A MAGYAR TÁRSADALOMTUDOMÁNYOK AZ UNESCO KIADVÁNYAIBAN LES SCIENCES SOCIÁLES HONGROISES DANS LES PUBLICATIONS DE l'UNESCO

PUBLICATIONES BIBLIOTHECAE ACADEMIAE SCIENTIARUM HUNGARICAE 20.

R Ó Z S A GYÖRGY

A MAGYAR TÁRSADALOMTUDOMÁNYOK AZ UNESCO KIADVÁNYAIBAN

LES SCIENCES SOCIÁLES HONGROISES DANS LES

PUBLICATIONS DE l'UNESCO

PUBLICATIONES BIBLIOTHECAE ACADEMIAE SCIENTIARUM IIUNGARICAE 20.

RÓZSA G Y Ö R G Y

A MAGYAR TÁRSADALOMTUDOMÁNYOK AZ UNESCO KIADVÁNYAIBAN

LES SCIENCES SOCIALES HONGROISES DANS LES PUBLICATIONS DE l'UNESCO

B U D A P E S T , 1960

A magyar t á r s a d a l o m t u d o m á n y o k az U N E S C O kiadvá- n y a i b a n . — Les sciences socialcs hongroiscs dans les pub- lications de l ' U N E S C O .

Budapest, 1960. 17 p. 25 c m .

(A Magyar T u d o m á n y o s Akadémia K ö n y v t á r á n a k kiad- v á n y a i . 20.)

E T O 341.16(001).055:3(439)

© MTA Könyvtára, 1960.

Az U N E S C O - n a k , az E g y e s ü l t N e m z e t e k Nevelési, T u d o m á n y o s és K u l t u r á l i s S z e r v e z e t é n e k f o n t o s szerepe v a n a b é k é s e g y m á s m e l l e t t élés elvé- n e k é r v é n y e s ü l é s é b e n , a k e l e t i és n y u g a t i k u l t u r á l i s é r t é k e k kölcsönös meg- b e c s ü l é s é b e n , a n e m z e t k ö z i t t i d o m á n y o s g o n d o l a t - c s e r é b e n , a g a z d a s á g i l a g e l m a r a d o t t o r s z á g o k k u l t u r á l i s f e l e m e l k e d é s é b e n — h o g y c s a k a l e g f o n t o s a b - b a k a t r a g a d j u k ki e n e m z e t k ö z i szervezet f e l a d a t a i k ö z ü l .

Az U N E S C O - n a k m i n d e m e f e l a d a t o k — és az i t t fel n e m s o r o l t a k — m e g v a l ó s í t á s á r a k ü l ö n b ö z ő a k c i ó k lehetősége, m ó d s z e r e k , e s z k ö z ö k , a n y a g i a k , v é g ü l , de n e m u t o l s ó s o r b a n k i a d v á n y o k á l l n a k r e n d e l k e z é s é r e , illetve s z ü k s é g szerint e z e k e t szervezi m e g a k i t ű z ö t t célok elérése é r d e k é b e n .

K u l t u r á l i s - t u d o m á n y o s fejlesztési p r o g r a m o k k i d o l g o z á s a , n e m z e t k ö z i k o n f e r e n c i á k szervezése, ö s z t ö n d í j a k o d a í t é l é s e , s z a k é r t ő k k i k ü l d é s e , k u t a t á s o k f i n a n s z í r o z á s a , k i a d v á n y o k m e g j e l e n t e t é s e ( v a g y t á m o g a t á s a ) — m i n d - m i n d h a t é k o n y akciói és m ó d s z e r e i az U N E S C O m u n k á j á n a k .

Az U N E S C O t a g á l l a m a i n e m c s a k k ö z v e t l e n ü l , h a n e m közvetve, áttételek útján is r é s z e s ü l h e t n e k az U N E S C O m u n k á j á n a k e r e d m é n y e i b ő l . Í g y p é l d á u l az egyes o r s z á g o k t u d o m á n y o s - k u l t u r á l i s „ j ó h í r é n e k a v i l á g b a n " igen f o n t o s eszközei az U N E S C O - k i a d v á n y o k — k i v á l t k é p p a t á j é k o z t a t á s i - b i b l i o g r á f i a i k i a d v á n y o k — m é g h a n e m is kizárólagos l e t é t e m é n y e s e i e n n e k . A dolog t e r m é - szetéből k ö v e t k e z i k az, h o g y t i . az U N E S C O n e m k u t a t ó i n t é z m é n y , h o g y a t u d o m á n y o s g o n d o l a t c s e r e e l ő m o z d í t á s á r a a k i a d v á n y o k t e r é n , az U N E S C O

— h e l y e s e n — n e m ö n á l l ó t u d o m á n y o s e r e d m é n y e k p u b l i k á l á s á r a — a m e l y - n e k v i l á g s z e r t e m e g v a n n a k a k ö z l ö n y e i — h e l y e z i a f ő s ú l y t , h a n e m az e z e k b ő l t ö r t é n ő n e m z e t k ö z i m é r e t ű t á j é k o z t a t á s r a . A t á j é k o z t a t á s i t t széles é r t e l e m b e n

* A címben foglalt kérdés vizsgálatát nz MTA Társadalmi-Történeti T u d o m á n y o k Osztálya és a Magyar U N E S C O Bizottság T u d o m á n y o s Albizottsága k e z d e m é n y e z t e . A szerző felhasználta az MTA Társadalmi-Történeti T u d o m á n y o k Osztályához tartozó kutatóintézetek vonatkozó anyagszolgáltatását is.

i

f o g h a t ó fel, n e v e z e t e s e n t u d o m á n y o s s z a k b i b l i o g r á f i á k , r e f e r e n c e - m ű v e k , f o l y a m a t o s i n f o r m á c i ó a világ t u d o m á n y o s életéről s t b . Az U N E S C O k i a d v á - n y o k n a k t e b á t n e m az a f e l a d a t u k , h o g y k ü l ö n f é l e t u d o m á n y t e r ü l e t e k r ő l t a n u l m á n y o k a t , c i k k e k e t k ö z ö l j e n e k — a l k a l m a s i n t ezt is e l l á t h a t j á k — h a n e m az, h o g y n a g y v o n a l ú , s z a k s z e r ű e l i g a z í t á s t n y ú j t s a n a k az egész világ s z a k i r o d a l m á r ó l , a k u t a t á s s z e r v e z e t e i r ő l , m ű h e l y e i r ő l .

T e k i n t e t t e l a r r a a n a g y j e l e n t ő s é g ű szerepre, a m i t az U N E S C O , közelebb- ről az U N E S C O - k i a d v á t i y o k b e t ö l t e n e k a világ t u d o m á n y o s s á g á n a k t á j é k o z - t a t á s á b a n , a m a g y a r t á r s a d a l o m t u d o m á n y s z e m p o n t j á b ó l — d e az U N E S C O s z e m p o n t j á b ó l is — é r d e k e s m e g v i z s g á l n i a k a p c s o l a t o k a l a k u l á s á t , v a g y i s a z t , h o g y a n szerepel a m a g y a r t á r s a d a l o m t u d o m á n y a v i l á g s z e r v e z e t k i a d v á n y a i - b a n . E g y i l y e n v i z s g á l a t , f e l m é r é s a d a l é k u l s z o l g á l h a t a k a p c s o l a t o k s z e r v e z e t - t e b b é t é t e l é h e z , m e g j a v í t á s á h o z és h a t é k o n y a b b á v á l á s á h o z és b i z o n y o s k ö v e t - k e z t e t é s e k r e l e h e t a l k a l m a s m i n d az illetékes m a g y a r s z e r v e k , m i n d az U N E S C O s z á m á r a .

T á r s a d a l o m t u d o m á n y a l a t t i t t a t á r s a d a l m i t u d o m á n y o k a z o n á g a z a t a i é r t e n d ő k , a m e l y e k az U N E S C O - n á l a ,,sciences s o c i a l e s " f o g a l o m k ö r é b e t a r - t o z n a k .

A v i z s g á l a t köre t e h á t e l s ő s o r b a n a k ö v e t k e z ő d i s z c i p l i n á k r a t e r j e d t ki ( U N E S C O - t e r m i n o l ó g i a s z e r i n t ) :

t á r s a d a l o m t u d o m á n y o k á l t a l á b a n á l l a m ( p o l i t i k a i ) - t u d o m á n y o k j o g t u d o m á n y

k ö z g a z d a s á g t u d o m á n y s t a t i s z t i k a

t á r s a d a l m i - k u l t u r á l i s t u d o m á n y o k (szociológia, a n t r o p o l ó g i a , n é p r a j z ) d e é r i n t e t t e a f i l o z ó f i a i , p e d a g ó g i a i , f ö l d r a j z i s t b . t u d o m á n y o k a t is. K i m a r a d t v i s z o n t a t ö r t é n e t t u d o m á n y , a m e l y az U N E S C O - n k í v ü l h a g y o m á n y o s n e m z e t - k ö z i s z e r v e z e t e k k e l és k i a d v á n y o k k a l r e n d e l k e z i k . U g y a n c s a k k í v ü l m a r a d t a v i z s g á l a t k ö r é n a k ö n y v é s z e t és a b i b l i o g r á f i a is, a m e l y e k r e v o n a t k o z ó a n Gotnbocz István v é g z e t t f e l m é r é s t . (Az U N E S C O b i b l i o g r á f i a i m u n k á j a . B u d a p e s t , 1958. Országos K ö n y v t á r ü g y i T a n á c s . 62 o.)

A m e g v i z s g á l t t u d o m á n y á g a k n a k az U N E S C O k i a d v á n y a i b a n v a l ó s z e r e p l é s é b ő l b i z o n y o s általánosítható k ö v e t k e z t e t é s e k v o n h a t ó k le a m a g y a r t á r s a d a l o m t u d o m á n y e g é s z é n e k , sőt ezen t ú l m e n ő e n — sok t e k i n t e t b e n — az egész m a g y a r t u d o m á n y o s élet U N E S C O k a p c s o l a t a i r a is.

