...Á -? cfli/nÜ
/
COLLYRIUM
A D G ü R A N D O S Q U O R U N -
Ö U L T U M SANCTORUM, SÁCRARUMIMAGINUM,ET .
JtEI IQÜI AR*ÜM, NEC NON*
1 C R U C IS CtíR IS t i • p i caeeutientés oculoft, '
y ' Öjerá. - f ><»
T.P.GABRIELLS SZERDAHELYI
i . « • 9 . v rrt i • V.
f ' f — ,
£ Á U L I L E O P O Í T Ü I M E D N Y A N S Z K Y
Lib.Bar.de MEDGYES, Equitis Aurati,Sac. Caefar. Reeiajq;
MajefiatisCameraeHtingaricyCoBníiarii,
&Inclyt3e Camera'is Adminiílratio- nis Scepufieníis Adminifira.
tnris inhicero da^m.
C AS SO /^F, Typt Acnáemicit,
per Jo.Hecr.Frauejiheiiji> 172 4*
i
"C ^ '
I
# ) »
A d benevolilm Leéfcorcm.
F
t difiig titopinor ,
éenevolt LeBor^decernperfpicilia papyro in formait*
Libelli confute ara i6?p. imprejjat quibus iotidem propofitiones partim ex li- brit DoBorum Catboticorum Cxcerptas,pay- tim turpi commento confiBas quidam Pre- dicant Cahinijiicut Hungarico idiómátS inferuit, utper itta cerneretur, utrum in tuhu Sanclorum , Sacrarum imaginum, ac
•feli qui arum -, quem iidem DoBores profi- tentur, ah fit ido/olatria } Aliut quotp ejus- eLem furfuris Sycopbantd Caffome nej'cio quo ttflro nuper percitus, ut illi canellationi in*
fijieret, colojjum in medio Urbts Honori Vir- gtnix Deipetra non dudum ereBum ludibrio babenu non eft veritut infame fcbediafma fub noBit tenebris eidem ajfgere, in quo
nos Catbo/icot idó/o/atrix injimulavet 9.
IItrwnq, opus omni ratiove carenx ,fo!fs%
pregnáns calumniis, nonfcientiamauHo- ris, fed ingentem mentis cecitatem pró- bát : ut ziel ideo merítő cmtemnendum potius , quam ysfeliendum foyet, nifi ttqui-
§ 2 tat
^ w Tuo ardentijfiimo longe minus> jíd mutuato /! Tua digniiate tumine illu- firius) qudm quid ex fi habét. Vive incolttmis quam diutijfime, ár* pro fiam vore, q'.ttm erga véritatem fap (numero ojiendijii, Numen aternum Te perpe- tun finvoribus profequatur, ltd ani«
ptojineerovovet
H O N Q R I T U Q
Addiftiflimuí
Gábriel Szerdahelyi, c Soc. JESU.
<T>4XS I.
$> I.
DE CULTU SAN,
C T O R U M . /t'Catholic us. Cur yos Cathplici
« / \ l puroshomines,lícétSan&o|
adoratis, cum Denter.6. préf'cipiát Deus ' Úominum De'um iuum aaordr bís, & ill/foli ferities f '(^uae verba re- petuntur Matt.4. & negans Chriftu$
diabolo adorationem V videtur do*
cuiiTe,nullicreaturae eompetcre poí- ie adorationcm, fed foil Deo. Ilii- dé étiam Ápoft: 1. ad Tim. 1. áit";
SóliDeo honor, & gloria.
Catkolicus. N ® tu, mi amice,c®cu»
efle videris, fi enim yifu deftitutus non éíTes,adverteres adóra tione, fi- ve cultSaliud npn efle,quámnptá&
fignificatíon6 fubmiflionis erga al- tcrius perfon® exccllentia, (íve dU
A . gnití!
gnltaté: c&m verő culcus 8í honor debeatur perfonae propter excelleri- tia ejus, tot eífe fpecies adorationís j quotfunt fpecies excellentiae. Haec alia eft diyina & infinita, cui refpon- det prima fpecies cultus , quae á Theologisdicitur latria. <Al,a e x~ cellentiaeft humana, confiftens in humanis Virtutibus, dignitatibus >
Gradibus &c, cui correfpondet fe£
cunda fpecies cukus civilis, & ob- fervatio quaedam humana. Quam- vis haec vAriédividipoflÍt,utdocet Ariftot. lib.g/ Ethic, c. a. cum ali- us honor debeatur patri, alius Prin- cipi, alius Praeceptori, alius Sapien- ti&erudito&c, Alia deniq; excel- lentia eft media inter diviná, & hu- manam: qualis eft gratia, & gloria San&orum: iftaenim funt donafu- pernaturalia,&excellentiflima. Et fiuic excellentiae refpondet tertia fpecies cultus, quamTheologi vo- cant duliam. Quia verő inter fan- ttas crcaturas humanitas Chriftife- cun-
m< 3 m
cupdüm excelleptia puré crcatam, quam ex fe, aut ín fe habét, & Bea- tiffima Virgo Maria, pb excellenti- am íingulare,& maternitat£ Dei,eae- teris Sanctis praeeminet, ideo Theo- logi hanc tertiam fpecicm , quam yocant duliam, dividunt in duliani íimpliciter dittam, & hyperduüam,.
iftam huroaniratifecundüm feacce- ptae,&Dejparae tribuentes. ,
* Qyando igitur Deusfe folem a- dorarí prascipít, loquitur de culru latriae loliDeo debitae, & non Diis pentiu, autulli creaturae, ut vei ex illo ipfo Deuter.loco patet,cüm fta- tim^.14. fubjungat: Non ambulate pofi Deos alios ex Diis Gentium} qua cir-
cavosé-c. Talemautem cultuin la- triae petivifle daemoném á Chrifto íibi exhiberi, patet ex eo, quia is ja&avitfeDominum totius mundi.
Non vides? collyrium oculisiiline^
Certé plenae funt fcripturae.tanv veteris, quám novi Tcftamenri tc- ftimoniis,cultum 8c honoremJacriá
A 3 infe-
* » c 4 m
ipferiorcm creatae excellentiae cop.
ccdentibus. Paucafolum afferam:
Jofue 5. ig.cumjofueaudiviflet ab Angelö, quöd fit Princeps exer- citus Domini, cecidit frenus in ter-r ram> ér adorarts ait : Quid Dominus meus loquitur adfervumfuum ? Queqi cultum approbavit Angelus , imó jnájorem exegit, íubjungendo: foft ye calteamenta pedum tuorum, locus em mm, in quofias , fan&us eft ( fcilicet propter praeienriam Angeli)jecit%
Jofue, quod fibifsterat imperatum. I.
Reg. a8> Saul adoravit animam Sa- iBiiclisfibiapparentem. Certumau- t.em eft, non convcnire civilem ho«j norem aniniabiis defunftorum. 3, Reg. 18. Abdias v»r fan&us adora- vit Eliam pronus in terram: non u.
tiq; adoratione, & cultu mete civi- i i , quia quantum ad humanam ex- cellentiam, major erat Abdias,quarn Itlias, cum hie privatus homo, ille autem unus ex Principibus Regni
•fuerit; ergo propter iatriaicca do-
ha fupernaturalia,adeóq,3 plus quiiö fcuítu meré civilí. Dániel, x. poft- quam Propheta fomníum Regi Na- buchodonofori fapientiifimé expo- jfuiflet, tune I{ex Nabuchodonofor teci- dit in faeiem j'uam ( ait facer textus) fr Dánielem adoravit j fciiicet pro- pter donum interpretationisá Deo ipfi conceífum. Haec ex veteri Te- ftamento.
, jnnovoTeftana. ad Rom.g. TMQ.
hicitur: gloria ér honor omni operanti íonum. Apoc. 3. ír. 21. Chriftus die martyribus ait: Qpti vicerit, dabe ti fi dere mecumin throno meo,ficut ego via
ej, ér fedi turn pain mto in throno ejteti Joan. 12.^.16. Si quit mi hi miniftra- iterit j honorificabit ilium páter me uh Éxquibus conftat,Deum velleSan- ftos fuos laudari, & glorificari: cut ergo eísdem honor, ác veneratío e- ximia á nobis non déBeretúr í Non tides Kaec ? uteré colljrio.
Ut autem meliüsvideas, accípe étiam detnonftratíoncm ejusdcm
A 3 ver ÍF
fCrítatis ex praedíeiis Sacrarum Li*
terarum teftimoniís erutam. Illis reöé debctur honor, & reverentia, feucultus plusquám civilís, videli- cet dull®, in quibus reperitur fingu- laris qu®dám emirientía, & dignitas fuperriaturalis. Sed ifta reperitur in Sanöis An gel is, & hominibus. Er- go illis reftö defcrtur honor & re- verentia, feu culfus píusquám civí- lis. Minoreni itégare íión potes, quia fan&itas Angelorum & nomi- lium confiftit in illa emínentia, &
dígnieate fupernaturáli. Major etí- dnt eonftat intelligent!, quid fit á- doratíó ér eu ltus; nec cft aliud ( öt fuprá dixijqüániqu®dam fubmiflto Cxtrínfecös ngnificatd erga alterurri
ex recognitíone excellenti® ipfius: ' qu® excellentíá fi fit iricreata, eft cultus latn£; fi dfeata érfuperná*
turalís, eft cultus duli® , & major cultumcrécívilí.
death. Die mihi, unde illa diver- fitas adorationum defumatur ? nam ^
vide-
videtur efle idem utriusq; motívum:
cüm enim fan&i colantur propter éxcellcntiam quandam fupernatu- ralem, ultima ratio eos colendi eft éxcelléntiadivina. UndeáCatho- licis audímus, inq; éorüiü libris lc- gimus hujusmódi effata , & elogía:
Lttuí Deo , Virgin!% matrii Ad majo- rom Dei,Defy ara % Virgin!s Maria, é*o*
brniunt San&órumglóriám ér honorem.
