„Én Magyarország nyugati
szomszédainak kutatása felől érkeztem el a magyar történelemhez"
Interjú Robert J. W. Evansszel
Robert Evans (1943) egyetemi tanulmányait Cambridge-ben, a Jesus College-ban vé- gezte. 1969-től az oxfordi Brasenose College tanára, 1997 óta ugyanott Regius professzor és az Oriel College tanára. Legfontosabb művei: Rudolf II and his World (1973), The Making of the Habsburg Monarchy (1979). Szakterülete: A Habsburg Birodalomhoz tar-
tozó országok története a 16-20. században, különös súllyal Magyarország modern kori történetére, Írország története. Austria, Hungary, and the Habsburgs: Essays on Central Europe, c. 1683-1867 című tanulmánykötete 2006-ban jelent meg.
Melyek szakmai pályafutásod legfontosabb állomásai?
P á l y a f u t á s o m egész i d ő s z a k á b a n s z e r e n c s é s n e k m o n d h a t o m m a g a m . A t ö r t é n é s z e k f ő á r a - m á b a n é m i k e r ü l ő ú t o n k e r e s z t ü l é r k e z t e m , n y e l v e k e n , k ö z g a z d a s á g t a n o n , s ő t h e l y t ö r t é - n e t e n k e r e s z t ü l . Ez a z o n b a n b i z o n y o s f o k i g széles l á t ó k ö r t b i z t o s í t o t t s z á m o m r a . Szeren- c s é m v o l t a t a n á r o k k a l , p a t r ó n u s o k k a l és az á l l á s l e h e t ő s é g e k k e l is az 1 9 6 0 - a s é v e k b e n . E l s ő o x f o r d i p o s z t o m o n p é l d á u l „ K e l e t - K ö z é p - E u r ó p a m o d e r n k o r i t ö r t é n e t é n e k " o k t a t á s á t b í z t á k r á m , a m i azzal az e l ő n n y e l is j á r t , h o g y s e n k i s e m t u d t a , p o n t o s a n m i t is f o g l a l ez m a g á b a n . M i n d v é g i g s i k e r ü l t t ö b b é - k e v é s b é e g y e n s ú l y b a n t a r t a n o m o k t a t á s i f e l a d a t a i m a t és a k u t a t ó i t e v é k e n y s é g e t . A z e l m ú l t h ú s z é v b e n a
graduate
h a l l g a t ó k t a n u l m á n y a i n a k i r á n y í t á s a egyre n a g y o b b f e l e l ő s s é g e t r ó t t r á m , de n a g y s z e r ű és s a j á t k u t a t á s a i m s z á m á r a is s t i m u l á l ó m u n k a ez. A z u t ó b b i tíz é v b e n p e d i g ú j k i h í v á s t j e l e n t aRegius
p r o f e s s z o r i c í m ;1n a g y m e g t i s z t e l t e t é s , ö r ö m m e l és m e g e l é g e d e t t s é g g e l t ö l t el, d e p e r s z e s o k m u n k á t j e l e n t , s a r r a ö s z t ö n z i az e m b e r t , h o g y n e csak egy szűk s z a k t e r ü l e t s p e c i a l i s t á j a l e g y e n , h a n e m s z é l e s k ö r ű i s m e r e t e k k e l r e n d e l k e z z e n t u d o m á n y t e r ü l e t é n .
Kik voltak számodra a meghatározó tanáregyéniségek, irányzatok, olvasmányélmények?
T i z e n h a t éves k o r o m b a n o l v a s t a m C. V . W e d g w o o d m e s t e r i k ö n y v é t a h a r m i n c éves h á b o - r ú r ó l ( e l s ő k i a d á s a m é g 1 9 3 8 - b a n j e l e n t m e g ) , a m i b e p i l l a n t á s t n y ú j t o t t s z á m o m r a N é m e t - o r s z á g k o r á b b i t ö r t é n e t é b e . S o k a t t a n u l t a m nyelvész t a n á r a i m t ó l a s z a v a k p o n t o s j e l e n t é - s é n e k és f u n k c i ó j á n a k f o n t o s s á g á r ó l .
