é s e k , amelyeket a s z ó t á r b a m á r f e l  v e t t e k , a f o r m á l i s - s z e r k e z e t i és az é r t e l m i i s m é r v e k a l a p j á n v i s z o n y  l a g nem nagy s z á m ú csoportba o s z t h a t ó k . Az egyes t e r m i n o l ó g i a i cso

portok s z á m á r a k i d o l g o z h a t ó k a j á n l o t t f o r d í t á s i s z a b á l y o k , amelyek k i t e r j e s z t h e t ő k a csoportok e g y i k é b e s o r o l h a t ó b á r m e l y i k k i f e j e z é s  r e . Az u j k i f e j e z é s e k r a c i o n á l i s f o r d í t á s a a k ö v e t k e z ő f á z i s o k o n ke

r e s z t ü l v é g e z h e t ő : 1 . annak m e g á l l a p í t á s a , hogy a k i f e j e z é s v a l ó b a n u j - e ? 2 . az é r t e l m i és Bzerkezeti s a j á t o s s á g o k a l a p j á n e l k e l l d ö n  t e n i , hogy a k i f e j e z é s m e l y i k t e r m i n o l ó g i a i csoportba t a r t o z i k ; 3. a k i f e j e z é s l e f o r d í t á s a a c s o p o r t s z á m á r a J a v a s o l t s z a b á l y o k s z e r i n t .

Z m ó d s z e r e g y ö n t e t ü e é g e t b i z t o s i t , és m e g k ö n n y í t i a f o r d í t á s t . /P.S./

3 4 3 0 0 1 . 8 1 : 6 8 1. 3

Hol van "oomputopla"? - /Vfhere i s computopia?/ - ICONOCLAST.S. - O f f i c e liethods and Ü a c h i n e s , 1 3 .k . 1 5 0 .s z . 1 9 6 6 .J u n . p. 4 4 6- 4 4 9 .

V i z s g á l j a , hogy melyek a s z á m i t ó g é p e k á l t a l n y ú j t o t t l e h e t ő s é  gek é r t é k e l é s é b e n a r e á l i s alapok, és h o l k e z d ő d i k a t ú l é r t é k e l é s , az u t ó p i a . A szakirodalomban i s érezhető ugyanis egy olyan i r á n y z a t , mely az e l e k t r o n i k u s s z á m i t ó g é p e k e t e m b e r f e l e t t i t u l a j d o n s á g o k k a l , k é p e s s é g e k k e l r u h á z z a f e l , figyelmen k í v ü l hagyva a z t a t é n y t , hogy a s z á m í t ó g é p e k l é n y e g ü k e t t e k i n t v e igen "keveset tudnak", s csak a g y o r s a s á g o t t e k i n t v e v a l ó b a n " e m b e r f e l e t t i e k " . A g é p e k á l t a l n y ú j  t o t t v a l ó b a n nagy l e h e t ő s é g e k e l v e s z n e k , ha a g é p i munka e l ő k é s z í t ő  se és m e g s z e r v e z é s e nem h e l y e s e n t ö r t é n i k , s ha a számi t ó g é p e s aun- ka e r e d m é n y e i t , t e r m é k e i t nem m e g f e l e l ő k r i t i k á v a l , elemzés u t á n h a s z n á l j á k f e l . A s z á m í t ó g é p mindig csak e s z k ö z marad, és nem v e s z i á t a g o n d o l k o d á s f e l a d a t á t az e m b e r t ő l . É r t é k e s i n f o r m á c i ó k a t b i z t o  s í t h a t a v á l l a l a t v e z e t é s és a m ü e z a k i f e j l e s z t é s s z á m á r a , - de csak a k k o r , - ha az i g é n y l ő k t u d j á k , hogy milyen i n f o r m á c i ó k r a van i s t u  l a j d o n k é p p e n s z ü k s é g ü k . Amire a s z á m í t ó g é p t á j é k o z t a t á s i s z e m p o n t b ó l k é p e s a z , hogy t e l j e s e b b és pontosabb i n f o r m á c i ó t gyorsabban b i z t o  s í t s o n , mint ahogy az emberi e r ő v e l m e g o l d h a t ó l e n n e . /V P /

3 4 4 0 0 1 . 8 9 : 6 5 9 . 2 1 . 0 1 4 . 1 3 2 T u d o m á n y o s , k u t a t á s i én f e j l e s z t é s i m u n k á k k ö z p o n t i n y i l v á n t a r 

t á s a .- / b s t r e d n i evjdence vedeckovyzkumnych a vyvojovych p r a c l / - Ü C A Í Í C Y . J. - SONKA,J. - Metodika a Technika I n f o r m a c i , 1 9 6 5 - 1 2 .a z . p. 1 - 1 8 .

7 5 0

(4)

TilT 1 3 . ó v f . 8. s z á m 1 9 6 6 . o k t ó b e r

R é s z l e t e s e n I s m e r t e t i a t u d o m á n y o s k u t a t ó m u n k á k k ö z p o n t i n y i l  v á n t a r t á s á n a k J e l e n t ő s é g é t és n é p g a z d a s á g i f o n t o s s á g á t a m ű s z a k i f e j  l e s z t é s s z e m p o n t j á b ó l , majd g y a k o r l a t i p é l d á k a l a p j á n t á r g y a l j a az i l y e n n y i l v á n t a r t á s m ó d s z e r e i t ás e s z k ö z e i t - b e l e é r t v e az e l e k t r o n i  kus s z á m o l ó g é p e k e t i s . K ü l ö n ö s e n fontos a t é m á k s z e r i n t i n y i l v á n t a r  t á s , amely gyors t á j é k o z ó d á s t b i z t o s i t az igénylő f e l e k s z á m á r a . R é s z l e t e s e n f o g l a l k o z i k az i n f o r m á c i ó s anyagok s z o l g á l t a t á s á n a k ez idő s z e r i n t jó e r e d m é n n y e l a l k a l m a z o t t m ó d s z e r e i v e l . V á z l a t o s a n szem

l é l t e t i a n y i l v á n t a r t á s k ü l ö n b ö z ő v á l t o z a t a i t t é m á k s z e r i n t i csopor

t o s í t á s b a n , f o n t o s s á g u k és i d ő s z e r ű s é g e k f i g y e l e m b e v é t e l é v e l . J a v a s  l a t o k a k ö z p o n t i n y i l v á n t a r t á s t o v á b b i f e j l e s z t é s é r e és t o k ó l e t s s i t é -

345 001.89/061.2*7/498/1026/498/

Ai k ö n y v t á r a k mint a t u d o m á n y o s k u t a t á s s e g é d e s z k ö z e i .- / B l b l l o - t a c i l e ' - a u z i l i a r e a l e c e r c e t a r i i B t i i n t l f i c e / - K e v i s t a B i b l l o t e c i - l o r , 19-k. 2 . s z . 1966. p. 65-66.

1965. december 2 0 - á n a r o m á n o r s z á g g y ű l é s e l f o g a d t a a T u d . l á n y o s K u t a t á s o k O r s z á g o s T a n á c s á n a k l é t r e h o z a t a l á r a , s z e r v e z e t é r e és t e v é  k e n y s é g é r e v o n a t k o z ó t ö r v é n y t . E tanács h a t á s k ö r é b e fog t a r t o z n i a t u d o m á n y o s és m ű s z a k i t á j é k o z t a t á s és d o k u m e n t á c i ó m e g s z e r v e z é s e i s . E z z e l k a p c s o l a t b a n a h i v a t a l o s á l l á s p o n t s z e r i n t meg k e l l J a v í t a n i a tudomár.vos t á j é k o z t a t á s és d o k u m e n t á l á s j e l e n l e g i r e n d s z e r é t , a k o n y t á r a k n a k gondoskodniok k e l l h a t é k o n y a b b m u n k a m ó d s z e r e k r ő l , a do

k u m e n t á c i ó s i n t é z e t e k b e n mindenhol k o r s z e r ű e s z k ö z ö k e t k e l l f e l h a s z  n á l n i az i n f o r m á c i ó k f e l d o l g o z á s á r a , meg k e l l s z ű n t e t n i a k ü l f ö l d i k i a d v á n y o k b e s z e r z é s é b e n t a p a s z t a l h a t ó p á r h u z a m o s s á g o k a t . Az u j o r  s z á g o s s z e r v f e l a d a t a l e s z a m e g l é v ő s z a k k ö n y v t á r i h á l ó z a t t e v é k e n y  s é g é n e k k o o r d i n á l á s a és é s s z e r ű s í t é s e , a k ü l ö n b ö z ő k ö n y v t á r a k b a n és d o k u m e n t á c i ó s i n t é z e t e k b e n folyó m u n k á k ö s s z e f o g á s a . A d o k u m e n t á c i ó s m u n k á k t ö k é l e t e s í t é s é v e l az A k a d é m i a D o k u m e n t á c i ó s K ö z p o n t j a f o g l a l  k o z i k , a d o k u m e n t á c i ó s szaktanfolyamok s z e r v e z é s é b e n a M ű s z a k i Doku

m e n t á c i ó s I n t é z e t i s r é s z t v e s z . Eíost i d ő s z e r ű v é v á l t e tanfolyamok és a k ö n y v t é r o s k é p z é s t a n a n y a g á n a k r e v í z i ó j a . y^{s G} ^

346 002.6:65.011.56 A t á j é k o z t a t á s i r e n d s z e r e k e l m é l e t é n e k k é r d é s é h e z .- /K. probleme

t e o r i i i n f o r m a o i o n n ü h s z i s z i e m / - B O G A T ü R E V , A . I . - Nauosno-Tehnl- c s e s z k a j a I n f o r m a c i j a , 1 9 6 6 . l . s z . j a n . p. 27-32.

