í)0 ' » dijudicare valemus, quum ad tam horribilis, j!i
& tamquam inhumana remedia coofugiarjt / jniferi. Stercora pavonum devorarunt ali/;
fed fruftra. Finem non' reperirern, fi omnk •£".
enumerare veiiem. Quídam cafu ex epoto veneno íanati funt, fed íemper cum ingenti
evacuatione conjunfta. s, Me faUunt omnia, 11 non mali fomes in ipfo
abdomine haereat? convuíliones enim extremo. ; rum, capitis» faciei, dorfi, rel. fequuntur irritati ä intercoítalis tumultum. Explicare vero non : pofiutn regulärem recurfum ad punftum horaa, I Béque triftiti® & rigoris folutionem pofi muícn« i lórum concuftiones. Semper ® g r i mei pejores ? fuerunt poft indigefta alimenta, quorum fignuin | praebuit ejeftorum fbetor inmodicus. Sapo- ! naceis, purgantibus, nec non confortantibus t plurimum profeci. Dum novis fupervenientibus , animi pathematibus exacerbaretur, opium lau* j tius exbibui, fed cum purgantibus fociatum, ne f conftipata alvus novas crearet foilicitudines.
Quemadmodum ad taeniam expellendam | ex vehementi' remedio faiutem exfpeftamus, atque Americani ex vitriolo cyprino colic® le* § vamen, quidni ex fimilibus quidquamanaiogum j experiremur , feu ex opii grano , omni'hóra j dato per. multos dies, quia opifthotonum ŐC f fatales fecus fpafmos futó perfanat, neque ;
mali quid uuquam producit? j
Id interea deplorandum habet illud horribile
& diuturnum vitium quod remedium Iiucusque nullum agnofcat. Catalepfias, & limiles adfec-tiones tranfeo, quoniam ex eodem fonté nata>
etiam omnem medicinám vanam reddunt,
I
»—r-T-tihft-rre-.
' • ' ' • • • • '• • , • " pf
gido» & vense feftiönibus,- etiam ligatura
par .j
.tium extremarum, a Celfo laudata, ianationeijk juoüti funt. Remediis infuper ufi funt incraj, fantibus & coagulantibus habitis, verbi caufo terra Samia, Eretria, Lemnia, arnyio, coralfo
etiam animalium glutine. Ea ratione Grscci,
•Ärabes, & inter Recentiores Sydenhamus, Botr-•
havius, ceterique, id eft, per vense feftiones fanguinis vim primum inminuere conati funt, reJiquis, tamquam fi fanguis propter tenuitatem.
per vaforum orificia fudaret, incraflare. Nonne rifu digna eft haec ultima ratíocinatio V Nutn; amylum, num terrae übe omnes fanguinem intrarent ea forma? num gluteo animalium?, ' quo etiam, 'prmfertim ex aiinorum peJIibus, ut
fpeciali remedio, utuntur Chinenfes. Crefcit jnterea malum — augetur tuflis in d'ies, & brevi phthifis fatalis, maximé in junioribus, fe manp , feftat. Reticere tarnen non debeo, cl. Mick/o*
num (Ii) tantam fidern nitro, protinus ad dimi- j Viani unciám cum confervae rofarum uncii's *j
quatuor, ofties in;die, ad drachmám unaiii ( dato, adhibere, qüantam cortici Peruviana ad j
. Tebrcs intermUt'entés fugandas. j Carepius tarnen medicamento fpeciali. i
"Credibiliter tetiain illud fruftra qumrimus, | quia totum hominem inmutare deberemus. '
(Ä) Med. e l f . &c. Tom. ÍV. pag. SOp.
9 3
de phthiß pulmonal!
Phthifis pnlmonalis abfceifus eil: pulmoniá uniuä vel utriusque;» ex pieuritide, feu peri-pneimionia, vei h®mopto© natus," qui, in dies vlcinas.partes acrimonia erodensffetiam pouderef füo augefeit. Ita in junioribus, in adultis plura tubereuia vifeus illud vitale obiident, unde
peri-cuium quidem idem, fed lentius.