Graduate
t a n u l m á n y a i m a l a t t C a m b r i d g e - b e nsuper- visorom
J o h n H . E l l i o t t v o l t , a s p a n y o l H a b s b u r g o k s z a k é r t ő j e , s o k a t t a n u l t a m t ő l e , m i n d e - n e k e l ő t t t i s z t a és t ö k é l e t e s p r o f e s s z i o n a l i z m u s á t és elegáns, r é s z l e t e i b e n is k i d o l g o z o t t stí- l u s á t . E n n e k l e g n a g y o b b m e s t e r e az é n g e n e r á c i ó m s z á m á r a H u g h T r e v o r - R o p e r v o l t , a k i s z i n t é n n a g y h a t á s t g y a k o r o l t r á m . Ő v o l t a b b a n az i d ő b e n O x f o r d b a n aRegius
p r o f e s s z o r , és s e g í t e t t első o x f o r d i á l l á s o m e l n y e r é s é b e n . A z t h i s z e m , ez az o k a a n n a k , h o g y a k ö z é p -1 Cambridge, Oxford, D u b l i n , Glasgow, Aberdeen és Edinburgh egyetemein található a hét Regius Professor, azaz királyi professzor, akiket az uralkodó nevez ki. Oxfordban 1724 óta létezik a „Re- gius Professor of Modern History" (2004 óta: „Regius Professor of History") és a „Regius Profes- sor of Greek History" posztja.
e u r ó p a i h i s t o r i o g r á f i á b ó l is a l e g n a g y o b b s t i l i s z t á k t ó l és a l e g p o n t o s a b b e l e m z ő k t ő l t a n u l - t a m a l e g t ö b b e t : A n t o n S p r i n g e r t ő l , L o u i s E i s e n m a n n t ó l , J o s e f R e d l i c h t ő l , C. A . M a c a r t - n e y t ó l , J o s e f P é k á r t ó l , S z e k f ű G y u l á t ó l és D a n i e l R a p a n t t ó l .
Van-e Oxfordnak meghatározható specialitása a nagy-britanniai történetíráson belül?
O x f o r d k é t o k b ó l s e m i g a z á n l e h e t m e g k ü l ö n b ö z t e t ő m á r k a n é v a t u d o m á n y o s k u t a t á s o k t e - r é n . E g y r é s z t az ' i s k o l á k ' k i a l a k u l á s á n a k n i n c s e n e k h a g y o m á n y a i N a g y - B r i t a n n i á b a n , azaz a n n a k , h o g y d i á k o k c s o p o r t j á t egy a t a n á r u k á l t a l m e g h a t á r o z o t t k u t a t á s i p r o g r a m r a „ r á - á l l í t s u k " , h a b á r ez m o s t a n s á g - r é s z b e n k ü l s ő n y o m á s r a , r é s z b e n p e d i g a k u t a t á s i t é m á k e g y r e n a g y o b b k o m p l e x i t á s a f o l y t á n - n é m i l e g v á l t o z i k . A z t is h o z z á k e l l t e n n i , h o g y i t t a p r o f e s s z o r o k n a k p u s z t á n h i v a t a l u k n á l f o g v a n i n c s n a g y h a t a l m u k . M á s r é s z t p e d i g az o x - f o r d i e g y e t e m t ú l s á g o s a n n a g y és s z é t á g a z ó , e g y s z e r r e n é g y s z á z n á l i s t ö b b t ö r t é n é s z
graduate
t a n u l n á l u n k , t ö b b , m i n t b á r h o l m á s h o l , s a n a g y - b r i t a n n i a i d i á k o k j e l e n t ő s h á - n y a d á t a l k o t j a ez. R á a d á s u l egyre i n k á b b i n t e r n a c i o n á l i s ez az e g y e t e m i d i á k s á g . E g y é b k é n t i s az o x f o r d i v a g y t a l á n p o n t o s a b b a n f o g a l m a z v a az o x b r i d g e - i t u d o m á n y o s s á g m a g a a „ b r i t " t u d o m á n y o s s á g l e t é t e m é n y e s é n e k t e k i n t h e t ő , m e l y e t az e m p i r i k u s i r á n y u l t s á g , az e l m é l e t i r á n y á b a n s z k e p t i c i z m u s j e l l e m e z ( f ő k é n t a k o n k r é t t ö r t é n e t i k o n t e x t u s t ó l k ü l ö n - v á l a s z t o t t e l m é l e t e t i l l e t ő e n ) , l i b e r á l i s és e k l e k t i k u s , s ő t m é g , m o n d h a t j u k , k a t o l i k u s s z e m - l é l e t m ó d is (ez u t ó b b i k ö v e t k e z t é b e n n é h a k i m é r t e n s z e n v t e l e n ) , a t a r t a l m a t és a f o r m á t e g y f o r m á n h a n g s ú l y o z z a , s l e g a l á b b i s t ö r e k s z i k a s t i l i s z t i k a i s z é p s é g r e , i g y e k s z i k ( n e m m i n d i g s i k e r r e l ) e g y s z e r r e s z ó l n i a s z a k e m b e r h e z és a t á g a b b o l v a s ó k ö z ö n s é g h e z . D e m i n d - e n n e k m e g í t é l é s e - m i n t é r i n t e t t - i g e n c s a k n e h é z és m i n d e n k é p p e n k é n y e l m e t l e n szá- m o m r a .Milyen tényezők alakították tudományos érdeklődésedet?
