DE PROSODIA, SEV MENSVRA
94 DE PR OSO DI A. 178
5, In Genitiuis et Datiuis quintae Declin. e penul-tinauin, fi vtrinqne Vocalem habeat, producitur v t : Diäi, aciei. Nam vetufti dicebant; dien , fpecieii, per Diphthongum ei. Badem prorsus
ra-tione pro Ret, j'pet, fidei, quae ante penultimum h, habent Consonant, dixere: Reii ,/peii, fideii;
atque inde e s t , quod haec qnoque porrecto e, apud antiquisaimoa inueniantur, ($. 55.) Sed post modum, in Confonam ante E habentibus ,
haec consuetudo defiit, reiecto / , ex Diphthon-g o , quo f a c t u m , vt in RH, fpSi, fidU, ex Ca-none generali E corriperetur.
4. Neque diuepa ratio est quamobrem in Voeati-uis Cäi, rompei, Vultüi penultima producafur;
quippe antiqui pariter per diphthongum effere-b a n t ; Caii, Pompeii, cet. Vnde per Dialysin remansit Caius, trifyllabum, quae ipsa Dialy-sis diphthongi at in Ii longum, obtinet in Geniti-vis antiquis Primae Declin. v t : auläi, pictäi, terräi, pro aula«, cet.
6< Genitiui in ivs, in prosa, i Temper producunt, fed in Carmine faciunt commune; praeter Geni-fiuum Alius, in quo ob Cratin (J. 177. Num II.) femper p'oducitnr: neque in Solius, utrius, neu-trius, alterutrius illud 1 brCue reperias; fed in Alterlus femper cdrripitur.
6. In Eheu prior longa e ß ; in ohe communis.
7. A d hanc Pofitionera Vocalts ante V o c a l e m , non pertinent Syllabao Vocum graecarum, in qnibus Vocales natura lengae e et 0, aut breues e & 0, ponuntur ante Vocalem aut Diphthongum; quip-pe quarum moduius, ipsa natura, Vel faiiim ex Veterum Exeinplis, cognoscentur, e. gr. in Dc-ianira , Deiopea , Deiphobus, Herdes , Heröus , Trues, TrSades, Ilionea, IdomenSa, Mus, vel
& Sous, ac ebos, vel eoos Cet. Neque adeo Cy therea , Chorea, Aniens, cet. hue aecensenda » o '
do
f. i,8. DE PROSODIA. 95 ds quibus f . 177. Num. I. Sin autem Vocalis graeca fuerit ancep ; fola poetarum auctoiiias consulenda; vt in illis, v. gr, aer, Mcnelaus Thais, JSais, Lycdon, Machaon. Chaonia, Phaon, Deucalion, Amp hi on, Pandion, Orion, Geryon, O o cet. quamuis & in his quarumdam irreruallnm, apud Gráteos natura faiis conftare postii, vt in aer, nam Iones fcribebant, cet.
II. Etsi Tonus , sine Accentus, (vti neque vel Deriuatio vel Compositio cet.) non est vera Causa Quantitajis : potest tamen ex e o , tamquam signo, iam cum ipsis vocibus dudnm statim vsu cognito, colügi mensura penultimae; sed in Vocabulis tantum Polysyilabis, quae ad minimum habent tres Sylla-bas. Nam si tonus fuerit in penúltima; indicio est, ipsam et penultimam esse longam, v t : ce in Docé-re, ma in amaDocé-re, Romanas. Sin contra tono sit affe-cta antepenúltima: tunc penúltima est breuis, aut anceps, v t : Dóminus, tenebrae.
1. Saepe tamen etiam in voce dyfyllaba firaplice per-venire licet ad cognitionem moduli Syllabae Pri-ori« ; fi nempe ptius ccnfiet de accentu vocis cum ea compofitae polysyllabae, v. gr. fori , in /cri-bo, cognoscitur longa; nam notum ante dehet effe, in Corapoiitione, pronuntian, Inscribo, me-eia porrecta ; Cqntra li, in Ligo breuis, nam
dieimus Alligo.
a. Quodfi vero Syliaba, cuius mensuram scire veli-mus, in voce polysyllaba non eft penúltima; fed
«longius ab extima diftat: turn vero facta demi-nutione (abiectis vna vel pluribus a fine Sylla-bis) redigitur ad penultimam, v t : mi in homini-bus; cognoscitur breuis quia facta deminutione
dicitur : Hominis, du in adulatur, longa, nam di ennus Adülor, cet. fic Dvcuirimus ex docuSrim.
cet.
