Xeroces
98. Αωριέες, aus der Pentapolis (I 144), wovon jedoch die Koer
χφ και Κάλχαντι. Λύκιοι δε παρείχοντο νέας πεντή- 9 2 κοντά θωρηκοφόροι τε έόντες και κνημιδοφόροι, είχον δε τόξα κρανέινα και όιστονς καλαμίνους απτέρους και ακόντια, επί δε αίγός δέρμα περί τους ωμούς αιω-ρενμενον, περί δε τήαι κεφαλήσι πίλους πτεροϊσι περιε- 5 στεφανωμένους' εγχειρίδια δε και δρέπανα είχον. Λν-κιοι δε Τερμίλαι εκαλέοντο εκ Κρήτης γεγονότες, επί δε Λύκου του Πανδίονος ανδρός Αθηναίου εσχον τήν έπωνυμίην. Αωριέες δε οι εκ τήςΑσίης τριήκοντα πα- 9 3 ρείχοντο νέας, εχοντές τε Ελληνικά όπλα και γεγονότες από Πελοποννήσου. Κάρες δε έβδομήκοντα παρείχοντο νέας, τα μεν άλλα κατά περ Έλληνες εσταλμένοι, εί- . χον δε και δρέπανα και εγχειρίδια, ούτοι δε οϊτινες 5 πρότερον εκαλέοντο, εν τοίσι πρώτοισι των λόγων εϊ-ρηται. "Ιωνες δε εκατόν νέας παρείχοντο, έσκευασμένοι 9 4 ώς Έλληνες. "Ιωνες δε όσον μεν χ'ρόνον εν Πελοποννή-σφ οϊκεον την νυν καλεομένην Αχαιίην, και πριν ή Ααναόν τε και Ξονθον άπικέσθαι ές Πελοπόννησον, ώς 'Ηρόδοτος τους Παμφνλονς των
μετά Αμφιλόχον καΐ Κάλχαντος είναι λαών μιγάδων τινών έχΤροί-ας οννακολονθησάντων' τους μεν δη πολλονς ένθάδε καταμεϊναι, τινάς δε σκεδασθηναι πολλαχον της γης. Auch berichtet Herodot III 91 2 von einer zweiten Grün-dung des Amphilochos (Amphiaraos' Sohn, ein Melampodide, zu I 52 2), von dem auch das Orakel im kiliki-schen Mallos abgeleitet ward (Strab.
p. 675). Seinen Begleiter, den Seher Kalchas, liefs eine andere Sage nur bis Klaros gelangen und von da ab durch den Seher Mopsos ersetzen (Strab. p. 668).
92. 7 f. Dasselbe ausführlicher I 173.
98. Αωριέες, aus der Pentapolis
5 "Ελληνες λέγουσι, έχαλέοντο Πελασγοί Λίγιαλέες, επί 9 5 δε "Ιωνος τον Ξούθου "ίωνες. νησιώται δε επταχαίδεχα
παρείχοντο νέας, ώπλισμένοι ώς "Ελληνες, χαϊ τ ο ντο Πε-λασγιχόν έθνος, ύστερον δε 'Ιωνιχδν εχλήθη χατά τον αυτόν λόγον χαϊ οι δυωδεχαπόλιες "Ιωνες οί απ' Άθη-5 νέων. Λίολέες δε εξήχοντα νέας παρείχοντο, έσχευα-σμένοι τε ώς "Ελληνες χαί το πάλαι χαλεόμενοι Πε-λασγοί, ώς 'Ελλήνων λόγος. Έλλησπόντιοι δε πλην Ion aber die Tochter des
Landes-königs Selinus und nach dessen Tode die Herrschaft über die Ägi-aleer gewann, die nun Αίγιαλείς
"Ιωνες genannt wurden.
5. Πελασγοί Αίγιαλέες: vgl. zu I 72 8. Für pelasgisch gilt dem
Vf. überhaupt die autochthonische Bevölkerung der Halbinsel (I 146 8.
Η 171 9). Der Name Αίγιαλέες kam später wieder auf (V 68 16).
95. νησιώται, ohne Artikel; eben-so I 27 8 ff. VI 49 4. VIII 46 1 u.
