Az első lengyel Országos Szelektív Információszolgáltatási Konferencia megtekintése

AZ ELSŐ LENGYEL ORSZÁGOS SZELEKTÍV INFORMÁCIÓSZOLGÁLTATÁSI

KONFERENCIA Völgyes Tamás

Országos Műszaki Könyvtár és Dokumentációs Központ

A t á j é k o z t a t á s s a l szemben f e l m e r ü l ő , n a p r ó l n a p r a növekvő i g é ­ nyek k i e l é g í t é s é n e k , a szakemberek r e l e v á n s i n f o r m á c i ó k k a l v a l ó e l l á ­ t á s á n a k e g y i k l e g h a t é k o n y a b b módja a s z e l e k t í v i n f o r m á c i ó s z o l g á l t a ­ t á s / s e l e c t i v e d i s s e t o l n á t i o n o f I n f o r m a t i o n - S D I / . Ennek a f e l i s m e ­ r é s n e k e g y i k következménye az; E l s ő L e n g y e l Országos S z e l e k t í v I n f o r ­ m á c i ó s z o l g á l t a t á s i K o n f e r e n c i a .

A k o n f e r e n c i á n a k m i n t e g y 130 l e n g y e l és 20 k ü l f ö l d i r é s z t v e v ő j e v o l t - az e l ő a d ó k k ö z ö t t azonban arányában j ó v a l t ö b b v o l t a k ü l f ö l d i . A m e g h i v o t t a k k ö z ö t t v o l t a k t ö b b e k k ö z ö t t az a n g o l IÍJSPEC a z o l g á l t a - t é s k é s z í t ő i , a f r a n c i a B u l l e t i n S i g n a l e t i q u e k i a d ó i é s a z a m e r i k a i I S I / I n s t i t u t e f o r S c i e n t i f i c I n f o r m a t i o n = Tudományos T á j é k o z t a t á s i I n t é z e t / k é p v i s e l ő i , a k i k s a j á t r e n d s z e r e i k t a n u l s á g a i t e l e m e z t é k . S z e r e p e l t sz e l ő a d á s o k témái k ö z ö t t a z HTMIR / N e m z e t k ö z i Tudományos Műszaki I n f o r m á c i ó s R e n d s z e r / k e r e t é b e n k i a l a k í t á s r a k e r ü l ő m á g n e s s z a ­ l a g o s SDI s z o l g á l t a t á s i s .

K e l l e m e t l e n ü l é r i n t e t t e a k ü l f ö l d i r é s z t v e v ő k e t , hogy az e l ő z e ­ t e s t á j é k o z t a t á s o k k a l szemben a k o n f e r e n c i a h i v a t a l o s n y e l v e nem az a n g o l , hanem a l e n g y e l v o l t , és csupán minden n y o l c - t i z r é s z t v e v ő r e j u t o t t e g y - e g y t o l m á c s . Ez k ü l ö n ö s e n a k ü l f ö l d i e l ő a d ó k n a k f e l t e t t k é r d é s e k e s e t é b e n o k o z o t t b o n y o d a l m a k a t , f é l r e é r t é s e k e t .

A k o n f e r e n c i á n ö s s z e s e n 13 e l ő a d á s h a n g z o t t e l .

Az e l s ő e l ő a d á s b a n H . PABISZ é s L . TALAVOCYK / L e n g y e l o r s z á g / f o g l a l k o z o t t az S D I és egyéb i n f o r m á c i ó s z o l g á l t a t á s i formák v i s z o n y á ­ v a l / S D I v e r s u s o t h e r f o r m s o f I n f o r m a t i o n s e r v i c e / . M e g á l l a p í t á s u k s z e r i n t a t á j é k o z t a t á s és t á j é k o z ó d á s az e m b e r i a l k o t ó t e v é k e n y s é g s z e r v e s r é s z e , i g y a t á j é k o z t a t á s f o r m á j a és módszere m i n d e n k o r a f e l h a s z n á l ó i i g é n y e k s z e r i n t v á l t o z i k . A f e l h a s z n á l ó i i g é n y n é l k é t a¬

l a p v e t ő s z e m p o n t o t k e l l f i g y e l e m b e v e n n i :

a f e l h a s z n á l ó f o l y a m a t o s t á j é k o z t a t á s á n a k b i z t o s í t á s á t ;

VÖLGYES T . : I n f o r m á c i ó s z o l g á l t a t á s i K o n f e r e n c i a

a f ö l h a s z n á l ó szakmai k u t a t á s i , o k t a t á s i s t b . t e v é k e n y s é g h e z s z ü k s é g e s a d a t o k , i n f o r m á c i ó k v i s s z a k e r e s h e t ő s é g é n e k b i z t o s í t á s á t .

E z e k e t az I g é n y e k e t e d d i g e g y m á s t ó l k ü l ö n á l l ó r e n d s z e r e k b e n k í ­ s é r e l t é k meg k i e l é g í t e n i , de a j e l e n l e g e l é r t f e j l e t t s é g i f o k o n az SDI s z o l g á l t a t á s o k k i t e r j e s z t é s e a r e t r o s p e k t í v i g é n y e k k i e l é g í t é s é ­ r e már egy r e n d s z e r b e n i s l e h e t ő v é t e s z i mindkét követelmény k i e l é g í ­ t é s é t , i f i n e k e l é r é s é h e z azonban s z ü k s é g e s a r e n d s z e r e k i n p u t j á n a k e g y s é g e s í t é s e .

