BELA ALMI FILIUS A STEPHANO REGE HAERES REGNI NOMINATUS  (Syntaxis et Grammatica)

Fo. Rhetorica Poési juncta declamavit ter, Syntaxis cum  Grammatica in scenam dedit Belam Almi filium ... etc. (HDAR  Cod. Ab 82, 1764. 77. r. ­ LAW Cod. 12158, 1764. 44. r. ­ LAR Cod. Austr. 219, 1764. 41. v.) 

Lit. Fináczy Adalékok 1901. 396. p. ­ Juharos 31. p. ­ Takác  121. p. ­ Kilián Szfehérvár 256. p. 

1764 

VACIUS ADOLESCENS IN EREMUM SE ABDENS (Principia et Parva)  Fo. Infima Grammatices et Elementáris Classis Vacium 

adolescentem in eremum semet abdentem eleganti dramate lusit. 

Omnes classes confecta tentamine cum Auditorum approbatione  subivere. (HDAR Cod. Ab 82, 1764. 77. r. ­ LAW Cod. 12158,  1764. 44. r. ­ LAR Cod. Austr. 219, 1764. 41. v.) 

Lit. Fináczy Adalékok 1901. 396. p. ­ Juharos 31. p. ­ Farkas 121. p. ­ Kilián Szfehérvár 256. p. 

1765 

TELEMACHUS (Syntaxis et Grammatica) 

Fo. Suprema Grammatices Classis Mediae juncta in scenam  dedit Telemachum itque in virtute ampliores facérét prog­

ressus, singuli diebus pro tota schola apud Misericordiae  Matrem se advocatam exhibuit. (HDAR Cod. Ab 82, 1765. 79. v. 

­ LAW Cod. 12159, 1765. 61. v. ­ LAR Cod. Austr. 220, 1765. 

70. r.) 

Lit. Fináczy Adalékok 1901. 396. p. ­ Juharos 31. p. ­ Takács 123. p. ­ Kilián Szfehérvár 256. p. 

1765 

CREON (Principia et Parva) 

Fo. Elementáris ac Principiorum classis in Theatrum prodiit  Creontemque magnó cum plausu lusit. (HDAR Cod. Ab 82, 176 5. 

79. v. ­ LAW Cod. 12159, 1765. 51. v. ­ LAR Cod. Austr. 220,  1765. 70. r.) 

Lit. Fináczy Adalékok 1901. 396. p. ­ Juharos 31. p. ­ Takác  123. p. ­ Kilián Szfehérvár 256. p. 

1766 

DÁVID VICTOR (Syntaxis et Grammatica) 

Fo. Rhetor ter ... declamavit ... In reliquis Classibus  praeter consuetas Academias magnó cum fructu productus, a  Suprema et Media Grammatices classe Dávid Victor cum plausu 

dátum est . (HDAR Cod. Ab 82, 1766. 82. v. ­ LAW Cod. 12160,  1766. 55. r. ­ LAR Cod. Austr. 221, 1766. 62. v.) 

Lit. Fináczy Adalékok 1901. 396. p. ­ Juharos 31. p. ­ Takác  T23. p. ­ Kilián Szfehérvár 257. p. 

1766 

PYTHIAS DAMONI RECONCILIATUS (Principia et Parva) 

Fo. Ab Infimo et Elementari Damoni reconciliatus Pithias in  scenam datus magna probatione Auditorum. (HDAR Cod. Ab 82,  1766. 82. v. ­ LAW Cod. 12160, 1766. 55. r. ­ LAR Cod. Austr. 

221, 1766. 62. v.) 

Lit. Fináczy Adalékok 1901. 396. p. ­ Juharos 31. p. ­ Takács 125. p. ­ Kilián Szfehérvár 257. p. 

