et Ordines decretos, sacra caes. regiaque Maiestas clementer acceptat; secl quantuin eorum clistributiouem attinet, existi-mat clementer, consultius futurum, si eorum distributionem iideles Status ac Ordines suae caes. Maiestati integram relin-querent; multo siquidem utilius foret, necessariam laborum partém ad certa praecipua íinitima loca conuertere, et illa cumprimis ad sustinendam mediocrem hostilem vim exaediü-cata reddere, quam si labores ad multa loca distribuautur et in nullo eorum quicquam solidi perficiatur. Si autem lioc a íidelibus Statibus ac Ordinibus impetrari non posset; sua Maiestas caesarea clementer petit, ut ad praecipuas arces loca-que íinitima plurium comitatuum labores deputare et potius vilia ac minus utilia quaedam castella omittere veliut; et quo-niam sua Maiestas deprehendit valde multorum comitatuum operas ad Wywar esse deputatas, petit clementer, quo aliis locis tanto commodius subueniri possit, ut eae per Iideles Sta-tus et Ordines diminuantur. Articulum etiam, ne capitanei labo-res iKiblicos, contra praesentisdietaeconstitutiones,ad alia quae-piam loca conuertendi potestatem habere debeant, sua Maiestas caes. clementer probat; si tarnen aliqui subditorum debitas operas voluntarie et obsequenter praestare nollent; tales ipsi capitanei ad eorundem laborum praestationem compcllendi potestatem habeant. Ne autem eiusmodi labores publici ad priuatos capitaneorum usus distrahautur, hoc sua Maiestas iam antea clementer approbauit, idque ut obseruetur, se benigne ordinaturam recepit.
Similiter etiam, prouti antea ita nunc quoque, suae Maie-stati caes. benigne piacet, ut milites ratione continui alendi in locis liostibus proximis collocari, nec hac in parte cuiusquam respectus haberi debeat. E t ut coloni insulae Challolvcwz, utpote qui Dauubium glacie constrictum singulis hybernis tem-poribus rescindere atque ita hostes a transitu prohibere cogun-tur, ab intertentione continui penitus exempti sint. Quoniam autem multi regnicolarum ab intertentione eiusmodi continui variis módis sese subtrahere solent; existimat dementer sua caes. Maiestas valde necessarium, ut in eiusmodi inobsequentes et publica onera praestare nolentes certa poena constituatur.
Magyar országgy. Emi. V. ^
De conuectione victualium et pabuli, sacra caes. Maies-tas fidelium suorum Statuum et Ordiuum responsioui benigne acquiescit.
Similiter etiam suae caes. Maiestatis clementi volimtati satisfiet, si fideles Status et Ordines in generalis et particu-laris insurrectionis, necnon bombardarum vecturae negocio, siue sua Maiestas caes. personaliter insurgat, siue non, hoc dccreuerint et praestiterint, quod anno proxime praeterito obsequenter decreuerunt ac praestiterunt; et clementer sperat, siquidem aliae suae Maiestatis regna et prouinciae ad hunc annum ita se obtulerint, ipsos quoque, utpote quorum maximé intersit, pro sua ipsorum salute, non minus aliis suae Maie-statis prouinciis praestituros.
Nullám quoque facit caes. regiaque Maiestas difficul-tatem in eo articulo in quo agitur de refonnando ordine judi-ciorum, illisque celebrandis, modo sic omnia deducantur in effectum. E t iubebit Maiestas sua, ut nuper se facturam rece-pit, tam dominis consiliariis magnatibus, quam aliis assessori-bus salarium in camera persolui, et quemadmodum Ordines ac Status regni supplicant, in causis extraordinariis magistris quoque protbonotariis non secus ac quouis tempore assessori-bus et aliis dominis praelatis et baroniassessori-bus salarium diur-num dari.
Quod vero boc loco subiungitur, qualis esse debeat auc-toritas locumtenentis, quando Maiestatem suam caesaream ex boc regno in alias partes proficisci contigerit, non impedit caes. regiaque Maiestas quin in absentia suae Maiestatis locumtenens ea utatur auctoritate, tam in conferendis bonis quam aliis rebus, qua hactenus usus est, dummodo in colla-tione bonorum non excedat numerum sibi ex antiqua consue-tudine competentem, neque se in collationem bonorum ad arces pertinentium ingerat.
De creando itidem nouo curiae iudice, Maiestas sua, accedente voto fidelium suorum consiliariorum Hungarorum, sese iam statim clementer resoluet.