A v i z s g á l a t k e t t ő s v o n a t k o z á s b a n m é r t e fel és e l e m e z t e a s z a k i r o d a l o m t ü k r é b e n a m a g y a r t á r s a d a l o m t u d o m á n y és az U N E S C O k ö z ö t t i k a p c s o l a t o - k a t , v a g y i s h o g y a n szerepel e g y r é s z t M a g y a r o r s z á g m i n t a p u b l i k á c i ó k tárgya, m á s r é s z t a m a g y a r t á r s a d a l o m t u d o m á n y m i n t a p u b l i k á c i ó k forrása.

I I

A f e l m é r é s h e z és elemzéshez a t e l j e s s é g i g é n y e n é l k ü l — a k ö v e t k e z ő á t f o g ó és j e l l e m z ő f o r r á s o k s z o l g á l t a k a l a p u l :

a) Időszakos kiadványok

I n t e r n a t i o n a l Social Science J o u r n a l (1959-ig Bulletin) I m p a c t Science e t Société

R e p o r t s a n d P a p e r s in t h e Social Sciences C u r r e n t Sociology

I n t e r n a t i o n a l B i b l i o g r a p h y of E c o n o m i c s I n t e r n a t i o n a l B i b l i o g r a p h y of Sociology I n t e r n a t i o n a l B i b l i o g r a p h y of P o l i t i c a l Science

I n t e r n a t i o n a l B i b l i o g r a p h y of Social a n d C u l t u r a l A n t h r o p o l o g y I n t e r n a t i o n a l P o l i t i c a l Science A b s t r a c t s

l>) Monografikus kiadványok

I n t e r n a t i o n a l R c g i s t e r of C u r r e n t T e a m R e s e a r c h i n t h e Social Sciences 1955.

I n t e r n a t i o n a l R e p e r t o r y of Social Science D o c u m e n t a t i o n C c n t r e s l 9 5 5 . T h é s e s de sciences sociales 1952.

L i s t e m o n d i a l e des p é r i o d i q u e s spécialisés d a n s les s c i e n c e s sociales.

1951.

L ' é d u c a t i o n d a n s le m o n d e 1953.

E t u d e des b i b l i o g r a p h i e s c o u r a n t e s des p u b l i c a t i o n s officielles n a t i o n a l e s 1958.

A felsorolt k i a d v á n y o k n e m képviselik a s z ó b a j ö h e t ő v a l a m e n n y i U N E S C O k i a d v á n y o k a t — csak a l e g á t f o g ó b b a k a t és a l e g j e l l e m z ő b b e k e t . Az i d ő s z a k o s k i a d v á n y o k elemzése n e m t ö r e k e d i k a t e l j e s s é g i g é n y é r e , v a g y i s n e m az összes, v a g y teljes é v f o l y a m o k és s o r o z a t o k v i z s g á l a t á n a l a p u l — e r r e szükség sincs — h a n e m n é h á n y s z á m , i l l e t v e k ö t e t a d a t a i n , a m e l y e k á l t a l á n o s í t h a t ó k .

A szélesebb á t t e k i n t h e t ő s é g k e d v é é r t a m a g y a r a d a t o k m e l l e t t , t ö b b e s e t b e n ö s s z e h a s o n l í t á s k é p p e n , h e l y e t k a p t a k m á s s z o c i a l i s t a o r s z á g o k r a v o n a t k o z ó a d a t o k is.

International Social Science Journal

A f o l y ó i r a t „ k ö z l e m é n y e k " r é s z e m a g y a r v o n a t k o z á s o k a t alig t a r t a l - m a z , a szocialista o r s z á g o k k ö z ü l k ü l ö n ö s e n L e n g y e l o r s z á g g a l f o g l a l k o z i k s o k a t . í g y p é l d á u l az 1959. 1. s z á m b a n i s m e r t e t i a f r a n c i a — l e n g y e l közös s z e m i n á r i u m o t a k ö z v é l e m é n y k u t a t á s k é r d é s e i r ő l . Az 1958. 1. s z á m a rész- l e t e s e n i s m e r t e t i az a n g o l—l e n g y e l t u d o m á n y o s m e g b e s z é l é s t az i p a r o s í t á s t á r s a d a l m i k ö v e t k e z m é n y e i r ő l . 1957. 2. s z á m a p e d i g a t a n u l m á n y i ( t e m a t i k u s ) r é s z b e n lengyel f o r r á s o k b ó l n a g y o b b összeállítást közöl a t á r s a d a l m i v á l t o z á s o k - ról L e n g y e l o r s z á g b a n ( „ C h a n g e m e n t s s o c i a u x c n P o l o g n e " ) . 1959. 2. s z á m á n a k

1*

t a n u l m á n y i r é s z e a s z o v j e t t á r s a d a l o m t u d o m á n y i képzéssel f o g l a l k o z i k ( „ T e a c h i n g of t h e social sciences i n t h e h i g h e r e d u c a t i o n a l e s t a b l i s h m e n t s of t h e U . S. S. R . " ) .

Impact Science et Société

M a g y a r v o n a t k o z á s o k a t alig t a r t a l m a z . Reports and Papers in the Social Sciences

M a g y a r o r s z á g , v a g y a t ö b b i szocialista o r s z á g o k elenyésző m é r t é k b e n s z e r e p e l n e k .

Current Sociology. T r e n d R e p o r t a n d B i b l i o g r a p h y .

A s z ú r ó p r ó b a s z e r ű e n m e g v i z s g á l t 1957. 3., 1958. 1., 1958. 2. s z á m o k b a n M a g y a r o r s z á g s e m m i n t f o r r á s , s e m m i n t a t á j é k o z t a t á s t á r g y a nein szerepel és u g y a n e z v o n a t k o z i k a t ö b b i szocialista o r s z á g r a is. K i v é t e l ez alól az 1958.

2. s z á m , a m e l y a l e n g y e l N o w c D r o g i - b ó l vesz á t c i k k e t . International Bibliography of Economics

E d d i g 1 — 6. k ö t e t e j e l e n t m e g 1952—1958-ig d o l g o z v a fel a n e m z e t k ö z i k ö z g a z d a s á g i i r o d a l m a t .

Az 1 — 5. k ö t e t b e n M a g y a r o r s z á g és a m a g y a r k ö z g a z d a s á g t u d o m á n y s z e r e p e l t e t é s e h i á n y o s . Az 1. k ö t e t b e n a m a g y a r á l l a m i k ö l t s é g v e t é s s e l egy cím sem f o g l a l k o z i k és e b b e n a k ö t e t b e n , v a l a m i n t a t o v á b b i k ö t e t e k b e n is a k e v é s M a g y a r o r s z á g g a l foglalkozó t é t e l közül is t a l á l n i n e m e l s ő r e n d ű f o r r á s - é r t é k k e l bíró k ü l f ö l d i t é t e l e k e t is. í g y p é l d á u l a 2. k ö t e t M a g y a r o r s z á g r ó l 18 t é t e l b e n t á j é k o z t a t , a m e l y b ő l 10 n y u g a t i f o r r á s ( e l s ő s o r b a n a w a s h i n g t o n i M i d - E u r o p e a n C e n t e r S t u d i e s k i a d v á n y a i a l a p j á n ) . A 3. k ö t e t 24 m a g y a r v o n a t k o z á s ú t é t e l t t a r t a l m a z ( e b b ő l 5 n e m - m a r x i s t a f o r r á s b ó l ) , a 4. k ö t e t M a g y a r o r s z á g r ó l 56 t é t e l t közöl t ú l n y o m ó r é s z t e r e d e t i m a g y a r a n y a g a l a p j á n . A z 5. k ö t e t 28 m a g y a r v o n a t k o z á s ú t é t e l t t a r t a l m a z , m í g a 6. k ö t e t 93 t é t e l t . E z u t ó b b i h o z a m a g y a r a n y a g o t a K ö z p o n t i S t a t i s z t i k a i H i v a t a l és az M T A K ö z g a z d a s á g t u d o m á n y i I n t é z e t é n e k k ö n y v t á r a i s z o l g á l t a t t á k ( a m i t a k ö t e t b e v e z e t ő j é b e n az E N E S C O elismeréssel n y u g t á z ) . Ö s s z e h a s o n l í t v a a Magyarországgal foglalkozó tételek mennyiségét és minőségét valamennyi meg- előző kötettel vagy más UNESCO-kiadványokkal szemben, szembetűnő a pozitív különbség. E z a r r a e n g e d k ö v e t k e z t e t n i , h o g y közös erőfeszítéssel, a m a g y a r t u d o m á n y o s i n t é z m é n y e k és a m e g f e l e l ő U N E S C O - s z e r k c s z t ő s é g e k e g y ü t t - m ű k ö d é s é v e l p o z i t í v e r e d m é n y e k é r h e t ő k el. J e l l e m z ő e g y é b k é n t , h o g y a Szovjetunió az U N E S C O n e m z e t k ö z i k ö z g a z d a s á g i b i b l i o g r á f i a i s o r o z a t a 6.

k ö t e t é b e n 169 időszakos kiadvánnyal szerepel, a m i a r r ó l t a n ú s k o d i k , h o g y az illetékes s z o v j e t s z e r v e k s ú l y t h e l y e z n e k az U N E S C O - k i a d v á n y o k b a n t ö r t é n ő szereplésre (a s z o v j e t k ö z r e m ű k ö d é s t a k ö t e t e l ő s z a v á b a n u g y a n c s a k elis- m e r é s s e l n y u g t á z z a a s z e r k e s z t ő s é g ) .

1

Az 1 — 5. k ö t e t e k fő m a g y a r f o r r á s a i : a T á r s a d a l m i Szemle, a S t a t i s z t i k a i S z e m l e és a J o g t u d o m á n y i K ö z l ö n y . A 6. k ö t e t 6 m a g y a r f o l y ó i r a t o t dolgoz fel ú i n . : J o g t u d o m á n y i K ö z l ö n y , K ö z g a z d a s á g i Szemle, K ü l k e r e s k e d e l e m , P é n z - ü g y és S z á m v i t e l , S t a t i s z t i k a i Szemle, T á r s a d a l m i Szemle, ( ö s s z e h a s o n l í t á s u l a szocialista o r s z á g o k f e l d o l g o z o t t f o l y ó i r a t a i n a k s z á m a : s z o v j e t 169, csehszlo- v á k 5, r o m á n 2, bolgár 1, l e n g y e l 28, N D K 7 és j u g o s z l á v 15.) A f o l y ó i r a t o k o n k í v ü l , a b i b l i o g r á f i a i s o r o z a t e l e g u t ó b b i k ö t e t e v a l a m e n n y i 1957-ben m e g j e l e n t l é n y e g e s m a g y a r k ö z g a z d a s á g i és s t a t i s z t i k a i k i a d v á n y a d a t a i t is m a g á b a n f o g l a l j a . A 95 t é t e l t e r m é s z e t e s e n ö n m a g á b a n n e m is t ü k r ö z i a m a g y a r köz- g a z d a s á g t u d o m á n y szereplését, m e r t ez a s z á m csak a M a g y a r o r s z á g g a l foglal- k o z ó k i a d v á n y o k a t és c i k k e k e t t a r t a l m a z z a és n i n c s e n e k b e n n e a m a g y a r s z e r z ő k t ő l e r e d ő elméleti, v a g y a t ő k é s g a z d a s á g g a l foglalkozó és á l t a l á b a n a z o k a k ö z l e m é n y e k , a m e l y e k n e m k a p c s o l ó d n a k a m a g y a r n é p g a z d a s á g h o z .