A z 1 9 6 0 - a s é v e k b e n az e s z m e t ö r t é n e t é r t l e l k e s e d t e m , k ü l ö n ö s e n a m a n i e r i z m u s r ó l és m á s o l y a n i r á n y z a t o k r ó l f o l y t a t o t t v i t a k e l t e t t e f e l az é r d e k l ő d é s e m e t , a m e l y e k e t m i n d m i n t a r e n e s z á n s z r a a d o t t v á l a s z o k a t é r t e l m e z h e t ü n k . Ez a n é m e t és a szláv n y e l v e k k e l v a l ó m e g - i s m e r k e d é s s e l e g y ü t t e l v e z e t e t t I I . R u d o l f császár és u d v a r á n a k t a n u l m á n y o z á s á h o z , a m i v i s z o n t m e g i s m e r t e t t e v e l e m a k o r a ú j k o r i H a b s b u r g M o n a r c h i a k o z m o p o l i t a v i l á g á t . E z e n a p o n t o n i s m e r t e m f e l , m i l y e n k e v é s s é k e r ü l t b e a t ö r t é n e t í r á s l á t ó k ö r é b e M a g y a r o r s z á g e t é m á t i l l e t ő e n é p p ú g y , m i n t m á s v o n a t k o z á s b a n is. í g y a z t á n e l k e z d t e m M a g y a r o r s z á g m ú l t j á t t a n u l m á n y o z n i , s azt, a h o g y a l e g k ü l ö n f é l é b b m ó d o k o n i g y e k e z t e k e d d i g e m ú l t a t m e g é r t e n i .
Tudományos kutatásaid súlypontja a Habsburg Birodalom története a 16-20. század- ban. Hogyan látod e birodalom szerepét Európa modern kori történetében?
A 1 6 - 1 7 . s z á z a d b a n a M o n a r c h i a t e r m é s z e t e s e n a N é m e t - r ó m a i Császárság t á g a b b k e r e t é - n e k t a g j a , a n n a k r é s z e k é n t k e l l s z e m l é l n ü n k
(Reichsproblem),
a m e g h a t á r o z ó t é n y e z ő k a n a g y h a t a l m a k k ö z ö t t i - részben e g y m á s s a l összefonódó - h a r c o k egyrészt a n é m e t K ö z é p - E u r ó p á n b e l ü l ( g o n d o l j u n k i t t a h a r m i n c é v e s h á b o r ú r a ) , m á s r é s z t a h a t a l m a s , de m á r h a - n y a t l ó b a n l é v ő , m é g k e l e t e b b r e f e k v ő - b i r o d a l m a k k a l . A 18. s z á z a d r a a H a b s b u r g M o - n a r c h i a ú t o n v o l t a f e l é , h o g y a p o l i t i k a i h a t a l o m é r t f o l y t a t o t t m o d e r n k o r i k ü z d e l e m k u l c s - t e r ü l e t é v é v á l j o n , m i h e l y t a l a t t v a l ó i n a k t e r ü l e t h e z f ű z ő d ő i d e n t i f i k á c i ó i t k i e g é s z í t e t t e v a g y e l f e d t e az e t n i k a i k ö t e l é k e k t e r e m t e t t e a z o n o s u l á s . A z t á n p e r s z e 1918 u t á n a B i r o d a l o m h i - á n y a é p p o l y f o n t o s t é n y e z ő v é v á l t az egész t é r s é g és az egész k o n t i n e n s s z á m á r a , a h o g y k o -r á b b a n az a f e n n á l l á s á r ó l e l m o n d h a t ó . R é s z b e n a d i á k j a i m - m é g p e d i g n a g y s z á m b a n - v o l t a k a z o k , a k i k az u t ó d á l l a m o k k u t a t á s á r a k é s z t e t t e k e n g e m !
