Quoniam Scriptores Rerum Hungaricarum minime contemnendi, Bonfinius imprimis, &
Revajus de Pallio S. Stephani, quo Reges Hungariae coronandi Vestiuntur, ejuscemodi tra dunt, quae in Casula nostra plane inveniuntur; dubitare ccepi: an non haec ipse olim Pallii in star in Coronatione Regum nostrorum adhibita, sit. Hujus rei disquirendae causa, Coronatio nis Regum Hungariae acta, ubi mentio Pallii, etsi Variis sub Vocabulis facta est, conquisivi, & chronologicum in ordinem redegi. Anno 1385. de
Caroli Parvi Coronatione. Johannes de Thwrocz pag. 117 ita narrat: ubi Carolus sacrata circumdatus Veste medius Proce rum stabat
; nec minus Clero mystica Dei verba cantante, summus Strigoniensis Praesul regale te nens prae manibus diadema, voce levata de more plebem interrogat: si Carolus placet in Regem?
Anno 1438. dum Albertus Austriacus Imus Rex Hungariae (Caesar hoc nomine IIdus) co
ronaretur, sequens minus diserta mentio fit de Pallio Regali, apud Reverendum Patrem Ber
nardum P ez in Codice Diplom. III. pag.
230. Quo facto schola inchoat, & prosequitur
Introitum Missiae; tunc Rex vel in sacristia, vel sub papilione ad hoc parato, induitur regalibus
vestimentis. Induit etiam super vestes conve
nientes lineam seu amplam Camisiam, ad simili
tudinem A lb a , Amphibalem novam, mundam
& candidam, & est Amphibalis filosa vestit; ac desuper induit maximam Purpuram, duro & gem
ulis decoratam.
; Anno 1444. idem Auctor eodem Tomo de Coronatione Uladislai I. pag. 651. Pallium D i
vi Stephani appellat his verbis : Cum in habi
tu Regia Majestatis, Coronatus in Pallio D ivi Stephani esset, mirabile spectaculum se ex
hibuit.
Anno eodem 1444. Philippus Callimachus de Coronatione ejusdem Regis Uladislai I. sa
cras induvias appellat hoc ordine narrationis:ubi
•: \ S A
r-Archi-Episcopus Uladislaum de more coronat, rite atque ordinate s ervatis, postridie ex univer
sorum qui convenerant sententia constitutum, ut
Corona S. Stephani tum sacris Induviis reconde
retur.
Anno 1 490. Bonfin iu s de Coronatione U
ladislai II. Regis agens in descriptione Pallii Re
galis multum cum nostra Casula, fi aurum demas, congruit; quapropter merito in dubiumvertere coepi, an non haec Cafula pro Pallio adhibita olim fuerit in CoronationibusRegum Hungariae; quod tamen judicio legentium committendum arbi
tror. Vide sequentia Dec. IV . lib. X. pag.
Postquam Rex sacrae Regalibus initiatus esset, a Pontificibus turbaque Procerum in s olium re
ducitur ; Metropolitanus subinde sacrae occipit
operam , & initio sacer chorus concinere coe
p it : interea Rex insacrarium relatus, deposito Paludamento R egali, D ivi Stephani Regit ha
bitu, aureae coturnit induitur; Pallium e serico factum uranei coloris erat , cui Thronus, &
Apostoli omnes, cum D ivina Majestate, ex au
ro contexti in Palm ata vestit speciem quod non tam vetustate & censu , quam Religione pi
ctura
ctura spectabile videatur. Regali ac sacro indu
tus habitu so lium repetit.
Anno. 1526. Ioannes Zapolya, prius Vai
voda Transilvaniae, Pallio hoc & aliis Regni Clenodiis infignitus eft, poftcaquam a quibus
dam Magnatibus, Praelatis, ac Nobilibus Rex acclamatus fuillet.
Anno 1527. Ferdinandus primus, Joannis
«mulus, Albae Regalis insignia Regia sumpsit , deinde Filio Maximiliano, Coronam & insignia Posonii (quo translata funt^) conferri voluit.
De Pallio nihil fingulare occurrit fub Joanne.