ímó Deipará Vírgö etíam Dea ap- pellatuí, & eá, quae Dei funt, ill! ap- própriántur. Ergo vos parem glóri- ám , & reveréntiam exnibetis Deo, ác Virgíní Maríae, caeterisq-fanftis.
Cat hol. Nónnc jam didhim cft di- , i?erfas eft*e excelíentias, quascültus
refpicíunt, pro quarum díverfítate, cultus quoq; díveríus eft. Hinccöm excellentia San&óru, áC etíam Dei- paraé longé inferior fit, ütpöte erea- ta, quátn fit excellentia, & dignítas ijpfius Deí, tioii eó fnodó coli pof íunt Sanfti, qu6 colititr DEus, fed fhültö ínferiore, videlicet ut amici
A 4 Deí
, T U F T * *
Dei. Quamvis áutem excejlentiá Sanftorum neceíTarid reípicíat ex- ce.íeritíam propriá Dci, illa tamen ab hac realítcr diílinGra eft; ac pro- indeetiam motivum,five ratio co- icndí Deum re ipfa díftingyítur i.
motivo colendi Sanöos. Ideo i.
Faralíp. c. ag. tncadem ínclinatió- íie externa reperiuntur dúae divcrfas adoratíoncá, Deí nempe Bt Regis t dicitnr enim: BéneJixít omnis Ecete- fa Domino patrum fuorum, ér inelina- litruni fe, & adoraver unt Deum, é? de*
ináé Bigém. Ündt patet verbiim a- doratíonis eífe indifferens, &appíi- cabiíe ad hanc & íílam adoíatione, ficriq; determínatíoném ad hanc vei illám,- non per aflum externum, fed per internes, inteíle&üs & volunta- tis, itá üt prima fpecies adoratió- riis, five Iatria fóíi Deo conveniens, fit quaedam fumma voluntatis prö- jftratio & ihclinatio cum apprenen-
fidfte Dei üt prími principií, & ölti-*
rni fittis, a%aded funimi boni: fé-
cunda fpecíes, feu culrus civilís tie longé minor inclinatio voluntatis etun appreheníione cérta humans excellenciás : tertia deniq; fpecíes fit media quadam inclinatio volun- tatis cum appreheníiotie excellen- ti® píusquám human® , & minus quám divin®. Quid igitur mirum, quődaliquandoiifdem verbis dica- mus: LausDeo, & Beatft Virgini érti cum íaus& íaudis paritas non con- fiftat in verbis, fed in animifenfu, íjuó damus laudem Deo u,t Deo,Ma- ri® tanquam Matri Dei, & creature prxcipu® inter omnesSan&os&Aiv
f
elos in coeló : alioqui enim in cit<criptur® loco Écclefi® eadem a*
doratione aqoráfient Regem, quá Deum: quod falfum eft. Licét igi- tur interdum éadem verba ergaBea*
tam Vírginemadhibeantur,qu®a<i Deuhi ufurpantur, illa tamen fem*
per íóngé ínferiori fenfu,& a.ftimá*
tionc iumunűur érga Őeatiílimatti Virgincm, quám erga deum, periri-
A s . dc
s «HC io ) H »
de fere ut David Pfal. 81.^.6. etiam hon.ines appellat Deos: D/7 e/tó, ér flii Excelfi omms'érc. qu® tamen ver- ba non íecundum ®qualitatem, fed fecundum participatiónem íntelli- genda funt. Utíde dfgna nótattí funt verba illa S. Hilarii ad Conftantinu Impcratorem : fenfus^nonfermó cri- men eft. Hoc nifi & vos Acátholici obfervetís, vös ipfos crimini fubji- citisjdum veftrism carmitiibus Eli- fafcctham Angii® Reginam Deam nominatis : quod fíné blafphemia dici non poíTet, nisi nomen De® a- iiterfumeretur, quám communíter accípiíbleat vei in Seripttírá, vei a- pudEthnícos, Nővides, quámíne- pté íoqUarísPcollyrio ocuíos inuge.
Acath. Dulia Gr®cá vox fignifi- cat feryitutem, latria cultum. Mi- nus autem eft colere aliquem, quám ei ícivíre Í quia colímus etíam quales, & amicos; non autem fervi- mus, nisidominis.
Cathol. Ergone litem jam de vöce iao<f
4 t ( « . „ . ittoves ? quod non Thcologi, fed Gramatici eft. Caeterüm dulia non eft plus, quám íatria, quiaütlingvae Graecasperíti teftantur, juxta pro- fános au&ores idem fígnificant; fe- íundüm auterrí Scripturae * & Eccle*
íiae ufum longé major eft latria-, quám dulia: illa (iquidem non eft quilibet cultus , fed cultus fummas íervitütís; haec autem cultus cujus- cunq; fervítütísj , ,
Neq; obftat, qűód nön íímus féf- ViSan&orum periedé; quiafumus éorum fervi imperfe&é: dulia aut£
ex príma fua impofítíone fignificat quamíibet fcrvftutem, tam perfe- öani, quám ímperfe&arn. Dicitur
Í
ierfe&a íervitüs coru, qui id, quod unt, alterius funt, & operantur mo- tiab alio tam efHcienter, quám fina- liter, id eft, operantur propter do- minum, & ab ipfo domino moti tan- quam inftrumenta ad operandum, üt Arift. docet lib.i. Polit. c. 3. Im- perfecta fcrvitus eft eorum, qui aii-A 6 quid
«*sc i s ) 9 *
cjuid hor5habcnt,nŐ tamen omnia, ideft, quimoventurabalio aliquo modo, íícut apud Apoft. ad Galat.
4. infans dicitur nihil differre á fer- t ő i k é t fit döminus,quia movetur abalioeffeöivé: 0 contra is, qui re- git, diciturfervus eoru, quos régit, a. ad Cor.4. quia movetur ab álio finaliter. Itaq; nos etiátnfi non íi- mus fervi Sanöorum perfe&é, fu- mus tamen imperfe&éj quatenus il*
li nos movent, St juvant, ad bene o- peraridumexcmpl&fuőj&intereeP' froneapud Deum. UndeS.-Gregor.
lib. 3. Diaíog.c. 24. dicit,Sanfto Pe- trograta cfle fibi fervientium obfe-«
quia. Non vides errorem tuunv? én col'yrium^a.
Acatb. Curergo Petrus recufavit adorationeroGornelii A&. 7 o. iivqui- ens '.tfuia&egoipfibofflo fűin > Ange- lus e t ia m y cumj oa n. A po ft.j ad o ra r e ipfum vcllct, vide (inqait) nefece*
rií, conjtrvus tuus ego fun?; Tie unt
*&m Ap0c.fi2.Nec Angelus autem, ncc
4 » c 13 ; n »
nec Pétrus recufavit cultum latriae, quia hunc dare Cornelius, & Joan- j nes noluerunt. Solum ergoduliat /. cultum á íe repúíerunt.
Cathol. Ntín Jegifti S. Joan. Chry*
!> foftomum, tjui in éundeni loc. A&s air. Petrum ilium honorem recusáf- fe tum cx modeftia, tum maximé, quia tam profunda proftratiq pote- r rat Judaeis praeíentibus hujufmodi I eaerCmoni&infvetisquafi latreutica
| videri, ac proinde fcandalo efle_*;
I lmő Sí Hieronymuslib. contra Vi- gilantium eeniet^ quód Cornelius
• aliquid divinum putaveritPetro in- íj eífe * & ideo mcritó correöus eft.
I Angeli exemplum ante contra vos
| eft. Vei cnitri Joannes putavitenm, f qui íibi apparucrat, eífe Deum, vei
I Angelum? fi Deum,meritd repre-
;j henfus eft. Si Angelum, & tamen a- doravit, cur nös reprehendímur i
; vobis, quifacimtis, qüod Joannes
\ fccít. Quöd atitem Joannes corre- p &us fiierit, ratio príma eft ex S. Au-
A 7 guft.
« N ( H ) M i
,guft.q.6i.inGen. quia forté Ang6»
luVíjc apparuit, ut potuerit exifti- mariGhriftusí dixeratenimc.i. egs fumprimttSy é*novijfuftus, é" fyi mor*
fuuf, ér ecce fu^n vivms &c. o b q u o d potuít exíftimari Chriftus i ttifí ipfe explícuiíTet fe non eífe Chriftum: í»
deo corrigendus erátadorátor,notí propter" errorem ádorationís, fed propter errorem perfonse. Secnndi ratio eft ex S. Gregor. lib. 47. Mo--
*al.c.n.&hortiil.8. iri Eváng.quőd hasc probibitio profeda fit ex An*
geli modeftia, & erga Chriftí huma- nitatemreverentia. Quödindeet- iam apparet, quia düamvis Joannes ipfec. 19. femel audiriíTet: vidf,nt feceris &c. tamen c. 22. íterum voluit eundem Angelim adorare : intelli- gebat enim & fe redé facere adoran- d o , & Angelum redé facere recu.
fando. Tunc ergo vis fapientior ef- fetantis Eccleíiae Dodoribus, imó ipfo S. Joanne Apoftolo? Non vi-
nes in te iuperbam praefumptionÉ?
Adhibecollyrium. death.
W( 1 5 ) * *
Acath. Jam utcunq; video, ciil- tumSan£torun>,qualem mihicxpo- fuifti, non efle improbaridum. Sed nonne ídololatria eft aliqüid extra i Deuni, ejúfq; San&íífimum Fílium eodem mődo adorare, quo adorá- tur Deus? Hoc autem vos Catholi- cífacitis,quiaüt ín Hodoego Petri Pázmány lib. 1 1 . cap. imő & ih Concílio Tridentinö Sefi 13. c. 5.
I can. 6. legítur, Sdcrámentű Eucba^
ti (ti® nunc quoq; itá adorant Ca- thoh'ci, ficut ipfuni Chriftum.
