• Nem Talált Eredményt

»54 Htjhria Contr over far uni

«jusque íbcii e familia S. Dominici fuiffent, ut*

cunque veri fpeciem & Imperatons mandatum je-uitis datum , & fcripta ab his epiltola haberet, at, cum nihil Superiori Dominitanorum cum exulibus commune fuprit, a p p l e t fane, quid quid hoc lo?

co fcripcor hie congelfit, manifeitas (qppoiitionis nocas pra:ferre. Illud autem, quod ideiq fecundo loco ex corollariis ifthiG p.ofuit, iàcis déclarât, eo-r u m , quae peo-rx.mifeeo-rat , paeo-rum memoeo-rem fuiife.

N a m Imperator. eo, edicto, quo Maigrotum exula-re jtiilerat, prxcepit .eciam provinciarum. Prxfeftis

eurent-infuper , utde'wcePs ftrio invigiktur, utrum Europcei, qui apud vos funt, Pi as fint m unit i, fi-que ejusmodi litter at habeant libera-per tr an five per-mitt ant ur ,

»OS

tamewi

QUI

UJfi deftituti funt, Zungtu, if Proreges in Sinis moran , non

permet-tant. Fas igitur erac'iis, qui Pi a o, f e u , uc Cqo:

tmuator explicar, publica; fecuritatis ditteras. habe-banc, in China manendi, feci non.;fuit íquoqúe vecitum, uc, q u i / i a s litteras.habebant,,, in E u -ropam, G vellent, relire non poilînc, proinde nihil impediebac, quo minus • Pontifex fuae definiciorp repugnantes CX S in is reyqcare pocuei k , , Quamquarn, q u * ' haec Pontifiais definitio Juerjt qui., ei-dem repugnarirtc, non aifequor , crqdoque, ipfum hunc fcripcorem, quid fibi, velit, non fatis intelli-gere. Anno enim 1 7 0 6 . quo , is haec congeilic, decretum Congregacionis annt; 1704. nonduin in Chinam pervenit, eum ipfe; Turñoniqs anno pri-mum fequence hqc e f t , 1 7 0 7 . die, 2 5 . lanuarij iiium Mandacum .more folurn praviipriq híankiai

v i í l g a v e r i t i g n a r o s a d h u c , quid Rqmx coniti-tutum fuíífet. - Itaque -ad id usque teropus Decretq Inocentii X. (§. 2 r .<): :& Alexandri VIT. (§. 2 2 ) pro varietate expofttoruni Miiïïonarii impune ut Clemens I X . confticuit , ( § 3 0 ) fp conformare po-terant, quin inter repugnantes nujlo fuo mérito céníerentur. l u hio auctor cortices nobis pro

nu-Collegium Vlll. H9

,

nuclei« vendere folet. Verum S e r r y , alter in hac feena fabuLe actor , majora molitur. Hie fi.

dem. Diarii rerum a Turnonio, in China gHtarum See. quod Antonius Thomas nomine fociorum eonferipferat, eievare contendit; & plenum ca-Umniis efle queritur, Audi ilium.

J„ prcefeiti-aratn, ait, donee prodeat Jincera if fide/is rerum apud Jinas geftarum relatio, fatis eft obiter monere praefatum , quod obtruditur , Diarium nihil "aliud

effe, niji Antonii Thomas Jefuitce epiftolam,

Pe-Ki-»0 Romam ad fuum Prapqfitum Generalem I. Nov.

}706 transmifjam fupprejjb Jut nomine, ne verus ejus autor agnofceretur, quod quidem ad dihtendam c alumni am fatis effet. Hec it a que epiftola ad al-lie i en do s curioforum fautorum amnios fub nomine Diarii, if Diarii exactiffimi Pekino transmifjt cir-cus fertur. Qiiin imo, ut id facilius perfuaderent, paulo poft ex prafata epiftola breve compendium

re-rum apudSinas geftare-rum, artificiofam nimiritm ca-lumniarum colle&ionem, extraxerunt, illudque lta-Jico fermone, ut ab omnibus intelligeretnr , evul-garunt, — illiits epiftolx princípium, if finem da-ta opera occult antes, ut nemo , nec maligni Diarii

conditores, necmodum, quo ilhid condiderunt, agno-fcat.

(286) Calumnias hie vides fatis larga mahu

Pggeri, fed nullám nominari, aut tenui ratione doceri, nisi forte id in .calumni» loco is ponit,

quod

auditor diarii nomen fuum fuppreflerit. A t ,

" fuppreílít unde Serry refcivit, autprem diarii Antonium T h o m a s , fi is nec diario

fubferip-*Us nec in edito nominatus fuit ? detur ramen hoc illi

•• verum ii fcriptum quodcunque idcirco

calum-niae convinci poteft, quod audioris nomen norf prxferac, neceife ell, ut omnia icripta , qu»Serry, in ' (286) Cit. op. Tom. VI. pag. 139.

156 Hi ¡loria Contr over fiar um

in caufa finica partim fidto, partim fuppreflb no-mine edidic, cakirnniis pletiifuma lint. Nempe non vidit hie homo manticam polt cucullum pendere.