S t . EALISIAK / L e n g y e l o r s z á g / e l ő a d á s á b a n / T h e r o l e o f SDI i n t h e n a t i o n a l i n f o r m a t i o n s y e t e m / az S D I - n e k az o r s z goe i n f o r m á c i ó s r e n d ­ s z e r e k b e n j á t s z o t t s z e r e p é v e l f o g l a l k o z o t t . A j e l e n h e l y z e t s a j á t o s s á ­ g a i t elemezve m e g á l l a p í t o t t a , hogy az SDI az i n f o r m á c i ó e l ő á l l í t ó i és f e l h a s z n á l ó i k ö z ö t t i kommunikáció a l a p j a . Külön h a n g s ú l y o z t a a z t a s z e r e p e t , amely az i n f o r m á c i ó e l ő á l l í t á s á n a k ás t e r j e s z t é s é n e k f o l y a ­ matában a dokumentációs k ö z p o n t o k r a éB k ö n y v t á r i h á l ó z a t o k r a h á r u l . I s m e r t e t t e a l é t e z ő SDI s z o l g á l t a t á s o k a t , az e g y é n i d o k u m e n t á c i ó t ó l az o r s z á g o s r e n d s z e r e k i g .

J . E LLI0TT-PATTERSON / N a g y - s r i t a n n i a / e l ő a d á s a az o r s z á g o s i n ­ f o r m á c i ó s r e n d s z e r e k t e r v e z é s é r ő l és f e j l e s z t é s é r ő l , a h o z z á f é r h e t ő s z o l g á l t a t á s o k n a k és a f e l h a s z n á l ó i igényeknek az ö s s z h a n g j á r ó l s z ó l t / P l a n n i n g and development o f a n a t i o n a l i n f o r m a t i o n s y s t e m , m a t c h i n g a v i l a b l e s e r v í c e s t o f i l l u e e r s n e e d s / .

Az i p a r i l a g f e j l e t t o r s z á g o k g y o r s f e j l ő d é s é n e k e g y i k f ő t é n y e ­ z ő j e a tudományos és műszaki i n f o r m á c i ó k hatékony k i h a s z n á l á s a . Az o r - Bzágos és nemzetközi i n f o r m á c i ó s r e n d s z e r e k l é t r e h o z á s a egyben a z t i s j e l e n t i , hogy az é r d e k e l t o r s z á g o k o l y a n h e l y z e t e t t e r e m t e n e k , a m e l y ­ ben a p o t e n c i á l i s i n f o r m á c i ó f e l h a s z n á l ó k n a g y r é s z e mentesül a p á r h u ­ zamosan v é g z e t t i n f o r m á c i ó f e l t á r á s i munkák t e r h é t ő l és k ö l t s é g e i t ő l . Az I S I r é s z v é t e l e az o r s z á g o s i n f o r m á c i ó s r e n d s z e r l é t r e h o z á s á ­ ban és f e j l e s z t é s é b e n a b b ó l á l l , hogy már meglévő s z o l g á l t a t á s o k s z é - l e s i t é e é v e l és m é l y í t é s é v e l e l ő s e g í t i a k u t a t ó k egymás k ö z ö t t i i n f o r ­ m á c i ó c s e r é j é t . 1% I S I t á j é k o z t a t á s i s z o l g á l t a t á s a i k i t e r j e d n e k a b i o ­ l ó g i a i tudományok, a k l i n i k a i o r v o s t a n , a f i z i k a i , kémiai és m e z ő g a z ­ d a s á g i tudományok, a műszaki és a társadalomtudományok t e r é r e . A s z o l ­ g á l t a t á s o k a n e m z e t i i n f o r m á c i ó s r e n d s z e r e k , k ö z p o n t o k munkájának k i ­ a l a k í t á s á n á l , megalapozásánál a k ö v e t k e z ő f u n k c i ó k b á z i s á u l s z o l g á l ­ h a t n a k :

szerzeményezés t e r v e z é s e ; t é m a f i g y e l ő s z o l g á l a t ;

r e t r o s p e k t í v i n f o r m á c i ó k e r e s é s ; SDI és dokumentum s z o l g á l t a t á s .

A r e t r o s p e k t í v k e r e s é s és az SDI s z o l g á l t a t á s a d a t b á z i s á t a S c i e n c e C i t a t i o n I n d e x / S C I / és a S o c i a l Science G i t a t i o n I n d e x / S S C I / j e l e n t i . Ez m i n t e g y 3200 f o l y ó i r a t f é l e s é g b ő l származó 500 e z e r Jcur-

TKT 21.áví. 12.azám 1974.december

r e n s referátumán k i v ü l 5 m i l l i ó h i v a t k o z á s t t a r t a l m a z . Az a d a t b á z i s vagy az I S I ASCA e l ő f i z e t h e t ő t é m a f i g y e l ó r e n d s z e r é n k e r e s z t ü l h a s z ­ n á l h a t ó , v a g y mágnesszalagon megrendelhető az I S I - t ő i ; az I S I e l l e n ­ s z o l g á l t a t á s f e j é b e n á t a d j a az ASCA r e n d s z e r s z á m í t ó g é p i p r o g r a m j a i t i s . J e l e n l e g a mágnesszalagok hetenként j e l e n n e k meg és 7 o r s z á g SDI r e n d s z e r é b e n h a s z n á l a t o s a k .