Quod autem in sequenti articulo constituitur poena in procuratores qui solent causantes diuersis artibus buc illuc distrabere, et imponitur iisdem necessitas iuramenti, id
Maie-1 5 6 7 . J Ú N I U S " É S J Ú L I U S B A N . 1 3 1
stas sua caes. improbare nullo modo cogitat, sed maximopere laudat; dummodo addatur buic articulo clausula per quam ab hoc iuramento in iudiciis praestando exiinatur procurator Hsca-lis et director causarum sacrae caes. ac regiae Maiestatis suae, siquidem is iam ante a Maiestati suae caes. ac regiae iura-mento obstrictus est, et Maiestatis suae dumtaxat negocia fiscalia tractat.
In articulo qui statuit moduni et formám faciendarum executionum, Maiestas sua caes. regiaque ne nunc quidem videt quod mutationem vei emendationem requirat.
Ad querelas íidelium Ordinum ac Statuum regni respon-debitur eis per aliud scriptum.
De inhibenda liberorum Haydonum seu Rascianorum et aliorum plagiariorum intertentione, videtur articulus a re-gnicolis positus concordare cum mente ac voluntate Maiestatis suae, et huius rei curam Maiestas sua deinceps quoque non abiiciet.
Quod autem nonnulli capitanei miseros subditos diuersis sub praetextibus captiuare, et ita ab eis plurima munera et honoraria extorquere solent; id sua Maiestas caes. plane ini-quum minimeque tolerandum esse existimat, eos etiam qui talia faciunt, si indicati fucriut, se<iue suí'íicienter non purga-uerint, impunitos minimé relinquet.
Quum tamen pleriqui tributarii coloni Turcharum excur-siones celare, e contra autem militum suae caes. Maiestatis profectiones ubique prodere soleant; 11011 parum onerosum esse videtur, si forte talem subditum dominus terrestris non puni-ret, quod capitaneus etiam nullus contra talem quicquam pro-cessus suscipere possit. Alioquin serio prouidebitur, ne quis-quam praeter jus et aequum per quempiam ullo modo aggrauetur.
De collatione beneficiorum ecclesiasticorum ad praesens vacantium in personas habiles, idoneas ac virtute et doctrina praestantes, et de eorundem bonorum restitutione, et quae ulte-rius in hoc articulo constituuntur, Maiestas sua caes., ut nuper in replicatione demonstratum est, accede.nte voto et consilio íidelium suorum consiliariorum Hungarorum, ita prouidebit ne
9*
Ordines ac Status iustam et legitim am conquerendi causam habere queant.
Quantum spcctat ad causas arcis Zomzedwara et Stu-bicza, item Selin ac bonorum quondam Joannis Giwlay, cum illae ad reuisionem et cognitionem juris commissae fuerint, expectanda erit juridica earum determinatio atque decisio.
Caeterum ad supplicationem de remittendis bonis ad arces occupatis, Ordines ac Status regni benignam Maiestatis suae mentem atque resolutionem ex alio scripto, quod ipsis
seorsim dabitur, percipient.
Sed de restitutione castri Mwran vei saltem pensione solita pro eo castro haeredibus quondam egregii Joannis Tornaly persolvenda, Maiestas sua caesarea ac regia inbaeret responso, quod iam dudum in boc negocio dátum fűit.
Super querelis et grauaminibus Regnicolarum quoad tricesimas ac iniusta indebitaque telonia, Maiestas sua denuo pollicetur sibi curae futurum, ne uspiam a Maiestatis suae officialibus contra privilegia et libertates suas grauentur atque molestentur.
Inusitatae quoque exactiones, quibus fideles Maiestatis suae Regnicolae se conqueruntur grauari per Tricesimatores, sicuti etiam proxime declaratum est, interdicentur et prorsus abolebuntur.
Causam, propter quam in bisce proxime praeteritis bel-lorum motibus non potuerint Maiestatis suae fideles Regni-colae, in superioribus Regni partibus existentes, vina sua ad exteras provincias divendere atque educere, absque licentia administratoris prouentuum, fideles Maiestatis suae Regnico-lae iam intellexerunt. Quae probibitio cum pertineat ad utili-tatem uniuersi Regni, Maestas sua coníidit, quod ii quorum interest, publicam utilitatem priuatis suis emolumentis non sint postposituri, et quod boc anno, propter disturbia bellica euenit, aequo animo laturi; in posterum enim, et maximé tem-pore pacato pristina libertate et facultate educendi vini in externas prouincias, absque aliquo impedimento, libere uti ac frui poterunt. Quod autem Nobiles vina in suis propriis bonis educillare pro libito possint, id Maiestas sua iustum et aequum censet.
1 5 G 7 . J Ú N I U S - É S J Ú L I U S B A N . 1 3 3