• Nem Talált Eredményt

Eventus memorabiles historiae universalis, serie chronologica in VII. tabulis ad usum auditorum suorum indicati a Joanne Reisinger

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Ossza meg "Eventus memorabiles historiae universalis, serie chronologica in VII. tabulis ad usum auditorum suorum indicati a Joanne Reisinger"

Copied!
16
0
0

Teljes szövegt

(1)
(2)

Créatif

Cosmog Ies fíahylon

Nii Ara

Apprenez quelque c h o s e , et y rapportez tout le reste.

J a e o t o t.

m u s , r a í

1 íaracl¿(Il rex Athen

Alpes Oenotro, Graecia Jh

s z e g c d i n 1,

die 4. S e p t erabr i s 1838

Europa occidet

Admittitur ad Typum.

CAROLUS DEÁKY, m. p

e S . P . L . D i r . L . etG.quaR.LL. R.

J Ariiniadver*

1er 18 Tafeln Le Saja sien Y (I. Grie

Palaestit

Culi 1531 Pala Gedi Zion Phoenicia

liten

Afric

Aegyptns.

Phare aucti Theba comba Ideen India. Im

Cultos valipui Bactriana <

Irau et China. Yac Asia AI i ñor.

Rcgnum Insulae Graecia. Pi

Aetas h

Promctln

Delphicu

Aegyptiu

in Creta

Orpheus,

(3)

T A B U L A I .

EXHIBENS REGNA ANTE SALOMONEM CONDITA.*)

AB ANNO 4000—1000. ANTE CHRISTUM NATUM.

Great io mwidi annis ante Christum circiter 4000. Adamus et Eva. Cain et Abel. Agricultura et res pecuaria: Prima sacrificia.

Sethitae et Cainitae. Regimen Patriarchale. Prima civitas aedificata. Primae artes inventae: Instrumenta música ferri usus. — Diluvium, Noé. — Dispersio Babylonica. Semitae: EJam, Assur, Arphaxad, Aram. Chamitae: Chus, Mi'zraim Chanaan. Japhctitae: Magog, Madai.

Cosmogotitae Indorum, Persarum, Chinensium, Aegyptiorum , et IJellenum: Sanchuniaton, Bcrosus, Manetlio. Cf. Cuvier sur ,les ossemens fossiles 1821. Blumenbach de gen. hum. var. nat. 1770.

Babylonia et Assyria. Nimrod Babylonem ad Euphratcm, Assur Niniven ad Tigrim fluvium condidit (2100). Mesopotamia.

Ninus et Semiramis. Imperium Assyriorum. Cultus Beli (solis) et Melittae: Chaldaei. Astronomía Babyloniorum. Lingua Aramaea: scriptura cuneiformis.

/

• \ • . \

Palaestina. Fluv. Jordanes, lac. Asphaltites (mare mortuum), Philistaei, Chananaei, Amalecitae. — Hebraei: 2000. Abraham:

Cultus unius veri Dei: regimen patriarchale. 1900. Isaacus, Ismael (origo Arabum): Jacobus. 1750. Josephus in Aegypto.

1530. Moyses: Pascha: Egressus Judaeorum ex Aegypto. X. Leges in monte Sinai. 1490. Judaci occupatam duce Josue Palaestinam inter 12. tribus dividunt. Annus Sabbathicus et Jubilaeum. Summus Sacerdos, et Levitae. 1450. Judices.

Gedeon. Samson. 1100. Samuel Propheta. 1070. Saul primus rex. 1050. David. Syria ad Judaeos. Jcrosolymae, Zion. Psalmi, música.

• .

Phoenicia et Syria. Möns Libanus. Damascus. — Sydon (1800), Tyrus (1200). Purpura, vitrum, tela Sydonia. Inventio literarum et monetae. Cultus Baal et Astartis: Hercules Tyrius. Coloniae in Cypro, Creta, Rhodo, Sicilia, Hispania et Africa: Utica, Carthago (885), Gades. Mercatus ad Ophir, Thüle: Electron. Res nautica.

Aegyptns. Nilus, Delta. Origo Aegyptiorum? Menes primus rex (2200). Dynastiae Manethonis, Herodoti, et Diodori Siculi.

Pharaonum j)otestas juribus Sacerdotum circumscripta Judicium sepulchri. Osymandias. Dominatus IJycsorum. Josephus:

aucti reditus regum. Moyses. — Sesostris (1300?) maximus rex Aegypti. 36 Nomi. 6 civium classes (Scrinia.) Meroe, Thebae, ubi magnifica monumenta ; Memphis, — Mysteria: Ammon, Osiris, Isis; Apis. — Obelisci, Pyramides, Cata- combae, et Mumiae. Pictura, sculptura, et Hicroglyphica. Astronomia, agricultura, Geometría et música. (Vid. Heeren Ideeti etc.J

India. Imaus (Himalaya,) Ganges et Indus. Menu primus rex: potestas regia juribus sacerdotum temperata. 4. civium classes.

Cultus Bramae, über Veda, B ram i rus. Literatura Sanscrítica: Benares. — Buddha, ejusque secta. — Monumenta in Ma- vaüpuran, Salsette, Elephante. (Vid. Bohlen, d. alte Indien 1830).

Bactriana et Sogdiana. Paropamisus (Ilindu-Khu) fl. Oxus, et Jaxartes. Djemschid rex. Cultus ignis: Magi. Lingua Zend.

Iran et Turan. — Scythia.

China. Yao primus Imperator. Regim.patriarchale: Mandarini. — Cultus Tien.

Asia Minor. Mons Taurus, Hcllespontus, et Bosphorus. Phryges, Lydi, Mysii, Cares, etc. Orgia Cybclcs et Bacchi.

Rcgnum Trojanum. — 1100. Graeci Jonii, Aeolii, et Dorii colonias fundant: Mitylcnc, Smyrna, Miletus, E Insulae Chios, Samos, Lesbos etc.

1400.

Ephesus etc.

Graecia. Pindus, Olympus, Parnassus: Peloponnesus, Cyclades, Creta. Pelasgi: Argos, Sicyon, Sparta. Muri Cyclopia*. — Aetas Hero um i 1600. Cecrops Aegyptius Athenas fundavit. Cultus Jovis, Areopagus, Agricultura. — 1500. Deucalion fih Promethei in Thessalia. Hellen ejus filius; ab hoc Aeolii, Jonii, Achaei et Dorii derivantur. Oraculum Dodonaeum et Delphicum. — Cadmus e Phoenicia Thebas in Boeotia struxit: Usus literarum in Graecia. Mysteria Eleusinia. — Danaus Aegyptius in Argoli. — 1400. Pelops e L)dia in Argoli. Ab hoc Agamemnon et Menelaus descenderunt. — 1300. Minos in Creta rex, legislator et fundator rci naiiticac. — 1250. Expeditio Argonautar um in Colchidem: Jason, Castor, Pollux, Orpheus, Hercules, Theseus. — 1225. Bellum Thebanum: Oedipus ejusquc filii. — 1194—1184. Bellum Trojanum: Pria- mus, Paris: Agamemnon, Menelaus (Helena), Achilles, Ajax, Odysseus, Diomedes. Aeneas in Italian) delatus. — 1100.

Heraclidae Peloponnesum occupant. Coloniae in Asia Minori, et Italia inferiori (Graecia Magna). — 1070. Codrus ultimus rex Atheniensium: Archontes. (Aid. Mit ford history of Greece 1781. — Gillies hist, of Gr. 1786.)

№ ' / Italia. Alpes, Pädus, Tibcris, Apenninus. Pelasgi, Ausonii: Sabini, Samnites, Campani, Siculi. Etrusci. Coloniae ab

Oenotro, Peucetio, Evandro ex Arcadia adductae. — Latini: Aeneas Trojanus (1184). Alba ab Ascanio fundata. — Graecia Magna: Neapolis (Parthenope), Sybaris, Tarentum, Croton. — Sicilia. (bid. Niebuhr Römische Geschichte 1S28J.

Europa occidental is: Celtae in Gallia, Iberi in Hispania, Cymmcrii in Germania.

*) Animadversiones : 1) Históriám Universalem scripseriint ! Gatterer 1701. Miliőt 1772. Schlötzer 1785. Eichhorn 1799. Piilitr. 1806. Mül- ler 1810. Rotteck 1813. Schlosser 1815. Leo 1835. Item Wachsmut h Leitfaden zu Voiles, üb. d. allg. Weltgesch. 1833. Vchse Tafeln d. Gesch. 1834. — Huc referenda : Ideler Handbuch d. mathem. u. techn. Chronologie 1825. Bitter Erdkunde 1821 u. 1832.

Le Sage Atlas historique 16L6. — 2) Aevuui antiquum illustrarunt : Heeren Ideen üb. d. Politik, d. Verkehr, u. d. Handel d. vornehm- sten Völker d. alt. Welt. 1793. Schlosser universalhist. Uebersicht d. Gesell, d. alt. W e l t , u. ihrer Cultur. 1826. Viert Geographie d. Griechen u. Römer 1816. Danville Atlas Orbis Antiqui 1768.

(4)

/

H. Щ 11

s

; I S i

т м Ё

ШШЙт

« I i

т A

l l U L a

II. E X

I I

I « E N S E V E N T U S M E M O R A « I L E S

S ne с. a. C.