A z t l e h e t m o n d a n i , liogy e bibliográfiai sorozat 6. kötete tulajdonképpen az első az UNESCO társadalomtudományi bibliográfiái közül, amely megfelelően foglalkozik Magyarországgal és valóban áttekintést nyújt a magyar közgazdasági- statisztikai irodalomról.

International Bibliography of Sociology. Vol. 6.

H á r o m m a g y a r f o l y ó i r a t a n y a g á t dolgozza fel ú m . : J o g t u d o m á n y i K ö z l ö n y , S t a t i s z t i k a i Szemle, T á r s a d a l m i Szemle, ö s s z e h a s o n l í t á s k é n t a t ö b b i s z o c i a l i s t a ország f o l y ó i r a t a i n a k s z á m á v a l : S z o v j e t u n i ó 26, C s e h s z l o v á k i a 5, L e n g y e l o r s z á g 6, R o m á n i a 1, N D K 1, és J u g o s z l á v i a 11.

International Bibliography of Political Science. Vol. 6.

F e l d o l g o z o t t m a g y a r f o l y ó i r a t o k : J o g t u d o m á n y i K ö z l ö n y , K ö z g a z d a s á g i S z e m l e , S t a t i s z t i k a i Szemle, T á r s a d a l m i Szemle.

International Bibliography of Social and Cultural Antliropology. Vol. 1., Vol. 2.

Az E t h n o g r a p h i á t csak az 1. k ö t e t dolgozza fel. A N é p r a j z i É r t e s í t ő 1956. évi 17 t a n u l m á n y á b ó l c s a k h é t r ő l t á j é k o z t a t , n e m a l e g s z a k s z e r ű b b v á l o g a t á s s a l . Az a k a d é m i a i A c t á k f e l d o l g o z á s a f o g y a t é k o s , m í g a k ö n y v e k r ő l t ö r t é n ő t á j é k o z t a t á s ö t l e t s z e r ű . í g y p é l d á u l k i m a r a d t a S t u d i a M e m o r i a e Belae B a r t ó k S a c r a , G u n d a B é l a : N é p r a j z i g y ű j t ű ú t o n s t b .

International Political Science /íbstracts. 1957. Vol. 7., 4. sz.

M a g y a r f o l y ó i r a t o t n e m dolgoz fel, ezzel s z e m b e n n y u g a t i f o r r á s o k a l a p - j á n t ö b b m a g y a r v o n a t k o z á s ú t é t e l t sorol fel.

International Register of Current Team Research in the Social Sciences. 1'JoO—

1052. 1953.

A k i a d v á n y b a n v i s z o n y l a g k e v é s s z á m ú e u r ó p a i o r s z á g szerepel, a szocialista o r s z á g o k k ö z ü l c s a k J u g o s z l á v i a . A m u n k á t k é r d ő í v e k a l a p j á n

á l l í t o t t á k össze, a szocialista o r s z á g o k az előszó s z e r i n t n e m v á l a s z o l t a k , v a g y n e m l e g e s v á l a s z o k a t k ü l d t e k a k é r d ő í v e k r e .

International Repertory of Social Science Documentation Centres. 1952.

16 o r s z á g s z e r e p e l e b b e n a r e f e r e n c e - m u n k á b a n , szocialista o r s z á g egy s e m .

Théses de sciences sociales — Catalogue analitique international de theses inédités de doctorat. 1940—1950. 1952.

A k i a d a t l a n t á r s a d a l o m t u d o m á n y i d o k t o r i d i s s z e r t á c i ó k b i b l i o g r á f i á j á - b a n M a g y a r o r s z á g m i n t f o r r á s n e m szerepel (30 U N E S C O t a g o r s z á g o t k é r t e k fel a d a t s z o l g á l t a t á s r a ) , a szocialista o r s z á g o k k ö z ü l c s a k Csehszlovákia szerepel f o r r á s k é n t . M a g y a r o r s z á g g a l e g y é b k é n t egy á g r á c i , e g y p e d i g a p á r i z s i e g y e t e - m e n b e n y ú j t o t t d i s s z e r t á c i ó f o g l a l k o z i k .

Liste mondiale des périodiques spécialisés dans les sciences sociales. 2. ed. 1957.

H o z z á v e t ő l e g 1000 t á r s a d a l o m t u d o m á n y i f o l y ó i r a t o t i s m e r t e t , M a g y a r - ország a k ö v e t k e z ő k k e l szerepel: A c t a E t h n o g r a p h i c a , E t h n o g r a p l i i a , J o g t u d o - m á n y i K ö z l ö n y , K ö z g a z d a s á g i S z e m l e , M a g y a r—S z o v j e t K ö z g a z d a s á g i S z e m l e , S t a t i s z t i k a i S z e m l e , T á r s a d a l m i S z e m l e . A k ö t e t az 1955. évi á l l a p o t o k a t t ü k r ö z i . E k k o r a z o n b a n a M a g y a r—S z o v j e t K ö z g a z d a s á g i Szemle m á r egy e s z t e n d e j e m e g s z ű n t , u g y a n a k k o r n e m szerepel p é l d á u l a P é n z ü g y i S z e m l e . A v á l o g a t á s k r i t é r i u m a i k ü l ö n b e n s e m elég v i l á g o s a k , m e r t p é l d á u l a S z o v j e t - u n i ó n á l s z e r e p e l t e t i k a V n e s n j a j a T o r g o v l j a k ü l k e r e s k e d e l m i f o l y ó i r a t o t , Cseh- s z l o v á k i á n á l a Z á h r a n i c n y O b c h o d - o t , az N D K - n á l v i s z o n t h i á n y z i k az A u s s e n - h a n d e l , szerepel az N D K - n á l az E i n h e i t , de h i á n y z i k F r a n c i a o r s z á g n á l a Cahiers d u C o m m u n i s m e . S z á m o s i l y e n és h a s o n l ó k ö v e t k e z e t l e n s é g r e l e h e t n e m é g r á m u t a t n i . ( R é s z l e t e s i s m e r t e t é s é t hl. az M T A T á r s a d a l m i - T ö r t é n e t i T u d o m á n y o k O s z t á l y á n a k K ö z l e m é n y e i I X . k ö t . 3 — 4. s z á m á b a n . )

Inventaire raisonnées des services périodiques de documentation de sciences social.

1951.

M a g y a r o r s z á g n e m szerepel.

L'éducation dans le monde. 1955.

A m a g y a r o k t a t á s ü g y i r e n d s z e r t is i s m e r t e t i .

Catalogue des sources de documentation juridique dans le monde. 2. ed. 1957.

A m a g y a r a n y a g ö s s z e á l l í t á s á b a n r é s z t v e t t az M T A Állam- és J o g t u d o - m á n y i I n t é z e t e .

Étude des bibliographies courantes des publications officielles nationales. 1958.

A t ö b b i s z o c i a l i s t a o r s z á g h o z h a s o n l ó a n , M a g y a r o r s z á g is m e g f e l e l ő e n szerepel a k i a d v á n y b a n .

Az M T A - n á l a t á r s a d a l m i - t ö r t é n e t i t u d o m á n y o k h o z t a r t o z ó , de az U N E S C O - n á l a „sciences s o c i a l e s " f o g a l o m k ö r é b e n e m t a r t o z ó d i s z c i p l i n á k k ö z ü l , }>1. a f ö l d r a j z t u d o m á n y k é t r e p r e z e n t a t í v n e m z e t k ö z i t á j é k o z t a t ó k i a d v á n y á n a k a Bibliograpliie Cartograpliique Internationale és a Bibliographie Géographique Internationale ( m i n d k e t t ő U N E S C O á l t a l támogatott k i a d v á n y ) m a g y a r v o n a t k o z á s a i sem kielégítőek.

I I I

A f e l m é r é s b ő l k i t ű n i k — a n é l k ü l is, hogy részletes s t a t i s z t i k á t kellene készíteni —, h o g y s z á m o s U N E S C O - k i a d v á n y b a n M a g y a r o r s z á g , a m a g y a r t á r s a d a l o m t u d o m á n y sem m e n n y i s é g i l e g (az a d a t o k , a t é t e l e k m e n n y i s é g e ) , sem m i n ő s é g i l e g ( f o r r á s é r t é k s z e m p o n t j á b ó l ) n i n c s megfelelően k é p v i s e l v e . T ö b b k i a d v á n y b a n e g y á l t a l á n n e m , v a g y c s a k n y u g a t i f o r r á s b ó l , v a g y alig t a l á l n i p o l i t i k a i l a g - t u d o m á n y o s a n f o r r á s é r t é k ű m a g y a r a d a t o k a t .

A l e g t ö b b e t i d é z e t t m a g y a r f o r r á s o k k ö z é t a r t o z i k a T á r s a d a l m i S z e m l e , S t a t i s z t i k a i Szemle, J o g t u d o m á n y i K ö z l ö n y . D e m é g a f o l y ó i r a t o k n á l is rosz- s z a b b a h e l y z e t a k ö n y v e k t e r é n és ez r é s z b e n o b j e k t í v a d o t t s á g is ( r e g i s z t r á l á s i p r o b l é m á k , f o k o z o t t n y e l v i n e h é z s é g e k ) .