1766. Évzáró 

BALTHASAR (Juventus scholastica) (Magyar nyelven) 

Fo. Sub finem anni Scholastici Balthasar Hungarico idiomate  a Nobili juventute acta honoribus Spectabilis ac Perillustris  Domini Franciscani Gyurkovics Incliti Comitatus Albensis 

substituti Vice Comitis e cujus iterata munificentia praemia  in bene meritos liberalissime distributa. (HDAR Cod. Ab 82,  1766. 82. v. ­ LAW Cod. 12160, 1766. 55. r. ­ LAR Cod. Austr. 

221, 1766. 62. v.) 

Ms. Boldisár király p. 

Székesfehérvári püs  pöki levéltár. J.n. 

Editio: BOLDI'ZAR  A J E S U S TARSASÁGA NEMES IFFJUSÁGÁTÓL SZÉKES­

FEHÉR­VÁROT MAGYAR NYELVEN TARTATOTT SZOMORÚ JÁTÉK. ­ PESTEN  Nyomtattatott Eitzenberger Antal által, 1788dik esztend. 

Lit. Fináczy Adalékok 1901. 396. p. ­ Juharos 31. p. ­ Takács  125. p. ­ Kilián Szfehérvár 257, 259­288. p. 

1767. Évzáró  AMANUS (Syntaxis) 

Fo. Syntaxis praeter specimen ex história cum fine anni in  scenam dedit Amanum, illum in Aula Asveri tam gratiosum  Aulicum, qui repente e Sublimi in quo collocatus fuerat,  vertice ad ima delapsus, quod Mardochaea destinaverat, pati­

bulum, ipse concendere cogebatur. (HDAR Cod. Ab 82, 1767. 

85. v.) 

Lit. Fináczy Adalékok 1901. 396. p. ­ Juharos 31. p. ­ Takács  127. p. ­ Kilián Szfehérvár 226­242. p. 

1767 

PALILIA (Parva) (Magyar nyelven) 

Fo. Parvistae in actione Theatrali, Festa ut dicunt, Palilia  vernaculo idiomate spectanda exhibuerunt. (HDAR Cod. Ab 82,  1767. 85. v.) 

Lit. Takács 127. p. ­ Kilián Szfehérvár 257. p. 

1770 

[Ismeretlen darab előadásai (Magyar nyelven) 

Fo. Comoedia patrio idiomate (LAW Cod. 12163, 1770)  Lit. Takács 132. p. ­ Kilián Szfehérvár 257. p. 

1771. Évzáró 

[Ismeretlen darab előadásai(Rhetorica) (Magyar nyelven)  Fo. Sub finem anni Rhetorica dramma suum, patrio sermone  multa cum gratia dedit; quo terminato, Amplissimi Magistratus  beneficentia in bene meritos duo et sexaginta distribuit. 

(HDAR Cod. Ab 82, 1771. 82. r. ­ LAW Cod. 12164, 1771. 43. v.)  Lit. Fináczy Adalékok 1901. 396. p. ­ Juharos 31. pl ­ Takács  132. p. ­ Kilián Szfehérvár 257. p. 

XXXIII. 

AGRIA  (Eger, Erlau) 

1688,1773 

Kilencven éves török megszállás után (1596­1687)  1687. július 9­én kezdődött meg Eger várának körülzárása az  egyesült császári hadak és a magyar csapatok részéről. Kisebb  csatározások után a török várőrség ­ mivel ekkor már hónapok  óta el volt vágva az Aldunáná­1 harcoló főerőktől ­ kilátásta­

lannak látta a védekezést, december 7­én írásban rögzített  szabad elvonulás fejében, megadta magát és elhagyta a várat. 

A városban csak mintegy száz török és eltörökösödött  magyar család maradt, akiknek birtokjogát az átadási szerződés  biztosította. 

Rövidesen magyar és német iparosok, valamint görög  kereskedők telepedtek meg a várban, de nyugalomba került kato­

nák is jelentkeztek, akik szolgálatuk fejében ingyen telket  és házat is kaptak. így a betelepült lakósság igen vegyes 

­ magyar, német, szerb, szlovák, török ­ nyelvű volt, akik  kezdetben alig értették meg egymást. 