Saec.IX.a.C,

1000. Salo- mon: I-ïiram.

Tempi um Jerosolymi- tanum.

Graeciae Ci- v i lates for- mam Reipu- blicae indu- unt: eas Con- cilium Am- pbictyonum, Ludi Olym- picl, et O ra- en 1 uní Del- phicum ar- ctiori vincu- lo inter se conjunxe-

runt.

Horneras (1000): Ile- siodus(900).

975. Divisio Regni Ileb- raeoruni in Regnum .Tu- da et Israël.

Saeciilo VIH a. C. Saeculo VII. a. C. Saeculo VI. a. C. Saeculo V. a. C.

888. Post obi- tum Sarda- napali vetus Imperium Assyriorum in tres par- tes dilabi- tur: Regnum Babyloniae ( Belesis ) , Mediae (Ar- baces) et As- syriae.

Jonas Pro- pbeta in Ni- nive : Isaias Propheta

(800).

885. Dido Carthagi-

nem funda- vit. Möns Atlas ; Nu- midae, Li- byi, Getu- lae, Aetbio- pes.

Lycurgus a- pud Sparta- nos m il i ta- rent regimi- nis formam induxit: Duo Reges, 28.

Gerontes, 5.

Ephori.Com- itia Populi.

Educatio pu- blica et se- vera. Numi ferre i. Dli- li ssi ma Ile- lotarum ser- vi tus.

Caranus He- raclides Re- gnum Mace- doniae fun- davit. Möns Hacmus, il.

Strymon : Tb races, II- lyri, Getae, Tribal li.

776. In Шит Oly m - pia dum. — 12. Ci-

vitates Etruscae foedere junctae ; Labor Etruscus.

770. Phul. — 750.

Tiglath Phiïeassar.

Damascus ad As- syrios.

753. Urbs Roma con- dita. Romulus Rex.

100. Senatorcs, 300. Ecpiites, 12.

Lictores. Patricii, Plebeji; Patron i, Clientes. 3. Tribus, 30. Curiae; Comi- tia Curiata. Raptus Sabinarum. Quiri- tes. — 716. Nu ma Pompilius : Tem- pi urn Jani: annus duodecim men- sium. Auspicia et Auguria. (vid. Fer- guson hist, of the rom. Rep. 1783.

— Nicbuhr Rom.

Gesch.)

747. Nabonassariis : Aera Baby Ionio- rum.

743. Bella Messenia.

Tyrtacus. — Pri- mátus Graeciae apud Spartanos.

Florcns Milesiorum, et Corinthiorum mercatus. — No- vae Coloniae Grae- cae : Syracusae , (730.) Byzantium, Cyrene, Agrigen- tum, Rhegium , Messana etc.— Tri- remes Samiae.

700. Dejoces in Media.

Ecbatana. — 690.

Assarhadinus in As- syria.

722. Salmanassar Regnum Israël e- vcrtit. Tobias. — 710. Sennalierib.

673. Tullus Hostility Alba Longa diruta.

610. Ancus Martius.

Ostia.

670. Dodccarchia in Acgypto. Labyrin- tlius. — 650. Psam- metichus Regnum Aegypti resti lui l , et Graecos adniisit. — 600. Régnante Necho Phoenices Africain

circumnavigarunt.

635. Cyaxares in Me- dia. — 625. Scytha- rum irruptio.

624. Draconis Atlie- niensis Leges sangui- ne scriptae. — Za- leucus, Charondas.

616. TarquiniusPriscus.

Tempi um Jo vis Ca- pitolini. Circus Ma- ximus. Libri Sibylli- ni.

605. Nabu с It o dono sor Al fundator IMPER.

BABYLONICI, Ju- daeos in captivita- tem 70. an nor um ab- duxit. Jeremias Pro- pheta. Daniel Baby- lone, Ezechiel in Chaldaea docuit. — 588. Regnum Juda cversum. Scdecias.

— MoeniaBabylonis, et Hort i pensiles.

594. Solon Athenicn- sibus Leges scripsit:

4. Classes Civium, 9.

Archontes annui, 400. Senatores. Areo- pagus reformatus.

Comitia Populi. In- stitutio Juventutis publica in Gymnasiis.

— Democratia Athe- niensis.

Septem SapientesGrae- ciae. Thales Miles., Schola .Tonic.; Anaxi- mander, Anaxagoras (500). Sappho, Aeso- pus (555), Anacrcon (530). Architectura Jónica ct Dórica:

Tempi.Dianae Ephcs.

Luxus Sybaritarum.

— Anacharsis Scy- tha.

590. Gallia Cisalpina.

578. Servias Tullius:

Census. Cives in 6.

Classes, et 193. Cen- turias distributi.

Comitia Cen tur i ata.

30. Tribus. — Latium subactum.

560. Croesus Rex Lydo- rum. — Amasis Rex Aegyptiorum. — Pi- sistratus Tj'rannus Atheniensis: Biblio- theca.

550. Cyrus fundavit IMPERIUM MEDO-

PERSICUM. Perse- polis. — 535. Rédi- tos J ud acorn in e ca- . ptivitate. Zorobabel.

— Massilia fundata.

— 525. Cambyses vi- cto Psammenito, Ae- gyptum subegit.

Crescens Carthaginen- sium sub Magone, et IJannone in Africa, Sicilia, Sardinia, et.

Hispania potestas.—

Regimen Aristocra- ticuni. 2. Suffetes, Seiiatus, Dux belli, Tribunal 100. vi- rorum. — Res nau- ticaet mercatus.

Pythagoras. — Xeno- plianes: Schola Elea- tica; Leucippus, I)e- mocritus, lleraclitus.

Zoroaster: Zend - A- vesta. Confucius:

Scliu - King.

5 1 0 — 3 0 . Respublica Romana. Pulso Roma Tarquinio Superbo, 2. Cónsules annui creantur. Lucretia, Brutus. Conventio mercatus causa cum Carthaginensibus.

Ostracismos Athcnis.

Hellenes : Barbari.

— Fcrvens inter Graecos Civitatnm, ct Civiuni aemulatio.

500. Imperium Persicuni a Da- rio llystaspi in 20. Satrapias

divisum : magnus splcndor Aulae Persicae. — Graeci Asiatici adversus Persas rebel- lant. — 493. Bella Persamm cum Graecis. 490. Miltiades in Campo Marathonio. 480.

Leónidas ad Thçrmopylas:

Themistocles ad Salaminem adversus Xerx. : Gelon ad Hi- meram. 479. Aristidcs etPau- sanias ad Plataeas. Pyraeus.

470. Primatus Graeciae apud Athenienses. Cimon. 449. Pax Cimoniana cum Artaxerxe Longiin. — Imperium Persi- cum abliinc per intestinas Prae- fectoriim seditiones debilita- tur.

Romae discordiae civiles inter Patriciosj et Plebeyos cnascun- tur. — 499. Primos Dictator.

494. 2. Tribuni creati. Comi- tia Tributa. — 487. Prima Lex Agraria auctore Cassio. — 452.

Decemviri. Legcs XII. Tabu- Jarum : Appius Claudios, Vir- ginia. — 413. Primi Censores creati. — Quinctius Cincin- natus.

460. Esdras Libros sacros .Tu- daeorum collegit. — 110. Sa- maritain*.

444. Attas Periclis. Aspasia:

Parthenon, Odeon. — Excel- luerunt in Tragoediis: Ae- . schyfus (190), Sophocles, Eti- ripides; in Comoediis: Ari- stophanes; in Lyricis: Pinda- rus (470); in Philosophia:

Socrates (Sophistae); in Ili- storia: Herodotus, Thncydi- des, Xenophon ; in Plastica:

Phidias (Jupiter Olymp.), Po- lycletus, Praxiteles; in Pictu- ra: Polygnotus, Zeuxis, Par- rhasius; in Architectura: Icti- nus, Callicrates. Ordo Corin- thius. Templum Jovis Olymp.

— Mausoleum Artemisiae (350).

Crescentcs mercatu Athenicn- sium opes: Invidia Spartano-

rum.

431—404. Bellum Peloponuesia- cum. (Potidaea.) — Nicias, Cleon, Alcibiades. — -415.

Bellum in Sicilia. — 404.

Atlienae a Lysandro Spartano captae: 30. Tyranni: Thra- sybulus. — Socratis mors. —

Primatus Graec. apud Spar- tanos.

Dionysius T. Tyrannus Syracu sanos : Bella cum

nensibus. Carthagi-

Щ V

я i

(5)

\ S A L 0 M O N E U S Q U E C I I I i l S T U M N A T U M.

Saeculo IV. a. C.

400. Reditus 10,000 Graccornni duce Xenophonte. — Expedi- tio Agesilai advcrsus Artaxer- xcm Mnemoném.— 387. Pax Antal ci dea. Primátus Grae- ciae apud Thcbanos. Pclopi- das. 371. Epaminondas ad Leuctra, 363. ad Mantineam.

— Exhaustae vires Graeco- rum.

Plato fundator Acadcmiae. Ilip- pocrates, Antistlicnes : Cynici.

— Aristippus: Schola Cyre- naiqa. — Euclides: Schola Mcgarica. Isocrates.

