B e s z á m o l ó k , s z e m l é k , k ö z l e m é n y e k
A b b é i a c é l b ó l , hogy " t e s t h e z - s z a b o t t " f e l v i l á g o s í t á s o k a t t u d j a n a k a d n i , nen a z a u t o m a t i k u s , hanem a m u n k a i g é n y e s u t a t v á l a s z t o t t á k ; a k é r d é s e k r e g y o r s a n , t e l e f o n o n Í B v á l a s z o l n a k .
Zía^y e l ő n y , hogy a s z o l g á l a t egy n a p i l a p h o z k a p c s o l ó d i k , melynek csaic ^ " a g y - B r i t a n n i á b a n m a g á b a n n a p i 750 000 o l v a s ó j a v a n . l e g e l ő s z ö r t e h á t m a g á t a n a p i l a p o t d o l g o z z á k f e l , n a p o n t a k b . 1000 l a p k i v á g á s b a n , i z e k e t o r s z á g o n k é n t , e z e n b e l ü l t é m á n k é n t t á r o l j á k . Van e z e n k i v ü l t e ¬
. .tikue f e l o s z t á s i s , t á r o l n a k é l e t r a j z i é s v á l l a l a t i a d a t o k a t , F r a n c i a o r s z á g b a n a z SVP s z o l g á l a t n a k j e l e n l e g k b . 12 000 e l ő f i z e t ő j e v a n , A n g l i á b a n m é g c s a k 4-500.
A r r a a k é r d é s r e , hogy t e l e x e n i s l e h e t - e i n f o r m á c i ó t k é r n i , JoHNSOK i g e n l ő e n v á l a s z o l t , de h a n g s ú l y o z t a , hogy ebben a z e s e t b e n a k é r c é s t nagyon s z a b a t o s a n k e l l m e g f o g a l m a z n i .
Az e g é s z napo? k o n f e r e n c i á n k b . 100 f ő v e t t r é s z t .
A kommunikáció néhány problémájáról
K ö z t u d o t t éB t e r m é s z e t e s n e k h a t ó t é n y , hogy a t u d o m á n y és t e c h n i k a f e j l ő d é s e s z ü k s é g e s s é , e g y s z e r s m i n d p e d i g l e h e t ő v é i s t e t t e a l e g s z é l e s e b b k ö r ű k o m m u n i k á c i ó t . K e v é s b é i s m e r t azonban a z a k ö r ü l m é n y , hogy g y a k r a n é p p e n ez a f e j l ő d é s egyben k e r é k k ö t ő j e i s a h a t é kony k o m m u n i k á c i ó n a k . /Amikor k o m m u n i k á c i ó r ó l b e s z é l ü n k , i t t most e l t e k i n t ü n k annak á l t a l á n o s és k u l t u r á l i s v o n a t k o z á s a i t ó l , és c s u p á n c s a k e g y i k - de a f e j l ő d é s s z e m p o n t j á b ó l l e g f o n t o s a b b - f u n k c i ó j á v a l , az e l é r t e r e d m é n y e k r ő l s z ó l ó i s m e r e t e k , i n f o r m á c i ó k k ö z v e t í t é s é v e l , i l l e t v e b e f o g a d á s á v a l f o g l a l k o z u n k . /
A K O W O r a i í U c i Ó S Z Ü K S É G E S S É G E
A k o m m u n i k á c i ó s z ü k s é g e s s é g é h e z nem f é r k é t s é g . Az i s m e r e t e k be¬
f o g a d á s a i r á n t i k é s z s é g , az é r d e k l ő d é s a v i l á g d o l g a i i r á n t ma n a gyobb, mint a z e m b e r i s é g f e j l ő d é s é n e k e d d i g b á r m e l y i k s z a k a s z á b a n v o l t . Az e g y é n i i g é n y e k n é l , é r d e k l ő d é s n é l azonban m é g e r ő s e b b a t á r sadalom s z ü k s é g l e t e . A k u t a t á s , a t e r m e l é s szakembere s e m m i k é p p e n nem l e h e t meg k o m m u n i k á c i ó n é l k ü l , a k á r c s a k r é s z l e g e s k o m m u n i k á c i ó s e l s z i g e t e l t s é g é n e k a t á r s a d a l o m v a l l a n é k á r á t . A f e j l ő d é s l é n y e g é b e n