A C u r r e n t Sociology m e g v i z s g á l t h á r o m s z á m á b a n s e m m i m a g y a r v o n a t k o z á s n e m t a l á l h a t ó , az I n t e r n a t i o n a l Social Science J o u r n a l s z i n t e t e l j e s e n n é l k ü l ö z i a m a g y a r v o n a t k o z á s o k a t , r i t k a k i v é t e l e k az o l y a n k i a d - v á n y o k , a m e l y e k ebből a s z e m p o n t b ó l k i e l é g í t ő n e k t e k i n t h e t ő k . I l y e n p é l d á u l az I n t e r n a t i o n a l B i b l i o g r a p h y of E c o n o m i c s 6. k ö t e t e (95 t é t e l M a g y a r - országról), a két n a g y jogi d o k u m e n t á c i ó s k i a d v á n y ; ezekhez h a z a i i n t é z - m é n y e k s z o l g á l t a t t a k a n y a g o t .

Az UNESCO társadalomtudományi kiadványainak elemzése magyar szempontból, mindent összevetve meglehetősen negatív képet mutat. A magyar társadalomtudomány sem mint forrás, Magyarország és a magyar társadalom- tudomány sem mint a tájékoztatás tárgya nem szerepel kielégítő módon. E b b ő l a m e g á l l a p í t á s b ó l k ö v e t k e z i k , h o g y e g y r é s z t t u d o m á n y o s „ h í r ü n k a v i l á g b a n "

n e m é r v é n y e s ü l a k í v á n a t o s m ó d o n az U N E S C O k i a d v á n y a i á l t a l , m á s r é s z t a m a g y a r t u d o m á n y a n e m eléggé h a t é k o n y U N E S C O k a p c s o l a t o k k ö v e t k e z t é - b e n n e m h a l l a t h a t j a h a n g j á t esetleg o l y a n k é r d é s e k b e n , a m e l y e k h e z v o l n a h o z z á t e n n i v a l ó j a . V a g y i s a n e m kielégítő t á j é k o z t a t á s k ö v e t k e z m é n y e k é n t n e m c s a k M a g y a r o r s z á g és a m a g y a r t á r s a d a l o m t u d o m á n y n e m é r v é n y e s ü l m e g f e l e l ő e n az U N E S C O k i a d v á n y a i b a n , h a n e m m á s o r s z á g o k k u t a t ó i s e m k a p h a t n a k h e l y e s k é p e t a m a g y a r t á r s a d a l o m t u d o m á n y r ó l , g y a k o r l a t i l a g : nem vehetik eléggé igénybe a magyar eredményeket. Mindez t e r m é s z e t e s e n n e m a b s z o l ú t é r t e l m é b e n f o g h a t ó fel, hiszen az U N E S C O és k i a d v á n y a i , j ó l l e h e t r e n d k í v ü l t e k i n t é l y e s e k , k o r á n t s e m e g y e d ü l i f ó r u m a i a t u d o m á n y o s g o n d o l a t és e r e d m é n y e k n e m z e t k ö z i c s e r é j é n e k .

N a g y b a n - e g é s z b e n a megfelelő v á l t o z t a t á s o k k a l az e l ő z ő k b e n e l m o n d o t - t a k é r v é n y e s e k a t ö b b i szocialista o r s z á g r a is. M a g y a r v o n a t k o z á s b a n m i n d e n - esetre f e l v e t ő d i k a g o n d o l a t , h o g y a m a g y a r t á r s a d a l o m t u d o m á n y n e m ki- elégítő szereplése az U N E S C O k i a d v á n y a i b a n m e n n y i b e n t u d h a t ó be k i z á r ó l a g az é r d e k e l t s z e r k e s z t ő s é g e k e l f o g u l t s á g á n a k , o b j e k t í v o k k é n t a n y e l v i nehézség- n e k és m e n n y i b e n v o l t t e l j e s m é r t é k b e n k i e l é g í t ő a k ü l f ö l d r e i r á n y u l ó h a z a i t u d o m á n y o s és k u l t u r á l i s p r o p a g a n d a m e g s z e r v e z é s e . Az illetékes m a g y a r s z e r v e k és i n t é z m é n y e k a m a g u k részéről b i z t o s í t o t t á k - e v a j o n s z e r v e z e t t e n az a n y a g s z o l g á l t a t á s t az U N E S C O k i a d v á n y a i h o z , r e n d s z e r e s e n f o g l a l k o z t a k - e ezekkel ?

Az a t é n y , h o g y n é h á n y e s e t b e n illetékes m a g y a r i n t é z m é n y e k a n y a g o t s z o l g á l t a t t a k az U N E S C O k i a d v á n y a i h o z (pl. M T A Á l l a m - és J o g t u d o m á n y i I n t é z e t e , M T A K ö z g a z d a s á g t u d o m á n y i I n t é z e t e ) és e z e k b e n M a g y a r o r s z á g , a m a g y a r t á r s a d a l o m t u d o m á n y m e g f e l e l ő e n s z e r e p e l t , a r r a u t a l , h o g y az eredményes együttműködés formái közül mindenekelőtt a szervezett hazai anyag- szolgáltatást kell biztosítani a megfelelő intézmények bevonása által.

A h a n g s ú l y m i n d az a n y a g s z o l g á l t a t á s , m i n d az U N E S C O a n y a g o k k a l v a l ó f o g l a l k o z á s t e k i n t e t é b e n a szervezettségen van, m e r t m á r k i a l a k u l t k a p c s o l a - t o k is m e g s z a k a d t a k , v a g y egyszeri a n y a g s z o l g á l t a t á s r a k o r l á t o z ó d t a k (MTA K ö z g a z d a s á g t u d o m á n y i I n t é z e t e , M T A Állam- és J o g t u d o m á n y i I n t é z e t e ) .

Az e d d i g e l m o n d o t t a k a l a p j á n m e g á l l a p í t h a t ó , h o g y a m a g y a r t á r s a d a l o m - t u d o m á n y U N E S C O - k a p c s o l a t a i n a k a l a k u l á s á b a n b i z o n y o s — egyelőre a l k a l o m - szerűen t a p a s z t a l h a t ó — ö r v e n d e t e s f e j l ő d é s m e l l e t t m é g t ö b b o l y a n n e m s z ü k s é g s z e r ű f o g y a t é k o s s á g is f e n n á l l , a m e l y n e k f e l s z á m o l á s a csak k ö z ö s erő- feszítéssel é r h e t ő el.

N e m t e k i n t h e t ő m e g n y u g t a t ó n a k s e m az U N E S C O , sem a m a g y a r t u d o - m á n y n e m z e t k ö z i k a p c s o l a t a i s z e m p o n t j á b ó l , h o g y az U N E S C O - k i a d v á n y a i - b a n n e m r i t k á n , n e m f o r r á s é r t é k ű t á j é k o z t a t á s o k s z e r e p e l n e k M a g y a r o r s z á g r ó l , liogy f o n t o s m a g y a r p u b l i k á c i ó k n e m s z e r e p e l n e k a v i l á g s z e r v e z e t t á j é k o z t a - t á s i - b i b l i o g r á f i a i k i a d v á n y a i b a n .

K í v á n a t o s , h o g y közös erőfeszítés e r e d m é n y e k é n t a m a g y a r t u d o m á n y o s élet k a p c s o l a t a i megfelelően a l a k u l j a n a k az U N E S C O - v a l , h o g y a m a g y a r t á r s a d a l o m t u d o m á n y e r e d m é n y e i az U N E S C O k i a d v á n y a i ú t j á n is h o z z á j á r u l - h a s s a n a k a b é k é s n e m z e t k ö z i e g y ü t t m ű k ö d é s h e z , h o g y a n e m z e t k ö z i t u d o m á - n y o s k ö z v é l e m é n y az U N E S C O k i a d v á n y a i k ö z v e t í t é s é v e l is reális k é p e t n y e r j e n a m a g y a r t á r s a d a l o m t u d o m á n y — és á l t a l á b a n t u d o m á n y u n k — e r e d m é n y e i r ő l . Az a l k o t ó , k e z d e m é n y e z ő e g y ü t t m ű k ö d é s t e r é n t e h á t m i n d k é t r é s z r ő l v a n m é g t e n n i v a l ó , és a m a g y a r t á r s a d a l o m t u d o m á n y i i n t é z m é n y e k az U N E S C O k i a d v á n y a i i r á n t i m e g b e c s ü l é s t ő l v e z e t t e t v e és e l i s m e r v e ezek p o z i t í v s z e r e p é t a n e m z e t k ö z i t u d o m á n y o s e g y ü t t m ű k ö d é s b e n , v á l l a l n i t u d j á k az e g y ü t t m ű k ö - d é s b ő l a r e á j u k h á r i d ó f e l a d a t o k a t .

PUBLICATIONS DE L'UNESCO*

G Y Ö R G Y RÓZSA I . I n t r o d u c t i o n

I I . E v a l u a t i o n e t a n a l y s e I I I . Conclusions

I I n t r o d u c t i o n

L ' U N E S C O , l ' O r g a n i s a t i o n d e s N a t i o n s U n i e s p o u r l ' E d u c a t i o n , la Science e t la C u l t u r e a u n rôle i m p o r t a n t d a n s l ' a p p l i c a t i o n du p r i n c i p e de la c o e x i s t e n c e p a c i f i q u e , d a n s l ' a p p r é c i a t i o n m u t u e l l e des v a l e u r s c u l t u r e l l e s de l ' O r i e n t et de l ' O c c i d e n t , l ' é c h a n g e i n t e r n a t i o n a l des c o n n a i s s a n c e s et d e s i n f o r m a t i o n s , le r e l è v e m e n t c u l t u r e l des p a y s s o u s - d é v e l o p p é s — p o u r n ' é n u - inérer q u e les t â c h e s les p l u s i m p o r t a n t e s de c e t t e o r g a n i s a t i o n i n t e r n a t i o n a l e .

E n v u e d ' a c c o m p l i r t o u t e s ces t â c h e s — et d ' a u t r e s e n c o r e — l ' U N E S C O dispose de divers m é t h o d e s , m o y e n s m a t é r i e l s , e t c . et f a i t p a r a î t r e u n g r a n d n o m b r e de p u b l i c a t i o n s .

