Gergely pápa Magyarország főpapjait és főurait felszólítja, hogy a királyt tanácscsal és tettel támogassák. 1272

OKMÁNYTAR

X. Gergely pápa Magyarország főpapjait és főurait felszólítja, hogy a királyt tanácscsal és tettel támogassák. 1272

Gregorius E p i s c o p u s servus s e r v o r u m Dei v e n e r a b i l i b u s f r a t r i b u s universis A r c h i e p i s c o p i s , E p i s c o p i s , et dilectis fi-liis A b b a t i b u s , P r i o r i b u s , P r e p o s i t i s , Decanis, A r c h i d i a c o n i s et aliis E c e l e s i a r u m P r e l a t i s , n e c n o n Comitibus, B a r o n i b u s et aliis M a g n a t i b u s per R e g n u m U n g a r i e constitutis, s a l u t e m et Apostolicam benedictionem. S a c e r d o t i u m et R e g a l e I m p é -rium non multo a b a l t e r u t r o d i f f e r u n t , sed velut a clemeutia collata c e l e s t i , a b uno p r o c e d e n t i a , e o d e m q u e principio, ea-dem o r i g i n e , sola sunt ministeriorum distinctione d i v i s a , al-tero, ut Divinis m i n i s t r e t , r e l i q u o , ut b u m a n i s p r e s i d e a t , instituto. Verum hec i p s o r u m o r d i n a t a discretio t a n t o p r o m p -tius officiosa sibi d e b e t d i v e r s i t a t e s e r v i r e , q u a n t o a m p l i u s a l t e r u m a l t e r i u s eguit s e m p e r auxilio, dum t a m R e g a l i s Eminentia s a c e r d o t a l i a u c t o r i t a t e d i r i g i t u r a d salutem, et R e g n o -rum collisiones s u f f r a g i o r u m ipsius i n t e r v e n t i o n e p a c a n t u r ; quam i p s u m sacerdotium Regie p o t e n t i e f a v o r e p r o t e g i t u r , et illius t u t a m i n e in tuto locatum a b impiorum insultibus def e n s a t u r . C u r a r e i t a q u e d e b e n t , c u r a r e summopere g u b e r n a n tes I m p e r i a et R e g n a r e g e n t e s , ut E c c l e s i a s et p e r s o n a s e c -clesiasticas f o v e a n t; l i b e r t a t e s et i u r a t u e a n t u r i p s a r u m , et t e m p o r a l i a hiis f u l c i m e n t a non s u b t r a h a n t , a quibus spiritu-aliter f u l c i u n t u r ; imo in omni p r o m p t i t u d i n e t e m p o r a l i t e r illos communiant, quorum p r e s i d i o spiritualia recipiunt mu-n i m e mu-n t a . S e d mu-nec m i mu-n u s , qui E c c l e s i a r u m g u b e r mu-n a c u l a ge-r u n t , s u m m a esse c u ge-r a solliciti omni debent ope s a t a g e ge-r e , ut R e g e s ceterique catholici P r i n c i p e s debite p o l l e a n t i n t e g r i t a t e p o t e n t i e , s t a t u s sui p l e n i t u d i n e i n t e g r e n t u r : consulte n a m -que illis a s s i s t i t u r , quorum cedit p r o s p e r i t á s in auxilium a s s i s t e n t i s . D e b e n t q u i p p e toto niti conainine, ut R e g n a pace