a m á r e l é r t e r e d m é n y e k r e é p ü l ő , a s z e r z e t t t a p a s z t a l a t o k a l a p j á n s z ü l e t ö u j a b b és u j a b b e r e d m é n y e k f o l y a m a t o s l á n c o l a t a , melvnek á l l a n d d f i g y e l e m m e l k i s é r é s e n é l k ü l a szakember k ö z r e m ű k ö d é s e ebben a f o l y a matban f o k o z a t o s a n e r ő t l e n e d i k a v é g ü l - m i n é l rohamosabb a f e j l ő d é s a n n á l hamarabb - t e l j e s e n meg i s s z ű n i k . E k i e s é s o k o z t a v e s z t e s é g m e l l e t t e g y s z e r s m i n d k á r b a v é s z a ? az e r ő f e s z i t é s i s , melybe a s z a k ember k i k é p z é s e n e k i m a g á n a k és a t á r s a d a l o m n a k k e r ü l t . Ennek a s z e l l e n i t ő k e b e f e k t e t é s n e k p e d i g meg k e l l t é r ü l n i e , ami c s a k ugy l e h e t s ó g e s , h a a szakember az u j e r e d m é n y e k m e g i s m e r é s é v e l , a z a z á l l a n d ó to- v á b b k ó p z é s s e l m e g s z e r z e t t t u d á s á t , a l a p k é p z e t t s é g é t nem c s u p á n azo
nos s z i n t e n t a r t j a az e g y e t e m e k r ő l , f ő i s k o l á k r ó l ú j o n n a n k i k e r ü l t ,t e hát a f e j l ő d é s l e g ú j a b b á l l á s á t i s m e r ő s z a k e m b e r e k é v e l , hanem gyakor l a t a , s z e r z e t t t a p a s z t a l a t a a l a p j á n t u l i s s z á r n y a l j a a z o k a t .
E k ö v e t e l ő s z ü k s é g k ö v e t k e z t é b e n e g y r e nagyobb f i g y e l m e t s z e n t e l n e k a k o m m u n i k á c i ó n a k és k u t a t á s a l a s s a n Ö n á l l ó t u d o m á n y á g g á a l a k u l . N y i l v á n v a l ó , hogy ennek k a p c s á n f e l m e r ü l n e k a k o m m u n i k á c i ó prob
l é m á i i s , melyek s o k r é t ű s é g e g y a k r a n n e h é z f e l a d a t e l é á l l i t j a a meg
o l d á s u k o n f á r a d o z ó s z a k e m b e r e k e t . A p r o b l é m á k k ö z ö t t s z é p s z á m m a l a¬
kadnak o l y a n k ö z i s m e r t n e h é z s é g e k , melyek e l h á r í t á s á n h o s s z ú i d ő ó t a k í s é r l e t e z n e k csaknem t e l j e s e n e r e d m é n y t e l e n ü l . E z e k e t 3 m é r i s m e r t e r e d m é n y e k e t c s u p á n r e n d s z e r e z é s ü k é r d e k é b e n f o g l a l j u k r ö v i d e n ö s s z e
A K O M M U N I K Á C I Ó A K A D Á L Y A I
A n y e l v i k o r l á t nem u j , de e g y r e n ö v e k v ő p r o b l é m a . Oka a t u d o m á nyos é l e t b e n k o r á b b a n nemigen s z e r e p e l t n y e l v e k e l ő t ö r é s e / j a p á n , k í n a i s t b . / m e l l e t t az u j g é p i programnyelvek j e l e n t k e z é s e i s . De az u¬
t o l s ó é v t i z e d e k b e n a s z a k n y e l v ö n m a g a i s a n n y i t v á l t o z o t t , hogy az e l s ő "modern" t u d ó s g e n e r á c i ó /NEWTON, LOCKE/ k é p z e t t szakembere - f ő l e g egyes t e r ü l e t e k e n - n y i l v á n n e h s z e n é r t e n e m é r s z ó t mai k o l l é g á i v a l . A p r o b l é m a l e g a l á b b m e g k ö z e l i c ö m e g o l d á s á t j e l e n t e n é , h a min
den szakember l e g a l á b b k é t i d e g e n n y e l v e t i s m e r n e .