Az I S I r é s z t v á l l a l o r s z á g o s SDI r e n d s z e r e k l é t r e h o z á s á b a n , s e - g i t a t e c h n o l ó g i a i és s z e m é l y i problémák megoldásában, b i z t o s í t j a a f e l h a s z n á l ó k t o v á b b k é p z é s é t j ö v ő r e n d s z e r e i h e z és az o k t a t á s i a n y a g o ­ k a t az i g é n y l ő o r s z á g n y e l v é n .

V. BITIORF / N D K / előadásának / D e t e r m i n a t i o n o f i n f o r m a t i o n r e - q u i r e m e n t - t h e a s s u m p t i o n f o r an e f f e c t i v e SDI s y s t e m = Az i n f o r m á ­ c i ó s i g é n y e k meghatározása - a h a t á s o s SDI r e n d s z e r e l ő f e l t é t e l e / l e g ­ l é n y e g e s e b b m o n d a n i v a l ó j a , hogy a f e l h a s z n á l ó k i g é n y é n e k h e l y e s meg­

h a t á r o z á s a az SDI r e n d s z e r h a t é k o n y s á g á t döntő mértékben b e f o l y á s o l ­ j a . B e m u t a t t a a z o k a t a s o k i r á n y ú és egymást k e r e s z t e z ő k a p c s o l a t o k a t , amelyek a f e l h a s z n á l ó k i g é n y e i n e k e l e m z é s e , a p r o f i l o k k i a l a k í t á s a , a dokumentum i n d e x e l é s e és s z e l e k t á l á s a során f e l m e r ü l n e k .

J . OLEHSKI-nek / L e n g y e l o r s z á g / , az fJTMLK munkatársának e l ő a d á s a / I n f o r m a t i o n a b o u t t h e SDI w i t h i n t h e I n t e r n a t i o n a l S o i e n t i f i c and T e c h n i c a l I n f o r m a t i o n System o f t h e CGMECON member s t a t e s / a KGST Nem­

z e t k ö z i Tudományos ég Műszaki I n f o r m á c i ó s K ö z p o n t j á n a k SDI r e n d s z e r é ­ v e l f o g l a l k o z o t t . M e g á l l a p í t á s a s z e r i n t az KTLiIK mostanáig f ő l e g h a ­ gyományos m ó d s z e r r e l d o l g o z o t t , de az ennek eredményeképpen f e l h a l m o ­ z o t t t ö b b m i n t 30 000 a d a t l a p l e h e t ő v é t e s z i az á t t é r é s t SDI s z o l g á l ­ t a t á s k i a l a k í t á s á r a . J e l e n l e g ennek az á t t é r é s n e k a munkálatai f o l y ­ n a k , ESZR t i p u s u s z á m i t ó g é p e k k e l . E munka l e g f ő b b s z a k a s z a i :

az NTMIK t a g o r s z á g o k r é s z é r e e g y s é g e s gépparkot h o z n a k l é t r e ; e l ő k é s z í t i k a l e g f o n t o s a b b dokumentumok g é p i f e l d o l g o z á s á t ; kutatómunkát v é g e z n e k egy m u l t i d i s z c i p l i n á r i s n y e l v l é t r e h o z á s á ­ r a az liiMLK k ö z p o n t j a és a l r e n d s z e r e i számára;

ESZR t i p u s u s z á m i t ó g é p e k r e k i d o l g o z z á k a s z ü k s é g e s p r o g r a m c s o m a ­ g o k a t ;

s p e c i á l i s s o f t w a r e programcsomagokat d o l g o z n a k k i az egyes a l ­ r e n d s z e r e k c é l j a i r a .

F e n t i munkákkal l e h e t ő v é t e s z i k az SDI b e v e z e t é s é t a k ö v e t k e z ő ö t é v e s t e r v s o r á n az STKIK l e g f o n t o s a b b a l r e n d s z e r e i b e / p u b l i k á l t d o ­ kumentumok, tudományos és k u t a t á s i munkák b e j e l e n t é s e i , d i s s z e r t á c i ­ ók, g é p i f o r d í t á s o k , szabványok, szabadalmak s t b . a l r e n d s z e r e i / . Kü­

l ö n ö s e n f o n t o s mindez a szabványok és s z a b a d a l m a k t e r é n , a h o l e l s ő ­ rendű f e l a d a t a szabványok ö s s z e h a s o n l í t h a t ó s á g á n a k megoldása i s . E¬

z e k k e l e g y i d ő b e n a l a k í t j á k k i az SDI s z o l g á l t a t á s t az e l e k t r o n i k a és e l e k t r o t e c h n i k a / I n f o r m e l e k t r o / , v a l a m i n t a kémia és a v e g y i p a r / I n - f o r c h e m / a l r e n d s z e r e k b e n . Az SDI s z o l g á l t a t á s b e v e z e t é s é i g azonban még sok egyéb problémát k e l l m e g o l d a n i , e l s ő s o r b a n az i n f o r m á c i ó k e r e -