19. 66 15. 111 5. 112 17, wie auch häufig νήσοι (zu III 96 3). Es sind hier, mit Ausnahme des zur Dode-kapolis gehörigen Samos und Chios, die Bewohner der ineisten ägäischen Inseln, besonders der Kykladen, ver-standen; die fehlenden d. h. noch nicht unterworfenen oder unbotmä-Csigen sind VIII 46 genannt (vgl. VIII 66). Die geringe Schiffszahl (vgl.
VI 8) wird durch die zweifelhafte Treue der nur wenige Jahre vor-her (VI 31. 49. 98) Bezwungenen erklärlich. Dagegen Diodor XI 3 νησιώται dh πεντήκοντα (νανς πα-ρέσχοντο).
2 ff. καΐ τούτο, st. καΐ ούτοι, et ipsi, an 'έθνος assimiliert. — Πελαογικον, eben weil es ionisch war, loner aber nach Her.'s Ansicht sich aus den Pelasgern entwickelt haben (I 56 9). Dafs manche der Inseln, wie Kreta, Thera (IV 147 f.), Melos (VIII 48), Kos (VII 99), Asty-paläa, Anaphe, dorische, andere wie Lesbos, Tenedos (I 151) äo-lische Kolonien waren, ist Kürze
halber vernachlässigt. — ύστερον, noch im Mutterlande. — έκληθη, selbständiges Verb, parallel zu Πε-λαογικον έθνος, st. καλεόμενοι;
vgl. c. 10 ζ 4. 82 6 ii. zu 1 85 5.
Soph. 0. T. 452 ξένος λόγψ μέ-τοικος, είτα δ' έγγενης Φανηαε-ται Θηβαίος. — κατά τον αυτόν λόγον aus demselben Grunde, mit gleichem Rechte', mit Bezug auf die 1142 ff. geführte Polemik gegen die Prätension der ionischen Zwölf-städte, als ob sie allein καθαρώς γεγονότες "Ιωνες (I 147 6) seien.
Das Kriterium ionischen Stammes (είσί δε πάντες Ιων ες όσοι άπ' 'Αθηνέων γεγόνααι καΐ 'Απατοϋ-ρια αγουσι όρτήν a. 0.), meint Her., treffe auf diese Insel-ioner nicht weniger zu als auf jene (vgl.
VIII 46 4). — άπ' ''Αθηνέων, wo-hin sie zunächst geflohen waren, zu ihren dort herrschenden Stammes-brüdern und das seitdem als die μητρόπολις aller ionischen Ansied-iungen galt.
7. ώς'Ελλήνων λόγος, über Her-kunft und Benennung der vier helle-nischen Stämme, zuerst, wie es scheint, von Hesiod poetisch behan-delt; dem Inhalte nach bei Apollod.
17 3, wo es über die Aoler heifst:
Αίολος δέ βασιλεύων τών περί την Θεαααλίαν τόπων τους ένοι-κοΰντας Αιολείς προαηγόρευοε.
Thessalien aber war alter Sitz der Pelasger (Πελασγικον "Αργός II.
/? 681), deren Namen noch später an der bedeutendsten Landschaft (Πελααγιώτις) haftete. Darauf hin
91
Άβυδηνών (ΆβυδηνοΙσι γαρ προσετέτακτο εκ βασιλέος κατά χώρην μένουσι φύλακας είναι των γεφνρέων) οι δε λοιποί οι εκ τοΐ Πόντου στρατευόμενοι παρείχοντο 10 μεν εκατόν νέας, εσκευασμένοι δε ήσαν ως 'Έλληνες.
ούτοι δε 'Ιώνων και Αωριέων άποικοι.