Cathol. Hoc tu dicís, quia Caívini errörem fequerís, negando Chriftu I realiter prsfentem cum Dívinitate I fuáinhoc Sacramento* Cum verd X nos Catholici Verbum Dei in fcri-
í pturisrevelatum ample&entes, in- dubítanter credamus ibi fub fpecie- bus panis & vini proprié, re ípfa, &
veréChriftum toturn prsfentem ef- f e , non aliud ibi adoramus, quám Chriftum. Unde hic ingentcm tu-
^ am ftoliditatcm prodis, improban-
• do,
• w c i s ) n »
do , qüód Chriílum adoremus üt Deum, cüm is téré Deus fit, üt & tu fateri debes. JNegas quidern, &
perpéram negas, in hoc Sacramen- to veré, & real iter effe Ghriftunr, fed ft cit. cap. libri Petri Pázmány legiCes* & Crrori tuo pertinaciter adhaerere non télies, c)aré agnofce- res veritatemde reali Ghrifti prae- fcntia in eo Sacramento. In ipjfo étia® Concilio Trident, doftrinam hanc,A Fidei articufum cópiofis Sa- craruat feripturaru teftimoairs fta- biJitum invenires. Nunc vérö pen- los esecutienteshabes: collyrio il- lis fuccurre.
Acath. At etiam Reatam Mariam eodeHi adoraticrais genere colitis., dum in venrisBreviariis, Ófficiisqf canitis Í Maria mater gratia , mater mijericordia &C. felix cotli porta, cunt ramenjoan. to. Hr.j. &9- Chriftus iefblum nominet oftium, five por-r tant ejtifmodr. imd ipfum quoqj yeftrum Papam Agnum Dei appel-
«M( 17 ) 9 *
latis» & ab eodem íTufericordiant pétitis. itáenim legiturChron.par.
j.tit.ao.^.^.quöd Legati áSículisad Martínum Papa hoc nomine quar- turn miíiiyád genua ejuspröciderint*
tcrt|; excíamaverint: Agnus Dei, qui toll's feccatiti wfferere nobis, HXC au»
tem foil Cnrifto conveniunt juxta éundem S. J oa nem c. 1 .^.29. Quid- hi ergo idoiolátríam comittítis ? , Cutbol, O deteftandám cscitatl!
Hie certé néc' centoculus Árgus i- dololatriatn videret $ & til, cíím cé>
cus fis, ibi tenebras efle (juxta Scri-
Í
turam enim omne pecca.tum tene- rae liint) móré illius múlíéris a,Sc- heca mémorats, árbítrariíi Jain aüdiíli, ídololatriam efle, quandó tribuitur honor créaturaíjficutDeoj nee eaconfiílit in verbiq, autaliis fignis externisfed ín jmi fenfu, quódaihus horiórém créáturae, fiéut Dcó. Alióquín yéílri Poi'r® in An- glia eflent ídololatrs, tüm felífabé- tham Reginam fuam faepe Deam ap-pellent: neq; DavidPfal.Sr. potu-i iflet homines fine idololatria voca- re Deos: nec omnis Ecclefía lib. i . Paralip. c. 29. licité pottrilTeteadetn corporis inclínatiöné addráre Re- gem, quá adóra vfc Öeutti. Meminb- ris autem íuperius dlfltorum, quöd dum nos de B. Dei Genitrice dici- mus: Teli* ccé/iptrtá) longé infetio- ri fenfu & aftimitioné hoc de illa dicimus V quám de Chrifto: de illa üt de hujiís matté ,qú® fofa fűit éíe- ' ö a , ut cum gigneret, qui morte fua,
éöelum , quod nobis per peccatuhi claufiimerat/referáyit:' de Chriflfo verő üt Redemptorc, ante cujus a«<
JTccnfum nemini mottalium coeli pi- tebant. Ignarus es ctíam troporupt Rhetoricorum, qui funt verbi, vél fcrmonis á propria fignificationein aliam curií virtatéthútxtiö. Curau- tem non pofiét cum vírtute diet porta coeli, éx cujus utero prodiit referator coelorum ?
Etiam locum S. Jfoannis cítatuni adui-
fidülteras, quia ibi Chriftus ioqyí- tur de oftio, per quod iAovile,nye inEcclefiamintratur. Tu hocigno- ras,quia per feneftram intráfti: quis itaq; fis, vide in eodem cap. Evan- geliiSan&i Joannis.
Ex his jám liquet omni videnti, quod nec Legati Sicilias commife- rint idololatriam j cümillinoneo fenfu dixeririt Papae: Agnus Dei, qui toltispeccata,c\VLÓ dicitur deChrifto, fed multó inferiori. Nec eft contra Scripturam facram , quod eum yo- caverint agnum Dei, quia apud cun- dcm Evangeliftam c. * i . 16. o- mnes Fideles dicuntur agni Dei per ilia verba ad Petrum i pafce agnos me- w. Aut quöd dixeririt: qui tollispec- cat a; omnibus namq; Apoftolis,eo- rűmq; fucceíToribus, ac proinde fpe- cialiter Capitibus Ecclcfis dixit Chriftus Joari.20. qmrum remiferi- tispeccata, remittuntur eis. Quid au- tem aliud eft remittere peccatum, quám tollere peccatum ? Nec per
4t( m
hoc erratunt Legati ilii,qiíód Pápá!
dixerínt i mifirere «oi//5quia juxta Regium Prophetam: jufti mifirieor- desfun^frmifiratotur. & Judaea.^.
23. tilos veri falvate de igné rapientes;
Aliis (lUttm tniferemini in timore. Ec te Deus v ult} ut & homines miferé- antur aíiorum hominum: ergopp- teft rogari homo ab aliquo, ut ejus- dem miíereátur. . Caeterüm haec o- mniamultŐ inferior! modo eonve- niunt homíni, quámChrífto, & Dep, üt fa;pe diöum eft. Etiam egeni A- cathoiici non rarő implorant fuo- rum patronorum nufericordiam>j, voce'qj incondita clamánt : mifirere nobis: Haec lippis etiam nóta funt;
Non vides ? collyrio utere.
Í ) É I N V O C A T I O N NE SANCTORUM.
tcaíh. Saltern non videó, qtio- modo vos Catholici invócá- re
fre Santtos jam mortuos poflitis, C&m illi noncognofcant viventimrí precésjuxra illudEcclef 9. Viventes ftiunt fe morituros, mortui verd nihil
noverunt amplius. & Ifan 69. Ábra*
hám nejcivit nos árr Ijracl ignoravif nos.
Etiam 4. Re^. 23. dicit Deus Joíias Regi: colli gam te adpatres tuos, utnon videant oculi tui omnia mala, qua in*
trodu&urus jumin loiUm ijluna.
Cathol. Non vides, quia ex ep po- pulo es, de quo dicit Sapiens c.a. # . 21. excdcavit eos malitia eorur/i, Non- ne Gen.48. ir* 16. Jacob Patriarcba nepotibusiuisbenedicens ait; An*
gtlus qui eruit me de omnibus malis, b'enedicatpueris ijlis, é" invocetur fnper eos nomen meum, nomina quofypatrum meorum ? Cujus textus íecunda pars loquitur de mortuis, ciim patrés JaT
cob jam tunc nonvixerint, quando is dixit invocanda nomina patrum fuorum. Quöd auteni Sanöi jam defun&i cognofcant vivcntium p re- ccs, patet ex illo Apoc. c. 5. f .8. Vi-
ghti qmtuor Sem ores ceti faunt coratq 'agno habentes finguli citharas^ é" pbialas aurtas plcnas odor áment orum^ qua. funt orationes SanBorum. Ubi per viginti quatuor feniores jnteI|igunturSan-
a i veterís & novi Teftameiiti, qui eo tempore, quo Joan. Apoft. h®c fcripfít,erant cumChrifto jncoelefti gloria. Prastereabenedicit S.Gre- gor. lib^.Djalog, c.3. 'QuideJl>quod nefciant, qui fcieniem omnia 3 Jciunt ? fed negarinon poteft, Deum a Bea- ds videri,feufciri,ciim Mat. 5. ^.8.
dicatur: Beatimundo corde,quoniam ipfiDeum vidcbunt: I. ad Cor. 3, ví- demus nunc per Jpeculum in anismet- te , tunc autem ( nempe dum beati erimüs) facie ad faciem i.Joann. 3.
Similes eierimus, quoniam videbimus eum^ficutiejl. Sed licét in Deo non viderent Beati prcces Fidclium ali- quando ad ipfos fundendas, poíTent tamen eas cognofcere per revelatio- nem peculiarem ipfius Dei, vcl An- gelorum. CumigiturS. Joanescit.
y |pco teftetüf, cos non latere oratio- j nesnoftras, necefleeít, ut vei hoc,
vei illó modo eas cognofcant. '
* Textus Scripture; quos in con- trarium adducís, non funtad noftru K propofitum. Noncnimdifputamus
denotitia,quam mortui habuerunt*
in veteri Teftaimento ante Chrifti ádventum,fed de notitia, quam ha- jbentinnovp Teftamcnto poftChri- fti afeenfum: & fpeciatim de noti- tja, quap nupc habent Sandi cuni Chriílo regnantes in coelefti glória.
Magna autem eft differentia inter hos,& veteris Teftamcnti mortuos:
quia mortui veteris Teftamenti non erant ante Chrifti mortem in ftatu beatitudinis, utvosquoq; fatemi-
• ni; animaeverő Sandorum,qui in
Í
novo Tcftamento moriuntur , ac etiam veterum San&orum jam íiint beatae, üt teftatur Apoftolus 2.Cor.5. Eph. 4. ir. 8. Chriftus Dominus Luc.23. ir. 43.
Deinde finguli illi textus loquun- tur
J m n ) m • túr de cognitione náturah, quoq ninrirüm naturaliter non cogno- ícant mórtui,quíd agant vivi j fícut nec viyi cogrtofcunt, quid agant mortüi. Ita verba illa expoiiunt Sándi Patres, aliíq; Scrlptüras in- terpre tes : quiaBeari in coelis riom- niíi fÜpernátűráliter fciunt , quid nos hjc agamus, nempé vei in Deo jformaliter, vei per rcyelationem di- yinaro«j9.
