Újabb fejlemények az UBC terén megtekintése

ÚJABB FEJLEMÉNYEK AZ UBC TERÉN Dáczer Éva

Országos Műszaki Könyvtár ís Doíumentációs Központ

Az UBC / U n i v e r s a l B i b l i o g r a p M c a l C o n t r o l - Egyetemes B i b l i o g r á ­ f i a i S z á m b a v é t e l / ItfLA körökben l é t r e j ö t t és az UNESCO á l t a l e l f o g a ­ d o t t nagyszabású c é l k i t ű z é s a b i b l i o g r á f i a i t á j é k o z t a t á s v i l á g m é r e t ű r e n d s z e r é n e k m e g v a l ó s í t á s á r a . C é l j a , hogy minden o r s z á g alapvető1 b i b ­ l i o g r á f i a i a d a t a i egyetemesen és g y o r s a n h o z z á f é r h e t ő e k l e g y e n e k nem­

z e t k ö z i l e g e l f o g a d h a t ó formában. E k o n c e p c i ó a n e m z e t i b i b l i o g r á f i a i a d a t s z o l g á l t a t ó egységek o l y a n h á l ó z a t á t t é t e l e z i f e l , amelyben m i n d ­ e g y i k f e l ö l e l i s a j á t k i a d á s i és k ö n y v t á r i t e v é k e n y s é g é t , ée nemzetkö­

z i s z i n t e n i n t e g r á l j a a t e l j e s r e n d s z e r b e .

Miért v a n s z ü k s é g UBC-re? V a l a m i k o r a k ö n y v t á r a k s z e r e p é t és a k ö n y v t á r o s o k h i v a t á s á t s t a t i k u s n a k t e k i n t e t t é k . A könyvtárak k ö n y v ­ gyűjtemények, a k ö n y v t á r o s o k p e d i g a gyűjtemények ő r z ő i v o l t a k . Ez a s z e m l é l e t azonban m e g v á l t o z o t t , és a könyvtárakat ma a n e m z e t i f e j l ő ­ dés hatékony e r e j é n e k t a r t j á k , amely nagy mértékben e l ő s e g í t i az o k ­ t a t á s e l ő r e h a l a d á s á t , a k u l t ú r a k i t e l j e s e d é s é t , a tudományos, t e c h n i ­ k a i és g a z d a s á g i f e j l ő d é s t . A k ö n y v t á r i gyűjtemények már nem t e k i n t ­ hetők s z e n t l é t e s í t m é n y e k n e k . A könyvtarakat működésbe k e l l h o z n i , a gyűjteményeket h a s z n á l n i k e l l , hogy a k ö z ö s s é g e t és a n e m z e t i é r d e ­ k e t s z o l g á l j a . Hasonlóan, a k ö n y v t a r o s f u n k c i ó j a és f e l e l ő s s é g e i s k i s z é l e s e d e t t , a megőrző f e l a d a t o n t u l , a t á j é k o z t a t á s i f o r r á s o k s z e r v e z ő j é v é v á l t , hogy a f e l h a s z n á l ó k a t e l l á s s a a s z ü k s é g e s és k í ­ vánt i n f o r m á c i ó v a l . Ez u t ó b b i g y o r s és hatékony megoldásához a k ö n y v ­ t á r o s n a k t u d n i a k e l l ; m i t , h o l , m i l y e n formában p u b l i k á l t a k , és h o ­ gyan l e h e t a k i v á n t I n f o r m á c i ó h o z - f ü g g e t l e n ü l a m e g j e l e n é s i f o r m á ­ t ó l - h o z z á j u t n i .

Az i r o d a l o m b i b l i o g r á f i a i e l l e n ő r z é s é n e k e l ő m o z d í t á s á b a n k i m a ­ g a s l ó e z e r e p e t j á t s z i k az UNESCO, h i s z e n már a z 1947-ben m e g f o g a l m a ­ z o t t f e l a d a t o k k ö z ö t t f o n t o s programként s z e r e p e l t a n e m z e t i b i b l i o ­ g r á f i á k f e j l e s z t é s e .

A másik nemzetközi s z e r v e z e t az I F L A , amely k ö z e l 20 éven k e ­ r e s z t ü l f o g l a l k o z o t t b i z o t t s á g a i n a k ée s z e k c i ó i n a k számos j a v a s l a t á ­ ban a b i b l i o g r á f i a i s z á m b a v é t e l e s z m é j é v e l t ö b b - k e v e s e b b eredmény­

n y e l . Az u t ó b b i évek s o r á n azonban u j e t é r e n a U n i v e r s a l B i b l i o j j r a - p h i c C o n t r o l e l n e v e z é s t u d a t o s alkalmazása a n e m z e t k ö z i b i b l i o g r á f i a i

DÍC2ER É.i UBC

s z á m b a v é t e l l e l k a p c s o l a t o s t e r v e z e t e k e g é s z p r o g r a m j á r a , v a l a m i n t e t ö r e k v é s j e l ö l é s e a már n e m z e t k ö z i l e g i s i s m e r t acronymmel, az "UBC"- v e i . A következű döntő l é p é s G r e n o b l e , a h o l az IFLA éves k o n g r e s s z u ­ sának v e z e t ő témája az UBC l e t t , és i t t meg i s fogalmazták az UBC- v e l k a p c s o l a t o s követelményeket n e m z e t i és nemzetközi s z i n t e n .