I.
Fa-d e p r o s o Fa-d i a .
o. Fatendum tarnen est, non femper ex accentu ar-gumentum capi poffe; quia eft, vbi haec Regula fallat, v t : in Dico; cuius compofita, MaledXcus, fatidlcus, cet. fimplicis naturam non retinent;
vti nec, cognhus, agnitus, a nötus cet. Omnium tutissime fidere licet accentibus, qui iimul pro fundamento habent analogiam, ex. gr. Datiui in /Sf/S habent I breue: Genitiui in ARVM et ORFM, A et O longum: Verba primae Con-iug. Vid. $. 82. Sic etiam 8 plnr. praet. perf. in vrunt, interdum cum E correpto reperiuntur.
4. Ceterum, falsa pronuntiatio hoc fugienda magis eft, quo facilius, per earn, in verfibus fcriben1 dis, in errotem inducimur. In pritnis aniinad»
vertendum, quibusdam in voeibin graecanicis, recentiorem accentum , quantitaii aduerbum, re-tineri. Sane iure dicere pofsis: Andreas, Doro-thea, Sophia, ldla, Alexandria, vel Alexan-drea, Baßlius, eo quod in Graecis, Poiitionis iltius, Vocalis ante Voealem, ratio habeatur nulla: resque omnis «o demum redeat, vtrum Vocalis per fe longa ftt, an brevis ? neque pro-fecto caulla probabilis afferi potest vlla , quin ex. gr. Hißorla et Philofophla, vno , eodemque tono proferatur. Dandum tatneu interdum ali-quid, hoc in gerter« eft, «onfaetudini vulgari.
III. DERIVATA retinent Quantitatem Primitiuo-rtim, vnde dueta sunt: ex. gr. Döminus primam corripit, (quod aliunde constat,) quarc etiam dö*
mina , dö minor, dörninator. S i c : Lego, prima bre-vis ; binc etiam: lügebam, legam. Contra ca, legi primam producit: vnde colligitur etiam in Legeram legerim, legtjje, Syllabam le, idem retinere inter-vallum. Vid. §. 178. Num. V. Par ratio in Valetu-do , a valere, verecundus a vereri. In Virglneus, a virginis. Sic; Argumentum, argfttum, Luttum,
f. 178.
DE P R OS 0 D1 A;lotto, a lotum. Fames, «n föui,fStum. Momentum, möbilis, a möui, motum. Iümentum, a iiiui, Irr-tum.
l. Sunt interim quaedam , quae recedunt, a natura eorum, vnde deriuantqr, v t : Hü manu*, miiceo, secius, scries, tvgula. Item Casus decimal i a
Rex, Vox cet. quae omnia primain habent lon-gam ; quamuis eadem in primigeniis, Hörno, mäcer, sfcus, st-deo , tego, rögo , vöco , corri-piatur. A t nönus, den us, atque fimilia , huiuj loci non l'unt. V. §. 177. Num II.
3. Ex contrario a longis: Dico, dUno,fr<ingo, glomus, o lüceo, moles, no, näre, pax, pilcis, püfio , siigio, sop to, exittunt breuia: Dlcax, dux, duets, fr ri-gor , fifigi/is, frftgofus, glörnero , lue ma , niö-tefius, nilto, pliciscor, pit stilus, sägax, söpor , Sic a bübus, biUulus. a nötum, nöta, cet.
