TKT 1 3 . é v f . 4 . s z á m 1 9 6 Í . m á j u s
KÖSYYTÍRI KDKKA
& L i b r a r y of Congreas-ben az idegen n y e l v ű kéziratait m á s o l t a t á a á n a k k o o r d i n á l á s á r a k ü l ö n k ö z p o n t o t á l l í t a n a k f e l . A k ö z p o n t f e l a d a t a e g y r é s z t annak m e g a k a d á l y o z á s a , hogy az USA t u d o m á n y o s i n t é z m é n y e i k ü l f ö l d i k ö n y v t á r a k t ó l és a r c h í v u m o k t ó 1 t ö b b s z ö r r e n d e l j é k meg ugyanazokat a k é z i r a t m á s ó l a t o k a t , m á s r é s z t annak b i z t o s í t á s a , hogy a m á r l e m á s o l t anyaghoz a t ö b b i igényifi i s h o z z á f é r j e n . A k ö z pont I g e n sok u j anyagra f o g j a f e l h í v n i a z é r d e k e l t e k f i g y e l m é t . M ü - k U d é s é n e k a nem p u b l i k á l t s z a k i r o d a l o m d o k u m e n t á c i ó j a s z e m p o n t j á b ó l van k U l ö n ö S j e l e n t ő s é g e .
/ S o i e n t i f i c I n f o r m a t i o n H o t e s , 1965.eug.-azept. p . 2./
.0.
SWANSOH v e z e t é s é v e l k ö n y v t á r t u d o m á n y i k u t a t á s o k k e z d ő d t e k C h i c a g ó b a n ; c é l j u k , hogy a k ö n y v t á r a t h a s z n á l ó k i g é n y e i n e k r é s z l e t e s e l e m z é s é v e l m e g á l l a p í t s a k , a z i g é n y l ő k é r d é s f e l t e v é s é n e k mennyiben tudnak e l e g e t t e n n i a k ö n y v t á r i k a t a l ó g u s o k . A k u t a t á s o k e r e d m é n y e k á n t a k a t a l ó g u s b a n való k e r e e é s l e h e t ő s é g e i t k ö z e l e b b k í v á n j á k h o z n i ahhoz, ahogy a z o l v a s ó k i g é n y l é s e i k e t " m e g f o g a l m a z z á k " .
/ S o i e n t i f i c I n f o r m a t i o n Notee, lQ6 5 . a u g . - s z e p t . p, 10./
.0.
1EOESWELL v e z e t é s é v e l a H a s s a c h u s e t t a Egyetemen k u t a t á s o k f o l y nak annak é r d e k é b e n , hogy m e g á l l a p í t s á k : 1. mennyiben alkalmasak ko
r á b b i k ö l c s ö n z é s i s t a t i s z t i k á k a k ö z e l j ö v ő k ö l c s ö n z é s i s t a t i s z t i k á jának e l ő r e b e c s l é s é r e ; 2. a z e l ő r e b e c s l é s mennyiben l e h e t a l a p j a a s e l e j t e z é s n e k é s a t ö b b p é l d á n y o s b e s z e r z é s n e k ; 3 . mi a h a t á s a az o l v a s ó k ö z ö n s é g r e , ha nem k a p j a meg az i g é n y e l t m ü v e t .
/ S o i e n t i f i c I n f o r m a t i o n Notes, 1965.aug.-szept. p. 10-11./
.0.
A n e v a d a l egyetemen 1966-ban b e f e j e z ő d ő k í s é r l e t e k k e z d ő d t e k s t e l e f a k s z i m i l e k ö n y v t á r i a l k a l m a z á s á r ó l ; ennek c é l j a a z , hogy k ö n y v e k , f o l y ó i r a t o k és e g y é b dokumentumok k ö n y v t á r k ö z i k ö l c s ö n z é s é t he
l y e t t e s í t s e .
/ S c i e n t i f i c I n f o r m a t i o n Notes, 1965.aug.-szept. p. 15./
RZFBOGRAPIA
Az USA k ö n y v t á r t u d o m á n y i k u t a t ó k ö z p o n t j a 63 0 0 0 d o l l á r o s meg
b í z á s t a d o t t Olyan olcsó mikrofiljnkártya f e l v e v ö - s l ő h i v ó b e r e n d e z é e
427
Hirak - k ö z l e m é n y e k
k i f e j l e s z t é s é r e , a a s l y e t k i s k ö n y v t a r a k l a g a z d a s á g o s a n h a s z n á l h a t nak k ö n y v r é s z l e t e k , f o l y ó i r a t c i k k e k , vagy m á s h a s o n l ó dokumentumok m á s o l á s á r a . Az e l ő i r t k i c s i n y í t é s 19:1.
/ S o i e n t i f i c I n f o r a a t i o n Notes, 1965.aug.-ezept. p. 15-16./
. 0 .