Ad 2 duty tamen Ifa. 69. dící etiam poteft cum S.HieronyriiQ, fenfum ílíiiis juxta praecedentia verba : Tu tnimpítternojier&c. eífe hunc: Abra- ham, Stlfaac non cognofcunt nos ampliüs ppo filíis fuis,íéd fpernunt,
&ab)íciunt propter peccata noftra.
Nondum vides, quomödo halluct- neris? collyrium ocutis illitie.
Aeath. i. adTim.a. dicitur: Units ejl mediator Dei, és* hominum, homo Chrijus/Ejus. Eph.2.^. 18. per iplu'm habemus acccííum ad patrém. Er- go fruftra adDcumrecyrrimus me- dian"
diantibus Sandis, xmó injuriam /a- íciunt Chrifto, qui praeteripfum ali- os mediatores apud Deum confti- tuunt—s.
' Cathol, Si tua confequentia vale- rct , S.PauIus fruftrancum aliquid égit, itnó injuriam Chrifto fecit, dumád Rom. 15.^.30. fcripfit: ab*
'fecro vos, ut adjuyetis me in orationibus pro me ad Deum. Quae repetit ad Eph.
6. ad Thef. 5. 8c alibi. Si enim dicis 'fruftrancum, & Chrifto iujuriofum
efle, recurrerc ad Deum medianti- bus aliis praeter Chriftum, cüm S.
^poftolnsapertéidfecerir, de illó idem affirmasr quö quis non videt
®x S.Paulo, & Spirituj Sanjfto injuri- am irrogari ? Scito igitur, non ideo phriftum nominari unicum media- torem noftrum, quőd folus fit me- diator, fed quia eft principalis, cüm per proprium fangvinem redemerit nos á fervitute diaboli, & Deo re- conciliaverit.' quod nemo alius fe- cit. Sic explicat ipfe Apoftolus lop.
£ áte
á tecit. cüm enini dixiífet: unus mc*
diator Dei, hamtnum homo Chrijius J E S \l S ? mox addit : qui dedit
redemptlonem Jcmetipjum pro nobis, San&i verő funt folüm mediatores fecündarii, quia poftquamá Chriv ftoredempti íumus, íntercedunr_$
j>ro nobis, ut redemptions fruíhim percipiámus. Neq;haec interceífió úllo mödo obfcurat officii] m media- toris Chrifti, Turn quia interceííío vlventiűm ín tejrris non obfcurat iliud: aliőquin S. Paulus, & píurimi Sari&i & Sapientes viri áljorum in- tcrceífionem petentesparíter erráf lent : ergo ncc intetceffio San&o- xum in ccelo exiftentiű. Turn quia íicut nos pro nobis ipfis poíTumus örare Deum fine injuria Cbrifti, itá Sanftinobifcum poífunt idem prae- ftáre : adliibentur enirn tanquam comprecatores, üt noftris oratio-
»ibus fuasadj'ungant. Turn deniqj quiáqmnem vim impetrandi, quaiq habent? acceperuiu ex meritisChri-
m *7 m
fltí: undepotiüs ad honoremipfíus cedit, qudd ipfe fit principalis me- diator, & aliifínt fecundarii, qui ab ipfo in omnibus dependent: ficut cedit ad honorem Regis, quőd alii önuies, fi quid rede faciunt in Re.
pub. ipfius imperio, & authoritate faciant. Non vides errorém tuuni ? coilyrio oculos inunge^. •
' 4cath. Chriftus verbo & exem- plo nos docuít folum Deum Patrenj invocare. Nam Matt. 6> & Luc. i i.
habeturoran'tcs dicite: Páter nojler, qulesincmlis. Ipfe Chriftus aliquo- íies Patrerh compellat Joan, 12. Pá- ter, cl.vijic'a me, 1 7 . Pater venit' h or a
&c. Ergo nec Angeli, nec homines mortüi inyocandiluiit.
Cathoh Iterum pefiimum Sophifta agis •• qitía clárd ex tuö dífairfu fe- quitur, quöd nec Filjum, nec Spiri- tum Sandu'm invocare íiceat: quod nemo há&enus dieere aufuseft. Imó
?pfi Magdcburgenfes Apatholici,£X quibus errorem hunc hau(ifti,Ceri=
tur. i.lib. 1. c.4. paulö pőft dicunt:
quod etiamFilius pojfit & de be at invo- tari) exempla docent. Et adhnc infe- riüs de Spiritu Sando idem affir- mant. Quódautemidfequatur,pai tet manifefté, quia Pater eft diftin- öus realiter á Filio, Spiritu San- fto : ergo fifolus Pater eft invocan- (dus, Filius 8c Spiritús Sandus non eft , cüm5 ri Joliit 'excliídit 'alias pérfonas. Sicut ergo non redő fe- quitur: Chriftus verbb, & exemplo folum patreminvocari docuit; er- go Filus Dei, 8c Spiritus Sandus in- vocandi non funt : ita peffima ed tua confequentia. Qui igitur caeci non funt, fed veritatem vident, di- cunt, Chriftuníjdum Apoftolos do- cuitorarc, non de eo, qui orandus eft , fed de iis rebus, quae petendae funt, admonere difcipulosvoluiíTe:
fatis enim conftabat, Deum efle o- randum, fed de modo orandi, fen
de
, .
m( *9 mí -f . J ,
de rebus petendis Apoftoli doeen indigebant, dum Luc. i r. dicerent:
doce not ofare. Non yides erroreta tuum ? collyrio utere.
. Acath. Nullum cktat pr®ceptum divinum de invocatione Sanfrorín Ergo non funt invocandi : quia Deuter.12. ir. 32. dicitDeusí quod pretcipio tiki, hoc tawtüm facito do*
mino, Mic addas quidquam , nec mim ÜÜdii r ( . > ,
Cathoí. Bone vír, íí te íntCrrogém i comedisnc bis in die? refpondebis i itá. Siextcqu®ram í quoties bibis ber hebdomadam ? dices í faepiils*
Sedubi dchocextáf diyinum pr®- ceptum, ut bis in die édaá, aüt f ® - pius inhcbdomada bibás? non ad- írértiíf.dítátm AnUAa áftrítmenícri« ?
; y i
Itaq; textus ille, ex quo tarn ine- ptam confequentíam formás, nori debet intelligi generatini de quo- cunq; opere faciendo * fed fpecia- tiro ae offerendö facrificio, ut fen-
fus fit: quod tibi pr®cipio> ut offe-B 3 tas
m( 3 0 J S &
iris infaerificio, hoc tantum oíferasj Scnonaliud. Combines verba illi- us capitis Scripturgs, ex ipfis termi- ni's hunc fen fura colliges, fi fapis.
Non vides, quőd Dei Verbo abuta- ris? collyrium adliíbe.
Acath, Sí San&orum inyocatió fuperftitione, ðnica imitatione careret,non peteretur ab uno unum,
«balio aliudj cum Deus unus fit aua thor oriiniudonorum, &aequőpof.
fet per interceflíonem unius, acpet interccffionem alterius quidlibet i
concedere. Sed vos Catholici u^
numínvocatiscontra peftem, alíuni contra oculorum dolorem, alíum contra dolorem dentium, hcc. Ergo fuperllitiosé operamini.
CathoL Nefcis,perApoíiolos quo-' que álíquos Deum őperátum fuiífö cSrta miracula, qua» non fecit per a- l£os? SícA&.g. claudum éxatecó matris fux fecit Petrus atnbuiare, fiöti verő alii Apoftoli. Licét igituf Deuspo^t/ fí yclic, per quemlibcc
. A ma 3 * ó , k Sanctorum omnia concederc,& finő San&is etiam omnia dare, interdum
támép vult unius intercelfione pro- digiumaliquodpatrare, aliua verő per interceílionem alterius. Quőd autem perunitm opéretur hoc, per álium aliud miraculu, imó aliquan- do nullum, licét hic major Sán&us fit, foíus rei hu jus caufam novit,iic S. Auguftinus doceí in Epift.137.' ad Clerum, &populum Hipponenfem, Et quis novit confiíium Dei ? aut quis eidiccre poteft: enr ifa facis?
Caétcrüm fi cscus non éíles , vide- résq; Iibros Catholicorufn, fcires nos petere ab omnibus omnia. Ne«
que putamus itá ab nno unum eíTtí petendum, ut non etiam cxiftime- inus altérius interccflionc obtínerí pofié , qűanms quidam Sanfti ali-
quo genere miraculi interdum' magls polleaht. Collyrió
oculos inunge,*&
. vidébis.
m t
#
mB 4 PAKS
mc íz )Hé t a r s n I ) E V E N E R A T I Ó -
NE ET CULTU SACRA- RUM IMAGINUM.
' Ja m video eultum, & in"
j t vocatiöncm San&orum,prout éa Catholici profitentur, & in pra- jíím deducunt,non cfleidololatri- ám, fed potiüs approbanda üt Sacraé Scriptur® conformia. Verüm vos áb idoiólarria dicere non pőiftiní obfaáurám ímaginiim,ea- fiimqj yenérationem. Formatis c»
fíímvobis imagines etiamSandiiíí^
ftl® Trinitatis non folüm ideo, ut e«
SS videndas proponatis, fed etiam titadorentur, ficut docct Thomas Aquin. par.g. q. 25-a. 3. Quödau- tem h®c fit idololatria, Scriptura u- triusq; Teftamenti teftatur, feveré prohibendo fadturam, &cultum fi- mulacrorum. Sic Exod. 20. ír-4. &
Deuter. 5. ^ . 9 . legitur: Non facies
tilt fculptile, omns fimilituainem qua eft in emlő dej'uper, &" qua in terra, deorjum, nec torum, qua funt in aquis 8cc. Quod eft praeceptum Decalo- gi j qui Decalogus cüm fit compen- dium legis naturae, feniperdurat, 8c ChriftianosTtiani obligát, nonfo- íüm ad non coiéndum imagines, fed étiamad non faciendum.-,
Cathol. Nűric própőnis fuccuiíi ím- poíturaé Calvinifticaé; quae miferas rudiumhoniirium animas dementa- íe folet. Te ad Sácras literas remit- to.- NórineExdd.a^. jufiitDeus du- os Cherubinös aureos, five figurás 8c imagines Angelorüm fuper arcam foederis collocari ? qui adoranti- bus Deum in arca praefentatum,uná Cum ipfo Deo objicerentur, 8c fimul honorarentur,ut docet S.Hierony- mus, 8c ex vobis ipfis plurimi faten- tur_».