r e f l o r e a n t , statu pacifico vigeant et tranquillitate o p t a t a

fru-procurantur. Ad vos i t a q u e , f r a t r e s et filii, p a t e r ü u s sermo convertitur . vos hiis sollicitamus affatibus , vos talibus ora-culis coinmonemus , Universitatem vestram monentes, rogan-t e s , erogan-t horrogan-tanrogan-tes in D o m i n o , ac vobis nichilominus per Apo-stolica scripta m a n d a n t e s , quatenus p e n s a n t e s consultius, quid liegnis dissidentibus in se ipsis evangelica veritas com-minetur, evulsis inter vos zizaniorum radicibus et simulatibus cunctis e x p u l s i s , studeatis sinceritateni caritatis mutue con-f o v e r e , ut quo solidius viguerit inter vos caritative unitatis i n t e g r i t á s , eo promptius ad carissimum in Christo filium no-strum . . . Ungarie Regem Illustrem p i e , nec minus debite dirigentes siaceritatis et devotionis aflectum, constanter ei-dem in oportuuitatibus a s s i s t a t i s , ipsum dirigentes consilio, et auxilio fulcientes : et tam s i b i , quam in Christo carissime filie nostre Ysabelle Regine U n g a r i e Illustri, consorti eius, n a t e carissimi in Christo filii nostri C. Regis Sicilie Illustris, que tara propter etatis sue innocentiara et generis sui clari prosapiam, quam propter eiusdem sui genitoris excellentiam est non immerito multipliciter h o n o r a n d a , honorem exhibentes d e b i t u m , et ad v i t a n d a ipsorum pericula non solum a d -hibentes diligentiam, sed oportuna subsidia cum omni dili-geutia et atfentione prestantes : ut cum eiusdem prosperitás status pactionis arriserit, ipsi vestre recognoseentes fidei pu-r i t a t e m , eam eondigne pu-retpu-ributionis beneficiis ppu-rosequi tene-a n t u r , n o s q u e , qui quod eidem Regi mtene-aximé in htene-ac sui no-vitate regiminis auxilii exhibebitur et h o n o r i s , gratum habe-bimus plurimura et acceptum, in prompta exhortationura no-strarum executione, devotionis vestre proraptitudinem accep-tantes, uberioris favoris benivolentia p r o s e q u a m u r .

( T h e i n e r id. m. 1. k . 305. 1.)

X. Gergely pápa II. 0takart, cseh királyt inti, hogy az V. Tst-ván magyar királylyal kötött békességét annak utódjával IV.

Lászlóval is tartsa.

1272-Gregorius Episcopus servus servorum Dei carissimo in Christo filio . . . Regi Boemie Illustri salutem et Apostolicam benedictionem. P a t e r n u m ad tue Celsitudinis incrementa mo-rém gerimus, dum te ad ea, que saluti expediunt et honori tuo congruunt, sollicitis monitionibus invitamus : persvasio-nes itaque nostras devota mente suscipias, ad e a , que tibi benigne suggerimus; aperíos habiturus oculos, et aures illis adbibiturus i n t e n t a s ; ut in rationis deducta secretum et ip-sius examinata scrutinio admittantur devotionis et presip-sius (expressius) imprimantur : admissa et impressa fructificent, germinatura pacem et productura quietern, precidendo inimi-eitiarum causas et amieitias augmentando. N o s t i , fili caris-s i m e , quod pocaris-st varia et gravia guerrarum dicaris-scrimina, quacaris-s inter te ac clare memorie Stepbanum Regem Ungarie ini-micus bumani generis pacis impatiens excitavit : post graves ex eis hiuc inde personarum s t r a g e s , grandiaque rerum se-cuta dispendia, disponende pacis a c t o r e , inter te ac Regem eundem reformata concordia íirmata sunt federa iuramenti et penarum adiectione, confirmationis nostre ad tuam et ipsi-us instantiam ac aliarum firmitatum robore confirmata, que idem Rex toto vite sue tempore dicitur observasse. Ceterum memorato Regi carissimus in Christo filius Latizlaus Rex Ungarie, ut tua novit sublimitas, in Regno successit: qui cum sit adhuc etatis innocentis, de nulla contra te potest offensa notari. Et cum ipsum filiis tuis u n i a t , sicut accepimus, san-guinis u n i t a s , contra eum nulla tibi de futuro verisimilis po-test esse suspicio, quam naturalis potius non solum excludere debet omnino coniunctio, sed et suspicantium corda ponere in tranquillo. Ad observanda igitur illi cum memorato

geni-tiarn h o i u m consideratio invitare, quanto iudicium est de pre-terito c e r t i u s , ea per ipsum non esse haeteiius v i o l a t a , et de futuro verisimilius eredi p o t e s t , nec imposterum violanda.