Hogyan látod Magyarország szerepét a birodalomban; mi a véleményed a magyar tör- ténetírás „kuruc" és „labanc" hagyományrendszereiről?
É n M a g y a r o r s z á g „ n y u g a t i " s z o m s z é d a i n a k k u t a t á s a f e l ő l é r k e z t e m e l a m a g y a r t ö r t é n e - l e m h e z , s m i n d i g is e l s ő s o r b a n e b b e n a k o n t e x t u s b a n v i z s g á l o m azt. K ü l ö n b e n i s ú g y v é - l e m , e t é r e n t ö b b m é g a t e n n i v a l ó , a „ k u r u c " o l d a l s o k k a l j o b b a n k i f e j t e t t m á r , m é g h a p é l - d á u l m á i g n é l k ü l ö z ü n k is e g y részletes, j ó K o s s u t h é l e t r a j z o t . N e m t e k i n t h e t ő az é n n é z ő - p o n t o m e l e v e „ l a b a n c " - n a k , d e v a l ó b a n az o s z t r á k o k k a l k ö z ö s t ö r t é n e t i m ú l t f e l t á r á s á r a k o n c e n t r á l o k , m i v e l az m é g s o k t e k i n t e t b e n k i f e j t é s r e v á r . A z o n l e g f o n t o s a b b s z e m é l y e k l e g t ö b b j é n e k m é g a n e v é t is n a g y r é s z t e l f e l e j t e t t e az u t ó k o r , a k i k a H a b s b u r g k o r m á n y z a t s z o l g á l a t á b a n á l l t a k ( n á d o r o k , k a n c e l l á r o k s t b . ) , n e m is b e s z é l v e a z o k r ó l , a k i k B é c s b e n t e - l e p e d t e k l e , és í g y t o v á b b . T o v á b b á a r r a is t ö r e k s z e m , h o g y M a g y a r o r s z á g o t s o k n e m z e t i - ségű t á r s a d a l o m k é n t v a g y t a l á n t á r s a d a l m a k s o r o z a t a k é n t v i z s g á l j a m .
Mennyire érdekli ma az európai történetírást a Habsburg Monarchia? Melyek a figyelem előterében álló témák?
M a n a p s á g j ó v a l t ö b b a j ó í r á s a M o n a r c h i á r ó l , m i n t k o r á b b a n v a l a h a is. E g y d i s z c i p l í n a s z á m á r a erősség és g y e n g e s é g f o r r á s a is l e h e t , h o g y n e m k a p c s o l ó d i k e g y e t l e n j e l e n l e g lé- t e z ő á l l a m h o z s e m ( m é g A u s z t r i a s e m t e k i n t h e t ő a n n a k ) , n e m r é s z e s ü l egy e f f a j t a k a p c s o l a t e l ő n y e i b ő l , d e lehetséges t o r z í t ó h a t á s a i b ó l s e m . E z é r t a z t á n m i n d i g is n e m z e t k ö z i t é m á n a k s z á m í t o t t és e g y r e i n k á b b a n n a k s z á m í t , e g y r e t ö b b ü d v ö z l e n d ő p é l d á t l á t h a t u n k e t é r e n a „ n e m z e t i " / n y e l v i h i s t o r i o g r á f i a i h a t á r o k á t l é p é s é r e . A k o r á b b i s z á z a d a i r a n é z v e n a g y f i - g y e l e m j u t a b i r o d a l o m n a k m i n t „ ö s s z e t e t t " á l l a m n a k : az u r a l o m g y a k o r l á s „ b a r o k k " s z e r k e - z e t é b e n m e g t e s t e s ü l ő e r ő e g y e n s ú l y n a k . A 18. s z á z a d b a n a j o z e f i n i z m u s t és az o s z t r á k f e l - v i l á g o s o d á s t ö n m a g á b a n s z e m l é l i k , azaz n e m m i n t k é s ő b b i i r á n y z a t o k „ e l ő f u t á r á t " , h a n e m i n k á b b m i n t a k o r a b e l i „ t ö b b i f e l v i l á g o s o d á s " r o k o n á t . A k é s ő b b i M o n a r c h i á n a k az u t ó b b i i d ő b e n i n k á b b a c e n t r i p e t á l i s e r ő i és a r e f o r m j a i á l l n a k a f i g y e l e m e l ő t e r é b e n , a H a b s b u r g