Az i s m e r e t e k , i n f o r m á c i ó k t u l s z a a o r o d á s a i s m e r t j e l e n s é g , mely
nek i l l u s z t r á l á s á r a s z á m t a l a n p é l d á t l e h e t n e f e l s o r o l n i . Ha ez a s o k a t e m l e g e t e t t á r a d a t v a l ó b a n c s u p á n u j i n f o r m á c i ó k b ó l á l l n a , akkor e z t a legnagyobb ö r ö m m e l ü d v ö z ö l n é n k . Az i g a z s á g - és minden n e h é z s é g f í í o r r á s a - azonban a z , hogy nem a n n y i r a az i n f o r m á c i ó k , mint Bí
z ó k a t t ö b b s z ö r ö s e n h o r d o z ó p a p i r t ö m e g á r a d a t á r ó l k e l l b e s z é l n ü n k . U g y a n a r r a az i n f o r m á c i ó r a r e n d s z e r i n t t ö b b f o r r á s b a n i s r á b u k k a n h a
t u n k , ami r é s z b e n k ö v e t k e z m é n y e , e g y s z e r s m i n d azonban t o v á b b i e l ő i d é z ő j e i s a k o m m u n i k á c i ó g á t j á n a k . Az a k a d o z ó , r o s s z u l m ű k ö d ő kommuni
k á c i ó k ö v e t k e z m é n y e - a m á r e l é r t e r e d m é n y e k i s m e r e t é n e k h i á n y á b a n v é g z e t t - f e l e s l e g e s p á r h u z a m o s munka e r e d m é n y e i n e k u g y a n c s a k p á r h u zamos, t ö b b s z ö r ö s k ö z l é B e - t o v á b b n ö v e l v e a p a p i r á r a d a t o t , a k a d á l y o z v a a k o m m u n i k á c i ó s f o l y a m a t o t s e z z e l z á r v a az ö r d ö g i k ö r t . N é m i e n y h í t é s é r d e k é b e n a s z e r k e s z t ő k n e k , k i a d ó k n a k k e l l s o k k a l s z i g o r ú b ban f e l l é p n i ü k .
A z a j m é g t o v á b b b o n y o l í t j a a t ö b b s z ö r ö s e n k ö z ö l t i n f o r m á c i ó k a m ú g y i a k u s z a s z ö v e v é n y é t . Egy-egy s z ü k s é g e s i n f o r m á c i ó t g y a k r a n
B e s z á m o l ó k , s z e m l é k , k ö z l e m é n y e k
s ü r ü n t e l e i r t o l d a l a k s z ó á r a d a t á b ó l k e l l k i h á m o z n i - k ö v e t k e z m é n y e k é n t annak, hogy a szakemberek t e k i n t é l y é t ma m é g m i n d i g az á l t a l u k m e g i r t m ü v e k m e n n y i s é g é v e l m é r i k és r é s z b e n annak l e , hogy - jobb m é r c e h i j á n - az Í r á s m ű v e k e t a t e l e í r t i v e k a r á n y á b a n f i z e t i k . Az i n f o r m á c i ó k k a l e g y ü t t á t s z i v á r g ó z a j k i s z ű r é s é r e i n f o n n á c i ó e l e m z ő k ö z pontokat k e l l e n e l é t e s í t e n i .