Adicit autem a d s e r v a n d e a te huiusmodi observationis in-stantiam : quia si quis in eodem geuitore vei eius subditis forsan argui possit e x c e s s u s , idem Rex L. a d emendationem cum debite satisfactionis promptitudine iuxta conventiones in federibus predictis adiectas dicitur esse votivus. Et quia nec gloriosum foret Celsitudini Regie, nec glorie Regali, m a -gnificum in pupillum i n s u r g e r e , aut etatem tam teneram im-p u g n a r e : ideoque Serenitatem Regiam m o n e m u s , rogamus et b o r t a m u r in Domino J e h s u Christo, in remissionem tibi peccatorum s u a d e n t e s , quatenus predictas conventiones di-ligenter o b s e r v a n s , ab omni memorati Regis L. suorumque offensa et iniuria studeas penitus a b s t i n e r e , in hoc non so-lum eiusdem Regis L . , et carissime in Christo tilie nostre Ysabelle consortis ipsius, nate carissimi in Christo filii no-stri . . . Regis Sicilie Illuno-stris, etati defenens, sed ad eundem Regem Sicilie, virum quidem t a n t e excellentie ac virtutis, cui Celsitudini tue utile fore credimus in sinceritate caritatis uni-r i , puni-rout te d e c e t , a t t e n d e n s , nostuni-risque monitionibus, que honorem etiam tuum r e s p i c i u n t , cum tue Magnitudini con-g r u a t premissa servare, taliter acquiescens, quod ad tua com-moda memorati Regis Sicilie animum a t t r a h a s , et apud nos proinde a u g m e n t u m tibi favoris acquiras.

( T h e i n e r id. m. I. k. 306. 1.)

Sándor országbírónak Hricso vár tulajdoni jogáról hozott íté-lete. 1272.

Nos Alexander Judex Curie domini L(adislai) Iiicliti Regis Vngarie , Comes de Vrbaz, memorie commendantes si-gnificamus vniuersis per p r e s e n t e s , quod cum Dominicus fi-lius Nicolay quondam Comes de Sarus Nicolaum filium Pauli de genere Beech ordine judiciario conuenisset coram nobis, uoleus requirere ab eodem Castrum Hrychouo cum possessio-nibus, villis,vtilitatibus,periinencijs et attinencijs suis,idemNi-colaus exhibuit priuilegiumBele Regis piememorie,duplici sub sigillo eiusdem Bele Regis et sub sigillo Phylipi, venerabilis pa-tris Archiepiscopi Strigoniensis, tunc tenjporis aule Regie Can-cellarij, in quo uidimus contineri: quod idem dominus Rex pre-dictum Castrum Herychou cum possessionibus, uillis, utilitati-bus, pertinencijs et attinencijs suis supradictis propter fidelia seruicia eiusdem Nicolai sub veteribus et antiquis metis contu-lerit ipsi Nicolao et eius heredibus j u r e perpetuo pacifice et quiete p o s s i d e n d a m ; exbibuit eciam priuilegium Regis St(e-phani) felicis recordaciones , in quo nobis patuit euidenter, ut idem Rex St. collacionem seu donacionem karissimi patri sui, dicti Bele Regis coníirmasset, et ipsum Castrum Hrychou cum predictis omnibus possessionibus seu villis, et alijs uti-litatibus predictis eidem Nicolao reliquisset. In eodem eciam litis strepitu ipse Dominicus exhibuit quasdam litteras cur-suales Regis St. supradicti, in quibus uidimus contineri, quod ipsum Castrum Hrychou cum omnibus possessionibus ad idem Castrum pertinentibus predictus Dominicus ab eodem Rege St.

inconcambium cuiusdampossessionissue sibi dari postulasset.

Sed quia eedem littere ad cause meritum non sufficiebant, ut per easdem sepedictum Castrum et possessiones prenotate teneri potuissent, et eciam idem Nicolaus tam ualida priuile"

gia habuit, sicut superius est expressum, ob hoc Castrum

se-ris (!) nominatas eidem Nicolao, prout iuse-ris ordo depossce-bat, reliquimus perpetuo pacifiee et irreuocabiliter possiden-dam atque possidendas j predicto Dominico, et eonsequenter suis beredibus heredumque successoribus super huiusmodi requisicione silencium perpetuum imponentes. In cuius rei memóriám et perpetuum stabilitatem presentes dicto Nicolao concessimus litteras sigilli nostri munimine roboratas. Anno ab Incarnaciore Domini M°- CC°- septuagesimo secundo, quintodecimo K a l e n d a s J a n u a r i j .

