Uvae - Elementa rei rusticae in usum academiarum Regni Hungaricae

I. Uvae acinis rubentibus.

A. helvis

‘et. rotundis.

1) Uva rhaetica ( rothe Zierfclhnlcr) ibliis ner

vosis, crassis, subtus tenui lanugine atlspersis, quin- quangulis, saepius etiam in totidem lacinias sectis.

Ja Uva brevis, conferta acino, degener v in o , sed cn-

„ te omnium, tenuissim a, nucleo, quem echittm vo~

,, ean t, uno ac m inimo , acinum praegrandem ,, unum , alterumve habens. “ PLIN.

1

. i/f. cap.

5

. Melius ad escam, quam ad effusionem deponitur.

Joh. B auhin i Historia Plantarum . T. II. p. 7/f.

Vollstcindiger IVeinbau.. 1. S. 37a. V allclinor.

2) Uva tenella (P ih a lm l) folio

5

% laclniato, tenero, laete virente, subtus lanuginoso; racemo laxo, ct ramoso, acinis venosis; materia fusca, gracili, utrin- que compressa, internodiis minimis.

/?. acinis e rotundo oblongis.

3

⁾ Uva rubella (rothe Mchlweissc) foliis quinque- lobatis, subtus lanuginosis, racemo ramoso, acinis ex oblongo rotundis. Maturescit exeunto jam Octobri.

Vollsttind. fVeinbau. I. S. 064.

4) Uva rubella (rothe M ushateller, gris rougc) foliis quinquelobatis, racemo conferto, acinis ex albo rubentibus. Escis melior, quam vino. Nam hoc ve

tustatem non patiur. 1

■ Jo. Bauli. Historia Plantarum II. p. 74.

‘V ollst lindtgcr IVeinbau. I. S. ne5. B. Acinis sature rubentibus.

5

) Uva turgida (Gross-schwarze) ibliis quiti- quelobatis. subtus leviter lanuginosis, racemo in bra

chia

chia sparso, acinis praegrandibus; arbusto potius, ju

goque, quam vineis habilis.

V o llst. W ein b a u. I. S. Ő77.

6) Uvet grossa

(

schwarze Abendroth ) foliis quin- quelobatiá ^ g la b ris , laete vire n tib u s, subtus tenui la nugine adsperSis, racem o ram oso, acinis sature, p u r

pureo - rubentibus. V in itorib u s passim non probatur.

P. acinis atro - rubentibus.

a rotundis. ■' .

7) Uva ihureit nigra (schwarze Muslcdteller) fo

liis quinque laciniatis, lucide virentibus, subtus lanu

ginosis ; rábemiS breviter ramosis1, acinis rotundis. Uva ’ sapore, odoreque suavissimo r.on minus vino, quam escis est idonea.

L e Gentilhom m e Cultivatcur. Ch. ía. Muscat noir.

Millers Gardeners D ictionarr. W . V itis. 10. sp.

the blaclc Frontiniac.

V o llst. W ein bau I. S.

35

/j-8) Uva Curta (schiuarse R a ijler) folio rotundo, in tres • lacinias sécto , subtus lanuginoso; racemo bre

v i, conferto. Vitis haec raro fructu se induit, - eaque- propter exiguae notae in vineis est.

9) Uva aurisiaca (schwarze F ran ld sch e, le mo<

rillon noir ordinaire) folio rotundo , in ternas lacinias scisso, ten ui, glabro, atro - viren te; racemo conferto;

acino praecoque, rotundo, opaco. Generositate vini nulli secunda.

M illers Gardeners Dictionary. PV. V itis.

5

^.^spec.

Le G entilhom m e Cultivateur. Tom. z5. Vollst,j. W einbau. 1. S.

3

5

10) Cyribotri nigri. (schwarze Z ierfahn ler) fo

lio rugoso, quinquelobato, subtus lanuginosó; racemo de Cui. V in. Tom. II. B .

con-conferto á acino j’ottmdo; pulpa succulenta , duracina, sapida.

