De origine civitatis.

ORIGINjnClVlTATIS.

D I S S E R U I T

MATTHIAS VUCHETICH,

3, U, D. E T IN SCIENTIARUM ACADEMIA CAS- SOVIENSI, JURIS N A T U R A E , PUBLICI UNIVER- SALIS E T GENTIUM, PROFESSOR PUBLICUS

ORDINARIUS, REGIUS. NEC NON FA- CULTATIS JURID, SENIOR.

CAS SOVILE 180a,

TYPIS ET SVMPTIBUS

F R A N . C I S C I L A N D E R E R

j

r

A l l roioAm isk. t a n á r k é p z ő f ö i s k o i - TÖRTÉNELMI TANSZÉKE.

U H J . Osop. 82.

6 o beliebt tie hifiorifdje SRefíjobe itt unfern 3eiíen fei;n m a g , weil fte gelehrt fcheittt, unbbie3íeu=

begierbe rvtcrvo^í felien befriebigí, boeb immer erregt : fo ifi fte bod) in 2Btffenfd)often wortnn

;

€ b e r l > a r b , fiber © t a a í í w r s faffungen <5. 33.

H A M O D I A T ^

a m

-i f » * . . * ** .

<>i

•: »¡?:=Ä ; i " •*• • -i J

A® -*'91 I

I I M N W i l l

LECTORI

¡Jyítema Anti - Philofophicum de Origine Civitatis Autljore Joanne Adamj, AA. LL. et Philofbphiae D o c t o r e , HiFtoriae Statuüm et Statiilicae^enierito ProfeiTore Acar dçà\iae Regifé Pofonieníis, igoi Piîllïiii'Ldstiim, tumobgravitatem argumenti quod tractat, quam ob mi-

ram argumentorum vim atque copiam,

Juris Publici Interpretum attentione,

difcufwneque dignum efi. Inpugnat

illud placita Philofophica de origine

et fine civitatis, tum fundamentumju-

rium et obligationum focialium civi-

lium: omnemque ratiocinationem de

origine et fine civitatis gratiofo quidem

A 2 inge-

ingenio excoctam, fed purum adhuc folide digefiam, et minus firmiter de-

monfiratam ejfe cúntendit. An rede, vel minus ? operae preiium eji fiis- qiurere.

Legi Mud attente, et relegifre- qvcntiiis. Sab decurfu tectionis, plu- rimae reflexiones fe fe mihi fponte, nee volenti obtruferunt, quae cum fre- quent ins , et majori numero recurre- rent, conßitui easdem in ordinem fy- Jtematicum redigere, redactasque pu- buci juris facere. Sicque praefens Dif- fertatio de origine civitatis fua coepit

exordia..

Elf in Ciar. Viro Adamo Bre-

z á n o e z

Academiae Reg. Pojon.

Jur. Aat. Publ. Univ. et Gent. Pro- fejfore P. O. Ciar. Author potentem

Adverfarium nactus fit, a) nihilomi- nus cum literariae Utes interejfe fuo liunquam deftituantur, quin potius Le- ctorem delectent', detegendisque Veri- tät i bus amplam praebeant occafionem, fi non tarn difputandi, quam potius

feien-

a) Edldit Erezanoczius vindictas fyßematis philofo- phici , contra et adver/us Jyjiema Anti - PhiloJ'ophp tem clc. jfoj'onii i8oi-

fciendi animo fufcipiatur difceptatio, ideo neminem futurum exijtimo, qui praefenteni labor em iniprobet, redar- gued , aut prorfus fpernat, fed po- tius conatum meum, quant us quantus ille f t , aequi bonique confulet.

Ciar, vero Author, cui gratitu- dinis ófjiciis, qua meo condam Mode- ratari et Injiitutori ob ft rictus , ctin- fuper amicitiae vinculis nexus fan,

procul dubio veniam dabit, quodpla- cita Pililofophica, prae Hifioricis ubi de principiis agitar fequi anient. Pro- pterea gratitudinis et amicitiae offi-

ciafemper, omnique tempore illibate fervaturus

I/i brevi hac Differtatione ita ver- fatus fum: ftatui I. de Origine, Fi- ne , et Fundamento Civitatis ex men- te Juris Publici Univerfalis Doctorum differ ere, tum II. dubia Author is Sy- fiematis Anti - Philofophici referre, il- lisqe refpondere, de ñique III. exami- nare quantum Syfiema Patriarchale in deductione jurium et obligatioiium focialiunv civilium vi fuá praefiet.

Ceterum nihil novi in hac elucu- bratione quaeras Lector Benevole ,il-

. lis

lis eiiim quae a viris lectione, erudi- tione, et aetate longe clarioribus, an- te me dicta, et inventa faut, melio- ra excogitare non potui. Sed ea quae audivi, legi, didici, un de unde hauji, retentis plerumque verbis clari/Jimo- rum Authorum, in rem meam converti.

Si illum quem intendi fcopum af- fecutus fuero, plurimorum gratiam,

me initurum fpero, impenfque labo- ris, nunquam poenitebit. Sin fecus evenerit, verbis Quintilliani me ex- cu fabo ,folabor : Fructum itudiorum viridem, et dulcem promidecet, dum et venia, et fpes eit, para- tus favor, et audere non aede- cet, et fi quid défit operi, fupplet aetas, et fi quae funt juveniliter dicta pro Índole acçipiantur. Fa- ve, vale.

Scribebttm Cqfloviae, MenJ,»

Majo 1802,

CON-

C O N S P E C T U S

D I S S E R T A T I O N ! S.

I.

De Origine, Fine, et Fundamento Civitatis.

§. j. Notio Civitatis.

$. 2. Ab Authore Syß. Anti - Phllofophici inadequatae defînitur.

§. 3. Origo Civitatis ex mente Juris Publicilnterpretum,

§. 4- Deducitur.

5. f u m finis Civitatis.

§. 6. et modus quo Societates Civiles conftituuntur de- claratur. *

§. 7. FuUdamentum jurium et obligationum Civilium.

§. 8. Commoda et incommoda Civitatis.

II.

Dubia Autkoris Syßematis Anti - Philo/ophiei de Ori- gine Civitatis referuntur.

§. 9. Referuntur,

§. 10. Argumenta.

$. 11. Quibus , J. 12. Refpondetui.

III.

o

III.

Syfiema Patriarchale Examini fubjicitur.

13. Origo Civitatis ex mente Clar. Authoris,

§. 14. Placita Philofophica de Origine Civitatis non la«

befactat.

§. 15. Ex illa jura Majefiatica explicari polTe, 4 ,

§. 16. Omnino falfum eft.

17. Non nihil de inventoribus SySematis Philofo.

phici.

1

I ,

» f l n » t l

I .

De Origine, Fine, et Fundamento Civitatis.

J. i.

Notio Civitatis, S o l e m n e eft Interpretibus in pertractatíone Ju- ris Publibi Univerfalis de Origine, F i n e , et Fun- damento Civitatis difíerere: Haec nojfe plurimum inter ejl, que earum Jodetatum fines, ex finibus leges et obligationes dignofcantur.«) Naturale p r o - inde eft quaerere: Quid Civitas? Quae O r i g o ? Quis finis Civitatis? Quod Fundamentum Jurium et obligationum focialium civilium? Omnes has quáeftiones prius paucis enucleandas effe d u x i , ut melius natura objecti controverli, de quo liti- giuin Philofophos i n t e r , et Hiftoricos intercedit

»ntelligatur.

Quid

2 , — o —

Quid Civitas? Coetus hominum fui juris fub eo- dem communi imperio fecuritatis fruendae caula coi- l i g a t u s , Societas Civiles, Civitas a b I n t c r p r e t i b u s d e - finitur. b) Socii magnae hujus Societatis nuncu- pantur Cives, funtque alii Imperantes, Tárenles alii. E x unione plurium hominum ad corrmunem qtiempiam finem obtiuendum oritur focietas. Etiam Cfvitas gaudet omnibus atributis focietatis. A d - lunt in omni Civitate plures homines liberi et in dependentes ad communem ñnem nempe fecu- ritatem obtinendam u u b i , et ideo civitas nomi- - natur Societas. A d finem fo.cietatis obtinendumin- ftructus eft Imperan? Civkatis fumino imperio coactivo, eft proinde focietas perfecta et inaequa- lis. Limites imperii per finem fócietatis funt de- terminati, hoc refpectu eft limit ata. E x nexu fo- ciali civili nova ©riuntur jura et obligationes, eflr igitur una perfona moralis, unum corpus politi- cum. E t quaten.us relate ad obtinendum finem fo- cietatis unitas vinum et voluntatum reperitur, ea- tenus eft unum totum, Relate ad extráñeos eft independent, et in tantum gaudet libertare 113- turali. penique perpetua et immortalis. Pronum eft ex his colligere, difrrre civitatem ab omnibus re- liqnis minoribus inaequalibus focietatibus hypo- theticis u t i ; parentali, herili, domeftica, anar- cliia, tum a focietate política Nomadum. Quod

ulti-

o • —

$

ultimum egregie explicitum dedit Schmalz. Erfleh

rung ber Sickte be$ SRenfchen unb be$ $ u r g e r $

«) Martini Pofit, de Jur. Civ. §. 4.