5. Quamuis ödium primara corripiat, hoe tarnen ni-hil obftat, quominm eadem Syllaba in ödi por-recta fit; vt quod efi Praeteritum difyllabum, Vid. §. 177. Num. V. Est etiam fingulari dignum animadueifione Syllaba Fl, in Fides, Flddes, fideliter , perfid us, p-rfidia corripi; cum eadem
tarnen in his: Frdo, fldus, infidus, flducia,
producatur-I V . COMPOSproducatur-ITA retinent Quantitatem
Simpli-c' u m , etiamsi V o c a ' i s m u t e t u r , idquc tarn in priore;
guatn posteriore compositae V o c i s parte; nisi si
po-sd i o C o n s o n a n l i u m , ant Vocalis intercedat, ex. gr.
Qui/ibet, nimirunt, quätenus, nequäquäm, quöuis, yualicunquc, introdueo , huiuscemödi , mecum, quodlibet,
Vt in Deriuatione Primitiui, fic in Compofitione Simplicium , e quibus conflata v e x eil, Quan-titas ante nota debet eiTo figillatim, quam de
G
Com-f,8 DE PROSODIA. f. 1 7 ' . Couapofiti modulis judicium ferri pofTir. Cum itaque aliunde conftet, Praepofitiones in Confo-nantem exeuntes: Ab, ad, circum, in, ob, per-fub , J'uper, inter, praeter , quibus a d d e : ante, re; natura efle breues: hinc ilfae fuam hanc Quantität em tuentur; etiain in Compositione, v t : Abeo, ädigo, pértigo, renuto, cer. nifi po*
fitione áliqua impediantur, v t : Adduco, reiic.o, iniivio, quamquam etiam reperias : Abicit, ädi-eit, cer. lad extrito. Atque i t a , natural: men-íura Praepofitijonis redeunte, hiivc d e n per C a-Jin exiftunt: Licit, reicit difyllaba, cet. Eft
ta-rnen re, femper longa in Referí. Imperson. Nec minus producta interdum reperitur in: Religio, reliquiae, recido , reduco, refero , rejicio, >eju-\
gio, relatum , repello, roperio, cet. quir.do t a - j m e n , funt qui putent Confonantem per Vipla-sasmutn geminandain efle , v t : reliquias, cet. In
örnitto, et äperio, ex. oh et ad, Couforans qui-dem abiicilur; nihilo tarnen feciua praepofitio*
num modulus idem períiftit.
2. Praepofitiones natura longae in Vocalem exeun-t e s : A, e, de, di, prae, pro, fe, ve , iexeun-tidein fuum fibi ius vindicant. Nam et hae in Compofi-tione manent productae , v t : Auerto, de pono, , aligo, diuido, vSsanus. ( S e d : Trädo; ex truns-do, cago, ex ce et ago, dégo, ex dea go , ad Cra-fid referenda, v. $. 177. Num. II. A t ; Pro, cor- f
ripitur in p r ö c e l l a , pröfanus , pröfari, pröfecto, pröfeflus , proficificor, pröfiteor, pröfugus, pröfiun* .
dus, prönepos, pröteruus, et Vocibus graecis:
Jhröpontis, Prometheus , cet. Anceps autem i o his eft: Procumbo curro • fundo-pago'pello pulsó.
V . $. 1Ö0. 5. (s.) Di, queque Lreuis, in: dirimo, dlfiertus.
B. Sed et quaedam Compofita fine praepofitione a fuperiore Cauone excipiuntur ; cum in pofteriore Compolitionis p a r t e , v t : Deliro, peiiro, a ii¡m
ra: Imübus, prenübus, a nüiio, quod tarnen
au-i. I f-i DE PROSODt A.
aneep i in Connubtum) Maledïcus , Cnusidïcus , cet. a dieu. ISihïUim ex hïium, fèpnsOpitus , a sepitus, cognïtum a nôtum. cet. turn in priore parte compoitlionis. ex. gr. né fus, n'éfuflus, n?-fandiis, nique, nrqueo, ex ne preh béndi. / W e .
ic/c lique tepe ftupefacio, tah dico : quae vt vt veniiint a Verbis secundae Coniug. eoque nontmnquam porrecta reperiantur ; frequennus tamen corripiuntur; id quod femper fit in: Tre.
mcfacio, labefacio. f
fi; I qtioque corripitur in : Sïqurdetn, vtïque, nisi, agrîcolti , a/tger , artïfex , futïdicus , jncrï/egus, ensïjer ; omnipotent, terrlgeha , vnïgenus, niant-fjius, Jemiuir , quadrâpes, p r o : quudripes, po/y-dorus, altïuolans, vulnificus, et re'iqui; eiusdem generis poétice formatis. Item in Gqmpofiiis ex A/ et TA'/, v t : Bïc pr, bïco/or, bïdens, viurh, bïiugus, hïfrons, bïjulcus, cet, triceps, cet.