(Az e r e d e t i után , b ő r h á r t y á n , m e l y r ő l a z o r s z á g b í r ó p e c s é t e f ü g g . )

Bruno olmüczi püspök több országról, s ezek közt Magyaror-szág állapotáról jelentést tesz X. Gergely pápának. 1272.

Sanctissimo patri, domino G(regorio) Sacrosancte Ro-máné Sedis Summo Pontifice, B. Dei gratia Episcopus Olu-micensis, debitam reverentiam devotaque pedum oscula bea-torum. Sanctitatis vestre litteras et m a n d a t u m , quod conti-nebant, reverenter, ut decuit, suscepimus ; et devote, ctsi non exacta, ea tamen, qua potuimus iuxta conditionem temporis, sumus illud diligentia executi. Quod vero in missione litte-rarum, quas vobis reseripsimus, tardasse videmur, supplica-mus bumiliter et devote, quatinus Sanctitatis Vestre clemen-tia nos in hoc excusatos habere dignetur. Receptis enim üt-teris vestris, ad exequendum id, quod continebant, nulla prius propter diram guerre commotionem inter Serenissimum d o . minum nostrum Regem Boemorum Illustrem, et dominum Ungarie nobis obtulit se facultas. In hiis etiam, que Sancti-tati Vestre sub spe fiducie seripsimus, provida et

circumspe-cta discretio vestra nobis, quod necessarium arbitramur, valde cavere dignetur. Dátum XVII. Kai. Januarii.

Quoniam dies mali sunt ad instantis temporis maliciam redimendam, immo potius p r o p u l s a n d a m , Vestre providentia Sanctitatis indixit Concilium, ut communi consilio malis com-munibus occuratur, inter cetera m a n d a n s nobis, quatinus ea, que in Regno Alemanie et p a r t i b u s convicinis, prout facultas aderit, sive in Clero cuiuscunque religionis aut s t a t u s , vei in reliquo populo Christiano utriusque sexus, sive in infidelibus cuiuscumque secte vei ritus conversantibus inter eos, quate-nus per illos Cbristiana religio infici potest seu quomodolibet f e r m e n t a r i , correctionis remedio indigere v i d e n t u r , per nos aut alios viros a d hoc ydoneos, non quidem per testes iuratos seu alios ordinaria inquisitione, sed alia investigatione, que per í'amiliares collationes et alios diversos indagandi modos cum religiosis, et aliis execrantibus maximé vicia colentibus-que virtutes haberipoterit, diligenter exquirentes, ea singilla-tim, distincte et a p e r t e conscripta, nec non et consilia de re-mediis adhibendis ad correctionem et reformationem illorum sub sigillo nostro per aliquos fideles nuncios ad presentiam vestram m i t t a m u s , in missione huiusmodi t e m p u s ipsius pre-veniendo Coneilii per sex m e n s e s , ut interim haberi possit competens discussio et plena deliberatio ad oportuna exqui-renda, ut d e c e t , antidota circa illa per approbationem eius-dem Coneilii a d h i b e n d a . Volentes nos omni cautela et dili-gentia p r o v i d e r e , ut ad investigationem predictorum taliter p r o c e d a t u r , quod nulli per hoc irrogari possit i n f a m i a , nec adversus aliquem proiude scandalum suscitari. Quod quidem intelligimus de personis s p e c i a l i b u s , non in g e n e r e , p r e s e r -tim cum mandaveritis in Clero cuiuscumque religionis aut status in Regno Alemanie et partibus convicinis, in reliquo populo Christiano utriusque sexus fieri hoc debere. Nos igi-tur in hiis vestro parentes m a n d a t o , non secundum opinio-nem procedere intendentes in h i i s , que per experientiam di-dicimus, quod scimus, loquimur, et quod vidimus p o t e s t a m n r : quoniam secundum Apostolum periculosa tempóra iam vener u n t , in quibus homines se ipsos a m a n t e s pvenereponunt c o m -modo reipublice r e m p r i v a t a m . Un de non solum Regnum Ale-manie, sed ubique hec pestis in tantum invaluit, quod