Nec quod diarii compendium italica lingua prodie-ric, quidquam commune cum, calumnia haber, nid velimus Dominicanorum libellos, quo« itálico íer-mone fparferant, ut Jefuirarum nomen per ora vulgi circumferrent, ad calumniarum genus revo-care; epiftolx autem principium, 6c rims, nihil ad res Turnonii geitas attinebant, itaque line pia-c u l o , & pia-citra pia-calumnix notam omitti popia-cuere,

A diario faltum facie ad fimultates inter Tur-nonium , 6c epifcopos, prxfertim Afcalonenfem, exortas, earumque caufas in Jefuitas conjicit eX fragmento epiitolx, fi fuperis placet, T u m o n i a n x . En lllud. (2 I 7 )

Fires omnes intmdermt,

(Jelui-tx) ut tres epifcopos, Pekini, Afealonenfis, if A* , macai

(Macaeniis)

ad non obediendum , if ad ap-pellandum inducerent. Primus acriter tentatus , ßr ernte refit it y fuosque Franciscanos in ofició

conti-nuity qui coram regulo debit am decreto obelientiam proteßati funt. Conßantia tarnen hac multum Uli ßetitx Jefuitarwn enim ira in euin exarfit, qui per ebißolam fe illius Lößes declararunt,

fubtracta-que eß penßo, quam Lusitanix. rex quotannis HU perfolvebat. Alter obtemperavit primwn, fed mox tentationi cefsit, et contra decretum apellavit, magnau] propterea apud aulam Imperialem gratiam ini&ns, cut earn tribuity quam Ecclesia aetrahit

%

autoritatem de fidci controvertís judicandi. Defer•

tus tarnen eß ab amicis

f

a conterr antis, ab i fis-tnet fids Augußinianis , Jefuitarum arbitrio, et patrocinio dereli&us. Episcopus hic eß alumnus Je-fiätarum, in EJboracenß Sendnario e due at us.

Ter-tius

(ag7) Ibidem pag. 364.

Colkghtm VI.

»57

this demttm harum controverffarum ornnino ignaras , ( ) qui inconfultis Jefuitis nil aßt, auda&er anpe Ilavit repugnantibus cateris sfutacai regularibus, qui in Confu/torum convzntum eo fine admißifuer mit,

w

yfi fuffragio in eanäem cum JeJuitis fententiam ivißent, cpiscopi appellatio non Jefuitica inßitutio-vi, fed ceterorum regit/avium confensioni tribueretur.

Etfi pro voto eis res non cefiit, adver furios evim

na-£Ii fvnty quos confensuros fperabant, nihilo tarnen mi-nus i pfi' fo/i fui s insinuatiombui tpiscopum iuduxe-tunt ad appellandttm, quodque gravius eß, ad infur-geudum contra apoßolicam jurisdiftionem, quam

om-ites vs'iue ad id tempus in me fuerant venernti.

lin-de innúmera confeejuuta funt abfurda et twrbamenta plurima, prout vi der e eß in duabus

t

quas fulmitto,

«xcommunicationis fententiis, qua quidem facimra mn folum a P, P. Jefuitarum audacia ortwn

habue-tunt, fed et ab eörum prapotenti autoritate, ac pra-vo expnp/o majores vires in dies aquirunt.

Datum epiftolae éft, Macai 1 7 0 7 . menfe Decembri, quöd ut ne tibi linas elabi, moneo, Vides in hoc frag-mento Jefuitas fecundum genii tui guftum eleganter depidtos, nec dubito, quin in iltorum fententiam tnanibus, pedibusque, et quidem concitatis, eas.

V e r u m , fi id critico oculo fcrutari velis, agnosces facile, illud vel ab S e r r y o , vel alio rerum ignaro fartore confibulatum efle. Ordiamur. Primum epifcopus Pekinensis, fuic is Bernardinus ab Eccle-sja, dicitúr decreto Turnoniano cum fuis Fran-ciscanis obedientiam , et quidem coram regulo prx-lhtiife. Coram quo regulo, et cujus provincia?

chitas I.ing-cing, ordinaria íedes eft epifcopi Peki-nerlis, non longe a rretrcpoli remota; p>ovincia auttm Ptkintnl.s, cum auJa peculiariter fubsir, itgulo caret, et ioletne decretis Erclesiaiti' is obe-dientia coram ethnico, et apud Sinis prsefiari?

ton-- — —

(»88) Magis gimen gnarus, quam Turnonius.