1 9 7 4 e l e j é n az IFLA V é g r e h a j t ó B i z o t t s á g a ugy d ö n t ö t t , hogy az UNESCO s z e r v e z é s é b e n , 1974• szeptember 2 3 - 2 7 . k ö z ö t t , P á r i z s b a n t a r ­ t o t t k o r x á n v ^ ö z i k o n f e r e n c i á n , a n e l v n e k témája az o r s z á g o s dokumentá­

c i ó s , k ö n y v t á r i és a r c h i v á l i s i n f r a s t r u k t ú r a t e r v e z é s e , az UBC p r o g ­ r a m j á v a l v e s z r é s z t . Az UBC e l g o n d o l á s á b a n , c é l k i t ű z é s é b e n u g y a n i s számos vonatkozásban k a p c s o l ó d i k a k o n f e r e n c i a t á r g y k ö r é h e z . Ma már e g y e t l e n n e m z e t i k ö n y v t á r i archívumot vagy dokumentációs r e n d s z e r t sem l e h e t e l s z i g e t e l t e n t e r v e z n i . A t á j é k o z t a t á s i r e n d s z e r e k t e r v e z é ­ s é n é l minden országnak t e k i n t e t t e l k e l l l e n n i e a r r a , hogy m i t k a p h a t a v i l á g t ö b b i r é s z é t ő l , és maga m i t t u d n y ú j t a n i .

Az IFLA m e g b í z á s á b ó l AKDilRSOtt, D o r o t h y k é s z í t e t t a k o n f e r e n c i á ­ r a tanulmányt / l / . A s z e r z ő az IFLA k a t a l o g i z á l á s i b i z o t t s á g á n a k t i t ­ k á r a , és miután az UBC g o n d o l a t a az IFLA e k ö r e i b e n s z ü l e t e t t , j ó i s ­ merője e p r o g r a m n a k . A raü a l a p o s a n és s z é l e s körben t a g l a l j a az UBC e l ő z m é n y é t , c é l k i t ű z é s é t , k a p c s o l a t á t más, h a s o n l ó r e n d s z e r e k k e l , m e g ­ v a l ó s í t á s á n a k l e h e t ő s é g e i t , s z ü k s é g l e t é t . A m e g v a l ó s í t á s h o z f e l á l l í t ­ j a a követelményeket o r s z á g o s és nemzetközi s z i n t e n :

Országosan b i z t o s í t a n i k e l l az e s z k ö z ö k e t minden u j kiadvány b i b l i o g r á f i a i f e l j e g y z é s é r e a megjelenés p i l l a n a t á b a n , éB a b i b l i o ­ g r á f i a i f e l j e g y z é s é r t f e l e l ő s o r s z á g o s b i b l i o g r á f i a i Intézményt k e l l l é t e s í t e n i .

Nemzetközi s i k o n az o r s z á g o s b i b l i o g r á f i a i s z e r v e z e t e k i n t e g r á ­ l á s a a f e l a d a t .

A p á r i z s i k o n f e r e n c i á n az IFLA j a v a s o l t a , hogy ne csak a k ö n y v ­ tárügy f e j l e s z t é s é b e n i l l e t é k e s nem-kormányközi s z e r v e z e t e k , hanem a n e m z e t i könyvtárak és dokumentációs r e n d s z e r e k t e r v e z é s é b e n , l é t e s í ­ t é s é b e n f e l e l ő s kormányzati s z e r v e k és egyéb nem-kormányközi i n t é z m é ­ n y e k , v a l a m i n t az UKESCO i s vegyen r é s z t az UBC-program m e g v a l ó s í t á ­ s á b a n . A k ö r ü l m é n y e k t ő l függően t e r m é s z e t e s e n az e g y i k országban k o r ­ mányzati s z i n t ű , a másikban k ö n y v t á r e g y e s ü l e t i s t b , közreműködést k i ­ v a n a t e n n i v a l ó k j e l l e g e .

Az 1 9 7 4 . év egyéb j e l e n t ő s f e j l e m é n y e k e t i s h o z o t t az UBC ü g y é ­ b e n . Elsőnek e m l í t e n d ő : az UBC O f f i c e /UBC H i v a t a l / l é t e s í t é s e a B r i t i s h L i b r a r y H e f e r e n c e D i v i s i o n k e r e t é b e n . A h i v a t a l c é l k i t ű z é s e i a következők /Z, l/t

az U B C - v e l k a p c s o l a t o s t e r v e z e t e k r ő l , t e n n i v a l ó k r ó l c l e a r i n g h o u s e j e l l e g ű t e v é k e n y s é g k i f e j t é s e - a f e l e s l e g e s párhuzamosságok e l k e r ü ­ l é s e é r d e k é b e n ;