M a g y a r o r s z á g o n a l a p í t o t t á k az eleó n e m z e t k ö z i b á n y á s z a t i " d o k u m e n t á cióé k ö z p o n t o t "
A S e l m e c b á n y a m e l l e t t i S z k l e n é n , 1786-ban, "a b á n y á s z a t kedve- l ó i " n e m z e t k ö z i b á n y a m ű v e l é s i t á r s a s á g o t a l a p í t o t t a k a s z a l a c é l l a l , hogy "mindazt, ami l e g t á g a b b é r t e l e m b e n a b á n y á s z a t e l ő m o z d í t á s á t s z o l g á l j a , ö s s z e g y ű j t s é k és a b á ivá s z á t j a v á n a l n d e n t a g t á r s s a l k ö z ö l j é k , hogy ezek i s m e r e t e i k e t o r s z á g a i k b a n az e m b e r i s é g és h a z á j u k g y a r a p í t á s á r a a l k a l m a z z á k és h a s z n á l j á k . •
A Z a l a p í t ó k s z á n d é k a t e h á t s á r 180 é v v e l e z e i í ' t t u d o m á n y o s é s m ű s z a k i é r t e k e z é s e k , wuzMfc g y ű j t é s e és t e r j e s z t é s e v o l t , v a g y i s o¬
l y a n n e m z e t k ö z i k ö z p o n t l é t e s í t é s e , amilyeneket k ü l ö n ö s e n az s i m u l t husz e s z t e n d ő b e n " d o k u m e n t á c i ó s " é s " i n f o r m á c i ó s " i r o d á k , k ö z p o n t o k n é v v e l , n e m z e t k ö z i s í k o n l a mind s ű r ű b b e n h í v n a k é l e t r e .
A t á r s a s á g o t t ö b b o r s z á g k i e m e l k e d ő t u d á s ú b á n y á s z a i b ó l v á l a s z t o t t d i r e k t ó r i u m v e z e t t e . A f o l y ó Ü g y e k e t a t á r s a s á g k ö z l e m é n y e i n e k s z e r k e s z t é s é v e l i s m e g b í z o t t d i r e k t ó r i u m i tag i n t é z t e . A c é l k i t ű z é s nek m e g f e l e l ő e n BOfiS Ignác és TREBRA F r i g y e s Vilmos - a kor k é t k i v á l ó b á n y á s z a - 1789-hen " B á n y a m ű v e l é s t a n " c í m m e l á t f o g ó m u n k á t a¬
d o t t k i .
A t á r s a s á g h o z f ű z ö t t r e a á n y e k azonban nem v á l t a k v a l ó r a ; 1790- ben m é g megjelent egy, a t á r s a s á g t a g j a i n a k t o l l á b ó l s z á r m a z ó g y ű j t e m é n y e s m ű , ez azonban egyben h a t t y ú d a l a i s v o l t a n é g y e s z t e n d ő n é l a l i g hosszabb i d e i g m ű k ö d ö t t első b á n y á s z a t i d o k u m e n t á c i ó s i r o d á n a k , / o i ü c k a u f , 102.k. 3 - e z . 1966.febr.2. p. 107-108./
.0.
Hyelvek és a k ö n y v k i a d á s
M e g á l l a p í t o t t á k , hogy az e m b e r i s é g t ö b b mint h á r o m n e g y e d r é s z e 12 fő n y e l v e t b e s z é l . Ezek a v i l á g n é p e s s é g é n e k s z á z a l é k á h o z v i s z o n y í t v a a k ö v e t k e z ő k :
1. k i n a i 2. angol 5. orosz 4. h i n d i 5. spanyol 6. n é m e t
25 *
1 1 * u 8.30 )C 6.25 6.25 5.75
i
7. japán 8 . b e n g á l i 9. arab 10. f r a n c i a 11. p o r t u g á l 12. o l a s z
3.75 3 * 2.70 2.70 2.50 2.10
428
TMT l % ó v f . 4 .s z á n I 4 6 Ö .m á j u s
E z e k a s z á m o k m e g v á l t o z n a k , na figyelembe v e s s z ü k az o l v a s ó - k ö z ö n s é g e t minden n y e l v e n . M e g f i g y e l t é k , hogy c s a k 8 n y e l v r e van s z ü k s é g ahhoz, hogy az e m b e r i s é g h á r o m n e g y e d r é s z e e g y m á s s a l é r i n t - k e z z é k . E z e k a n y e l v e k s z á z a l é k o s m e g o s z l á s b a n az a l á b b i a k :
1. angol 18.10 £ 5. n é m e t 5 j£
A v i l á g o l v a s ó i t a n é p e s s é g 40 jt-ára b e c s ü l i k , ami 1200 m i l l i - ó t teBz k i .
Ot n y e l v - a k l n a l , az o r o s z , a n é m e t , a j a p á n , az o l a s z - a f ö l d n e k egy r é s z é r e k o r l á t o z o t t . A h á r o m m á s i k n y e l v - az a n g o l , a s p a n y o l , a f r a n c i a - a v i l á g t ö b b r é s z é r e s z é t s z ó r ó d o t t és az e g é s z v i l á g o n h a s z n á l j á k . Minden 9 olvasó k ö z ü l 3 á z s i a i és a m á s i k 3 eu- r ó p a i . A v i l á g I r o d a l m i t e r m é k é n e k k é t h a r m a d a e u r ó p a i n y e l v e n j e l e - n i k meg, mig e g y n e g y e d n é l kevesebb á z s i a i n y e l v ű . T ö b b mint 30 n y e l ven Í r n a k E u r ó p á b a n ée Á z s i á b a n ez a s z á m j ó v a l nagyobb.