396. Camillus (cxpugnatis Yejis) prinium cgit triumphum. Sti- pendia miiitum. — 390. Bren- nus Rom an? incendit. — 376.

Licinii Trib. Lex Agraria (500.

jugera ex agi o publico)— 366.

Primas Consul e plebe. — Edicta Praetorium

Scnatus Consulta.

Leges et

Saeculo III. a• C. Saeculo II. a. C. Saeculo I. a. G*

360. Philippus II. Macedoniae Rex. 356. Bella Sacra inter Graecos. Pboccnses, Locren- ses. Philippus Concilio Am- phictyonuni adscriptus. Pho- cion, Demosthenes, Aeschi- nes. — 338. Pugna ad Chae- roneam. Phalanx Macedónica.

313. Timoleon Corinthius Syra- cusis.

Initium belli Samuitici. Decius Mus Major. 339. Lex Publilia de Legibus (Plebiscita.) — 321. Romani in Furcis Cáu- dinis. — Severa disciplina militaris, frugalitas, pietas.

336—323. Alexander AI. Thc- bas diruit: victo ad Granicum, Issum et Gaugamclam Dario Codomanno , 330. impcrium Persicuin evertit. Alexandria.

Bellum Bactrianum.— 327.

Expedido in Indiam. IMPER.

MACEDONICUM. Dinocrates, Apelles. Aristoteles: Schola Peripatética; Diogenes Cyni- cus. — Lingua et mores Graeci in Orientem propagati.

323. Mortuo Alexandro M. di- visio Imp. Maced. — Bellum Lamium. 322. Pugna ad Cra- nonem. Demosthenis, et Pho-

cionis mors.

Plolemaei in Acgypto 323 — 30.

Lysimachus in Thracia.

Selencidae in Syria 312 — 61.

Antiochia.— Pyrrhus inEpiro.

301. Pugna ad Ipsum. — Flo- rens Rhodiorum mercatus.

Colossus Rhodius. — Deme- trius Poliorcetes.

300. Romae Pontifex Max. e PJebe creatus: aequilibrium civile in Republ. Romana:

Plcbeji cadem cum Patriciis jura obtinuerunt. — 272. lle- moto Pyrrho Romani Italia Inferiori potiuntur. -Curius, Fabricius. Socii ac nomen Latinum. Jus Italicum et La- tinum. Municipia et Coloniae.

— Yia Appia.

281. Ptolemaeus Philadelphns:

Bibliotheca Alexandrina , Mu- seum , Pharus, Hörens merca- tus Alexandrinus.— Euclides Mathem., Aristarchus, Era- tosthenes.

Menander, Theocritus, Aratus, Iii vi us Andronicus. — Epicu- rus ; Zeno: Stoici; Pyrrho : Sceptici.

280. Galli Maccdoniam, Tlira- ciam, Graeciam et AsiamMin.

invadunt.

Foedus Achaicum et Aetolicum.

250. Aratus, Cleomenes III. — 207. Philopoemen, Nabis.

261—241. I. Bellum Punicum.

(Mamertini.) App. Claudius Caudex. Prima classis Roma- norum. Regulus, Lutatius:

Amilcar Barcas. — 241. Pro- vinciáé Carth. in Sicilia ad Romanos. — 238. Romani Sar- diniam Carthaginensihus eri- pkmt. 235. Janus clausus. — 222. Gallia Cisalpina, et Istria Prov. Rom.

256. a. C. — 226. p. C. Regnum Parthicum Arsacidarum.

Imp. Chinensis incur- Muruin eri- Iliongnuorum

[lllll

Tschi-IIoangti

contra

siones Lon

w

gciidum curavit.

218—201. II. Bellum Punicum.

(Saguntum.)Hannibalistrans- itus pcr Alpes. Fabius Cun- ctator.— 216. Pugnaad Can- nas: Capua.— Foedus Uanni- balis cum Philippo Maccdone.

Asdrubal in Hispania.— 210.

Sicilia Prov. Rom. Archime- des. — 202. Pugna ad Zamam.

Scipio Africanus. Posscssiones Poenorum extra Africain (in Hispania etc.) ad Romanos.

Senatiis Romani summa dignitas, et solers Politica. Imperato- rum, et exercituum pracstan- tia. — Populorum Orientalium mollities, ac depravatio: quae- sita Romanorumsocietas. (vid.

Mon tesqu ¿eu Considérations sur les causes de la grandeur et de la décadence des Ro- mains. 1734).

203. Judaea ad Syros.

197. Philippus II. (III.) ad Cy- noscephalum a FJaminio de- victus. Graeci liberi. — 190.

Antiochus M. ad Magnesiam a Scipione As. debel latus.

Asia M. citra Taurum Prov»

Rom. 183. Ilannibalis et Phi- lopoemenis mors.

175. Bibliotheca Pergamena, et Museum ab Eumeno 11. fun- datum. — Ennius, Plautus, Terentius (160.), Asclepiades

(110).

168. Perseus a Paulo Aem. dc- bcllatus. — 167. Gentius vi- ctus.— 166. Mille Achaei ca- ptivi Romain delati. (Romani Graecam Philosophiam ada- mant). Epirus, lllyricum, et Macedonia (148). Prov. Rom.

Cives Romani nullum abhinc tributum solvunt.

167. Judaci ducibus Macliabaeis a dorn ¡natu Syrorum défi ci unt.

— 107. Reges Machabaei. Syn- edrion. Yersio LXX.

149—146. III. Bellum Punicum (Massinissa.) Yerba Catonis Censoris: Delenda Cartílago.

— 146. Carthago a Scipione Aemiliano: Corinthus aMum- niio eversa. Africa et Achaja Prov. Rom. — Polybius.

Viriathtis in Lusitania. 133. Nu- mantia a Scipione Aemiliano deleta. — Regnum Pergame- num testamento Attali III»

Romanis relictum. — Procón- sules, et Propraetores Provin- ciarum : Quaestores.

91. Bellum Sociale: Socii Latini et Itali jure civitatis donati.

— 89—64. Bellum Mithridati- cum; Tigraiies Arm. rcx. Bel- lum Civile inter Mar tum et

Sullam. Leges Cörneliae» Pro- scriptiones. Sertorius. — 81.

Turbae in Aegypto, qui bus se Romani immiscent. — 78. Ci- lices Piratae a Pompejo de- victi.— 73. Bellum Servile a Spartaco concitatum, a Crasso exstinctiim. 72. Tota Hispania a Pompejo subacta.— 64. Asia Minor, et Syria Prov. Rom.—

63. Judaci Rom. tributarii. — 61. Triumphus Pompeji*

70. Census fcrt 450,000 civiutn Romanorum. Magnus luxiis.

Theatrum Scauri e marmore erectum. Bibliotheca Luculli.

— 63. Conjuratio Catilinaria.

M. T. Cicero, Catullus, Lucre- tius, C. Nepos, Sallustius, Dio- dorus Sic., Dionysius Halic., Yitruvius (45.) — Crescens apud Romanos Religionum conteintus.

60. Primus Triumviratus inter Pompejum, Caesarem, et Cras- sum. — 58—51. Caesaris bella cum Gallis, Gcrmanis, Helve- tiis, et Britannis. Gallia Prov.

Rom. Ariovistus Svevorum dux. (Ingressus Sarmatarum in Europam.)— 54. Bellum Par- thicum: Crassus-j*— 49 .Bell.

Civile int. CaeSarem, et Pom- pejum. (Rubicon.) 48. PUgna in

Campis Pharsalicis. (Columna Pompeji») Cato Uticensis. 46.

Numidia, Mauritania Prov.

Rom. Calendariuin Julianum, Sosigenes. — 44. Caesar (Di-

ctator Perpetuus) a Bruto et Cassio in Curia Irucidatus.

Roma Orbis Domina, dives, sed male niorata: Thesauri ex Oriente adlati produxerunt luxum, et avaritiam. Ludi Circenscs, et Bacchanalia. Le- ges Sumtuariae (Oppia, et Orchia); Lex Calpurnia de re- petundis (149); quaestiones perpfetuac (143); latifundia»

133—123. Turlae Civiles aucto- ribus Gracchis (Tiberio, et Cajo), qui Legem Agrariam Licinii Trib. (facem bellorum Civil.) promulgant.

124. Mithridâtes M. Rex Ponti.

Sinope«

117. Gal lia Narbon. Provincia Rom. — 112. Bellum Jugur- thinum : Roma venalis. — 102.

Marius (homo novus) Teuto- nes , et Cimbros profligavit.

Teutobochus, Bojoricus.

!

56. Vicramaditya Calidas.

rcx Indorum.

43. Secundus Triumviratus int.

Antonium, Octavianum, etLc- pidum. Proscriptiones: Cicero j-—42. Pugna in Camp. Phi- lippicis. — 37. Heródes M. Rex Jud. —• 35. Pannónia Prov.

Rom.— 32. Bell. Civil, int. An- tonium (Cleopatram), et Octa- vianum. 31. Pugna ad Actiuni.

Aegyptus Prov. Rom.

30« Caesar Octavianus Augustus.

