De caedendo j et servando ligno.
§." C C C X X I 1 . '
O uoniarn quomodo seu veteranae silvae in
staurari, seu novae institui debeant, docuimus, nunc et quo potissimum tempore, et qua ratii- one caedendae sint arbores, paucis peraeque
mur. De, tempore antiquitus praeceptum est:
„ Caedi tempestivufn, quae decorticentur, ut
„ teretes ad tem pla, ceteraque usus rotundi, ,, cum germinant; alias cortice inextricabili, et
„ carie subnascente ei, materiaque nigrescente.
„ Tigna, et quibus aufert securis corticem , a
„ bruma ad Favonium. - - - Vulgo satis putant
„ observare, ne quae dedolandae arbores ster-
„ nantur ante editos suos fructus. Robur vere
„ caesum teredinem sentit; bruma autem neque
„ vitiatur, neque panditur, alias obnoxium eti-
„ arn; ut torqueat sese, iindatque. í( .PLIJNT.
' M b. .
*49 lib. 16. cap.
3
g.Veterum auctoritate, an ex
perientia subnixi silvicolae hodierni omnes ar
bores in ignem aeque, ac aedificia caedi hieme praecipiunt. Sed mihi haec res eo saltem du
bia adhuc esse videtur, ut eos, qui aestate suc
cidunt, damnare non audeam.
1) Vulgarem opinionem suis'aestim avit rationibus egregius D u ha m el, captisque magno numero experi
mentis, utram.in partem se veritas daret, definire co, natus est. Oua in re quatitor haec potissimum expior rari debere animadvertit: im o- qua anni tempestate succus arboribus minima inesset copia? 2da : quaeve eorum exspirationi utilissima foret ? o tio : materiá hie
me, an aestate caesa plus ponderis, et firmitatis ha
beat, posteaqnam penitus persiccata est? 4to : utra pu
tredini magis obnoxia foret?
2) Vulgaris est opinio, omnem arborum succum autumno senescente a summis partibus in radices re
fluere, caudicemque hieme perpetuo sitire. Sed id fal
sum est. 'N am plantas, utcunque hieme silere videan
tu r, ab incremento non onmirnOde cessare , jam alias diximus. (§.
5
i .) Quia igitur hieme humore non prorsus carent, exspiratio autem paene hulla est, discrimi
nes ratio inter arborem pe,r brumam, et aestatem cae
sam exigua est, Duhamel expertus est, materiam hie
me desectam pondere illi ^praestare, quae caloribus succisa est.
3
) Materiae caesae siccationi aestatem plus conferre,'q u am hiemem, indubium est. Et ceteroquin, quod per frigora obtruncatum est, lignum inertia tor
pet eousque, dum redeunte colore humores se move
ant.
• . .1
ant. Ea igitur res in aestimationem venire non debere
videtur. ■ .
4
) Inter materias' probe persiccatas, quae hieme dejecta est, pondere praecipua semper esse Duhame- lio visa est. Sed in firmitate, et perennitate omnespares fuere. . ' .< ■
5
) Quoniam ig itu r,nihil suadet morem majoribus nostris semper usurpatum deserere, et exempla tigno»rum in tectis, trabiumque, quae ante secula dolatae immortali velat sorte durant, plurimum invitant, et;
peritissimorum quorumque praecepta eam in rem con
veniunt , eo in opere brmnam aestati praeferemus , praeterquam ea in materia, quae dofoditur, aut aquis mergitur. Nam hanc utilius aestate caedi, atque illicb usui adhiberi omnes concedunt.
6
) Calo- hominum summus in omni usu (-ita P linius loc. c it.) de materiis haec adjicit: „ ulmeam, pi- ,, neam , nuceam, hanc atque áliam matériáin omnem ,, cum effodies, luna decrescente eximito post meri»
„ diem, sine vento Austro. - - - Idemque m ox, nisi
„ intermestri lüna atque dimidiata ne tangas materiam;
„ tunc ne effodias, aut praecidas abs terra. “ Sed lu
nae , et plerumque etiam ventorum observationibus ni
hil hac in re tribui debere Duhamel expertus docet.
Duham el von Fallung der TFcitder.
3
tes Bnch,5
. Cap.Gleditsch Forstmagctzin. II. S.
36
g.Hamburger Magazin. XX. S. 454.
Memmóires sur les travaux, qui ont rapport a V exploitaiion de la mature dans les Pyrenées. Far M. Leroy. Londres 1776.
§. CCCXXIII.
i5o
§, C C C X X Íil.
Quidam quam arborem caedere destinave
rint, cortice a summo ad imum spoliant, cum eum per primos succorum meatus 'facile dimittit.
Arbor detracto etiam cortice .folia e jic it, nec raro in tertium usque annum virens, lente m o
ritur. 'Quae sic inaruit, materiam dat spissi
tudine, et firmitate praecipuam, neque ? cum perquadratur , exalburnari d e b e t; quoniam per, totum eundem Abique rigorem servet. ( §. 7 1. )
1) Circumcisas quoque (velut P lin iu s jam -
au
ctor est) ad,medullam aliqui non inutiliter relinquunt, ut omnis humor stantibus defluat.
Memoires de V Academie des Sciences de Parts,
1708. . .
Hamburg. Magazin. V. S. 179.