Έπεβάτευον δε επί πασέων των νεών Πέρσαι και 9 6 Μήδοι και Σάκαι. τούτων δε άριστα πλεούσας παρεί-χο'ντο νέας Φοίνικες και Φοινίκων Σιδώνιοι. τοΰτοισι πάσι και τοΐσι ες τον πεζόν τεταγμένοισι [αυτών] έπή-σαν εκάστοισι επιχώριοι ηγεμόνες, των εγώ, ου γάρ 5 άναγκαίη εξέργομαι ές ίστορίης λόγον, ου παραμέμνη-leitet Her. auch die Äoler von
die-sem nebelhaften Urvolk ab. Vor-sichtiger Strabon p. 220 τους δέ Πελασγούς, οτι μεν άρχαΐόν τι φνλον κατα την 'Ελλάδα πασαν επιπόλασαν και μάλιστα παρά τοις Αίολενσι τοις κατά Θεττα-λίαν, ομολογονσιν απαντες σχε-δόν τι. — Ελλησπόντιοι, in weite-rem Sinne; zu IV 38 6. Der Artikel fehlt auch sonst (III 90 8. IV 144 3).
10. δέ, nach der Parenthese, wie I 29 2. VII 141 11. VIII 67 3. — Πόντου, hier im engeren Sinne für Bosporos, Propoutis und Hellespont;
vgl. zu c. 36 4.
12. δέ, wie c. 63 6. — Ioni-sche (milesiIoni-sche) Kolonien waren Abydos, Lampsakos, Paesos, Pria-pos, Kyzikos, Artake, Prokonnesos, Perinthos; dorische (megarische) Selybria, Byzantion, Kalchedon.
Merkwürdig dafs H. der äolischen (Sestos IX 115 7, Madytos, vgl. zu I 151 2) vergifst; vielleicht sind sie in den ΑΙολέες (5) begriffen.
96. 'Επεβάτευον, aufser den έπι-χώριοι έπιβάται (c. 184 9). Der Satz unterbricht den Anschlufs des folg. τούτων u. τούτοιοι, ist also später nachgefügt. Falls nicht πάν-των δέ geschrieben war.
2. άριστα πλεούσας, d. h. am vollständigsten und besten bemannt;
s. zu VIII 42 9.
4. καΐ τοΐσι - τεταγμένοισι, wie c. 81 6 schon angedeutet worden.
6. έξέργεσθαι 'abgesperrt, fern-gehalten, verhindert werden'; inso-fern aber in jedem Absperren zu-gleich ein Einsperren, in jedem Ab-schliefsen ein Einschließen auf dem frei gelassenen Räume, gleichsam als die andere Seite oder das Kom-plement des Begriffes, enthalten ist, konnte das Wort, ähnlich wie das Simplex (έργω, ε'ΐργω, wovon είρ-γω nur künstlich geschieden wird), auch die Bedeutung 'eingeschränkt, genötigt werden' annehmen, eben-so wie das synonyme έκκληίεο&αι (I 31 11) und dem Werte nach = έξαναγκάζεσθαι (II 3 υπό του λό-γου έξαναγκαζό μένος έπιμνηαθή-αομαι) gebraucht werden. So hier (vgl. c. 99 2) und c.139 2, während IX 111 υπό του νόμου έξεργόμέ-νος (sc. του άρνέεαθαι) dem eigent-lichen Sinne näher steht. — ές ίστο-ρίης λόγον 'in Rücksicht auf die Er-zänlung ; d. h. für meine Darstellung ist die Herzählung dieser Namen nicht erforderlich. Zu ές λόγον vgl. De-mosth. fals. leg. 142 τούτο δε κα-λόν καΐ αεμνόν εις αρετής λόγον καΐ δόξης. Das Wort ϊατορίη hat Η.
nur hier in der später üblichen Be-deutung; vgl. zu 11 1. —π α ρ α - , bei den einzelnen Völkern; gleichwohl werden unten c. 98 f. elf genannt.
