ADORATIO-N E C R U C I S C H R I S T I . /tCath. Crucem Chriftijin'qua fpíe y l pepenait, vei etiam ejus effigi-em adorare, nonne infígniseft ido-lolatria ? Hoc autem vos facitis Ca-tho'iei, üt legere eft apud Gretferu Jefuitam lib. i. de cruce, c. 49.
Cathol. Miror ego te, mi amice, quödpoft cotcollyria adhibita
eti-D am
« M ( 7 4 ) M »
r.m minus redié vídcas. Scire debe»
res, ctncem, in quaSalyator nofter pependit, dupliciter confiderari_i poíTc. imó. üt in opprobrium prae-parata fűit á j u d s i s , juxta-allud Sá-pién. 2. j f . 20. mortt turpijjima con-demnemxs eum. Et íic utiq; nou eft honoranda. 2 S . üt ex Dei elédio-ne, & intentione fűit inftrumentum rcdempnonis h u m a n s , per quod nos Chriftus liberaret, & in quo ve-lut altari, dehoftibus, diabolo, &
peccatis mum'pharéc , fandiifimo fuo corpore illud tangens, & fan-gvíne perfundens : quomodo ram ipfam cruceni, qcam omnes ejus particulas tanqua fandiffimas C h r i -fti Reliquias vencramur,&in ea glo-riamur cuin Apoftolo ad Galat.6.
^.14. mihi a fiit glóriánnisi in cruct Domini nofiri JEfu Cbrifli,
Q u ő d verd crux Chrifti íic acce-pts adoranda fit, adoratione fcili-cet refpediva , probatür omnibus illis argumentis, quibus hadenu^
cul-éultum facrarű Imaginum, acRdi-quiarumftabilivi. Cüm enim crux, in qua Chriíhis pependít, fpeftari poífit vei quatenus attigit Chriftu, 8c ejus fangvine perfufa eft,sícq- in-ter facras Reliquias pr®cípuarepu-tatur; vei quatenus eft imago Chri-fti Domini cruciíixi, leu próut re-pr®fenrat Chriftum Dominum per modum crucis in ipfa exteríumj quomodo dicitur imago Chrifti, ficut & c®ter® cruces pro imagíni-bus Chrifti crucifixi habentnr, o-mnesill® fatiofies fvadent,crucem Chrifti adorandam eíFe.
Rationes: tamen etiam fpeciales pro adoratione Crucis funt non pane®. Primo enim , üt ex Sacris Scripturisconftat, Chriftus crnccm fp^nte elegit üt altare fummifaeri-ficii, q .o placaretur Deus 3 üt fca-lamfibi ipíi ad Regnum 3 üt inftru-mentunv Überationis Generis hu-mani; ac demum üt inftrumentuni, huo diabolum vinceret, & dceo
trí-• w c 75 ) w »
umpharet. Ex quo iequitur crucé illám veram á Dco mirificé fuifle honoratam,& nobis omnibus ama-bilem, & venerabilem efle debere.
Quödfponte illan) elegerit, te-ftatur Ifaias c.53. ibi. oblatus ejl, quia ipfe voluit. Quöd crux fuerit ara fa-criíicii , conftat ex Apoftolo ad Hebr.7. ubi Chriftus crucifixus di»
citur l'ummnm facrificium. Unde ad Colof. 1. dicitur : pacificans per Jangvinem crucis ejus, id eft, per
fan-gvinemejus incruce quail in altari fufum. Quöd crux fcaia fueritChri-íto ad Regnum , habetur Joan, iá-nunc princeps hujus mundi cjicietur fo-ras, & ego (i exalt at us fuero d terra, 0-tnnia traham ad meipfum. Hoc auteni dice bat, qua morte ejfet moriturus. Et ad Philip. 2- Humiliavit femetipfum faBus obedient uf% ad mortem ,
mor-tem aumor-tem crucis, propter quod Ó* De-its éxaltavit iUumi Quöd fuerit in-ftrumenrum liberation's, colligitur turn ex illo ad Eph. 2.^.16. ut
recon-eiliet
•wr 77 )M»
tiliet ambos in uno corpore Deo per eru-eem&c. tumex c. i.adColof.pau-16 ante cit. turn deniq; ex pluribus figuris, quas receníet Joan. Dama-fcenuslib. 4. de Fide, c. 12. Quöd crucé diabolum vicerit, docetc.2.
ad Colof.his verbis : chirographum decreti , quod erűt contr avium nobitt
túlit de medio, affigens illud cruci, ex-JJolians principatus, ér potejlates,
tra-duxit palám , &• confidenter, trium-phant i'dot in femetipfo.