„ c i v i l t á r s a d a l o m " és l o j a l i t á s e s z m é i n e k v i z s g á l a t a az e m l é k e z e t , az ü n n e p e k - c e r e m ó n i á k és s z i m b ó l u m o k v i z s g á l a t á n k e r e s z t ü l (az i l y e n e r e d m é n y e k e t e g y é b k é n t s z e r i n t e m t ú l z á s b a is l e h e t v i n n i ) . S a z t á n f o l y i k egy l á t e n s „ K ö z é p - E u r ó p a " v i t a is: T e r e m t e t t és m e g e r ő s í t e t t - e a M o n a r c h i a a p o l i t i k a , t á r s a d a l o m és k u l t ú r a t e r ü l e t é n o l y a n f o r m á c i ó k a t , m e l y e k e g y - s z e r r e v o l t a k e g y ö n t e t ű e k a h a t á r a i n b e l ü l és m e g k ü l ö n b ö z t e t ő j e l l e g ű e k a k ü l v i l á g g a l s z e m b e n ?
Mennyire vannak jelen a magyar történetírás új eredményei az európai, például az an- golszász történetírásban?
Az u t ó b b i é v e k e g y i k j e l l e g z e t e s s é g e , h o g y j ó n é h á n y e g y k ö t e t e s , a n g o l n y e l v ű M a g y a r - o r s z á g - t ö r t é n e t j e l e n t m e g ( P e t e r S u g á r - H a n á k Péter, K o n t i e r L á s z l ó , M o l n á r M i k l ó s , G e r - g e l y A n d r á s , J ö r g K . H o e n s c h , T ó t h I s t v á n G y ö r g y , B r y a n C a r t l e d g e t o l l á b ó l , i l l e t v e s z e r - k e s z t é s é b e n ) , m e l y e k k ü l ö n b ö z ő m é r t é k b e n , d e i n f o r m á c i ó k a t s z o l g á l t a t n a k az i t t e n i k u t a - t ó k s z á m á r a . S v a n n a k p e r s z e o l y a n m u n k á k , a m e l y e k r e s o k a t h i v a t k o z n a k , m i h e l y t azok e l é r h e t ő k a n g o l n y e l v e n : a 18. századra v o n a t k o z ó a n H . Balázs É v a és K o s á r y D o m o k o s m u n k á i t , a 19. század v o n a t k o z á s á b a n S z a b a d G y ö r g y , G a l á n t a i J ó z s e f és G e r ő A n d r á s n e - v é t e m l í t h e t e m . M á s t e k i n t e t b e n a m a g y a r t ö r t é n e t í r á s e r e d m é n y e i i n d i r e k t u t a k o n i s m e r - t e k , N a g y - B r i t a n n i á b a n s o h a s e m v o l t s o k M a g y a r o r s z á g s z a k é r t ő , b á r p é l d á u l M a c a r t n e y
c s o d á l a t o s e l e m z ő v o l t
(October 15
c í m ű m u n k á j a , m e l y e g y e d i e n p l a s z t i k u s b e t e k i n t é s t e n g e d a H o r t h y - i d ő s z a k b a , a h o g y a H a b s b u r g M o n a r c h i a t ö r t é n e t é r ő l s z ü l e t e t t k ö n y v e i s m á i g p á r a t l a n ) , P é t e r L á s z l ó p e d i g L o n d o n b a n d i á k o k g e n e r á c i ó i s z á m á r a n y ú j t o t t beveze- t é s t a m a g y a r a l k o t m á n y t ö r t é n e t b e , m i k ö z b e n m e g g y ő z ő e n é r v e l t az a l k o t m á n y t ö r t é n e t r e - h a b i l i t á l á s a és m e g ú j í t á s a m e l l e t t . A z a n g l o f o n p i a c m á s i k t e r ü l e t é n , az E g y e s ü l t Á l l a m o k - b a n az o t t élő m a g y a r e m i g r á n s t ö r t é n é s z e k - m i n t p é l d á u l D e á k I s t v á n v a g y G e o r g e B á - r á n y - m ű v e i n k e r e s z t ü l n y i l v á n v a l ó a n e r ő t e l j e s e b b a j e l e n l é t .Milyen napjaink angolszász történetírásának képe a magyar történelemről?