b) §, 9. Etiatn recentioiis aetatis Interpre- tum d e Civitatis notioneproditaö fententiae, licet verbis difcrepent, re tarnen cum no»

ftra confpirant. E x e m p l o fint fequentes : Tafinger

£ef)rfa£c béé Sloturrechté

£>cr © í a d t ifl folgern noch bie ^Bereinigung einer gvöfferen Slnjobl freper SRenfcben j u m Slligciueinen ber ©iltlichfeit angemeffenen, unt> unter bcr SJebingung beö öffentlichen Svechtö ju erreichenben SBobl ©an^en unter eine b&<h|ie ©etfftlt.

pfjifc&e Siecbtölebre §. 160. 2Benn nun mcfj»

rcre gamfiien, welche einen gewifen ©ttieb

£anbcö eigentümlich b e l l e n unb bewohnen, eine on feine be|íimmte Seit gebunbene, ober erotge ©efcllfcboft errichten, beren Broecf . i f l , alte fechte, bie jernanb innerhalb ihre*

93ejirf$ b « t / nach SKecbWgefeben gegen olle Singriffe möglicbfl ju f e h l t e n , unb bereu Sluöübung möglicbfl ju erleichtern: fo &ei&t biefe ©efellfcbaft ein ©íoot. Buhle Lehrbuch beé 3laturrecbib §. 331. @ t n © t o o t ifl bem*

noch eine ©efettfehoft oon SUlenfcpen, biefub jur möglichen Slealiftrung oller erlaubten 3«oecfe, unb beöroegen j u m ©ebroudhe ihrer ÄrcJfte, um jenen 3 m $ nötbifjenfolfó bureb

Smong

4 ~ o —

3»»ottg ju ficOern, Bereiniget fcaf. £ierinn liegt bog Saraiterifliftye einer ©efettftjj'afi aid (Siaatd.

J . 2-

Ab Authore Syß. Ante - Philofophici inadequatae definitur.

A d comprobanda placita Hiftorica de Origi-

«e Civitatis, placuit Clar. Authori fupra tradi- tae notioni civitatis, aliam fubftituere. Eft in- quit §. 9. Civitas fecundum fuum totum comphxum confiderntaj coelus hominum fub certo Imperio col- lectorum, per quod negotia domeftica et externa, pacifica, et ftrepera, cum plena authoritate propo- ni, difponi, terminari pofjint. Exiftimat in hac definitione omnia contineri, quae in Syftemate Philofophico p r o f e r u n t u r , nihilque in ilia defide- r a r i , qüod effentiae Civitatis non confentiret.

QUod ut evincat Abrahamum exempli loco ut imperantem Civitatis in fenfu proprio p r o p o n i t : Praeerat quippe copiofis familiis cum poteftate fupre- ma, eadem ordinabai omnia neceffaria, leges dicta- bat , bell a gerebat, pads tractatus inibat, ft et er a coy.trahebat. Quid amplius jutibus Imperantis ad- jid poffit, prorftis non video. .Quid multis ? Abra- ham diferte Rex a Juftino in Hi ft. Philip. L. 3 6 Nro. 2 et 3 nominatur. Procul dubio nemo deti- nitio-

— o — 5 nitionem Anthoris in dubium revocaret fi quae-

reretur: Quid, fociét as inaequalis generatim? Sed dum quaeritur : Quid Civitas'i ea profecto fu (li- ner i non poteíl. Examinemus fi lubet Authoris dogmata: E x tradita notione Civitatis intelligo í . in omni Civitate adefie debere coetum homi- n u m , 2. fub certo imperio collectorum ^ 3. ad negotia domeílica et externa, pacifica et ftrepe- ra terminanda. A n non haec omnia, de omni focietate inaequali rectoria minori jure optimo praedicari p o f i u n t ? E f t etiam in fecietate Domefti- ca I. coetus hominum: p á t e r , mater, filii fami- lias , fervi eorumque liheri. Ell: II. certum impé- rium, impérium quippe domeíficum, feu jus di- rigendi actiones filiorum et f e r v o r u m , quod pe- nes ambos conjuges refidet. Sed et III. in -focie- tate domeílica Rector domus negotia interna et externa, fcu illa pacifica, feu ítrepera fiat, pleno jure p r o p o n i t , difponit, et terminat. Ubi eft igitur ille efíentialis Character per quem civitas a focietate domeílica feu família difert ? Diferre autem debet quemadmodum focietas parentalis, herilis, a civitate diferunt. Nifi quis omnes ideas et notiones rationis inter meras chimeras referre velit. Afiignant ilium Patroni Syftematis Philo- fophici , unice politum eíTe in fine. Finis quippe focietatis domefticae alius e ű e nequit: qmm vt

Jimplex

I

6 — o —

fimplex quaevis focietas omnium reliquarum "finent magis promover e, et fngularia oner a mutuo au- xilio fublevare teneaiur. Finis e contra civitatis e f t : fecuritas jurium, et quidem omnium , non tan- -tum connatorum, fed et kypotheticorum, quem fineni

unice civitas procurare poteft. a) Exemplum ab Abrahamo petitum prorfus nihil evincit: confun- dit Ciar. Authop manifefte jura imperii domefti- c i , cum juribus imperii civilis. E r a t Abraham rector familiae domefticae, imperans focietatis Nomadicae ,'minime vero imperans civitatis. A t - ' tente legenti Genefts C. X I I . etc. patebit A b r a - hamum fuifte peregrinum et hofpitem in terra.

I m p e r i u m , quo pollebat, unice in familiam fibi fubjectam exercuiife, quae ex uxore et fervis conftabat. Uxor et fervi non poterant efte par- tes et membra illius r e g n i , imperium q u i p p e t a m Dominicum, quam Defpoticum efíentialiter quoad effectus ab Imperio Monarchico diftincta funt. Bel- la quae adverfus fie dictes quinqué Réges geíTit,

nihil aliud quam miram et fingularem Dei pro- videntiam, et omnipotentiam demonftrant, quain Abrabämus in omnibus fuis viciffitudinibus pe- culiariter expertus eft. Quod denique Juftinus Abrahamum Regem nominet, quid t u m ? Legitur

«t Genefis C. IX. de Caino et aedificavit civita- tero. A n forte Londineufi fimilem ? vel potius ca- fam

- o - ; 7 fam macerin, ant fepe vividi cinctam. Si A b r a - ham R e x n o m i n a t u r , qua quaefo ratione ev^nit u t , Loth e ferie R e g u m exciderit? Sed et J u - f.ino nul'am adhibendam efte fidem in rebus ge- ftis P a t r h r c h a r u m et Judaeorum dudum evicerunt Q-itici.

a) U t penitius intell'gatnr quid inter ftatum focialem et ftatum civitatis cjifcri- minis intercedat,' juvabit ea , quae

«Phil. Uni. über baö = unb öffentliche 9Jetf;t pag. 41. tradidit htictrans- ferre. Sicht jeber gcfellfd;aftliche Suftanb i(i fchon eilt bürgerlid;er 3 u | l a n b , fonbevnnu*

berjcnige gcfcllfd;attlid;e SujTetnb i|l ein bür»

gcrlid)cr, toeld;er bie ¿jffentlidjh'itj be$

Slechtö, ntitl;in bie <5id;erhcit beö ijRcitt unb ©ein $um enbjroerfe hot- tonnen and; im Siaturjufianbe, mo noch feine öffcnt»

liebe (Screcbtigfcit (Statt ftnbci, oiel, uub jmor retf)tnni|?ige ©efelifchaften errid;tet toer®

b e n , j. 35. bie Scrbinbung jtotfd;cn SRantt unb SBeib; jtotfdhen Stltern unb Äinbern;

jtoifdjen ^auöhcrrfchofi nnb ©eftnbe; jtoi®

fcfien gcmilien unb^ontilien; jtoifchen ^Rjen®

fd;en, bie gemeinfchaftlich bie 3agb treiben, ihre £cerben meiben, fieh f ü h l e n groben, Kütten bauen, ben 9tcfer bearbeiten, £ a n = bei treiben, u . f. to. 9Wc bergleichen juttt gemeinfchoftlichen Btoecfe erriditete Serbin»

bungen unb 93ewägc, gehören j u m Sotwr«

i u j t a n e

jufianbe, ftnben In ¡hm © t o f t , unb oerwct»

Icn in ¡htú, fo fange fie feine 2Kadjt unter fidj errid;ícn, moburcfi bad 9iedjt überhaupt , mitfjin auch b a d , mad ihren, auf einem be liebigen Brcecf gefieííten, Vertrage nadj recht i f i , geftefiert roirb. ©ntfielji hierüber unter

¡¡men ein © t r e i t , fo fann er nicht burch ei=

nen red;tdfraftigen Siudfprud; beigelegt roer*

ben. 3)ad Untcrfcficibenbe bed © t a a t e oott jeber anbern ©efellfchaft fann nur im tip ber (Stiftung felbfi liegen, unb ba ih*

Broecf fein anberer i f i , aid bie Sicherheit bed 9ie4>td an fich, fo bot ber bürgerliche

•SJertrag bad(£igenthümli<he, baf» feine ©tif*

tung felbfi Pflicht ifi. 3ebe anbere 3Jerbin=

bung hat ihren Swecf aufer fjch, j . 25.

eine #anblungdgefellfchafi ben 2?ortheif aud bem SSerfeljre, u. f. m. aber bie 25erbin=

bung jur £>bl)ut bed 3íed;íd hot ihren 3medf in ftch felbfi, u. f. iv.

§•

Origo Civitatis ex mente Juris •Publici Intefpretum.