Resp. Rom. in IMPER. ROMA- NUM commutata, retenta pri- stina Reip. forma. Cohortes Praetorianae: Legiones in Provinciis distributae. Legati et Pi oconsules. Constitutiones, Cons, seer., et Fiscus Principis.

Mecaenas et Agrippa í Panth.

Aevunt Angust i : Horatius, Yir- gilius, Ovidius, TibuUus, Pro- pertius, Phaedrus: Li vins, Yarro, Strabo, Celsos. — Ro- mani graece loquuntur. Myste- ria Aegypt. Romain translata.

15. Rhaetia, Vindelicia, Noricum Prov. Rom. 12. Drusi etTibe- rii bella cum Germanis. Maro- bodus Marcoman nus. 10.

Moesia Prov. Rom.

(6)

/ / [ .

U

/ / T A В IJ L A III. Е X II I В E N S E V E N T U S H E N O B A B I L E S

Saeculo I.

JVativitas JESU CHRISTI.

(4. annis ante acram vulg.)

Germania vetus. Daimbius et Rhenus: Sylva Hercy- nia. Teutones: Ratavi, Frisii, Bructeri, Cherusci, Marcomanni, Quadi; Van- dali, Gothi, Gepidae etc.

Svevi. (Sarmatae ) — Cul- tus Wodan, ct Herthae:

Walhalla. Bardae (Drui- dae ap. Gallus.) — Jle- gim. Democrat. Comitia populi, Belliduces (lieges.) Heeriuannia pro def. pa- triae: Comitatus. Leges paucae: Judicia severa:

luulcta. Candor aniini, ho- spitalitas: praeceps iracun- dia , potatio, lusus alea- runi. (Vid. Pfister Gesch.

d. Teutsehen 1829 /

5. Bellum Pannonicum.

— 9. Quinct. Varus cum 3. Leg. ab Hermanno C-berusco iu sylva Teu- toburgica internecione dcletus. (Vipera sibi- lare desiste.) Gcruia- nici victoriae. Germa- norum bella intestina.

6. Judaeä Prov. Rom.:

Procuratores. — 14. Ti- berius. Judicia Majesta- tis. Praefectus Prae- torio.

33. Christus Dom. crucis supplicio adfectus. Con- versio Pauli. Religio Christ, durante I. Saec.

in Asia Min. Macedo- nia, Graecia, Italia, Syria, et Aegypto per Apostolospropagata. — Episcopi, Presbyteri, Diaconi.

Sect atores Buddhae a Bra- man is ex India cit. ex- pulsi, dogmata sua in Indiam ult., Tibetum, Cbinam (65.) et Japan inferunt. Apud Chin, baec relig. / о , eiusqne Ministri Bonzii appel- lantur.

54. Nero Tyrannus. Se- neca. Congiaria, et viscerationes. •— 64.

Roma incensa: Prima Cbristianorutn persecu- tio. Petrus et Paulus -f.

65. Armenia Rom. fidu- ciaria. — 66. Bellum Judaicum.

68. Galba a militibus e- lectus: proditum im- perii arcanum. 69. Ve- spasianus (Colosseum).

Bellum Batavicum: Ci- vilis, Yelleda. — 70.

Jerosolymae a Tito de- letae. Josephiis Flav.

— Jiivciialis, Martial is, Quintiiianus.

79. Titus. Herculanum ct Pompejanum incendio Vesuvii deleta. Plinius M. f — 81. Domitianus.

Delatores. 84. Britan- nia ab Agiicola subacta.

98. Trajanus. Bellum cum Decebalo Daciae rege. Pons lapideus in Danubio (infra Orsovam.) 106. Dacia Prov.

Born. (Lingua Valachica ?) 114. Armenia Prov. Rom. — Tacitus, Plutarchus, Epi- rtetus, Plinius Junior.—

Forum Trajani.

Saec uto II. Saeculo III. , Saeculo IV.

117. Hadriamis. Euphra- tes, Danubiiis, et Rhe- nus limites Imp. Roma- ni. Moles Hadriani (ca- struin S. Angeli). Val- lum Hadriani in Bri- tannia contra Pictos et Scotos. Consistoriuin Principis. Edictum Perpetuum. Svetonius.

— 1 3 2 . Seditio Judaco- rum duce Barcocheba.

Aelia Capitolina. Judaei dispersi. Kabbala; Tal- mud (200.)

138 — 161. Antoninus Pius. Aurea tempora Imperii Romani. Cum Legionibus et Castris Romanorum , eoruin etiam Leges, Judicia, omnisque cultura in Provincias inducta.

Mercatus Alexandrinus et Romanus. Lingua Rom. rustica in Occi- dente: Graeca in Orien- t e . — Lucianus, Gale- nus, Ptolemaeus. Juris- periti : Cajus, Papinia- nus (200), Ulpianus. — Romani Stoici, aut E- picurei.

Primi Coctus Christiano- rum in Gallia, mox in Iiispania, et Britannia.

Crescens Episcoponini auctoritas: Synodi. — Theologia Christiana Pat rum ct Doctorum Ecclesiae. S. Just inns Martyr, Clemens Alex.

Tertullianus (200.) — Confessores, Martyres, Lapsi: Pocnitentia pu- blica etc. — Haereses:

Gnostici etc.

150. Gotbi ad PontumEiix.

Magnum Foedus Ger- manorum et Sarmata- rum ad versus Romanos.

— 161. Marc. Aurelius.

Aerarium llom. exhau- stuni. Bellum Marco- mannicum. — Postobi- tuni M. Aurelii in Imp.

Bom. invaluit Strato- cratia: ex 36. Impera- toribus, qui usque Con- stant inum M. creati fuc- rant, 27. a milifcibus trucidati sunt. (Yid.

Gibbon history of the decline, and fall of the roman empire 1776.) 180. Commodus Gladia-

tor. 193. Did. Julianus imperium a Praetoria- nis auctione emit. — Sept. {Severus. Prae- torio Praefectus etiam Aerarium, et Justitiam administrât.

200. Magni motus popu- lorum in Tataria : IIuu- ni a Chinensihiis re- press i ad Yolgam mi- grant.

215. Caracalla omnes Pro- vinciales jure civitatis donavit.— 218. líelio- gabalus cultum solis, et mollitiein Orientalen) in iiibein invexit. 222.

Alexander Severus ju- st itiae amans. — 244.

Philippus Arabs. 247.

Ludí saeciilares.

226—651. Sassanidae in Persia. Sapor I. — Va- lerianos.

260. Triginta (19.) Ty- ramii iu Imp. Bom. — Ddcnatus, et Zenobia:

Palmyra.— Omnia Im- perii Rom. vincula dis- soluta.

Magnae Gothorum prae- dationes in Asia M. et Graecia. Ostrogothi; et Wisigothi. — Aleman- n i , Franci et Saxones Provincias occid. Imp.

Rom. devastant. — 0 - din in Scandinavia. U- psala. Scaldi.— Ossian in Britannia.

Philosophia Neo-PIatoni- ca Alexandriae. Ecle- ctici. — Origines. Ma- nichaei.

270. Aurelianus. Gothi Daciam occupant.

281. Diocletianus diadc- mate ornatus, et Nico- mcdiae rcsidens, Ma- ximiamun (in Italia) Collegam Imperii: Ga- lcrium (in Illyrico,) ct Constantium (in Britan- nia) Caesares sibi ad- legit. Aggeres Rom.

int. Daiiubium et Tibi- sciim (in Coin. Bacsien- si.) Thermae Romanae.

Codex Gregorianns:

Scriptores Misforiae Aug. — Magna Cliri- stianoruin persccutio.

305. Diocletiani et Maxi- miani abdicatio. Salona Bellum int. Caesares.

323. Constantinus M. de- victo Maxentio etLici-

n i o prim. Imp.Christito

nus. Helena ejus mater.

325. Primula concilium uni- versale Nicaeae celebra- tum : Hierarchia Ecclesiae definita. (Rom. Pontifex Patriarcha Alex., Antioch., Constantinoj»., et Jeroso- lymitanus : Metropolitan i, Archiep scopi , Primates etc.) S. Athanasius, Eu- sebius Caes. ; S S . An- tonius, et Pachomius au- ctores vitae monasticae in Aegypto. Ariani, Dona- tistae. — Scholae Cliri- stianae. Architectura By- zantina, Labor Musivus:

Catacomhae Romanae.

330. Sedes Imperii Constan- tinopolim translata: Prae- torium abrogati : Legiones e harbaris conscriptae. — Divisio Imperii in 4. Prae- fecturas: Orientis, Illyri- ci, Italiae, et Galliae. In- dictio, C'hrysargyron. Ma- gna Provincialiuiu calami- tas.

337. Divisio Imperii in- ter 3. filios Constantini M. — 353. Constantius II. solus Imperator. — Yandali in Pannonia:

Sarmatae limigantes, Jazyges Metanastae.

350. Ucrmanrictis Rex Östrogothorum, ct Sar- mataruin (Slavi, Ye- nedi, Antes.) Ulpliilas.

S. Basilius.

360. Julianus Apostata. — 361. Valentinianus in Occidente : Valens in Oriente.

371. Hunnoruin in Euro- pam irruptio. Alani.

Initium Migrationis Gentium, ubi una gens aliam, velut fluetus fluetuni impulit.— Wi- sigothi Danubiuin transgresse 378. Pugna ad Adrianopolim. Va- lens

379. Tbcodosius M. Wisi- gothi in Thracia: Ala- ricus (398.) Superstitin"

Etbnica oppressa. SS.