Secundő,quia quando ad Philip.
2.^.10. dicitur : in nomine JESIJ 0-tnne genu Jíeilatur, prxcipitnr adora-tio ipfius etiam nominis JEfu, 8c non íolüm rei fignificat® per illud.
Ergo etiam crux Chrifti eft adoran-da :etenim utrinlq;eadem eft ratio, nempe connexio cum Chrifto Do-mino, ejufqj reprrefentatio.
. Tertiö, nam ab ipfo exordíoEc' clefíae,dum odio C-entilium, & Ju-das orum crux Ch rifti latebat,
Chri-D z
ftia-. „ 4 1 ( 7 5 m ftianí un funt imagine crucis, five itt materia ftabili, üt iigno, lapidc,&c.
Sive in íigno manu formato inaere.
Poftquam autem an. Doni. 325. Im-perii Conllantini M. 16. Helena
Conftantini mater divinis monita vifionibus Beatifíim® Crucis iignií, in quo falus mundi pependit, apud Hieroiblymam reperit,tanta in ve-ntratione habirum fűit, ut tefteS.
Chryfoft. homil. Que A Chriftus fit De-ns , qui parum ex illo habere potc-rant, auroincluderent,& cervicibus imponerent, nempe veluti rem fum-maadmiratione,& veneratione di-gnam. Quia, üt Damafcenus loc.
CÍr. feribit: hocingentisprctii lignunty Ac vtnerandum, in quo Chriftus Jeipfutn far ifeii causíi pro nobis obtulit, ut ex
SanBo corporis, <&* jangvinis contnBu fanBiftcatum optimo jure adorari debet„
Sin.ilia habentaFii Patres Gra?ri,&
Latinrcopioséab au&oribus paífim alleoatí. En perpetuum nfum Ec-clefiae in veneratione Crucis Chrj-fti;
M ( 79
fti; PatruRi tetlimonia: quibusad-di poteft etiam oracuímn ilíud ex lib. 6. Carminum Sybi!linorüni_í> : Ejt lignit íelixjn quo Deus ipje ptptndii : miraculofam Sandaí crucis inven-tionem, ejuíq; exaltationem: qui-bus multö validiüs vcritasCathoii-ca fyadetui', quam diabolicus tims error probariunquampofiit. Accc-dunt ad hcECtot Sacroruin Concí-iiorum ,& antiquiffinioríí ChriíHa-norum Imperatorum decreta , qui-bus veneratio Sandx Crucis no-bis proponirur; tot deniq; prodi-giofae ejufdem appaririones, inter quas prima illa, & celeberrima fait, dum Conftantino Magnó crux in aere apparuit, verbis illis honorata:
in hocfigno í>ince$. Non vides verita-teín? cobyrio ocnlos inunge.
Acath. Utut haec fint: á erimine idololatriae exeufare non p .íTum eos, qui adorareut daemonem, qui fub fpecie crucifixi apparcret. Hoc autem doCent Dodorcs Catholici,
D 4 cx
mc 80 )m»
ex quorum numero eft etiam Ga-biiéi Vafquez ^.p.difp. uo.c.y. di-ccns , quőd hoc fine peccato fieri pofiit: itaq; docent idololatiiam.
Cathol. Itcrum mendaciorum pa-ttern fcqueris, vei ingenrem tuam hebetiidinein prodis. Nuliibienim hoc docent Catholici, quőd dae-mon adorari pofiit fub quacunque fpecie.- fed longéaliud. Brevitaris gratiá lolürii fententíam Gabrielis Vaíqttez T heológí cximíí afFeram.
Qiisrit is loc. á tecit. an fitpecca-tum adorareradiu luniinis vei fpe-ciem crucifixi, fub qua dámonae-Jitefcit ? qtiod non eft idem , ac quaerere : utrum peccatum íir ado-rare daemonem fub radio Iuminis, vei fpecie crucifixi? ergo etia cüm n. 33. refpondet talem adoratione pofié ab idololatria exculari, non cicit, quőd daemon pofiit finé pec-cato fub fpecie crucifixi adorari_j.