Quae Origo Civitatis 9 D u p l e x fe nobis p a n - i dit Via originem civitatis detegendi, una Hißorica, !

eil facti medio Hiftoriae innotefcit, et pertinet a d cognitionem hilioricam. Cognitio Philofophica praefeiadeudo a facto et experientia inquirit i n

cau- |

caufas, quibns ad ineundam focietatem civilem adductum efle hominem vero fit fimile, feu quae ratio cominoverit homines, ut pro aequalitate et übertäte naturali imperia air.plecterentur? Quae fequenda? Jus publicum univerfale exhibet natu-

ralia jura et officia Imperautuim et Subditorum ex idea civitatis profluentia. Via igitur hiftorica, pro jure publico univerfali eil inutilis. Omnis quippe

cognitio ex Hijloria eruta eft pcjitiva, non vero naturalis. Cognofcuntur ex- Hiftoria adfummum origines et fines civitatutn fingularium, apta pro- inde ad deducenda jura hypothetica et particula- ria fingulariunj civitatum, aft in deductione ju- i rium et officiorum naturalium omnium civitatum

minus idonea. Sed et incerta ob documentorum et

: monumentorum defectum Quis quaefo Hiftorico- I rum hactenus vel unius civitatis Angularis prima

exordia apodictice in apricum produxit? Exein-

; plo fint Hiftorici Patriae noftrae, qui de Hunga- i rorum origine adhucdum acriter difceptant. Eft

; igitur primaeva origo civitatum, quatenus res

| eft facti humanae menti inexplicabilis. a) Nihil I proinde nobis aliud f u p e r e f t , quam ut ope ra-

tionis in caufas inquiramus, quae permoverint homines, ut pro aequalitate naturali imperia am-

plecterentur, tum modum quo focietates civiles conftituuntur declaremus. Quod ipfum E x c . L. B.

B •

a

in Pofit. de J u r . Civ. §. 37. docte m o - ' u n i t : E f t praeterea alius

p r o p t e r

quem agere d e b e m u s , alius

o b quem a g i m u s , ilium P h i l o f o p h u s , hunc Hiftoricus c d n - fiderat. 6)

a)

Fatetur id ipfum

2Beltge=

gcfdmbte Ginleitung 4 . 2Henfd;en fmb jftn=

ger wie t>ic fiivbe, unb aufbewahrte &eföid)te if! junger wie bie 5Dienfd>cn, aifo fd;eint fof=

d)C , von Slnfang b e i ßrbbobeni unb b e i

SHenfchengcfchifchtei, nid;ti crjdien j u fonncn.

h) C u m A u t h o r Syft. A n t i - Philofophi- c i , placita L . B. a

de O r i g i n e Civitatis tantopere inpugnet et vellicet, hinc ejusdem methodum in deductione o r i - ginis et finis civitatis m e fequi o p o r t u i t >

quae methodus i'cliolae Volfianae e f t ; apud ;

nos in Hungaria jtiiTu R e g i o inde a tern- j

poribus reftauratarum feientiarum et artium j

in fcholas publicas i n d u c t a , et j a m civi- ;

täte donata. Recentior Philofophia eandem j

plane fequitur licet verbis difcrepet. © e r 1

(Staat ntuß gefiiftet werben, © i e gragc ifl j

a l f o : SBic wirb er gefiiftet? Unb biefe lofct |

ftdj in ein boppcltei problem a u f ; erftlid; :

2 M d

fokueii Suflanbei ? Unb S w e p t e n i: j

wirb er ben ^rincipien a priori gemäß «it= I

ter 9T(f nfefjen öuf» unb aufgeführt ? © a i |

erfle j

. o —" I I er(Ic «problem i(l cine fittlicbe Slufgabe, P r o - blems Morale; baS jtvepie eine Ä u n | k u ^ _ gebe, Problems Technicum. Tieftrunk 1. c,

Quid caufae iubverfaripotuir, ut homines pro aequalitate et libertate naturali imperia amplecte- rentur? Finis quem Auctor fapientiflimus Deus exiftentiae humanae praefixit eft felicitas e t . cum hac juncta moralitas, ad fines hos confequendoS

inftinctu naturali f e r i m u r , urgemur, immo recta ratio officium imponit. Eadem porro recta ratio hominibus praeclpit talem ftatum fequendi, in quo Vera felicitate potiri, et fiuibus rerum creata- rum convenienter vivere poffint. Verum ulterior oritur quaeftio : Quis eft ille ftatus qui felicitat'

| hominum optime confulit, profpicit? Forfan fta- i tus naturalis? Habet ¡latus naturalis ut verbis i Gribneri Princip. J u r . Nat. C. V I . §. II. loquar

| fua commoda, fed gravioribus idem, moleßiis pre-

! mitur. Dulce ejl no men libertatis, fui ejje arbitrii, i neminem vitae factorumque fuorum agnofcere ju-

! dicem, fed haec ipfa lihertas, dum improbis fraena I laxat, in quaevis ruendi facinora, tot periculis ca-

\ lamitatibusque vitam fortunasque nejhas exponit, ut fatius f i t , cum libertatis jactura fecuritatem cor-

D e d i r c i t u / .

B 2 ports

1

I

T——-F———»•

12 . — O ' —

poris redimere. Studium proinde defenfionis et vi- tae confervandae, quo nullus affectus homines urget vehementius , coegit eos vel cum liberitttis jactura fecuritatem redimere, juitque huec gtnuina caufu

conflituendi civitates.

Not. I. Per ftatum naturalem intelligimus hie loci: ftatum hominis extra civitatem, adeoque ftatum vacuum a legibus externis, in quo homines unice fui arbitrii, rationis, et libertatis dictamina l'e-

qui tenentur. Status ifte non nuncupatur naturalis idÖö quafi naturae humanae convenientiflimus fo- r e t , led quia ftatui artificiaii, n e m p e : ftatui' ci- vitatis oponitur. Quemadmodum natura arti, ita flatus naturalis, ftatui civitatis oponitur. Haec idea flatus naturalis non eft chimera uti nonnulli

exiftimant; fufficiat nobis fcire talem ftatum eflfe poffibilem , cum per rectam rationeni intelligi, et fuo contrario nempa ftatui civitatis oponi pol- !

• fit. Confer Tieftrunk 1. c. pag. 26. : Not. II. Cum jam ab ipfo numine divino |

fiimtna dictata fit L e x , ut homines perfectisni i fuae ftudeant, obligantur utique ad ineundas ci- vitates tum p e r f e c t e , quatenus ad confervandam tuendamque perfectionem f p e c t a n t , tum imper- fecte quatenus earn augent. Hoc intuentes recte llicunt, qui civitatem in genere putant eile ne- I

ceflariam. j Not. j

o

13

Not. 111. Atque ita explicari poteft doctrina e o r u m , qui Deum Auctorem faciunt civitatis. A D e o enim nobis tributa recta ratio e f t , et lex naturalis, quae orto conflictu officiorum civilem juftit inire focietatem. Quo fenfu praeclare ob- lervatum ell a Cicerone, nihil effe illi Principi Deo, qui omnem hunc mundum regit, quod quidem in terris fiat, accept ms, quam concilia coetusque hominum jure fociatos, quae Civitates appellentur.

Somn. Scip. C. III.

E t nunc jaift intelligere licet , quis fit Finis Civitatis? Ultimus finis civitatis eft falus publica, quae in procuranda fecuritate civium qua t a l i u m , et augenda eorum felicitate Confiftit, five con- ditio, in qua cives fruuntur omnibus quae vel intrinfecus, vel extriafecus ullo modo face- re poiTunt ad ipforum' perfectionem tum con- ferva n dam , tum au^endam. E t quamquam homi- nes in condenda civitate vel folum inftinctum p r o re nata fecuti f u n t , vel rionnifi fecuritati exter- nae potiffimum iluduerunt, nihilominus eos omnes utilitates , quas iltiusinodi focietatis fines ampler cti p o f f e n t , refpexiffe llatuendum eft.

Tum Finis Civitatis.

Not

14 — o —

Not. A t q u e ita conciliari poíTunt fententiae eorutn, quorum aliqui finem civitatis unice 11 e- gativum, alii converfo et affirmativum efle con- ten dunt.

§. 6.