1

Ambrosius (Cantus har- monicus,) Augustinus, Hieronymus (Vulgata,) Gregorius Naz., Joan- nes Clirysostomus.

395. Divisio Imperii Bom.

in Orientale, ad quod Asia M., Syria, Palae- stina, et Aegyptus; et Occidentale, ad quod lllyricum, Gallia, Iii- spania, Britannia, et Africa Bor. pertinuit.

llli Arcadius, huic Ho- norius praefectus. Cor- ruptuin perfidia, aepro- ditionibus ut riusque Im- perii regimen.

Saeculo V.

406. Yandali, Alani, et Svevi Galliam, 409.

Hispaniam ingrediun- tur. — 410. Wisigothi sub Alarico Romain ex- pngnant : 415. sub A- taulpho Begnum in Iii- spania fundant. (Ro- mani ex Hispania 468.

penitus exeesserunt.) Religio Ariana, Leges E- varici 480. (Yid. Lemb- he Gesch. v. Spanien

1831.)

429. Yandali Regnum in Africa condunt. Gense- ricus. Bei. Ariana. — 449. Angli et Saxones Britanniam a Romanis îelictam dueibus Hengi- sto et Hör sa iiivadunt.

Heptarcbia: Comitia AVittenagemot. (Vid.

Lappenberg Gesch. v.

England 1834.)

438. Codex Thcodosianus.

— Subtilitates Theolo- gie a e in Imper. Byzant.

Nestorinni, et Pelagiani 431. inConc. Ephesino: Eu- tychiani (Copti in Aegypto) 451. in Conc. Chalcedonensi damnati. — 482. Zenonis Ilenoticon.— ¡Simeon ¡Sty- lita.

151. Pugna in camp. Cata- Jaunic. int. Attiiam et

Aët ium. rorismundus. 452, Attila Rom. oppugnat : Leo M. Pontifex. Мог tu о 453.

Attila Imperium Huiinorum dilabitur. (Irnak, Moager — Magyar ?) — 455. Gense- ricus Romani spoliât. ,—

Gepidae in Dacia.

47(>. Imperium Rom. Occid.

ah Odoacro Ilerulorum re- ge eversum. llomulus Au- gustulus.

481. MOYARCHIA FRAN- CICA a Chiodoveo fundata.

Gens inelyta Francorum : ventosa, procax. Domus Merovingioa— 752.— Lex Salia. — 486. Romani sub Syagrio ad Augustam Sues- sionum (Soissons), 496. Ale- manni ad Tolbiacum (Zül- pich) devicti. Franci Rel.

Catholicam proiitentur.

Austrasia, Neustria. (Vid.

Schmidt Gesch. v. Frank- reich 1835 )

493. Regnum Östrogotho-

rum in Italia a Theod. M.

fundatuin. ltavenna. llel. A- riana. Edictum Tlieodorici.

Duces Germanicarum Natio- nuni in occupatis Imperii Romani provineiis Regium nomen suinnnt: eorum suc- cessio e jure haered.y«//гг"- liae regn., et jure nationis personam ejusdem stirj»is eligendi mixtafuit: jRegi- 7/ien Monarchicum juri- bus libertatis allodialis cir- cumscript. Allodia, et Béné- ficia (Feuda): N'obiles (libe- ri), Fideles (Vasalli), Servi (Ministeriales, liti), Manci- pia. Possessores.Tributarii.

— Duces, Comités: Clericis in defectu idon. Magistra- tuum, munia etiam civilia, et feuda collata : Linguae latinae usus civilis et eccle- siasticus. Comitia, Leges scriptae, Judicium Parium, Ordalia ; compositio (Wc- regildum.) Origo hod.

Lingv. ltalicaé, Francicae, Hispanicae, Anglicae etc.

— Violentia bellica, bar- baries, rudilas, et super- stitio. (Vid. JVachsmulh Europ. ¡Sittengesch. 1831.)

(7)

I f X

«

H H b i

M P

I M i H I » »

H H L

A C H R I S T O N A T O U S Q U E S. S T E P II A N U M Al U N G. R E G .

Saeculo VI. Saeculo VIL Saeculo VIII.

527. Justinianus I. (Anti- én s.) 534. Belt sarins re- gnum Yandalicum, 553.

Xarses regnum Ostro- goth. evertit. Factiones Circi. Codex Justinian.

Basilica S. Sophiae. Pi- ctura Byzant. Yigentis lingvae Neo-Graec. pri- ma indicia. Boinhyces in Europa. Procopius , Jemandes, Boetliius.

Cassiodori septem di- sciplinae liberales.

520. S. Benedi ctus condito in Monte Cassino coenobio, Yitain Monasticain occiden- taleni fundavit. Literae ab interitu vindicatae. — Di- onysius Exig. repertor Ae- rae vulgaris : Canonum et Decretaliuin collectio. — Origo Legen dar um , et Chrofiicorum Latinoruin.

53L. Chosroes I. (Nuschire- wan Justus) Kex Persiae.

591 Chosroes 11. Summus splendor Aulae Persicae.

Lusus Schach in India re- pertus.

534. Burgundia ad Francos.

— 556 Agilulfus Bavar- Dux Francis trib. — 561 Cruen- tae Regni Franc, divisiones.

Brunehild et Fredegund.

550. Regnum Turcarum su- pra mare Cáspium et Oxum.

— 557 Avar es a Turcis re- pressi Daciam, 568 Panno- niam ingrediuntur. Chagani.

568. Regnum Longobar- dicumin Italia ab Albo-

• ino fundatum. Pavia.

Religio Ariana. 36. Du- ces. Exarchatus Raveu- nat.; Ducatus Rom., et Neap, sub Graécorum potestate. — Origo,Vé- nét, in rum. (Vid. Leo Gesch. d. Ital: Staaten 1829.) ,

Fin isMigra t io nis G ent ium.

— Germania propria de- hjnc inter Aleniannos (Sve- vos), Bavaros, Francos, Sa- xoncs, Thuringos etFrisios divisa.

SLAYIregioncs inter Ma- ie Balticum, et Adriati- cum col unt. — Czechi in Bohemia: Lechi ad Vis- tulam. — Cultus Perun, Bijel Bog, etc. — Regim.

Patriarchale, parva foedera: Hospodar, Yoj- voda, etci — Hilaritas, gnavitas (Vid. Schaffa- ril Gesch. d. Slav. Spra- che, u. Literatur 1826.)

585. Regnum Svevorum in

Hispania a Wisigothis ever- sum: hi relig. Cath. profi- tentur. Corruptum nimia Procerum et Fpiscoporum potentia Regn. Wisigoth.

590. S. GregoriusAI. Pont.

Liturgia ordinata. Can- tus Gregoriánus: usus canipanarum in Occi- dente. — Theodelinde Longob. reg. — 597 E- thelbertus Rex Angliáé a S. Augustino baptizatus.

Saeculo IX. Saeculo X.

606. S Bonifacias I I I . ab Imp. Phoca Episcopus Oecumen. dictus. Isido- rus Hispa!. — 610 Hera- clius: Bajanus Avarum Princeps. Chazari. Mo- nothelitae.

613. Clotharius II. Rex totius Franciae. Cre-

scens AJajorum Do- rnas auctoritäs. ( Ro- is faineans.J Campi Martiales, Bannus.

Franci int. populos Germ, principatum tenent.—Missionarii Hiberni in Germania:

S. Coluinbanus, Gal- lus etc.

Arabia Pe traen, Fe lîx, Deserta. Beduini: equi, cameli. Mercatus: thus, balsamum etc.—Arabum

• (Saracenorum) ardentes passiones , vindictae ac rapinarum stúdium. Poë- sis. Eiiiiri. Relig. Sabica.

622. Fuga MOHAM- MEDIS Prophetae MeccaMedinaimlIed- schra.— 632 — 6 6 1 Chalifae Legitimi.

Coran: Dominât. Re- ligiosus. Schiitae seu Alitae (Persae,) et Sunnitae(Turcae.)—

Palaestina,Syria, Ae- gyptus, Persia (651), India, Turkestania (707), et Africa Bor.

ab Arabibus occupata.

Turcae ad Islamum traducti. 656 — 750. Chalifae Ummi- adae. .

640. Régna Serbiae , et Croatiae a Slav is fun da- ta. Samo. — 680 Regn.

Bulgarorum. Mercatus Byzant. Ignis Graecus.

643. Leges Rotharis apud Longobardos.

687. Pipinus Heristallus Major Doinus haeredi- tarius.

697. Respublica 1reneta.

Paulus Anafestus primus Dux. Res nautica.

7 H. Begnum Wisigotli. ab Arabibus, DucibusMuza et Tarich eversum. — Regnum Asturiae (Leonis.) — 732 Arabes a Carolo Martello in Pictonibus (Poitiers) pro- fligäti. — Beda Venerabiiis t 735.

722. Primislaus etLibussa in Bohemia. Praga.

726. Sub Leone Isaurico ince- pit persecutio S. Irnagi- 71UTH (lconomacbia) in Ori- ente, terminata per Conc.

Nicaen. II. 787.