μαι· ο ντε γαρ έθνεος εκάστου επάξιοι ήσαν οι ηγεμό-νες, εν τε εθνεϊ έ/.άστψ όααι περ πόλιες τοσούτοι και ηγεμόνες ήσαν, είποντο δε ώς ου στρατηγοί αλλ' ώσπερ 10 οι άλλοι στρατευόμενοι δούλοι' επει στρατηγοί τε οι το
πάν 'έχοντες κράτος και άρχοντες των εθνέων εκάστων, 97 όσοι αυτών ήσαν Πέρααι, είρέαταί μοι. τού δε
ναυ-τικού εστρατήγεον Αριαβίγνης τε ο Ααρείου και Πρη-ξάσπης ο Ασπαθίνεω και Μεγάβαζος ο Μεγαβάτ'εω και Άχαιμένης ο Ααρείου, της μεν Ίάδος τε και Καρι-ά κής στρατιής Άριαβίγνης δ Ααρείου τε παΙς και της
Γοβρίεω θυγατρός' Αιγυπτίων δε εοτρατήγεε Αχαι-μένης Ξέρξεω εών απ' αμφοτέρων αδελφεός, της δε άλλης στρατιής εστρατήγεον οι δύο. τριηκόντεροι δε και πεντηκόντεροι και κέρκουροι και ϊππαγωγά πλοία
συνελθόντα ες τον αριθμόν εφάνη τρισχίλια. τών δε επιπλεόντων μετά γ ε τους στρατηγούς οϊδε ήσαν ονομαστοτατοι, Σιδώνιος Τετράμνηοτος Άνϋσου, και
Τύριος Ματτήν Σιρώμου, και Αράδιος Μέρβαλος
Αγ-όγδοήχοντα δ' από Φοινίκης, ών ο Σιδωνίων δυνάοτης είχε την ήγεμονίαν. Arrian Anab. Η 13 c Γηρόοτρατος (ο Άραδίων βασι-λεύς) αντος μετ' Αυτοφραδάτου έπλει έπΐ τών νεών, xal οί άλλοι οι τε τών Φοινίκων xal οι τών Κυπρίων βασιλείς καΐ αυτοί Αν-τοφραδάτή ξυνέπλεον. — Τετρά-μνηατος, nach Analogie von Αεί-μνηστος (IX 64 7), Πολνμνηατος (IV 150 7) u. ä., aus einem phüni-kischen Namen hellenisiert.
4. Ματτήν kommt dem phöni-kischen Matän und Matön (2. Kön.
11 18 Matän) am nächsten; die Hss.
geben auch Ματγήν, Μάπην, wie denn Qberhapt hellenische und la-teinische Autoren in der Schreibung dieses Namens sehr unsicher und ungleich gewesen sind (Movers II 1 353). — Σίρωμος, phön. HirOm und Hüröm; die LXX. schreiben Χειράμ, andere Κέραμος, Εϊρω-μος oder Σουρων (Müll. fr. hist.
7. έπάξιοι 'erwähnenswert' (II 79 3).
8. τοσούτοι: also überaus viele.
9. ώς ου: eig. ουκ ώς. Ähnlich c. 214 11.
10 f. Ähnlich sind c. 82 die άρ-χοντες der einzelnen Kontingente und die στρατηγοί des Gesamt-heeres unterschieden. Q
97. 5. ατρατιής: zu c. 44 9. — Άριαβίγνης: er fiel bei Salamis (VIII 89).
6. της Γ. θνγατρός, der c. 2 6 erwähnten.
7. απ αμφοτέρων 'beiderseits' (IU 31 3).
8. οι δυο, von den vier (zu I 18 4). — Die folgende Angabe steht hier wohl nicht an ihrer Stelle.
98. 3. ονομαστότατοι, die Va-sallenfürsten (βαοιλέες VIII 67), die auch sonst die Flottenkontingente führten. Diodor XIV 79 παρεγενή-θησαν δέ τφ Κόνωνι τριήρεις ένε-νηχοντα, δέκα μέν άπο Κιλικίας,
Κνβερνίσκος Σίκα, και Κύπριοι Γόργος τε δ Χέρσιος και Τιμώναξ ο Τιμαγόρεω, και Καρών 'Ιστιαίος τε δ Τνμνεω και Πίγρης δ Ύσσελδώμου και Ααμασίθυμος ο Κανδαύλεω. των μέν νυν άλλων ου παραμέμνημαι τα- 9 9 ξιάρχων ως ουκ άναγκαζόμενος, Αρτεμισίης δε [τ») ς]
μάλιστα Θωμά ποιεϋμαι επί την Ελλάδα στρατενσα-μένης γυναικός' ήτις αποθανόντος του ανδρός αυτή τε έχουσα την τυραννίδα και παιδός υπάρχοντος νεηνίεω 5 υπό λήματός τε και ανδρηίης εατρατεύετο, -ούδεμιής οι εούσης άναγκαίης. ουνομα μεν δή ην αυτή Αρτεμι-σίη, θυγάτηρ δε ήν Αυγδάμιος, γένος δε εξ Αλικαρ-νησαον τά προς πατρός, τα μητρόθεν δε Κρήασα. ηγε-μόνευε δέ Αλικαρνησσέων τε και Κφων και Νισυρίων τε 10 και Καλυδνίων, πέντε νέας παρεχομένη, και συναπάσης τής στράτιής, μετά γε τάς Σιδωνίων, νέας εύδοξοτάτας III 226. IV 446 f.). Mitglied der
allen Königsfamilie von Tyros, die von Nebudkadnezar nach Babylon exiliert worden, kam er im J. 551, nach dem Tode seines Bruders Mer-bäl zuerst unter chaldäischer und dann unter persischer Hoheit auf den Thron seiner Väter zurück und regierte bis 532. Vgl. zu V 104 5.