Serpens quoq; aeneus, qui tefte S. Joan. Evangehfta c. 3. fűit figura Chrífti, honorabatur exvoluntatc
B s Dei
Dei, cum ipfe juflerit eum poniíri fubiimi Num.21. &falutem miferis eum afpícientibus attulerit. Si au'- tem imagines Angelorum, & Chrifti ín forma ferpentis vcnerari licuit, cur non imagines Sandorum?
Videmus etiam in Sícris Literís res inanimatas ad Deum áliquo mo-
do relatas in magna véneratione &
honore habitas. Naiíi a ream foede- ris nemo tangerc audebat, nisi Le- vitái , laicis etiam appropinquare' vetitum érat Jofu. 3. 4*. 3. o'b ejus contadum Oza mortuuseíl 2. Reg.
6-ir.7. ob curiofu'm ejus afpeduni plurimi Betlifamitsocciíi i.Reg.6.- ir. IQ. Cur ergö imagines, Deum &
Sandoá fepráfentantes honorem iionmererentur? Dicitúretiam Pf.
98.^.5. eitlorate fcabellumpedum ejus, quia Sanftum eft: ubi per fcabellum oefigíi'ariarcára, indicatuf i. Para- lip. c. 28- jr. 2.
in loco igit urate cit. nonprohi- betitr ufus iúiagiuuinj fiye vcri Dei,
five
3* ) • # • ,
five creáturarum (quomodo eíiim á*
liásDeusipfepoft iilud praeccptum juífiíTet duos Cherubinos etiam in Sando Sandorum collocari? ) fed prohibentur idola, five fidi Dii,eo- rúmq; cultus. llnde non fades till /c«//rí7e,feptuagintalntcrpretes ver-
tunt : idolunt, imaginem Dei falíi &
fidi. Ac ipfe Deus quid intelligac perfculptile, fc infra ír.23. cxplicans aií : Non fades Dsos argentcos, nec Dl- os aureos. Patet etiam ex Levit.c.26.
ir. 1. u.bidiciuir: non facistis nobis idolum é" feu/ptile, nec infigntm lapi-
ponetis in terra vejlra,adoreti-s turn. Tam procul autem abeft á Ca- tholicis, ut idola colant, ut ea una- nimiter detcftentur, & cura mani- fefto periculo etiam mortis ea faepC cpnfpuerint, proftravcrint, concul-*
cárint, combuílérint, qui inter Geh*
tes ea colentes, habitaverunt; Non vides impoíluram Calvini, ? colly- rioutere.
Acatk Orónes imagines funt ido»
B 6 la,
•Mr 36
la;üt ex Lcxicis Gr®cis conftat. Un- de etiam Baruch Propheta c. 6. óe^
ridet idola, varios ipiis efFeftus ex- probrans, nenipequőd non poflint
loqui, fe movere, furgere fi in ter- rain ceciderint, fe defendere, abs- tergere faciem pulvere, vel fumo:
quae omnia etiam imaginibus con- veniunt. Ergo cum vetantur ido- la , vetantur etiam imagines.
CathoL Rurfiis blafphemas mifer contra Deurii 5 quein idoJorum au-
thorem arguis. Si enirn óriines imá*
gines idola funt, etiam Cherubini aurei,quos Deus fuper árcam foede- ris col locari prxcepit, idola dicen- daerunt. Pr®terea teiplumquoq;
graviifmifceleriscondemnas: quia fcio te libenter habere monetas i- maginibus Beat® Virginis & Rcgum infignitas, quas etiam precarió cu«
pidé q"®ris, &in donnim tuam in- fers. Putc a úté, quőd non nefcias ( jaöasenim te Scriptur® perituro) quod Dcutcr.7.^.26. dicatur: Non infe-
, 37 )M» ,
injercs quidquam ex idolo in domum tuam, ne fas anathema, J/cz/f
tfi. Crede jam, quöd csecus fis.
Scito igitur quód quanm's Gra?- ci Gramatici nondiftingvant idola,
& imagines, Theologi tamcíi in ma- teria de fide non admittunt hanc etymologiamí alíoqui enim. etiam Chríftus ,qui juxfa Apoft.á.ad Cor.
4. eft imago Patrisj erit idolum ; quod díci fine blafphemia nequit.
Imago proinde eftveriffima exprcfi- fío alici'fus rcí: fic enim earn pro- pricSan&i Patres defcribunt, Gre- gor. Naziaii. Orat. 36* Anguft. lib.
de Gcneíi ad lit.clariftimc Damafce- nusOrat.^.deimagiiiibus: imagofi- militudoejly exemplum atq3 ejftaies, qua ilium in fe> cujus imago ejt, exprimit.
Idolum verb diciturfalfa exprtjfo alictt- jiif rti, ficuti habemus Habac. 2 . ^ .
1 8 . Quid pro deft jculptile quia jculpft illud fBor Juus, conftatile-, Ir imaginem falfam? Ex hoc difcrimine ficargu-
mentor : idolum eft falfa imago;
B 7 ima-
•WC 38
imagines Chrifti, Bcatiílimae Virgí- nis, & Sandorum non fun't falfaei- mag-ines j ergo imagines Chrifti 3 Beatifííirue Virginis, & Sandorum non funt idola. Et hoc argumen- to utitur Euthymius contra Bogo- notos hcreticos in Panopl. par. 2*
tit. 23. c. i. Quare Baruch Prophu á tc cit. illas impcrfcdiones idoloj rum per ludíbrium Gcntílibus objc«
cit,qui ipfasmet imagines pro Diis habebant, ür teftantur Sacra: Scri- pture,Se Sandi Pa.tres paílim. Qpip- pe Daniel. 5. dicitur de illis : Bibe- baxt vinum , é* huÁabant Deos fitos ttureos & argenteos, Hence:%, & lapide- os. Sapien. 13. jr. to. appeUaverunt Deos opera nittnuumfuarum. Confor- miterS. Joan. Chryfoft. homil. 38- in Ad. 17. S. Athan. contra Gent, a- liíq;quos brevitatis causá omitto.
UndefaiíiíiímédicitCalvinus lib.
j.Inftit. c.r i.§.9. & to. necjudteos, nec Gentiles habuiife íimulacra pro Diis, fed ia fímulacris verum Deum
«oiu<
« W ( 39 ) • *
colutíTe. De Gcntilibus enim lo- quuntur proximc citati Scripturae textus. DeJudaeis autem PfaJ. 1 0 5 .
35. Sic canit Propheta : commix- tiJunt inter Centessé" didiccrunt ope- ra eorum, érjerviveruttt fculptilibus e0- rtim, & faílum eft illis in Jcandalum;
ér immolavenintftlioí & ftlias fuas dts- monibus. Et priüs in eodem Pfal.
20. mutaverunt glóriám J'uam in jimi- Utudinem vituli comedentis fanuni, obliti funt Deum, qui falvavit eos, qui fecit magnalia in Aigypto. Similiaha- bcntur Deut. 32. ir. 1 7 .
Neq;obftat, quőd É x o d . 32. po- pulus de yitulo aureo dixerit : Hi junt Diitui Ijra'el, qui te eduxerunt de terra /Egypt!. V e l i l i u d : eras folemni-
tas Domini eft. Quae erant verba Aa- ronis diem feftum in honorem vitu- li aurei per praeconcm indicentis.
V e l illudjud. 17.2 niatreMxchaeae di- Ö:um : Jan&ifcavi , ér vovi Domino mille <&' centum argenteos , ut faciam fculptile, atfc conflatile, VelilJudi-,
40 ) « f i
bid. ^ . 1 3 . Nunc Jeio, quoniam lene/e*
tit mihi Deus: quod Michsas dixe- rat poft formátum , & fabricatum fculptile, quod Dannitaj per Levi- tám confulentes hoc refponfum tu- , leránt á Levita Jud. 18.^.6. Deus re*
jpéxit viam vejiram. Ex quíbus inepte
& fallacitér infert Calvinus , quod Judaei á Deo rcpreheníiinidolis íli«
is verum Denni adoraverint, íicut Catholici dícünt fe in imaginibus Chriítum , áüt San&Oa venerari_Sa Nam quőd judái ante vitulum nort verum Deum adoraverint, apertilfi- médcinonftrat Script ura, cümloc.
cit. Exod. Judaei idola vocaverint Deos íllOS '.fac nobis Deos, qui nospr&- cedavt. Et r hi funt Dii tui Ifracl^j, EtiamDcut.c.cit.^. 18. Sicrepre- fcenduntur: Deum, qui tegenuit,de~
reliquijiiy é" oblitus es Dei creatoris tui.
Item cit. pfal. 105. -jr. 19. é'fecerunt y it ulum in Horeb,é" adoravtr unt fcul- ptile : Ibid. "$".21. Oblitifunt Deuntj
qui Jnlvavit tos. Quomodo autem
t •ret " >
ftííFent öblíti, fi eum adoraflent?
Quod etiam ir.5. ejufd.c.32. Exod.
nomen ipfum Domini á Judsisido- loJatris tribuebatur idolo, teftan.
turlnterpretes, qui in c. 32. Exod.
Scripfere ; & hoc forté fignificat Scriptura Sapi. 14. dum ait: incom«
mutakile nomen lapidikus, & lignis im- pofuerunt. Deníq; tarn ilium Michae-
am, quám Levitám, & Dannitas dr.