L ' é l a b o r a t i o n de p r o g r a m m e s de d é v e l o p p e m e n t c u l t u r e l e t s c i e n t i f i q u e , l ' o r g a n i s a t i o n de c o n f é r e n c e s i n t e r n a t i o n a l e s , l ' a t t r i b u t i o n de b o u r s e s , la d é l é g a t i o n de spécialistes, le f i n a n c e m e n t de r e c h e r c h e s , l ' é d i t i o n (ou a i d e f i n a n c i è r e ) de p u b l i c a t i o n s s o n t t o u s des a c t i v i t é s et des m é t h o d e s e f f i c a c e s d u t r a v a i l de l ' U N E S C O .

Ce n ' e s t p a s s e u l e m e n t d i r e c t e m e n t , m a i s i n d i r e c t e m e n t aussi que les E t a t s m e m b r e s de l ' U N E S C O p e u v e n t b é n é f i c i e r d u r é s u l t a t de son t r a v a i l . Ainsi p a r ex. les p u b l i c a t i o n s de l ' U N E S C O s o n t des p r o p a g a t r i c e s i m p o r t a n t e s de la « r e n o m m é e m o n d i a l e » s c i e n t i f i q u e e t c u l t u r e l l e des d i v e r s p a y s — sur- t o u t les p u b l i c a t i o n s b i b l i o g r a p h i q u e s e t de c a r a c t è r e d ' i n f o r m a t i o n — b i e n q u ' e l l e s ne soient p a s les d é p o s i t a i r e s exclusifs de ces d o m a i n e s . I l s ' e n s u i t q u e l ' U N E S C O n ' e s t p a s u n e i n s t i t u t i o n de r e c h e r c h e , elle ne s ' e f f o r c e p a s — à j u s t e t i t r e — de p u b l i e r de n o u v e a u x r é s u l t a t s s c i e n t i f i q u e s q u i est l ' a f f a i r e des p é r i o d i q u e s e t séries, mais s ' a t t a c h e a v a n t t o u t à f o n c t i o n n e r c o m m e u n o r g a n i s m e c e n t r a l d ' i n f o r m a t i o n . Ici l ' a c t i v i t é d ' i n f o r m a t i o n p e u t ê t r e c o n ç u e d a n s u n sens bien large, y c o m p r i s la p u b l i c a t i o n des b i b l i o g r a p h i e s s c i e n t i f i q u e s , o u v r a g e s de r é f é r e n c e , r e n s e i g n e m e n t s c o u r a n t s sur la vie s c i e n t i f i q u e d u

* L'initiative de l ' e x a m e n du p r o b l è m e c o n t e n u dans le titre a é t é prise par la Section des Sciences Sociales et Historiques de 1' A c a d é m i e des Sciences de Hongrie et la Sous-commission scientifique de la Comtnision N a t i o n a l e Hongrois pour l ' U N E S C O . L'auteur s'est aussi servi de la d o c u m e n t a t i o n y relative des instituts de recherche faisant partie de la Section des Sciences Sociales et Historiques de l'Académie des Sciences de

Hongrie,

m o n d e e n t i e r , e t c . L e s p u b l i c a t i o n s d e l ' U N E S C O n ' o n t d o n c p a s la t â c h e de f a i r e p a r a î t r e des é t u d e s et des a r t i c l e s sur les disciplines diverses — elles p o u r r a i e n t sans d o u t e s ' e n a c q u i t t e r aussi — m a i s de d o n n e r des r e n s e i g n e m e n t s spécialisés de g r a n d e e n v e r g u r e s u r l a l i t t é r a t u r e s c i e n t i f i q u e du m o n d e e n t i e r , s u r les o r g a n i s a t i o n s , sur les i n s t i t u t i o n s de r e c h e r c h e s , etc.

T e n a n t c o m p t e de l ' i m p o r t a n c e d u rôle q u e l ' U N E S C O , de p l u s p r è s , les p u b l i c a t i o n s d e l ' U N E S C O j o u e n t d a n s le d o m a i n e de l ' i n f o r m a t i o n s c i e n t i f i - q u e , il est i n t é r e s s a n t au p o i n t de v u e de la science sociale hongroise — et a u p o i n t de v u e de l ' U N E S C O é g a l e m e n t — d ' e x a m i n e r le d é v e l o p p e m e n t d e s r e l a t i o n s , c ' e s t - à - d i r e le rôle j o u é p a r la sociologie h o n g r o i s e d a n s les p u b l i c a t i o n s d e l ' o r g a n i s a t i o n . U n t e l e x a m e n , u n e telle é v a l u a t i o n p e u t c o n t r i b u e r à r e n f o r c e r les r e l a t i o n s , à les a m é l i o r e r , à les r e n d r e p l u s e f f i c a c e s et à en t i r e r

es conclusions é v e n t u e l l e m e n t utiles p o u r l ' U N E S C O et p o u r les o r g a n i s a t i o n s h o n g r o i s e s c o m p é t e n t e s é g a l e m e n t .

Sous scienses sociales nous e n t e n d o n s ici les b r a n c h e s des sciences sociales f a i s a n t p a r t i e , d a n s l ' U N E S C O , de la n o t i o n de «sciences sociales».

La sphère d e l ' e x a m e n a é t é d o n c b o r n é e en p r e m i e r lieu a u x disciplines s u i v a n t e s (selon l a t e r m i n o l o g i e de l ' U N E S C O ) :

sciences s o c i a l e s en général sciences p o l i t i q u e s

sciences de d r o i t sciences é c o n o m i q u e s s t a t i s t i q u e

sciences s o c i o - c u l t u r e l l e s (sociologie, a n t h r o p o l o g i e , e t h n o g r a p h i e ) m a i s il t o u c h a a u s s i les sciences p h i l o s o p h i q u e s , p é d a g o g i q u e s , g é o g r a p h i q u e s , e t c . P a r c o n t r e , l a science h i s t o r i q u e d i s p o s a n t , i n d é p e n d a m m e n t de l ' U N E S C O , d ' o r g a n i s a t i o n s e t d e p u b l i c a t i o n s t r a d i t i o n n e l l e s , a é t é omise. La b i b l i o t h é - c o n o m i e et la b i b l i o g r a p h i e qui o n t é t é évaluées p a r I s t v á n G o m b o c z («Le t r a v a i l b i b l i o g r a p h i q u e de l ' U N E S C O » , B u d a p e s t , 1958, Conseil N a t i o n a l des B i b l i o t h è q u e s , p . 62.) s o n t é g a l e m e n t r e s t é e s d e h o r s de l ' e x a m e n .

La place q u e les disciplines e x a m i n é e s t i e n n e n t d a n s les p u b l i c a t i o n s d e l ' U N E S C O p e u t f o u r n i r u n e o c c a s i o n à t i r e r c e r t a i n e s conclusions généra- lisables c o n c e r n a n t l a science sociale h o n g r o i s e t o u t e e n t i è r e et, m ê m e a u delà d ' e l l e , — à b e a u c o u p d ' é g a r d s — s u r les r a p p o r t s de t o u t e la vie s c i e n t i f i q u e h o n g r o i s e avec l ' U N E S C O .

L ' e x a m e n é v a l u a e t a n a l y s a , à t r a v e r s les p u b l i c a t i o n s , les r e l a t i o n s e n t r e la science sociale hongroise e t l ' U N E S C O , sous un d o u b l e a s p e c t , c ' e s t - à - d i r e on e x a m i n a d ' u n e p a r t l a H o n g r i e c o m m e sujet des p u b l i c a t i o n s , d ' a u t r e p a r t la s c i e n c e sociale h o n g r o i s e c o m m e source des p u b l i c a t i o n s .

I I

Evaluation el analyse

P o u r l ' é v a l u a t i o n et l ' a n a l y s e , s a n s a v o i r la p r é t e n t i o n d ' ê t r e c o m p l e t , les s u i v a n t e s s o u r c e s c a r a c t é r i s t i q u e s o n t servi de b a s e :

a) Publications pérodiques

I n t e r n a t i o n a l Social Science J o u r n a l ( B u l l e t i n j u s q u ' à 1959) I m p a c t , Science et Société

R e p o r t s a n d P a p e r s in t h e Social Sciences C u r r e n t Sociology

I n t e r n a t i o n a l B i b l i o g r a p h y of E c o n o m i c s I n t e r n a t i o n a l B i b l i o g r a p h y of Sociology

I n t e r n a t i o n a l B i b l i o g r a p h y of P o l i t i c a l Science

I n t e r n a t i o n a l B i b l i o g r a p h y of Social a n d C u l t u r a l A n t r o p o l o g y I n t e r n a t i o n a l P o l i t i c a l Science A b s t r a c t s

b) Publications monographiques

I n t e r n a t i o n a l R e g i s t e r of C u r r e n t T e a m R e s e a r c h in t h e S o c i a l Sciences. 1955.

I n t e r n a t i o n a l R e p e r t o r y of Social Science D o c u m e n t a t i o n C e n t r e s . 1955.

T h è s e s de sciences sociales. 1952.

L i s t e m o n d i a l e des p é r i o d i q u e s spécialisés d a n s les sciences sociales. 1951.

L ' é d u c a t i o n d a n s le m o n d e . 1953.

C a t a l o g u e des sources de d o c u m e n t a t i o n j u r i d i q u e d a n s le m o n d e . 1957.

E t u d e s des b i b l i o g r a p h i e s c o u r a n t e s des p u b l i c a t i o n s officielles n a t i o n a l e s . 1958.

Les p u b l i c a t i o n s é n u m é r é e s ci-dessus ne r e p r é s e n t e n t p a s t o u t e s les p u b l i c a t i o n s i n t é r e s s a n t e s de l ' U N E S C O , elles n ' e n r e p r é s e n t e n t q u e les p l u s c a r a c t é r i s t i q u e s et les plus s y n t h é t i q u e s . L ' a n a l y s e des p u b l i c a t i o n s p é r i o d i - ques n e p r é t e n d p a s non plus d ' ê t r e c o m p l e t , c ' e s t - à - d i r e elle n ' e s t p a s b a s é e sur l ' e x a m e n d ' a n n é e s c o m p l è t e s ou de t o u t e s les a n n é e s e t t o u t e s les séries, mais sur les d o n n é e s généralisables de q u e l q u e s n u m é r o s , c ' e s t - à - d i r e tie q u e l q u e s v o l u m e s .