750— 1258. Chalifae Ab- bassidae. AI Mansur.

Bagdadum. 786 Harun al Raschid. — Defecita Chali fat u a) Hispania, ubi Chalifatus Cordu- bensis Ummiadarum 755— 1037; — b) A- fricafíor.(7 8 8), ubi Ed- risitae, Aglabitae. — A- rabes Mathesim, Astro- nomiam, et Medicinam cum cognatis scientiis magno studio colunt : Algebra, Alchymiaetc.

AcademiaBagdad.,et A- lexandrina.Chartabom- bycina. Architectqra A- rabica. Mercat. Bagdad.:

Bassora. — Nestoriani dogmata sua in Indiam et Chinam inferunt.

752. PipinusBrevis(De\ gra- tia) Franc. Rex. Fam. Caro- Iing. (—987.) — 756 Pipinus B r. Ex archa tum S t ephan o I I I . B. P. donavit. —m- S.

BonifaciusGerm. Apostolus.

S. Chrodegangus Met. au- ctor Vitae Canonicae : Ca- pitula. Usus organi, et pi- cturae vitrorum in templis Occid.

768. CAROLUS M. 772 — 803. Bellum Saxonicum.

Wittekind us. Saxones Christiani. Limes Sora-

bicus. — 774 Regn.

Longob. eversurû. Ca- rolus Patricias Boni.—

778 Marca Ilisp. occu- pata. Roland. — 788 Thassilo Bav. Dux, 796 Avares devicti. Ringi.

797. Lrene Orient. Impera- trix.

S 00. Carolus AI. a Leone III. inauguratus , Im- per. Occid. instauravit.

Pontifex et Imperator Rom. Capita totius Occi- dentis: alter in rebus sacris, in civilibus alter.

Caroli instituía: abrogata Ducum haered. potestas, Comités (Palatini, Land- gravii,Marcbiones etc.) Mis- si Dorninici, Heribannus restaur.,CainpiMajales,Ca- pitularía, Judicium Comi- tuin, et Scabinorum (Schöf- fen.)Deciinae Ecclesiis assi- gnatae. — Palatium Aquis- grani, Sch ola Palatina:

Alcuinus; Sc h ola e Cathé- drales, et Monasticae: Tri- vium, Quadrivium. Rha- banus Maurus Fuldae.

814. Ludo viens Pitts. Turbae in Monarchia Franc. — 843 D i visio Verodunens.

int. tres íilios Lud. P.

Regnum Franciae , Ger- maniae, et Italiae.

Ignavia Principum Caroling.

corruptum in Francia Re- gimen Feudale : Praelati et

Magnates primi Status Regni, quorum multiplicia Feuda deinceps huer editaría: di- minuta Régis auctoritas, et Nobilium libertas allodialis;

Feuda oblata (Nulle terre sans seigneur.) Cessante Ile- ribanno soli Vaáalli militiam cqnficiunt. Exsurgunt pluri- mae arces (Burgen.) — Cu- riae: Jurisdictio Patrini. Jus Asyli, Manuarium (Faust- recht,) et Litoraîe (Strand- recht.) Multiplicata Ordalia.

' —IsidoriMerc. Decretales.

— MiLj,tes, Clerus, Manci- pia.

820. Ñormannorum eScandi- navia praedationes mari- timae in litoribus Franc.

Germ., Angliae (ubi Da- ni,) et Russia (ubi W arae-

827. jEcbertus Monarchiam

Angl, fundavit. — Arabes Siciliam occuparunt. —• ltegn.

Navarrae (860 >

840— 1370. Familia Princi- pum Piast in Polonia — Cha- lifae Bagdad, e Turcis inili- teni stip. conscribunt:collabi- tur abhinc Cbalif. poteStas.

862. Burile Dux Waraegorum Principat. Bus,sic. Kioviae fun- davit. JDomus llurik —1598.

(Yid. Strahl Gesch. d. liuss.

Staates 1832.)

Régna Scandinaviae: Begn.

Daniae. Famil. Skiold — 1047. —r- Regn. Sveciae. Fa- mil. Iwar. — 1060. — Regn.

Norvegiae. Fam. Yngling — 1319. — Reperta Islandia, et saec. X . Grunlandia. (Yid.

Geijer Gesch. Schwed. 1832.) 867. Basilius Macedo Imp. Or.

Photius Patriarch« : Nicolaus I. 11, P.; Ecclesiae Lat., et Graec. schismate scissae.—

886 Leo Sapiens.— Cyrillus, et Methodius Slavorum Apo- stoli : Kyrillicza.

871. Alf redit s AI. Regn. An- gliae in Comitatus (Shi- re) divisit Res nautica.

Academia Oxonieiisis: J.

Sco tus Erigen a.

8*84. Carolus Crassus. Regn.

Burgundiae Cis - et Trans - Juranum. — Arnulphus Rex Germ. : Zwentibaldus Rex M. Mor. —899 Ludov. Inf. — Cruentae Factiones in Loni- bardia et Romae. — Tres Du- cat. Lomb. in Italia Inf. :~Be- nev., Capuan., et Salernitanus.

893. HUNGARA, Magyari Duce Arpad Daciam, et moxPannoniam occupant.

Divisio in 7. Tribus: Mar- tius ardor. Siculi inTrans- silvania. Incursiones in Germ», Itaí.jGall., et Imp.

Graecum. Domas Arpad

— 1301. (Yid. Fessier, Engel, Spátiyik, Alailàth, Pétzehj , Petrovics et cl)

912. Constantinus Porphyr.—

Russorum praedationes in Ponto Eux. — Rollo Dux Normann, in Francia. — Regn. Arelatense (933) — Regim. Democrat. Reip.

Venet a e. Tempi um S. Mar- ci. — Mercat. Amalfitanus.

AbdorrahmenChalifa Cordub., Scbola et Bibliofbeca. Flo- rens mercat., agror., et e- quor. cultura.

Ggrmaniasub propriisB egi- bus, lib. Ord. electione con- ' stitutis.911 Conradusl. Fran-

co. 919 — 1024. Reges e Fam. Sax on. Henricus I.

Aue., auetae Civit. GePm.—

933 lluugari sub Zoltano ad Merzeburg clade adfeeti.

935. Emir al Omrah Bag- dadi (velutMaj. Dom.) civ. pot. exercet, CJjialifa ad solum sacerd. munus restricto. — Deficit a Cbalif. a) Aegyptus, ubi Chalif. Fatimidae 968

— 1171. Cairo. Domus Sapient. —» 1)) Persia et India, ubi Dyn. Ghaz- nevidarum 975 — 1183.

Mahmud: Indi ad Isla- mum conversi. Ferdusi (Homerus Arab, f,1020) Rha/.es et Avicenna me- dici: Ibn Haukal (PJinius Arab.) Geber.

Chescens in Occid. ruditas, superstitio, et cerem. re- lig. consectatio.— Multi- plicata monasteria. Abbatia Cluniac. (910). Scriptura ars cleric.: Codices scripti et re- scripti. — Collegia Fabro- rum in Anglia (Freiinaurer.)

955. Hun gar i sub To

TO

ab Gttone I. ad Aug. Vind.

internecina clade adfe- cti. — 962 Otto I. Imp.

Romae inaug. lnitium hoslilit. int. Germ, et Ita- los (Italorum acumen : Germanorum vehemen- tia.) — Sex Germ. Duca- tus: Francon., Alemann., Bavar., Saxon., Thu- ring., et Lotharingiae ; Palatinus Rheni. Per- petua Caesarum adver- sus Imp. Status molimi- na. — Germ. Slavica.

976. Sub Ottone II. Ducat.

Carinthiae; 983 sub Ottone III. Marchionat Austriae constitutus. Dom. Baben- bergica — 1246.

987 — f328. Domus Cape- tingica in Francia. Hugo Capetus: 40 Pares.

988. IVladimirus M. Dux Ki- oviae lidein Christ, sec. rit.

graec. or. suscepit, et int.

Russos propagavit. — Po- lonisub Micislao ad Eccle- siam Lat. traducti.

Hungarisub Geiza, etStepha- no pacis studia colere, et relig. christ. imbui coepe- runt. Bisseni, et Ismaelitae in Ducatum recepti.

Solennis Canonizatio San- ctorum: Sylvester II. R.P.

eximius scientiarum cultor.

mm-m

H B

mm

J0ÊÊ&

m0mÉ

WmSfá

fêmmmi

mSm

i

(8)

T A B U L A IV. E X f l I B È N S E V E N T U S Л E M О К А В I 1 E S

Sae culo XI. S а e с и I о XII. S а е с и I о XIII.

1000. S. STEPHANUS s. corona inaug., Rex Hung. Apostolicus. Monarchict temp. (Reges Arpâd. lib. Ord. sulï'rag.

electi.) Très Regni Status, Senatus Reg., Divisio Regni in Comitatus. A. E. Stri- gon., 10 Episcopat., Abbatia S. Mart, in Monte Pann. etc. — Optimales: Conies Palat., Com. Curialis(Jud. Cur.) Magister Tavern., Comités Parochiani. Serviente^

Reg. (Nobiles), Udvornici, Jobbagyiones

— Castri, Cives, Hospites etc. — Decimae Episcopis assignatae, Nobilium Jus dir.