VÖLGYES I . i I n f o r m á c i ó s z o l g á l t a t á s i K o n f e r e n c i a

BŐ n y e l v e k és az i n d e x e l é s i a l a p e l v e k k i a l a k í t á s a t e r ü l e t é n . Még az egy o r s z á g o n b e l ü l i e g y s é g e s i n f o r m á c i ó s r e n d s z e r b e n sem a l k a l m a z h a ­ t ó az SDI r e n d s z e r s i k e r e s e n , h a a t e r m i n o l ó g i á l l a g nem e g y é r t e l m ű meghatározások á l t a l k e l t e t t z a j n a g y . Egyéb problémák, m i n t p é l d á u l

az a d a t b a n k o k t e l j e s s é g é n e k b i z t o s í t á s a és a párhuzamos r e f e r á l á s e l ­ k e r ü l é s e i s megoldandók.

J . H . D'OLIEH / F r a n c i a o r s z á g / e l ő a d á s a a PASCAL /Programme A p p l i - qué a l a S é l e c t i o n e t a l a C o m p i l a t i o n A u t o m a t i q u e s de l a L i t t é r a t u r e

= A u t o m a t i k u s i r o d a l o m g y ü j t ő é s v á l o g a t ó p r o g r a m / r e n d s z e r r ő l s z ó l t . I s m e r t e t t e e z t a r e n d s z e r t , mely a f e l h a s z n á l ó i i g é n y e k s z é l e s k ö r é t / b u l l e t i n e k s z e r k e s z t é s e , S D I - s z o l g á l t a t á s , r e t r o s p e k t í v k e r e s é s , mág¬

n e s s z a l a g o s a d a t b á z i s ö s s z e á l l í t á s a o n - l i n e k e r e s é s i r e n d s z e r h e z / e l é ' g i t i k i , v i s z o n y l a g o l c s ó n .

A r e n d s z e r k i a l a k í t ó i m e g o l d o t t á k a m u l t i d i s z c i p l i n a r i t á s problé¬

m á j á t . L e h e t ő s é g e t n y ú j t a r e n d s z e r a B u l l e t i n S i g n a l é t l q u e / 3 0 000 e l ő f i z e t ő / s z e r k e s z t é s é r e , a nemzetközi s z e r v e z e t e k k e l /EUSJDJC, ICSU- AB, U H I S I S T / v a l ó e g y ü t t m ű k ö d é s r e , p r o g r a m j a i k b a n v a l ó r é s z v é t e l r e , h a ­ z a i és k ü l f ö l d i dokumentációs k ö z p o n t o k k a l v a l ó e g y ü t t m ű k ö d é s r e .

T . M . AITCHISON / N a g y - B r i t a n n i a / a z o k r ó l a k u t a t á s o k r ó l számolt b e , a m e l y e k e t az INSPEO v é g z e t t az SDI s z o l g á l t a t á s o k t é m á j á v a l f o g ­ l a l k o z v a /INSPEC r e s e a r c h i n t h e S D I / .

Az INSPEO 1967 ó t a f o g l a l k o z i k SDI s z o l g á l t a t á s s a l k a p c s o l a t o s k u t a t á s o k k a l . 1967-1969 k ö z ö t t , a m i k o r a S c i e n c e A b s t r a c t s e l ő á l l í t á ­ sát á t á l l í t o t t á k s z á m í t ó g é p r e és f é n y s z e d é s r e , egyben nagyszabású k u ­ t a t á s t f o l y t a t t a k "INSPEC SDI v i z s g á l a t " címmel. Ennek icereteoen m i n t ­ egy 600 e l e k t r o n i k a i szakember tanulmányozta az SDI r e n d s z e r e k g a z d a ­ s á g o s s á g á t és é r t é k é t a f e l h a s z n á l ó k s z e m p o n t j á b ó l . Felmérésre k e r ü l t az i s , hogy az SDI s z o l g á l t a t á s m i l y e n v á l t o z á s o k a t okoz az i g é n y l ő k i n f o r m á c i ó f e l h a s z n á l á s á b a n . A v i z s g á l a t két és f é l é v i g t a r t o t t .

A k í s é r l e t e l e j é n f e l m é r t é k a f e l h a s z n á l ó k egy c s o p o r t j á n a k i n ­ f o r m á c i ó i é l h a s z n á l á s i s z o k á s a i t , majd két é v i g SDI s z o l g á l t a t á s t nyúj­

t o t t a k r é s z ü k r e ; a f e l m é r é s t a k i s é r l e t i i d ő s z a k végén m e g i s m é t e l t é k ; ö s s z e h a s o n l í t á s k é p p e n egy másik, azonos l é t s z á m ú c s o p o r t t a l i s e l v é ­ g e z t é k a f e l m é r é s t , de ez a c s o p o r t SDI s z o l g á l t a t á s t nem k a p o t t . A f e l m é r é s b e b i z o n y í t o t t a , hogy az SDI s z o l g á l t a t á s a f e l h a s z n á l ó k a t a r e l e v á n s r e f e r á t u m o k k i v á l a s z t á s á b a n s e g í t e t t e , könnyebbé t e t t e s z á ­ mukra i s m e r e t e i k á l l a n d ó k o r s z e r ű s í t é s é t , c s ö k k e n t e t t e a r e n d s z e r e s e n o l v a s o t t f o l y ó i r a t o k számát, és nem u t o l s ó s o r b a n e r ő s í t e t t e a z t az ér­

z é s ü k e t , hogy a f e j l ő d é s f ő áramában é l n e k .