A t e r m i n o l ó g i a i r o b b a n á s a s ü r ü n e m l e g e t e t t i n f o r m á c i ó r o b b a n á s m e l l e t t mintegy l á n c r e a k c i ó k é n t u g y a n c s a k k i t ö r ő b e n v a n a n é l k ü l , h o g y e r r e k ü l ö n ö s e b b e n f e l f i g y e l t e k v o l n a . A t e c h n i k a , a t u d o m á n y f e j l ő d é s é v e l mind u j a b b és u j a b b fogalmak bukkannak f e l , melyek e l n e v e z é s é r e t ö b b n y i r e h i b r i d s z a v a k s z ü l e t n e k . A s z a k k i f e j e z é s e k n e k ez a t u l - s z a p o r o d á s a f é l r e é r t é s e k h e z , t é v e s i n f o r m á c i ó k h o z v e z e t h e t , a m i t ő l a k o m m u n i k á c i ó i s m é t c s a k a k a d o z ó v á v á l i k . M e g o l d á s k é n t t ö r e k e d n i k e l l a mind t e l j e s e b b s z a b v á n y o s í t á s á r a éa a s z a b v á n y o k e l ő í r á s á n a k s z i g o r ú b e t a r t á s á r a .
Az i d ő h i á n y u g y a n c s a k az a k a d á l y o z ó t é n y e z ő k k ö z é s o r o l h a t ó . Az e m i i t e t t n e h é z s é g e k k ö v e t k e z t é b e n a p á r h u z a m o s a n k ö z ö l t i n f o r m á c i ó k , a f e l e s l e g e s s z ó á r a d a t és p a p i r t ö m e g k ö z ö t t a s z ü k s é g e s i n f o r m á c i ó k k e r e s é s e mind t ö b b i d ő t v e s z i g é n y b e . Nem j u t m i n d i g i d ő az Í r á s , p u b l i k á l á s és a v i s s z a c s a t o l á s h a g y o m á n y o s t e v é k e n y s é g é r e sem. T u l fcosz- s z u az á t f u t á s i i d ő egy gondolat m e g s z ü l e t é s e , k ö z r e a d á s a és a v i s z - s z a c s a t o l á e k ö z ö t t i s . Az i n f o r m á c i ó s k ö z p o n t o k m u n k á j á n a k k o o r d i n á l á s á v a l , a t e z a u r u s z o k e g y s é g e s í t é s é v e l n é m i l e g e n y h í t h e t ő k e z e k a n e h é z s é g e k i s .
A k o m m u n i k á c i ó k ö l t s é g e i i s á l l a n d ó a n n ö v e k s z e n e k . Ez r é s z b e n a f e l d o l g o z a n d ó anyag t e r j e d e l m é n e k n ö v e k e d é s é v e l f ü g g ö s s z e , r é s z b e n az u j f e l d o l g o z á s i m ó d s z e r e k és b e r e n d e z é s e k k i a l a k í t á s á r a , f e j l e s z t é s é r e f o r d í t o t t b e r u h á z á s o k k ö v e t k e z m é n y e . Az e l ő b b e m l í t e t t okok k ö v e t k e z t é b e n az i n f o r m á c i ó t á r o l á s és - k e r e s é s k é z i m ó d s z e r e l bonyo
l u l t a k , n e h é z k e s e k és h o s s z a d a l m a s a k , é p p e n e z é r t nagyon d r á g á k , de e g y e l ő r e semmivel sem o l c s ó b b a k a g é p i m e g o l d á s o k sem. Az á l t a l á n o s á r e m e l k e d é s k ö v e t k e z t é b e n a h í r k ö z l ő b e r e n d e z é s e k h a s z n á l a t a é p p e n o l y a n k ö l t s é g e s , mint p l . egy k o n f e r e n c i á n v a l ó r é s z v é t e l , ugyanak
kor az i n f o r m á c i ó n a k mint n y e r s a n y a g n a k k é z z e l f o g h a t ó é r t é k e nehezen m u t a t h a t ó k i .
A t u d o m á n y p i l l a n a t n y i á l l á s á n a k á l l a n d ó f e j l ő d é s e , v á l t o z á s a ugyancsak t e l j e s f i z i k a i és s z e l l e m i f r i s s e s é g e t k ö v e t e l a t t ó l , a k i a z t nyomon a k a r j a k ö v e t n i . U j e r e d m é n y e k s z ü l e t é s e , r é g i t e c h n o l ó g i á k e l a v u l á s a az e g y é n e k m u n k a k ö r é b e n és ezen k e r e s z t ü l g y a k r a n e g é s z é l e t é b e n i s f o r r a d a l m i v á l t o z á s o k a t o k o z h a t , A g y o r s v á l t o z á s o k na
gyobb s e b e s s é g e t k i v a n n a k meg a k o m m u n i k á c i ó t ő i i s és h a s z n á l h a t a t l a n n á t e s z i ennek r é g e b b i e s z k ö z e i t , m ó d s z e r e i t i s .
