• Nem Talált Eredményt

153 Pray György Weszprémi Istvánnak Pozsony, 1776[?] augusztus 25

In document Weszprémi István levelezése (Pldal 152-155)

Megköszöni a Succincta /. tiszteletpéldányát, viszonozza saját müvének, a Hierarchia Hungaricának első ré­

szével. Kritikai megjegyzést fűz a Succincta /. 39. lapján olvashatókhoz, majd különböző okiratok alapján egyes orvosok életrajzához.

Clarissimo, ac Doctissimo Viro Stephano Weszprémi Georgius Pray Salutem.

Pro centuria Tua eruditissime, ac pereleganter conscripta, quam mihi quidam ex Tuis familiaribus Vienna attulit, ago Tibi maximas gratias, conatus ex parte etiam sum referre, missa Parte I. Hierarchiáé HungaricaeJ77 quam ut optimo animo accipias, et tamquam meae in Te propensissimae voluntatis testificationem serves, valde cupio.

Commode, dum opus Tuum legerem, incidi pagina 39, in Elisabetham. Hoyerus378 sine dubio memoria lapsus fuerit, cum formulam Elisabethae aureis litteris exaratam, in Biblio­

theca Augusta Vindobonensi exstare affirmat. Ea apud familiam Podagastarorum in Cypro latet. Exstat in tabulario familiae Splényianae Schediasma Manuscriptum quod mihi biennio abhinc exscripseram, hujus tenoris:

,Joannes Pra[e]votius Roviacensis Medicus in Libello secreto remediorum omnium haec ad verbum habet. - Cum mihi certum constet, multorum casibus vis admiranda subscripti remedii, narrabo, qua fortuna in illud inciderim. Anno 1606. vidi inter Libros Francisci Podagastari ex nobilissima Cypria familia, cum quo summa mihi erat familiaritas, pervetustum breviarium maximae apud eum venerationis, quod a Sancta Elisabetha Hungariae regina Majoribus suis datum asseruerat in mutuae benevolentiae symbolum. In hujus Libri vestigio remedium contra podagram illius reginae manu inscriptum, mihi oblatum fuit perlegendum, quod his formalibus, quae inde exscripsi, erat expressum.

Ego Elisabetha Hungariae Regina, annorum aetatis septuaginta duorum, multum infirma, et podagrosa, usa sum per unum annum ista Recepta, quam mihi dedit quidam antiquus Eremita, quem nunquam videram nec antea, nec post, et fui cito sanata, atque omnibus apparens ultra modum pulchra, ita, ut rex Poloniae me petierit in matrimonium, cum ego, et ille vidui essemus: renui tamen id agere amore Domini mei Jesu Christi, a cujus angelo, credo, me hanc accepisse Medicinam.

Recepta. Aquae vitae quater distillatae partes tres, summitatum et floris Rosmarini partes duas, ponantur simul in vase bene clauso, stentque in loco calido per horas 50. tum Alembico distillentur, et mane in cibo vel potu sumatur drachma una singulis septimanis semel, et omni mane lavetur facies cum ea, et membrum aegrum. Renovat vires, acuit ingenium, mundificat medulam, et nervos, visum instaurat, et conservat, vitamque auget.” Hoc in breviario.

Ita Pravotius. Sed vides etiam me non monente, Pravotium errare, cum Sanctam Elisabetham Andreae II. filiam, quae 24to aetatis anno obiit, Elisabethae illi, quae Ludovici I. mater erat, perperam substituit. Etiam nuptiae a Polono oblatae mihi suspicionem movent. Ceterum Elisabetha duorum breviariorum in suo testamento meminit: unum ex his donat reginae Ludovici conjugi; alterum dominae Clarae de Pukur, ea conditione, ut durante vita horas inde diceret, ab obitu autem maneret in claustro Beatae Mariae Virginis de veteri Buda. Alterutrum ex his facile ad majores Podagastari pervenire potuit.

Praeterea ex instrumento litterario anni 1431 habeo, quod Ladislaus filius Demendi fiierit Physicus Ludovici I. anno 1366. dein anno 1419. Sigismundi, ac simul Colocensis praepositus, ex qva dignitate ad Nitriensem episcopatum promotus est.