ö s s z e k ö t ő s z e r e p e l l á t á s a a b i b l i o g r á f i a i s z a b v á n y o s í t á s s a l f o g ­ l a l k o z ó nemzetközi s z e r v e z e t e k k ö z ö t t ;

518

TMT 22.éwt, 7-3.szám 1 9 7 5 . J ú l i u s - a u g u s z t u s

program U n r s z é a e az U o C - v e l k a p c s o l a t o s J a v a s l a t o k h o z , a k c i ó k ­ h o z ;

k ü l ö n l e g e s UBC t e r v e z e t e k kimunkálása e g y e d i és m u n k a c s o p o r t v á l l a l k o z á s o k számára;

n e m z e t k ö z i s z a b v á n y a j á n l á s o k k ö z r e a d á s a , v a l a m i n t ezek a l k a l m a ­ zásának e l ő s e g í t é s e szemináriumokon, t a n f o l y a m o k o n k e r e s z t ü l .

Az UBC O f f i c e az IFLA s z e l l e m é b e n ás é g i s z e a l a t t működik. :-.z IFLA V é g r e h a j t ó Tanácsa b i z o t t s á g o t n e v e z e t t k i / S t e e r i n g Committee f o r UBC/ a S z o v j e t u n i ó , USA, Nyugat-Európa és a f e j l ő d ő o r s z á g o k r é s z v é t e l é v e l , t o v á b b á egy tanácsadó b i z o t t s á g o t különböző s z e r v e z e ­ t e k k é p v i s e l ő i b ő l az e l ő z ő b i z o t t s á g számára s z ó l ó j a v a s l a t t é t e l r e , amely i g y e l c k é s z i t i az U3C H i v a t a l t e n n i v a l ó i t . «. b i z o t t s á g o k a c é ­ l o k r e n d e l t e t é s s z e r ű m e g v a l ó s í t á s á r a , és különösképpen az u j h i v a t a l k e z d e t i működésének e l i n d í t á s á r a t ö r e k s z e n e k .

Még s z e r é n y e b b c é l o k k a l i n d u l ó kezdeményezések sem n é l k ü l ö z h e ­ t i k a pénzügyi a l a p o t , n y i l v á n v a l ó t e h á t , hogv SRy i l y e n nagyszabású v á l l a l k o z á s sem o l d h a t ó meg pusztán az IFLA pénzügyi e r ő f o r r á s a i b ó l . A C o u n o i l on L i b r a r y Resources / W a s h i n g t o n / m e g é r t é s s e l v i s e l t e t e t t az IFLA e l g o n d o l á s a i i r á n t , és az UBC ügyét i s f e l k a r o l t a . .-ÍZ e l s ő évben n a g y l e l k ű pénzügyi t á m o g a t á s s a l s e g í t e t t e e l ő s z e r v e z e t t é f o r ­ málódásán . E z e n k i v ü l n e m z e t i k ö n y v t á r a k , b i b l i o g r á f i a i i r o d á k é3 k i ­ adó v á l l a l a t o k támogatták s z o l g á l t a t á s s a l , K u n c a e r ö v e i , a n y a g i h o z ­ z á j á r u l á s s a l az UBC ü g y é t , üem u t o l s ó s o r b a n az DNESCC D e p a r t m e n t o f Üocumentation, L i b r a r i e s and A r c h i v e s , amely az 1576-1977. é v i k ö l t ­ s é g v e t é s b ő l különösen j e l e n t ő s ö s s z e g g e l s e g i t í az UBC-program é l e t ­ b e l é p é s é t , b e l e é r t v e az UBC H i v a t a l működését i s / 2 / .

Az UBC p r o g r a m j a megmozgatta a v i l á g k ö n y v t á r i .cozösségének szakmai t ö r e k v é s e i t . Az EJ3 C-nek az az a l a p e s z m é j e , amely az egyes nemzetek b i b l i o g r á f i a i a d a t s z o l g á l t a t á s a r é v é n k í v á n j a b i z t o s í t a n i az i n p u t - o t , az o r s z á g o k a t " b i b l i o g r á f i a i l e l k í l s r r . e r e t v i z s g á l a t r a "

k é s z t e t t e . A j e l e n l e g i h e l y z e t v á l t o z ó és ö s s z e t e t t , u g y a n i s minden o r s z á g b i b l i o g r á f i a i á l l a p o t a s z o r o s a n k a p c s o l ó d i k az i r o * i l m i és k i ­ a d á s i g y a k o r l a t t ö r t é n e t i k i a l a k u l á s á h o z , a könyvtárügy s z e r v e z e t é ­ hez s t b . P l . Latin-Amerikában magas s z i n t ű b i b l i o g r á f i a i m u n k á k , s z o l ­ g á l t a t á s o k j o b b á r a csak e g y é n i s z e r v e z e t e k működésének az eredménye;

a s z o c i a l i s t a országokban á l t a l á b a n n e m z e t i könyvtárak t e v é k e n y s é g é ­ be t a r t o z i k a n e m z e t i b i b l i o g r á f i a i f e l a d a t e l l á t á s a ; az USA-ban k i ­ adók l á t j á k e l e z t a f u n k c i ó t .