Az SDI v i z s g á l a t a l a p j a egy k o r l á t o z o t t t e r j e d e l m ű s z á m i t ó g é p e s SDI s z o l g á l t a t á s v o l t . A v i z s g á l a t eredményeképpen ez k e r ü l t n y i l v á ­ nos k e r e s k e d e l m i f o r g a l o m b a 1 9 7 0 - b e n . 1971 á p r i l i s á t ó l azonban ö s s z e ­ v o n t á k az INSPEO r e n d s z e r é v e l , és i g y a s z o l g á l t a t á s f e l ö l e l t e az INSPEC t e l j e s s z a k t e r ű l e t é t . E z z e l e g y i d ő b e n á t t é r t e k az a d d i g h a s z ­ n á l t t á r g y s z ó r e n d s z e r r ő l a szabad t á r g y s z a v a s k e r e s é s r e . L e h e t ő s é g n y i l t a r r a i s , hogy a f e l h a s z n á l ó k k ö z ü l a z o k . a k i k ugy t a l á l t á k h e ­ l y e s n e k , maguk s z e r k e s s z é k meg a k e r e s ő p r o f i l t . Ezek hatékonyságát f o l y a m a t o s a n ö s s z e v e t e t t é k az INSPEC s z a k e m b e r e i á l t a l k é s z í t e t t k e -

\

TMI 2 1 . é v f . 12.szám 1974-.december

r e s ő p r o f i l o k é v a l . Az eredmény a z t m u t a t t a , hogy a maguk s z e r k e s z t e t t e k e r e s ő p r o f i l l a l d o l g o z ó k / a k i k t e r m é s z e t e s e n az INSPEC SDI k é z i k ö n y ­ v e t h a s z n á l t á k / l é n y e g é b e n p o n t o s a b b , t e h á t i n f o r m á c i ó s szempontból h a t é k o n y a b b , de l a s s ú b b f u t á s u p r o f i l o k a t s z e r k e s z t e t t e k , m i n t az INSPEC s z a k e m b e r e i .

Az INSPEC a B r i t i s h L i b r a r y Research and Development D i v i s i o n m e g b í z á s á b ó l j e l e n l e g 9 k u t a t á s i p r o g r a m o t f o l y t a t , m e l y e k k ö z ü l 2 k ö z v e t l e n ü l k a p c s o l a t o s az S D I - v e l . Az e l s ő az SDI s z o l g á l t a t á s o k o u t - p u t - j a i n a k r e l e v a n c i a s z e r i n t i Ö s s z e h a s o n l í t ó r a n g s o r o l á s á v a l f o g l a l ­ k o z i k . A másik a k ö l t s é g e k , a k i v i t e l és a könnyű h a s z n á l h a t ó s á g szem­

p o n t j á b ó l h a s o n l i t j a ö s s z e a k ü l ö n b ö z ő k e r e s é s i s t r a t é g i á k a t . Széken a k u t a t á s o k o n k í v ü l f e j l e s z t é s i munka f o l y i k az INSPEC SDI k e r e s é s i r e n d s z e r é n e k h á r o m o l d a l ú h i e r a r c h i k u s o s z t á l y o z á s , a t e z a u r u s z b ó l v e t t d e s z k r i p t o r o k és a szabad t á r g y s z a v a k r é v é n t ö r t é n ő f e l t á r á s s a l v a l ó k i b ő v í t é s é r e .

J . OLEKSKI / L e n g y e l o r s z á g / második e l ő a d á s á b a n az UHISIST s z e r e ­ p é r ő l b e s z é l t a b i b l i o g r á f i a i l e í r á s és formátumok n e m z e t k ö z i e g y s é ­ g e s í t é s é b e n . / T h e UNI5IST and i t a r o l e i n t h e I n t e r n a t i o n a l u n i f i c a - t i o n o f b i b l i o g r a p h i c d e s c r i p t i o n s and f o r m a t s / .

Az L'iíISIST az e g y s é g e s í t é s és s z a b v á n v o s i t á s t e r ü l e t é n s z o r o s a n együttműködik az I S O- v a l , a P I D - d e l , az I C S U- A B - v e l s t b . 1 9 7 1 - b e n 22 j a v a s l a t o t a d t a k k ö z r e az a l á b b i p r o b l é m a p o n t o k k a l k a p c s o l a t b a n :

a k ö n y v t á r i és i n f o r m á c i ó s t e v é k e n y s é g s t a t i s z t i k á j a g é p i formátumok

hagyományos formátumok i n f o r m á c i ó s n y e l v e k

a / o s z t á l y o z á s a tudomány és t e c h n i k a t e r ü l e t é n b / " m é l y - i n d e i e l ő " n y e l v e k / t e z a u r u s z o k /

a r e f e r á l á s m ó d s z e r e i

a b i b l i o g r á f i a i l e i r á s k i d o l g o z á s á n a k m ó d s z e r e i

i n f o r m á c i ó s r e n d s z e r e k s z e r k e z e t e és működése az UHISIST k e r e ­ t é b e n

k i a d ó i t e v é k e n y s é g

tudományos és egyéb intézmények t e v é k e n y s é g e .