11) Uva stiptica (Schlehen schwarze) folio an

gulato, 5 - partito, subtus villoso; racemo magno, ramoso, conferto; acinis acerbis.

Fvcinhische Sammlungen. II- Bánd. S. 219.

(B. acinis rotundato-oblongis.

12) Uva burgundica. ( scliivarze Tiurgunder. Me

rül on hatif) folio triangulari, nervoso, glabro; racemo brevi, conferto; acino parvo, nigricante', precoei. Uva medio jam Augusto maturata vinum fundit, quod aeta

tem non fert. . *

Miilérs GardenersD ictionatf. W* V itis, z.spcc.

c. Chomel Dictionaire Oeconomique. II. M. Vigna.

'Duhamel Traité des arbres fru itiers. II. p. 266.

V olist. W einb. I. S.

3

^{u .}

; i

3

⁾ Uva fig lin a (schwarze Z a p fn er) racemis ra

mosis; acinis grandibus, precocibus, sapore suavissi

mo, Eadem videtur cum Batavorum Vatenbachcr, quae industria optimi, pcritissjmique B ichardi van der Schott in horto caesarco fructibus exuberare consuevit.

14) Aegomasta nigra ( scluoarsc G eisstutle) fo

lio 'angulato in

5

lobos diviso; racemo magno, laxo, brachiato, acino magno, crasso, qui cuni vix matu

retu r, aceto conditus cucumeris vicem subire potest.

V o lh t, W einb. I. S. 329.

II. Acinis virescentibus.

1 a. rotundo-oblongis.

5

⁾Aegomasta alba (Ketske szolid; wcisse Geiss- t u i t e) a priore solo colore diversa. Uva bum astos veterum, vino inidonea, in omphne-ium coquituiv

Cho-jÓhomel Dictíon. oecohom. III. M. Verjus.

Kriinitzokonom ischa Encyclopedie. I. IV. Ágrest.

16) Uva clactylinct ( griine Ldgler) folio

5

^parti

to , atque iit. tres lobos scisso, subtus tomentoso; ia- cemo elongato, laxo. Praelongis dactyli porriguntur acinis. PLIN. lib. 14. cap. 1. ' .1

17) Vi)a tu m id u la ( weisse Vapfner-, Form ent,.

Furm int Tokaiensiuin) „ Genus 'est vitis optimum, j, materia crebra,, rubro cortice, pampinis latis medio-

„ criter scissis, uvis neque spissis adeo, neque ra ris,

„ uberibus tamen, Ct tumidi acini, gustusque gulam

„ ob dulcedinem jucunde exasperantis, fortis' vin i, et '„■ generosi, praesertim dum passulis exuberat. “ MA- T U L A I de v in i tokaini nat. Materia internodiis est raris, et frigoris maxime impatiens.

18) Uva augusta (Gohér szÖllo, tueissa Augster) folio acuminato, in

5

latos lobos scisso, subtus tomen

toso. „ Celerrime spondent,, et primo quoque tempo-

„ re deflorescunt. Uvas non spissas, et oblongas, et

„ dapsiles , jucündique sapdris exhibent. Primo omni

um

maturescunt, mense Augusto, unde et augustae in

colis nuncupantur. “ BEL. Prodi-, p. 178. „ In pra Tokaiensi Uvas passas quoque contrahunt, vinum-

„ que, quod genorosissim um, augent. “ M A TU LAI de vim tok. nat. in A ctis phys. med. Tóm. V II. A p  pendi p. id:

Frtinkische Sammlungan. II. S. 214.

Valist. W einb. 1. S. 304.

19) Uva a lbella (griirte Mehtweissa) folio rötundoj lato, quinquelobo, lucide virente, subtus tomentoso, racemo laxo, acinis minoribus, pallide fla,vescentibus, niveo polline irroratis. Vitis haec foecunditate magis, quam generositate vini commendatur.