A BIORITÍSUS J E L E N T Ő S É G E
Az e s z k ö z ö k , m ó d s z e r e k v i z s g á l a t á r a m á r k o r á b b a n i s sok gondot f o r d í t o t t a k , de c s a k a l e g u t ó b b i i d ő b e n k e z d t e k f o g l a l k o z n i a kommu
n i k á c i ó emberi v o n a t k o z á s a i v a l , e z e n b e l ü l f ű l e g a " v é t e l l e l " , a z a z
a l e a d o t t i n f o r m á c i ó k b e f o g a d á s á v a l és f e l f o g á s á v a l . S e g í t s é g ü l h i v a a p s z i c h o l ó g u s o k a t , f e l t e t t é k n e k i k a k é r d é s e k e t : "Mit k e l l t e n n i a k o m m u n i k á c i ó h a t é k o n y s á g a é r d e k é b e n ? " "Hogyan z a j l i k l e t u l a j d o n k é p pen a k o m m u n i k á c i ó s f o l y a m a t ? " " K e l y e k annak p s z i c h o b i o l ó g i a i t é n y e
z ő i ? " "Mikor, m i l y e n k ö r ü l m é n y e k k ö z ö t t l e h e t l e g e r e d m é n y e s e b b &
k o m m u n i k á c i ó ? "
Az u t ó b b i k é r d é s r e t ö b b e k k ö z ö t t a p s z i c h o f i z i k a s e g í t s é g é v e l ke
r e s i k a v á l a s z t , v a g y i s a z t v i z s g á l j á k , h o g y a n h a t n a k egy s z e r v e z e t f i z i k a i f o l y a m a t a i annak l e l k i , s z e l l e m i f o l y a m a t a i r a . E z e k a v i z s g á l a t o k k i m u t a t t á k , hogy az emberi t e s t h ő m é r s é k l e t e 2i ó r á n b e l ü l mint
egy 2°C i n g a d o z á s t i s m u t a t h a t . Ennek a h ő m é r s é k l e t i n g a d o z á s n a k - a k á r c s a k v a l a m e n n y i s z e r v á n k m ű k ö d é s é n e k - megvan a maga 24 ó r á s r i t m u s a . E b b e n a r i t m u s b a n v á l t a k o z i k a nap f o l y a m á n a v é r n y o m á s , é r v e
r é s , v é r c u k o r s t b . i s . Sz az u n . " f i z i o l ó g i a i ó r a " á l t a l s z a b á l y o z o t t b i o r i t m u s é b r e n és a l v á s k ö z b e n e g y a r á n t é r v é n y e s ü l és b e f o l y á s o l j a s z e r v e z e t ü n k nemcsak t u d a t u n k t ó l , a k a r a t u n k t ó l f ü g g e t l e n ü l m ű k ö d ő s z e r v e i n e k f u n k c i ó i t , hanem a l k o t ó , p r o b l é m a m e g o l d ó , i n f o r m á c i ó t f e l f o g ó s z e l l e m ü n k k é p e s s é g e i t i s . A b i o r i t m u s n a k t u d h a t ó be, hogy a nap egyes s z a k a i b a n f o g é k o n y a b b a k vagyunk m é r g e z ő a n y a g o k r a , f e r t ő z é s e k r e , s o k k h a t á s o k r a , mint m á s n a p s z a k o k b a n . A b i o r i t m u s h a t magatar
t á s u n k r a , s z e l l e m i t e v é k e n y s é g ü n k r e , t e l j e s í t m é n y e i n k r e és f o k o z z a vagy c s ö k k e n t i a k t i v i t á s u n k a t .
