TMT 3 7 . é v t . 1 9 9 0 . 10. s z .
n e d z s e l é s , a r c h i v á l á s , k ö n y v t á r i s z o l g á l t a t á s o k , a u t o m a t i z á l t a d a t f e l d o l g o z á s , s t a t i s z t i k a ) .
A t i s z t a t i p u s ú i n f o r m á c i ó s k ö z p o n t o k b ó l a l a k u l t a k ki a k ü l ö n b ö z ő v e g y e s t i p u s ú i n f o r m á c i ó s k ö z p o n t o k , p é l d á u l : tanulmányi torrésközpontok ( l e a r n i n g r e s o u r c e c e n t r e s ) , jogtorrésközpontok (legal r e s o u r c e c e n t r e s ) . könyvtárak/információs központok ( l i b r a r y / i n f o r m a l i o n c e n t r e s ) , mikroszámítógépes in- torméciós központok ( m i c r o c o m p u t e r information c e n t r e s ) .
A z e r e d m é n y e s m ű k ö d é s e l ő f e l t é t e l e , hogy a m e g a l a k í t a n d ó i n f o r m á c i ó s k ö z p o n t a l a p o s a n i s m e r j e a vállalat g a z d á l k o d á s á n a k s z ü k k e r e s z t m e t s z e t e i t . A
nyomtatott, illetőleg e l e k t r o n i k u s i n f o r m á c i ó f o r r á s o k é s a k a p c s o l ó d ó s z o l g á l t a t á s o k j ó m e n e d z s e l é s é v e l , k é z b e n t a r t á s á v a l m e g a n n y i rejtett t a r t a l é k t á r h a t ó fel. A z á l t a l á n o s k ö l t s é g e k b e n e l é r t m e g t a k a r í t á s o k i g a z o l h a t j á k a z i n f o r m á c i ó s k ö z p o n t o k l é t j o g o s u l t s á gát.
/ L E V I T Á N , K. B.: On the nature and types of corporate in
formation c e n t r e s . = Aslib Information, 1 6 . köt. 2. s z . 1 9 8 8 . p. 4 5 - 4 6 . /
(Zoltán Imre)
Nyugati folyóiratokban található meg a japán tudomány krémje?
A z a m e r i k a i f o l y ó i r a t - g y ű j t e m é n y e k n e k e g y r e n a g y o b b g o n d o t o k o z a r a n g o s a m e r i k a i é s n y u g a t - e u r ó p a i f o l y ó i r a t o k m a g a s á r a . E m i a t t s z i n t e l e h e t e t len b e s z e r e z n i ü k a j a p á n l a p o k a t , a m e l y e k iránt v i s z o n t - a j a p á n t u d o m á n y r e n d k í v ü l i g y o r s f e j l ő d é s e k ö v e t k e z t é b e n - n ö v e k v ő é r d e k l ő d é s n y i l v á n u l m e g . Milyen f o l y ó i r a t o k r a k e l l e n e t e h á t e l ő f i z e t n i a j a p á n k u t a t á s i e r e d m é n y e k j a v á n a k b e s z e r z é s e é r d e k é b e n ?
A j a p á n t u d o m á n y o s k ö z l e m é n y e k k i v o n a t a i m a már Online is h o z z á f é r h e t ő k , a J A P Á N T E C H N O L O G Y O N L I N E s z o l g á l t a t á s o n k e r e s z t ü l , a m e l y a Japanese
Technical Abstracts o n l i n e v á l t o z a t a (és a U n i v e r s i t y M i c r o f i l m s I n t e r n a t i o n a l , a J a p a n e s e T e c h n i c a l Infor
mation S e r v i c e é s a D i a l ó g e g y ü t t m ű k ö d é s é n e k e r e d m é n y e ) . A z S T N a d a t b á z i s - h á l ó z a t T o k i ó b a n s z o l g á l t a t ó k ö z p o n t o t hozott létre, e g y ü t t m ű k ö d v e a J a p á n I n formation C e n t e r for S c i e n c e a n d T e c h n o l o g y v a l . A Nature c . f o l y ó i r a t L o n d o n ós W a s h i n g t o n u t á n T o k i ó b a n nyitotta m e g h a r m a d i k n y o m t a t ó - é e s z e r k e s z t ő - k ö z p o n t j á t . 1 9 8 6 a u g u s z t u s á b a n a z a m e r i k a i k o n g r e s s z u s k ü l ö n t ö r v é n y t fogadott e l a j a p á n m ű s z a k i s z a k i r o d a l o m m a l való e l l á t o t t s á g j a v í t á s a é r d e k é b e n ( J a p a n e s e T e c h n i c a l L i t e r a t u r e A c t ) . E z e k a f e j l e m é n y e k t o v á b b n ö v e l t é k a f o l y ó i r a t - b e s z e r z ő k r e n e h e z e d ő n y o m á s t .