A t , in: btduum, triduurn, trïginta, trlceni, /ri"-cesimus, producitur. Est etiain G breus in <jr«3.
(Coniunct.' et qutmdbquidern.
I ; Denique Canoni generali parent, proptiumque T«-tinent uioduUun; quamuis Syncopan, patiantnr.
Penéficus, p r o : ven ficus, vidë/icet, Jcihcet. ¿Vi-ce/, pro: Pidëre, Jclre, ire, A¿Vi-ce/, ¡i/em, M a c . pro Isdcm. (Nam in Neutro corripitur). Aêi/e-ciwi pro Saxdecim. E x c i p e : Tridecim, tricniti.
ex très; vel /cri ywuji, quamsi, bôdie, pro Ace
<Ae. A t : iMd/e, «ô/e, ambitus, a, um. Pir-ticipium, ex a«/«* et itum , biga , /r/^-a , cet.
Bimus, trimus, cet. ob Crojia prodûcuntur.
J. 177. Num. II.
V . PRARTERITA et S V P I N A DlSYLLABA p r i o n s f r o d u c u n t ; nisi Vocalis incidat ante V o c a l e m ,
cïfium, a ctido ; vldi, vifum , a vïdec a linquo ; fêci a facio.
6 9
loo DE PROSODIA. § . 1 7 8 . E X C I P I V N T V R:
1. Septem Praeterita disyllaba in priore correpra:
D'edi, tüli, fie ti , jliti, bibi, /cid i, f'idi, a fiado, cum Compofitis: Addidi, áiffidi, conscídi , ce;, at in Abscidi, media cemmunis est; tametsi, cum producitur, possit elTe ab Abjcldo, t»x abs et ctitdo.
s. Nouem Supina disílaba itidem priore eorrepta:
Dhtutn, rh'um, s&lurn, itum, lítum, cltum, qultum, siturn, t ücurn; cum Compositis : Circumdáium , illXtum, corrütum, desltum, cef. a do, reor,J'erS, to, lino, queo,Jino, ruó; Cieo Secunda» Coniug.
nam cí'um, c cío, ciui, Quaitae inflexionis pro-duce.tir.
VI. Quando prima Syllaba Praetcriti, Graecorum ril*i geminatur sio, vt trisyllabum exsistat: augmen-tum illnd Praeteriti, seu prima corripitur ; quin el media sequens, nisi Posilio Consonae, aut Diphtlion-gus obest; vt: Cecedi, péperi, mcnüni reciñe, tctl-gi, pépitctl-gi, dtdlci, pépüli, tiltüdi, püpiltctl-gi, a Cado parió, cano, tango, pango, disco, pello, tundo, pungo, (alque huc etiam proprie perlinent disylla-ba : Dédi, Jlcti, tüli pro tetuli, cet. vi quae et ipsa geminando íoi mentur). A t secunda ; in cecldi a cae-do, Crasi: cücurri, fefe 11 i, p¿pende, tetendi, tbton-di, mÓmortbton-di, peperci, poposci, Jpbpontbton-di, positione prodiícuntur: quihus addc: pepédi a pedo.
VII. PRAETEMTA POLYSYLLABA in VI et SI, nee non SvPlNA POLISYLLABA, in TVM et SVM, peuultimam producunt; v t : Amo, amaui, amatum, peto, petiui (petii) petitum , diuido, diuisi,
di-visum.
Su-í. «7\ D E P R O S O D I A . 101 Supina in ITVM, quae non ab IV1 veaiunt, pen.
ultimam corripiunt, vt : Fugio, fugi, fuglium-, noceo, nocui, nocïtum ; agnosno, agnoui, agnltum.
Sic: Crcpltum, credítum, habituai, cet. Excipe:
Recenseo, recensui, recensltum.