Az i n f o r m á c i ó s r e n d s z e r e k l é t e s í t é s é n e k k é r d é s e az i n f o r m á c i ó s s z e r v e z e t e k k ö z ö s t á j é k o z t a t á s i rendszerbe való e g y e s í t é s e r é v é n o l d h a t ó meg a m u n k a i g é n y e s folyamatok a u t o m a t i z á l á s i és g é p e s í t é s i e s z k ö z e i n e k a l k a l m a z á s a a l a p j á n .

Az i n f o r m á c i ó s r e n d s z e r f o g a l m á n a k m e g h a t á r o z á s a e l ő t t s z ü k s é  ges h e l y é n e k k i j e l ö l é s e abban az i r á n y í t á s i r e n d s z e r b e n , amelynek f e l a d a t a i m e g o l d á s á r a az adott i n f o r m á c i ó s r e n d s z e r h i v a t o t t , I r á -

751

(5)

n y i t á s i r e n d s z e r k é n t az ország n é p g a z d a s á g a v e h e t i f i g y e l é s b e . Ebben a bonyolult i r á n y í t á s i rendszerben a d m i n i s z t r a t í v , g a z d a s á g i , m ü s z a - k i - t u d o m á n y o s éB m á s i n f o r m á c i ó k tdmege á r a m l i k , amelynek s e g í t s é g é  v e l m e g v á l á s u l a z i r á n y í t á s .

Az i r á n y í t á s i szervek a k ü l ö n f é l e f o r r á s o k b á l beérkező i n f o r m á  c i ó k a t az i r á n y í t á s m e g f e l e l ő a l g o r i t m u s a i s z e r i n t á t a l a k í t j á k .

A b e f u t ó , a t á r o l t , a k i a d o t t I n f o r m á c i ó k s o k a s á g a , a f e l d o l g o  zás s o k r é t ű s é g e bonyolult t á j é k o z t a t á s i rendszereket hoz l é t r e , mint amilyen p l . a V I N I T I . Az i l y e n i n f o r m á c i ó s rendszerek t a n u l m á n y o z á  s á b a n döntő s z e r e p e t Játezik a k i b e r n e t i k a i m o d e l l e z é s , k ü l ö n ö s e n az i n f o r m á c i ó s folyamatok s t a t i s z t i k a i m o d e l l e z é s e . A s é m a , amely m a g á  ban f o g l a l j a a bemeneti és kimeneti h e l y e k e t , a külső és beled m e m ó  r i a t á r t , v a l a m i n t a r e n d s z e r e l e m e i t , h a t á r o z z a meg az i n f o r m á c i ó s

r e n d s z e r f e l é p í t é s é t . / P s /

347 002.6:681.3 Az elektromos a d a t f e l d o l g o z á s szervezése és a d m i n i s z t r á c i ó j a .-

/ O r g a n i z a t i o n and a d m i n i s t r a t i o n of e l e c t r o n i c d a t a procesalng/ - SCHWARTZ, K.H. - DMA Q u a r t e r l y , 1964.okt. p.2-16.

ö s s z e f o g l a l j a az e l e k t r o n i k u s B z á m i t ó - és adatfeldolgozó k ö z  pontok i r á n y í t á s á v a l k a p c s o l a t o s legfontosabb f e l a d a t - t i p u a o k a t , me

l y e k a k ö v e t k e z ő csoportokba s o r o l h a t ó k : rendazer t e r v e z é s , progra

m o z á s , az o p e r a t í v s z á m i t ő - ős a d a t f e l d o l g o z ó munka g é p t e r m i i r á n y í  t á s a , a szakemberek k é p z é s e ős részükre a szükséges kurrens i n f o r m á  c i ó k b i z t o s í t á s a és kutató Jellegű t e v é k e n y s é g . R á m u t a t a r r a , hogy a p r o g r a m o z á s t bizonyos esetekben olyan szakemberekre k e l l b i z n i , a k i k egy adott s z a k t e r ü l e t s p e c i a l i s t á i ős ezen k i v ü l értenek még a prog

r a m o z á s h o z i a . iltalában t e r m é s z e t e s e n a belső p r o g r a m o z ó k vúgzilt e l a m u n k á t . - H a n g s ú l y o z z a a z t i s , hogy r e n d k í v ü l h e l y t e l e n egy s z á m i  t ó g é p e t ö n á l l ó a n , más g é p e k t ő l f ü g g e t l e n ü l h a s z n á l n i . F e l t é t l e n ü l s z ü k s é g e s l e g a l á b b n é h á n y s z a l a g - vagy k á r t y a l y u k a s z t ó b e á l l í t á s a , de h e l y e s , ha egy t e l j e s h a g y o m á n y o s l y u k k á r t y á s g é p p a r k o t i s f e l á l  l í t a n a k a n a g y t e l j e s í t m é n y ű e l e k t r o n i k u s b e r e n d e z ő é m e l l e t t , m i v e l ez valamennyi g ő p h a s z n á l h a t ó s á g á t u g r á s s z e r ű e n megemeli: érdemes s o k s z o r a d r á g a s z á m í t ó g é p h e l y e t t e g y s z e r ű m ü v e l e t e k e t a l y u k k á r  tyás g é p e k k e l e l v é g e z n i , s ugy törni v i s s z a ismét az e l e k t r o n i k á r a . H a s o n l ó a n fontos " o f f - l i n e " / a s z á m í t ó g é p t ő l f ü g g e t l e n ü l d o l g o z ó / lyukJcártya-mágnesszalag konverterek f e l á l l í t á s a i s , hogy a l a s s ú be

o l v a s á s ne t e r h e l j e a n a g y s e b e s a é g ü a z á m i t ő g é p I d e j é t . /v , ••

348 002.6/061.23//430.1/

T u d ő a i t á s a Kémet E o k u m e n t á c l Ó B Társaság m u n k a b i z o t t s á g a i n a k ü l é s e i r ő l . Xonstanz, Bodensee, Állami Mü3za>l j o i s k o l a . 1 9 o j . "szep

tember 27.- /Geaamtberlcht ü b e r die Sitzun^en der'^rbeitsausacfiüsse i n der Deutechen G e a e l l a c h a f t für Dokumentation e.V./DGD/ i n Kon- a t a n z am Bodenaee, Staatstechnikum am 27.September 1965./ - Nach

r i c h t e n f ü r Dokumentation, 16.k. 4 . s z . 1965.deo. p.216-222.

752

(6)

t m 1 3 . é v i . e.azán 1 9 6 6 . o k t ó b e r

A N é m e t D o k u o e n t á c i Ó B T á r s a s á g egyes m u n k a b i z o t t s á g a i a vet

kező p r o b l é m á k a t v i t a t t á k meg:

- az a u t o m a t i z á l á s , e n e r g i a t e c h n i k a , h í r a d á s t e c h n i k a fogalmi g y ű j t e m é n y é n e k k é r d é s e i .

K ö z l e k e d é s i m u n k a b i z o t t s á g :

- a k ö z l e k e d é s i d o k u m e n t á c i ó 1 9 6 3 / 6 4 . é v i á l l a p o t a és f e j l e s z t é  s i l e h e t ő s é g e i n e k v i z s g á l a t a ,

- egy k ö z p o n t i k ö z l e k e d é s ü g y i tájékoztató k ö z p o n t l é t r e h í v á s á  nak k é r d é s e í r a n k f u r t / ü a i n b a n ,

- a s z a k t e r ü l e t f o g a l o m g y ű j t e m é n y é n e k k é r d é s e i . Szabadalmi d o k u m e n t á c i ó m u n k a b i z o t t s á g a :

- a n e m z e t k ö z i kapcsolatok á t t e k i n t é s e ,

- a Deutschs Patentamt m u n k á j a , és ennek k e r e t é b e n a szabadalmi d o k u m e n t á c i ó k i é p í t é s é n e k s z e m é l y i ás anyagi f e l t é t e l e i .