Hiß or i a Controverßtrum

eonjice hinc, quantopere confibularor hujus frag-menri confeftim in principio coecuriverit. Deinde episcopns Pekinenfis aut nunquam decreroTurnonia-no ohedientiam praifticic, áut certe prxftitit cum perjurio. Cum enim nemini MiiTionariorum fa9 fuerit in China mänere, nisi jure jurando promi-fifilt, fe pyaxim

Ricci i

fervacurum, ac propterea Pino, hoc eft, decretum ah Imperatore obtinuerit, ( § . 4 8 ) interque primos, qui fe pro eo impetran-do Ptkini ftiterant, fuerit episcopus, ( 1 8 9 ) li-quet, eum nisi cum perjurio obedientiam • decreto Turnoniano, quod praxi Riccianx oppofitum erat, prsftare non potuilíe. Habes rurfus coecutientem , et in fubtra&a epifcopo per Jefuitas penfione, ut ro-que oculo coecum. Ini mecum rationem temporis, turn offucias has ridebis, Turnonii decretum Nan-kini vulgatum eft die 2 5 . Januarii, id ur episcopo Pekinenfi in

Lhig-cin

redderetur, etfi plus quam menfem elabi necefie fuerit, unicum mihi foium tribuí poftulo i ¡taque in exitu Fehruari., vel Mar-th initio id obtinuerit: aliquid etiam Jefuitarum e p i f t o ! x , qu a fe illius hofl.es declararunr, ternpufculi dandum eft : u t v e r 0 Turnoníus de his omnibus Macai in cuftodía tentus e Pekinenfi provincia edo-ceretur Aprilem, et Majum prxteriifle oportujt.

E x his quisque ad fubcra&am epifcopo penfionem ar-( 2 8 9 O Id ipfe teftatur in epiftola ad P. Parrcnin

9. Aug. 1707. ex Ling-cin fcripla. Jam in ifia r

inquit, provincia in executione pnfitum rjt decre-tum Imperatoris de expellendis Ev.ropctis fine fui diplómate repertis, -- unde hic norí parvmmokjtice habuimvs, — in recognitione, et transcripto -ne nojlrorum diplomatum — P. autem Fernandez addidit, velle illius metrópolis Mandarinos omnes nos cuín Piao advocare, ut ipfs facie cogniti fmus, ne ínter nos aliquis, qui ejeftus ejl,

de-litejeat. Vide La veritá, e 1' innocenza de'

Mil-Collegium Vlll. H9 ,

arguet: htec illi fine novo regis L'ufitania: mandato fubnahi non poterat, itaque rurfum lirrerae Ulyf-fiponem five a Macaensibus, feu Pekinenfibus Jefu-tis danda: erant; ha: ultro cicroque , quoniam na-ves Juiitanicae, qua: ftato tempore Macao folvunt, crebro G o a m , auc in Brafiliam applicant , ante biennium perferri , 8c reddi non portiere, ut ex itineris ratione perfpieuum eft, 8c tamen Turno-nius a 2 5 , Jantiar'ii, 1 7 0 7 . ad 1 0 . Decembrisejus-dem anni , ha:c omnia jam in comperto habuit, (i illius.epiftolse fidem habere velis ? o coecitatem con-fibulaton's J

Nihilo acutior fuitin cpifcopo Afcalonenfi. E x

«0 enim capite, quod is alumnus Jefuitarum Ebo-rae olim f u e r i t , non refte confit, eum appellatio-n s libellum, ut Serry de fuo affiappellatio-ngit,

dire&oribut Jefuitis

fcripfifle. Redditum illi eft decrttum Tur-nonii die 8 Aprilis; fequente refcripfit, fe nolle appellacionis medio u t i , mox periculum accuratius penfans, mentem muravit, libellum fcripfit, &

die 1 3 . ejusdem menfis in urbe

Kam • chtu-fti,

C§. 4 ^ . ) prafentibus teftibtis fignavit. Abeft htec Urbs Pekino, nec enim aliis hac in caufa Jefuitis Uti potuit, plus' quam 1 ^o milliaribus, tantum

au-fpacii intra quatriduum, inde ifthuc, & vi- cis-fionarii, pag. 144. Et epifcopus Afcalonenlis

in cit. ad rcgem LulÎtania: epiflola : un des pre-miers qui Je rendit a' Pékin, fut evecque de Pé-kin , Dom Bernardin de V Eglife , ce 'Prélat ob-tint la permijjion Jans déclarer Ja dignité. Dcni-que de Franeifcanis tcftatur P. Seravalle Refor-mants in epiftola ad P. Joan. Dominicum die

16, Junfi 1707. fcripta. Le jour delà Pentecôte nous avons re\tt le diploma par grâce particu-lière ùe Lieu, et par la bone afifiance des R. R.

PP. Bouvet , "Jartoux , qui oi t fait bien con-naître lafetlion que ont pour nous , & pour, tous les autres Pères Prar.cijcains de cette province ae Camung. Ibid. pag, 1^6.

ifo fíiftoria Controverßarum

ciflim potuifle confici, conferri cum Jeiuiris con-ilia , Sc appellarionis libeüus fcribi, quis ve! tanti)-lum geographix gnarus (ibi perfuadebit. Nx hic Serry a fecundo íuo fingendi genio mifere deftiiu»

tus fuic. Sed viri hujus comminifcendi audaciam magis cognoíces ex epiítola ipfius epifcopi, quam ad P. Antonium Thomas anno 1706. die 26. Ju-li ¡i dederat. ( 2 9 0 ) Scritß, inquit, ad

Paternitä-ten v fir am, — accepto Domini Patriar cha edi ft o, do 25. Janunrii Nankini, nam id jam acctpi iter

fa-ciens ad aulam pro diplómate petendo , me appellajfe