92 o r s z á g b a n van h i v a t a l o s t e r j e s z t é s . A k ö n y v t e r j e s z t é s aka
d á l y a i a k ö v e t k e z ő k :
1. f o r g a l m i s z a b á l y o z á s o k ée k o r l á t o z á s o k ; 2. p o s t a i d í j s z a b á l y o k ;
3. v á m s z a b á l y o z á s o k , b e l e á r t v e a b e h o z a t a l i e n g e d é l y e k e t vagy é r t é k l l l e t é k e k e t , és
4 . k ü l ö n f é l e d í j s z a b á s o k .
59 o r s z á g fogadta e l az E g y e t e m é é P o s t a i U n i ó / U n i v e r s a l P o s t a i Union/ a j á n l á s á t .
/ H e r a l d of L i b r a r y S c i e n c e , 4.k. 4 . e z . 1965.okt. p. 344./
2. k i n a i 3. orosz 4 . spanyol
16.9 * 15.9 * 6.2 *
6. j a p á n 7. f r a n c i a 8. o l a a z
..0 • •
429
H í r e k - k ö z l e m é n y e k
o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o
* •
o o
$ G É P E S Í T E T T D O K U M E N T Á C I Ó V Á ! TESZIK H O Z Z Á F É R H E T Ő B B É ö
• A M Ű S Z A K I IBOEAIMAT A SZAKEMBEREK R É S Z É R E
o o • *
°. E z é v b e n negyedszer v e s z r é s z t a Budapesti Nemzetkö- ? o z l V á s á r o n az O r s z á g o s M ű s z a k i K ö n y v t á r és D o k u m e n t á c i ó s o
* K ö z p o n t . E b b ó l az a l k a l o m b ó l h é t f ő n d é l e l ő t t s a j t ó t á j é - *
? k o z t a t ó t t a r t o t t a k , amslyen d r . L Ü Z A R P é t e r f ő i g a z g a t ó e l - . o mondotta, hogy i d é n nagyabb l e s z a k i á l l í t á s i p a v i l o n j u k a
* és a b e m u t a t ó a n y a g á n a k t é m á j a "Az a u t o m a t i z á l á s dokumen- •'
. t á c i ó j a és a d o k u m e n t á c i ó a u t o m a t i z á l á s a " . ?
o o o
dr.OSZTROVSZKI G y ö r g y , az OUPB e l n ö k h e l y e t t e s e v á - '
? z o l t a a m ű s z a k i d o k u m e n t á c i ó k J e l e n t ő s é g é t , n é l k ü l ö z n e - ; o t é t l e n s é g é t . U t a l t a r r a , hogy a v i l á g e g y é v i nyomtatott o
* m ű s z a k i anyaga t ö b b mint e g y m i l l i á r d o l d a l r a b e c s ü l h e t ő , *
" és ez a t e r j e d e l e m é v r ő l évre e m e l k e d i k . É v e n t e t ö b b mint . o h á r o m m i l l i ó s z a k t a n u l m á n y J e l e n i k meg,a t u d o m á n y o s t á j é - o
' k o z t a t á s u j , önálló i s m e r e t á g g á , s p e c i á l i s f o g l a l k o z á s i * . t e v é k e n y s é g g é f e j l ő d ö t t . A S z o v j e t u n i ó b a n p é l d á u l a tudo-
a o á n y o s - m ü s z a k i t á j é k o z t a t á s i s z e r v e k d o l g o z ó i n a k l é t s z á - o
* ma J e l e n l e g meghaladja a s z á z e z r e t . ^
•
o M a g y a r o r s z á g o n k é z i l y u k k á r t y a r e n d s z e r r e l k ö z p o n - o t i l a g t a r t j á k n y i l v á n a b e l - ée k ü l f ö l d i g é p i p a r i proe- *
° p e k t u s o k a t , a k ü l f ö l d i m ű s z a k i - t u d o m á n y o s f i l m e k e t és e-
o gyes s z a k t e r ü l e t e k t e l j e e i r o d a l m á t . Az OMKDK a s z a k i m - o dalmi á r a d a t o t k í v á n j a a szakemberek s z á m á r a k ö n n y e b b e n *
? h o z z á f é r h e t ő v é t e n n i s z o l g á l t a t á s a i v a l . A Budapesti Xea-
o z e t k ö z i V á s á r o n b e m u t a t j á k az a u t o m a t i z á l á s n a k , mint a o magyar n é p g a z d a s á g e l ő t t álló e g y i k f e l a d a t n a k a doku- *
? m e n t á c i ő j á t , ezen k i v ű l b e m u t a t j á k a d o k u m e n t á c i ó s munka
o a u t o m a t i z á l á s á n a k l e h e t ő s é g e i t . o
. •
? /Magyar Nemzet, 1 9 6 6 . m á j u s 10./ ° .
o 0 o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o.o
430
