varietasff - U'nüsquisque enim pu tat remedium, quo iemet vel bis fanationem obtiuuit, Ipeeiale.
Ex Sydenhami exemplo tamen difeere poiiiimus, falfecia «effe in hob morbo medicaraenta ; per
fudorifera, purgantia, & dturetica, ut pluri-mum, nihil prorfus proftelmus. Si verum
fateri liceat, urinam cientia not» habemus.
Notavit etiam meri to eximius Lorry: winm exeretionem fub natura, fed. nuilo modo fub artli inperio latere (uti).- Doleo vehementer, quod . poft cl. Terionem nemo eorutn virtntes examina«
ve'rit; freqnenter enim homines fine vefica nafsöata.rtei'-qüatUQr-exempla ipfe vidi, verum redeamus in viarm tibi ingens a q u ® copia
intra peritonpaüm contenta eil, qumritur eva«
euans remedium tutum & numqtiam lällax, Tale, quod has aqaas educit, ignoro plane, Semper, ubi nullus ifterus prsegreiTus. fuifo
acum adigo, non Ut evacuem, fed ut corpus
ipftim ad fanationem pr®parern. Verum nou de chirurgia, fed de, medicina, agitur, quam ngä Ignorare, lubenter fateor.
Anaferca, prlore pejor, fi universalis, animadvertente Äntceo , pequidem a Jove fanari poteft ; medelam tarnen aliquando,
quamquam rariffime, admittit, natura ipfa per cutem crurum exitum moliente. Admirabilia enim eft unio inter ceiluLöfem totitls tJötpöriS
• •"•rtelaiífo"
•. morh.-eutanth p; 333;.:- r
• • JQQ . • . . .. : i
telam, quám étiam natura duce per chirurgi^l evacuare poíTemus, fed, uti de afcite' mowifi medicarnentum ah 'Academia requU'Uur, qucf
mihi iguotum efié doleov , ; ; ? ( Qvarii hydrops natura fua nullum prai
diúm, ne quidem chirurgicum, admittit;
enim ampuüofus tumor, qui non raro in ingen» | tem molem excrefcit, Vidi enormes. • í
Uteri hydropem inpofiihilem ftatuo—« Si;
adeft'et; tandem, disrupto uteri oílio, evane« 1 fcerét, quemadmodum fi ante abortum íanguine I
•• turgeti * • • 1 J
Hydrops f c r o t i i n t r a tunicam vaginalem | teitis vel funicuii fpermatici contentus, rariflimrf cedit remediis>*• in; pueris, aliquando; verum | etiam in iis non raro paracentefis, requiritur, | Difcutitur optime vini fpiritu, cui anyii fernen infufura eft. Guratio per íetaceum vel per ! caufticum non eft próprie morbi fauatio, fed ia
alium mutatio. ; / , Hydrocepbalus, infantibus etiam, ántequara nati funt, íuperveniens, nnllis medicamimbus cognitis eedit. Le C&ttus chirurgiam propofuit, deiqua.hic non ag-itnr» Vidi plurss, admiratus fémper» cerebrum tantopere conprimi pofié,
i f .Hydarthrosiarticulum gennfaepiffime opcnv p a t - r cedit aliquando fomentis difcutientibus, quemadmodum. hydrocele; punftionem vero tudorom judico, neque aponeuíofis imíiopetn metatre debet medicus; nam concrementa
. • caicüv.
105
calculofa, incifione f a f t a , ex articulo genu extraxi, etiam fine ulla noxa — paracenteíin in ipfa linéa alba inftitui.
Hac occafione de claudicatione mentem meam aperiam, licet extra oleam vagari videar.
~ Oritur in infantibus potiflimum ex hydarthra intra acetabuium, qui lepte increfcens femoris caput ex fua fede peliit. Nonne acu tricufpide te n tan da eifet punftio vei fub ligamente)
jPouparéii a parte interna pfose Se iliaci mnfculi, veí externe juxta trochanterem majorem?
' Succeifiis mihi non mprobabiíis videtur *)*
. • §. 5.
de calcuio
Ca/culus renes & veücam adßcit, &deftruifc
tandem — pendet ab ipfa u r i n ® natura, eai-culofam illám materiem fecum gerente, quae, dato principio folido, ei adhaerefeit, atque ita in borrendas ftepe moles aliqdot unciarum non anodo, fed lib'rarum, augetun:
Qumritur remedium, qttod calculum natura diffolvit. Veteres ignoraruat-- Gqlwus
inpos-fibile ftatuit, quod integris. viribus veficam adtingere non poteft. A matróna Stephens
remedium propofitum f u i t , quod, uti fempec folet, primum ubique adiiibitum, tandem,
quia fucceiiii carebat, "negleftUm fuitff A q u a
G 5 calcis,
*) Plurn vjd, in p. Voí, h.W fiel«. ©c&nfUm .
1 0 6 1 v ^ — ^ •••. .
$
.calcis, remedium D. Shittick, uva urfi, cetera!
nihil egerunt. E x aé're fixo jam omne /blatium 4 exfpeftant miíéri. 7 Cl. Hutmius in primis ljf j tmiverfali hodie remedio calculoJbs adgrelk f eft. Nuper tamen omnem famara am ifit Los-dini; ® g e r enim, ab eo pro íanato habitus, ex|
alio rnorbo defunGus, a clariífimo Himttro .aperi |
tus eft, qui plures in ejus vefica urinaria caicuG los invenit. Sanatus igitur exiftimabatur, quia|
iymptomata pro tempore íedata fuerunt, quod I iu dies contingi't. ln\. Lieiitaud Qx) iám í
obfervavit. • • • ' • 1 Sine chirurgia etiam hodie non íanantur j aegri. • • • . • Vj
Defideramus igitur etiam fertilifílmo hoc fpeeialium reniediorum aevo iithontriptica!