1 9 7 4 . á p r i l i s á b a n az USA-ban a C o u n c i l L i b r a r y Resources és a K a t l a n a i S c i e n c e F o u n d a t i o n k ö z ö s s z e r v e z é s é b e n kétnapos k o n f e r e n c i ­ át t a r t o t t a k a n e m z e t i b i b l i o g r á f i a i e l l e n ő r z é s p r o b l é m á i r ó l / 4 / . J e l e n v o l t a k a nagykönyvtárak, k i a d ó v á l l a l a t o k , s z a b v á n y o s í t á s i i n ­ tézmények, r e f e r á l ó ós i n d e x e l ő s z o l g á l t a t á s o k k é p v i s e l ő i . A k o n f e ­ r e n c i á n e l h a n g z o t t e l ő a d á s o k és h o z z á s z ó l á s o k f i g y e l e m r e m é l t ó é s z ­ r e v é t e l e k e t h o z t a k f e l s z í n r e . A l e g l é n y e g e s e b b kérdésnek a k o m p a t i ­ b i l i t á s t t a l á l t á k , mégpedig a f e l j e g y z é s f o r m á j a , t a r t a l m a , a t e l j e s

DÁCZER É . : USC

m e g á l l a p o d t a k abban, hogy a n e m z e t i b i b l i o g r á f i a i r e n d s z e r l é n y e g e s r é s z é t a k o o r d i n á l t b i b l i o g r á f i a i n y i l v á n t a r t á s o k a l k o t j á k , mégpedig s z á m í t ó g é p p e l olvasható" formában. Az a d a t h o r d o z ó t a r t a l m á t h a s z n á l h a ­ t ó s á g i , e l s ű d l e g e s s é g i , g a z d a s á g o s s á g i szempontok d ö n t i k majd e l . m u n ­ k a c s o p o r t o t s z e r v e z t e k különböző k é r d é s e k v i z s g á l a t á r a , p l . a b i b l i o ­ g r á f i a i a d a t o k körének k i t e r j e s z t é s e f o l y ó i r a t c i k k e k , szabadalmak, k u t a t á s i és műszaki f e j l e s z t é s i j e l e n t é s e k , d i s s z e r t á c i ó k és más, a r e f e r á l ó és i n d e x e l ő s z o l g á l t a t á s o k b a n s z e r e p l ő i n f o r m á c i ó f o r r á s o k k ö r é r e . / H e f e l e d j ü k , hogy az USA, a f e j l e t t k a p i t a l i s t a o r s z á g , l e g ­ a l á b b o l y a n nehéz h e l y z e t b e n v a n az UBC p e r s p e k t í v á j a s z e m p o n t j á b ó l , m i n t egy f e j l ő d ő o r s z á g , m i v e l a s o k f é l e b i b l i o g r á f i a i s z o l g á l t a t á s a m e l l e t t s i n c s e g y e t l e n ö s s z e f o g l a l ó n e m z e t i b i b l i o g r á f i á j a ! /

A s z o c i a l i s t a o r s z á g o k i s b e k a p c s o l ó d t a k az UBC m e g v a l ó s í t á s á t e l ő k é s z í t ő a k c i ó b a . 1 9 7 4 . á p r i l i s á b a n a Deutsche Bücherei / L i p c s e / k o n f e r e n c i á t h i v o t t ö s s z e a s z o c i a l i s t a o r s z á g o k n e m z e t i b i b l i o g r á ­ f i a i problémáinak m e g v i t a t á s á r a . A t a n á c s k o z á s , k i f e j e z e t t e n szakmai j e l l e g ű a j á n l á s o k m e l l e t t , o l y a n l a z a s z e r v e z e t i forma l e h e t ő s é g é v e l i s f o g l a l k o z o t t , m i n t a r e n d s z e r e s és k ö l c s ö n ö s t á j é k o z t a t á s , a nem p u b l i k á l t dokumentumok k ö l c s ö n ö s c s e r é j e . A k ö v e t k e z ő m e g b e s z é l é s r e 1 9 7 5- b e n , Varsóban k e r ü l s o r / 5 / .

A L i b r a r y A s s o c i a t l o n o f S i n g a p u r e and M a l a y s i a / 6 / r e n d e z é s é ­ b e n , az IFLA p é n z ü g y i t á m o g a t á s á v a l 1 9 7 5 . f e b r u á r j á b a n k o n f e r e n c i á t t a r t o t t ; Towards U n i v e r s a l B i b l i o g r a p h i c a l C o n t r o l i n S o u t h - E a s t A s i a / A z egyetemes b i b l i o g r á f i a i s z á m b a v é t e l i r á n y á b a n , D é l k e l e t - Á z s i á b a n / c i m e n . A k o n f e r e n c i a m e g h i r d e t e t t t á r g y k ö r é t az UEC l e g f o n t o s a b b d é l ­ k e l e t - á z s i a i f e l a d a t a i és a m e g v a l ó s í t á s s z ü k s é g e s t e n n i v a l ó i a l k o t ­ t á k .