Az első jezsuita ­ Pantalonyák István ­ már közvetle­

nül az átadás után megjelent a várban és kiválasztotta azt a  területet, amely alkalmasnak látszott a templom, az iskola és  rezidencia felépítésére. 1688­ban három újabb jezsuita érke­

zett s köztük az egyik ­ Chastel János ­ 1689­ben egyelőre ide­

iglenes helyen ­ elkezdte a tanítást. 

már addig is számos templomot és kolostort építtetett fel, az  egri jezsuiták letelepülését is nagyban segítette. 1702­ben  Lipót császár lebontatta az egri vár erődítési részeit, s a  köveket a lakosság és a jezsuiták is, az építkezésekhez hasz­

nálták fel. 

1704­ben Rákóczi Ferenc ­ mint a püspök vendége ­ há­

rom napig Egerben tartózkodott, részt vett a feltámadási szer­

tartásokon a jezsuiták templomában, sőt még zenekarát is oda  rendelte. Az egykori neuhauseni jezsuita kollégium diákját  azonban a rövidesen bekövetkező események más irányba sodor­

ták. A Rákóczi­féle szabadságharc idején, 1707­ben a jezsuitá­

kat Egerből is elűzték, s csak a szatmári béke után térhettek  vissza. 

Első színielőadásukat 1692­ben tartották, amikor egy  Divus Gallicanus című darab került színre. Feloszlatásukig vi­

szonylag sokszor játszottak és ugyancsak számos programot  nyomtattak ki. 

Műsoruk összeállításához a három Litterae Annuaen kí­

vül mindenekelőtt a kétkötetes egri História Domust használtuk  fel, amelyet az egri Érseki Levéltár őriz (jelzet nélkül), s  amelynek microfilmje az OL­ban található 1691.sz. jelzet alatt. 

Címük: História Domus Agriensis Sooietatis Jesu ab anno Domini  Jesus Christi 1688­1738. Deoembris (HD Agr. I.) , valamint His­

tória Collegii Agriensis Sooietatis Jesu ab anno MDCCXLIX he­

lyesen: 1739 . Quo Primum Domus Agriensis inter Collégig  Provinciáé numerari coepit 1739­1772 (HC Agr. II.) 

A z egri jezsuiták működésére vonatkozó teljes szakiro­

dalmat ld. Polgár Bibliográfiájában. 

1703. 

DIVUS GALLICANUS (Juventus scholastica) 

Fo. Coram Georgio Fenyesi episcopo. Praemia. (HD Agr. II. 

36. p.) 

1693 

BACHUS (Drama publicum) 

Fo. Bachus e bibulo in laboriosum vinicolam conversus  (HD Agr. I. 42. p.) 

Lit. Kilián Latin nyelvű 234. p. 

1694. Farsang  BACCHUS 

Fo. Laurea Bacchi in binis Mártis assectis ob ebrietate  misere peremptis. (HD Agr. I. 48. p. ­ LAW Cod. 12090, 1694. 

61. p.) 

Lit. Kilián Latin nyelvű 1972. 234. p. 

1694. Évzáró 

RELIGIO CHRISTIANA (Syntaxis et Grammatica) 

Fo. Religio Christiana in quinque Martyrum sanguine contra  Tyrannum Cambajae propugnata. Praemia. (HD Agr. I. 49. p.) 

1695 

PHOEBUS RENATUS (Syntaxis et Grammatica)  Fo. HD Agr. I. 59. p. 

Lit. Takács 36. 

1697. Augusztus 4. 

[A körmenet során bemutatott jelenetj 

Fo. Processio ex scholastica juventute Angelico habitu comice  indula (HD Agr. I. 67. p.) 