E z az a k t i v i t á s és á l t a l á b a n t e l j e s í t m é n y ü n k a k k o r é r i e l t e t ő p o n t j á t , amikor a t e s t h ő m é r s é k l e t e a legmagasabb. E z e k az e g y é n " l e g jobb ó r á i " , e k k o r é r z i m a g á t a l e g f r i s s e b b n e k és l e g c s e l e k v ó k é p e s e b b - n e k . Ennek a j e l e n s é g n e k o k á t , e r e d e t é t m é g nem s i k e r ü l t k í d e r i t e n i , a z t azonban m á r m e g á l l a p í t o t t á k , hogy e z t a r i t m u s t b e f o l y á s o l n i nem t u d j u k , e l l e n b e n n e k ü n k k e l l h o z z á a l k a l m a z k o d n i . E z t m e g n e h e z í t i , hogy ez a r i t m u s e g y é n e n k é n t v á l t o z ó , ugyanakkor t á r s a d a l m u n k j e l e n l e g i m u n k a b e o s z t á s a e z t a J e l e n s é g e t m é g s e h o l sem v e s z i f i g y e l e m b e , és v a l a m e n n y i d o l g o z ó r a k i s z a b o t t egyforma m u n k a i d ő a l a t t mindenki
t ő l e g y f o r m á n , e g y é n e n k é n t i s á l l a n d r , e g y e n l e t e s t e l j e s í t m é n y t k ö v e t e l . K i v é t e l az NSZK, a h o l e g y e l ő r e k í s é r l e t i j e l l e g g e l n é h á n y h e l y e n m á r b e v e z e t t é k a m o z g ó m u n k a i d ő t , melynek l é n y e g e , hogy - b i z o n y o s ha
t á r o k k ö z ö t t - a d o l g o z ó maga s z a b h a t j a meg, hogy m u n k a i d e j é n e k egy b i z o n y o s r é s z é t mikor a k a r j a e l t ö l t e n i . Ez a 3zabad v á l a s z t á s e l s ő s o r ban a m u n k a k e z d é s r e , i l l e t v e - v é g z é s r e v o n a t k o z i k , n y i l v á n a b b ó l a f e l i s m e r é s b ő l k i i n d u l v a , hogy a b i o r i t m u s e g y é n i v á l t o z a t a i k ö z ü l a l e g s z e m b e t ű n ő b b a " r e g g e l i " és az " e s t i " t i p u s k ö z ö t t i különbség.I.iig az e l ő b b i a d é l e l ő t t i ó r á k b a n a l e g a k t í v a b b , majd v i s z o n y l a g k o r á b ban e l f á r a d , az u t ó b b i r e g g e l i g e n n e h e z e n " r á z ó d i k be" a m u n k á b a és c s a k a d é l u t á n i és e s t i ó r á k b a n é r i e l c s ú c s p o n t j á t , /A sok má3 e g y é b t ü n e t m e l l e t t j e l l e m z ő m é g , hogy a " r e g g e l i " tipu's e s t e g y o r s a n , s z i n t e minden á t m e n e t n é l k ü l zuhan m é l y á l o m b a , r e g g e l p e d i g f r i s s e n é b r e d , mig az " e s t i " t i p u s r o s s z a b b a l v ó , e s t e nehezebben a l s z i k e l , t e l j e s f e l é b r e d é s e p e d i g ugyancsak s o k k a l h o s s z a b b i d ő t v e s z i g é n y b e .
Az e b b ő l l e v o n h a t ó k o v e t k e - t e t é s n y i l v á n v a l ó . A b i o r i t m u s e g y i k k u t a t ó j a s z e r i n t a " f i z i o l ó g i a i ó r a " >. n ö v é n y e k és á l l a t o k s z á m á r a l e h e t ő v é t e s z i , hogy n a p i r i t m u s u k á l l a n d ó v á l t o z á s a i h o z i g a z o d v a a napnak abban a s z a k a s z á b a n f e j t s é k k i a k t i v i t á s u k a t , mely e r r e az ak
t i v i t á s r a a l e g i n k á b b a l k a l m a s . M i é r t ne t e h e t n e í g y az ember i s ?