Dom. in possessiones suas. Gymnasium Alb. Reg.— Transilvania Hung, conjun- cta.

1014 Canutus M. Rex Dan. NorV. et An- gliae. Relig. Christ, in Scandinav. illata.

— 1041 Leges Eduardi Conf. (Common Law.)

1018. Basilius- I I . Imp. Byz. Regn. Bulg.

evertit. Post ejus obitum Dominât, mil- lier. et eunuch.

1024 — 1125. Imperat. Germ, e Dam.

Erancon. Conradusil. Burgund, ad Imp.

Germ. Feuda Ital. et Germ, haeredit. — 1039 Henricus III. Procer. auctorit. depri- mit. Amplis sima Imp. Germ. Jura.

1037. Intereunte Chalif. Cordub. Guberna- tores Prov. Beg. nomen suniunt Dissidia intestina Maurorum. Jüssuf. — Turcae Seleucidae in Persia. Togrttl Beg Emir al Omrah.

Regno. Castiliae et A rag. fundata. Gran- des, Hidalgos, Ricos-llonibres, Cortes.

1038. Petrus H. R. 1041 Samuel Aba. 1044 Petrus rest. 1046 Andreas I. C'onsuetu do tert. regni part. Princip. Reg. tribuen di in it. sumit. 1060 Be la I. rem commercii ordinavit. — Anonymi hist. 7. Ducuni (?) 1017—1375. Eslrithidae in Dania. 1060

1138 Reges Svec. e Fam. Stenkil. — Regn. IVendo rum: Mercat. Ponier.

Normanni in Ital. I n f . Leo IX. Pont.

1059 Bob. Guise. Apul. Cab, et (1072) Sic. Dux, Nicolai II. R. P.VasallusXW/e- gium Cardinalium.— Resp. Mediolan.

(1056).

Aevum Hierarchieum (—saec. XIV.) — 1056. Henricus IV. Imp. 1073 Reil, cum Sa x.— Dissid. cum G REG O RIO VII.

Pont, ob Investituram. (Canossa.) Coe- libat. ClericorumJuramentum fid. ab Episcopis Rom. Sedi praestandum, Pallia, Legati Missi, et Nuncii Apost. etc. Do- natio Mathildis. — Depressä Imperat»

auctorit as.

Magna Regnorum Etirop., e vig. system, feud, orta, débilitas. — Christianorum perpetuae cum Mauris in Ilisp. pugna^

et temer. Normann. facinora orig. dede- re Equitatui Christiane (Chevalerie, Rittertbuni.)

Ordines Relig. Camaldul 1020, CarthttS.

1084,Cistercitae 1098,Praemonstrat.ll20.

— Dialectici: Rereng. Tur., Anselmus, Lanfrancus. Lambert. Schafn. — Guido Arez. repertor sign, music.

1057— 1185. tmper. Comneni Byz. Isaa- cius Com. Cerularius Patr. Schisma au- ctum. 1181 Alexius I. Flor. Literat.

Byz.\ Cedrenus , Zonaras etc.

1060. Philippus I. Franc. R. Treuga Dei.

— 1066 IViUielmus Conq. Norm, occu- patam Anglian» in 60,000 feuda divisit.

Leges Venat. Tower. 1100 Henricus I.

Charta Libertatum.

1063. Salomon II. R. 1074 Geiza I. 1077 S. Ladislaus I. Croatia occupata. Leges de furtis etc. 1095 Colomannus. Dal- matia et Rama ocoup. Leges (De strigis, quae non sunt, nulla quaestio fiat etc.) i o - dic. Synod.

1072. Schach Dschelaleddini Literatura Persica. — 1074Sultani Icon. Christianis infensi.— 1090lsmaélitae (Assassini) in Persia et Syria.

1094. Sub Alphonso VI. Cast. R. Bod. Cid Valentiam Mauris eripuit. — Henricus

Comes Portugalliae.

1095.ConciliumClarorno///o////m Urbanns II. Petrus Eremita. — 1096 / . Exptdi- tio Cruciata. Godefridus Rull. etc. 1098 Antiochia, 1099 Jerosolymae captae. Re- gnum J er o s o lym itajium. (vid. IVilk en

Gesch. d. Kreuzzüge 1821.)

1108. Ludovicus VI. Franc. R. Abbas Suger. Cre- scens Regis auctoritas: Privil. Municip. (Communia etc.)

1114. Steph. It. Hung. R. Cumani in Regn. recepti.

1131 Bela II. Coec. Bosnia acquisita. Militia Port.

1122. Henrici V. Imp. Concordat. Vorm. cum Ca- lixtolI.P.(Invest. per Sceptr.", et Ensein.)— ИЗО.

Rogerius Ctriusque Sic. B. Cultura Serici. Nor- manni Ryzantinis infensi. — Crescentes mercatu

Venetorum , et Genuensium opes, ac res naut.

-—Genua, Pisa et pleraeque Civit. Lomb. for in am Reip. induunt: Consules, Potestates.

1137. Principal Novogrod. Moscua. Nestor. — Prin- cipal Kiov., et PVladimir separati 1157. — Po- lonia int. Boleslai IV. filios divisa.

1138—1254. Imperat. Germ, e Fam. Suevica Ho- henstaufen. Conradus 111. Henricus Sup. Origo

\ Factionum Gibell. (Imp.), et Quelf. (Sax. et Ital.)

— Marchionat. Brandeburg., et Misniae. Ducat.

Mecklenburg. — 1138 — 1250. Beg. Suec. e Fam.

Suerker, et Bonde. Merc. Gothhrtidiae.

1141 Geiza I I . Saxones et Flandri in Transilv.

recepti. 1161. Stephan. I I I . Ladislaus II. Ste- phan. IV.

1142. Regn. Portugalliae. Domus Burgund. (—1580.) Sub Alphonso 1. Lex success. Primogen. stabilita.

1147 Lissabona Mauris erepta. —M a g n u s Justi- tiar i us apud Arag. creatus.

1143. Manuel Com. Imp. Byz. — Byzantini cruce- signatis infensi. Nurredinus Edessam cepit.

1147. I I . Expeditio Cruciata a Conrado III. Imp., et Ludov. Vlb Franc. R. suseepta., S. Rernardus.

Florens Equilatus Christianus —Saec. XIV. Glo- ria beil., pietasf et facetia curialis : Torneamina, Insignia (Turniere, Wappen.) — Sacri Ordines Equest. 1113 Joannitae, 1128 Templarii, U7US.

Jacobi in Hisp.

Aetas Poesis Romanticae: Troubadours in Prov.

(Provence), Castil., et Sicil.: Minnesänger in Sue- via (Nibelungenlied); Minstreis in Anglia. —P o - esis Islandica: Edda. — Joculatores in Hungaria.

— Linguae vernaculae coli coeperunt.

Philosophia Scholastica, et Theologia Mystica : Reales, Nominales. Abaelardus, P. Lomb , Arnol- dus Brix.Maimonides.— Universität es: Salernit., Ronon., Paris., Oxon., etc. — Revixit Jus Roma- num (Irnerius.) et invaluitJiz« Canonicum: Decret.

Gratiani 1151. — Otto Fris. Saxo Gramm. Edrisi.

Principes Euyop. cum Vasallis suis de majestate, hauet pari successu, contendere ineipiunt. — Clerus opibus auetus. Cives et sensim etiam Colo- ni Übertäte donantur: Coalescunt in urbibuscoetus opificum (Corporations, Gilden, Zünfte.) Florens in Flandria, et Hollandia agrorum; in Saxonia fo- ri inarum cultura. (Vid. Heeren Entwick. d. Folgen d. Kreuzzüge 1808.)

1152. FRIDERICUS I. Barbarossa. 1156 Duc. Ans- triae magnis privileg. ornat us. Wienna, Monachi- um, Berolinum. —Bella Italica. 1159 Alexand. III.

Victor IV. — 1167 Foedus Lombard. Civit. 1176 Frid. ad Legnano devictus: Henrici Leon, felonia et proscriptio: divisio Saxoniae. 1183 Pax Con- stantiensis. Venetiae caput foed. Lomb. (Solennis inaris Adr. despons.) Judicia Arcana (Vehnie) in Westphalia — saec. XVI. (Vid. Raumer Gesch. d.

Hohenstaufen. 1823.)

1154 — 1399. Reges Angliae e fam. Plantagene- tiea. Henricus I I ; auetae hostiüt. cum Francis.

Scutagium , judicia Assise, et Jury orriinata. Dis- sid. cum Thoma Recket A. E. Cant. 1172 Hibernia acquisita» Scotia fiduc.

1171. Turcae Ayubitae in Syria et Aegypto. Sala- dinus heros Orientis, 1187 Jerosolymas cepit. — 1183— 1205. Ghuridae in India. Dalai - La- ma in Tibeto. Lamaismus ad Mogol. propagatqs.

1173 Bela I I I . Hung. Rex. Ministri Precuui (Cancellaria.) Galücia regno adjecta. 1196 Emeri- cus. Serbia fiduc.

1180. Philippus I I . Aug. F. 11. Consolidatio bonor.

lieg. 12 Pares. Militia stip. Petrus Valdus: Albi- genses.