J e l e n l e g a t e z a u r u s z o k e g y s é g e s r e n d s z e r é n e k a k i d o l g o z á s a f o ­ l y i k .

H . VIGNE / F r a n c i a o r s z á g / e l ő a d á s a / T h e SDI s e r v i c e o f t h e N a t i o n ­ a l S c i e n t i f i c Research C e n t e r / a f r a n c i a o r s z á g i S D I - r ő l s z ó l . Ennek

VÖLGYES I . ; I n f o r m á c i ó s z o l g á l t a t á s i K o n f e r e n c i a

k e r e t é b e n PASCAL-VIRA s o f t w a r e r e n d s z e r t használnak IBII 3 7 0/175 s z á ­ m í t ó g é p e n , és Lyonban C I I I R I S 80 s z á m i t ó g é p e n . A l e g f o n t o s a b b i n f o r ­ m á c i ó b á z i s a C h e m i c a l A b s t r a c t s Condensates és a 'florld Alumínium Ab—

s t r a c t s and Üetadex mágnesszalagos s z o l g á l t a t á s . Á t l a g h e t i 15 000 e g y s é g e t küldenek az e l ő f i z e t ő k n e k , és az a d a t b a n k éves növekedése 400 e z e r a d a t r a t e h e t ő .

R. KOPACEK - J . NESICKY - R. VLASAK az SDI s z o l g á l t a t á s o k c s e h ­ s z l o v á k i a i t a p a s z t a l a t a i r ó l s z á m o l t a k b e . / O r g a n i z a t i o n o f SDI S e r v ­ i c e s b a s i n g upon f o r e i g n d a t a bases i n t h e c e n t r a l t e c h n o l o g y base system o f t h e C z e c h o s l o v a i i a n IHTE n e t w o r k - I d e g e n n y e l v ű a d a t b á z i ­ s o k r a a l a p o z o t t SDI s z o l g á l t a t á s s z e r v e z é s e a c s e h s z l o v á k tudományos és műszaki t á j é k o z t a t á s i h á l ó z a t Központi T e c h n o l ó g i a i B á z i s a k e r e t é ­ b e n . / A c s e h s z l o v á k UVTEI k e r e t e i n b e l ü l az o r s z á g o s i n f o r m á c i ó s h á ­ l ó z a t i n t e g r á l t s á g á n a k b i z t o s i t á s á r a K ö z p o n t i T e c h n o l ó g i a i B á z i s - t a - l a p i t o t t a k . Ez az i n t é z e t egyben a KGST HTílIK Tanácsa i s . Az i n f o r m á ­ c i ó f e l d o l g o z á s á h o z ESZR t i p u s u s z á m i t ó g é p e t h a s z n á l n a k , e l s ő k é n t a CAC mágne s z a l a g o k r a a l a p o z o t t SDI s z o l g á l t a t á s h o z . J e l e n l e g 160 e l ő ­ f i z e t ő számára m i n t e g y 1000 p r o f i l ü z e m e l .

A 2 SDI r e n d s z e r t h a s z n á l ó m u l t i d i s z c i p l i n á r i s tudományos s z e r v e ­ z e t e k k e l v o l t k a p c s o l a t o s Cz. DANILOWICZ / L e n g y e l o r s z á g / e l ő a d á s a /The p r o b l e m o f SDI i n a m u l t i d i s c i p l i n a r y s c i e n t i f i c o r g a n i z a t o n / . Az egyes intézmények á l t a l i g é n y e l t SDI s z o l g á l t a t á s az a d o t t i n t é z ­ mény s z e r e p é t ő l a l a p v e t ő e n f ü g g . Ennek k e r e t é b e n r é s z l e t e z t e

az SDI r e n d s z e r f u n k c i ó j á t tudományos akadémia e s e t é b e n ; az SDI s z o l g á l t a t á s k i t e r j e s z t é s é n e k l e h e t ő s é g é t egy k ö r z e t r e vagy o r s z á g r a .

Az SDI s z o l g á l t a t á s s a l és a tudományos akadémiai t á j é k o z t a t á s ­ s a l k a p c s o l a t o s a n k ü l ö n h a n g s ú l y t k a p o t t

az SDI r e n d s z e r i n t e g r i t á s á n a k p r o b l é m á j a ; az SDI hatékonyságát k o r l á t o z ó t é n y e z ő k ; a t ö b b l é p c s ő s implementáció s z ü k s é g e s s é g e .