S'cut fi diabolus fub imagine tui pa-tris laceat, 8c tuinvincibiliterigno-rans
, . m( 81 jM»
ransibie/Tediaboiuni, dícas: ide eft meus chariífimus páter, dícísne dia-bolum efle tuiim patrem? Hoc non admittis, quia fentis aniwvm tuum,
& intcntionem in tali caíu di-ngi ferríq, in verum tuum patrem, quemimagó repraefentat; non ve-rő indiabolum, qui nec reprasfenta.
tur ab imagine illa , nec cognofcí-iur ibi latere. Ita etiam Vafquez cum aliis Catholicis ait, in diöo ca-funon adorari daemoneni,9»w (in-q uit) affe&us interior, (in-qui fenur in ex-cellent i am apprehenfam rei, quam aclo-ramus, diri git omne opus exterioris ada-tat ionis, talis % virtutis ejl, ut illud ex-ttrius fignum in Deum ipfum transferre, fr dirigere pojfit: atq3 ita ex intentione tmimifmcera, & pura quodlibet exteri-ús opus eji vere religionis: ficut ergo ho-hto per lapidem, aut in lapi de pot ejl De-um hac fmcera fide colere itd , fit etiam in radio luminis, quod apparet, poterit ex re8a circa Deum intentione ajje-Bu ipfum venerari : ér quamvis ibi ef
4 t ( 52
fit dámon i ipfi nullo modof aut ajfieBuf jervitutis, aut externa not a fubmijfwnis
exbiberetur, Itáille,& refté5 ac Chri-ftiané, quia üt jam fuperiüs á me au-divifti, laus& cultus, ejúfq; diverfi-tas in animi fenfu confiftit, quó da-mns laúdetn aíicui propter excel-lentiamillius. Cümigiturindi&o cafu animus & intentio adörantis fpeciem crucifixi, nontendat indae-monern, fed in fpeciem, & Chriftum crucifixum, & quidem itá, ut totá ratio hujus adorationis fit ipfeChri-ftus Dominus , non adoratur dae-mon, Imö nec poteft tendere in d®monem: quia voluntas fequitur apprehenfioné inteüeftűs juxtail-lud: nihil volitum, quin cognitum-JS.
cüm ergo in tali cafu rntelleftus ni-hil cogitet de daemone, nequit aftus voluntatis in ilium ferri. Non vi-des,quöd hic nulla fit idololatria?
& non agnofcrs te perverfum calu-mnlatprem eíTe ? collyrio utere, ,
mc 83 m
Acathol Eft adhuc aliquíd, quod quídem ad cukum Sandorum & i -maginom, vei Reliquiarum non per-t í n e per-t , videper-tur per-tarrien idoloiaper-triam fápere quod Cornelius a L a p i d e _ s Commentator in caput 7. Epift. S.
Pauli adHebr. foi. 7. docet Sacer-dotem facriiicaiuem majorem die y i d í m á , id eft , ipfo Chrifto.
Cíiibol. Si aliquando, nunc certé ingentem teiropoftorem,vei omnis r e d ® intelligentia? Sacrarum Scri-pturarura expertem oftendis. Si e-íiim Cornelium á Lapidc legifti, cit. loc. exponit Or. 7. cjufdem capi-tis d i d ® epiftolae, qui fic fonat: fine
till a (intern contradiction? , quod mim
mhs eft, dmeliore (juxta Graecum
ma-fore, prxflantiore ) bene die it ur. Quod eft fccundum argumentum Apofto-li, quo probatur pratcelletitia Chri-fti prm Aarone: quafi diceret: Mel-chiledec, qui .fűit Chrifti typus, be-nedixir Abrahamo, & toti ejus pro-g e a i e i , ac confequcntei etiam
Lc-•WC
84 ) & •yítis, & Saccrdotibus Aaronicis 2 ergo tani ipfe, quám Chriftus, quem reprazfentabát, iisdem fiiír dignior, ti prazftantior: quia omnium, con-feíuone, major eft, qui benedicit, il-ló, qui benedicitur.
Contra hoc objicit íibi Corneli-us á Lapidc : Sacerdos (inquit ) in Mi (fa Jkpe figno erucis benedicit corpus Chrifti, cum tamen longe silo fit minor ; 8t dupüciter objedionem folvit_».