- az" Ü g y v i t e l s o a s z o r o s i t á s u j e l j á r á s a i ,

- a m i k r o f i l m f e l d o l g o z á s kérdése a dokumentalista s z e m s z ö g é b ő l , - a diazo s o k s z o r o s í t á s t e r ü l e t é n e l é r t ujabb f e j l ő d é s ,

- a k a r t o n e z o l g á l t a t á s s o k s z o r o s í t á s i m ó d s z e r e l , - s o k s z o r o s í t á s f é m l e m e z a n y a g u t j á n ,

- a m i k r o k á r t y a - t e c h n i k a j e l e n l e g i h e l y z e t e . A d o k u m e n t á c i ó a u t o m a t i z á l á s i m u n k a b i z o t t s á g : - a n e m z e t k ö z i tájékoztatás t a p a s z t a l a t a i , - a g é p i f o r d í t á s á l l a p o t a ,

- a - e n t r a l s t e l l e f ü r l l a s c a i n e l l e Dokumentation f e l é p í t é s e ée m u n k á j a ,

- a tárgyszavak és asos a l k a l m a z á s á n a k s t a t i s z t i k a i v o n a t k o z á  s a i az i n f o r m á c i ó - v i a s z a k e r e s é s b e n ,

- az a d a t f e l d o l g o z á s u j l y u k a z a l a g b e r e n d e z é s e l .

S z e r v e z e t i ég ~azda3á;;o33á£i '^árdések m u n k a b i z o t t s á g a : - a d o k u m e n t á c i ó g a z d a s á g o s s á g a /dr.USHHDSS B é l a ' t a n u l m á n y a a¬

l a p j á n / ,

- az i n f o r m á c i ó k m e g t a l á l h a t ó s á g á n a k k é r d é s e i a k ü l ö n b ö z ő rend- s z e r s k b e n - a s z e r v e z e t s z e m p o n t j á b ó l v i z s g á l v a ,

- az automatikus d o k u m e n t á c i ó anyagi p r o b l é m á i , /o_ Q

A N é m e t D o k u m e n t á c l Ő s T á r s s s á p 17. é y l k ö z g y ű l é s é r ő l és munka

b i z o t t s á g á r ó l . Konstanz. Tanaostersa, 1965. 3zeotember 2d-jO.-/Be- r i c h t ü b e r d i e 1 7 . Jahresversammiung und Arbeitstagung der Deutschen G e s e l l s c h a f t f ü r Dokumentation e.V. i n Konstanz, Konsilgebaude, von 28. b i s 30. Saptember 1965./ - Nachrichten f ü r Dokumentation, 16.k.

4.az. 1965.dec. p. 209-215-

A N é m e t D o k u m e n t á c i ó s T á r s a s á g n a k 1 7 . k ö z g y ű l é s é n a k ö z p o n t i t é m a "A d o k u m e n t á c i ó nemzeti és n e m z e t k ö z i k o o r d i n á c i ó j a " v o l t . A k ö z p o n t i t é m á h o z a k ö v e t k e z ő e l ő a d á s o k c s a t l a k o z t a k :

- a N é m e t D o k u m e n t á c i ó s T á r s a s á g o k t a t á a l programja, - a d o k u m e n t á c i ó éa a szabadalom,

349 002.6/061.23//430.1/

753

(7)

- a d o k u m e n t á c i ó S v á j c b a n ,

- a F I D á t s z e r v e z é s e és programja, v a l a m i n t ennek h a t á s a a nem

z e t i t e v é k e n y s é g r e ,

- a d o k u m e n t á c i ó s i n t é z m é n y e k k o o r d i n á c i ó j á n a k p r o b l é m á j a nem

z e t i v i s z o n y l a t b a n ,

- a dokumentumok b e s z e r z é s é n e k , é r t é k e l é s é n e k és k o o r d i n á l á s á  nak l e h e t ő s é g e i .

& z á r ó ü l é s é n a 1 8 . k ö z g y ű l é s s z í n h e l y é t előre nem á l l a p í t o t t á k meg, csak abban á l l a p o d t a k meg, hogy a N é m e t S z ö v e t s é g i K ö z t á r s a s á g v a l a m e l y i k - k ö z é p p o n t b a n f e k v ő - v á r o s á b a n r e n d e z i k meg. ySz ^ i

3 5 0 0 0 2 . 6 / 4 3 0. 1 /

É r t e l m e s e g y e n s ú l y a n é m e t d o k u m e n t á c i ó b a n .- / S i n n v o l l e s G l e i c h - gewicht i n der deutschen Dokumentation/ - ABlíTZ.H. - N a c h r i c h t e n f ü r Dokumentation, 16.k. 4.az, 1965.dec. p .1 7 3- 1 7 6 .

1965.ezeptember 28-án n y i t o t t á k meg Konstansban a Deutsche Ge- s e l l s c h a f t f U r Dokumentation /DGD/ 17. ülését.

Egyes v é l e m é n y e k a z e r i n t n e m z e t k ö z i v o n a t k o z á s b a n e g y e d ü l a DGD Jogos k é p v i s e l n i a d o k u m e n t á c i ó t e r ü l e t é n N é m e t o r s z á g o t . J e l e n l e g a N é m e t S z ö v e t s é g i K ö z t á r s a s á g o t a Deutsche Normenausschuss /DNA/ k é p  v i s e l i a FlO-^en, mert a FID s z a b á l y z a t a a z e r i n t o r s z á g o n k é n t egy nemzeti t a g t e h e t s é g e s . A DNA az ETO k i d o l g o z á s a és f e j l e s z t é s e , a k ö n y v - , f o l y ó i r a t - és a k ö n y v t á r i munka s z a b v á n y o s í t á s a t e r é n , v a l a  mint a t e r m i n o l ó g i a i k é r d é e e k m e g o l d á s á b a n t e v é k e n y . A máBik fontos

t á j é k o z t a t á s i intézmény az NSzK-ban az I n e t l t u t f ü r Dokumentationswe- een / i f D / , amelyet sokan t é v e s e n a d o k u m e n t á c i ó s t e v é k e n y s é g a n y a g i - p é n z ü g y i s z e r v e z e t é n e k t e k i n t e n e k . Az I f D p é n z ü g y i a k t i v i t á s é n a k e¬

r e d m é n y e k é n t v a l ó b a n sok t a n u l m á n y , k o n c e p c i ó s z ü l e t e t t , és a k ü l f ö l  d i t a n u l m á n y u t a k , k o n f e r e n c i á k t a p a s z t a l a t a i a t á j é k o z t a t á s i ismere

t e k n ö v e k e d é s é t j e l e n t e t t é k . A DGD ü l é s é n m e g á l l a p í t o t t á k , hogy mind

egyik d o k u m e n t á c i ó s a z e r v t e v é k e n y s é g e kiegáBziti a m á s i k é t , e z é r t é r t e l m e s e g y e n s ú l y r a és e g y ü t t m ű k ö d é s r e van s z ü k s é g .

A DGD fontos f e l a d a t a i :

- a Nachrichten f ü r Dokumentation s z e r k e s z t ő s e és a t á j ő k o z t a - t á s i szakirodalom r e f e r á l t a t á s a ,

- a k é p z é B i - o k t a t á s i munka,

- a k ü l ö n b ö z ő szakmai m u n k a b i z o t t s á g o k t e v é k e n y s é g e . /Sz.1,/

351 002.6/47/-1965/1966"

A t á j é k o z t a t á s i s z e r v e z e t e k 1965. ó v j m u n k á j á n a k e r e d m é n y e i és 1 9 6 6 . é v i f e l a d a t a i . - / I t o g i r a b o t ü z a 19b5 g. i z a d a c s i informaclon- n ü h organov v 1966 g./ - NaucBno-Tehnlcseszkaja I n f o r m a c l j a , 1966.

l . s z . jan., p. 3-5,

A m ű s z a k i - t u d o m á n y o s t á j é k o z t a t á s a S z o v j e t u n i ó b a n 1966-ban t o  v á b b f e j l ő d ö t t . Az ö s s z - s z ö v e t s é g i és k ö z p o n t i á g a z a t i t á j é k o z t a t á s i s z e r v e k s z ő l e e i t e t t é k t e v é k e n y s é g ü k e t , é s Jelentős m é r t é k b e n b ő v ü l t

754

(8)

TMT i í . é v f . 8.szám 1 9 6 6 . o k t ó b e r

anyagi-mit 3z a k i b á z i a u k . A m ű s z a k i - t u d o m á n y o s k ö n y v t á r a k á l l o m á n y a k ö  z e l 300 millió e g y s é g e t t e s z k i , és e z z e l f e l ü l m ú l t a a M ű v e l ő d é s ü g y i ü i n i s z t i r i u a k ö z k ö n y v t á r a i n a k á l l o m á n y á t .