quan-h o r r e n t e s i u g a s u p e r i o r u m , in R e g u m electionibus, et eciam P r e l a t o r u m , aut t a l e s e l i g u n t , quos eis s u b e s s e oporteat potius q u a m p r e e s s e , aut in diversos dividunt vota sua, d u a b u s f o r s a n de c a u s i s ; ut plus e m u n g a n t a pluribus quam a b u n o ; a u t i d e o , ut si voluerit u n u s p r o c e d e r e per rigorem i u s t i c i e , c o n t r a ipsum p e r alium se d e f e n d a n t . E c c e , p á t e r et domine r e v e r e n d e , e x e m p l u m huiusmodi cor a m vestcoris oeulis est et n o s t cor i s iam pcoretecoritum et iam i n -s t a n -s ; p r e t e r i t u m in eleetione R e g i -s Y -s p a n i e et Comiti-s Ri-c h a r d i ; et n u n Ri-c Regis Y s p a n i e et Comitis R u d o l p h i . HoRi-c ideo

vobis scribimus, quia in l i t t e r a p r i m a , quam de Concilio s c r i p s i s t i s s u p e r uno principali articulo c e l e b r a n d o , qualiter s u b v e n i a t u r t e r r e s a n c t e , eadem subventio iam debilitata vi-d e a t u r , cum I m p e r i i t u r b a t i o p e n i t u s t u r b e t e a m; cuius re-f o r m a t i o n i s cosilii credimus esse s u m m á m , q u o d talis, si re-fieri p o s s i t , per v e s t r u m consilium b a b e r e t u r I m p e r á t o r , consilio Concilii a d i u v a n t e , qui p o t e n t e r , o r d i n a t a p a c e in mundo, p o s s e t esse huius e x e c u t o r negotii p r o p r i a p e r s o n a . Certe, domine r e v e r e n d e , si a u d e m u s dicere, v i d e t u r , quod t a m spir i t u a l e s quam s e c u l a spir e s I m p e spir a t o spir i s p o t e n t i a m iam a b h o spir -r e n t . Volunt quidem p e -r Spi-ritum S a n c t u m b e n i g n i t a t e m Im-p e r a t o r u m h a b e r e , et Im-p e r u n i g e n i l a m s a Im-p i e n t i a m Dei P a t r i s I m p e r a t o r e m eligere s a p i e n t e m ; sed quasi p e r s o n a m tertiam a b n e g a n t e s , p o t e n t i a m ipsam h o r r e n t ; cum t a m e n velle et scire nihil v a l e a n t s i n e p o s s e , et m a g i s e x p e d i e n s v i d e a t u r , quod unius p o t e n t i a , e t i a m s i a l i q u a n t u l u m m a l i g n a r i vellet, m a l i g n i t a t e m aliorum nichilominus c o m p e s c e n d o t o l e r a r e t u r q u a m si sine c o m p e s c e n t e insolescerent universi. Illius sal-tem m a l i g n i t a t e m m o r s deleret unius, plurium insolentiam de facili d e l e r e non p o s s e t , cum iam in c o n s v e t u d i n e m deve-nisset. H e c d e R e g n o A l e m a n i e s u f f i c i a n t , q u a m v i s in eis e x p r i m e n d i s n o s d i m i n u t o s p o t i u s quam s u p e r f l u o s r e p u t e m u s .