D a n s l ' i n t é r ê t de la n e t t e t é de l ' a p e r ç u , en plus des d o n n é e s h o n g r o i s e s , d a n s p l u s i e u r s cas, des d o n n é e s r e l a t i v e s a u x a u t r e s p a y s socialistes s o n t a u s s i utilisées en guise de c o m p a r a i s o n .

International Social Science Journal

Les « C h r o n i q u e s » de la r e v u e n e c o n t i n e n e n t g u è r e de f a i t s r e l a t i f s à la H o n g r i e , p a r m i les p a y s socialistes elles s ' o c c u p e n t s u r t o u t de la P o l o g n e . Ainsi, p a r ex., le N° 1 de l ' a n n é e 1959 d o n n e u n c o m p t e r e n d u d u s é m i n a i r e f r a n c o - p o l o n a i s sur les p r o b l è m e s d u s o n d a g e d ' o p i n i o n p u b l i q u e . Le N° 1 de l ' a n n é e 1958 p r é s e n t e u n c o m p t e r e n d u d é t a i l l é de la discussion s c i e n t i f i q u e a n g l o - p o l o n a i s e s u r les c o n s é q u e n c e s sociales de l ' i n d u s t r i a l i s a t i o n . D a n s la p a r t i e d ' é t u d e s ( t h é m a t i q u e ) , le N° 2 de 1957 p u b l i e , de sources p o l o n a i s e s , u n e série d ' a r t i c l e s s u r les « C h a n g e m e n t s s o c i a u x en Pologne». L a p a r t i e d ' é t u d e s d u N o 2 de 1959 s ' o c c u p e d e l ' e n s e i g n e m e n t des sciences sociales e n U . R . S . S . ( « T e a c h i n g of t h e social s c i e n c e s in t h e h i g h e r e d u c a t i o n a l e s t a b - l i s h m e n t s of t h e U . S . S . R . » ) .

Impact, Science et Société

La r e v u e ne c o n t i e n t guère de f a i t s a y a n t t r a i t à la H o n g r i e . Reports and Papers in the Social Sciences

La H o n g r i e ou les a u t r e s p a y s socialistes n ' y f i g u r e n t q u e d a n s u n e m e s u r e i n s i g n i f i a n t e .

Current Sociology. T r e n d R e p o r t a n d B i b l i o g r a p h y .

D a n s les N° 3 de 1957, N° 1 de 1958 e t Nu 2 de 1958 qui o n t é t é s o n d é s , l a H o n g r i e ne f i g u r e n i c o m m e source ni c o m m e s u j e t de r e n s e i g n e m e n t e t ceci s ' a p p l i q u e a u x a u t r e s p a y s socialistes é g a l e m e n t , e x c e p t i o n f a i t e a u Nu 2 de 1958 l e q u e l p u b l i e u n a r t i c l e e m p r u n t é a u N o w e D r o g i de P o l o g n e .

International Bibliography of Economies

J u s q u ' à p r é s e n t o n t p a r u les v o l u m e s 1 — 6 et ils t r a i t e n t la l i t t é r a t u r e é c o n o m i q u e i n t e r n a t i o n a l e de 1952 à 1958.

D a n s les v o l u m e s 1 — 5, la H o n g r i e e t l ' é c o n o m i e h o n g r o i s e ne f i g u r e n t q u ' i n s u f f i s a m m e n t . D a n s le v o l u m e 1 a u c u n e r u b r i q u e ne s ' o c c u p e d u b u d g e t de l ' E t a t h o n g r o i s e t , d a n s ce v o l u m e , a i n s i q u e d a n s les v o l u m e s s u i v a n t s , p a r m i les t i t r e s p e u n o m b r e u x s ' o c c u p a n t de la H o n g r i e , on p e u t t r o u v e r des t i t r e s é t r a n g e r s aussi qui n ' o n t p a s d e v a l e u r d o c u m e n t a i r e de p r e m i è r e i m p o r t a n c e . Ainsi, p a r e x . , le v o l u m e 2 d o n n e des r e n s e i g n e m e n t s s u r la H o n g r i e en 18 t i t r e s d o n t 10 de sources o c c i d e n t a l e s (en p r e m i e r lieu sur la b a s e des p u b l i c a t i o n s d u M i d - E u r o p e a n C e n t e r S t u d i e s , ele W a s h i n g t o n ) . Le v o l u m e 3 c o n t i e n t 24 t i t r e s a y a n t t r a i t á la H o n g r i e ( d o n t 5 de sources n o n - m a r x i s t e s ) , le v o l u m e 4 p u b l i e 56 t i t r e s sur la H o n g r i e , p o u r la p l u p a r t s u r la b a s e de m a t i è - r e s originales h o n g r o i s e s . Le v o l u m e 5 c o n t i e n t 28 t i t r e s r e l a t i f s à la H o n g r i e e t le v o l u m e 6 en c o n t i e n t 93.

La B i b l i o t h è q u e de l ' O f f i c e C e n t r a l de S t a t i s t i q u e et celle de l ' I n s t i t u t d e s Sciences E c o n o m i q u e s de l ' A c a d é m i e des Sciences de H o n g r i e f o u r n i r e n t

la m a t i è r e hongroise p o u r ce d e r n i e r v o l u m e ( d a n s l ' i n t r o d u c t i o n d u v o l u m e l ' é d i t e u r en aceuse r é c e p t i o n a v e c r e c o n n a i s s a n c e ) . E n c o m p a r a n t la quantité et la qualité des titres s''occupant de la Hongrie la différence positive de tous les volumes précédents, ou d'autres publications de /'UNESCO devient apparente.

Cela p e u t laisser croire q u e — a v e c d e s e f f o r t s communs, a v e c la c o o p é r a t i o n des i n s t i t u t i o n s s c i e n t i f i q u e s h o n g r o i s e s e t des r é d a c t i o n c o n f o r m e s de l ' U N E S C O

— des r é s u l t a t s p o s i t i f s p e u v e n t ê t r e o b t e n u s . I l est d ' a i l l e u r s c a r a c t é r i s t i q u e , d a n s le v o l u m e 6 de la b i b l i o g r a p h i e i n t e r n a t i o n a l e d ' é c o n o m i e de l ' U N E S C O , l ' U . R . S . S . f i g u r e a v e c 169 p u b l i c a t i o n s p é r i o d i q u e s , ce q u i p r o u v e q u e les o r g a n e s s o v i é t i q u e s c o m p é t e n t s a t t a c h e n t de l ' i m p o r t a n c e à t e n i r u n e p l a c e d a n s les p u b l i c a t i o n s de l ' U N E S C O ( d a n s la p r é f a c e d u v o l u m e la r é d a c t i o n a c c u s e r é c e p t i o n de la c o n t r i b u t i o n s o v i é t i q u e avec r e c o n n a i s s a n c e aussi).

Les p r i n c i p a l e s sources h o n g r o i s e s des v o l u m e s 1 — 5 s o n t : T á r s a d a l m i S z e m l e ( R e v u e Sociale), S t a t i s z t i k a i Szemle ( R e v u e de S t a t i s t i q u e ) e t J o g - t u d o m á n y i K ö z l ö n y ( R e v u e des Sciences de D r o i t ) . Le v o l u m e 6 t r a i t e 6 r e v u e s h o n g r o i s e s , à s a v o i r : J o g t u d o m á n y i K ö z l ö n y , K ö z g a z d a s á g i S z e m l e ( R e v u e d ' E c o n o m i e ) , K ü l k e r e s k e d e l e m ( C o m m e r c e E x t é r i e u r ) , P é n z ü g y és S z á m v i t e l ( F i n a n c e s et C o m p t a b i l i t é s ) , S t a t i s z t i k a i Szemle, T á r s a d a l m i S z e m l e . (A t i t r e de c o m p a r a i s o n , voici le n o m b r e des p é r i o d i q u e s c o n s u l t é s , des p a y s s o c i a l i s t e s : p é r i o d i q u e s s o v i é t i q u e s 169, t c h é c o s l o v a q u e s 5, r o u m a i n s 2, b u l g a r e 1, p o l o n a i s 28, R . D . A 7 et y o u g o s l a v e s 15.) E n p l u s des p é r i o d i q u e s , ce d e r n i e r n u m é r o de la série b i b l i o g r a p h i q u e c o m p r e n d aussi les d o n n é e s de t o u t e s p u b l i c a t i o n s h o n g r o i s e s i m p o r t a n t e s d ' é c o n o m i e e t de s t a t i s t i q u e s p a r u e s en 1957. B i e n e n t e n d u , les 95 t i t r e s , à e u x seuls, ne r e p r é s e n t e n t p o i n t la l i t t é r a t u r e de l ' é c ó n o . m i e h o n g r o i s e , car ce n u m é r o ne c o n t i e n t q u e les p u b l i c a t i o n s e t les a r t i c l e s , q u i s ' o c c u p e n t de la H o n g r i e e t il n e c o n t i e n t p a s d ' a r t i c l e s t h é o r i q u e o u d ' a n a l y s e t r a i t a n t l ' é c o n o m i e c a p i t a l i s t e , écrits p a r des a u t e u r s h o n g r o i s , ou des é t u d e s hongroises d ' i n t é r ê t g é n é r a l qui ne s ' a t t a c h e n t p a s à l ' é c o n o m i e h o n g r o i s e .

O n p e u t dire q u e le volume 6. de cette série bibliographique est, au fond, la première parmi les bibliographies sociologiques de V UNESCO qui s'occupe convenablement de la Hongrie et donne une vue d'ensemble sur la littérature économique et statistique hongroise.

International Bibliography of Sociology, Vol. 6.

L a r e v u e c o n s u l t e la m a t i è r e de t r o i s p é r i o d i q u e s h o n g r o i s , à s a v o i r : J o g t u d o m á n y i K ö z l ö n y , S t a t i s z t i k a i S z e m l e , T á r s a d a l m i Szemle. E n c o m p a r a i - son voici q u e l q u e s c h i f f r e s sur les r e v u e s d ' a u t r e s p a y s s o c i a l i s t e s : U . R . S . S . 26, T c h é c o s l o v a q u i e 5. P o l o g n e 6, R o u m a n i e 1, R . D . A . 1, e t Y o u g o s l a v i e 11.

International Bibliography of Political Science, Vol. 6.

R e v u e s h o n g r o i s e s c o n s u l t é e s : J o g t u d o m á n y i K ö z l ö n y , K ö z g a z d a s á g i S z e m l e , S t a t i s z t i k a i Szemle, T á r s a d a l m i S z e m l e .