Az UBC k o n c e p c i ó j a a r é s z v é t e l l e h e t ő s é g é n e k e g y e n l ő s é g é n n y u g ­ s z i k , a m e g v a l ó s í t á s h o z v e z e t ő u t a k azonban v á l t o z ó a k . Az UBC r e n d ­ s z e r é n e k k i f e j l e s z t é s e - t e r m é s z e t e s e n - i d ő t v e s z i g é n y b e , egyes h e ­ l y e k e n g y o r s a b b l e s z a f e j l ő d é s , másokon l a s s ú b b .

A s z a k s a j t ó b a n és k ü l ö n f é l e k ö n y v t á r i fórumokon az UBC p r o g r a m ­ mal k a p c s o l a t o s k e z d e t i o p t i m i z m u s t m i n t h a b e á r n y é k o l n á k a r e a l i z á ­ l á s során f e l l é p ő n e h é z s é g e k . Ez m e g m u t a t k o z o t t az IFLA 1974. é v i , Washingtonban t a r t o t t éves k o n f e r e n c i á j á n / 7 / i s , a h o l egyaránt f e l ­ s z í n r e k e r ü l t a f e j l e t t és f e j l ő d ő o r s z á g o k könyvtárügyének j e l l e g ­ z e t e s p r o b l e m a t i k á j a . K i d e r ü l t , hogy a már l é t r e j ö t t és az UBC szem­

p o n t j á b ó l reménységet t á p l á l ó nemzetközi b i b l i o g r á f i a i a z o n o s i t á s i r e n d s z e r e k / I S D S , I S B N / , a m e l y e k e t a f e j l e t t o r s z á g o k h o z t a k l é t r e és h a s z n á l n a k , az alkalmazás során nem b i z o n y u l t a k k i e l é g í t ő m e g o l ­ dásnak. K e r e s i k j a v í t á s u k m e g o l d á s a i t . A f e j l ő d ő országokban a l a p v e ­ t ő b i b l i o g r á f i a i g o n d o k k a l küszködnek, m i n t p l . a nem e u r ó p a i k ö n y ­ v e k k a t a l o g i z á l á s a , t r a n s z l i t e r á l á s B t b .

Ha a v é g s ő c é l n a k az e g é s z v i l á g r a k i t e r j e d ő e g y e t e m e s s é g e t t e ­ k i n t j ü k , t i s z t á b a n k e l l lennünk a z z a l , hogy azok a k ö n y v t á r o s o k , a k i k e z t a p r o g r a m o t e l i n d í t o t t á k és s z e r v e z i k , nem v a l ó s z í n ű , hogy meg­

é r i k a v é g s ő c é l m e g v a l ó s í t á s á t . Ebben a p i l l a n a t b a n azonban t ö b b é - kevésbé a d o t t a k o r s z á g o n k é n t a r e n d s z e r t a l k o t ó elemek, a n e m z e t i b i b l i o g r á f i a i kiadványok, s z o l g á l t a t á s o k , a d a t t á r a k és *ízek i n t e g ­ r á l á s a t a l á n nem i s a n n y i r a t á v o l i és m e g v a l ó s í t h a t a t l a n p e r s p e k t í v a .

52C

TMT 22.évi. 7 - 8 .s z á m 1 9 7 5 -J t t l i u e - a u g u s z t u s

I R O D A L O K

/ ! / AHDERSON, D o r o t h y : U n i v e r s a l B i b l i o g r a p h i c C o n t r o l = I n t e r g o v e m - m e n t a l c o n f e r e n c e o f n a t i o n a l d o c u m e n t a t i o n , l i b r a r y and a r c h i v e s í n f r a s t r u c t u r e s , P a r i s , 2 3 - 2 7 S e p t , 1 9 7 4 . UNESCO. C01Í-74/NATIS/

R E F . 3 .

/ 2 / AöDKRSON, D o r o t h y : I F L A ' 3 programme f o r UBC: The b a c k g r o u n d and t h e b a s i s . = I F L A J o u r n a l , 1.1c. l . s z . 1 9 7 5 . p . 4 - 7 .

/ 3 / I F L A C a t a l o g u i n g S e c r e t a r i a t i s novj o f f i c e f o r U n i v e r s a l B i ö l i o - g r a p h i c C o n t r o l . = CLR Recent D e v e l o p m e n t s . C o u n c i l on L i b r a r y R e s o u r c e s . z , k . . j . s z . 1974. p . 2 .

/ ^ / U a t i o n a l B í b l i o g r a p h i c C o n t r o l ; A c h a l l e n g e = L i b r a r y o f ű o n - g r e s s I n f o r m a t i o n B u l l e t i n . 3 3 . k . 2 5 . s z . 1974. p . í i - l O S - A - 1 1 3 , / 5 / S z ó b e l i k ö z l é s .

/ 6 / C o n f e r e n c e on UBC i n S i n g a p o r e = F I A B / I F L A i . e w s l e t t e r . 1 9 7 4 . 3 . a z . O c t . p . 5 - 6 .

/ ? / I n t e r n a t i o n a l l i b r a r y p l a n n i n g e x p l o r e d a t I F L A m e e t . = L i b r a r y J o u r n a l , 1975. F e b r . 1 5 . p . 3 5 4 .