N e m h i s z e m , h o g y t ö r t é n e t í r á s u n k n a k l e n n e sajátos n é z ő p o n t j a . N a g y m é r t é k b e n k a p c s o - l ó d n a k az i t t f o l y ó k u t a t á s o k a m a g y a r f o r r á s o k h o z és e r e d m é n y e k h e z : M a r t y n R a d y j o g - t ö r t é n e t i k u t a t á s o k a t f o l y t a t , G r a e m e M u r d o c k a r e f o r m á c i ó t ö r t é n e t é t k u t a t t a , M a r t i n M e v i u s a s z o v j e t h a t a l o m á t v é t e l t , v a g y e m l í t h e t j ü k M a r k P i t t a w a y t , a k i t a m u n k á s o s z t á l y v i s z o n y a i é r d e k e l n e k a k o m m u n i z m u s - s z o c i a l i z m u s i d ő s z a k á b a n . A szélesebb n a g y k ö z ö n - séget a z o n b a n m é g t o v á b b r a is az a r é g e b b e n f e l t e t t k é r d é s , d i c h o t ó m i a f o g l a l k o z t a t j a , h o g y M a g y a r o r s z á g ö n á l l ó á l l a m v o l t - e v a g y egy b i r o d a l o m része. N á l u n k p é l d á u l a f e l ü l e t e s k é - z i k ö n y v - s z e m l é l e t m é g m i n d i g az, h o g y a m a g y a r o k r o m b o l t á k l e a H a b s b u r g M o n a r c h i á t a n n a k a m e g v a l ó s í t h a t a t l a n v á g y á l o m n a k a k e r g e t é s é v e l , h o g y e g y s z e r r e t ö r j e n e k u r a l o m r a o d a h a z a és f ü g g e t l e n s é g r e a k ü l s ő p o l i t i k a i t é n y e z ő k t ő l . A k o r á b b i i d ő s z a k r a v o n a t k o z ó a n M a g y a r o r s z á g o t i n k á b b egy n a g y o b b s z e r v e z e t r é s z e k é n t i n t e r p r e t á l j á k , a m i m ö g ö t t az a k o r á b b a n is m e g l é v ő p r o b l é m a h ú z ó d i k , h o g y a k ö z é p k o r i M a g y a r K i r á l y s á g r ó l csak k e v e - s e n t u d t a k a n n a k e l l e n é r e , h o g y Szűcs J e n ő v a g y E n g e l P á l és m é g n é h á n y k u t a t ó n e v e n á - l u n k is j ó l cseng.
Milyen szakmai kapcsolatokat ápolsz Magyarországgal?