VIII. DATIVI et ABLATIVI plurales in Bus et Bis, Vocales proximae antecedentes; A, E, O, producunt, / et V corripiunt, vt: Deàbus, rébus, nobis, arcübus, locübus, excepto bübus. V. 177.
Mum. II.
IX. 1. A D I E C T I V A (et nonnulla etiam Suhstan-tiua) in Nus, Na, Num, penúltimas A, B, / ,
O, V, producunt, vt: Romànus, aliènus, matu-/¿©«i , coldnus, opportünus ; lëna, rapiña, annona, fortuna, Ncptünus, Tribünus, cet. Excipe: C r a -Jlïnus, perendínus , prijitnus , ferottnus, pagina ,
Patina, pen us , cet; Item Graeca : Adamantïnus y
faginas, cryfialHtnus, cedrlmis, by s sïn us, aliaque.
e'Usdem generis.
2. ÁÍ in Aris, / in / « « * ; O in 0/MJ terminât,1 Mdiectrna pariter producunt, vt: Familiar is,
nati-» formôsus.
3. Prodúcurit etiam Substantiua in <-?o, penúlti-mas ^ / , /Y vt : Farrâgo , caligo, falsügo ; in
, penúltimas I, V\ vt : Dulcëdo , for mido ,
tefiùdo: ¡n La et Turn; E, vt: Candela, querela, 'turné turn. vine turn. In Ba et Men; V, vt :
Figu-ra, legûmen , ce'.
M. Corripiunt A cl I penúltimas;
ADIECTIVA in Cus, Dus, Lis; vi;
Cyprin-"us, Itallcus, lubricas, aquatïcus , b of leus: Etui.
1 G i dus
103 DE PROSODIA. $.178.179*
dus, herbldus, turbidus, pallldus, calidas, arldus, valldus, r o fe idus, cet. Amabilis, uquatilis, fulitis, coctiiis„ vtiiis, huniiíis, cet. Excipe: Senilis, her rilis, virilis, aedilis, cet. et Substautiua, O vite ^ cubile, h'ftile, cet.
2. DIMINVTIVA (et alia qtiaedam Verbalia) in Z ü í , Z a , l u m , penúltimas O et Z'', corripiunt:
nisi positio intercedat, vt: Filió tus, puerülus, tre-midus, cubiculum , tabula , fabüla, macüla , cet.
in Arifiobülus, Thrafybülus, u Diphtliongus longa est, ccí.
3. In Zerj, et Aduerbia in J3?r, / , yt:
Sane titas , fundXtus, fortiter.
§•
»79-Regulae Speciales de Quantitate Sylla?
barum extiuiarum.
I. II/|"ONOSYLLABA in Vocalem exeuntia sunt lonr
XTJ. ^aj) yt; A, ab, e, de, rne, te, fe, o, pro, vah, pro/i, do, da, fio, ne prohibendi.
Exime de bis Enclíticas: Que, ne, ve; et Adiectio nes Syllabicas; ce, te, pse, ptef vt: Hicc», tul?;
i meapte.
II. Nominq MONOSYLLABA in Consonqntem desi-nenlia itidem snnj longa, vt: Lac, Jal, fot, ren, Jplen, ver, fur, lis, tus, mos, os, (oij.s) pes, lar,
par, cum Compositis: Impar, cet. líuc refer; quin.
Sin , en , non , car.
i Eximia tamen habenda: Fil, mil, vtr, eór, vils^
(vadis) d¡-, (osjis),
V ' I I I .
JFI 179. DEPROSODIa. IO5 HI. Dcsinentia in A, E, sunt; breuia ; vt :
Mensa , arma, poemà, turpè, corpore, ///d, r e , r/fe tiphy. u
1 . Producuntur in A. » ^ a. I N D E C L I N A B I L I A ; v t : Anted, contrit, crgd, fru. •r
fii a, trigintà ; fed it à, quia, eià, corripiuntur.
b. VOCATIVI Primae ac Tertiae Déclin, a Nomini-bus in AS, v t : Aeneä, Pallä, (Pallas, Pallantis).
