TMT 48. évf. 2001. 5. s z .
n y á b a n lévő d o k u m e n t u m o k m e g r e n d e l é s e . A k i s e b b p r o b l é m á k ellenére a T e x a s A & M University folytatni fogja ezt a k ö n y v t á r k ö z i köl
c s ö n z é s i szolgáltatást.
/ C R O W L E Y , Gwyneth H.-HART, Judíth L : Usirtg of the Web of Science® for unmediated document delivery. = Interlending & Document Suppiy, 28. köt.
4. s z . 2000. p. 178-183./
(Klein Ágnes)
A jó könyvtári szabvány jellemzői
A k ö n y v t á r a k és i n f o r m á c i ó s i n t é z m é n y e k együtt
m ű k ö d é s é n e k és e g y m á s r a u t a l t s á g á n a k v i l á g m é r e t ű v é v á l á s a , n e m u t o l s ó s o r b a n az internet m i n d á t f o g ó b b létezése N y u g a t o n és Keleten e g y a r á n t és ismételten veti fel a könyvtári s z a b v á n y o s í t á s f e l a d a t a i n a k ú j r a g o n d o l á s á t illetve a z o k n a k a j e l l e m z ő k n e k m e g f o g a l m a z á s á t , a m e l y e k a j ó s z a k t e rületi s z a b v á n y „sine q u a n o n " velejárói. Egy j ó k ö n y v t á r i s z a b v á n y n a k - m i n d m i n d e n m á s terület s z a b v á n y a i n a k is - m i n d e n e k e l ő t t tartafmaznia kell saját t á r g y á n a k mint a s z a k m a s z e m p o n t j á b ó l fontos és s z a b v á n y o s í t á s után „kiáltó" t á r g y n a k e g z a k t m e g h a t á r o z á s á t , illetve n e m k e v é s b é e g z a k t t á j é k o z t a t á s t keil a d n i a e r e d e t é r ő l , k i m u n k á l á s á n a k rendjéről, j ó v á h a g y á s á r ó l , h a s z n á l a t b a v é t e l é n e k idejéről, r e n d e l t e t é s é r ő l , hivatalos voltáról, s z a b a d a l m i tisztaságáról, á l t a l á b a n direktív l é n y e g é n e k k i f e j e z é s é r e v o n a t k o z ó v a l a m e n n y i k ö r ü l m é n y r ő l .
S z a b v á n y u n k n a k - t o v á b b m e n ö e n - ki kell zárnia az alternatívákat, m i n t h o g y é p p e n a burjánzó a l t e r n a t í v á k e l l e n s z e r é ü l készült. S z a b á l y a i - i n s t r u k ciói r e n d e l k e z z e n e k az e l l e n t m o n d á s o k f e l o l d á s á nak k é p e s s é g é v e l , a m i n e m u t o l s ó s o r b a n „csábít"
a l k a l m a z á s b a vételére. A z t á n : o p t i m á l i s m é r t é k b e n követelje m e g a m i n ő s é g i m u n k á t . Ezt m e n n y i s é g i és m i n ő s é g i j e l l e m z ő i n e k stabilitása r é v é n érheti el. V e g y e tekintetbe (pl. m e g f o g a l m a z á s a i „ v i l á g o s s á g a " révén), hogy a l k a l m a z á s á r a a f o l y a m a t o s i s m é t l ő d é s lesz j e l l e m z ő .
H a s z n á l a t a ö s z t ö n ö z z ö n t ö m e g e s s é g r e , m i n t h o g y így d o k u m e n t á l h a t ó i g a z á n h a s z n o t hajtó volta.
E g y é b k é n t h a s z n á l a t b a v é t e l e legyen operatív, azaz ne kívánjon h o s s z ú f e l k é s z ü l é s t , k ü l ö n l e g e s i s m e r e t e k e t Létét, f e j l ő d é s é t e s t l e g e s korrekcióit állami s z e r v h a t á r o z z a m e g , uí. c s a k ez a g a r a n c i a
„ e g y s é g e s n e k m a r a d á s á r a " . V é g ü l z á r ó j e l l e m z ő ként: l e h e s s e n s e g í t s é g é v e l g a z d a s á g i e r e d m é n y t elérni.
A cikk s z e r z ő j e e z e k e t a j e l i e m z ö k e t h o s s z ú bibli- ográfusi és s z a k t á j é k o z t a t ó i g y a k o r l a t a l a p j á n á l l a pította m e g .
/ S T A H E V I C , A. M.: Biblioteényj standart: susnostnye harakteristiki. = Bibliográfia, 5. s z . 1999. p. 6-13./
(Futala Tibor)
Könyvtárak és a p o l i t i k u s o k
A d e m o k r á c i á t is t a n u l n i kell, a m i k o r á n t s e m k ö n y - nyű d o l o g . M i n d e n e s e t r e s o k k a l n e h e z e b b , m i n t a h o g y a n a paternalista r e n d s z e r „ g o n d o s k o d á s i "
b é k l y ó i b a n - t ö b b e k között - a c s e h e k is g o n d o l ták. N a p j a i n k b a n a politikus, az á l l a m p o l g á r e g y a ránt p r ó b á l g a t j a : mit lehet tenni, h o g y a n kell érvé
n y e s ü l n i . S o k a n o l y a s m i t is m e g t e s z n e k , a m i t a t ö r v é n y e k a l a p j á n n e m v o l n a s z a b a d . E b b e n az á t m e n e t i i d ő b e n a k ö n y v t á r ü g y s z á m á r a n e m sok j ó t e r e m . A k ö z p o n t i elit, ezen belül is a z é p p e n u r a l k o d ó p á r t n a g y h a n g ú p r o g r a m j a i b a a c s e n d e s k ö n y v t á r i - t á j é k o z t a t ó m u n k a „ n e m fér bele". A tele
p ü l é s i ö n k o r m á n y z a t o k tagjai is i n k á b b a „ m e g h a t á r o z ó " , a „ l á t v á n y o s " m e g o l d á s o k a t preferálják.
De m i t t e s z isten: a cikk s z e r z ő j e n y u g a t - e u r ó p a i t a n u l m á n y ú t j á n is azt tapasztalta, hogy - bár s z a - b á l y o z o t t a b b a n - ott is e l ő f o r d u l a politikusok m o z g á s a a „ k ö n n y e b b e l l e n á l l á s " v o n a l á n , ha úgy vélik:
saját d i c s ő s é g ü k e t s z o l g á l j á k vele. E b b ő l kifolyólag s z e r z ő n k a k ö v e t k e z ő t a n á c s o k a t hallotta ottani kollégáitól: „ L e g y e n e k m i n d e n ü t t j e l e n , ne utasít
s a n a k v i s s z a s e m m i f é l e m e g h í v á s t , ajánlják be m a g u k a t m i n d e n ü v é , a h o l v a l a m i történik, a k á r politikai pártok, a k á r az ö n k o r m á n y z a t o k az a l k a l m a k s z e r v e z ő i . És: tegyék b e s z é d t é m á v á mindazt, a m i a könyvtári s z o l g á l t a t á s o k a t illeti. Indokoltsá
g u n k a t n e k ü n k is á l l a n d ó a n b i z o n y í t a n u n k kell.
Álljanak k a p c s o l a t b a n a k ö z v é l e m é n n y e l . "
2 1 9