B e s z á m o l ó k , s z e m l é k , k ö z l e m é n y e k
K é t s é g t e l e n , hogy nz elmondottak v a l a m e n n y i s z e l l e m i és f i z i k a i t e v é k e n y s é g r e v o n a t k o z n a k és nem t a r t o z n a k a k o m m u n i k á c i ó vagy a t á j é k o z t a t á s s p e c i á l i s p r o b l é m á i k ö z é . Ez azonban k o r á n t s e m j e l e n t i a z t , hogy ne l e n n e m e g s z í v l e l e n d ő mindazok s z á m á r a i s , a k i k n e k e l s ő r e n d ű f e l a d a t a a z i n f o r m á c i ó k k ö z v e t í t é s e , b e f o g a d á s u k , f e l f o g á s u k e- l ő s e g i t é s e . Nem i s k e l l k ü l ö n ö s e b b m e g f i g y e l ő k é p e s s é g a h h o z , hogy m e g á l l a p í t s u k , k i k a z o k , a k i k t ő l a r e g g e l i ó r á k b a n v á r h a t u n k nagyobb f i g y e l m e t , é r d e k l ő d é s t é s k i k e t c é l s z e r ű b b i n k á b b d é l u t á n f e l k e r e s n i , h a a z t a k a r j u k , hogy i n f o r m á c i ó i n k k e l l ő v i s s z h a n g r a t a l á l j a n a k .
A K Ö Z L É S O P T I M Á L I S M Ó D J A
Vannak azonban a p s z i c h o l ó g u s o k n a k a k o m m u n i k á c i ó b a n f e l h a s z n á l h a t ó e g y é b m e g á l l t , i t á s a i i s . Mint p l . az a t é n y , hogy a h a l l á s u t j á n k a p o t t i n f o r m á c i ó k o a n s o k k a l t ö b b a z a j , mint v i z u á l i s " v é t e l " e s e t é n . A g y a k r a n i d é z e t t m o n d á é , mely s z e r i n t "Egy k é p e z e r s z ó v a l ér f e l " t e l j e s m é r t é k b e n i g a z . Az i n f o r m á c i ó k ö z l é s é n e k egyes m ó d o z a t a i t e r m é s z e t e s e n a z a d o t t k ö r ü l m é n y e k t ő l f ü g g ő e n n y e r n e k vagy v e s z í t e nek j e l e n t ő s é g ü k b ő l . í g y p l . az a r c j á t é k n a k k ü l ö n ö s j e l e n t ő s é g e van a s z e m é l y e s b e s z é l g e t é s n é l . a m i k o r i s a f e l v e v ő n é l a v i z u á l i s h a t á s e r ő s í t i , s e g í t i a h a l l á s u t j á n k a p o t t i n f o r m á c i ó f e l f o g á s á t . E z a z e r ő s í t é s egy t e l e f o n b e s z é l g e t é s n é l p l . e l m a r a d .
A PONTATLAN K É R D É S F E L T E V É S OKAI
Ugyancsak a p s z i c h o l ó g u s o k p r ó b á l t á k k i d e r í t e n i annak o k á t , mi
ért nem t u d j á k a m ű s z a k i szakemberek pontosan k i f e j e z n i i n f o r m á c i ó s i g é n y e i k e t , m i é r t t e s z n e k f e l h a t á r o z a t l a n , b i z o n y t a l a n k é r d é s e k e t . S z e r i n t ü k ennek e g y i k oka a r o s s z s z o k á s . A mindennapi é l e t b e n egy
s z e r ű dolgok v á s á r l á s á n á l , k ü l ö n b ö z ő s z o l g á l t a t á s o k i g é n y b e v é t e l é n é l m e g s z o k t á k , hogy k é r é s e i k k é z e n f e k v ő e k és m a g á t ó l é r t e t ő d ő e k , k ö r ü l í r á s u k r a , c é l j u k , f u n k c i ó j u k m a g y a r á z a t á r a semmi s z ü k s é g . Amikor t e h á t egy i n f o r m á c i ó s s z o l g á l t a t á s t v e s z n e k i g é n y b e , f e l sem m e r ü l ben
n ü k , hogy ebben az e s e t b e n e l k e l l t é r n i ü k é v t i z e d e k e n á t b e i d e g z ő d ö t t s z o k á s u k t ó l .