— Μέρβαλος, phön. Meharbäl od.
Merbäl ( = Βηλόδωρος).
5. Συέννεσις: zu I 74 16*.
6. Γόργος, der den Persern im ionisch-kyprischen Aufstande treu-gebliebene Fürst von Salamis (V 104. 115).
7. 'Ι σ τ ι α ί ο ς , schon V 37 3 er-wähnt.
8. Δαμασίθνμος, Fürst der Stadt Kalynda (VIII 87 12). — c. 195 werden noch ein kyprischer und ein karischer Anführer genannt.
99. 3. ατρατενσαμένης γυναικός
— οτι έστρατεναατο γυνή oder το ατρατενσαοθαι γυναίκα (IX 58 15); vgl. VI 76 9. Dieser Umstand soll die Ausnahme rechtfertigen.
4 f. Über die Zusammenstellung αυτή τε έχουσα - και παιδος υπάρχοντος zu I 69 3. Beide Um-stände konnten sie abhalten: die Sorge für die Herrschaft und das für den Kriegszug ausreichende Alter des Sohnes (νεηνΙης). Über ihre Familie s. Einheit. S. VIII.
9. τά μητρόθεν, adverbial, wie τά ανέκαθεν (V 55 6).
10. Νίσυρος, kleine vulkanische Insel, südlich von Kos.
11. Καλυδνίων, von der Insel Κάλνδνα oder Κάλνμνα. Zwischen beiden Formen sehwankt der Name bei Autoren und in Inschriften, so jedoch dafs die letztere, wohl zur Unterscheidung von der Stadt Κά-λννδα (I 172 12. VIII 87 12) im östlichen Karien, die vorwaltende blieb und noch ist (jetzt Kalymnos).
Da^ Homer II. β 677 den Plural (νήσους δέ Καλνδνας) gebraucht, so scheinen einige kleine Nachbar-inseln einbegriffen zu sein (Strab.
p. 489). — πέντε νέας, die in die do-rischen· eingerechnet sind (c. 93).
94 — Η —
παρείχετο, πάντων τε των συμμάχων γνώμας άριστα ς βααιλέι άπεδέξατο. των δε χατέλεξα πολιών ηχε-ίο μονεΰειν αυτήν, το έθνος άποφαίνω παν εόν Αωριχόν,
Άλιχαρνησσέας μεν Τροιζηνίους, τους δε άλλους Έπι-δαυρίους. ες μεν τοσόνδε ο ναυτιχός στρατός ε'ίρηται.
1 0 0 Ξέρξης δέ, επεί ήριθμήθη τε χαΐ διετάχθη ο
στρα-τός, επεθΰμησε αυτός σφεας διεξελάσας θεήσασθαι' μετά δε εποίεε ταύτα, χαϊ διεξελαννων επί άρματος παρά έθνος εν έχαστον επυνθάνετο, χαί άπέγραφον οι 5 γραμματισταί, έως εξ εσχάτων ες έσχατα άπίχετο χαί
της 'ίππου χαί τού πεζού, ώς δε ταϋτά οι επεποίητο, των νεών χατελχυσθεισέων ές θάλασσαν, ενθαύτα δ Ξέρξης μετεχβάς εχ τού άρματος ες νέα Σιδωνίην ϊζετο υπό σχηνή χρυσέη χαί παρέπλεε παρά τάς πρφρας των
13 f. Belege s. VIII 68 f. 101 ff.