Confinia vero Regni circa t e r m i u o s nostros hec sunt : U n g a r i a , R u s c h i a , L e t h o v i a et P r u s c i a

H e c vero sunt p e r i c u l a a Regno U n g a r i e C h r i s t i a n i t a t i i m m i n e n t i a : P r i m u m quod in ipso R e g n o Cumani m a n u t e -nentur, qui non solum a l i e n i g e n i s , sed etiam ipsius R e g n i in-colis atrociter sunt infesti, et modo apud alios minus solito

preliandi, i n f a n t i b u s et senibus non parce ntes, juvenes et ju-venculas captivatos in sui ritus malicie deducunt consvetu-dinem, ita quod potentiam suam taliter iam multiplicaverunt per eosdnm, quod ipsi Ungarie certum ex hoc immipet peri-culum et iactura, et terris etiam convicinis. Item in eodem Regno manifeste heretici et scismatici confoventur, t e r r a r u m profugi aliarum. Ecce ipsa Regina Ungarie est Cumana, pro-ximi parentes eius gentiles sünt et f u e r u n t . Due filie Regis Ungarie R u t h e n i s , qui sunt s c i s m a t i c i , desponsate fuerunt.

Soror iuvenis huius Regis Vathatio est tradita , Ecclesie ini-mico.

Rutheni sunt scismatici, et T a r t a r o r u m nichilominus servitores. Lethwani et P r u t h c n i velud gentiles plures Epi-scopatus Polonie iam penitus deleverunt.

Isti sunt parietes proximi n o b i s , in q u i b u s , cum arde-a n t , rem nostrarde-am arde-agi sine dubio iarde-am videmus. Ut ergo de Principibus Teutonie taceamus, adeo in se sunt divisi, ut su-periorem habere non i n t e n d a n t , quod desolationem et de-structionem sue t e r r e unus ab altero expectare videtur. Unde ad Christianitatem in nostris p a r t i b u s d e f e n d e n d a m , vei ad d a m p n a transmaritimarum partium propulsanda inhabiles sunt omnimodo. Soli Regno Boemie imminere videtur in par-tibus nostris defensio fidei Christiane. Certe per has terras fnit introitus T a r t a r o r u m , et iterum expectatur. Nisi ergo ve-stra p a t e r n a providentia cavere voluerit periculis iam vici-nis, sic studens in acquisitione terre s a n c t e , quod non relin-quat in periculo t e r r a s i s t a s ; volentes vitare Karibdim in Cillam utique incidemus.

Ue Clero vero s c r i b i m u s i t a vobis, quod in illis quidem, que sunt de vita et honestate e o r n m , satis in aliis Conciliis est provisum. De quibusdam vero emergentibus in terris no-stris et nobis vicinis, nescimus autem, si sint generalia apud o m n e s , credimus ita esse : quod quoad paucitatem beneficio-rum et eobeneficio-rum tenuitatem nimietas e s t , qui g a u d e r e volunt privilegio clericali, ex quo nobis, qui Prelati sumus, maxima perplexio consuevit oriri. Cum enim talibus provideri non p o s s i t , coguntur mendicare in opprobrium ordinis clerica-lis; vei quod deterius est, nolentes fodere, artes mechanicas nescientes, quarum commercio vitám d u c a n t , ad f ú r t a;

la-quandoque traduntur Episcopis, quorum tandem careerem evadentes, perseverantes tamen in malicia consveta, interim deprehensi suppliciis d e p u t a n t u r , manibus indieantium et consentientium icquinatis, adeo ut multitudinem eff'renatam propter hoc accidat aliquando denunciari excominunicatio-nis vinculum incidisse, propter 'quod inter P r e l a t o s et laicos frequenter scandalum suscitatur. P l a e e a t ergo Sauetitati Ve-stre, ex quo t a n t a est distantia Episcoporum in partibus no-stris, quod de facili ad degradacioncm talium eonvenire non possint, iu talibus casibus, ubi incorrigibiles inveniuntur cle-rici, primo, secundo, et tertio in factis enormibus deprehensi, v a l e a t Episeopus sine convocatione Episcoporum eos solus in sua sollempni Synodo , a p p r o b a n t e ipsa S y n o d o , degra-d a r e , vei aliter propter multitudegra-dinem ipsos clericos capien-tium, sine difficilli accessu Curie Romane, ipsis laicis vestra studeat paternitas in absolutionis beneficio providere.