H i b a l e h e t azonban ennek a z ' l l e n k e z ő j e i s , amikor a k é r d e z ő ugy é r z i , t e k i n t é l y é n e s i k c s o r b a , ha b e v a l l j a , hogy m e g o l d a n d ó prob
l é m á j á v a l k a p c s o l a t b a n n i n c s t e l j e s e n t i s z t á b a n m i n d e n n e l . É p p e n e¬
z é r t v a l a m i l y e n hamisan é r t e l m e z e t t ö n é r z e t t ő l v e z é r e l v e k ö r ü l m é n y e sen és b o n y o l u l t a n t e s z i f e l k é r d é s é t , i g y a h e l y e t t , hogy m e g v i l á g í t a n á p r o b l é m á j á t , a z t k ö d ö s e n és z a v a r o s a n a d j a e l ő .
Az i d ő h i á n y , mint a k o m m u n i k á c i ó b a n á l t a l á b a n , i t t i s a k a d á l y a l e h e t a k é r d é s p o n t o s , v i l á g o s m e g f o g a l m a z á s á n a k . F ő l e g a k k o r , h a a m e g o l c a n d ó p r o b l é m á t Í r á s b a n k e l l k ö z ö l n i , f o r d u l e l ő , hogy a szakem
ber c s a k h e v e n y é s z v e v e t i oda h i á n y o s a n m e g j e l ö l t k é r d é s é t .
A t e c h n i k a gyors f e j l ő d é s e i t t ú j r a j e l e n t k e z i k , mint g á t l ó t é -
nyezö. A szakember megismétel egy korábban mér bevált, általa tehát még mindig jónak vélt kérdést. Az időközben akár a technológiában, akár a gépi programban bekövetkezett változások miatt azcnban kérdé
se már hiányos, elégtelen.
A kommunikáció számos problémája közül i t t caak kapásban ragad
tunk k i néhányat .E mellett a különböző tudományágak segítségével ter
mészetesen számos kísérletet, vizsgálatot végeznek annak érdekében, hogy a kommunikációt mind hatékonyabbá, eredményesebbé tehessék.
/IEEE Transactions on Professional Communication, PC-15.k.2.sz.
1 9 7 2 .j u n . p.23-26., p.30-33. PC-15.k. 3.ez. 1972.ssept. p.72-76., p.77-79./
Szakfolyóirat a szerkesztőknek (The Scientific Editor)
1973- júniusában uj folyóirat kelt életre THE SCIENTIFIC EDITQB elmen az Information SystemsAssocifttion közreadásában, A kéthetente megjelenj lap elsősorban a tudományos, műszaki, orvosi kiadványok szerkesitiinek és kiadóinak, továbbá tájé
koztatási szakemberek, könyvtárosok, szakírók, szerzők, tehát a tudományos kommunikációval közvetlenül vagy közvetetten kap
csolatban állók fóruma kivan lenni.
A tudományos és szakfolyóiratok, kiadásuk ás közreadásuk nagy változásokon mentek keresztüli a költségtényezők nagyobb mértékben növekedtek,mint az előfizetési árból származó jöve
delem; a kéziratok pontatlanabbak, cint korábban. A folyóirat- kiadás az uj sokszorosítási eljárások következtében bonyolul
tabb l e t t , vagyis a helyzet megért egy idevágó szaklap elin
dítására...
Az uj folyóirat, a THE SCIEHTiriC EDITOR híreket és in
formációkat közöl a szakmai egyesületek életébűi, szemléket publikál a referálás,copyright, szabványosítás, nomenklatúra, stílus kérdásek, indexelés és a kiadSsi tevékenység gazdasá
gossági témaköréből. Ezenkívül tartalmaz kongresszusi kalen
dáriumot ás annotált bibliográfiai jegyzéket. A folyóirat an
gol nyelvű lesz, de szándékában áll más nyelvterületek szer
kesztési, kiadási kérdéseivel i s foglalkozni.
Kiadója: The Scientific Editor, PO Boi 573, Westminster, London SV1, England; ára h >*,-.