DtíCZER Éva: U.jabb f e j l e m é n y e k az UBC t e r é n

Az U E C - r e , a b i b l i o g r á f i a i t á j é k o z t a t á s v i l á g m é r e t ű r e n d s z e r é ­ nek a m e g v a l ó s í t á s á r a a z é r t v a n s z ü k s é g , hogy a k ö n y v t á r a k g y o r s a n és hatékonyan l á s s á k e l az i g é n y l ő k e t a s z ü k s é g e s i n f o r m á c i ó v a l . E h ­ hez t u d n i u k k e l l : m i t , h o l , m i l y e n formában p u b l i k á l t a k . Az UBC l é t ­ r e j ö t t é b e n , m e g v a l ó s í t á s á b a n k i m a g a s l ó s z e r e p e t j á t s z i k az UNESCO és az I F L A .

Az 1 9 7 4- 1 9 7 5 . év eseményei az UBC t e r é n :

1974. e l e j é n UBC O f f i c e l é t e s ü l t a B r i t i s h L i b r a r y R e f e r e n c e D i v i s i o n k e r e t é b e n , az I F L A s z e l l e m é b e n . A h i v a t a l t e n n i v a l ó i t a

S z o v j e t u n i ó , USA, Nyugat-Európa és a f e j l ő d ő o r s z á g o k k é p v i s e l ő i b ő l álló" S t e e r i n g űommlttee éa egy t a n á c s a d d b i z o t t s á g k é s z í t i e l ő .

1 9 7 4 . á p r i l i s á b a n a Deutsche B U c n e r e i - b e n k o n f e r e n c i á t h i v t a k _ ö s s z e a s z o c i a l i s t a o r s z á g o k b i b l i o g r á f i a i problémáinak m e g v i t a t á s á ­ r a .

DÁCZSE £ . : U3C

Ugyancsak 1 9 7 4 . á p r i l i s á b a n az USA-ban - a C o u n c i l o f l i b r a r y Resources és a N a t i o n a l S c i e n c e F o u n d a t i o n r e n d e z é s é b e n - k o n f e r e n - c i á t t a r t o t t a k a n e m z e t i b i b l i o g r á f i a i e l l e n ő r z é s p r o b l é m á i r ó l .

1 9 7 4 . szeptember 2 3 - 2 7 . k ö z ö t t P á r i z s b a n az UNESCO kezdeményezé­

s é r e e g y b e h í v o t t kormányközi k o n f e r e n c i á n , a m e l y n e k t é m á j a az o r s z á ­ gos d o k u m e n t á c i ó s , k ö n y v t á r i és a r c h i v á l i s i n f r a s t r u k t ú r a t e r v e z é s e v o l t , az IFLA az UBC p r o g r a m j á v a l v e t t r é s z t .

1 9 7 5 . f e b r u á r j á b a n az IFLA pénzügyi t á m o g a t á s é v a l a L i b r a r y A s s o c i a t i o n o f S i n g a p u r e and M a l a y s i a r e n d e z é s é b e n k o n f e r e n c i á t t a r ­ t o t t a k az UBC l e g f o n t o s a b b d é l k e l e t - á z s i a i f e l a d a t a i r ó l .

J ó l l e h e t , a f e j l e t t és f e j l ő d ő o r s z á g o k b i b l i o g r á f i a i p r o b l e m a ­ t i k á j a e l t é r ő s z i n v o n a l u és j e l l e g ű , az UBC k o n c e p c i ó j a a r é s z v é t e l l e h e t ő s é g é n e k e g y e n l ő s é g é n n y u g s z i k . Ebben a p i l l a n a t b a n i s már t ö b - bé-kevÓBbé a d o t t a k o r s z á g o n k é n t a r e n d s z e r t a l k o t ó elemek, a n e m z e t i b i b l i o g r á f i a i k i a d v á n y o k , s z o l g á l t a t á s o k és a d a t t á r a k .

M r s . DACZER, É . ; New d e v e l o p m e n t s i n UBC

The i m p l e m e n t a t i o n o f UBC, a w o r l d - w i á e s y s t e m o f b i b l i o g r a p h - i c a l c o n t r o l , i s needed f o r l i b r a r i e s t o s u p p l y u s e r s w i t h r e l e - v a n t I n f o r m a t i o n r a p i d l y and e f f i c i e n t l y . T h e r e f o r e t h e y have t o know w h a t , where and i n what f o r m were p u b l l s h e d . I n t h e e s t a b l i s h - ment and development o f UBC t h e most p r o m i n e n t r o l e s a r e p l a y e d by t h e UNESCO and I F L A .

The 1974-1975 e v e n t s o f UBC a r e :

A t t h e b e g i n n i n g o f 1 9 7 4 an IFLA s p o n s o r e d UBC O f f i c e was i n s t i - t u t e d w i t h i n t h e B r i t i s h L i b r a r y R e f e r e n c e D i v i s i o n . I t s agenda i s p r e p a r e d by a S t e e r i n g Committee c o n s i s t i n g o f s p e c i a l i s t s f r o m t h e USSR, USA, Western Europe and d e v e l o p i n g c o u n t r i e s as w e l l as by an a d v i s o r y c o m m i t t e e .