ç, ABLATIVI Primae Déclin, v t : Mmsä.
d. IMPERATIVI Primae Coniugaitionia, v t : Clama.
2. Producuntur in E.
a. A B L A T I V I Quintae Déclin, v. gr. Dis, ri, fidê, I vt et Cotnposita: Hodië, pridiê, çuaië, quibua adde famé.
b. IMPERATIVI Singular. Secundae Coniijig. v t : Do-ci, tacë: fed vale, caue, vide, nonnunquam corri-piuntur.
c. ADVEKBIA in E, facta e Noroinibus Soeundae Déclin, v t : Doctë, valdë, optimê, pulchrë. A t be•
në et malS breuia funt: Fermé, fer à, et ohë pro-ducuntur.
d. Graeca in E Primae Déclin, vt : Epitomë, Anchi-së; et Neutra piuralia contracta ; Melê, Temps,
Cetë.
I V . / et V producuntur, v t : Domini, dixl, velutï, vtï, (Verb. Aduerb. Coniunct.) fructù, diü.
j . Corripiuntur Vocatiui Graecorum, v t : Alexl, Pa-ri, Pierï, plerumque etiam nisï, quasi, ficutï, ficubï, et cuï, difyllabon; fed in cuïque
produ-citur.
t. Indifferentia funt: Mihi, tibi,fibi, vbi, ibi, qua»
duo pofteriora tarnen, in priore parte Compo-fitionis, / femper producunt, u t : Ibidem, vbîr que, vbîvis, vtrobîque. In vbieunque aaceps eft.
G 4 V .
104 DEPR0S0D1 A. f. 179.
V , In O iinita Communia s u n t , v t : Virgo, dico, quando , ego , legendo.
P R O D V C V N T V R ;
1. D A T X V I & A B L A T X V X Secuudae Declin. v t ; Do-mintJ, HgnO.
2. A D V E H B I A a Nominibus orta, v t : SubitO, merito, multo, tanto, quanta, falso, crebro, quibus ad-d e : £ 5 , offeo, , projecto, iad-dcirco, & ergo pro CauITa), T a m e n , Jero, quomodo, vero, coua-munia funt. A t Graeca in 0 natura longa funt:
v t : Dido, Androgeo.
VI. C product t u r v t : Die, due, hue, illuc.
Corripiuntur Xec, donee, & faepius etiain fac. Hie Pronomen anceps; Aduerbium femper longum est.
V I I . B, D, T, L, M, N, R, corripiuntur; v t : AK id, caput, animal, lumen, pater, lignum, (nam M , olim non absorbebatur, vt patet ex Lucretio).
V . §. 180. (2).
1. Producuntur Graeca in ER & X imparl Syljaba, Vt: Acr, aether, character, (per e) Tit ¡In, Sala-min, corydon; quibus adde: lien, & Accusatiuos
G r a e c o s , ab AS, v t : Aenedn.
2. Apocopen palTa in X' mpdo funt breuia, modo ton-g a ; v t : Vidori pro videtne, nojiin, neinon .
V I I I . Terminata in AS, £S, Os, producuntur, v l : Bonitas, amds, fides, patres, doces, quoties, honos, os (oris).
I. Corripiuntur in as, Nominatiui Latini cl C r a e c i , quorum Cenitiui in Adis, vel Ados decli-nantur; v t : Vds, v'ddis, I Lias, Pall&s. I t e m : Anas
nec
f. 179. DL i* R OS OD ¿4. I.OÄ nee non Accusatiui Graeeorum Tertiac Dccliu. yt;
Herods, Arcadds>.
2. Corripiuntur in ES,
a. NOMINAIVI Tertiae Déclin, qui in Genitiuo cre-fcunt penultima brcui ; v t : Milös, feges, praesis, diu es , cet. praeter: Ceres, ariês , parias, abiês, pas, cum suis Compositi«: Bipes, tripes, fonipcs, quae prçducuntur.
b. PRAEPOSITIO penXs, 9c is a Verbo fum, cum Compofuis; abös cet. (nam is ab Sdo, producitur).
p. NOMINAV*VI Graecorum plurales in es, y t : Trocs, Arcades, Naiadês.