Et Modus quo Societates Civiles confiituuntur de- claratur. '

Cognita caufa et fine focietatum civilium , reli- ••

quum eft, utunamodumcognofcamus quofocietates civiles conftituuntur. Si condendam primum Rem- puublicam animo concipiamus, non aliter multi- tudinem difíolutam in civitatem coalefcere poíTe facile perfpicimus, quam fi voluntatem unum cor- pus coiiílituendi invicem declarent, ac qua ratio- ue id deinceps gubernari debeat, tacite, vel ex- prelfe definiant. Civitas igitur per ipfam focieta- tum omnium naturam non alia ratione quam pa- cto conftituitur, ex quo mutuum jus atque mutua obligatio defcendunt. Iftinsmodi pactum civitatis fundamentale , Lex Fundamentalis dicitur , atque vel exprefle vel tacite concludi intelligitur. Po- fterius adeft ubicunqué prius deficit, adeoque etiam civitates facto inftitutas, pacto initi recte oontendimus. Eft autem hoc primae conftitutionis pactum triplex, fcilicet unionis, fubjectionis, or-

dina-

— o — 15

dinationis, Pactum Unionis eft mutua promiíTIo e o r u m , qui rempublicam ineunt, de confociatio- ne falutis publicae caufa. Obligantur ex hoc pa- cto finguli univerfis et univcríi fingulis ad bonum publicum p r o m o v e n d u m , . e t ad omittendum quic- quid faluti publicae advcrfatur Pactum Subjecúo- nis eft mptua civium promifiio de actionibus li- b e r i s , quatenus ad unionem civilem attinent, fub- jiciendis imperio civili. Obligantur ex hoc pacto finguli univerfis ut amplectantur patianturque reftri- ctionem libertatis naturalis ad obtinendum finem civitatis nCceíTariam, obligantur vero etiam uni- verfi fingulis ad evitandam quamcumque coactio- nem ad hunc finem non neceflariam. Pactum Or- dinationis Civilis eft promií'fio mutua civium, fe ratum habitaturos efl» modum, quo faltas publica

promovenda fit. Obligantur hoc pacto ad unum omnes, ut ad civitatis ufum ea praecipue media adhibealit, quorum adjuvante modo et forma fin- gulari, facilius perveniri ad finem civitatis po- t e i l , et ut omittant quicquid eft huic modo contra- rium. E x hoc pacto fpecialiori, civitas quaelibet formam fuam fpecifkain íiancifcitur. Itaqu» ordi- nata civitas efle nequit, nifi determinetur modus fpecialis, quo finis generalis unionis civilis pgr- fequendus fit. Certo quidem modo exiftit etiam hoc pactum in ipfo civitatis i n i t i o , fed quod ta-

cite

cite tunc ut plurimum convenerat, tractu demum temporis curatius definitum eft,

§• 7-

Fundamentum Jurium et Obligationum Civilium, Civitas ut quaelibet alia focietas, nonnifl cpnfeniu fingulorum conftituitur, aut expreffoeo- ri}m, qui primi civitatem conduut vel conditae accedunt, aut tácito e o r u m , qui in condita civi- tate permanent, Unicum itaque fundamentum obli- gationis, qua civitatis membra adftringuntur vel j u r i u m , quibus in civitate gaudent, eft ipforuin confenfus.

Not. 1. Etiam t u n c , fi quis invitus cogatur, ut maneat in civitate ; obligatur ex confenfu ante- cedente in illud factum, cujus confectariumeftcoa- c t i o , quam nunc fubit.

Not, 11. O m n e s civitates funt voluntarie r a .

tione originis, nec quae fit neceflaria, cogitan jpoteft,

§• 8.

Commoda et Incommoda Civitatis,

E x unione virium in civitate, multa bona et commoda confequuntur c i v e s , quibu* f x t r a civi-

tatem

tatem vel plane carerent, vel multo minus frue- rentur. Audiamus Hobhejhim de Cive C, X. §. x.

banc in rem vere et eleganter icribentem. Extra ftatum civitalis unusquisque libertaiem habet inte-

gerrimam quidem, fed injrucniofam; propterea, quod qui propter libertatem fuam omnia agit arbi- trio fuo, propter libertatem aliorum omnia patitur arbitrio alieno. At civitate conjlituta , unusquisque civium tantum libertatis jibi retinet, quantum f u f - ficit ad bene, et tranquille vivendum, tantum item aliis adimitur , tit non fint metuendi. Extra civita- tern unkuiqae it a jus ejl ad omnia, ut tamen nulla re j'rui pofjit. In civ it aie vero unusquisque jure fuo fecure fruitur. Extra civitatem quilibet a quolibet fpoliuri et occidi putej}, in civitate ab uno tan-

tum. a) Extra civitatem propriis tantum viribus

•protegimur; in civitate omnium. Extra civitatem fru- ctus ab induflria nemini certus : in civitate ab omnibus.

Deniquc extra civitatem imperium affectuum, hel- ium, metus, paupertas , foeditas, folitudo, bar-

baries, ignorantia, feritas, in Civitate imperium rationis, pax, fecuritas, divitiae, ornatus, focie- tas, elegantia , fcientiae, benevolentia. H a b e t cí- vicas etxam fua incommoda, quae vel in ^priva- tione juris illimitati fingulorüm, cui fe quisque fubjicit conliftunt, vel talia fuut quae e x unione ipfa oriuntur, non aeque e x t r a c m t a t a m metu-

enda

18 — o —

enda Nimis vividus ejusmodi malorum fenfus non- nullos eosque praeftantifiimos homines impulit, nc ftatum naturalem ftatui civitatis praeferrent.

Sed recte et .integre judicanti videbuntur nimis i

amplificafte illius commoda, et hujus incom, moda.

a) Subintelligitur intra limites juftitiae.

II.

Jdabia,. Authoris Syftematis Anti-Phi- lofophici de Origine Civitatis re- feruntur.

• • I V W W «

§• 9' R e f e r u n t u r .

j E x p o f i t a origine et fine focietatum civilium, tum fundamento jurium et obligationum civilium, reliquutn eft ut argumenta referamus quibus, Ciar.

Author Doctrinam Philofophicam de origine ci- vitatis conveliere, immo fqnditus fubvertere co- natur. Inpugnant illa partim ratiocinationam, par- tim

tim finem civitatis, et ad fequentia commode re- vocan pöfTunt. I. Omiús ratiocinatio de origine civitatis inanis eft. Origo cnim haec factum e f t , facta vero teftibus non ratiohe p r o b a n t u r ; itaque

dum Publiciftae ex ratione eruere tentant originem civitatum aliam ac Hiftori.i ita errant ac Alchi- miftae relate ad Chemicos qui fpem auri confi- ciéndi, ratiocinationi tänquam fundamento fuper- ftruunt. II. Fatentur ut ipfuni parte aliqua patro- ni Syftematis Philofophici, cum in factis particu- laribus ad hiftoriam lauditores relegant. III. R e - licta via naturali hiftorica euata eft opinionum va- rietas, immo confufio. §. 3. pag. 9. et 10. Haec fufficienter demonftrant omnem ratiocinationem

de origine civitatis eífe inanera.

§.

Argumenta.

His contra ratiocinationem praemiffis demon, ftratum pergit porro I V . Defectum fecuritatis in Syftemate Philofophieo falfo fupponi. Merx haec infecuritas ut Ciar. A u t h o r loqui araat, ñeque ut axioma, ñeque ut poftulatum admitti poteft. Non ut axioma demonftrari enim deberet qiiando coe- perit? ex quo fonte? Non ut poftulatum, quia infecuritas vel a paffionum praedominatiojne, vel

ab indigentia originem trahit. Quorum neutrum admitti poteil. jf. 4. pag. 14. V. Etiamfi primis mortalibus fecuritas d e f u i t , haec tarnen alio modo quam per imperium declinari potuita) ufu rationis et voluntatis, b) migratiöne, c) refiftentia. 5 , pag. 17. Vi. Sed neque in imperio major eil fe- curitas. Non externa: quid Ii aliud corpus civile aut liberum unitis aeque viribus paribus aut forte majoiibus occurrerit, quid agendum? Non int er- 71a quia qui audacia et viribus fortior eil, Lege quoque et Imperio major erit. §. 6. pag. 18 et 19. VII. Falfum eil primum regimen fuiffe De- mocraticum §. 6 pag. 19. VIIf. Falfum eil ho- mines fuiife liberos et independentes , omnes quip- p e eorum actiones tarn privatae quam publicae au- thoritate Patriarcharum reüringebantur. JT. 11 pag.

22. Deniquä I X . Syilemati Philofophico maleconve- nit cum Hiiloria Sacra et Profana 9 pag. 23 et feq. Haec ut puto funt illa fundamenta quibus

Clar. Author omnem Doctrinam Philofophicam de origine et fine civitatis longa Diflertatione, magnoqueverborum adparatu inpugnare adnifus eil.

- J . » • Q u i b u s .

V e r u m , nulla earum eft caufa, quoniam nulla earum, rem vi fua efficit, cujus dicitur caufa. Cic. J.

Nullus

Nullus hactenus Juris Publici Interpretum in du- bium revocavit originem civitatis, quatenus res eft facti pertinere ad Cognitionein Hiftoricam. A f t in Jure Publico non quaeritur quae Origo Civita- tum ab Experientia? Sed quae Origo Civitatum penes omnem pofsibilem coniradictionem et repugnan- tiani experientiae ? Quemadmodum in Jure Naturae

non quaerimus quomodo homines de facto pacta generatim et fpeciatim iniverint v. g. mutuum, commodatum etc. Sed ex quibus principiis oritur idea pacti? quomodo debet efl'e omne pactum comparatum , ut effectus juris producat? Ita etiam in Jure Publico non quaerimus quomodo focieta- tes civiles de facto fint conditae ? Sed ex quibus

principiis deducitur idea civitatis? Haec autem nofle quamplurimum intereft, ut ex origine fines, ex finibus jura et obligationes deduci poffint.