.' Veteres foras adtrahere voíuerunt materiem purulentam inuftionibus, atque fpeciücis fanare, vel blandis malum reddere tolerabiie.
Balia-mica utpote noeiva, fummo jure reprehendit cl. Fothergiilius ( 0 ) ff »Sed ad Veteres revertor, qui cahdentibus ferris peftus & dorfum imiile-rünt. Ita Hippocrates, Celfus, Arabesque
Calius Aureliamis ea folus improbavit. Recen-tiores, Angii inprimis, maxiine, iul, PringHns, fanationem per fetacea'tentavit. Anteiviife vi- , dentur Hitdanus & Solmio de Luque,
Medici etiam tamquam fpecialia remed ia propoliiere fulphur, alumen, plurnbum, feu faturni faccharum, quod merito periculofum cenfait Geaffroyus, licet Atflonus., • per acidum vitriolicum venanatam ejus vim inertem reddi, ftatuat. Oleum afphalti nuper in Belgio propo-fitum fuit tamquam fpeeiiieum minimé f a l l a x ; fed fruftra. Aqua calcis v í v ® ínptimis in ioL ' ti Pringlio (Í) Ib. p. 23f. , : / , _' .
9 4 ' . f a ( ; - ;
Privglio laudatuT ad fudorescolliquatlvosfeclan«
dos. Deinde ex vegetabilibus radic.em ari Veteres , ' etiam Geoffroyus conmendarunÉ Veratrúm Iiippomtes, ut cieat vomitum, quen etiam CcdiusiAurelianus utilem ftatuit, laudat, Ab omnibus aevis fcilla adhibita, pix liquida, terebintbina, olea quaevis, & balfami, tandem
& cortex Peruvianus. E x animali regno nequidem humoribus excrementitiis peperce-(
runt; fme rífu. vero Veterum fpecialia habita, repetere non poffum. Plinium, Marcellus, .Rhazm r & Celfmn a d i r e d e b e t i s , u t vídeati's,
váriorum animalium pulmones, praafertim vul-pinos magni babitos fuifie, etiam jecur, mem-branam quoqne intemam ventriculorum galli-uarum, cetera. Pudet me, nugis his Vos diutius detinere. Boum ftabula, ut fpecialia3
adverius pbthifin remedia, conmenclata fuerunt1, eo cum íucceííu , ut & ex iiluftriffimís familiis inter has Cordes mifere perierint. Confugerunt jam diu ad fquillas, ad cochleas, & afellos;
led fruftra ! Ut olim Romani medici aegros fuos verfus1 Alexandriam mittebant, fic & Angii hodie in Gallia? provincias meridíonales phthifi-cosrelegant, etiamfi ci. Poutew Lngduni, quo tarnen falutis gratia peregrinantur Bríltanni, praemium propofuerit, ut pbthiiis morborumque pulmonum medelam opportuniífimam ex opti<
mis in arte viris difceret; de quo forte ne cogi-taffet quidem, nifi phthifis in amceoifiima iíla
urbe frequens ellet. Quid
—.^jHÍt-n 9 5 Quid de equitatione aliisque
exercitationt-bus corporis dicam ? Aliqui, inter quos ci. Dik*
fon (ky, tatalem in phtbifi fiatuunt. Certom eft, nuper quemdam examicis inter eqmtandimi,
rujito/ fubito abfceffu, in terram mortuum cecidiffe.
Balnea caiida iaudarunt e Veteribusplurimí
— Ccelius Jürelianui
e contrario pfychrolüfiam, feu bainéum frigidum, conrnendat. Aetius, exb a l n e o caiido edbftum segrum protinus in frigU dum demergendum eífe, docuit. Videmus igitur, etiam ad abfurdiffima medicos fanandi gratia progrelfos fuifie. '
His omnibus fruftra adhibitis ad animalium diverforum, etiam ad mulierum lac, tamquám in afylum confugere aegrí. Poft Goíenum
Avicemá lac
mulierum, ex mammilla fuchim, convenientí film um ftatuit, dein aíiqarum, lac caprse, tandem equinum.Cl. Morgagnis (/) memoriae* prodidit, uni-cum Luccenfem phthifiuni-cum ex lafte mulierum fuiífe fanatum ; ad cujus exetnplum quum multi eodem remedio uterentur, evadere tanjea non potuere.