Meminit tamen Isthvanffius Pallii generico no
mine insignium, dum Solimannum Budae diver
tisse scribit: L ib . X. pag. 104. „ A t Soliman
nus Budam divertens, in arcem ex castr is s e contulit, Joanne que ibidem Rege constituto, ( ergo non nostrae genti modo usitato electo) in Clientelam Patrociniumque suscepto, Re
gium diadema,quod Hungari s acrum appellant, sceptrumque & reliqua Regni insign ia atque ornamenta ei tradidit.
\
Laudatus auctor Lib. X III. pag. por
ro ita habet: deinde Regina ( Uxor Joannis Za
polyae) Coronam & sceptrum, ca t er a que eo spe ctantia in arca vetusti
gulis bene munita deprompfit & c.
Secundum enim Zapolyae mentem ah Isa*
.bella ejus Conjugc in Daciam fuit translata Co
rona eum reliquisClenodiisRegni, reddita tan- .dem Ferdinando I.
Anno 1563. Sub Maximiliano Rege I.
(Impcr. II.) Pallium S.Stephani memo
ratur parte I. in N otitia cap. 8.
de P ro ro g a tivis urbit Pofoniensipag. 2 q i. Hic Pallium S. Stephani fumpsit M axirnilianut, quo humeris adaptato. Procer et, qui eum huc addu
xera n t, destinata quisque insignia proferebant.
Quae tamen omnia ex manuseriptis eujusdam I i - stii hic audtor habere se testatur.
Eodem Anno 1563. de eodem Rege, idem audior feribens, Paludamentum S. Stephani ap
pellat. Vide P a rte I. in N otitia Regni IIunga- rio Cap. X III. pag 3 0 1 . E t R ex quidem P a ludamento S. Stephani amictus • - -
An-Anno 1572. Rudolphus II. Maximiliani II.
Imperatoris , Regis vero I. filius coronatur:
Non alio ritu , religione, so lem n ita te, locis templis, quam quibus ante novem annos, dum Maximilianus eodem Diademate exornaretur,
omnis Pompa finita est: ita Isthvanffius Lib. XXV.
initio pag. 325. Mirari, su bit, eccur aucto r iste in Coronatione Uladislai II. & Ludovici Pueri nihil de Pallio memoraverit, eum tamen reli
quum ritum coronationis diserte conseripserit.
Anno 16o8. de actis Coronationis Matthiae II. habemus narrationem Khevenhülleri Comitis, Annalium Ferdinandeorum Tom. V II . nova edit, a pag. 23. usque 24. & 25 . Inter insignia Regni primum non comparet Pallium, nec in Coronatione ipsa illud memoratur, nisi pag. 28.
ita: post Coronationem & U n ctionem sub mis
sa, Habitum S. Stephani appellat his verbis: A ls der König unter dem Offertorio zum Altar ge
führet, und als er mit gebognen Kuyen dem Car
dinal zween güldene Pfennig dargerreicht, wie
der in seinen Thronum gangen; immittels ha
ben ihr viel hohes und niederes Stands Perso
nen auch Geist- und Weltliche, ex Devotione ih r e
ihre Pater noster dargerreicht, und durch einem Priester, so neben d e s
K
önigs-Thron an gestanden, damit die Cron und Habitum Stepha
ni anrühren lassen, und ist also das Sacrum ver
r i c htet, und vor der Benediction die Königl.
Majest. so den Tag zuvor gebeichtet , communi
ciret worden.
Eodem Anno 16 0 8. de eodem Rege idem auctor pag. 30. ubi sc ribit cerimonias mensae Regalis : S. Stephani gulden Rock memorat:
Ihr Königl. Majest. in ihrem alten Habith, und S . stephani gulden Rock und C ron aus ihrer Cammer mit Erz-Herzogen Maximiliano g a u gen. Eodem Anno 1608. Casulae nomen post acta Coronationis primum depromitur Lude
wigii reliquiis Manuscriptorum Tom . VI. nu
mero IX. pag. 339 . est autem titulus: Modi in Coronatione Regis Hungariae obs ervandi. An
nus quidem non adjicitur, sed desumptos esse hos modos ex Coronatione Matthiae I I , aut oc
casione ejusdem adnotatos, certum est ex no
minibus Procerum & Officialium; cum iidem ab hoc auctore nominentur, qui in Khevenhülle
riana
riana laudata narratione. Isthic ergo pag. 342.
post Dapiserorum nomina ponitur:
H aec sequentia sunt in Casu la Regia Regni Hungariae.