I Proinde fi praelaudatus Author problema techni- I cum , à problemate morali rite feparaflet indubie j ratiocina ionem de origine civitatis inter inanes fpeculationes et comenta non retuliflet. Sed di-

ftinctione hac femel neglecta, mirum videri non d e b e t , Ciar. Authorem fibi falfo repraefentatare debuiffe , ûmnem ratiocinationem de origine civi- tatis efíe inanem. Paritas ab Alchímiffis p e t i t a , naturamj argumenti nientitur. Cogitationibus p o - tius jovialibus Ion mots, quam argumentis adnu- metan-

2 4 ; O meranda. Cbemici recentioris aetatis j qui in na- tura omnia coinpofita reperierunt, poffibilitatem conficiendi auri in dubium non revocant. II. Quod Juris Publici Interpretes in pavticularibus factis Auditores ad Hiftori^m relegent, faciunt id : ma- joris claritatis caufa. Non enim rectius doctritiae inlinuantur, quam per e x e m p l a , quid autem ju- cundius quam vera exempla adducere, et fecun- dum principia haec de illis judicare. Quis quaefo ilium Juris publici Interpretern inpruderitiae re- darguetV qui theoriam fucceffionis gradualis, li- nealis, tum agnaticae , cognaticae , et mixtae , , exemplis civitatum ubi obtinent, Auditoribus il-J luftrat? III. Varietas opinionum, minime demon-1 ftrat inveftigationem de origine civitatis effe ina- n e m , ant plane fuperfltiam. Etiam de fine focie- tatis conjugalis, de fundamento poteftatis patriae, de motu telluris etc. variae proditae fnnt ab Eru- ditis fententiae:. an non ridiculus efiet, qui ex praemiffis fic inferret, ergo inveiligatio de fine focietatis conjugalis etc. eft inanis. Ceterum di- Vdrfae ille ab Interpretibus de origine civitatis proditae fententiae, licet variae et difcrepantes l i n t , rite intellectae, et explicitae, inter fe con- fpiranf. Quod a Martinio in Pofit. de Jur. Civ.

C. I. docte traditum a Brezanoczio in Vindiciii Syft. Phil, eleganter illuftratum ell.

18.

$ • 1 2 . R a f p o n d e t u r.

In I V . afferit Clar. Author defectum fecuri- tatis falfo f u p p o n i , deberet enim dcmonftrari quan- do coeperit V ex quofonte ? Verum in Jure publico non eft opus Chronologice illudtemporis momentum definirequo infecuritas fua coeperit exordia, fuf- ficiat id nobis pro yero afflimere infecuvitatem in ipfa natura humana fuamhabereoriginem,fmtm fontem. Docent nenipe juris Publici Interpretes I. Hominem folitarjuin infufficientem efte fe ipfuia confervandi et defcndendi. a) ©er SDtenfdj, allein unb ohne SSerbinbung mit Sinbem fann nicht ein®

mot bie j£>inberniffc itbenvinben , bie ihm bie Sie«

mcnte in ben 2Beg legen, wenn er fur feine erfiett SJebiivfniffe forgen will. 3 M t er ben ©ewaffern ba$

iroefne Sanb abgewinnen, worauf er feine SBohnung errichten, fein 2iieh weiben, unb fein, Sorn bauen f a n n , fo muß er ihrer ©ewolf ©amine entgegen fe®

£en, unb 9lbfiuh®Äanaie graben, bie ee allein nicht ju ©tanbe bringen fann. SBiil er fich oor rcilbeit

Sh'rren fdhühen, fo nuij? er fitf; mit feinen Sach»

barn jufammenthun, um ihnen gewad;fcn ju fepn.

Docent II. Nec Societates Hypotheticas minores, ob defectum communis imperii > adverfus omnem injuriarura vimhbminibus plenam fecuritatem prae^

ftarc.

2 4 — o —

ßare. b) SJJrnfcjjfn bleiben überall üJlenfchen: einige werben aub Einfalt, anbere au$ 25o3heif unb St«

genituh bent 23iirger= S3unbe entgegen banbeln.

Sind) unter aufgeklarten , ober gutartigen SDJenfthen, wirb bep ber löerftbifbenheit menfd;lid)er ßmftchien (quot ca

i t a , tot lenius.) Uneinigkeit unoermeib=

lid; fepn. Kein ttidptcr ifi b a , ber ehtfeheiben, ber fortbaurenben ©eljorfam gegen bie einmal genommen nen SOerabrebungen erjwingen, ber Übertretung (trafen barf. 2Eirb baburd) bie ©efeUfdjaft nicht oöl*

(ig aufgelöst, uttb ftnft alfo wither in ben oben $?a=>

ntilienflan^ juntef. E x his rite inferunt ob defe- ctum fecuritatis civitates fuiife eonftitutas. Si in- fecuritas in Syliemate Philofophico falfo f u p ^ o n i - t u r , quo pacto potüit Clar. Airthor §. 14 pag. 45 D e o r i g i n e Civitatis fequentia tradere: Cumcollecti

difficultatem, verum etiam propter hominum juxta habitantium nimiam multiplkationem una confißere nequivißent, Colonias fub fenifßmo patre in de- terminatus ßationes dimiferunt, quae dein (Coloniae, cohortes) in certum ordinem politicim redactae funt,

•Si collects ad turrim Babel Patribusfamilias

•tanta fuit fecuritas, quam ob caufam, quem in fiiiem N o e , S e m , Cham et Japhet Colo- nias in determinatas ftationes dimiferunt easque

in

— o — 2 5 in certum ordinem politicutn redegerunt'^ E g o

profecto hacc omnia ex dciectu feavritatis uni- ce evenifte exiftimo, nifi quis iubftratae m .1 te- r r a e , aliam vim poteftatemque indere veiir. Fa—

teamur igitur Vir Clarifiime, id quod verum e f t , tain in Sj^lemate Philofophico , quam in Hiftorico defectum fccuritatis, tarn ut poftu- latum quam ut axioma iVftineri p o f t e , immo fie- bere. V. Projectata media §. 5. pag. 17 fecurita- ti hominum neutiquam conluiunt: Non ufus rectae raiionis et voluntatis, urget quidem recta ratio implcmer.tinn officionim, ftudium tamen pvopriae ntilitatis, miiltorum conicientia dormiens lunt to- tidem fontes vioiandorum praeceptorum rectae rationis. E t ut praeclare obfervatum eft ab Eber-

hardo pag. 19. SFentt ein jeber fid; after §8eleibi=

gütig feiner Söritber auö Sichtung gegen if;re Siechte enthielte; wenn er feine ^Pflicfit au$ innerem ©.eftiljl ber ^Pflidtt beobachtete: fo hdt t e |t bie Sftierfrfjen nicht nhthig jum <5d;u|e ihrer Siechte ihre firaf*

fe p nereinigen, unb p bem ®nbe in Gefell*

fchaft mit eitianber p tretten. Nonmigratione : (¡¡no quaefojure polTeiior ab occupata regionfe detitr- babiutr V Si migratio p r o univerfali medio depe!- lendae infebnritatis inter homines fingulares et gentes ftatuätur, tunc ne gentes, ne homines ib/igulr ullo unquam tempore fecuritate pofteffiomun fua-

C .vum

26 ^o

rum fruentur; quam facile non reperietur praetex- tus poftellorem ob infecuritatem e fede amoenio- r e , aut fecitndiore depell en di. Non rejifient ia, quis quaefo hominum tantis viribus phyíicis praeditus e f t , ui advcrlus omnem injuriarum vim fibi ple- nain fecuritatem praeftare poffit? VI. Poffibile eft ut gentés vicinae noceant, aft nocentfie illi- co? l'oflibile eft ut nonnullorum audacia leges et imperium l p e r n a t , ergone nulla in civitate fecu- ritasV E x mere particularibus nihil fequitur, et a pofübilitate ad exiftentiam non valet argumen- t a d o , funt notae Logicorum regulae. Si fub Im- perio Civili nulla eft fecuritas, qualem ab l m . perio Patriarchali fperare licet ? Imperium Civile exercetur ab homine in homines, Imperium Pa-

triarchate aeque ab homine in homines. Sub Im- j perio Civili metuenda funt vicina i m p e r t a , fed 1

et fub Imperio Patriarchali metuendi funt vicini j Patriarchal. Sub Imperio civili qui audacia et

viribus fortior e f t , Lege qtioque et Imperio ma- ¡ jor erit , fed et iu Norma Patriarchali. idem me- j tueuduin eft. E x e m p l o finí Abraham et Loth. , I Gen. C. XIII. 7. Unde et facta ej} rixa inter •fa-

ftores gregum Abram et Lot. 'Dixit erga Abram ad

Lot : Ne quaefo fit jurgium inter me et te, et in- | ter pa]'tores meos et tuos.: Fratres enim fumus.

Deifique Ti fub imperio majori fecuritate homi- nes

nes lion f n i u n t u r , qua ratione potuit Clar. A u -

Ita ergo qui fecuritatem civitatum tantopere t r a - ducere amat, folus fatetur finem civitatum efle fecuritatem et fibi contradnit. V I I . Quodnam re- gimen civile primum fuerit? facile poilet cogno- fci fi nobis documenta Hiftorica inde ab origine conditarum civitatum fuperellent. Sed ita Hifto- riae nos d e f e r u n t , et conjecturae primori m m o r - talium confilia et fata vix ailequuntur. Sed et in d e -

ductione jurium et obligationum focialium civi- lium prorfus non intereft fcire quodnam primum regimen civile fuerit. Sufficiat id nobis p r o in- dubitato principio alTumere, quod in omni civi- tate debeat adefi'e regimen civile independens et f u m m u m , cui e x parte fubditorum correlata fit obligatio parendi. Ceterum qui conjecturas fequi amat legat ea quae Perilluftris Confiliarius a S011-

P

S* 3 4 de praefenti objecto docte difieruit.