15. άποφαίνω 'erkläre ich', als Halikarnasseer von Geburt. Vgl. II 16 4.
16. Diese Herleitung vom argei-ischen Trözen gründet sich auf die Tradition der halikarnassischen Fa-milie der 'Ανθεάδαι (Steph. B. p. 34 14 Mein.), welche die erbliche Prie-sterwürde am Poseidonion besafsen (C. I. gr. 2655) und sich auf "4v-θας, Poseidons Sohn, zurückführ-ten, dessen Nachkommen, durch Zuzug von Achäern unter den Pe-lopiden Trüzen und Pittheiis in ihrem Besitze geschmälert, zur Zeit der dorischen Wanderung unter einem zweiten Anthas mit eben ein-gewanderten dorischen Dymanen von Argolis auszogen und Halikar-nafs und Myndos gründen halfen (Paus. II 30 9. Steph. Β. ν. Άλικ.).
Somit hat die Ableitung von Trözen nur beschränkte Wahrheit; die do-rischen'Geschlechter konnten nicht als Trözenier gelten. Richtiger Strab. p. 656 οίκιαταϊ δ' αυτής εγένοντο άλλοι τε και "Ανθής μετά Τροιζηνίων.
17. Fortdauernder Beweis alten Zusammenhangs
zwischen'Epidau-ros und Kos war der beiden ge-meinsame und gleichartige Askle-pios-Kult, den das berühmte Ge-schlecht der Asklepiaden (Hippo-krates) in die neue Heimat verpflanzt hatte. Auch hier gehen die Grün-dungssagen über die dorische Zeit hinauf (11. β 676 ff: Tacit. ann. XII 61), und deuten auf einen ionisch-achäischen Bestandteil (vgl. zu I 146 0). Kalydna und Nisyros waren von Kos aus besetzt worden (Diod.
V 54). — τοσόνδε, rückweisend;
zu I 137 2.
X e r x e s m u s t e r t H e e r u n d F l o t t e . G e s p r ä c h m i t D e m a r a t o s . B e i l ä u f i g e s v o n M a s -k a m e s u n d B o g e s (c.100—107).
100. 1. Die Überlieferung ήρίθ-μηαε ist auch sachlich zweifelhaft, wegen αυτός (2) und c. 60 5 und 12. 81 4.
4. έπυνθάνετο, sc. τα έθνη. c. 25 αναπυνθανόμενος τους χώρους, VIII-90 άνεπυνθανετο τον ποιή-ααντα, und unten Ζ. 10. — άπέ-γραφον οι γραμματισταί: vgl.
VIII 90 21.
7.- S. oben- c. 59 14.
8. νέα Σιδωνίην: s. c. 128 10.
Dies sidonischen Schiffe und
Schiffs-νεών, επειρωτών τε έκάστας ομοίως και τον πεζόν 10
•και απ ογραφόμενος. τάς δε νέας οι ναύαρχοι άν α γ ά-γοντες όσον τε τέσσερα πλέθρα από τον αιγιαλού άνεκώ-χενον, τάς πρψρας ες γήν τρέψαντες πάντες μετωπηδόν και εξόπλισαντες τους επιβάτας ως ες πόλεμον. δ δ' εντός (τε) των πρφρέων πλέων έθηεϊτο και τον αιγιαλού. 15
Ώς δε και-ταντας διεξέπλωσε και έξέβη εκ της 1 0 1 νεος, μετεπέμψατο Αημάρητον τον Άρίατωνος σνστρα-τευόμενον αντψ επί την Ελλάδα, καλέσας δ' αυτόν ε'ίρετο τάδε. ,,Αημάρητε, νύν μοι σε ηδύ τι εστί εί-ρέσθαι τά θέλω. συ είς "Ελλην τε, και ώς εγώ πννθά- 5 νομαι σεν τε και των άλλων Ελλήνων των εμοϊ ες λό-γους άπικνεομένων, πόλιος ούτ' ελαχίστης οντ' ασθε-νέστατης. νύν ων μοι τάδε φράσον, ει "Ελληνες υπο-μενέουσι χείρας έμοί ανταειρόμενοι. ου γάρ, ώς εγώ δοκέω, ονδ' εί πάντες "Ελληνες και οι λοιποί οι 10 προς έσπερης οίκέοντες άνθρωποι συλλεχθείησαν, ού,κ αξιόμαχοι είσί εμε επιόντα υπομεΐναι, μη εόντες άρθμιοι. θέλω μέντοι και τό από σεύ, όκοίόν τι λέγεις περί αυτών, πυθέσθαι." ο μεν ταύτα είρώτα,·
ό δε νπολαβών έφη ,.βασιλεν, κότερα άληθείη 15 χρήσωμαι προς σε ή ηδονή;" ό δέ μιν άληθείη χρή-σασθαι έκέλευε, φας ουδέν οι άηδέστερον έσεσθαι ή
leute waren die besten der Flotte άρθμιοι beschränkt nachträglich (c. 44 8. 96 3. 99 12). noch die mafslose Behauptung.