A p r i l 1 9 7 4 . A c o n f e r e n c e was h e l d a t t h e Deutsclie B ü c h e r e i t o d i e c u B Q b i b l i o g r a p h i c a i p r o b l e m s i n s o c i a l i s t c o u n t r i e s .

A p r i l 1 9 7 4 . A c o n f e r e n c e was h e l d i n t h e USA - s p o n s o r e d by t h e C o u n c i l o f L i b r a r y Resources and t h e N a t i o n a l S c i e n c e F o u n d a t i o n - on problems r e l a t i n g t o c o n t r o l o f n a t i o n a l b i b l i o g r a p h i e s .

September 2 3 - 2 7 , 1974, P a r i s . IFLA p a r t l c i p a t e d w i t h t h e üBC programme i n t h e I n t e r g o v e r n m e n t a l Conference on t h e P l a n n i n g o f N a ­ t i o n a l J o c u m e n t a t i o n , L i b r a r y and A r c h i v e s í n f r a s t r u c t u r e s .

52?

M I 22.évi. 7-8.sBán 1975.juliua-auguaztua

P e b r u a r y 1 9 7 5 . The L i b r a r y A s 3 o c i a t i o r . o f Síngaoure and Ü a i a v - a i a o r g a n i z e d a c o n f e r e n c e w i t h t h e f i n a n c i a l a s s i s t a n c e o f UHBSCO on t h e most i m p o r t a n t t a s k s o o n c e r n í n g U B C i n áoutn S a s t i s i a .

A l t h o u g h b i b l i o g r a p h í c a l p r o b l e m s o f d e v e l o p e d and d e v e l o p i r . g c o u n t r i e s are d i f f e r e n t ín l e v e i as v . e l l as í n c h a r a c t e r , the Ü5C c o n o e p t í o n - c o n c e r n i n g p o s s i b i l i t i e s o f p a r t i c i p a t i o n - i s based upon t h e p r i n c i o l e o f e a u a l i t y . The elements o f t h e s y s t e m , n a t i o n a i b i b l i o g r a p h i e s , s e r v i c e s and d a t a bases are more or l e s s a l r e a d y e x i s t i n g i n t h e v a r i o u s c o u n t r i e s .

. 0 ,

jlAÜSP. E. ; Hoawe OO*MTBH B osnan o 'J3C

C o a i a ^ a e U3C - a c e u a p H O f i Ö a ő. i a o r p a i t B i e c K o i í a m S o p M a u H O K i o f l c a c r e -

«H s e o ö x o n a v o n O T O M y , iroha o "B Ö. i a o T e K H Ö H C T P O H a<t»peKTBBHo v o n r a o ő e c n e t t u T b c a o a x n o T p e ű a T e j t e f l H y s n o f l HM B H t f o p w a u a e f l .ÜJIH a H n M H S f u n aTOií s a n a^ a ŐBöJtaoTeKa OOJTSHU BMSTI. an<popMai!Ba o TOV, I T O n e , B K S - KOH JiopMe a a x e n f i o I T O ÖHJO o n y ö* B K O B a n o . 3 ooairaHHn (JBC peEarcmvK p o j i b a r p a j i a HSíECKC K M A .

COÖHTKH 1 9 7 4 - 7 5 r r . B O B M H c Ü3C:

3 HaiSJie 1 9 7 1 r . B pamtax B r i t i s h L i b r a r y Haferer.ce E i v i s i o r : c o a a a - so UBC O f f i c e . S a s a v a , BHirOJiHflOMHe aaHHtiM v i p e u e i t n e M , rcoxroTsajtTia SITIT - oij K O H c y j i b T a u a o H H o a KOMBCOBeS a íteering c j a n i t t e e , OOCTOHBIHM K3 -pejx- c T a a a r e j i e i i CCCP, CIA, S a r r a i H O f l Eaponu a p a a B a B a m a x o a c r p a n .

1 a T p e^e 197* r . s Seutsche 3 i i c ! - * r e i n p o a e s e n a KOHíeDe^uaa c a e - o ű o v M B R ^ f l flitöíBorpaipHvecKax i p o J j i e M o o i i B a J i B C T í l t e c K B x c r p a = . 9 3 T 0 n e speMH Cour-cil of L i b r a r y aesources a l i s t i o n a l Science ?our.da- t i o n T p o a e j i Koníepeauasi o n p o ő j í e u a x , c a a a a H H H x c 'JBC .

C 2 5- r o n o 2 7- o e c e < í T f l ö p « 1 9 7 4 r . B Oapaxe TO a n a u^ a T a s a M THICKO n p o a e i e s a M e a c r r p a B B T a j i L C T a e H H a B K O H i í e p e m i a a [ T e u o f t K O T o p o í SBJIRJIOCÍ n j i a n a p o a a H K e " a i i a O H a j i b n o a a o K v n e^ T a u a o H v o f l, flaCjiaoreiinoi} a a o x a a u o1* HRiípacTpyK'rvptii, H a KOTOpoH IÍMA ynacTBOBajrs c n p o r p a d M O ü U3C,

B (JieBpaJie 1 9 7 5 r . rcpa n o M o m a < í B n a n o o a o t t n o n j j e p F n a H'MA Lí'cra-y A a s o c i a t i o r . o f Sicganure and Malaysia n p o a e j i KOH$epeHIIBIO O aajKHefimax 3 a - a a v a x UBC B D r o- 3 a n a« H o t l Aaaa.