B 2 20) Uva

ad) Uva apiana viridis ( grüne M u sk a tcllcr) Apice non dur.o, nec ingenti, secl precoci acino, et ,, odoris, saporis pretio insignes, ceterum feraces, et

„ ridicis idoneae, generosissimi gustus. Pingui solo

„ feracissimae sunt, sed nec mediocri ingenium desc-

„ runtv“ BEL. Prodr. p. 174.

F o llst. TFeinb. I. S.

353

. ,

ai) Uva apiana alba ( TFeisse M u sk a lelk r) a priore colore acinorum albo diversa. „ Magnis etiam dotibus tres apianae commendantur, omnes feraces, jugoque et arboribus satis idoneae; generosior tamen

„ tina, quae nudis foliis est. Nam duae lanatae, quam-

■ yis frondibus, et palmitum pari facie, fluxurae quali

tate sunt dispariles, cum tardius altera recipiat ckssiem

„ vetustatis. Pingui solo feracissimae, mediocri quo

d q u e foecundae, precoquis fructus ? ideoque frigidis

„ focis aptissimae, vini dulcis, sed capiti, nervis, ve-

„ nisque non aptae. Nisi mature lectae, pluviis ven-

„ tisque et apibus afferunt praedam, quarum vocabulo

„ propter hanc expopulatiouem cognominantur.is • C O LEM, l.

3

^{. c.} ^{3 .} ^{v. 17.}

3 2 ) U’va burgundica alba (griine Burgunder

Eourgignon bleue) folio rotundo,

5

- lobo , subtus la

nuginoso, racemo spisso, brevi, acinis praecoquibus, oblongis, lutescentibus. Vinum fundit bonum, sed non perenne.

Le Gentiihonmic Cultivatcur. Tom. 14. eh,

5

Millers Gard. D ici. TF. F ilis .

3

o. spec,

3

⁾ ^{Uva -} - - ( TFeisse R a ijler) Folio rotundo, alvo -virente, trifido, subtus rara lanugine adsperso:

racemo laxo, saepe rámoso, acino virescente, F ollst. TFeinb au. 1. 360.

2 4)

Uva

2/j) Visa Saccharina (Zuokerw eiubeere) íolio ro

tundo, trifido, acute crenato, tenuiter subtus lanugi

noso; racemo spisso, brevi , acino luteo - virente.

25

⁾ Uva Peisonis (Se&weinbeere) folio rotundato i triangulari, vix scisso, subtus lanuginoso; racemo spis

so, acino albido, succulento. »

3.6) Uva qrgyrea ( Silberw eisse) folio angulato, crasso,

5

- lobo , atro - virente, subtus lanato; racemo spisso; acinis viréscéntibus. ' Curculionibus in ultimum usque autumnum obnoxia est, ceterum vino generoso

pommendatur, t ■ '

- • 1 • i B. acinis rotundis.

£7) Cyriboirus viridis (griina Zierfahnler) „ g'u-

„ stu suavissima uva, folio, acinoque viridi. Solo cam-

„ pestri', et glareoso maximo gaudet. “ B E f. Prodr.

p. i7

5

28) Uva « - - ( IVcisse Scheükurn) folio lobato , triangulo, glabro; racemo elongato, ramoso, spisso.

ag) Uva m ellina (Ifonigtrau bc.)

3

^o) Uva p u silla (R isler) racemis brevibus acinis parvis.

oi) Uva plaTafioides (R ossschw dnzel) ob folio

rum figuram vocabulum hoe usurpat; rarissime fru

ctum perfert. „ Ultimo autumno, ita H elblingius ad . rae scribit, longe desideratas has uvas prima vice

„ mihi contemplari, et gustare singularis viri praeriob.

„ et doctiss. Jac. de, Ebért, in me humanitas, suis in

„ vineis concessit. “

Z2) V itis sitbfusca ( Krdm ler ) materia rufa a ce

teris discriminatur. Uvae tarde, nec singulis annis Xnaturantur.

In document Elementa rei rusticae in usum academiarum Regni Hungaricae (Pldal 31-37)