Valamennyi s z ö v e t s é g i k ö z t á r s a s á g b a n l é t r e h o z t á k a k ö z t á r s a s á g i t á j é k o z t a t á s i i n t é z e t e t .

A m ű s z a k i - t u d o m á n y o s t á j é k o z t a t á s i szervekben több mint 1C0 e¬

zer f í d o l g o z o t t , A 24 Ö 3 s z - s z ö v e t s é g i és k ö z p o n t i á g a z a t i t á j é k o z  t a t á s i i n t é z e t b e n több mint 500 tudományos m u n k a t á r s n a k v o l t t u d o m á  nyos f o k o z a t a . A t á j é k o z t a t á s i munka jelentőser. n ö v e k e d e t t , i g y p l . a 7 I H I T I több mint 17 000 k ü l f ö l d i és 6000 h a z a i f o l y ó i r a t b ó l k é s z í  t e t t e r e f e r á l ó l a p j a i t , amelyek 231 000 p é l d á n y b a n j e l e n t e k meg, mig az E k s z p r e a z s z I n í o r n a c i j a sorozatok 102 p é l d á n y b a n k e r ü l t e k k i a d á s  r a .

A m ű s z a k i - t u d o m á n y o s t á j é k o z t a t á s i szervek 1966. é v i f ő f e l a d a  t a a n é p g a z d a s á g valamennyi l á n c s z e m é n e k e l l á t á s a a s z ü k s é g e s t á j é  k o z t a t á s s a l a b b ó l a c é l b ó l , hogy a k ü l f ö l d i és h a z a i tudomány és t e c h n i k a l e g ú j a b b e r e d m é n y e i t és a tudományos m u n k a s z e r v e z é s t a t e r  m e l é s b e b e v e z e s s é k . K i e m e l k e d ő f e l a d a t o k m é g : az e l m é l e t i k u t a t ó m u n  ka f e j l e s z t é s e , a h a z a i m ű s z a k i - t u d o m á n y o e tájékoztatás r e n d s z e r é n e k t ö k é l e t e s í t é s e , a t á j é k o z t a t á s i munka g é p e s í t é s e , a l e g h a t é k o n y a b b t á j é k o z t a t á s i f o r m á k és m ó d s z e r e k k i d o l g o z á s a . Nagy f i g y e l m e t k e l l f o r d í t a n i a 'ájékoztatésl munka g a z d a s á g i k é r d é s e i r e , A> q /

**352 002.6/*94/**

A d o k u m e n t á c i ó S v á j c b a n .- /Die Dokumentation i n der Sch-»eiz/ - SICiCLl,S. - Nachrichten f ü r Dokumentation, 16.k. 4 . s z . 1965.doc. p.

1 6 8- 1 9 3 .

Á d o k u m e n t á c i ó k i f e j e z é s t m é g nem i s a l k a l m a z t á k v i l á g s z e r t e a r  r a a t e v é k e n y s é g r e , a m e l l y e l ma a t á j é k o z t a t á s i m u n k á t j e l ö l i k , m i k o r már S v á j c b a n a 3 a 3 e l i Concilium 3 i b l l c g r a p h i c u n és az ASTID / A s s o c l - a t i o n :iuisse de i - O r j a n i s a t i o n du T r c v a i l e t de l a Dooumentaticn,' i ¬ l y e n j e l l e g ű f e l a í i t o k a t v é g z e t t . A jó h a g y o m á n y o k f o l y t a t ó j a 1939- től a Sch-Teiz^rische Vereir.igung íiir Dokucentation /SVD/. Az SVD a s v á j c i k ö n y v t á r a k és t á j é k o z t a t á s i i n t é z m é n y e k k ö z p o n t i k a t a l ó g u s á t gondozza és k ü l ö n b ö z e - k é p z é s i - , s z a b v á n y o s i t á s l - , o s z t á l y o z á s i - , e t b . - munkacsoportok utján t e v é k e n y .

A m á s o d i k v i l á g h á b o r ú utár. az SVD a h á b o r ú s k á r o k a t szenvedett k ö n y v t á r a k részére intézte a k ö n y v - és folyóirat s z é t o s z t á s t , 10 COO m i k r o f i l m f e l v é t e l t k é s z í t e t t a n é m e t f o l y ó i r a t o k r ó l , és Bernben r e n d e z t é k meg a h á b o r ú u t á n az első n e m z e t k ö z i d o k u m e n t á c i ó s konfe

r e n c i á t .

Az 3VD-nek ma 288 t a g j a van: 182 k o l l e k t i v és 106 e g y é n i t a g . S v á j c b a n a 200 vagy e n n é l több s z e m é l y t a l k a l m a z ó v á l l a l a t o k 3 z á m a 855. Ennek 69 #-a i p a r i j e l l e g ű v á l l a l a t . Az SVD 182 k o l l e k t í v tag

j a k ö z ü l 17 í> a s e m l í t e t t i p a r i v á l l a l a t o k b ó l , 83 £ - a m á e / k e r e s k e - delmi s t b . / t e r ü l e t r ő l t o b o r z ó d o t t . A 17 í t o v á b b i v i z s g á l a t a a z t e¬

r e d m é n y e z i , hogy az egyes i p a r á g a k i n f o r m á c i ó s igénye k ü l ö n b ö z ő , t o  v á b b á , hogy sok g y á r b a n , i p a r i véllalatr.ál nem é p í t e t t e k k i dokumen

t á c i ó s s z e r v e z e t e t . E z a s v á j c i n é p g a z d a s á g i s z i n t e n k ü l ö n ö s e n az e x p o r t r a t e r m e l ő i p a r v á l l a l a t o k n á l v e s z é l y e s .

755

(9)

Figyelőszolgálat

A s v á j c i d o k u m e n t á c i ó i s - mint v i l á g s z e r t e m e g f i g y e l h e t ő - most gyors k i b o n t a k o z á s e l ő t t á l l : f e l a d a t á t csak u j t e c h n i k a i .•se

g é d e s z k ö z ö k k e l , g é p i l y u k k á r t y á k , l y u k s z a l a g b e r e n d e z é s e k a l k a l m a z á 

s á v a l t u d j a megoldani. /- T

A d o k u m e n t á c i ó a z ü r i c h i S z ö v e t s é g i M ű s z a k i Főiskola K ö n y v t á r á  nak s z e m s z ö g é b ő l .- /Die Dokumentation i n der S l c h t der E T H - f l i o l i o - tfcek i n Zürich/'"- SYDLEEt, J . P . - Nachrichten für Dokumentation, 16.k.

4 . s s . 1965.dec. p. 195-199.

Svájc jellemzője az országon b e l ü l a t ö b b n y e l v ű s é g , a kantonok saját a u t o n ó m i á j a ée az i p a r a l a p v e t ő e n feldolgozó j e l l e g e , A kanto

nok ö n á l l ó s á g a az i s k o l a r e n d e z e r e k k ü l ö n b ö z ő s é g é b e n Í B megmutatko

z i k . Az e g y e t l e n f e l s ő s z i n t ű i s k o l a , amely k ö z v e t l e n ü l az á l l a m s z ö  vetség alá r e n d e l t : az E l d g e n ö s s l s c h e Technischs Hochschule /ETH/, a S z ö v e t s é g i M ű s z a k i F ő i s k o l a . A t ö b b i h é t sgyetemet az egyes kantonok tartják f e n n , és az egyetemek k ö n y v t á r a i i s a kantonok anyagi t á m o  g a t á s á t ó l f ü g g e n e k . E z az oka, hogy az egyeB egyetemi k ö n y v t á r a k do

k u m e n t á c i ó s r é s z l e g g e l nem rendelkeznek.

Svájc i p a r a elsősorban ó r a - , t e x t i l - , kémiai és g y ó g y s z e r - , és g é p i p a r , néhány fontos i p a r i k ö z p o n t - 2 i i r i c h , B a s e l , //interthur - n e l l e t t a k i s - és k ö z é p ü z e m e k az országban s z e r t e a z é t helyezkednek e l . I s m e r e t e s , hogy a t á j é k o z t a t á s s z e m p o n t j á b ó l ezek az i p a r i k a t s - gőriák a legproblematikusabbak.