1700 

STEPHANUS DOBO (Juventus scholastica) 

Fo. Famosa Anno 15 ... Agriae exigua Christianorum manu  contra immanem potentiam Turcicam defensio et Heroica 

obsessorum Propugnatore Stephano Dobone. In Theatri cum  scenis erecto in ampla area Collegii nostri sub rupe penes  portám. Ipsa tamen Rupe et septem ejus ambulacris ipsisque  muris civitatis Theatri vice deservientibus. (HD Agr. I. 88.p. 

­ LAW Cod. 12095, 1700. 57. v. ­ LAR Cod. Austr. 157, 1700. 

154. r.) 

Programma: TRIUMPHUS GLORIOSUS sive Novem STEPHANORUM pro  Agria Strenuae pugnantium gloriosa defensio ac victoria. HONORI 

Illustrissimi ac Reverendissimi Domini Domini STEPHANI TELEKESI  Episcopi Agriensis Abbatis S. Aniani de Tihan, Inclytorum 

Comitatuum Heves, et utriusque Szolnok Supremi ac Perpetui  Comitis Sacrae Caesareae Regiaeque Majestatis Consiliarij etc. 

etc. Domini Domini Gratiosissimi, Moecenatisques Munificentissimi  Dum Annuos Palladis labores praemijs remuneraretur. A Perillustri  Praenobili, Nobili, ac Ingenua Archi­Episcopalis Gymnasij 

Agriensis Juventute in Scenam datus. LEUTSCHOVIAE [1700][Typ. 

Brewer3C12. p.] 

(Bp. KKK Coll.M. 72/23)  Lit. RMK II. 2005. a. ­ Magyar Sión 1864. 333. p. ­ Jablonkay  11. p. ­ Takács 39. p. ­ Holl 174. p. ­ Kilián Törökverő  171­192. p. 

1702. Április 14. Nagypéntek 

MISTERIA PASSIONIS DOMINI (Congregatio studiosorum)  (Latin, magyar és német nyelven) 

Fo. Praeter quatuor feretra patientem Christum exhibentia,  cömico opere élaborata, pedites pariter et equites septaginta  aliquot. (HD Agr. I. 96. p. ­ LAW Cod. 12097, 1702. 58. p.)  Lit. Békefi 103. p. 

1702. Évzáró 

PETRUS MARTYR IN SCHOLIS MANICHAEIS (Parva) 

Fo. Petrus Martyr in scholis Manichaeis. Praemia. (HD Agr. 

I. 96. p. ­ LAW Cod. 12097, 1702. 58. p.) 

Lit. Takács 41. p. ­ Kilián Törökverő 171­192. p. 

1703. Április 6. Nagypéntek 

PROCESSIO (Congregatio studiosorum) 

Fo. Processio ... patienti Christo in honorem. (HD Agr. I. 

98. p. ­ LAW Cod. 12098, 1703. 2. p. ­ LAR Cod. Austr. 160,  1703. 3. v.) 

1703. 

SANCTUS BULDUS (Juventus stúdiósa) 

Fo. Sanctus Buldus episcopus Agriensis pro fide a rebellibus  Ungaris ad Pesthinum et Budám occisus post conversam recenter  ad catholicam fidem Agriam (HD Agr. I. 98. p. ­ LAW Cod. 

12098, 1703. 2. p. ­ LAR Cod. Austr. 160, 1703. 3. v.)  Lit. Takács 43. p. 

1716. Július 13. 

RARA CONCORDIA FRATRUM (Syntaxis) 

Fo. HD Agr. I. 135­136. p. ­ LAW Cod. 12110, 1716. 140. p. ­ LAR Cod. Austr. 173, 1716. 62. v. 

1719. 

[Két ismeretlen darab előadása] (Rhetorica et Poésis) 

Fo. Utraque schola Eloquentiae et Humanitatis bis in theatro  sub dio erecto praeclaro successu prodijt (HD Agr. I. 144. p.) 

1721. 