Caput quintiim
1De mulierum morbis, remediis fpecialibus
• carentibus.
' de menfium obGruftione
A d menfes provocandos a Veteribus fabina, aloe, myríha. & innumera aiia laudata fuerunt,
•draftica quoque, inter q u ® colocynthis,
quod-•••• •' '.••'•. • que
• f*y Hifi. annu wíá. Tom. I; p. 316;
. ... 1... — — • I Q 7
que iis efficere non potuerunt, vomitoriis emo-liti funt. Fatetur-tandem cl. Mcadius, le ex oinnibus, q u ® menfes moveant, lingularem virtutem deprehendifíe in helleboro nigro, adeo,
ut fpem nunquam fefeller.it, quatnobrem tinGu-ram tnelampodű ad parvum coehleare ex aqua tepida bis in die hauriendam propoíuit,- Verum
& hanc tinGuram voto norl íucceflifle novi.
.Tranfeö etiam, q u ® Frcindius & Boerhavm de menagogis & ariftolochicis fcripferunt, quia feJiciprem eventam non habuerunt. Gaudeo fane, quod medicamenta, fanguinem ad uterum direGe pellentia , non habeamus; innumeros enim abortus quotidie facerent ma deres.
Quid aliiscontigerit? nefcio; verum in mea praxi rariffime vidi menfes perturbatos , nifi ex
•terrore vel plethora, quibus jn cafibus venae feGio Iarga fatisfecit, vei opii dofis liberalior.
In eum vero errorem & muliercul® plurim®, etiam medici incidunt, tamquam íi necefiario -perpurgand® eftent virgínes, & non prmgnantes
mulieres, Veterum veftigiis inhmrentes, quod excrementitius. eft fanguis e vulva unodice profluens, quutn optimus fit, neque evacuan-dus, nifi ubi copia nimia urget; ideo in debilt«
bus, in exfanguibus nullus fluxus.
Bainea, empiaíira, v e n ® feGiones, ópium tanquam antilpasmodica agere pofle, árbitror.
Ubi neceffitas urget, venam fapbtenam aperien-dam eífe, cenfeo, etiam fanguifugas, nec non
-....
cncur-I ö S . . ' ". ' í
1 . . 1 : • • • • • . ' • •• i
cucurbitulas locis circa pubem eíTp adplicandasl propter confenfum intimum c u m vafis in.' ternis uteri,
de p a r t u m p r o m o v e n t i b u s E x eodem principio deduxerunt Ve teres partum promoventia, atque idcirco cucurbitam agreftem, fal Aegyptium , veratru® nignim, c r o c u m , a l u m e n , colocynthidem, cetera lau»
data reperimus ab Hippoer nie, Celfo, aliisque, qu® tarnen hodie e medicina eliminata (unt;
quoniam omnes novimus, partum bene fitum fatisfeliciter edi; modo ab externis non retinea»
tur inpedimentis — ideo ven® feGionibus &
granis tribus vel quatuor opii plus prmftamus, quam omnibus iis remediis beroicis, a Veteribus propofitis. Taceo peffos, ajiaque vulvae admota.
Miror fummopere, a Boerhavio non folum, fed a Smetenio fternutatoria fuiJTe laudata in partu difticili, quem hodie tarn feliciter variis foreipibus & vefte expedimus "').
-§. 3. •
de fecundinqmm expulfione •
Quam p a r u m fidei Iiippocrates fuis pellen-tibus a d h i b u e r i t , difeere pofl'umus ex ejus
pr®fi-'fe Co»/, qut de veiTts ufx AHis chir, PariJ. inferui. Mem.
de l'Acad. JX. de chir. Tom. 5. p. 729.
i
- I 0 9 prsefidiis, ad expellendas fecündinas (V/)
conmendütis. ' i W e p i t e n i m , ut f o e t u s , e funiculo d e p e n d e n s , fuo pondere e x t r a h a t fecundinás— vel , ff j a m abruptus vel abfeiflus feit funiculus, u t , ponderibus adligatis, i d e m
fiat — ff & hac ratione non e x e u n t , natura?
conmittendum' effe o p u s , docet, qumjintra f e x vel feptem dies fecundinas eXpellit (z).
de tnenfium Sc loefiiorum fluxu inmodico
, Quemadmodum in hmmpptoe, ita & in uteri hramorrhagia incralTantibus, ffipticis, apiatis, derivantibus, & iigaturis e x t r e m o r u m f a n -guinis fluxum cohibere voluere medici omnes, Spiritmn vitrioJi, alumen, dracoois fanguinem,
& fimilia fruftra adbibui femper. .Rarus tarnen eft menfium fluxus inmodicus, u t Sy den hau nur (a) rnonuif, neque perieülofus. Contingit m foeminis fetiefcentibus p i u r i m u m ; üftere e u m
Femedio potuit nemo. ,
Lochiorum fluxus periculofior, & aliquando iiico poft partum lethalis. S e d vereor* f n e frapius fanguis, ex uteri ruptura n i a n a n s , p r » vero lochiorum iluxu habeatur.
<00 De fupsrfyct*tMw p,20r. 10 cet.
(ä) De morb, mul. p. 608.4t®. (») Epiß, p. 426.
I l o •• — •