A m i k o r m é g r e n d s z e r e s e n s z a k í t a n i t u d t a m i d ő t a r r a , h o g y M a g y a r o r s z á g r a l á t o g a s s a k , s z o r o s a b b s z a k m a i k a p c s o l a t a i m v o l t a k e l s ő s o r b a n a k o r a ú j k o r r a l f o g l a l k o z ó k o l l e g á k k a l ; B e n d a K á l m á n t m e g k e l l e m l í t e n e m m i n t n a g y l e l k ű b a r á t o t . M a n a p s á g m á r e l s ő s o r b a n a z o k k a l k e r ü l ö k s z a k m a i k a p c s o l a t b a , a k i k - egyre i n k á b b és f ő k é n t f i a t a l a b b k u t a t ó k - v a l a m e n n y i i d ő t N a g y - B r i t a n n i á b a n t ö l t e n e k , i d ő n k é n t a k á r az é n t a n í t v á n y o m k é n t is. B i - z o n y o s s z a k m a i s z á l a k s z ö v ő d n e k k o n f e r e n c i á k o n és n a g y o b b k u t a t á s i p r o j e k t e k e n k e - r e s z t ü l is, m e l y e k k ö z p o n t j a i a z o n b a n - n y i l v á n v a l ó a n p é n z ü g y i o k o k b ó l - n e m M a g y a r - o r s z á g o n v a n n a k . K i k e l l e m e l n e m e t é r e n a k ö v e t k e z ő i n t é z e t e k j e l e n t ő s é g é t :
European Science Foundation
( S t r a s b o u r g ) ,Geisteswissenschaftliches Zentrum Geschichte und Kul- tur Ostmitteleuropas
( L i p c s e ) , az O s z t r á k T u d o m á n y o s A k a d é m i a (Bécs),School of Slavonic and East European Studies
( L o n d o n ) . A z t á n p e r s z e m e g e m l í t h e t e m , h o g y az o s z t r á k , n é - m e t , cseh, s z l o v á k és l e n g y e l s z e r v e z e t e k k e l v a l ó f o r m á l i s és i n f o r m á l i s k a p c s o l a t a i m s a j n o s n e m s o k i d ő t h a g y n a k s z a b a d o n .Milyen témákon dolgozol jelenleg?
J e l e n l e g csak az e g y i k e l ő a d á s / t a n u l m á n y / f e j e z e t m e g í r á s á t ó l r o h a n o k a m á s i k i g , k ö z e l f é l t u c a t f e l a d a t v á r r á m m é g 2 0 0 7 - b e n is, k e z d v e a n y e l v t á r s a d a l o m - és p o l i t i k a t ö r t é n e t é v e l (s e s z e m p o n t b ó l M a g y a r o r s z á g n a g y o n j ó és e d d i g m e g l e p ő e n e l h a n y a g o l t k u t a t á s i t e r e p e t k í n á l ) , K ö z é p - E u r ó p a e s z m é j é n e k és ezen eszme h i s t o r i o g r á f i á j á n a k e l e m z é s é n k e r e s z t ü l egészen a b i r o d a l m a k ö s s z e h a s o n l í t ó v i z s g á l a t á i g , a m i e g y f e l j ö v ő b e n l e v ő k u t a t á s i t e r ü l e t , v a g y az é n s z ű k e b b h a z á m , W a l e s t ö r t é n e t é n e k e g y e s k é r d é s e i i g . E l v á l l a l t a m , h o g y í r o k m a j d egy m o d e r n k o r i M a g y a r o r s z á g - t ö r t é n e t e t ( k ö r ü l b e l ü l a 18. s z á z a d v é g é t ő l t e r j e d ő
i d ő s z a k r ó l ) az
Oxford History of Modern Europe
c í m ű s o r o z a t s z á m á r a , m e l y n e k l e g t ö b b k ö t e t e ezer o l d a l n á l is v a s k o s a b b , de az e f f é l e v á l l a l k o z á s m e g h a l a d j a a l e g t ö b b e m b e r i d e - j é t n a p j a i n k e l f o g l a l t e g y e t e m i v i l á g á b a n , e z é r t m o s t i n k á b b k i s e b b v á l l a l k o z á s o k b a f o g o k . Ősszel j e l e n t m e g p é l d á u l e g y t a n u l m á n y k ö t e t e m , a m e l y n e k n é h á n y í r á s a t e l j e s e g é s z é b e n v a g y r é s z b e n M a g y a r o r s z á g g a l f o g l a l k o z i k . A z e m l í t e t t n a g y o b b m u n k á t p e d i g a n é h á n y év m ú l v a v á r h a t ó v i s s z a v o n u l á s o m i d e j é r e t a r t o g a t o m - d e p e r s z e e m e l l e t t m é g s z á m o s m á s t e r v e m is v a n a r r a az i d ő r e !Budapest-Oxford, 2006. november
A z i n t e r j ú t k é s z í t e t t e : DEÁK ÁGNES