24. Simulacrum pro Deo habuiíTe,' non obfcuré conftat ex verbis Mi- chxS fie conquerentis contra Dan- nitas Or-24. Deot meos, quos mini feci) tulifiis, ér Sacerdotem, S" omnia, qua bab to, é'dicitis; quid tiki eft? Quőd autem Michasas dixcrit: Nunc fcioi quia kenefatiet Dominus, non i- dco dixit, quőd habeat idolum, fed quőd in domo fua habuerit perib- nam Levitici generis, propter cu- jus fan&itatem fperabat fibi á Deo' benediftioncm largiendam, ut cla- ré oftendunt hasc ejus verba dr. 19.
Nunc Jcio j quia kenefaciet mibi Deus baben-
4 f ( 4*
ha benti Levitici generis Sacerdóletf'^jl Non vides jam Calvinitui impöftu- ram ? collyrio oculosinunge.
Acath. Imago non eft capax ho- noris ac venerationis, cümfit inaní- ttiata, & fensűs ac rationis expers.
Nec bene dicitur Sanda fienimcf fet Sanda, vei eflet talis ratione materia; ? vei ratione formás ? vei rationé refpcdűs ad exemplar? vei ratione rclationís ad fandiratem e- xeinplaris ? ( alia namq; ratio cx- cogitarinanpoteft) Noneftautem, Sanda ratione materire, quae eft_»
aurum, argentum, lignum, m armor,'.
&c. nec ratione formás, quae eft figu- ra accidentalisj opus hominis. Nec ratione refpedus ad exemplar, quia ílle refpedus eft naturális ad cor- pus álienum alpftrahendoafandita- te. Nec ratione re.latio.nis ad fan- öitntcm excmplaris \ quré reláció eft tantüm confida per noftram i- maginationcm.
Cathol, Noíumcft omnibus, ima-
M C 43 )S#>
"ginem duplici modo fpc&ari pöffe.
lmi. Materialiter & phyficé, nempc fecundüm materiam, artem, figura, 8tc. prasícindcndo á repraííentatio- ne, & relatione, fix qua res habetur Sanda. Et fic non colimus imagi- nes, utpofc yationis expertes, atqj hoc ipfo. adorationis incapaces;
hec is, qui imaginé amaf, v. g. quőd a area fit, vei affabré fada,proptereá amat rem ab ea reprasfentatam, v. g.
Judam. 2di. Confidera^ur íbrmali- ter fecundüm relationem repraEfen- tationís, adeóq; imago üt imago, five quatenus fecundüiri reprsfen- tationem viva continet in fe exem- plar, ita ut diredé confidcretur tam imago, quürn prototypon per mó- diim unius adsquati objedi,,quod díci poteft íjíiago éxempíáris ani- iuata, feu protötypoh imagine ve- ftitum non realiter, íccl per fimpli-
<jem áppreheníionem, acvivamre*
^rsfcnta tionem exemplaris ín ima- gine , ac fi adeífet, quemadmódum
•MC 4+ ; ;
fiííiín imagine fuos concfpíuntpá*
rentes. Atque hoc modo Sacras i- magines colimus; fiquídemfecun- düm hanc acceptionem eft idemo- mninö motus in ímaginem, & rem
fignificátam, üt etiam Arift.lib.de memória docet, eundem omninö motum efle in imaginem, & rem fi*
gnificatam. ,,
Csterüm notant comuníter Cá*
tholici Dodores, imagines non efle colendas per fe ultimaté, five ob cxcellcntiam ipfíus, ipsíq; inexi- ftentem (qui dicitur eultus abfolu- tus) fed propter prototypon, & hu- jus excellentiam tanquam rationem objedi formalem, qui vocatur cul- tus refpedivus, cüm fiat alteri pro- ptcr i C f p C ^ ^ i & connexionenW quam habét ad aliud, & ratione cu- jushonore dignüm judicatur. Un-' de comuníter cultus imaginum di- citur refpedivus.
Notant praeterea imagines nun- quam itá licité adorari poífc, ut
cul-
. . 45 )lf»
síjultus ínipíis penitus, & ultimo fii?
ftat,: fed xílum ad exemplar referr|
idebere • cüm exemplar fit obje&um yaa, feu ratio formális, propter qua imago colitur. Neq;alitej; nos Ca- tÜollei colitnus inaagines. " ""
U ;Quöd autem tali "cultu rcfpefti- yocolend® fint,velex hocpruden- tialidifcurfu fuffieieter pfteiiditur:
quia honor imaginis fedundat in honorem fui prörqtypx: honorem autem Chrifto, Se SanéKs.indubi- tanter debemus Tecundüm eorun- dem excellentiam : ergo & imagi- nes eorum funt venerand®. Nam honor illorum imaginibus exhibi- tus exhibetur eorundem perfoms:
ficut honor, vei defpe&us imaginis C®farisfa£tus fit ipfi C®fari, prout obfervat D. Ambrofius fernx. 10. in pfal. 118. dicens : qui imaginem co- ronat Imperatoris, útig, illum honorat, cujus imnpinem coronavit; ér qui Ha- tuam contempferit Imperátor is, Impe- rátori utijft fecijfe videtur injuriam.
Quod ipfuni ex lolo ptudentis di- damiiie dixit Arift. loc. pauló anté cit. & toti mundo oftenditThepdo- fins Imperátor, qui, dum Antioche- ni imagiucm ejus, ac conjugis Pla- cillaedejeeifient, acper plateas rra- xiflfcnt, injuriam hanc & fui ipílus,
& conjugis fuaa efle ratus, univerfam Antiochiamvaftitate dámnavir, te- lte Niceph. lib.12. c. 43. Imó ipfe quoq; Conftantínus Copronymus konocíaíta mali corvi malum ovu, Stephanum Auxentiatiúm Mona- ehurn cdllo allfgatüm, manibus á tergo vindis in carcerem dctrudi jaffit, qu id niimum 'Imperatorisef- figie figmtum pedibus protrivcrit.
Ica hiftoriam ex Henrico Sponda- no ad annum Chrifti 765. accipe:
Conftanrinus Copronymus odio in cultores imagínuui flagrans cüm in- tellexiflér ingentii miracula, quteá Steph no virrute Sanőarum ima- gi'ium Chrifti D miini, ac Deiparae Virginia edebafttur, invidia raorus,
fctf 47 )M»
ilium ex proconnelbj quo relegatus fr.erat, Conftántinopoljm reduci juílk, ubjpoíl habjtam cum ipfo de facrarum imagin un adoratione di~
fputationé, Stepharms tjumumlm- peratoris effigie íignatum profé- íens,qu«rit} num pimiendus eífct, qui illám effigiem pedibus concul-
$aret ? &cüin qui adftakant,'id aflc- ruiíTent, tum vir Dei gravem ex imq pedoregctnitum emittcqs, 6imma- nent (exclamavit ) cacitatim ft pro sportalis Imperátori; forrna fi* effigie gravijjíims pmas irrogandas effe aixi- Jfis: quam tandem peenam fybiturum
eífe put at is, qui Ti lii Dei, fi* Matris e- jus ejfigiem conculcarit ? Vixq' haec di-
xerat, cum nuniij eum pedibus pro- frivir. Ob quod adilantcs in maré prscipitem dare volebant; Impe- rátor tamcn lenitate fimulans prs- didVae duntaxat pcenae fubjecit.
Videsne jam,quod imago capax fit honoris, quo honoretur propter prototypon, acproinde refpedivé, licet
« n r 48 m . licét non fit'capax honoris, quo jbonoretur propter fe, five abfolut<L Inepté igitur difcurris cum tuo A - mefio, qui contra banc diftindio- hem inftare volens, ait : fi imago hon debet honorari propter fe, turn non quia eft imago; fi non quia eft imago, turn non relativé, fiquidem qua talis eft refpediva.5 Sea quarn falfa fit prima hypothetica ejus pro- pofitio,veI ipfis Logicis conftat,a«
pudquos imago diverfimodc: fumi- tur: fcmel fecundüm inadsequatu, deindefecunduni adaequatum fuum conceptum. Imago emmcümíifre- lativa duo importat: fundamentíí nempc,&terminura. Quamvis er- go honoris capax non fit, quatenus folüm dicit fundamentum , eft ta- men quatenus cum termino iuo'fu- mitur. Sic Legátus Principis noil honoratur propter lé, fed propter Principem, quem rcprsfentat. Ex quo tamen inferri non poteft, Lega- tum non honorari quia Legátus eft:
«W( 49 )H»
ideo enim ipfe honoratur, ut per ipfum honor in Prlncipem transfer ratur_j.
Ad alterum, quod mihi objicíe- bas, dico imagincm eíTe Sanftam propter fignificationem, & repr®- fentationcm rei Sanft®. Nec ad ho- norem reqniri phyíicam obje&i ex- cellenrianij fed fufficere mofalé ex comuni hominum ®ftimatione or- tam. Nam alioquinec Magiftratus, nec Doftores, forent honorandi, cüm nec furisdiftio in Magíftrati- bus, nec Gradus Academicus in Do- ftoribus fit aliquid phyficum. Suffi- cit ergo morális exceflentia ex rc- fpe&u exemplaris nata ,üt patet ex eo,quod fupra de ImperatoreThco- dofío, ac ipfo etiam Iconomacho- ruin Principe Conftantino Copro- nymo injuriam imagini íu® faftain ulcifcente diximus. Nondum vidcs vcritatem ? collyrium adhibc.
Aciitb. Nónne etiá Concilia plu- ra improbárunt imagines, eorumq;
cultum? C Caw
• I f f 50 ; h »
Catbol. Nullum legitimum Cotu tilium prohibuít ufum , cultúmq;
imaginum. Sedquia vosnefcitis dir fcernereinter lcgitíma & illegitima Concilia, ideo talia fingitis. Con- fulclibelium,quem anno fuperiore contra Orationem fecularem Joan- nis Tsétfí edidi, illuminaberis. Mui»
ta etiam perperam explicatis, ut ve- ftris erroribns pallium prretexatis.
Allegatis Concilium Conftantino- politanurn an. 730. iub Leone Ifau- roiconomacho; &alterum ibid.an.