Forstmagazin. II. S. Sa, -í V:
§. cccxxiv: ’
Annosae arbores "serra melius demetuntur, quam securi; quoniam et minus in materia per
ditur, et caudex propius radicem obtruncari se patitur , et viribus operarum , sumtibusque plurimum parcitur. Sed lioc faciemus, si ani
mum obfirmavimus defectum nemus non semi
ne , sed relictarum radicum propaginibus i»i staurare. Nam in universum praestat arbores
effo-i 5 effo-i». V •
x
5
ü 1effodere, ut radice etiam sint utiles, et'semen*
tem non inorentur.
i) Serrae genus ei usui aptissimum D. a Leiuenan commentus est, quod etiam illustri Bcckrncthno pluri»
nutm probatur. .
Joh. l'V. Abhcindlung von der Holssparkunst.
lfrankf. und Leipsig. •1767. _ • ■ , ‘ TViener, Bicnenstock. I. ‘ S: i5j.
TViener. Realseitung. 1772. S. 97.
2) Quidam postea, quam arborem Straverunt, re
lictum cum radice truncum evellunt, et jam dudum- frustra machinam requirunt, qua infirmis operarum vi*
ribus suppleant. Sed mihi eorum ratio magis proba
tur, qu i, cum stanti adhue arbori radices una parte praeciderint, eam deinde, in adversam partem propel
lunt , ut lapsu suo vastas seeum radices attrahat.
Nachrioht von einigen sii Schöneiche angeslell- ten Versuchen die suriichgebli$bencn Stubben der Kienbchlme durch Maschinen aussuratten. v o n ,Joh, Es. Silberschlag. Berlin.
§. c c c x x v .
'M ateries, prius, quam variis operibus utilis .sit, veterascere, atque aliquapi quasi maturita
tem situ acquirere debet. Tria autem potissi
mum sunt, quae ligni jam conditi bonitatem affligunt. Nam et putredinem sentit,'et tineis , atque erucis-eroditur, et rimis iinditur,
varie-■ que
que torquetur. Putredo, et caries eandem ple
rumque habent causam, humorum scilicet abun
dantiam, quorum fermento , nisi materies cor
rumpitur , raro animálculis ad cibum adproba- tur. Idem igitur utrique malo remedium festi
nata ligni siccatio est, qua tamen parum pro
ficiemus, nisi omnis caesura illico sub tectum, conferatur, ne possit pluviis, .nebulisque m a
descere , neve humido' unquam aere affletur.
Eandem pb causam eorticem caudici detrahere prope/ant, quod humorem ligni pertinaciter contineat, et alienum quoque spongiae instar in se sugat. Omni autem ea in re .maximo incom
modo lignatorem afficit, quod quae putredinem , tineasque arcent, eadem rimosam faciunt ina- feri.am, propter quod quantum una parte per
ennitati ligni consulitur, tantum altera bonitati detrahitur. Caudex enim , quoniam non subi
to , sed per annos- ad crassitudinem pervenit, inaequali constat materia, firma intrinsecus £ siccaque et quasi ossea, forinsecus autem m olli, et humoribus tumescente. Quandocunque igi
tur caloribus adsiccatur , quae foris est m ateria, humoribus depulsis contrahit sese, quae- vero' intus, paene non movetur. Inde fit, ut quoniam interius caudicis corpus locum suum, im plet, illa vero , qua 'ambitur materia , in arctum con
trahitur, haec rimis dissiliat, inanitatesque
re-,.
lin-, i 53
linquat, majores, si celerius, crebriores autem, sed minores, si tardius persiccetur. Quare cum materia crebrius, sed,mitius hians in omni usu plus valeat, proderit arborem non decorticatam in unum-saltem annum sub tecto reponere , prae- prim is, si decisa est. Postea vero non tardae bimus corticem detrahere ;• .quoniam sine fun
gosa illa materia tutius in vetustatem reponitur.
Sed hoc proderit, si materies rotunditate utilis erit; sin autem, melius illico a caesura,.aut in unguem quadratur, aut ad aquarum ductus in tubos cavatur, aut in asseres secatur, aut in quamcunque melius competet, figuram dolatur.
i) Nll magis ad perennitatem, integritatemqué tria-, teriae confert, quam si illico a caesura decorticetur, aquisque fluentibus, aut stagnis mergatur; namque ae
ternam sub aquis durare, et majorem semper firmita
tem acquirere vulgaris est experientia. „ Naufragia do-
„ cuere nuper (ita Plinius jam tradit) lianc quoque ma- teriam (cedri) siccatam mari duritie incorrupta spis-
„ sári, non ullo modo vehementius. “ Et alibi: „ Cae- sa (materies nempe ficus aegyptiacae) statim stagnis ,, mergitur. Hoc est ejus saccari. Et primo sidit ; posi- ea fluitare incipit: certoque fugit eam alienus hu-
„ mor, qui aliam omnem rigat. Cum innatare coepe- rit, tempestivae signum habet. “
Berners ahonomische Sammlungen. 3760. Ztes St.
17(31. ites St.
Schivedische. Abhancll. XXIX. S. 40,
155 2) Angii vaporarii quoddam génus commenti sunt , i* quo materia aestate' praeprimis caesa in sudorem
cogitur, spissaturque.
Beckmanns phys. ökonom. B ibliothek. IV. S. 107.
Du Roy Harbkesche, w ilde Baum sucht. 1. S. 264.
3
) Quidam etiam materiem, jiostquam siccata est, pigmentis, lixiviis, aut gummitione adversum humores, jgnesque durant. .' Hamburger M agazin.. XX. S. /{