VIII E x eo quod actionesprivatae e t publicae A u - thoritate Patriarcharum reftiictae f u e r i n t , necdup*

inferri p o t e f t : homines nunquam fuifle liberos.

Exiftimat quippe Clar. A u t h o r libertatem cum

C 3 f u b -

2 8 — O —

fubjectione erga leges J e m a l e s millo pacto con- ciliavi p o f f e . Sedignotum elle non pot e l l , homines p e r ingrelíum in íbeietatem, libertärem naturalem permutare cum íbeiali, hoc eil: retiñere ílbi jus omnia ea agendi quae legibus focialibus funt praecepta , et ea omittendi quae 1'unt v e t i t a , aut ex actionibus pluribus focialiter indifferentibus banc vel illam eligendi. Haec fubjectio erga leges fociales lion ell fervitus, fed jus. Neque p e r h a n : ub- jectionem tollitur notio libertatis ; quemadmodum omnipotencia D e i propterea non luffertur quod D e n s ea tantum facere poffit quae poffibi- lia f ü n f , ita nec notio libertatis focialis f u f f e r t u r , quod focii tantum ea poffint quae velle d e b e n t , et ea non poffint quae nolle debent. Quod II au- tem refpectus focietatem erga fe invicem habea- t u r , illas utique a fe invicem independentes e l f e , omnes n o r u n t , quibus theoria focietatum nota eft.

E x e m p l o lint hodiernae gentes quae in ftatu naturali áequalitatis etj libertatis inter fe vivunt, I X . Placita Hiftoriarum de Origine civitatis in principia J u - ris Publici nuilum habent i n f l u x u m , non agirur enim de factis, fed de juribus et obligationibus naturalibus omnium civitatum. © i e S f a ö t e n = ® ( *

f e h l t e f'ann ¿war nach bent Staatsrechte beurtbei*

let werben, aber fte kann nimmermehr bießrkennt- iiiß í ©rtitibc, ober bie principien beS S t a a t *

rechts

— o — ' 2 9

redite liefern. Jakob «pffilpfopüifcfce Stecfctelejire

pag. 3 8 8 .

a) Eberhard über (Staateüerfaffungcn p. 13.

/>) Schlözer (Staate î ©cla^rtfjeit pag. 72.

III.

Syfiema Patriarchale examini fub- jicitur.

S - l3-

Origo Civitatis e.v mente Clar. Authnris.

J ^ e l i q u u m nunc eft, ut originem civitatis ex mente Clar. Authoris referamus. Repeciiis origi- tiem Civitatum e longe lpecioiiori f a c t o , ac fa- ciunt Patroni Syftematis Philofophici in fuo ra- tiocinio. Originem primis omnibus dvifatihus dede- re Patriarchae. Quam thefim §. 14 fequcntibus explicatiorem reddit : Cum colleai Patresfamilias ad turrim Babel, or ta linguarum confufione, non modo propter hanc ipfum noviffimam diffiçultatem, verum etiam propter hominum juxta habitantium ni- miam multipliait ivnem una Vonfijlere nequiviffent.

Noe, Sem, Cham et Japhet numerofiffimos jamfuos defcen-

dependentes in diverjas et determinatus ab invicem fiat iones dimiferunt, praepofito cuivis Coloniae pa-

ire feniffimo. Patres hi, partim judicio naturali, partim ex circumfiantiis enafientibus cohortes fuas in certun ordinem politician redegentnt , et

cum fpatia affignata ex majore vtlociorique impo- pulalione anguftietri ceperunt partes, aliquae congre- gationis avuljad, et rurfum fub feniffimo patre, in

alia vacua loca, certis rurfum limitibus definita, tr ans duct ae fuerunt, Ita viventibus adhuc Patiiarchis usque, a. m. 2000 et ampliiis copiofi admodum po- puligentes, nationes ortum fuum habuerunt. A morte Patriarcharum, ex ufu jam 600 facile anno- rum, fequentes Generationes eandem impopulandi orbis methodum tenuerunt.

§•

Piacit a Philofophica de Origine Civitatis non labefactat,

A fine m e o longe aberrarem fi inHiftoricam de origine civitatis controverfiam m e imitterem.

U t r u m omnes in Hiftoriis notae civitates p r o p e - lita methodo ortae fint ? Utrum omnes civitates hujus univerfi actu exilantes genealogicae ortum fuum a S e m o , C h a m o , et Japheto trahant ? vi- deant Hifiorici. Ceterum pergratam r e m praeiti- ttűirt Ciar. A u t h o r orbi e r u d i t o , fi una genealó- giám

giam omnium civitatum actu exftantium usque primum homincm Adamuin texuiiFet. Demonftra- tum eft a me fupra non eiFe in Jure publico quaeftionem quomodo civitates de facto ortae finej fed quomodo oriri debuerint? Caufam et finein conftitutarum civitatum vidimus eile fecuri- tatem , modnm vero quo civitates conftituuntur elFe pactum uuionis, fubjectionis, et ordina- tionis civilis. Fundamentum iftud cui confti- tutio omnis civitatis innititur a Clar. Authore inpugnatur et una ridicule traducitur: Um- brae inquit l i m t , et von r.-j- ojlcudatur enim 'ubi et Quamio homines ici'ia pad i talmcaveri /. Avspiam fegreges p.atresfar„ilias reperire eji, qui per pacta ratiocinando, commoda et incommoda, liberlatis et fecuritatis aequilibrando , prima vel pojleriora regna fundarint. Nihil igitur eft ftultius coucludit verbis Baylii, quam ratiocinari contra facta. Sed bona venia , Jlultum nun ej} de factis judkare. Eciamfi nullum documentum originarii pacti focialis re- monftrari p o f i i t , etiamli nulla civitas de F eto ita orta fit ac docet Jus P u b l i c u m , haec tarnen omnia principia Juris Publiti minime feriunc. I d e a q u i p - p e pacti unionis Fi quaeratur de eo quid juris fit ? out quid juris ejje debeat ? habet fiiam realitatem. Eft quippe idea moralis, et qua talis indubie habet fuam realitatem, quemadmodum oiuues ideae mo-

rales

o

rales rationis. Confillit autem haec idea originara pacti in eo : quod demonílret modum leu illum actum quo : omnes et iinguli fuae libertati natu- raii r e n u n c i a n t , et univerll in membra magiiae illius í'ocietatis nenipe civitatis cooptaniur. Omnes quideni civitates debuiflent hoc modo conílitui.

Sed hominum culpa conllitutae non l'unt. Nihil- oniinus omnes civitates actu exftantes jnxta ideam pacti unionis confillere debent. ©ie 3bee eineS urfprüngíichen SleríragS liegt alfo aller Äonfiitutim unb ©cfefcgcbung j u m ©runbc. 23ían bcbarf ju ih=

ver ©iiltigf'cit nid;t eiiteö g a f í i , ober eineS ©o»

funtenícS, fonbern fie i(l in jcber menfdjlichen SSernunft enthalten, ' u n b muß baS Prinjip ber

© í í m b u n g , Siurid;íung, unb Srljaltung jebes ®e»

meiriivefenS feptt. X i e f í r u n f pl)iIofopf>'f^

Unt,

«ber bao Príuat* unb öffentliche 3íecht p a g . 276.

Ex illa jura Majefiatica explicari pnffe.

Pofitioni de Origine Civitatis laudatus A u -

thor et illamtribui vim : Jura Majefiaticaprqniorem

gumento particulari uno generali altero. Particu-

lar« lingular« recenfet jura quae ex Syítemate P a -

triar-

— ° — 3 3 triarchali longe facilius intelligi et explican pof-

luut. I. E x Syftemate Patriarchal! intellipuir prae- ftamia fonnae regiminis Monarchicae 17 pag.

47. II. Difficile ell explicatu in Syirernate,Pbilo- fophico quanam ratione ex pacto inter aeqiiales ex fpe fecuritatis, ex beneplácito anrenatorum pofteri obligari valeant. pag. 48. III. Non intel- ligttur in forma,reg minis Ariflocratica, quantus huic vel illi Ariiiae gradus poteftaus competat?

A n et quantum et cm liceat refiftere. pag. 48. IV.

Jus vitae et necis ex fa cris Uteris longe melius intelligitur. pag. 49. Haec in particulari. j a m quaerit generaliter. V. Quod validum affignavi poffit movens, urgensque fundamentum praeftan- dae obedientiae illi, quaecunque, et fub quacup- que fpecie exiftat, poteftati, qualis in civitate exiftere debet. A n L e x ? hac more A d v o c a t o r u m , in omnem fenium trahi potefl. A n pactum? fed et illud in fenfu Syftematis Philofophici • p o p u - lus fecit, quisque igitur vel legem fufpende- re p o t e f t , vel fe eidem fubtrahere, vel reliftere etiarn, ft transgreflori poena infligenda fit, pag.