754. fub Conftantino Copronymo' celebratum, & nefcitis, quod omnes auftores,qui de Conciliis general."- j bus ícripsére, üt Pfcllus, Photius, J Zonaras, Nicephorus, Cedrenus, ' Nicstas, Paulus Diaconus, Rhegi- f no, Ado, Sigebertus, Abbas Urfper- genfis, & alii, iftaConcilia Conftan- tinopolitana vei non numerant in- ter Concilia Eccleíiae, vei aperté re- prehendunt. Nec iaimerito, quia neutrum fűit legitimű, cüm in prio- |
ri j
mc 51 )**> . v
ri nec Pontifcx,neqj ullus ejus Le;
gatus, imó nullus Epifcopus fuerir, fiquidem nullus hiitoricus alicujus Epifcopi meminit, fed tantümho- minum profanorum. lift autem re- gula Eccleíiaftica Conciliii.Nicae- flí, find licentía Romani Pontificis non licere Concilia generalia cele- brare. Neq;pofteriorunterfínt le- gítimus Patriarcha Conftantinopo- litaniis nomine Germanus,fed ejus locőintrufüs Anaftaíius. UndeAda ejufdemPfcudofynodi irrita ftatini declaravit Stephanus Papa, quin &
ipfi Patriarchae, Alexandrinus, Hie- rofolymitanus, & Antiochenus for«
titer eidem reftiterunt, üt refertuc in Annallbus Eccleíias ad cít. anunu His ergoConcilia bulis fidem habes,
& refragaris Nicaeno 2. aliísq-, legi- timis,&OecumenicisConcíliis,quaí do&rrnam catholicam ab Apoftolis ácceptam decultuimaginum vél ap- probárunt, vei pláné definíverunt i
£erté ipfi Apoftoliin ConcilioAn-
C s tio»
•WC 54 )M»
tJOchi® celebrato jubent fieri, & Ju^
d®is,ac idolisopponi imagines ve- ri Dei, & Salyatoris noftri Domini jEfuChrifti,&San&orum. Hscil- lórum funt verba: Ne errent Fideles trga idola, fed exprimant Divinam Hu~
manam imaculatam manufaBam infa- ginem veri Dei, ér Salvatpris nojiri Je- 8
fu Chri/ii, ér ftrvorum ejus> ex adverfi coram idoli s, ér Judais: ne% amplius errent erga idola, aut Jud&is fimiles fi- nnt. Qnas verba ex Gr®ca verfíonc habcntur apud Jacobum Gvalteri- um in Tabula Chronographica föl.
17. 8(79
Omitto copioíiílima San&orum i Patrum teftimonia, quibus imagi- ! nucultusfvadetur. Unicusadrcm 1 noftramfufficiat S.Bafiliusin Epift. f adjulianum Imperatore,quam ad- j
ducit Adrianus I. Synodo 7. A 2 . aperté dicens: Hiftorias imafnum il- larum Chrifti, De ipar a, érc. honoro , ér*
palim adoro : hoc enim nobis traditum i SanBis Apoftolis non eft prohibendum, H
fed
fid in omnibus Ecclejiis nojlris earum S3 hijiorias erigimus.
Prob. etiam ex perpetuo Eccle- fix ufu miraculis confirmato. Chri- ftus ipfe imaginem fuam ad Abaga- rum EdeíTasRegem (utiq;inhonorc habendam) mifit, qua; poftea mira- culis corufcavít, üt videre eft apud Baronium ann. 545. 586.610.621.
678.944- Idem Dominus, ac Salva- tor nofter fuam effigiem linteo im- j>reífit, üt in velo Veronicas, & in SyndoneVefontina, caq; variis mi- raculis cohoneftayit,tefte eod. Ba- ron. ad annum ChriftÍ43. Mulier á fangvinis fluxú per Chriftum cura-
ta, effigiem hujus ex asre fufam ere- xit Panneadas, quasper 300. &am- pliüsanos adjuliani Apoftatas tem- pus confervata oronis generis mor- bos depulit: üt teftatur Eufeb. lib.
I. c.14. Nicephorus lib. 10. c. 30. 8c Sozomenus lib. 5. c. 21. qui addit, Imperatorem in locum illius imagi- üisChrifti fublatas fubftituiífe fuí,
C 3 fed
•!§( 54
fed ftatim ignem yehementem cx*
litüs delapfum,ftatuam illám Julia- rii circa pe&us difcidiíTe, & caput una cum collo dcjeciíTe, teliuríq; fa*
cierenus infixiflc, quatenus media circa pedusfuerit diírupta. Exhi- ftoría etiam Conftantini Magni i- dem antíqutis ufus facrarum imagi- immcolligitur: üt patet ex Edido ejufdem, Deniq;á S.Luca Apofto- lo depidas fuiíTe imagines turn JEfu Chriíti, rum B. V. M. tum Apoftolo- i:um,pra?ter alios teftatur etiam Ni- cephorus lib. 2. c. 43. addcns, in o- jnncm dcinde habitabilem orbem tam venerandum, & pretiofuro opus fuifle illatúm. Nec abs re, quia Com?
jmuniter experirnur, nos per imagi- nes Chrifti, ac Sandorum ad pios crga eosdem aífedus cxcitari: ma- ximé cüm Chrifti patjentis myfte- ria effigiata oculis noftris objiciun- tur. Adhuc caecutis? uterc colly- rio.
AmhoL Cüm de velő Veronica:
men-
hientionefeceris,8í de effigie Chri- fti eidem imprefla , refricas mihi hi inemoriá, hyninum iftum áCatho- íicis ad eandem effig-iem dici folitír:
falve fanBa fades imprejfa panniculo.
Nos abomn't macula purga vitiorum, At que nos eonfortio junge Beatorum.
Nos perdue in pátriáin o felix figurái ad v idén dam faciem, qua t(l Chrifii pú- ra. Ubi imagini Chrifti faciei vim tríbuitis peccata emundandi, & fa- Intern sternam conferendi: quod jnagnam cenfeo eífe idololatriam.
Cathol. lit video, tu non folüm cazcutis, fed etia furdafter es, Non- ne jam dixi illa, &fimilia verba ten- dere non infolam imaginem, fedin prototypon, feu exemplar, quod ü- mago reprazfentat. Cüm ergo hie objefíum repr^fentátu fitipfeChri- ftus Salvator nofter ,ad ilium dici-.
tur : nos ab omni macula purga vitio- rum, &c. Negasne hazc ad Chriftií dicipoflefiné idololatria, quemad- modumjudsi negabantLuc.5?Nort
C 4 yí*
•WK 5*6 )M»
videste Judaizare? collyrium ocu- lis illiae
Acath. Quidquid fir de imagine Chrifti, & Sandorum, adhuc idolo- latra diccndus eft, qui pingic imagi.
nem Sandiflimas Trinitatis non tan- tüm idco , ut illa oculis cernatur, fed etiam utadoretur: íicut docct Thom. Aquin. p. q. 25-. a. 3.
Cathol. Visnc haberi íapientior, aut fandior Thomá Aquinate, imó tot fapientiífimis, fandiífimísq; Vi- ris, qui á primordio Ecclefias Chri- fti , Dei & Sandiffim® Trinitatis 1- magines in venerationehabuerunt?
Nec íiné ratione : turn quia in vete- ti Teftamento per varias rerum cor- porearum imagines Deus olim fűit repra*fentatus; turn quia fpeciatira Dániel.7.$-.9. Deusfediffe, érapparu- iffe dicitur tanquam antiquus dierum, tujus vefimentum candidum quafi nix, ér capilli capitis quafi luna munda. Le- gatur etiam Matt. 5. Jr. 16. Joan. 1.
^.32. quőd Spiritus Sandus in fpe-
57 )M»
cic columbse defcenderit. Item Ad.
i.ir.3- quód in forma difpertitarum Iingyarum tanquam ignis apparue- rit. De Filio paritcr conftat, quöd femetipfum cxinaniverit formám fervi accipietis, & habitu inventus fit üt homo, ad Phil. 2."#07. Cur er- go itá depingi non pollínt i
Neq; Calvinus quidqua probat, drirn dicít, ideo eífe prohibitas ima- gines Dei, quiaDeüs eft inviíibilis, 8c incorporeus. Nam etiam Ange- li lü.nt inccrporei, & tamen depidi, 8c fculpti funt in yeterí Teftamen- t o , üt patet ex locis Scripturae fu- pracit. Accedit , quöd multa pin- gantur, qua? minus yidentur poflfc pingi, quám Deus, nimirum Virtu- tes,quae nonfolüm fpirituales, fed accidentia etia funt. Cur ergo non poffet pingi Deus ? Caeterüm pro hujufmodi imaginationibus femper habemus corredivam cogitationc:
quippe fcimus, Deum itá fe non ha- bere j fed aliter concipere non va»
C 5 le-
v «WC 58 ) K » „ lemus, üt judicat S. DionyfiAreo- pag.aecoeleftiHierar.c.a. Necdum vides, quantüm crras ? collyrio'o- culos inunge.
MM mm My. Ow. MM M MW -WM MM MW»
(JGcxaOGc&űücX^
T A R S 11L D E C U L T I I S A -
C R A R U M R E L I Q U I A - R U M .
Cath. VosCatholicietiafcSan- dorum oflibusjcseterísq; reli- quiis virtutcm fandificandi tribui- ti-,,iraut fiquis alicujusMartyrisof.
f tetigerit, eontinuó ej. fdeni fan- ftitatis alt'quatenus particeps fiat:
qucmadmodu docet Franc. Cofte- rus inEnchirid.Controv.c.15. pag, 489. Quod idololatriafipcreyide- tur.
Cathol. Miror ego te, quőd tam palpabiliter mentiri audeas. Nam Francifi Coftcrus loc. cit. net men- tionem facit virtutis ReJiquiarum,
fed
fed traftat de Sacramento poenitett- ti®,8c quidempag.489. non ni-sí folutionem argumenti cujufdani ab AcathoJicis de fatisfaftione parte Sacramenti ejufdem contra Catbo- licos objefti adducít, acfolidé cr- rorem adverfariorum oítendit. Ve- rumneqj c.23. ubicuItuSacrarum Reliquiaru cum veritate contra No- yatores propugnat,áltatám á tc pro- pofitionem habét: fed á te, vei t ui íimilibusconfifta eftfccundüm im- poftorum confvetudinem.