International Bibliography of Social and Cultural Anthropology, Vol. 1., Vol. 2.

L a r e v u e E t h n o g r a p h i a n ' e s t t r a i t é e q u e p a r le v o l u m e 1. P a r m i les 17 é t u d e s du N é p r a j z i É r t e s í t ő ( B u l l e t i n d ' E t h n o g r a p h i e ) de l ' a n n é e 1956, elle n e d o n n e des r e n s e i g n e m e n t s q u e s u r 7, e t ce n ' e s t p a s de la sélection la p l u s c o m p é t e n t e . L a c o n s u l t a t i o n d e s « A c t a » de l ' A c a d e m i e des Sciences d e H o n g r i e est i n s u f f i s a n t e , t a n d i s q u e l ' i n f o r m a t i o n s u r les livres est d o n n é e p a r i m p r o v i s a t i o n . A i n s i , p a r ex., la S t u d i a M e m o r i a e B e l a e B a r t o k S a c r a , Béla G u n d a : « N é p r a j z i G y ű j t ő ú t o n » ( U n v o y a g e de r e c h e r c h e s e t h n o g r a p h i q u e s ) , c t c . o n t été omis.

International Political Science Abstracts. 1957, Vol. 7. N° 4.

Il ne consulte p a s de r e v u e h o n g r o i s e , p a r c o n t r e , s u r la b a s e de sources o c c i d e n t a l e s , il é n u m è r e p l u s i e u r s t i t r e s a y a n t t r a i t à la H o n g r i e .

International Register of Current Team Research in the Social Sciences, 1950 — 1952. 1953.

D a n s c e t t e p u b l i c a t i o n , on t r o u v e r e l a t i v e m e n t p e u de p a y s e u r o p é e n s et p a r m i les p a y s s o c i a l i s t e s ne f i g u r e q u e la Y o u g o s l a v i e . L ' o u v r a g e a é t é r é d i g é sur la b a s e de q u e s t i o n n a i r e s e t , selon la p r é f a c e , les p a y s socialistes n ' a v a i e n t p a s r é p o n d u , ou bien ils a v a i e n t e n v o y é des r é p o n s e s n é g a t i v e s a u x q u e s t i o n n a i r e s .

International Repertory of Social Science Documentation Centres. 1952.

16 p a y s f i g u r e n t d a n s cet o u v r a g e de r é f é r e n c e , m a i s p a s u n seul p a y s s o c i a l i s t e .

Thèses de sciences sociales — Catalogue analitique international de thèses ineditées de doctorat, 1940—1950. 1952.

L a H o n g r i e n e f i g u r e p a s c o m m e s o u r c e d a n s la b i b l i o g r a p h i e des t h è s e s sociologiques i n é d i t é e s d e d o c t o r a t (30 E t a t s m e m b e r e s de l ' U N E S C O o n t é t é priés de d o n n e r d e s r e n s e i g n e m e n t s ) , p a r m i les p a y s socialistes on n ' y t r o u v e que la T c h é c o s l o v a q u i e c o m m e s o u r c e . P a r ailleurs, c'est u n e t h è s e p r é s e n t é e à l ' U n i v e r s i t é de Graz e t u n e a u t r e à l ' U n i v e r s i t é de P a r i s q u i s ' o c c u - p e n t de la H o n g r i e .

Liste mondiale de périodiques spécialisés dans les sciences sociales, 2e éd. 1957.

Elle r é s u m e u n millier de p é r i o d i q u e s de sciences sociales, la H o n g r i e n ' y c o n t r i b u e q u e p a r les p é r i o d i q u e s s u i v a n t s : A c t a E t h n o g r a p h i c a , J o g - d u d o m á n y i K ö z l ö n y , K ö z g a z d a s á g i S z e m l e , M a g y a r - S z o v j e t K ö z g a z d a s á g i S z e m l e ( R e v u e d ' E c o n o m i e H u n g a r o - S o v i é t i q u e ) , S t a t i s z t i k a i Szemle, T á r s a - t a l m i Szemle, L e v o l u m e r e f l è t e l ' é t a t de l ' a n n é e 1955. C e p e n d a n t à c e t t e é p o q u e , la M a g y a r — S z o v j e t K ö z g a z d a s á g i S z e m l e n ' a v a i t p l u s p a r u d e p u i s u n

a n , en m ê m e t e m p s , p a r ex. la P é n z i i g y i S z e m l e ( R e v u e (les F i n a n c e s ) n ' y f i g u r e p a s . D u r e s t e , les c r i t è r e s de la s é l e c t i o n ne s o n t p a s clairs n o n p l u s , car p a r ex., sous le t i t r e de l ' U . R . S . S . on f a i t f i g u r e r le p é r i o d i q u e de c o m m e r c e e x t é r i e u r « V n e s i a y a T o r g o v l y a » , sous celui de la T c h é c o s l o v a q u i e le « Z â l i r a n i c n y O b c h o d » , c e p e n d a n t sous le t i t r e de la R . D . A . le « A u s s e n h a n d e l » m a n q u e . O n y t r o u v e r « E i n h e i t » , m a i s de la F r a n c e les C a h i e r s d u C o m m u n i s m e f o n t d é f a u t . N o u s p o u r r i o n s encore m o n t r e r u n g r a n d n o m b r e d ' i n c o n s é q u e n c e s p a r e i l l e s . ( P o u r u n c o m p t e r e n d u d é t a i l l é , voir le B u l l e t i n de la Section des Sciences Sociales e t H i s t o r i q u e s de l ' A c a d é m i e d e s Sciences de H o n g r i e , V o l . I X . N° 3 - 4 ) .

Inventaire raisonné des services périodiques de documentation des Sciences sociales. 1951.

L a H o n g r i e n ' y f i g u r e p a s . L'éducation dans le monde. 1955.

Le p é r i o d i q u e r e n d c o m p t e sur le s y s t è m e h o n g r o i s d ' é d u c a t i o n a u s s i . Catalogue des sources de documentation juridique dans le monde, 2° ed. 1957.

L ' I n s t i t u t des Sciences P o l i t i q u e s e t d e D r o i t de l ' A c a d é m i e des Scien- ces de H o n g r i e c o n t r i b u a à la r é d a c t i o n de la m a t i è r e avec u n r é s u l t a t s a t i s f a i s a n t .

Etude des bibliographies courantes des publications officielles Nationales. 1958.

P a r e i l l e m e n t a u x a u t r e s p a y s socialistes, la H o n g r i e f i g u r e p e r t i n e m m e n t aussi d a n s la p u b l i c a t i o n .

P a r m i les disciplines a p p a r t e n a n t a u x sciences sociales à l ' A c a d é m i e des Sciences de H o n g r i e , m a i s ne r e n t r a n t pas d a n s la n o t i o n des «sciences sociales»

à l ' U N E S C O , p a r ex., la c a r t o g r a p h i e ou la g é o g r a p h i e , les r a p p o r t s h o n g r o i s d a n s les d e u x p u b l i c a t i o n s r e p r é s e n t a t i v e s i n t e r n a t i o n a l e s de r é f é r e n c e : la Bibliographie Cartographique Internationale e t la Bibliographie Géographique Internationale ( t o u t e s les d e u x s u b v e n t i o n n é e s p a r l ' U N E S C O ) s o n t i n s u f f i - s a n t s .

I I I Conclusions

D e c e t t e é v a l u a t i o n il r e s s o r t — m ê m e s a n s u n e s t a t i s t i q u e d é t a i l l é e

— q u e d a n s de n o m b r e u s e s p u b l i c a t i o n s de l ' U N E S C O , la H o n g r i e , la science sociale h o n g r o i s e n ' e s t d û m e n t r e p r é s e n t é e ni q u a n t i t a t i v e m e n t ( q u a n t i t é d e d o n n é e s , des titres), ni q u a l i t a t i v e m e n t (du p o i n t de v u e de v a l e u r d o c u m e n t - aire.) D a n s de n o m b r e u s e s p u b l i c a t i o n s , on ne t r o u v e q u ' à peine ou p a s d u t o u t de d o n n é e s hongroises de v a l e u r d o c u m e n t a i r e d u p o i n t de v u e p o l i t i q u e et s c i e n t i f i q u e , si ce n ' e s t de sources o c c i d e n t a l e s .

2

T o u t e f o i s d a n s le d o m a i n e des l i v r e s , la s i t u a t i o n est encore p i r e q u e d a n s celui des p é r i o d i q u e s , mais cela p e u t ê t r e a t t r i b u t é en p a r t i e a u x f a i t s o b j e c t i f s ( p r o b l è m e s d ' e n r e g i s t r e m e n t , d i f f i c u l t é s a c c r u e s de l a n g u e ) .

D a n s les t r o i s n u m é r o s e x a m i n é s de la C u r r e n t Sociology, n o u s n ' a v o n s t r o u v é a u c u n f a i t q u i se s e r a i t r a p p o r t é à la H o n g r i e , l ' I n t e r n a t i o n a l Social Science J o u r n a l m a n q u e p r e s q u e e n t i è r e m e n t de r a p p o r t s h o n g r o i s . L e s p u b l i - c a t i o n s d a n s l e s q u e l l e s les c o n t r i b u t i o n s h o n g r o i s e s p o u r r a i e n t ê t r e c o n s i d é r é e s c o m m e s u f f i s a n t e s sont r a r e s . T e l s s o n t p a r e x . , le v o l u m e 6 de l ' I n t e r n a t i o n a l B i b l i o g r a p h y of E c o n o m i e s (95 t i t r e s s u r la Hongrie) e t les d e u x g r a n d e s p u b l i c a t i o n s d o c u m e n t a i r e s de d r o i t a u x q u e l l e s des i n s t i t u t i o n s h o n g r o i s e s o n t aussi f o u r n i de la m a t i è r e .