A r e p r e z e n t a t í v f e l m é r é s a z 1 9 8 3 - 1 9 8 5 közötti i d ő s z a k r a v o n a t k o z ó a n , a Science Cítatíon Index t e s t ü l e t i m u t a t ó j a a l a p j á n ö s s z e s e n 9 j a p á n i n t é z m é n y m u n k a t á r s a i n a k p u b l i k á c i ó i t v i z s g á l t a m e g . H á r o m c é g m a g a s s z í n v o n a l ú t e r m é k e i , Hl. f e j l e s z t é s i e r e d m é n y e i r é v é n k e r ü l t b e a v i z s g á l t a k k ö r é b e (NEC, Hitachi, Fujitsu), h á r o m k i e m e l k e d ő k u t a t á s o k a i f o l y t a t ó e g y e t e m i t a n s z é k {Tokió, Oszaka é s Nagoja) m e l l é ; v é g ü l b e v e t t e k h á r o m b i o t e c h n i k a i c é g e t i s (Dainippon, Ajinomolo é s Tanabe), ö s s z e s e n 3 8 3 2 k ö z l e m é n y t v i z s g á l t a k m e g .
A v i z s g á l a t n e m várt e r e d m é n y e : a j a p á n s z e r z ő k p u b l i k á c i ó i n a k n e m k e v e s e b b mint 6 0 %- a külföldi lapokban ( 3 5 % A m e r i k á b a n , 2 5 % p e d i g N y u g a t - E u r ó p á b a n ) j e l e n i k m e g . E m e l l e t t a j a p á n o k E u r ó p á b a n i s , a z U S A - b a n i s a h a r m a d i k h e l y e n á l l n a k a p u b likálók k ö z ö t t ( E u r ó p á b a n a britek é s a z a m e r i k a i a k , a z U S A - b a n a z a m e r i k a i a k é s a k a n a d a i a k e l ő z i k m e g ő k e t ) .
F e l v e t ő d ö t t , hogy h a igen kiterjedt i s a j a p á n o k p u b l i k á c i ó s e x p o r t j a , a l e g j o b b k ö z l e m é n y e k e t e s e t leg m a g u k n a k t a r t j á k m e g . A h i v a t k o z á s o k e l e m z é s e a z o n b a n e z t a l e h e t ő s é g e t i s k i z á r t a . A l e g m a g a s a b b i d é z e t t s é g e t a z a m e r i k a i f o l y ó i r a t o k b a n közölt j a p á n k ö z l e m é n y e k é r t é k e l , e z u t á n a n y u g a t - e u r ó p a i l a p o k b a n m e g j e l e n t c i k k e k k ö v e t k e z t e k , é s c s a k h a r m a d s o r b a n a j a p á n t á p o k k ö z l e m é n y e i .
A kapott a d a t o k a l a p j á n a j a p á n o k publikációs stratégiája - f é l i g t r é f á s a n - így f o g l a l h a t ó ö s s z e :
• "törj a c s ú c s r a - e z á l t a l á b a n A m e r i k a " ;
• " h a E u r ó p a , a k k o r N y u g a t - E u r ó p a " ;
• " n e m k e l l , hogy a t i é d l e g y e n a bolt, h a h a s z n o t a k a r s z h ú z n i a z á r u k e l a d á s á b ó l " .
V é g ü l a k ö n y v t á r o s o k n a k s z ó l ó g y a k o r l a t i t a n á c s o k : a m e n n y i r e c s a k l e h e t , r a g a s z k o d n i kell a m a g a s i d é z e t t s é g ű a m e r i k a i é s n y u g a t - e u r ó p a i f o l y ó i r a t o k h o z ; a l e g f o n t o s a b b j a p á n l a p o k a t l e g f e l j e b b a s z o c i a l i s t a é s a f e j l ő d ő o r s z á g o k f o l y ó i r a t a i n a k r o v á s á r a é r d e m e s b e s z e r e z n i ; a j a p á n l a p o k r a való t o v á b b i e l ő f i z e t é s e k h e z a z i d é z e t t s é g i a d a t o k r a k e l l t á m a s z k o d n i ( e s e t l e g h e l y i k u t a t á s o k f o r m á j á b a n i s ) .
S T A N K U S . T . - R O S S E E L , K.— L I T T L E F I E L O , W. C : Is the best J a p a n e s e s c i e n c e in w e s t e r n j o u r n a l s ? = T h e S e r l a l s Librarlan, 1 4 . kfit. 1 - 2 . s z . 1 9 8 8 . p. 9 5 - 1 0 7 . /
(Mándy Gábor)
4 3 7