Un-10. έπειρωτών ¡¡κάστας: vgl. zu ten c. 103 17 ff. beruft sich Xerxes III 22 7. auf den Mangel an Einheit und
Unter-13. μετωπηδόν, in geradliniger Ordnung bei seinen Gegnern. — άρ-Fronte. _ θμιοι, φίλοι, παρά τό ήρμόσθαι
15. έντός, hier ungewöhnlich = κα1 σνμφωνεϊν ήμίν (Hesych.). Od.
μεταξύ. π 425 δη γάρ κεχολώατο λίην Ον-101. 4. ννν, nach der Musterung, vexa - ηΧαχε Θεσπρωτονς' οι δ' wobei Demaratos im Gefolge ge- ήμίν άρθμιοι ήσαν. Noch VI 83 6.
wesen sein wird. — ήδν τι = ήδο- IX 9 8. 37 24.
νή (II 137 19). 13. τό από σεν 'deine Meinung', δ. τά θέλω: vgl. c. 8 5. Vgl. I 159 7. IV 139 12. IX 7 α 12.
8. νϋν ών, adhortativ (130 13). 16. ηδονή χράσθαι, d. i. προς 9. νπομενέοναι, sc. εμέ (12); vgl. ηδονή ν λέγειν. Eurip. Fr. 1036 πό-c. 209 18. _ τερα θέλεις αρί μαλθακά ψενδή
12. μη έόντες (= εί μη εϊησαν) >.έγω"Η σκλήρ' αληθή; φράζε" σή
τάδε. ,,βασιλεν, 'επειδή άληθείη διαχρήσασθαι πάντως κελεύεις ταντα λέγοντα τά μή ψευδόμενος τις ύστερον υπό σεν αλώσεται, τη 'Ελλάδι πενίη μεν α'ιεί κοτε 5 σύντροφος εστί, αρετή δέ 'έπακτος εστί, από τε σοφίης κατεργασμένη και• νόμου 'ισχυρού· τη διαχρεωμέν η ή 'Ελλάς τψ τε πενίην άπαμύνεται και τήν δεαπο-σννην. αϊνέω μέν νυν πάντας Έλληνας τους περϊ εκείνους τους Αωρικούς χώρους οικημένους, έρχομαι δέ 10 λέξων ου περί πάντων τούσδε τους λόγους αλλά περϊ Λακεδαιμονίων μούνων, πρώτα μέν οτι ουκ έστι οκως κοτέ σους δέξονται λόγους δονλοσύνην φέροντας^ τη 'Ελλάδι, αυτις δέ ώς άντιώσονταί τοι ες μάχην και ήν οι άλλοι "Ελληνες πάντες τά σα φρονέωσι. αριθμού δέ 15 πέρι, μή πνθη οαοι τινές έόντες ταύτα ποιέειν ο\οί_ τε
ε'ισί· ήν τε γαρ τνχωσι εξε στρατευμένο ι χίλιοι, ούτοι μαχήσονταί τοι, ήν τε ελάσσονες τούτων, ήν τε και 1 0 3 πλεύνες." ταύτα άκουσας Ξέρξης γελάσας έφη
,,Αη-μάρητε, οίον έφθέγξαο έπος, άνδρας χίλιους στρατιή τοσήδε μαχήσεσθαι. άγε ε'ιπέ μοΓ σν φής τούτων των ανδρών βασιλεύς αυτός γενέσθαισυ ών ¿θελήσεις 5 αυτίκα μάλα προς άνδρας δέκα μάχεσθαι; καίτοι ε'ι τό
πολιτικόν ύμίν πάν εστι τοιούτον οίον συ διαιρέεις, σέ γαρ ν κρίσις. Cic. Lael. 25 Vitium ένδημος, ¿γχώριος, wie auchThuk.