J . WAKAH / L e n g y e l o r s z á g / az SDI s z o l g é l t a t á s s z e r e p é t v i z s g á l t a a n e h é z i p a r i és g é p i p a r i m i n i s z t é r i u m o k tudományos és műszaki t á j é ­ koztatásában / S D I i n t h e s c i e n t i f i c and t e c h n i c a l i n f o r m a t i o n systems o f t h e m i n i s t r y o f heavy i n d u B t r y a-.d m i n i e t r y o f e n g i n e e r i n g i n d u s - t r y / . E l ő a d á s a s z e r i n t a m i n i s z t é r i u m o k számára az SDI s z o l g á l t a t á s két¹ l é p c s ő r e b o n t h a t ó i az á g a z a t i és az e g y é n i s z i n t ű f e l h a s z n á l á s r a . Az SDI s z e r e p e i l y e n k o r a k ö z v e t i t é s az intézmény és az egyén i n f o r ­ m á c i ó i e l h a s z n á l á s a k ö z ö t t . Az SDI s z o l g á l t a t á s t I B K/ 3 6 0- a s s z á m í t ó g é p ­ p e l k í v á n j á k b i z t o s í t a n i . A SAGO-IBI.I/36O i n v e r z f e l é p í t é s ű i n f o r m á c i ó ­ k e r e s ő t e z a u r u s z t h a s z n á l . R e t r o s p e k t í v k e r e s é s r e i s h a s z n á l h a t ó . Az i n d e x e l é s k í v á n t m é l y s é g é t a d e s z k r i p t o r n y e l v b i z t o s í t j a . A p r o g r a ­ mot a u t o m a t i k u s t e z a u r u s z s z e r k e s z t ő r e n d s z e r e g é s z i t í k i .

Az u t o l s ó e l ő a d á s t H . VIUKE t a r t o t t a a f r a n c i a számitógép h á l ó -

TMT 2 1 .é v i . 12.szám 1974.december

z a t r ó l / T h e CYKLADY c o m p u t e r n e t w o r k / . B e v e z e t ő j é b e n a z t a l e g f e j l e t ­ t e b b ezámitdgépes h á l ó z a t o k k a l - m i n t p l . az USA ARPANET - v e t e t t e ö s s z e , r é s z l e t e z v e a t á r g y a l t h á l ó z a t o k l e g j e l l e m z ő b b k a r a k t e r i s z t i ­ k á i t . SzÓ e s e t t az a d a t t á r o l á s és - t o v á b b í t á s p r o b l é m á i r ó l . Az e l ő ­ adás r é s z l e t e z t e a s z á m i t ó g é p h á l ó z a t o k h a s z n o s s á g á t az o r s z á g o s SDI r e n d s z e r b e n , a h o l az e l s ő s o r b a n az i n f o r m á c i ó t e r j e s z t é s h a t é k o n y s á g á ­ n a k n ö v e l é s é t j e l e n t i . A CYKLADY-n b e l ü l az e g y m á s t ó l h e l y i l e g t á v o l e s ő intézményekben l é t r e j ö t t / t e r m o k é m i a i , k ö r n y e z e t v é d e l m i , f é m t e c h ­ n o l ó g i a i , g y ó g y s z e r , k r i s t á l y t a n i / a d a t b a n k o k s i k e r e s e n működnek e¬

g y ü t t .

E d d i g t ö b b o r s z á g j e l e n t e t t e b e , hogy c s a t l a k o z n i kiván a CYKLADY h á l ó z a t h o z .

V é g e z e t ü l az e l ő a d á s k i t é r t a s z á m í t ó g é p e s h á l ó z a t o k f e j l ő d é s i t e n d e n c i á i r a , a f e l h a s z n á l ó k k a l v a l ó k a p c s o l a t p r o b l é m á i r a , az á r a k ­ r a és a más o r s z á g o k k a l t ö r t é n ő k o o p e r á c i ó r a .

VÖLGYES 1.: Az E l s ő l e n g y e l O r s z á g o s S z e l e k t í v I n f o r m á c i ó s z o l ­ g á l t a t á s i K o n f e r e n c i a . ÍYroclaw - P o l a n i c a - Z d r o j , 1974-. s z e p t e m b e r

Az u t ó b b i években megnehezedett az i n f o r m á c i ó s i g é n y e k k i e l é g í ­ t é s e . A megnövekedett i g é n y e k egy r é s z é r e megoldás a s z e l e k t í v i n f o r ­ m á c i ó s z o l g á l t a t á s / S D I / . Ennek t e r j e s z t é s e érdekében r e n d e z t é k meg L e n g y e l o r s z á g b a n az E l s ő Országos K o n f e r e n c i á t az e m i i t e t t témában, A k o n f e r e n c i á n e l h a n g z o t t 13 e l ő a d á s b a n s z ó e s e t t az INSPEC-ről / i n ­ f o r m a t i o n S e r v i c e i n P h y s i c s , E l e k t r o t e c h n o l o g y and C o n t r o l / , az i s i ­ r ő l / I n s t i t u t e f o r S c i e n t i f i c I n f o r m a t i o n / , a B u l l e t i n S i g n a l é t i o u e s z e r k e s z t é s é r ő l , a mágnesszalagos i n f o r m á c i ó t e r j e s z t é s t e c h n i k á j á r ó l , az e z t a c é l t s z o l g á l ó o r s z á g o s s z á m i t ó g é p e s h á l ó z a t o k r ó l , és nem u ¬

t o l s ó s o r b a n az NTMIR-en b e l ü l k i a l a k í t a n d ó SDI r e n d s z e r r ő l . A c i k k az e l h a n g z o t t e l ő a d á s o k anyagát i s m e r t e t i .