C®terüm notum tibi fit, quőd t)eus perReliquias Sanftorum plu- rima 8c ín veteriTeííamento, & i n novo patraverit miracula. 4. Reg.
<2. Eli® palliofiftebantur , &fun- debantur ruentes Jordanís aqu®.
Ibid. C. 13. oífa Eliiaei dutn tetigifi.
íentmortuum quendam hominem, continuö ilium ad vitám revocá- runt. Aft. 5. dp. 1 d i c i t u r Divi Pe- tri umbra faluti fuifle ®gris: item fudaria, & femicinftotia D. Pauli
C 6 Aft.
Ad.i9-'iír'ii.& 12' Qiiajautcm no- ftrisquoq; temporibus contingunt, innumeralunt. llnde merítő Jufti- nus martyr. q.*8. a it, SanBorum cor- pora, martyüm% Heliquias, damonum
amoliri ivfidi as, é" morborum ab arte mtdica comploratorum conferrefanatio- vts. Joan. Chryfoft. homil. 32.in c- pift. ad Rom. Quismiki(incp\\t)-nur 1 dabit circumfundi corpori Pauli , ojfigi fepulchro, videre pulverem corporis illi-
*Í, &c. & homil. 66- ad populum : idcircojape eos inviJamus,tumulos ador-
%tmus, magna fidereliquias eorumcon- tir.gamus, benediBionem aliquam
ajfequamur.
Neq; tamen verurn eft, quöd Ca- tholici profiteantur oífibns Sando- rum, aut ceteris corum Reliquiis virtutcm illám,quá haec patrantur, re ipla ineíTe,lerl omnesfarerourbe- nefici; quaelibet fupernaturalia,quae per conradum facrarum Reliquia- rum accipimus, promanare ex po- tencia Dei, intuitu meritoruni tali- um
•WC 61
um Sandorum, vei ad eorum inter ceffionem niirabilia operands. Non vides impofturam tuam ? adhibe collyrium.
Quőd autem Reliquiae Sando- rum venerandaeiínt, totprohacve- ritate fuppetunt argumenta, etiam ex Sacris Literis defumpta., ut re- cenferi vix poffint. Praeter ea enim, quae jam turn ex yeteri,tum ex novo Teftamento attuli, Exod. 13. Moy- fcs inegreíTu exd2gypto, oflajofe- phí Patriarchs religiosé afportavir, poftea in terra Sichem tumulo ho- norificé illata. Deuter. ult. Dcus i- pfe corpus Moyfi honoravít, dum illnd manibus propriis fepelivit. 4.
Reg. 23. dum Joíias delubra idolo- rum everteret, &omnem idolola- triam delere vellet, tantüm abeft, ut Reliquias Sandorum deftruen- dasexiftimaret, utcüm aliorumor- tuorum oíTa effodiíTet, & in cinercs redegiflet, ofla tamen Sandi Pro- phets ibidem reperta aflervari juftc-
C 7 rit.
« W ( 6 2 1 rit. hü..%.dr'2,Stephmumfoü. mar-
tyrium suraverunt viri timorati.
Exquibus formaturh®c demon- ftratío : quod Deus coli &bonora- ri vult, illiid dignum eft honore &
cultu : nihil enim pofítivé vu!t De- us, nifí quod conveniens eft. Sed DEus yoluit honorari Rejquias San&örum. Ergo h®cultu& hono- re dign® funt. Áfliimptíopatetcx cit. jam tcxtibus. Neq; enim dici poteft, quod Moyfes aliíq; Sanfti in iisaddufti contra Dei voiuntatem In honore Reliquiis exhibito ege- rint: aut quod Deus ipfe corpus Moyfi eo honore dignatus fuerit, nisi id dignum judicaflet : aut de- niq;quod tot tantisq; miraculisdi- ftas Reliquias illuftraverit, ft eas honorari noluiflet. Certé S.Hieron.
epift.ad Ripar. contra Vigilantium vei ex folo Moyfis exemplo circa ofla Jofephi infert cultum Reliquia- rum. Et de cura circa S.Stephanum fie fcribit Pius íapa antiquiffimns
Mae.
4 f c 63 m Martyr ad Juftum Epifcopum Vien- nenfem : cura autem Sandorü cor- pora, ficut membra D e i , quemad- modum curaverunt Apoftoli Ste- phanum. Neq; enim eft ratio, eur aliorum etiam Martyrum, & San- dorum Deiamicorum ofla& corpo- ra honorari non pofiint.
Legimus etiam Pfal. 98. 'ir.
a cl or a te Jcabellum pedum ejus, id e f t , arcam, cui D E U S propitiatorio iniidens pedes imponerc videbatur, 8c propterea vocabatur fcabeJium pedum ejus 1. Paralip.28. Joannes Bapt. calceamenta Chrifti valdé ve- nerabatnr üthabetur Joan. i . j r . a j . HaemoroiiTa attadu fimbria Chrifti fanata eft, Matt.9.^.20. Ifaias c.ix.
fepulchrum Chrifti pradicit fore gloriofura, eftqj id poftea á toto mundo honoris causa vifitatum. Si autcmhac cultum&venerationem merentur, cnr non alia Reliqua, quas Chriftus fuo tadu fandifica- vit, cum in terris cifet; 8ccur non
eti-
•WC 64
etiam Sanftorű aliorum, quos cul- tu & veneratione dignos íuprá o- ftendimus ?
Adduceré plura antiquiflimaCon- cilia, ac Sanftoru Patrurn teftimo- nia , quibus oftenditur in quanto femper honore habit® fuerint San- ftorum Reliquiae. Sed tuhaeccon- temnis, quia uterrori tuo tenaciüs adhíereas , rcjicis authoritatem hu- manam licét Divini Spiritüs ínípi- ratione munitam. Jaftas te puro Dei verbo inhaerere, at quám vana haec fit jaftantia , quís non videt ? eüm erroresrui claré pugnent cum Verbo Dei, üt ofteniüni eft. Pr®te- rea, unde fcis, quod codex ille,qu£
Biblia vocas, continetVerbum Dei, five revelationes divinas ? certé non exBibliis, quia de illis ipfísquari- tur: unde conftet in ás eíie verbum Dei? fi autem refpondeas, id con- ftare ex ipfisBibliis, vitiofum incur- ris circulum : quia idem formaliter per idem formaliter probas, ficurfi
•WC 65 )§*•
índeprobares te habere fidem,quia habes fidem. . AíTentire igitur Ec- clefiae (quaseft columna, & firma- mentő verita tis 1. ad Tim.3.^.15.) tótqi Sandiífimis fimul ac Sapien- tiífimis viris luculentnm teftimoni- tim perhiberítibus decultuReliquia- rum , quetn nos Catholici profité- mur_s.
Et fic novum contra tuam fenten- tiam habes argumentum ex perpe- tuo ufu, & traditione Ecclcíi®: nul- lum enim tempus aflignari poteft, quo primümcaeperitiftc cultus Re- liquiarum. De Principibus Apofto- lorum Petro & Paulo feribit S. Gre- gorius lib. 3. epift. 30. poft medium.
Fidelcs orientis eo ipfo tempore, quo ipfí pafli fűére veniíTe Romám,
& eorundcmtanquam Civium fuo- rum Reiiquias poftuláíTe. Verum ubieas extra urbem ad duo millia- ria detuliíTent, divino fuifle miracu- lo prohibitos, nec ulteriüs defer- rent, adeó ut Fidelcs Romani eas
tan-
mc 66 m
tnnclem opitulantcDeo receperrníj
& (addit Gregorius) eo iplo loco, ubi ipfius Gregorii tempore vifc- bsntur, collocárint. S. Onefimi D.
Paulí diícipuli Reliquias Roma E- phefum fuifle translatas legitur in Martyrol. Romano 15. Feb. DeS.
Polycarpo diícipulo Sandi lyante- ftatur Baronius A.C. 169. ejus Reli- ftudio fuiíTe á Chriftianis Hicrofolym. Antiftitis diü hono- rificc aflervatam, uti & alia San&o- jrum utenfilia feribit Niceph. lib. 6.
c. 16. Sedem ipfius D. Petri ííngúla- ri honore ufq; hodie fervatam Ro- mas vídemus. S.Hierony mus in vita
Pauli primí Eremitaé réceníct, qúantí fecerit D. Antonius tunicam ejus ex palmarum foliis ab eo con- textam, fcribensipfumdíebus fole- mnibus tantümPafehas, &Penteco- ftes ea irídui folitum fuiíTe. Eandem ipfe Hieronymus cundis Crrefi di-
•viiiis anteponit. Quanta in venera- Scdem S. Jacobi primi
tionc
done S. Pauli catenas habuerít Sí
67
Joan. Chryfoftomns, ipfe variis in locis eloquitur. Homil. 8. c. 4.. in e- pift. ad Éph. ait: cuptrem vidert cate- nas ittas, quas quidem verentur, ^or-
damones, venerantur veri Angeli, Én,quáminferventi ufu perprimos 600. annos fuerít veneratio facra-
rum Reliquiarum ; de fequentibus niille & ampliüs annis fuperfluuni foret alíquid dicere, cüm pleni fint íibri teftimonium perhibentes. Non vides? collyrio oculos inunge.
Prob. Demuni veritas catnolicá ratione dcfumpta ex S. Auguftino ljb.i.de Civit.Dei, c. 15. & ex S.
Thoma p. 3. 6. Quisquis habec affe&um, yenerationé, & honoremí erga aliquem, etiam ea, qua poft mortém ab ipfo relinquuntur, yenc- ratur. Sed Sandos Dei in venera- tione habere debemus tanqua mem- bra Chrifti, Dei filios, &amicos no- ftrófque interceífores, üt fupra de- njonftratum eft, Ergo etiam eorum