Az ETH k ö n y v t á r a 1 8 5 5 - t ő l a h a g y o m á n y o s i s k o l a i k ö n y v t á r s z e r e  p é t töltötte be, mindazzal a p a s s z i v i t á s s a l , amely j e l l e m e z t e a kor

szak k ö n y v t á r a i t . 1932-ben a fellépő m ű s z a k i igények k i e l é g í t é s é r e t á j é k o z t a t á s i részleg a l a k u l t , amely e l s ő s o r b a n a s z a k f o l y ó i r a t o k f e l t á r á s á v a l f o g l a l k o z o t t . Mint az E'JH d o k u m e n t á c i ó s s z e r v e , f ü g g e t  l e n v o l t a t e r ü l e t i /kanton/ és m a g á n k ö t ö t t s é g e k t ő l . így az ETH k ö n y v t á r a b e t ö l t i a s v á j c i nemzeti k ö n y v t á r és d o k u m e n t á c i ó s k ö z p o n t s z e r e p é t .

Az ETH d o k u m e n t á c i ó s m u n k á j a a m ű s z a k i t u d o m á n y o k k ö z ü l kiemel

te az e l e k t r o t e c h n i k á t , amely Svájc fő I p a r á g a . Az ETH k a r t o n s z o l g á l  tatást l n d i t o t t és 1 9 5 0 - t ő l a d o k u m e n t á c i ó s m u n k á b a n e g y ü t t m ű k ö d i k a S z ö v e t e é g i V í z ü g y i H i v a t a l l a l . A t o v á b b i a k b a n az ETH a s z a k f o l y ó i r a  tok f i g y e l é s é t 10 v á l l a l a t d o k u m e n t á c i ó s r é s z l e g é v e l o s z t o t t a meg, v á l l a l v a a r e f e r á t u m o k k ö z p o n t i s o k s z o r o e i t á B á t ée s z é t s u g á r z á s á t .

Ü ü s z a k i és t u d o m á n y o s dokumentáció a b u k a r e s t i Oheorghe Gheor- ghlu P e j P o l i t e c h n i k a i I n t é z e t b e n .- /Documentatla t e h n i c o - a t l l n t l f i ¬ c a l a I n s t i t u t u l politehnic"Gheorghe Gheorgitiu-Dej" d i n E u c u r e a t i / - POFESCD, A . I h . - POPESCU, C. - R e v i s t a B i b l l o t e c i l o r , 19-k. 2 . s z . 1966. p. 66-68.

353 002.6/494/:027.7/494.341/

/Sz.T./

354 002.6/498/

7 5 6

(10)

TlíT 1 3 . é v f . 8.szám 1 5 6 6 . o k t ó b e r

Á t t e k i n t é s az Intézet J e l e n l e g i d o k u m e n t á c i ó s tevákenyBégéről és néhány j a v a s l a t a t o v á b b i t e e n d ő k r e . K ö n y v t á r á n a k á l l o m á n y a 540 COO k i e ü v i n y , ezen b e l ü l 25 000 k ö t e t f o l y ó i r a t . T á j é k o z t a t ó s z o l g a l a t á n a k e s z k ö z e i : b e t ű r e n d e s és r e n d s z e r e z e t t k a t a l ó g u s o k a k ö n y v e k r ő l és f o l y ó i r a t o k r ó l , b i b l i o g r á f i á k r ó l és á l l a m i s z a b v á n y o k  r ó l , értesítők az ország f e l s ő o k t a t á s i i n t é z e t e i h e z b e é r k e z ő k ü l f ö l  d i k ö n y v e k r ő l , az A k a d é m i a T u d o m á n y o s D o k u m e n t á c i ó s K ö z p o n t j á n a k k i  a d v á n y a i , a iuüszaki D o k u m e n t á c i ó s I n t é z e t k i a d v á n y a i , r e f e r á t u m a i , a S c i e n c e A b s t r a c t s /A és B/ és a B e f e r a t l v n ü j S s u r n a l E l e k t r o t e n n i k a i E n e r g e t i k a p é l d á n y a i , n é h á n y k ü l f ö l d i f o l y ó i r a t /Revue G é n é r a l e d ' É l e c t r i c i t é , A s s o c i a t i o n S u i s s e des É l e c t r l c i e n s , ETZ, E l e t t r o t e c - n i c a s t b , / r e f e r á t u m a i . Ez a tevékenység megoszlik a k ö z p o n t i k ö n y v  tár és az egyes o s z t á l y o k / i p a r i k é m i a , e l e k t r o n i k a é s h í r a d á s t e c h  n i k a , k ö z l e k e d é s , e l e k t r o t e c h n i k a / k ö n y v t á r a i k ö z ö t t , a r e f e r á t u m o k g y ű j t é s é v e l J e l e n l e g f ő k é p p e n csak az e l e k t r o t e c h n i k a i t a n s z é k k ö n y v 

tára f o g l a l k o z i k . T o v á b b i t e e n d ő k : a f o l y ó i r a t g y ü j t e m é n y e k k i e g é s z í  tése / J e l e n l e g ö s s z e s e n 881 b e l - és k ü l f ö l d i f o l y ó i r a t j á r a z I n t é  z e t n e k / , a k ö z p o n t i k a t a l ó g u s o k k i e g é s z í t é s e , a r e f e r á t u m g y ü J t é s k i  t e r j e s z t é s e m á s t a n s z é k e k k ö n y v t á r a i r a , a m é r n ö k i l é t s z á m m e g n ö v e l é 

se a d o k u m e n t á c i ó b a n . /

355 002.6.088.6/430.1/

A Német D o k u m e n t á c i ó s Társaság k é p z é s i programja.- /Das A u a b i l - dungaprogramm der Deutschen G e s e l l s c h a f t f ü r Dokumentation e.V./ - P I L L , K. - 'íachrichten f ü r Dokumentation, 16.k. 4 . s z . 1965.dec. p.

203-208.

A Ils.-aet D o k u m e n t á c i ó s T á r s a s á g 1953-ban k e z d e t t f o g l a l k o z n i a dokumentalista képzés k é r d é s é v e l . Az első ö t n a p o s tanfolyam témája

"A g y a k o r l a t i dokumer.táció éa t e c h n i k a i s e g é d e e z k ö z e í " v o l t . A kez

d e t i o k t a t á s i a u n k á t egyenetlen és l a 3 s u f e j l ő d é s k ö v e t t e , mert h i á  nyoztak a m e g f e l e l ő s z a k k é p z e t t s é g ű i s p e d a g ó g i a i érzékű t a n e r ő k . A f e j l ő d é s kézöbbi szakaszában k i a l a k u l t egy féléves tanfolyam 128 ó r á  ban. A z ó t a ez az o k t a t á s i forma i s t o v á b b f e j l ő d ö t t . -Czt b i z o n y l t j a az 1. éa a 7. tanfolyam t e m a t i k á j á n a k az Ö a s z e h a s o n l i t á s a :

1.tanfolyam 7.tanfolyam B e v e z e t é s - ó r a 8 ó r a A d o k u m e n t á c i ó s z e r v e z e t i f o r m á l n a k

t ö r t é n e t i á t t e k i n t é s e - 16 A d o k u m e n t á c i ó k ö n y v t á r i a l a p j a i 30 64 T e r m i n o l ó g i a i k é r d é s e k - 20 A s z a k k a t a l ó g u s 9 1/3 26 Egyetemes T i z e d e s O e z t á l y o z á a 22 2/3 28 A dokumentum, f e l t á r á s a 26 62 K é z i l y u k k á r t y a a d o k u m e n t á c i ó b a n 26 2/3 36 A d o k u m e n t á c i ó g é p i eljárásai. 4 2/3 3 6 S o k s z o r o s í t á s t e c h n i k a 8 2/3 32 A d o k u m e n t á c i ó j o g i k é r d é s e i - 14 A d o k u m e n t á c i ó ü g y v i t e l e - 14 A d o k u m e n t á c i ó s i n t é z m é n y e k f e l é p í 

tése é a s z e r v e z e t e 32 l á S ó r a 388 ó r a

7 5 7

(11)

Pigy e lő s zolgálát

1963-ban megalakult egy b i z o t t s á g , amely egy d o k u m e n t á c i ó s ok

t a t á s i intézet a l a p í t á s á t , f e l v é t e l i r e n d s z e r é t , k é p z é s i p r o g r a m j á t , v i z s g a r e n d s z e r é t h i v a t o t t k i d o l g o z n i . yS z „ ,

356 O02.6.O08 S a j g ó b b s z a k t e r ü l e t e k d o k u m e n t á c i ó s s z e r v e z e t e .- / O r g a n i s a t i o n

der Dokumentation für g r ö a s e r e Pachbereichs/ - GERSTENKDRN, H. - Nachrichten f ü r D o k u » e n t a t i o n , 1 6 . k . i . s z . 1965.dec. p. 177-187.