Sunt alia vero, in quibus Clerum et Ecclesias se-culares, conventuales, seu parochiales adeo contingit offendi, quod Sedem Apostolicam ab huiusmodi filiabus iam non oporteat expectare, quod crescant, cum eas cotidie in rebus et iuribus minui et decrescere videamus. Illa enim ostensio, que per Dominum in Evangelio et per Moysen in Veteri Te-stamento leprosorum sacerdotibus d e b e b a t u r , per quam pec-cantium confessio intelligitur, de mcdio est sublaía. Predica-tionis verbum, quod eis in commisso sibi populo competebat, audiri contempnitur ab eisdem. I p s a s Conventuales et paro-chiales ecclesias in diebus dominicis et festivis non contin-git a populo frequentari, et hoc maximé in civitatibus et op-pidis, ubi predicatores et minores domicilia sua babent : so-lent enim dicti f r a t r e s primo diluculo dicere missas suas, usque ad horam tertiam non c e s s a n d o , preter unam autem, quam dicunt solempniter in Conventu, legendo breviter con-tinuant plures missas, et quoniam gaudent brevitate moderni, populus querit pocius missas a l i a s , conventualibus et parro-chialibus ecclesiis pretermissis. Consueverunt etiam dictis missis f r a t r e s detinere populum per sermonem, quare alias ecclesias non visitant, ut deberent. Consveverunt etiam dare indulgentiam d u o r u m , trium, quatuor, decem et plurium

an-norum in diebus solenipnitatum s n a r n m , et per octavas ea-rurn, de indulgentiis, quas a singulis Episcopis coliigere con-sveverunt. Yidinnis etiam quasdam litteras papales, quas ha-b e n t , indulgentiarum cotidie centum dierum e i s , qui visita-verint ecclesias eorumdem. In quibus omnibus non solum ec-clesiis civitatum i p s a r u m , sed eciam Liminibus Sanctorum Apostolorum Petri et P a u l i et aliorum Sanctorum, que exinde non f r e q u e n t a n t u r , sicut prius consuetum f u e r a t , non modi-cum derogatur. Vobis eciam , páter r e v e r e n d e , et aliis con-frairibus vestris et Coepiscopis , Legatis eciam a l a t e r e ve-stro missis, non bene sedere videtur, quod cum in cotidianis predicationibus vestris et nostris non plus, quam q u a d r a g i n t a dies dare c o n s u e v e r i m u s , eorum auctoritas excellere nos vi-detur. Quid ergo restat f a c i e n d u m , immo nichil aliud fit co-tidie, nisi quod nomen fratrum patribus preiudicet, sacerdo-tibus videlicet, Episcopis, immo v o b i s , et pastores admodum dici non d e b e a m u s , nec oporteat vultum agnoscere pecoris nostri in confessionibus, nec pabulum eis predicationis affere, nec curare infirmum, nec consolidare confractum , cum ipsi de biis omnibus, nobis invitis et irrequisitis se cotidie intro-m i t t a n t , privilegiatos se in eo per Sedeintro-m Apostolicaintro-m asse-ventes. Unde quia non communicamus vivis, nec eciam communicamus defunctis, sive in oblationibus, sive in c a n o n i c a p o r -lione. Hinc enim d i d i fratres in civitatibus quasi omniumho-minum sepulturas habent. Semen clericorum quod in testa-mentis quandoque s t e t e r a t , nunc a testatesta-mentis dinoscitur penitus cecidisse, et l e g a t a sunt ab eis penitus relegata.

Hec quidem sunt d a m p n a , que clerus sustinet ab eis-d e m ; exineis-de autem plura inconvenientia subsecuntur. Certe cum Dominus Beato P e t r o Apostolo simul commiserit ius li-gandi atque solvendi, et cum contrariorum esse d e b e a t ea-dem disciplina, m i r a m u r , qualiter ius solvendi h a b e r e se di-cant, cum non h a b e a n t ius ligandi, nec etiam h a b e r e v e l l e n t ; cum etsi committatur eis etiam ab E p i s c o p i s , quod aliquem excommunicent, reddunt se difficiles tamquam exemptos : ti-ment enim ex hoc eis displicere, contra quos hoc esset forsi-t a m faciendum. Volunforsi-t quidem bibere calicem vini meri, cum

tamen plenius sit mixto, et fex eius non sit exinanita, bibén-dam illám clericis relinquentes. Videntur enim dicti fratrea