Imő. ait, has benedidiones non cf-fcaliud , quám eíFormationes figni crucis fuper corpore Chrifti, qnas non adhibenturad hoc, ut Chrifto jpíi benedicamus, fed ut his repraz-fentemus crucem Chrifti, per eám-f que,acChriftum ipfum crucifixum!
quaíi vidimam noftram á Deo raci-:
té petamus, ut ipfe nobis benedicat.j addit, Sacerdotem NB. quote-nus gtrit perfonam Chrijii facrijicantis1
NB. quodumnjodo majorem erfe Chriftoj ipfo faerifteato: in omni enim facrijicid Sacerdos major eft fuo viclimd, quam
tfiert
•WC 85
cffert. Perperam igitur refers ver-ba Cornelii,qui nulíibi dicit abfolu-té & fimpliciter, Sacerdotem faeri-ficantcm majorem Chrifto, fed cum
a d d í t o : quatenus geritperjbnam
Cbri-Jli; ubi nulla idólolatria, neq, ül-Jum inconveniens appáret, led veri-tas dídis S. Pauli conformis, quia Saccrdos quatenus gerit perfonam Chrifti, moraliter una perlbna cum eodem cenfetur, íicut Legátus gis cenfetur eadem perfona cum Re-ge: quid autem mirum, quőd Chri-ftus fit major fe ipfo fub diverfa ra-tione, eüm ipfe dicat Joan. 4.-^.14.
' 28. Pater major me ejl, cüm tamen in-feriüs. c. 5. Jr. 10. & 30. affirmet:
Ego, <&• Pater unum fumus. Q u o m o
-do verőPatcrmajor, qium Filius, fiambo unum funt ? Chriftus di-citur idem cum Patre íecundüm Deitatem , minor autem Patre, &
confequenter etiam feipfoüt Deo, fecundüm humanitatem. Cüm igi-tui Cornelius á Lapide Sacerdotem
non
* § ( 86 ) t f c
non fimpliciter & abfoluté dicae majorem Chrifto üt viftimá, fed cum addito : quatenusgtritperjonam Chrifti ficrificantit (quod eft dicere Chriftum üt facrificantem fe ipfo üt viftimá efle majorem ) quis hoc, nisi rudiffimus,improbare poterit?
maximé cüm Chriftus folüm üt ho^
njo. non quatenus Deus fit viftima j ficut non üt Deus, fed tantüm üc homo eft mortnus. Accedit ad baec, quőd Cornelius á Lapide in illa íua propoíitíone addat quo-d ammo quo-dó: quoquo-d non íígnificat ab-folutam mnjorit.itcm , fed fecun-düm qníd, &quo ad aüquam dun-t. xat rationem. Et hoc facilé in-telligeres, fi vei leviter tinftus eíTes ícicnriá Phi'oíbphícá, & Theoío-gicá.Non advértis tuamcscitatem?
CO'ly rium adhibe.
Quod'ut ina mentis tus caécirate exintegro tollat, atqucitá te illu-minct,uterrores,quianiflium tuum ním urn obfederant, condenando, y a i u t e m an)pie&.xisJ
Ií\-I N D E X R E R U M .
JjTioyatio ,feu cultus quid) ér qmtú*
St p/ex ? pdg. Í.
Kuli us latria foli Deo delitus. 3.
Tejtimonia Script ura pro cultu
Sanlíe-<. rum. - i. 4. f.
tlnde diverfta.s cult ás dejumatsr ? 7. 8 q.
City Petrus récufánit adorationem Came-lit } <é" Angelus S. Joann. A^ftoli ?
i 13-
14-Sana dóHrina Petri Patmany dé ndor4-tione SS. Etuhnriflia. if. 16, tylenditur error Acatholitorum circa
cul-tum B. V.
item de Lokore a Si cilia Ugatis Papa
ex-h i t i t O . , 7 . l g ,
%aníioru>n int>ocatib fícita , ér tökeit a.
21. 12.
Diluuntur Acatbolicorum argument a s . x?. 24. é*c*
Sacra imagines oekeranda. 31. 3<*.."?í%
Nonomnet imagines funt idola. 26.^7-//re.
Judai, Ó" Gentiles m Scriptura reprebenjt bábuért fimulacra proDüt-W^o.&c.
INDEX BEFUM.
Quomedo colend* imagines. 41.
Etiam imago IS. Trimtatis pingi potejl.
rá. Í7.
SanBorum Re liquid veneranda. $p. 60.
Refelluntur Acatlohcorum argument a f>.
68. 69.
Crux Chrifti adnranda ejf. 7*.
Cornelius a J afidcin c. 7. fíeh.docet ve-pam & Apojiolicam doBrinam^S*
pag. 83. 84. é^t*