A d o k u m e n t á c i ó s z e r v e z é s é n e k c e n t r a l i z á l t , d e c e n t r a l i z á l t ée ko

o r d i n á l t f o r m á j á t k ü l ö n b ö z t e t j ü k meg. A c e n t r a l i z á l t d o k u m e n t á c i ó tu

l a j d o n k é p p e n egy jól s z e r v e z e t t ó r i á s i k ö z p o n t , f ő f o g l a l k o z á s ú doku- m e n t a l i s t á k k a l , de a v e s z é l y e a k ö z p o n t mammut v o l t a , A d e c e n t r a l i  zált tájékoztatás a s p e c i á l i e i g é n y e k e t jobban k i e l é g í t i , de J e l l e a - zÓJe a kettős munka. C é l s z e r ű forma a k o o r d i n á l t d o k u m e n t á c i ó , a m e l y m e s s z e m e n ő e n d e c e n t r a l i z á l t , de jól k o o r d i n á l t . A j á n l a t o s , hogy egy nagyobb - de nem t ú l s á g o s a n nagy - s z a k t e r ü l e t e n e g y e t l e n k o o r d i n á l ó t á j é k o z t a t á s i intézet s z e r v e z z e az e g y ü t t m ű k ö d é s t .

S z ü k s é g e s , hogy a k o o r d i n á l ó t á j é k o z t a t á s i intézet

- ugyanannak a t e r ü l e t n e k a s z a k k ö n y v t á r á v a l e g y ü t t m ű k ö d é s b e n d o l g o z z é k ;

- a s z ü k s é g e s szakirodalmat e r e d e t i b e n vagy m á s o l a t b a n s z o l g á l  t a t n i t u d j a ;

- r e n d e l k e z z é k m e g f e l e l ő t i p u s u e l e k t r o n i k u s g é p i b e r e n d e z é s s e l és r e p r o g r á f i a i e s z k ö z ö k k e l ;

- a feltáró m u n k á j á n a k e r e d m é n y é t saját r e f e r á l ó lapban a d j a k ö z z é ;

- a s z a k t e r ü l e t é n d o l g o z ó t á j é k o z t a t á s i szakembereknek t a r t s o n d o k u m e n t á c i ó s tanfolyamokat;

- a hasonló s z a k t e r ü l e t e n működő k ü l f ö l d i t á j é k o z t a t á s i i n t é  z e t t e l vegye f e l a k a p c e o l a t o t .

A d o k u m e n t á c i ó k o o r d i n á l á s a akkor l e s z e r e d m é n y e s , ha a nemze

t i , n e m z e t k ö z i , á l l a m i éa m a g á n s z e r v e k , k u t a t ó i n t é z e t e k és egyete

mek a k u t a t á s i e r e d m é n y e i k e t a d o k u m e n t á c i ó é f e l t á r á s r e n d e l k e z é s é 

re b o c s á t j á k . /Sz.T./

357 002.61/061.V/73/"1965"

A PID 31. k o n f e r e n c i á j a és kongresszusa.- /31-Ja k o n f e r e n c i j a 1 kongreszsz Kezsdunarodnoj F e d e r a c i i po Dokumentacii/ - SZVIHIDOV.P.A.

- Naucsno-Tehnicaeszkaja I n f o r m a c i J a , 1 9 6 6 . l . s z . j a n . p. 6-8.

A PID 31. k o n f e r e n c i á j á t és k o n g r e s s z u s á t 1965. o k t ó b e r 7-15- k ö z ö t t t a r t o t t á k meg Washingtonban. A napirend fő p o n t j a i v o l t a k : a FID u j , h o s s z u t á v u m u n k a p r o g r a m j á n a k e l f o g a d á s a , a k u t a t á s i b i z o t t  s á g o k r ö v i d t á v ú m u n k a p r o g r a m j á n a k m e g h a t á r o z á s a , az u j s z e r v e z e t i s z a b á l y z a t J ó v á h a g y á s a és az e l n ö k m e g v á l a s z t á s a . A FID s z e r v e z e t ő  ben b e k ö v e t k e z e t t l e g l é n y e g e s e b b v á l t o z á s o k : a T a n á c s és a V ó g r e h a J -

758

(12)

TMT 1 3 . é v i . 8.szám 1 9 6 6 . o k t ó b e r

t ő b i z o t t s á g m a g a l a k í t á s a , amelyek a T a n á c s / I r o d a helyébe l é p n e k , v a  lamint k é t a l e l n ö k m e g v á l a s z t á s a az a d d i g i 10 h e l y e t t . A K ö z g y ű l é s d ö n t é s t h o z o t t ö t u j nemzeti t a g f e l v é t e l é r ő l a FID-be. Ezek; Auszt

r á l i a , V e n e z u e l a , T u n i s z , C h i l e és S v é d o r s z á g . A F I S e l n ö k é n e k , dr.ADZIHSOB-nak l e m o n d á s a f o l y t á n a közgyilléa az e l n ö k i p o s z t r a 3.K.

LO'.'iH'í-t - J M á r t o t t a meg.

A FID s p e c i á l i s t a g j á v á v á l a s z t o t t á k e z e n k í v ü l a B r i t N e m z e t k ö  z ö s s é g M e z ő g a z d a s á g i I r o d á j á t .

A Kongresszus m u n k á j a f o l y a m á n több mint ISO előadás hangzott e l o l y a n k é r d é s e k r ő l , mint a t á j é k o z t a t á s i munka s z e r v e z é s e , a tudo

m á n y o s t á j é k o z t a t á s i d o l g o z ó k k é p z é s e , az ETQ f e j l e s z t é s e , az i n f o r  m á c i ó s folyamatok g é p e s í t é s e s t b . /p s /

A t u d o m á n y o s és m ű s z a k i d o k u m e n t á c i ó nemzeti k ö z p o n t j a Belglum- ban.- /Le c e n t r e n a t i o n a l de documentation s c i e r . t i f ique e t t s c h ü i a u e /

^TOCKX, A. - B u l l e t i n des B i b l i o t h e q u e s de F r a n c é , 11.k. 1.az.1966.

A k ö z p o n t 1964-ben jött l é t r e . Fő s z a k t e r ü l e t e i : o r v o s t u d o m á n y , a l a p és a l k a l m a z o t t t u d o m á n y o k , m ű s z a k i t u d o m á n y o k , m e z ő g a z d a s á g . A k ö z p o n t egyben o r s z á g o s h á l ó z a t i k ö z p o n t i s . F e l a d a t a i a Boutry és a ffeinberg j e l e n t é s s e l ö s s z h a n g b a n a k ö v e t k e z ő k : 1. f ő k é n t nehezen h o z z á f é r h e t ő dokumentumok / k u t a t á s i j e l e n t é s e k , k o n g r e s s z u s i p r e - p r l n t e k / 'yLijtése; 2. b i b l i o g r á f i a i s z o l g á l t a t á s o k e g y é n i és i n t é z  m é n y i m e g r e n d e l ő k r é s z é r e ; 3 . a k ö z p o n t b a n nem t a l á l h a t ó i n f o r m á c i  ó k m e g s z e r z é s é r e az i g é n y l ő k á t i r á n y í t á s a m á s i n t é z m é n y e k h e z ; 4 . a k ö z p o n t h i v a t a l o s a n á t v á l l a l e g y é n i i g é n y e k e t , ha azokat csak c s e r e  s z o l g á l t a t á s o k e l l e n é b e n l e h e t megszervezni; 5 . a t á j é k o z t a t á s m ó d  s z e r t a n i k é r d é s e i n e k k i d o l g o z á s a , k ü l ö n ö s t e k i n t e t t e l a g é p e s í t é s r e ; 6. a b a l g a á l l a m i k u t a t á s n y i l v á n t a r t á e a és t á j é k o z t a t á s i s z ü k s é g l e  t é n e k f e l m é r é s e ; 7. a Belgiumba érkező k ü l f ö l d i f o l y ó i r a t o k k ö z p o n t i c í m j e g y z é k é n e k k i a d á s a ; 3 . a nehezen h o z z á f é r h e t ő belgiumi t u d o m á  nyos irodalom / k u t a t á s i j e l e n t ő s e k s t b . / l e l ő h e l y j e g y z é k é n e k f o l y a  matos k ö z r e a d á s a ; 9. c í m j e g y z é k m e g j e l e n t e t é s e a b e l g i u m i t á j é k o z t a  t á s i s z e r v e k r ő l , m ű k ö d é s i t e r ü l s t ü k r ő l és s z o l g á l t a t á s u k r ó l ; 1 0 . é¬

vente k ö z e l 2200 n e m z e t k ö z i t u d o m á n y o s kongresszus figyelemmel k i s é  rése és a z o k r ó l - m é g m e g t a r t á s u k e l ő t t - programok ős p r e p r i n t e k b e s z e r z é s e . A k ö z p o n t mindehhez d o k u m e n t á l i s t á k a t és t á j é k o z t a t ó s z a k m é r n ö k ö k e t f o g l a l k o z t a t . 1964-ben 760 b e l g a és k ü l f ö l d i ü z e m m e l á l l t k a p c s o l a t b a n . S z o l g á l t a t á s a i t k o r s z e r ű r e p r o g r á f i a i b e r e n d e z é  s e k k e l v é g z i : k ő t é v a l a t t 400 OCO, á t l a g 1-2 o l d a l a s m á s o l a t o t k ü l  d ö t t b e l - és k ü l f ö l d r e . A k ü l f ö l d i kapcsolatok v o n a t k o z á s á b a n j e l e n  tős t é n y , hogy u g r á s s z e r ű e n n ö v e k s z i k a g a z d a s á g i l a g elmaradott o r  s z á g o k b ó l a k ö z p o n t h o z é r k e z ő i n f o r m á c i ó - i g é n y e k s z á m a . A k ö z p o n t s a j á t t e l e z - s z o l g á l a t t a l r e n d e l k e z i k . /H 0 /

358

P- 9-13.