litatem cure percipiunt, et eius periculum recusantes habere, presunt sine sollicitudine, honorem cure h a b e n t e s sine onere et sine discriminis proprii periculo, agnoscentes erimina aliorum. Item auctoritas eorum in confessionibus audiendis p e -nitentiariorum vestrorum videtur excedere potestatem. Ilii enim remittunt a d nos absolutos pro penitentia ioiungenda : isti vero absolvunt et iniungunt penitentias sine nobis. Le-gati a latere vestro missi leLe-gationis sue termioos exeuntes, Archiepiscopi et Episcopi extra suas Dioceses de absolvendo et ligando intromittere se non p o s s u n t : f r a i r e s vero ad quas-cumque terras v e n i u n t , iniungunt penitentias et absolvunt, excellentes in hac iurisdiccione omnes iurisdicciones ordina rias, et eciam delegatas. In hiis omnibus consilium vires no-stras e x c e d i t : sed vestrum est pocius providere, quod et Pre-latorum et Cleri auctoritas conservetur, et nichilominus iam sanctorum ordinum multitudo maxima valeat sustentari, mé-diám forte viam tenendo inter dominum Innocentium papam 1III. et III. A l e x a n d r u m , quorum u n u s pro c l e r o , altér pro f r a t r i b u s s u a s constitutiones dinoscitur edidisse.

Quoniam autem iniunxistis n o b i s , aliquid consilii no-stri in m a r e m a g n u m diseretionis vestre presumimus instil-lare, videlicet quod a confessionibus audiendis quoad con-sulendum non a r c e a n t u r f r a t r e s , sed pro absolutionibus et penitentiis iniungendis remittant nichilominus confitentes ad legitimos sacerdotes. Et quamvis fratres alias sunt exempti, ta-men quoad confessiones a u d i e n d u m , et etiam predicandum eligantur ab Episcopis tantum , qui ad hoc ab ipsis habiles et ydonei iudicentur, habentibus potestatem eos, qui secus presumpseriut, per censuram ecclesiasticam compescendi, et eciam predicationis silentium imponendi perpetuo eis, qui in predicationibus suis clero d e t r a h e r e consueverunt.

Ne autem, sicut dictum est s u p r a , populus in predica-tione f r a t r u m distrahatur a missis in propriis parochiis au-diendis, statuere potestis, ut ab ipsis f r a t r i b u s tantum in pa-rochiis predicetur, nisi forsan in fratrum festivitatibus, dedi-cationis videlicet et patroni, sub cuius titulo speciali eorum ecclesia est f u n d a t a . Videtur eciam, quod cum ordines isti super p a u p e r t a t e m et mendicitatem penitus sint fundati,

ni-chil propriis manibus laborantes ; cum hoc sine maximo mun-Ui preiudicio stare non possit, quod qui non laborat, mandu-cet; et hoc in multitudine uimium effrenata, prohibere merito debeatis, et eciam Episcopis, ut prohibeant, potestatem d a r e , ne Conventum accipiant in locis o m n i b u s , ubi placeat. Ubi autem hoc fieri possit et d e b e a t , fiat requisita et a c c e p t a E-piscopi voluntate.

Item, páter et domine reverende, discrecio vestra sciat, quod eciam a b aliis quibusdam religiosis Monasteriis parochiales ecclesie diminuuntnr ex eo, quodlaici, qui j u s p a t r o -natus habent in e i s d e m , religiosis Monasteriis illud dare so-l e n t ; cuius occasione predicta M o n a s t e r i a , parte reddituum ipsius ecclesie sibimet r e s e r v a t a , secularibus clericis, quos presentant, vix tantum relinquunt, ut taceamus de hospitalitate servanda, quod sufficere sibi possint. P r e s e n t a n t eciam quan-doque religiosos ordinis sui, dicentes ex privilegio Sedis Apo-stolice hoc eis licere , et revocant eos quando v o l u n t , forte alia non de causa, nisi quod cum eis pro velle suo bona

In document H U N G Á R I ÁÉ H I S T O R 1 C A. (Pldal 27-96)