V Ö L G Y E S . T . : ffirst P o l i s h N a t i o n a l Conference on S e l e c t i v e D i s - s e m i n a T i o n o f I n f o r m a t i o n , V i r o c l a w - P o l a n i c a - Z d r o . i , 1 0 - 1 3 . September' 1974.

I n t h e l a s t y e a r s i t has become r a t h e r d i f f i c u l t t o s a t i s f y t h e i n f o r m a t i o n s needs o f u s e r s . Only t h e SDI / S e l e c t i v e E i s s e m i n a t i o n o f I n f o r m a t i o n / can meet t h e í n c r e a s e d demand. T h i s l e d P o l a n d t o c o n - vene a c o n f e r e n c e on t h i s t o p i c . I n t h e 13 p a p e r s p r e s e n t e d a t t h e

VÖLGYES T.t I n f o r m á c i d eB OI g á i t a t á a i K o n f e r e n c i a

c o n f e r e n c e m e n t i o n waa made o f t h e INSPEC / I n f o r m a t i o n S e r v i c e i n P h y s ­ i c s , E l e c t r o t e c h n o l o g y and C o n t r o l / , I S I / I n s t i t u t e f o r S c i e n t i f i c I n f o r m a t i o n / , t h e e d i t i n g o f t h e B u l l e t i n S i g n a l e t i q u e , t h e t e c h n o l ¬ ogy, t h e d i s s e m i n a t i o n o f i n f o r m a t i o n on m a g n e t i c t a p e s , t h e n a t i o n a l computer n e t w o r k s a n d , l a s t o u t n o t l e a s t t h e SDI o f t h e I n t e r n a t i o n ­ a l C e n t e r f o r S c i e n t i f i c and T e c h n i c a l I n f o r m a t i o n o f t h e CKEA. I n a a r t i c l e r e v i e w s t h e p a p é r a p r e s e n t e d .

BEJlhJtEffl, T . ; i.KoHipepeKUHfl no wsOHpaTejiBHOiiy p a o n g o c r p a H e H m o HHt&opMauaH. B p o u a a a - n o j b m a - 3 a p o f i , 1 0 - 1 3 ceaTHCPfl 1 9 7 4 r .

B n o c j i e a m i e r o n n B H a i H T e j i b i i o ycjioa:nHíO0i y s o B j r e T B o p e H K e HHtpopMa- uaoHHoa noTpeÖHOCTü H BOapoomast uOTpeÖHOOTb MOXBT BHTS ynoBJieTBOpeHa c nowom&n Taic H a a t J B a e u o r o H 3 6 n p a T e j i t. n o r o p a c n p o c T p a H e H H j i HHitopMauinr.

no BTO3 Teíie B nojitme öHJia o p r a f O t a o s a H a I . KOHÍepemiHH. 1 3 npotnTTaH- HHX n a KOn$epeHUHH j t o n j i a j O B aainiMaJiHCb o cHoTeHOfl ITPTT, c03iaBaeMoíl B p a H K a x MCUTH, C BOUpOoaMK OOCTaBJieHBfl INSPEC, I S I , B u l l e t i n S i g n a l e t i q u e , c TexHZKOü p a o n p o c T p a n e H H H nni&opiíamin Ha MarnHTmix j i e H T a x B O r o e y - lapcTBeHHHMH ceTHMH BHVHc^HTe^bmnt u e i r r p O B . B o r a T b e noipoőno i i a a a r a - e T c f l M a T e p n a j i KompepenunH.

VÖLGYES. T . i B r s t e p o l n i a c h e L a n d e s b o n f e r e n z über d e n S e l e k t i v e n I n f o r m a t i o n s d l e n s t . i V r o c l a w - P o l & n i c a - Z d r o , 1 , 1 0 - 1 3 . September 1 9 7 4 .

I n den l e t a t e n J a h r e n t r a f d i e B e f r i e d i g u n g des I n f o r m a t i o n s b e - d a r f a a u f zunehmende S c h w i e r i g k e i t e n . Dem wachsenden B e d a r f an I n f o r ­ m a t i o n k a n n n u r d e r S e l e k t i v e I n f o r m a t i o n s d i e n s t / S B l / g e r e c h t w e r d e n . H i e r ü b e r würde d i e K o n f e r e n z v e r a n s t a l t e t . I n den 1 3 V o r t r á g e n wurden das INSPEC / I n f o r m a t i o n S e r v i c e i n P h y s i c a , E l e c t r o t e c h n o l o g y a n d C o n t r o l / , das I S I / I n s t i t u t e f o r S c i e n t i f i c I n f o r m a t i o n / , d i e R e d i g i e - r u n g des B u l l e t i n S i g n a l e t i q u e , d i e T e o h n i k d e r V e r b r e i t u n g v o n I n f o r - m a t i o n e n a u f M a g n e t b a n d e r n , d i e n a t i o n a l e n EDV-Netze und n i c h t z u l e t z t das SDI d e r s o z i a l i a t i s c h e n L é n d e m b e h a n d e l t . Der A r t i k e l g i b t e i n e U b e r s l o h t des L n h a l t a d e r V o r t r S g e .