I O T B Ö H Ö j i B o r p a i t H n e c K a H n p o ö j i e M a T B K a paaBHTyx a p a a a H B a o K H x o f l C T P B H a u e e i- p a a j i a v H u f t xapaKTep, KOHuenuaa ÖBC QOHOBBHB n a paBeHCTBe B O S H O K H O O T e P y i i a c r a f l . 3 HacTosmee apenn B p a a j n t i a n x c T p a i a x ö o j e e- M e -

»ee o n p e J i e j i e s a a j i e u e H T H CBCTewH: H a u a O H a J i & a n e Ő a Ö ^ a o r p a i í w i e c K H e a a n a - H B i i , CJIVKÖH a öaHKB x a n t r a x .

DÍCZSR t,: UBC

j r a u DÁCZER. £ . : Seuere B n t w i c k l u n g e r , a u f dem G e b i e t des UBC Das UBC, das System d e r b i b l i o g r a p h i s c h e n I n f o r m a t i o n v o n V i e l t - masstab i s t not-.vendi£,damit d i e B i b l i o t h e k e n d i e Informátionsucher—

den s c h n e l l und e f f e k t i v b e f r i e d i g e n k i i n n e n . H i e r z u muss man w i e s e n w a s( wo und i n w e l c h e r Form p u b l i z i e r t w u r d e . I n der S c h a f f u n g dea ÜBC und i n s e i n e r V e r w i r k l i c h u n g s p i e l e n UliESCO und IFLA e i n e h e r v o r - ragende R o l l e .

Das J a h r 1 9 7 4- 1 9 7 5 b r a c h t e a u f dem G e b i e t dea UBC d i e f o l g e n d e n E r e í g n í a a e :

Anfang 1974 e n t a t a n d im Rahmen dea B r í t i a h L i b r a r y R e f e r e n c e D i v i s i o n , dem G e i s t d e r IFLA e n t s p r e c h e n d , e l n UBC O f f i c e , Die A u f g a - ben d i e a e a Organs b e a o r g t e i n aua den V e r t r e t e r n der S o v . j e t u n i o n , der V e r e i n i g t e n S t a a t e n , Westeuropas und d e r E n t w i c k l u n g s l a n d e r b = s t e h e n - dea S t e e r í n g Committee una e i n b e r a t e n d e r Auaschuas.

Zur Besprechung d e r b i b l i o g r a p h i s c h e n Probléma der s o z i a l i s t i - aohen Lánder wurde i m A p r i l 1974 i n den V e r e i n i g t e n S t a a t e n - i n V e r - a n s t a l t u n g dea C o u n c i l o f L i b r a r y Resources und d e r N a t i o n a l Scienoe F o u n d a t i o n - e i n e K o n f e r e n a im Zuaaamenhang m i t den problemen d e r Öber-.vachung d e r n a t i o n a l e n B i b l i o g r a p h l e n g e h a l t e n .

An d e r a u f I n i t i a t i v e d e r UNESCO am 2 3 - 2 7 . September 1974 i n P a - r i s e i n b e r u f e n e n R e g i e r u n g s k o n f e r e n z Uber Ihemen d e r P l a n u n g d e r I n - f r a s t r u k t u r d e r n a t i o n a l e n D o k u m e n t a t i o n , des B i b l i o t h e k s - und A r - c h i v w e s e n s , nanm IFLA m i t dem Programm des UBC t e i l .

Im Február 1974 wurde m i t d e r f i n a n z i e l l e n U n t e r s t ü t z u n g d e r I Í ' L A d u r c h d i e L i b r a r y A s a o c i a t i o n o f S i n g a p o r e and K a l a y s i a e i n e i o n f e r e n z ü b e r d i e w i c h t i g s t e n Aufgaben im Zusammenhang m i t dem UBC i n S ü d o s t a e i e n v e r a n s t a l t e t ,

Obzwar d i e b l b l i o g r a p h i s c h e n Probleme d e r e n t w i c k e l t e n Lánder und der E n t w i c k l u n g a l a n d e r u n t e r s c h l e d l l c h e r a r t s i n d und s i c h a u f u n t e r s c h i e d l i c h e n Niveaus be*egen, b e r u h t d i e L o n z e p t i o n dea UBC a u f dem x - r i n z i p d e r g l e i c h e n T e i l n a h m e m ö g l i c h k e i t e n . D i e das System b i l - denden E l e m e n t e , w i e d i e n a t i o n a l e n b l b l i o g r a p h i s c h e n P u b l i k a t i o n e n , D i e n s t l e i s t u n g e n und D a t e n s p e i c h e r s i n d i n den e i n z e l n e n L a n d e r n mehr oder w e n i g e r b e r e i t a v o r h a n d e n .

mmm

524