759

(13)

Figyelőszolgálat

359 002.66i778.1

A v á l l a l a t o n b a l ü l i r e p r o g r á f i a i l e h e t ő s é g e k k o o r d i n á l t k i h a s z  n á l á s a . - /Corporate c o o r d i n a t l o n of I n p l á n t r e p r o d u c t i o n f a c l l l t l e a /

~ NIVENS, 9.Á. - Reproductlon KethodB, 6.k. 2.az. 1966.febr, p. 52.

A Douglas A l r c r a f t c é g az E g y e s ü l t Államok legnagyobb v á l l a l a  t a i kozé t a r t o z i k . R e p r o g r á f i á v a l k a p c s o l a t o s k i a d á s a i évente a l e g  u t ó b b i felmérések s z e r i n t m e g h a l a d t á k a 10 millió d o l l á r t . E k i a d á  sok igen Jelentűs r é s z e a munka T O B S Z m e g s z e r v e z é s é b ő l a d ó d o t t . T ö b b

• I n t 200 e g y m á s t ó l n a g y j á b ó l f ü g g e t l e n ü l dolgozó r e p r o g r á f i a i e g y s é g d o l g o z o t t , 100 k ü l ö n b ö z ő a d m i n i s z t r a t í v s z e r v i r á n y í t á s a a l a t t . A h e l y z e t gyökeres m e g v á l t o z t a t á s á r a a s z é t s z ó r t l a b o r a t ó r i u m o k a t k ö z  p o n t i I r á n y í t á s a l á v o n t á k , ás un. " s z a t e l l i t " e g y s é g e k e t i s l é t e s í  t e t t e k . Kinden i l y e n s z a t e l l i t e g y s é g e t f e l s z e r e l t e k xerox m á s o l ó be

r e n d e z é s é é i és dlazo e l v e n működő m á s o l ó b e r e n d e z é s s e l i s . A s z a t e l l i  tek s z e m é l y z e t e k é t u n i v e r z á l i s k é p z e t t s é g ű s z a k e m b e r b ő l á l l . T e l j e  sen k ö z p o n t o s í t o t t á k v i s z o n t az a n y a g b e s z e r z é s t , az a n y a g v i z a g é l a t o t , az u j b e r e n d e z é s e k b e s z e r z é s é t . A c e n t r a l i z á l á s és d e c e n t r a l i z á l á s i l y e n e g y ü t t e s a l k a l m a z á s á n a k e r e d m é n y e k é p p e n é v i 600 000 d o l l á r o s m e g t a k a r ! t á o t s i k e r ü l t e l é r n i . /v P /

A R e f e r a t i v n ü j Z s u r n a l r u b r l k á t o r a .- /0 r u b r i k a t o r e R e f e r a t l v - nogo Zsurnala-/ - 250íJtüVSZK3J, E.A. - S z o v e t s z k a j a B i b l i o g r a f i j a , 95.k. I . B Z. 1966. p. 85-88.

A T I K I t i k i a d t a az 1 9 6 5 - ö s R e f e r a t i v n ü j Zsurnalok un. r u b r i k á - t o r á t , s p e c i á l i s t á r g y m u t a t ó j á t . A r u b r i k á t o r 160 f ő c i m a l a t t , 1 7 000

"rubrikában" t ü n t e t i f e l a r e f e r a t i v n ü j zsurnalok á l t a l f s l d o i g o z o t t anyagot. A t á j é k o z t a t á s t e r ü l e t é n ó r i á s i Jelentősége van az i l y e n Összefoglaló j e l l e g ű , s az l n f o r m á c i ó - v i s s z a k s r e s é s b á z i s á u l s z o l g á  ló k i a d v á n y n a k , - azonban m i n d e n e k e l ő t t a felmerülő h i b á k a t v e s z i s z i g o r ú k r i t i k a a l á . R á m u t a t a r r a , hegy a "rubrikák" s o r r e n d j é b e sok l o g i k a i h i b a c s ú s z o t t , ami a v i s s z a k s r e s é s t n a g y s é r t é k b e n z a v a r j a . Kt egyes t á r g y k ö r ö k r é s z l e t e z é s e nem mindig m e g f e l e l ő m é l y s é g ű . Nem f i i * te x h o z z á m ó d s z e r t a n i ú t m u t a t á s t , ami a f e l h a s * n á l j k n a k s e g í t s é  get adna a r r a v o n a t k o z ó l a g , hogyan h a s z n o s í t h a t j á k l e g e r e d m é n y e s e b  ben a k i a d v á n y t , s nem t e e z i l e h e t ő v é , hogy a legkevesebb i d ő r á f o r  d í t á s s a l a l e g t ö b b i n f o r m á c i ó t l e n e s é é n k i n y e r n i b e l ő l e . A l e g n a  gyobb h i á n y o a s á g azonban az a l f a b e t i k u s á n f e l é p í t e t t tárgymutató h i  á n y a , ami a k i z á r ó l a g o s z t á l y o z o t t f e l é p í t é s ű r u b r i k á t o r h a s z n á l a t á t n t a tájékoztató szakemberek e z á m á r a s z i n t e l e h e t e t l e n n é t e B z l . A f e l h a s z n á l ó t a e z e r k e s z t é s i h i b á k s a s z i n o n i m á k nem t e l j e s k i k ü s z ö  bölése i s z a v a r j a . _ /V P /

S z á m í t ó g é p f e l h a s z n á l á s a a "Deutsche B i b l l o g r a p h l e " e l ó á l l i t á 7 s á h o z .- /Gomouter-Einsatz b e i der Deutschen B i b l i o g r a p h l e / - Doku-

36o _{0 1 4 .}_{3 1 0 5 0}. 4 4 7 / 4 7 /

361 015/430/:681.3

760

(14)

TMT 1 3 . é v i , e.azám 1 9 6 6 . o k t ó b e r

mentation, P a c n b l b l i o t h e k , '.7erksbücherei, 14.k. 3 , s z . 1 9 6 6 , f e b r . - m á r c . p. 61-64.

1966. B T e l e j é t ő l k e z d ő d ő e n a n é m e t Nemzeti B i b l l o g r á n a t e¬

l e k t r o n i k u s B Z á m i t ó g é p a k a e g l t a ó g ő v e l á l l í t j á k e l ő . A g é p i f e l d o l g o  zást a Z e n t r a l s t e l l e für tíaschlnelle Dokumentation / G é p e s í t é s i Doku

m e n t á c i ó s K ö z p o n t / , Prankfurt/Main, v á l l a l t a .

A dokumentumok c í m f e l v é t e l e l y u k B z a l a g i r ó g é p e n t ö r t é n i k . Az a¬

datokat egy IBII 7 7 6 5 s z á m i t ó g é p s e g í t s é g é v e l m á g n e s s z a l a g r a t e s z i k á t , és t á r o l j á k . A h a v i , n e g y e d é v i , f é l é v i k u m u l á l t indexeket IBK 1460 gép k é s z í t i . Az a d a t v i s a s a k e r e s é s PACIT ? E 1501 g é p p e l t ö r t é  n i k , és az á l t a l a l y u k a s z t o t t l y u k s z a l a g v e z é r l i a Linotype a o r s z e - d ő g é p e t .

A b i b l i o g r á f i a e l ő á l l í t á s á r a legjobban az IBM 1460 g é p v á l t be, a t ö b b i gép p r o g r a m j á n a k m ó d o s í t á s a folyamatban van.