De reliquis taceo; nam iJi^Ius évadit, lafte five utatur afinino, five alio. Miror tamen, quod equinum laudaverint veteres, quum iíJlul unicumfit, quod fernaentatam fpirituna
inebrian-tenr
(I) Ib. p. 212. (I) De fed. tí móri. p. 23®.
• § . 3 6 & 37.
9 6 : > ~ " r t h f r
tem det, ut ex cl. Pallafii itinere per SibiriaJ
Tartariamque difcimus. «
Remedium igitur fpecía.le nondum adverfe . phthifes novimus, & verendum, ut unqua®
reperiamus, quoniam fuppuratus pulmo contitiue corroditur, nifi foras rumpatur abfcefius, ita, ut per fiftulam fefe commode exonerare p'offit' Deíideramus, re rite perpenía, etiam reme«/
dium, quo hereditariam in phthifin, vei in moptoen, -difpofitionem corrigamus. Jam I reftant phthifes ali© innumer©, nat© ex - cor* | ruptis viíceribns, etiam metaftatic©y quarutaf eadem eft defperatio.
. v . . £ 3» , . / .4
de all
hm at e \
Quid deíufpiriodicam? fimilia, utin plithi' fi,- adhibita fuerunt, fed fine uilo eíFeftu, quoniam (©piííime í'omes mali non irí pulmoni-bus, fed in ipfis inteftinis h©ret, quemadmo"
dum, Morgfígpa aliique adnotarunt, praaí'ertim
• eximius D. Lieutaüd (m). Veteres ©que aö, Recentiores idcirco vomitum cientia laudarunt1
nos ipepacuanh© radicem antimonialibus pr©ferimtis. In íulphure antimonii fpeciale retnedium4u©fitum fuit; ideo ftibium diaphof reticum & auratum fulphur ad ccéium usque laudarunt; fe.d fruftra.'
Tentan-( w ) Hifi. anílt. med. T o m . II. p, 448. & de fpirandi dif ßcultate paffuti.
97
Tentandurti fbret
üpjtmi»''
praefertim irt peflimo afthmate, horis fingülis granum exhi-bendo. Aliquorum, hoc morbo morientium, fummas vidi miferias ; nec dubito, quin ex acrimonia, in inteftinis delitefcente, originem trahant h©c afthmata, cui opitulari oportuifíet.Opiutn enim ad fymptomata levanda quidem convenire videtur, cauífam ipfam Veroriqn tol-lit. Quídquid fit, inter defíderata ponimus remedia propria adverfus aftbma.
Non autem hoc titulo eomprehendímus afthmata , ex hydrope, ex prava thoracis con-formatione, ac fimilibus 'natá,
£ 4»
de peftoris hydrope
Pefloris hydrops ©gre dignofcitur, nifi ex afthmate, ex lividis nafo & labiis. S©pe afci-tem eomiafci-tem habet — aliquando morbus eft topicus. Vidi illum in emortua, qui pulmonem lateris finiftri adeo compreflerat, ut, quemad-modum in infantibus, qui atírem nondum haa?
ferunt, aqu© fundum peteret. Medicamina eadem, qu© in a
feite
& hydföpe utilia funt, etiam hicin fpecie laudantur; verum, ut in re-liqnis, ítá & in hoc hydrope. f p e c i a l i D S f ^ q a remedio — verum de Iiis plura, ubi j K p f é i t e ,' , S • f i ^ V
r
.
TO M . IT. Ö • ^ T J A F J U T
gg . 1 — -ft"^