HADINGUS ET HUNDINGUS REGES (Syntaxis et Grammatica) 

Fo. Sub dio in theatrum educti Hadingus Daniae et Hundingus  Sveciae Reges mutui amoris victimae, quorum prior ut quo in  se animo esset Hadingus experiretur, mortuum se simulat ac  vulgari jubet; cum vero Hundingus audita amici morte ut suum  in eum testaretur amorem, vitám sibi ultro ademisset, Hadingus  quoque ne amore concederet nexuit a signo collum spiritumque  adstricto jugulo interclusit. (HD Agr. I. 164. p. ­ LAW Cod. 

12115, 1721. 78. p. ­ LAR Cod. Austr. 178, 1721. 70. p.) 

1721. Július 31. 

[Salutatio Comitis Adami Ladislai Erdődy legati Caesaris in  Polonia.] (Descriptio spectaculorum) 

Fo. Ut a divinis cestum est contulit se Excellentissimus  Legátus una cum illustrissimo Domino Germano suo, ordinario  nostro et frequentissimo Hospite ad cubile Reverendissimi Patris­

Superioris e cujus fenestra horto opposita aures musica  lectissima oculos succedentes ambulacris horti scholasticae  Juventutis pulcherrime seri oblectabat. Sub hoc tempus 

salutatus a genio Residentiae in conclavi Reverendissimi Patris 

Superioris appropinquanti jam graduum seriem pariti in primo  ambulacro Musici applausere applauserat symphonia excellenti  juxta ac diversa. Inde altius progressus in secundo ambulacro  genium elementáris classis audiit a quo Comes laudatus est. 

Tertium occupavit infima grammatica cui Episcopi celebrandi  munus impositum. 4­tum média grammatices, quae fidem Pro­

Cancellarii extulit. 5­tum suprema, quae intimum a prudentia  et consilio laudavit consiliarium. 6­tum Poesis quae Caesareo  Oratori Carmen cecinit. 7­mum denique Rhetorica, quae Hospitem  gratiosissimum oratione humanitatis plenissima ut triclinio  succederet, oravit. Porro, ne ullum desideretur ornamentum  arcus etiam Lemmatis et symbolis magna industria nec minőre  ingenio elaboratis insignes ambulacres singulis sunt praefixi. 

Singulos praeterea classes vestibus distinguebat. Elementáris  quippe Germanos, Infima Grammatices ut ita dicam naidones,  média Mauros, suprema Hungaros omnes rubrum indutos colorem. 

Poésis Musas, Rhetorica Polonos referebat. Ad haec arma,  Tympana et vexilla, classicui libet obvenere. Insuper quoties  aut dictio aliqua terminaretur, aut Nobilioribus Hospitibus  ceteri bibendo bene precarentur mortaria suis quae quae locis  disposita explodebantur. Quantum ista excellentissimo Legato  quantum Illustrissimo illius Fratri, quantum ceteris hospiti­

bus placuerint , numquam calamo expressero . . (HD Agr I. 164­165.p. 

­ LAW Cod. 12115, 1721. 78. p. ­ LAR Cod. Austr. 178, 1721. 

70. p.) 

Lit. Kilián Törökverő 171­192. p. 

1722. Május 

[^Ismeretlen darabok előadásaJ(Egyesek magyar nyelven)  Fo. Theatro etiam actores suos immisit, frequentius, ubi  latino saepius, semel etiam hungarico sermone auditi sunt. Ea  Illustrissimi et Reverendissimi Ordinarij approbatione, ut  Residentiam totam tradui laxa recreatam liberalissime ea causa  acciperet. (HD Agr. I. 169. p. ­ LAW Cod. 12116, 1722. 58. v.­

LAR Cod. Austr. 179, 1722. 44. v.) 

1722 

MATHIAS REX HUNGÁRIÁÉ E CARCERE AD SOLIUM EVECTUS 

In document STAUD GÉZA (Pldal 124-134)