Oondot okoz a nyomtatott f o r m á n á l a d i a k r i t i k u s j e l e k v i s s z a  a d á s a , a s z ó e l v á l a s z t á s o k n y e l v t a n i h e l y e s s é g e , valamint a s o r v é g e k k i e g v e n l i t é s e .

A g é p i uton e l ő á l l í t o t t index a k o r á b b i m u t a t ó k t ó l abban k ü l ö n  b ö z i k , hogy az egyes t é t e l s z á m o k a c i o e k előtt á l l n a k . A g é p i m ó d  s z e r több h a g y o m á n y o s k ö n y v t á r i e l v e t /"porosz i n s t r u k c i ó " / m ó d o s í t , így p é l d á u l a elmek s o r r e n d j é t nem a n y e l v t a n i elemek, hanem a s z a  vak e g y m á s u t á n i eorrendje s z a b j a meg; vagy a g é p a k i a d ő s z e r v e k min

den f a j t á j á t t e s t ü l e t i s z e r z ő n e k i s m e r i e l . _,-,.„ „ /

362 019.941.2iO02.6 A m ű s z a k i Irodalom r e f e r á l á s á n a k e l m é l e t i és m ó d s z e r t a n i k é r d é 

s e i . - / H e k o t o r ü e v o p r o e z ü t e o r i i 1 metodiki r e f e r i ' r o v a n i j a tefani- c s e s z k o j l i t e r a t u r ü / - TEPLOV, D.Ju. - T e h n i c s e s z k i e B i b l i o t e k i SzSzSzH, 42.k. 1 0 . s z . 1965. p. 13-20.

A r e f e r á l á s e l m é l e t i és m ó d s z e r t a n i k é r d é s e i v e l f o g l a l k o z ó nem

z e t k ö z i irodalom rövid á t t e k i n t é s t adva, r á m u t a t e terület kidolgo

z a t l a n s á g á r a , s a r r a , hogy e b b ő l kifolyólag a r e f e r á t u m o k " i n f o r c á - c i ó s ü r ü s é g e " nem m e g f e l e l ő . K ü l ö n ö s e n megalapozatlan az "automatikus r e f e r á l á s " e l m é l e t e . - A r e f e r á l á s m e t o d i k á j á n a k a l a p v e t ő kérdése a z , hogyan l e h e t a r e f e r á l a n d ó anyag é r t é k e l é s é n e k o b j e k t í v k r i t é r i u m a i t m e g h a t á r o z n i . Vélemcínye s z e r i n t ez két m ó d o n o l d h a t ó meg: konstruk

tív ée d e d u k t í v m ó d s z e r r e l . Az első esetben előre meg k e l l h a t á r o z  n i , hogy egyes b e r e n d e z é s e k r e , t e c h n o l ó g i a i folyamatokra milyen j e l  l e m z ő k f e l t ü n t e t é s e a d j a a l e g t ö b b i n f o r m á c i ó t , 3 a r e f e r á l a n d ó a- nyagbdl a z t k e l l k i e m e l n i , ami e j e l l e m z ő k k e l k a p c s o l a t o s . A deduk

tív m ó d s z e r még igen k i d o l g o z a t l a n : c é l j a , hogy d e d u k c i ó és matema

t i k a i m o d e l l e z é s u t j á n m a g é b ó l az a n y a g b ó l h a t á r o z z a meg a l e g f o n t o  sabb J e l l e m z ő k e t . Ez az "automatikus r e f e r á l á s " a l a p j á t k é p e z ű e l  g o n d o l á s . " /v.p,/

761

(15)

Plgyelíszolgálat

363 02/540/

B.I.FALMER I n d i a k ö n y v t á r ü g y é r ő l .- / B . I . P A I ü E R i n I n d i a / - ZAULA, F.N. - Herald of L i b r a r y S c i e n c e , 5.k. l . s z . 1966.jan. p. 64¬

6 8 .

PAIMER, az angol k ö n y v t á r o s B z ö v a t a é g v e z e t ő o k t a t á s i szakembere i n d i a i l á t o g a t á s a a l k a l m á b ó l r á m u t a t o t t a r r a , hogy I n d i á n a k jobban k e l l e n e t á m o g a t n i a k ö n y v t á r a i f e j l ő d é s é t ; "Minden k ö n y v t á r bizonyos é r t e l e m b e n egyetemnek t e k i n t h e t ő , éa a k ö n y v t á r ü g y r e f o r d í t o t t befek

t e t é s e k m e g t é r ü l é s e s o k k a l gyorsabb, mint a z t b á r k i i s g o n d o l n á . " A k ö n y v t á r i h á l ó z a t k i f e j l e s z t é s e h e l y e t t e g y e l ő r e g a z d a s á g o s a b b a n meg

v a l ó s í t h a t ó n a k t a r t o t t a a m o z g ó k ö n y v t á r - r s n d s z e r gyors k i é p í t é s é t , m i  v e l Í g y s o k k a l k i s e b b b e f e k t e t é s s z ü k s é g e s az é p ü l e t e k t e r é n , és ke

vesebb k ö n y v v e l ugyanolyan Jő e r e d m é n y érhető e l , mint h e l y h e z k ö t ö t t k ö n y v t á r a k e s e t é n . R á m u t a t o t t annak f o n t o s s á g á r a i s , hogy a k ö n y v e k a n y a g á n a k / p a p í r j á n a k és k ö t é s é n e k / m i n ő s é g é t m e g j a v í t s á k . A t a k a r é  k o s s á g ugyanis e t é r e n kétsB értékUi a fontos k ö n y v e k gyors t ö n k r e  menetele v é g e r e d m é n y b e n s o k k a l több k á r t okoz, mint amekkora megta

k a r í t á s a rosez anyag h a s z n á l a t a r é v é n e l é r h e t ő . /v F /

364 0 2 / 7 3 / « 3 7 7 . 6 A s z ö v e t s é g i kormány és a h i v a t á s o s k ö n y v t á r o s o k k é p z é s e . -

/The f e d e r a l goverament and p r o f e s s i o n a l l i b r a r y education/ - BEED, 3.R. - A L A B u l l e t i n , 60.k. 2. s z . 1966. p. 163-166.

Az E g y e s ü l t Á l l a m o k 3 1 á l l a m á b a n f o l y i k j e l e n l e g h i v a t á s o s k ö n y v t á r o s o k k é p z é s e . A jövő k ö n y v t á r o s á t k ü l ö n s z ö v e t s é g i a l a p b ó l e e g i t i k t a n u l m á n y i i d e j e a l a t t i az a l s ó é v e s h a l l g a t ó k é v i 1 0 0 0- 5 0 0 0 , a v é g z ő s h a l l g a t ó k é v i 2500-10 000 d o l l á r k ö l c s ö n t vehetnek f e l az a l a p b ó l . A t ö r l e s z t é s a k é p e s í t é s m e g s z e r z é s é t ő l s z á m í t o t t egy é v u¬

t á n k e z d ő d i k é a 10 é v i g t a r t . A f e l v e h e t ő k ö l c s ö n ö k összege a t a n u l  manyi e l ő m e n e t e l f ü g g v é n y e . A k ö n y v t á r o a h i é n y m é r t é k é r e j e l l e m z ő , hogy minden k ö n y v t á r o s - h a l I g a t ó n a k adott ö s z t ö n d í j h o z az i l l e t é k e s á l l a m i a l a p b ó l é v e n t e 2 5 0 0 d o l l á r r a l járul h o z z á a s z ö v e t s é g i kor

m á n y . Az á l t a l á n o s kormány-támogatásor :ivül egyes e z a k t e r ü l e t e k a n k ü l ö n a l a p o k b ó l t á m o g a t j á k a s z a k k ö n y v t é r o s - k é p z é s t / p l . az orvostu

d o m á n y i s z a k k ö n y v t á r o s o k é t / . A k o r m á n y t á m o g a t á s a k ö n y v t á r o s k é p z é s b e r e n d e z é s e i r e , épületeire i s k l t s r j e d . K é r t e k é r e j e l l e m z ő , hogy a R a t g e r a T J n i v e r s i t y e g y m i l l i ó d o l l á r k ö l t s é g g e l é p í t e t t k ö n y v t á r t u d o  m á n y i t a n s z é k i é p ü l e t é h e z a kormány t ö b b mint 350 e z e r d o l l á r r a l Já

r u l t h o z z á . /H G /

365 • 0 2 1 . 6 4/ 4 1 0 /

A k ö n y v t á r k ö z i e g y ü t t m ü k ö d é e j ö v ő j e .- /The f u t u r e of l i b r a r y c o - o p e r a t i o n / - HADGH, W.S. - L i b r a r y A s s o c l a t i o n Record, 6 8 . k . 3 . s z . 1966. p. 69-74.

762