Somme toute, au point de vue hongrois, l'analyse des publications sociologi- ques de V Unesco montre un aspect bien négatif. La science sociale hongroise comme source, la Hongrie et la science sociale hongroise comme sujet de l'information ne figurent pas d'une façon suffisante. II s ' e n s u i t de c e t t e c o n s t a t a t i o n q u e , d ' u n e

p a r t , n o t r e » r e n o m m é e m o n d i a l e « s c i e n t i f i q u e ne se f a i t p a s d û m e n t v a l o i r p a r les p u b l i c a t i o n s de l ' U N E S C O , d ' a u t r e p a r t , p a r s u i t e des r e l a t i o n s a v e c l ' U N E S C O q u i n e s o n t p a s s u f f i s a m m e n t e f f i c a c e s , la science h o n g r o i s e n ' e s t p a s à m ê m e d e se faire e n t e n d r e d a n s les q u e s t i o n s a u q u e l l e s elle p o u r r a i t p r o b a b l e m e n t a j o u t e r q u e l q u e chose. Cela v e u t dire q u e , c o m m e c o n s é q u e n c e de l ' i n f o r m a t i o n i n s u f f i s a n t e , n o n s e u l e m e n t l a H o n g r i e e t la science sociale h o n g r o i s e n e se f o n t d û m e n t v a l o i r d a n s les p u b l i c a t i o n s de l ' U N E S C O , m a i s les c h e r c h e u r s des a u t r e s p a y s ne p e u v e n t p a s avoir u n e idée c o r r e c t e s u r la science sociale h o n g r o i s e n o n p l u s , p r a t i q u e m e n t : ils ne peuvent pas faire suf- fisamment emploi des résultats hongrois. T o u t ceci n e p e u t é v i d e m m e n t p a s ê t r e conçu d a n s le sens absolu, c a r l ' U N E S C O et ses p u b l i c a t i o n s — b i e n q u ' e l - les soient e x t r ê m e m e n t en v u e — n e s o n t p o i n t les seuls m o y e n s d ' i n f o r m a t i o n s u r le p l a n i n t e r n a t i o n a l de la p e n s é e e t des r é s u l t a t s s c i e n t i f i q u e s .

S o m m e t o u t e , ce qui v i e n t d ' ê t r e d i t s ' a p p l i q u e a u x a u t r e s p a y s socialis- t e s aussi. Sous les r a p p o r t s h o n g r o i s , la q u e s t i o n se pose en t o u t cas, en q u o i la place i n s u f f i s a n t e que t i e n t la science sociale hongroise d a n s les p u b l i c a t i o n s d e l ' U N E S C O p e u t - e l l e u n i q u e m e n t ê t r e a t t r i b u é e a u x p r é j u g é s des r é d a c t i o n s c o m p é t e n t e s , a u x d i f f i c u l t é s de l a n g u e , c o m m e cause o b j e c t i v e e t en q u o i les i n f o r m a t i o n s e t c o n t r i b u t i o n s s c i e n t i f i q u e s e t culturelles h o n g r o i s e s dirigées v e r s l ' é t r a n g e r ont-elles été s u f f i s a n t e s ? Les i n s t i t u t i o n s et les o r g a n e s h o n g r o i s c o m p é t e n t s o n t - i l s assuré, de l e u r p a r t , le service organisé des r e n s e i g n e m e n t s à l ' i n t e n t i o n d e s p u b l i c a t i o n s de l ' U N E S C O , e t s'en sont-ils r é g u l i è r e m e n t o c c u p é s ?

La f a i t , q u e , d a n s q u e l q u e s cas, les i n s t i t u t i o n h o n g r o i s e s c o m p é t e n t e s o n t f o u r n i de l a m a t i è r e a u x p u b l i c a t i o n s de l ' U N E S C O ( p a r ex., l ' I n s t i t u t

d e s Sciences P o l i t i q u e s et de D r o i t d e l ' A c a d é m i e des Sciences de H o n g r i e , l ' I n s t i t u t des Sciences E c o n o m i q u e s de l ' A c a d é m i e des Sciences de H o n g r i e e t , a u d o m a i n e des a c t i v i t é s culturelles, les g r a n d e s b i b l i o t h è q u e s hongroises) e t q u e , d a n s ces p u b l i c a t i o n s , la H o n g r i e , la science sociale h o n g r o i s e t i e n t u n e p l a c e a d é q u a t e , p o r t e a s u p p o s e r q u e , parmi les formes de la coopération efficace, il faut assurer avant tout le service hongrois d'information avec le con-

cours des institutions pertinentes.

E n ce q u i c o n c e r n e le service d ' i n f o r m a t i o n e t la p r é o c c u p a t i o n des m a t i è r e s de l ' U N E S C O , l ' a c c e n t est mis s u r la c o o p é r a t i o n c o n s t a n t e e t b i e n o r g a n i s é e , p a r c e q u ' i l est a r r i v é q u e des r e l a t i o n s qui a v a i e n t d é j à é t é é t a b l i e s se s o n t i n t e r r o m p u e s ou bien elles o n t é t é occasionnelles ( I n s t i t u t des Sciences E c o n o m i q u e s de l ' A c a d é m i e des Sciences de H o n g r i e , I n s t i t u t des Sciences P o l i t i q u e s e t de D r o i t de l ' A c a d é m i e des Sciences de H o n g r i e ) .

S u r la b a s e de ce qui v i e n t d ' ê t r e d i t , 011 p e u t c o n s t a t e r q u e , d a n s le d é v e l o p p e m e n t des r e l a t i o n s de la science sociale hongroise a v e c l ' U N E S C O , m a l g r é u n c e r t a i n p r o g r è s e n c o u r a g e a n t , il y a encore des i n s u f f i s a n c e s p a s j u s t i f i é e s qui p o u r r a i e n t ê t r e liquidées p a r des e f f o r t s c o m m u n s .

O n ne p e u t p a s considérer c o m m e r a s s u r a n t ni d u p o i n t d u v u e de l ' U N E S - CO, ni de celui des r e l a t i o n s i n t e r n a t i o n a l e s de la science h o n g r o i s e q u e , n o n r a r e m e n t , des i n f o r m a t i o n s n ' a y a n t p a s de v a l e u r d o c u m e n t a i r e p a r a i s s e n t s u r la H o n g r i e d a n s les p u b l i c a t i o n s de l ' U N E S C O e t q u e des p u b l i c a t i o n s h o n g r o i s e s i m p o r t a n t e s ne f i g u r e n t p a s d a n s les p u b l i c a t i o n s de r é f é r e n c e b i b l i o g r a p h i q u e de l ' o r g a n i s a t i o n m o n d i a l e .

II est d é s i r a b l e q u e , c o m m e r é s u l t a t des e f f o r t s c o m m u n s , les r e l a t i o n s de la v i e s c i e n t i f i q u e hongroise a v e c l ' U N E S C O se d é v e l o p p e n t d û m e n t , q u ' à l ' a i d e des p u b l i c a t i o n s de l ' U N E S C O , les r é s u l t a t s de la science sociale h o n g r o i s e p u i s s e n t aussi c o n t r i b u e r à la c o o p é r a t i o n p a c i f i q u e i n t e r n a t i o n a l e , q u e , p a r l ' i n t e r m é d i a i r e des p u b l i c a t i o n s de l ' U N E S C O , l ' o p i n i o n p u b l i q u e s c i e n t i f i q u e puisse o b t e n i r u n e idée réelle s u r les r é s u l t a t s de la science sociale h o n g r o i s e e t sur n o t r e science en g é n é r a l .

E n ce q u i c o n c e r n e l ' i n i t i a t i v e de la c o o p é r a t i o n c r é a t r i c e , il r e s t e d o n c b e a u c o u p à faire de la p a r t de t o u t e s les d e u x p a r t i e s et les i n s t i t u t i o n s h o n g r o i - ses de sociologie q u i , a p p r é c i a n t la v a l e u r des p u b l i c a t i o n s de l ' U N E S C O e t r e c o n n a i s s a n t l e u r rôle positif d a n s la c o o p é r a t i o n s c i e n t i f i q u e i n t e r n a c i o n a l c , s o n t en m e s u r e d ' a s s u m e r les t â c h e s q u i l e u r i n c o m b e n t de c e t t e c o o p é r a t i o n ,

K I A D V Á N Y A I

1. Hnraszthy Gyula: A 130 éves Akadémiai Könyvtár. Bp. 1956.

2. Berlász J e n ő — S z a k m á r y n é N é m e t h Mária: A Magyar Tudományos Akadémia Könyvtárának múltja és jelene. Bp. 1956.

3. Csapotli Csaba: A legrégibb magyar könyvtár belső rendje. Bp. 1937.

4. Berlász Jenő: Az Akadémiai Könyvtár Kézirattárának átalakulása. Bp. 1957.

5. Haraszthy Gyula: Az Országos Könyvtárügyi Tanács és a magyar könyvtárügy időszerű kérdései. Bp. 1958.

6. Gergely P á l : Arany János és az Akadémia. B p . 1958.

7. Endre Muravek: Die neuen ungarischen Bibliotheksnormen. W i e n 1957.

8. Szakmáryné Németli Mária: Az Akadémiai Könyvtár, mint a Magyar Tudo- mányos Akadémia célkitűzéseinek könyvtári támogatója. B p . 1958.

9. Gergely P á l : Az Akadémia levéltára a Magyar Tudományos Akadémia Könyvtárának kézirattárában. Bp. 1958.

10. Csapodi Csaba: Könyvkonzerválás és restaurálás a Magyar Tudományos Akadémia Könyvtárában. B p . 1958.

11. Moravek Endre: Kiadványtípusok a katalogizálás szempontjából. Bp. 1958.

12. Szakmáryné Németh Mária: A központi folyóiratcímjegyzék kérdései Bp. 1959.

13. Csaba Csapodi: Vavenir des périodiques scientifiques. La I l a y e 1958.

14. F. Csanak Dóra: Az Akadémiai Könyvtár története a szabadságharcig, Bp 1959 15. Moravek Endre—Weger Imre: Magyar könyvészeti kifejezések kis orosz

szótára. B p . 1959.

16. Csaba Csapodi: Der geographische Begriff im Katalogsytem der Bibliolhek.

Wien 1959.

17. Csapodi Csaba: A proveniencia elve a könyvtárban. Bp. 1959.

18. Rásonyi László: Stein Aurél és hagyatéka. B p . 1960.

19. Sáfrán Györgyi: Arany János és Rozvqny Erzsébet. Bp. 1960.

20. Rózsa György: A magyar társadalomtudományok az UNESCO kiadványai- ban. — Les scicnces s o c i a l e s hongroises d a n s les p u b l i c a t i o n s dc i'Unesco.

Bp. 1960.