notandum Levium kominum atque II 50 των ξνντροφών (νοσενματων) fallacium ad voluntatem loquen- sc. τη γη. — απο: vgl. zu V 2 1.
lium omnia, nihil ad veritatem. — αοφίη, sotlerha. lhuk. 1 123 102. 3. μή geh. zu αλώσεται. πατριον γαρ νμιν (den Lakedaim) Der Relativsatzhat die Geltung eines εκ των πόνων τας αρετας κτα-Konsekutivsatzes (ταντα od. τοιαϋ- αθαι. Eunpid. Fr. 641 πενία δε τα ώστε μή - αλώαεαθαι)·, daher αοφίαν έλαχε δια το σνγγενες.
μή Vgl. 1 32 8. II 135 13. IV166 5. Theokr. XXI 1 Α πενία, Αιοφαντε, 4. τή'Ελλάδι, in engerem Sinne. μόνα τάς τέχνας έγείρει, Αντα 5 ff. σύντροφος (συντρέφεσθαι), τω μοχ&οιο διδαακαλος. Rubi, bei älteren Autoren besonders von Syr. 191 hominem expenri multa Krankheiten und Übeln, die mit paupertas iubet. _
Leib oder Seele organisch verwach- 14. τα σα φρονέωσι dir anhan-sen sind. Hippokr. p. 307 18 Foes. gen (II 162 27).
νοϋαος ix παιδιού σύντροφος, 306 103.2. οίον, exklamativ(IV 3 10).
24 κίνδυνος δε σνντραφήναι και 6. το πολιτικον, wenn eure ganze σνναυξηθήναι (νονοον). Hier = Staatsordnung so ist wie du sie (mir)
γε τον κείνων βασιλέα πρέπει προς το διπλήσιον άντι-τάσσεσθαι κατά νόμους τους υμετέρους. ει γαρ κείνων έκαστος δέκα ανδρών της στρατιής της εμής αντάξιος εστί, σε δέ γε δίζημαι είκοσι είναι άντάξιον. και ούτω 10 μεν δρθοίτ3 αν ο λόγος ο παρά σέο λεγόμενος' εί δέ τοιούτοι τε έόντες και μεγάθεα τοσούτοι, όσοι συ τε και οϊ παρ3 εμέ φοιτώσι Ελλήνων λόγους, ανχέετε τοσούτο, όρα μή μάτην κόμπος ο λόγος οντος είρημέ-νος ή. έπεί φέρε ΐδω παντϊ τω οίκότι' κώς αν δν- 15 ναίατο χίλιοι ή και μύριοι ή και πεντακισμύριοι, εόν-τες γε ελεύθεροι πάνεόν-τες ομοίως και μή υπ' ενός αρχό-μενοι, στρατψ τοσψδε άντιστήναι; έπεί τοι πλεύνες περί ένα έκαστον γινόμεθα ή χίλιοι, έόντων έκείνων πέντε χιλιάδων, νπό μέν γαρ ενός αρχόμενοι κατά τρό- 20 πον τον ήμέτερον γενοίατ3 άν, δειμαίνοντες τούτον, και παρά την έωυτών φϋαιν άμείνονες, και ϊοιεν άναγκα-ζόμενοι μάατιγι ές πλεννας έλάσσονες έόντες' άνειμένοι schilderst', d. h. wenn das
Verhält-nis zwischen König und Bürger über-all das gleiche ist. — διαιρέεις: zu
c· 2v
8. κατά νόμους τονς υμετέρους,