1185 — 1204. Imperat. Angeli Byz. Isaacius. — Novum regnum Bulgarorum.

1189 I I I . Expeditio Cruciata a Frider. I. et (1190) a Philippo II. Aug., ac Richardo (Löwenherz) Angl.

B. suseepta: Ptolemais expugnata. Ordo Teutoni- cus. — U 9 5 Sultani Charissemitae in Persia, 1191. Henricus VL Imp., et 1194 Rex Siciliae. Mi-

litia Stip. — 1197 Philipp. Suev. et Otto Brunsvic.

— Ottocarus I. Hohem. Rex. \

1198. INNOCENTIUS I I I . R.P. Hojus magna ap.

Princip, Christ, in reb. etiam civil, anetoritas. Curia Rom. Inquisilio, Interdictuin, Exemtiones, Dispen- sationes etc. F'estorum et indulgentiarum iuultitudo.

I I . Imp. privilegia Ordin.

onfirniavit. Petrus de \ ¡neis ,1204. Constaniinopolis a Francis ope Venet. capta.

Imperat. Lcitini — 1261. — Coloniae Venet. in Candia, Morea etc. 1210. Veneti cum Genuensibils de Dominio maris contendere ineipiunt. — Imp.

Nicaen. et Trapezunt.

1205. Andreas I I . Jeros. Hung. Rex. 1217 IV.

Expeditio Cruciata.

1205 — 1525. yijghanes in India.— 1206 Dsehin- giz - Chan Imp. Mogol. fund. — 1212 Mauri in

Hisp. ad Tolosam magna clade a Christianis fiacti.

— 1237 Regn. Granaiiae. Alhambra.

1213. Joannes sine terra Angl. Rex, Innocenlii III.

R. P. Vasallus. 1215 Magna Charta: Líber coru- meatus, securitas Person, et bonorum etc. Barones.

— 1223 Ludovicus V I I I . F. R. bellum cum Al- higensibus.

1215. FRIDERICUS Germ. 1220, et 1232 confirma

Gregor. IX. R. P. — 1228 V. Expeditio Cruc.

1230 Ordo Teutón, in Prussia. — 1237 Lnmbar- di ad Cortenuovain devicti. Enzio. Factiones et Tyrann» in Civit. Ital. 1243 Inrioeent. IV. B. P.

— Duc. ßrunsvico - Lüneburg. — Waldemarus II. Dan. R. Dania exhausta. —1250 —1364//o///.

Folkunger in Snecia.

Ordo S. Francis ei (1210) et S. Dominiei (1216);

item Carmelitae et Augustiniani Privilegia Men- dicantium. — Albertus M. AristoteÜs Sectator;

Thomas Aquinas, Dr. Angel.; Raimundus Lullus; Ro- gerius Baco Dr. Mirab.; Bonaventura Dr. Seraph.;

Joannes Duns Scotus Dr. Subtilis etc. — Averroes.

Florens Archilectura Germanica vulgo Gothica

— saec. XVI. Cathedralis Sienensis, Argentor., Vindobon., Eborac. etc.—Nie. Pisano , J. Cimabue f-t A. di Lapo Kestauratores Plasticae, Picturae et Arcbitecturae classicae.

1222 Bulla Aurea Andreae II. Immunitas Nobi- lium a tributo et militia suis sumtibus extra regnum facienda, etc. Clausula art. 31. — Lucrum Came- rae. — 1235 Bela IV. Cumani sub Kutheno in regnum recepti.

1238. TATABI MOGOLES imp. Oktai Russiam subigunt (ubi eorum Domin. — 1476.), 1241 Po- lonium et Hungáriám dévastant. Pugna ad Sajo- nem. (Rogerii Carmen Mis.)—Bela IV. Hungáriám velut alter regni Conditor restauravit. — 1246 Domus Babenberg in Austria exstineta.

1248, VI. Expeditio Crue, a S. Ludov. I X . F. R.

suseepta. Judicia ordinata. (Etablissemens deS. Lou- is.) Sorbona.

1250. Dominatus Marne lue eorum in Aegypto et Syria. 1258 Cbalifat. Bagdad, a Mogoübus eversus.

Missionarii Christ, ap. Mog. (Presbyter Joannes ?)

— 1279 Kublai Chan Chinaiii occupât. Sadi Poëta P«rs. — Marco Polo.

1252. Alphonsus X. Sap. Castil. R. Collectio Le- gan» (Partida ) — 1279. Dionysius Sap. Portugall.

Rex. Univers Lissab. — 1287. Lex Unionis ap. Arag.

1254— 1273. Magnum Interregnum Germ. Status Immédiat i in Prov. suis Jus Territorii (Teri itorial- Flobeit) sibi vindicant: Septem Principes Electo- res (Kurfürsten.) Inerescnnt privilegiis et merc.

Urbes Imperial. (Reichsstädte), qnarum Regini.

Aristocraticum (Schuldheisse.) CoJlectio Legum (Sachsen - u. Schwabenspiegel.) — E'oeclus Han- seaticum int. Hamburg, et Lübeck (1241). Jus Sta- pulae. Usus litterarum Cainbialium (Wechsel), et et chartae lineae.

1261 — 1453. Imperat. Byz. Palaeologi. Coloniae Genuensiurn in lit. Maris Nigri. Cafi'a.

1265. Carolus Andeg. (Anjou) Utriusque Sic. R. Con- radinus f 1268. — ClemensIV. Gregor. X.Conclave.

Nic'ol. III. 1282 Sic. per Vesp. Sic. ad Aragones.

— Primae Leges Nauticae{Consolato del mare.) 1265. Sub Henrico I I I . in Angl. Domus Parla-

menti constituta est. — 1272 Eduardus I. Wallis Prov. Angl. Tribunal Reg. (Kingsbencb.) Turbae Scoticae : Roh. Bruce. — 1297 Jus Parlamenti de Tallagio non concedendo.

1270. Stephan us V. 1272 Ladislaus I I I . Cum. 1290 Andreas MI- Ven. Hung. Reges. Prim. Diploma Inaug. Coinitia Pestiensia 1298.

1273. BUDOLPHUS I. Habsburg. ///»//.Studium äugend, fam. opumf Germania ordinata: Cives in Comitiis. Bellum cum Ottocaro II. Roh. R. (t 127S)

— 1292 Adolph. Mass. 1294. Matthaeus e fam.

Vice-Conti tum (Visconti) Vicar. Imp. Mediolani.

— 1298 Albertus I. Austriacus.

1285. Philippus IV. Puleher. F. R. Cives ad Comi- tia Vocati (Etats généraux 1302). Diplomata Nobi- lium. — Amadeus Domus Sabaud. Cond. — De- moeratia Florentina (1282): Signoria , Priores Coetuum etc. —V e n e t i i s Regimen Aristocrati- cum (il Serrare del Maggior C'onsiglio 1297. II Cons. de Dieci et Colleg. Pregadi 1310).— Cor- sica a Pisanis ad Genuenses (Í299) *

1291. Finis Regni Jerosolymitani. Equités Joan- nitae in ins. Rhodum , Templarii inCyprnm, Teu- tonici Venetias, mox (1309)Mai ienburgumtranslati.

1296. Bonifacii P i l l , grave dissidinm cum Philip- po IV. F. R. — 1300 Annus Jubiláris,

1299, Imp. Ottomanicum in Asia Minor» fundafui»

(Vid. Hammer Gesch. d. Osman. Reiches I82*f.) ' t ' • - ; " •'''•••.

mimmmmmmrnï i i SSSSSSSSjS , , i ¡SS

Hivatkozások

KAPCSOLÓDÓ DOKUMENTUMOK

Nam Cicero hoc loco de iudicio veri et falsi secundum Epicurum, id est de criterio Epicureo disputát, cum dicit: „Iudicia rerum in sensibus ponit, quibus si semel aliquid falsi

Etenim, quum poésis epica apud Gr®cos per aliquot sseculorum seriem floreret, res, mores et rationes recentiorum temporum per traditas formulas, locutiones et formas

Itaque volumus ac unicuique vestrum harum serie fir- miter committimus et mandamus, quatinus amodo deinceps ad praefatum banum nostrum, durante beneplacito nostro, audire

laurenziana elnevezét kapta. anyagát a káptalani könyvtár állományával bővítették, amivel a kötetek száma 11.829 darabra, a füzeteké 2606 példányra nőtt. in

ditatem, qui pecuniae gratia omnia faciunt. Quemadmodum enim ss inopi minime paupertas prodest, si in egestate constitutus peccare non timet, ita neque opulento

Armatos cuneos rabido sic acta furore Prorumpit gliscente fame Saracena caterva. 330 Hispanos quanquam proceres et conscia virtus Et belli raptaret amor, tamen

ban felette gazdag könyvtárait át-meg átvizsgáltam: a czélomra szükséges teljes anyagot még e szép gyűjteményekben sem voltam képes fellelni. Ehhez járúlt

nem Pontifex plures litteras ad Regem Hungariæ dedit, quod ex Regis responso liquet: «Et si aliæ quoque litteræ, quæ ad me, a Vestra Sanctitate, ad hunc diem