51. V I . Quia guftus eft faeculi omnia potius ex rei natura, quam ex facris literis proba- r e , hinc non minun quod in Civitatibus M o - narchicis p o f u i Doctores omnia Jura Imperan- tibus in fubditos liberalifflme concedant, dum e

contra

34 —

— |

contra qui respublicas colunt, nihil horum iisdem admittant. pag. 52. Tolleretur autem omnis con- tent io, concludit Clar. Author. Si modo perfva- ! fum habeamus, Imperantes Patriarcharum effe Succef- | fores, aut certe imagines. Si prae ilia artificiali j libertaiis naturalis ceffione ex cavfa fecuritatis pa- j ram explordiae, ingeneretur hominibus idearegnan- tes hodiernos repraefentare veteres numerafae fami- liae Patriurchas eortmque vice fungi. /a) Turn ve- ro maxime intelligetur poteftas effe a Deo, Servt- tus, Dominants, fi in regnantibus refpiciantur ve- teret Patriarchae, jus parentale etc. etc. pag. 48, 49 > ^e(

a) Liceat propofitum Syftema Patriar- chale nominare. Originem fuam debet R o - berto Filmero I. C: Anglo. Edidit Filme- rus anno 1665 celebre fuiun opus lingua Anglica fcriptum : Patriarchs, or from the natural p o w e r of Kongs; in quo omnem poteftatem, juraque Imperii Civilis a Pa- triarchis repetit Item 1679. Obfervationes de origine dominii contra H o b b i u m , Milto- n e m , Grotium etc. Oxonii. Placuit et A u - thori noftro Syftema Filmeri jam pridem oblivioni traditum, orbi erudito pro vero proponere.

§. 16 .

I

O — 35 16 .

O m n i n o F a IJ u m e ß.

I E x omnibus his in medium prolatis et acuto ingenio excoctis argumentis , necdum nobis Clar.

Author fid em faciet : Jura Ma.eftatica proniorem capere explicationem ex Syftemate Hiftorico. J u i a Imperii generatim menfuram capiunt ex imperii n o t i o n e , et line focietatis , ergo euam Jura Maje- ftatica , id eft ilia quae eft notione JV'ajeftatis in- telligi et explicari p o f l u n t , in Syftemate Philofo- phico menfuram fuam accipiunt ex communi Im- perii notione, turn ex focietatis civilis fine ; quam- obrem fe ad ea extendunt omnia fine quibus, nec fociatam dirigere multitudinem, nec ejus falutem liceret efficere. E x hinc manat ilia in deductione jurium majeftaticorum fumme utilij et necelFaria argumentatio: Hoc illudve jus ad ob- tinendum finem civitatis eff necejfarium, ergo Im«

ptranti competit. Obligatio enitn ad finem infepa- rabilis eft ab jure ad media. I n Syltemate e con«

verfo Hiftorico tradit A u t h o r : in regnantibus re- fpiciendos ejfe veteres Paariarchas, jus parentale etc.

ex qua propofitione fundamentali omnia jura ma- jeftatica prono fluerealveo arbitratur, quod omni- no falfum eft. Imperium quippe civile et jus pa- rentale, tam ratione fuae originis , quam j u r i u m , tum finis, inter fe adeo diftincta e i T e , omnes. no-

r u n t ,

r u n t , qui vel a limine prima principia Juris Na- turalis falutarunt. Qua igitur r a t i o n e , Jura impe- rii civilis, ex idea imperii parentalis deduci et inrelligi poffint prorfus non concipio. Quid quod iimilitudo imperii civilis, cum imperio parentali', jiec fecuritati I m p e r a n t i u m , nec p o p u l o r u m con- lulat , eapropter eandem in jure publico fedulo vitan dam elle iuvictis argumentis demonftratum dederc Sonnenfels et Tief trunk, a) Sed et in facti»

* Patriarcharurn nihil prorfus talis quid r e p e r i t u r , quod fubditi fpectandu m 5 aut moderni regnantes immitandum haberent. Quod iplum eleganter ex- plicitum dedit Brezanoczius, in Vind. Sylt. Phil, p a g . 4 3 . Percurramus jam .fingida. I. Patroni Sy- ílematis Philofophici non ignorant , quantum re- gimen monarchicum praeceteris formis regiminum e m i n e a t , quia fciunt jurium majeftaticorum ufum , tune tantum oprime explicari p o i l e , fi ea omnia in uno fubjecto concentrata fint. Sed et illi In- terpretes quibus regimen populare prae monarchi- co arridet praeeminentiam formae regiminis 1110- jiarchicae in dubium non revocant. b) II. Concef- ierim in Syftemate Hiftorico difficile effe explica- tu quomodo antenati p o d e r o s obligare poffint. In Syftemate Philofophico docent Juris Publici D o c - tores l'ocietatem civilem effe p e r p e t u a m , primae- V'umque pactum tinionis, p r o pofteris quoque effe

obli-

— ° — 3 7 Obligatorium. Neceffitas quippe juribus fiús fectire

Utendi et f r u e n d i , coegit homines ut in focietates ci- viles concederent, eadem ergo neceffitas quae homines confociavit, eadem eosdem únitos confer- vare debet, et quia a natura humana infeparabilis eft , debet quoque aequali vi in orhnes agere. Praew fummi itaque non poteft de Civibus, quod qui inde a nativitate fua fecuritatem reperierunt, a b eadem fe liberare voluerint, fed civitas potius jure optimo a civibus fuis implementum officio- rum focialium praetendit. c) III. In forma regi- miiiis Ariftocratica, impérium civile refidet penes collegium Ariftoeraticum qua perfoi.am mcralem, finguli-Ariftae feorfim fumti funt fubditi. E venire poteft ut fingulis Ariftis peculiaria concedantur j u r a , fed cum haec ex natura et efientia civitatis ariftocraticae non intelligantur, ex pactis utique fundamentalibus cujusvis Civitatis Ariftocraticae aeftimari debent. Omne impérium civile eft inde- pendentes, f u m m u m , inviolabile et fanctuin ergo et impérium ariftocraticum, fub nullo imperio competit civibus jus refiftendi, ergo nec p o p u l o fub imperio ariftocratico conftituto. IV". Negarí 11011 poteft de jure vitae et necis plurimas inter- ceffifte difceptationes. Caufa harum diflenfionum inde repetenda eft , quod Interpretes fóntem et princípium hujüs juris penitus ignoraverint, hitte

factum

38 — o . —i-

! factum eft ut nonniilli hoc jus imperio civili peni- tus abnegaveritit uti Beccaria, alii e converfo jus hoc tarn magnum, nonmfi e facris Uteris intelligi i pofle exiftimaverint et exiftiment adhucdum uti Ciar. Author. A f t t e n p o r i b u s noñiis de jure vitae et necis nulla eft amplius dilceptatio. Jus vitae et necis civitas habet ex duplici fundamen- to : tum ob praeftantiam falutis publicae; tum ob jus laefae reipublicae in laedentem quemcunque. V . E x natura et eftentia imperii civilis tum finis ci- j vitaos, oritur obligatio praeftandi obfequium i o- ¡ perio civili. Imperacs civilis gaudet jure dirigendi actiones fuorum civium ad finern civitatis obtinen- dum, huic juri perfecto imperantis, debet efle correlata obligatio parendi ex parte fubditorum, fecus imperium civile omni effectu deftitueretur.

Obligatio ifta praeftandi obfequium imperio civili eft neceftaria et eüentialis i t a , ut absque obfe- qnio nulla civitas concipi, multo minus fubfiftere potlit. E t quoniam lex naturae, ej ¡sque auctor Deus praecipit civitates , ideo recte docent Juris Publici Interpretes , cives non modo in loro ex- t e r n o , fed et in foro i n t e r n o , feu confcientiae, ad parendum obftringi. Sed lex tradit Author po- teft more Advocaterum in omnemfenfum trahi, et pactum fecit populus, quod fufpendere immo tol- lere poteft. A f t inanes hae funt argutiae, et non

r e s ,

— o — 3 9 r e s , quae inexpertos fallunt. Pari eniin jure pof-

fumus dicere, etiam L e x PatriarcbaJis in omnem fenfum trahi poteft , quod ergo erit fufficiens fon- damcntuin praeftandi obfequium Regi vices Pa- triarchae fungenti ? Linquamus igitur nugas et fa- teaniur quod verum efl: ©in © t a a t , ber in einen fo ung Iii cf liehen Bufianb gebiehen i(f, ba|? bie Un»

terthonen feinen ©ehor.fam leijlen, fann gar nicht ferner aló eine bürgerliche SBcrfaffnng angcfchcn roer»

ben. ©ó i(t eine unfelige Anarchie, bie ungleich fchdblicher i(f, aló roenn bie üttenfehen im ©tanbe ber natürlichen grepljetí, ohne allen (Schein eine»

bürgerlichen Scrfaffung leben. yujHSlatut u n b ^ J e f n brr ©taaten pag. 306. Deniquedocent Juris Í ublui Luterpretes pacta femel inita fanete eíTe fervanda, eaque unilateialiter refeindi non pofle. Proinde axioma i l l u d : in populi etre a r b i t r i o , pactum So- ciale aut fufpendere, aut tollere, in communi Le- gislatione Civitatum fuftineri nullo modo p o t e f t : fubvertit illud quippe omnem fineni civitatis, fuf- fert moralitatem, tollitfocialitatem, ipfaiuque civi- tatum exirtenliam delet et exllinguit. VI. Guftua eil Saeculi omnia ex rei natura potius, quam ex facris literis demonftrare, illa fci'icet qtiae e x ipfa rerum natura intelligi, et unice per ratio- nem cognofei pofflmt. Principia Juris Publici ex natura et eflencia civitatis dedueugtur, igitur me-

dio

4 0 — o —

dio reetae rationis cognofcimtur et explícantur.