Anno 1492. Brancha fuit Medicinae doctor, quem Petrus Colocensis archiepiscopus ex sua aula misit Temesvarum ad Paulum Kinisium, ut eum valetudini restitueret, quod feliciter praestitit.

Mathias Auctus fuit Alexii Thurzonis Medicus anno 1543.

Josephus Tectander circa idem tempus erat Medicinae Doctor: huic filia Sabina Georgii Wemheri desponsa fuit, sed is nuptiis praemortuus est. Sabinae hujus sororem Eupheniam fuisse uxorem Sigismundi Torda, viri eruditissimi, puto, te non latere.

Anno 1544 Joannes Antoninus Medicus in Hungária obiit. Huic carmen Clemens Janitius concinnavit hujus modi.

Antonine vir es sapiens, qvi vivus, et omni parte valens, summum scis meminisse diem.

lussisti, tibi do carmen funebre, sed illo O tibi et ante decem secula ne sit opus.

Dum medeor multis, succumbo laboribus, hancqve Sic reperi reqviem, cura laborqve vale!

Tectandro autem sic accinuit Joannes Langus.

Tectandrum tumulo brevis haec tegit urna Josephum, Ingenium juveni non iuvenile fuit.

Phylliride clarus studiis, scivisse decebat Ingenuum qvidqvid christicolamqve, sciit.

Cui toties ultro vel Turea pepercerat hostis, ante diem perimit de tribus una soror.

Ah suspiratum toties Patriae, atqve propinqvis Tam procul a patria Te cecidisse tua!

Eidem idem.

Designata mihi Vemeri filia conjux, Sed prope jam vita deficiente, fuit.

Vita minus, qvam virgo dolet deserta Sabina, Ah properata mihi, tardaqve fata nimis!

Fructus erat sanctam saltem tetigisse puellam, clausa forent digitis lumina nostra suis.

Eidem Wemerus.

Tectander jacet hic Medicus, medicina valeto!

Qvid sperent alii si perit author opis?

Haec ex libello, cui titulus Pannoniae Luctus Cracoviae apud Hieronymum Vietorem anno MDXLIHI.379 Ex eodem recitabo Tibi carmina Georgii Wemeri ad varios. 1. In Tumulum Ludovici II. regis, 2. De clade Mohátsiana. 3. De campis Mohácsianis. 4. De Maria regina Lu- dovici regis conjuge. 5. Jacobo Pisoni Transsilvano Ludovici II. Praeceptori. 6. Ad Joannem Goszthonyi episcopum Transsilvaniae. 7. Stephano Báthory palatino regni. 8. Annae filiae Stephani Báthory ex Sophia Mazoviae Principe. 9. Thomae a Zalaháza Episcopo Agriensi, ac Veszprimiensi, et regni Cancellario Graecum epigramma, cujus hoc initium: riawoviou;

XúSoq etc. 10. Eidem Latinum. 11. Ladislao a Macedonia Episcopo Varadiensi. 12. Nicolao Gerendio Episcopo Transsilvano et Thesaurario. 13. Naenia anniversaria in persona filii.

14. Barbarae, Francisci a Reva pro-palatini Hungariae conjugi. 15. Valentino Zepsi, Praeposito Eörsiensi. 16. Petro Berizlo Episcopo Vesprimiensi virtutis erga. Haec Vemeri sunt, elegan- tissima, Herde, carmina, et poetis vetustis conferenda.

Invenio etiam in Ephemeridibus manuscriptis autographis Sigismundi Tordae, qvas pos­

sideo, fuisse anno 1561, medicum Posonii nomine Procopium, qvod ex seqventi pericope observabis. „7. Novembris venimus Viennam vocati a regia Majestate Reverendus Dominus Praefectus Joannes ab Uylak, et ego. 11. redii Posonium.---IX. Decembris Doctor Propertius accessit ad Euphemiam, et pervestigavit morbum, et causas ex historia symptomatum. X.

De-cembris coepit curationem. Haec, ut mihi temere in manus venere. Utere his, si Tibi erunt usui, et Vale, ut Medici solent, optime. Dabam Posonii VII. Calendas Septembres MDCCLXXV[I?].

154 Pray György Weszprémi Istvánnak

In document Weszprémi István levelezése (Pldal 152-155)