3. Corripiuntur in O S .
a. ös, (ossis) exös, comp äs, impös.
b. Graeca per o, v t : Chaös, Arcadös, Palladös.
I X . Is, Vs, et Ys, corripiuntur, v t : Ignls, patris, legis, tempüs , patribäs, legibäs,fecutüs, faepifts, che lys. o
1. Producuntur in IS.
a. D A T I V I & ABLATIVI plurales, v t : Mensis, fer-vis, nobis.
b. Secund. Sipg. Pyaes. Ind. V e r b o w m Quartae Coû-iug. v t : Audis, dormis, eustvdïs.
ç. Fis, sis, velis, cum Compositis: Quamuis, t/uiufs, vbiuîs, adsïs, possïs, mails, nolis. I t e m : Gratis.
d. Nomina declinata per ÏNJS, ÏT1S, & EJSTIS.
V. gr. Salamis, Samnis, Simoïs (oeis).
2. Producunlur in VS.
a. Nomina Tertiae Dôclinatienig, quae F, in Geriji-tiuo retinent, vft : Tellüs, tehiiris ; FirtQs, Otis
G à Sa
-jo6 DE PR OSODIA. $.179.180, Salus, Otis. (SED pectis, pecudis ; interdis, inter cu-tis ; corripiuntur).
b. Genitiuus Sing. Nomin. Accus. et Vocat, pluraMs Nonoinum Quartae Declinationis ; v t : Fructus/ ' Videsis. bu. et confer. $. 177. Num. II. n. 1. ( e. Graeca in FS, v t : TripOs, Pant has, quae natura
funt porrpcta.
NOTA. Ceterum vera Quntitatis Cauda complurium, quae his Canonibur Syllabarum vitimarum cora-prehensa funt, quaerenda eft in ipfa natur^, prisco nunirum pronuniiandi more, au! Graeca Confuetu-dine, ex. gr. Docës, pro dories a doceo; amâ, pro
amàëy agrb, ex agro, dië, pro diee ; patres, pro o patrris, mentis, pro mensiis, Tempe, ex Tempea, contr. Hoc, pro Hoce ex hocce, cet.
D E S C A N S I O N E.
§. 180.
C
ARMEN est cofrcinna Versuum congeries. ' VER-s v VER-s , VER-seu METRVM , eVER-st légitima vocum conj-positio, certum pedum modo ac numéro defmita.PES est certa Syllabarum, ratione quantitatis et nu-rneri, constitutio ; complexus autem eiusmodi Syl-labarum est REGIO METRICA; SOU locus, quern Res quisque occupât. E x Pedum numéro lit SCANSIO , seu Versus dimensio Secundum Regiones et Pedes
"Vbi quaedam nolanda : , 1. Vocalis aut Diphthongus in fine dictionis; a
Voca-1» vel Diphthongo initial! fequentis Dictionis in Scaniione abforbetur , et quali obliteratar 5 id quod Poè'tis Elilio aut Synaloepha vocatur, ex, gr. Tu ne | cede ma | li: Jed j contr' au | den-tint- I ito, pro: contra. V i r g . Dura j F' et vos|
met re [ bus J'er 1 vate Je J cundis, quae tamen
I- 180, J) E P HO SO D i A.
Elisio s a e p e , Graeco i n o r e , negligitur. Vid.
178. I. not. 1.
jt. Pari liter Consona M , in fine Voris, vna cum Vo-cali ptaecederite tollitür ob fequenteiu dictionem a Vocali vél Diphthorigo incipienfem, quae ECTHLIPSIS áppe'latur, v, gr, Monftrum horren-dum informe, ingons, cui lumen adcmtum. V i n o . In fcanfione cffertur; Mcnstr or | rend' in |form' in g.mt cut I lumen ad | emtum. In Compoiitiomt tpmieq medium M, pernianet, ac breue eft, v t : Cir-fhmogo, Circümeo. Vetuftissimi tamen Poeta e ,
M , ante Vocalem faepe retinebant; S, autem elidebarxt, ex. gr. Fomerern, atque loci)» auertij;
feminis ictum LVCR. Infignita fere turn milliá tniHtum octo. ENN, Spernitur orator bonus, hor-ridu miles amatur. ENN. p r o : horhor-ridus, cet.