Sacer Codex Jura Imperantium Civilium qua ta- l i u m , et jura civium nuspiam declarat. Chriftus Dominus Fuhdator Ecclefiae Chri'ftianae jura im- perantium Civilium non auxit quidem , fed nec dimi- n u i r , voluit potius ea reddi C a e f a r i , quae Amt C u í a r i s , et D e o , quae funt Dei. Dum autem Ciar. Author allerit Juris Publici Interpretes in Civitatibus Monarchicis omnia jura Imperantibus in l'ubditos íargiter tribuere, in Civitatibus vero Democraticis omnia denegare, infigniter omnint e r r a t : Jus Publicum univerfale exhibet jura et obligationes imperantium et fubditorinn ex natura civitatis profluentia ; nulla igitur ratione aifequi pofTum, quo pacto Juris Publici Interpretes in Civitatibus Monarchicis pofiti plus jurium poflint imperio monarchico tribuere, e£ Respublicas co- lentes eadem jura Imperio Democrático negare.

Natura et effentia civitatum eft omnibus eadem et aequalis, ergo et jura imperii civilis debent effe in omnibus civitatibus eadem et aequalia , five populi forma régiminis monarchica, five ariftocracica, five democrática regantur.

a) © o t t n e n f e l á <£>anbbudj ber inneren

©taatáoerwaltung pag. 4 i - Sein uneigcnilich ungeivanbíer Sluábrucf but bie unhegránjt;

©eroalfV'unb bie ülnmaffungen berUiucrbriV-

— o — 4 1

düng ßdrfer begünßigcf, ate bie guttt 2?or=

biibe ffingeßciite

ii;nlid;ffit Oer durften = @cs n>ait mit ber odteriitf;rn: unb nie waren gwep ©cgcnßdnbe bcm Urfprurtge, ben 9iecb=

ten, bent Smcd'e nad; wefentlicfier unterfehie«

ben. 3cb »Ui nur eine 2>etfd;icbenl)eit an=

fuhren, unb bie übrigen bcm Stacfibcnfen

(5of>nc b a , giebl bem ©oßne baö ©afepn.

©ie Station iß immer »or bcm Sürßen oor=

panben, ber gürft credit fein ©afepn »Ott ber 3?afion. © a aifo 'CSofin unb iüatcr i>ur#

bie Äafualitdt ßette untrennbare begriffe ftnb, fo fmb hingegen Stationen rooiii ofme g ü r ß e n , aber Sürßen oi)nc Stationen niefit einmal benfbar. £auptfdcf>iid) iß bicfc$

©Icid;niß f ü r bie Siegenten feibß ju bebend ließ u. f. m. S i e f t r u n i pfiil. Unf. über ba£ «prfoai = unb öffenti. Stecfii pag. 199.

2Bie follie e$ ber ©ouoerain anfangen, ba=

mit er aiiett, tiatfj ber uuenblidjcn 2>crfcf>ie=

benfjeif ihrer SEünfcjic, ber SufdlUgfeit unb SJerdnberlicßfeU tf»rer Steigungen unb S3e=

bürfniffe ein ©enüge tltate'? £ d t t e er aber bie SBcfeligung ber U n t e r t a n e n jum3mecfe , fo fönnte jeber pon ihm feine SBoblfahrt fovbern, unb jeber .Unglücflitfic.bürfie, eb.n

»eil er ftdß ungiücflicfi ßnbet, eine Älage führen. 3?un iß e$ wofil in ber SJtacfii beö

©ouoerainb, jebent fein Siecfit »ieberfa^ren ju laffen; aber niefit jebent fein © l u d gugus

D führen,

4 3 o

f ü h r e n , baS fo oerfchicben i(i, olö cö »er®

fdjjiebenc Snbioibua giebt.

b) 9Ran tieft bei) |>crpboi, in einem 25rudp®

flürt'e bcö ©to Ä a f f i u i , unb auö ihnen bei) nu'bvcren fpdiereti ©chriftfMcrn (wie in Star®

montete 23clt(ar) bie gegenfeitigen SBortheile unb ,3tcchf!jeiie ber Slegierungdformen cewo®

gen. 3'ci?4i pereinigen fiel; bie ©chriftficllcr insgemein barüber, bah nur bie menarebi®

(che 9iegi<:rungöform groffen ©tauten ange®

meffen iß. 2Bcnn 91riftofcicb bei; ben ^ob®

fprücbert, mit weichen er bie monarchiftbc Regierung über bie Slrißofratie unb ©emO®

frrttie erhebt, ton bcnSeocllern biefer Seiten befchulbiget wirb, feinem ©chüler Jilejanbcr 3Beibrauch gefrreuet ju haben, fo fann ih=

nen bod) aud ber geber Jiouffeauö foigenbe

©dnlberung ton ben SSorjügeu ber 3Ronar®

chic nicht alö Schmeichelei), ober Übertreibung terbcichiig fcheinen. „ ©erabc im ^Bieber®

^ i c t e mit anbern 3?cgierungöformen, wo eirt

©efammtroefen ein ßinjelneö oorßeliet, wirb in biefer (ber Monarchie) eitt ginjelneö ba&

©efammtwefen porgeftellci'bergeßalt, bah bie moralifche (Einheit, bie ben Regenten nta«

d;et, zugleich eine phpfifche (Einheit i|t, in welcher alle Srciifte, bie baS @efe| bei) an®

bertt mit fo oieler 25emübuttg oerbinbet, ftch natürlich ooit feibfi oereiniget jtnben. © o fugt ber SBille be$ 2Joüe$, unb ber SBille beö Regenten, unb bie öffentliche©ewalt be£

\ ©taa®

o

43

© í a a f e á , unb bic bcfonbere ©ewaif ber SJegierung bcrfelben 33cwegungáfraft j u ; aUc Iricbfebern bcr SJlafcbirte ftnb in einer $anb";

eé gicbí feine ftd; entgegen (lehenben SJcwe*

gungett, bie fich wcchfclfeitig jernichten, unb man fann feine 23crfa{fung benfen, wo mit weniger Kraft eine beträchtlichere Sßirfung hcroorgcbrad;í wíirbe. Slrdnmebcá, bcr ruhig am ©cßabc figt, unb unbcmüjjt -cin gro|feá - ©thiff flott machet, i|t mir baá 23ilb eineá

gcfd;idten Sölouarchcit, brr auö feinem Kabi*

Bewegung fcjjct» " Contr. Social. 25. I.

K. © o n n c t t f c l t f .fpanbbud; bcr inneren

©taatsJoertvaiiung I. 25. p a g . 50.

c) © i e grage tfi: Kann ein ©efd;(fd;t bie fünfttgen ©efcblccßtiSfoigcnbutd; ben V e r t r a g , woburch eö bie ©ouoerdniteit übertragen h a t , binben ? Sölan fann biefe gragc um fte beut*

lieber ju machen , umf'chrcn , man fann fra*

g e n : © e r f ein fünftigesi ©efcjjlecht ben 2?er*

t r a g , "ben feine Verfahren in feinem Sfamett gemacht haben, nach SBittführ wieber aufhe*

b e n ? ©iefei Siecht würben bie Kiiiber »Ott bem Slugenblicfe an genießen, ba (ie cS aud*

üben f o n n i e n ; unb ba bad mcnfchliche @e=

fchlerftt burch Slbfferben unb ©eburtett be*

flanbig erneuert w i r b : fo würbe unaufhor*

lieh eine ©tintmenmehrheit möglich fepn , bie bie Stegicrutigoform u n b bie ganje SJerfdf»

D 8

fang beó (Síaaícó umfioffen fSnnfe. 3 a ba ber gefellfchaftliche Vertrag nicht mehr oerprlich*

tenbe Äraft für bie 3lachfommen haben fhnnte, aló ber tlnterrcerfungóoertrag, unb bcr lefi*

tere jur Erreichung bcó Bmecf'có beó ©rflcrn hat muffen eingegangen werben: fo mürbe nicht aíícin oljne Unterlaß aííe Stufic unb

£>rbnung7 bie nur bie $olgc einer fefien 23er»

faffung fepn f a n n , jcrfiöret, fonbertt aitchboó ganje Vanb ber bürgerlichen ©efellfchaft auf*

gelöfei werben, unb bie Siaticntn alleföreuel beó Síaíurflanbeó jurücffinfcn tonnen. VJifr*

ben bic 9fachfo(genben ihren Vorgängern eó banfen , baf fie ihnen ein fo fchrecflichcó @e=

fthenf' gemacht halten, unb mürben fie ben .ißtuth haben, bie jevrüftei'c £)rbnung, roe;m Ire auch fogieief) fönrifen, roieber herpjfceileu' ba fterriffen/bafi fie baónachfíc3aí;roon neuen fann j?r(16rt merben'f Muffen fie alfo nicht rooßen, bah ficft bie oorhergehcitben unb nach»

folgenben ©efd)Iechfer an einen Vertrag fjal=

ten, con beffeu Sauerhaftigfcit bie fortchrei.- tenbc Voflfommcnhcit ber bürgerlichen ®e»

feßfehaft abhangt unb muffen fte nicht eine Verbinblichfeit anerfennen , bie ihre Vorfalj* , ren in ihren Slamen jn ihren mefentlichen VJojjl übernommen haben: eine Verbinblich*

f e i t , ohne bie fein gortfehreiten in ber Vo¡í=

fommenheif, ja nicht einmal (Sicherheit beó Sebenó unb beó Eigcnfljumó möglich t f i ?

^ b e r h a r b über ©íaatóoerfaffungenp. 109.