Vtraque porro et Synaloepht et Ecthlipsis etiaiq inuenitur in extrema Versus Syllaba: quae a Vo-cali Versus fequentis eliditiir, v t : Omnia Mercu-rio fimilis vocemque coloren:?««?. Et crines fla-vos. ViRG, Aut du!cis Mufti Vulcano tiecoqqit humores». Et foliis, cet. V i n a .
JB. Í YNJZKS15, (quae et EPISYNALDEFHA) eft, quum jn eadem V o c e , duae Vocales ita contrahun-t u r , vcontrahun-t prior V o c a l i s , in dimenfione, non pro-nuntietur, ex. gr. Fnñ Sñdernque via fangui que
animusque fequuntur. VIKG. quod ita in feaniio-ne effertur; Fn' 'd—demquo vi\a, cet. Sic: Gr-phe pro OrGr-phea\ Typhoa pro Typhoon, Ant' am-bulo pro anteamam-bulo, ant' ac, pro antehac for-tum pro feorsum, Isdem pro iisdem , deraf pro deer at, cet.
4« A Synizesi differt SYNAKRESIS, quae e f t , vhi Vo-calis ueutra, in Scanfione, pronuntiando p e r i t , fed ambae in Diphthongum coale^cunt, v t : Phae-thon pro Phaeton, Aeripes pro aSripes, Achilla{,
Flyfjei pro Achillei, cet. Defnde, deincvpt, de-htne, ant lira, qureh prq aurtbs, tide* pro relee,
pro
ÎOS DÈ PROS OBI A. ¡5 ifo.
Preinda pro proïnde, cet. Ad Synacrosin etiam refortur vlitata Poè'tis ilia contrahendi r a t i o , quando / & P, ita cum Vocali fequente coa'e-f c u n t , vt Consonae coa'e-fiant ; neque coa'e-fouum Diph-thongi référant, v t : Abietc, parietibus, et te-nuia; qua« ita mutantur: rib ie-te, par ie ti-bus.
Ten ui-a, Sic: Genua pro Genua. Pituita, pro pi-tuita. Hine apud VIRGILIVM : Semihominis
Caci fades, quern dira dcgebat, in Scansione pro-nuntiatur v t : Sêm-iô-mï,\nis C'a|ci, cet. Eadem ratio vocis: Semianimis; omnia, omn ia, cet.
5. Huic contraria eft DIAERESIS; cum una Syllaba in duas retelaitur; id quod accidit.
]. In Diphthongis, v t : Aquai, aquae.
i'. Cum i & V Contenantes in Vocales abeunt;
v. gr. Suauis, mutatur in hanc: Su-a uis. Item:
In ni us, in earn, l-oni-us ; fie ex la pe-to , fit 1-a-pe tus, cet. Fnndantnr autem hae Figurae in ip^a Pronuntiatioim natura ; vti tentanti mant-testum eft.
FI. SVSTOLR e f t , cum Syllaba natura longa corripi-tur; DIASTOLE cum natura' breuis producitur ; quae notanda quidera, non autem temeie nobis imiianda funt. Dandum tamen hoc eft libertati maximorura P o e t a m m ; qui tamen numquam id fine Canifa feeiil'e putandi tent; fed aut Graecos fectantur: aut pronuntiationem, ftbi naturalem notissimasuque, in Consilium adhibuere.
7. CAKSVUA eft decora Dictionis per Pedes inter-fectio, fie vt pes non ex integri- conftet vocibus,
• fed »itima vel penultima Syllaba nouum pedem inchoat, ex. gr. Pna fa j lus vi | dis nu! | lam J'pe I rare fa | lutem. V I R G . Versus ad, minimum
vuam aut dnas habeat Caefuras nportet; tantoque erit elegamtior, quando pluribus fuerit Caefurir diftinctns. Sin contra Caefuris c a r e a t , sratiaiu hajjebit n u K a m , «x. gr. 1Super | quidam j du-ctus I coepit J jcribers | verfus. Tanta autem
Cue-¡ur^e