k ö z t ü k , 3 4 5 t a r t a l m a i n u m e r i k u s a d a t o k a t é s 2 3 5 p r o g r a m o k a t . K i v i t e l ü k e t t e k i n t v e 8 9 0 m u l t i m é d i a k i a d v á n y v a n k ö z t ü k , 9 9 0 t a r t a l m a z k é p e k e t (ha c s a k k é p e k b ő l áll a k i a d v á n y , a k k o r n e m m u l t i m é d i a ! ) , 5 1 4 g r a f i k á t , 1 1 9 v l d e o k ó p s o r o k a t és 5 2 5 h a n g o t .
A m i a k i a d v á n y o k a k t u a l i z á l á s ! g y a k o r i s á g á l illeti, 2 9 0 k i a d v á n y t e g y á l t a l á n n e m a k t u a l i z á l n a k , és 4 9 1 - e t c s a k s z a b á l y t a l a n i d ő k ö z ö n k é n t . Az é v e n t e a k t u a l i z á l t k i a d v á n y o k t e s z i k kl a l e g n é p e s e b b c s o portot, Ilyen 5 9 0 v a n . 2 4 0 k i a d v á n y t f é l é v e n k é n t , 4 7 9 - e t n e g y e d é v e n k é n t , 2 8 0 - a t h a v o n t a a k t u a l i z á l n a k . M i n d ö s s z e 2 0 k i a d v á n y éri el a h e t e n k é n t i és 14 a f é l h a v o n k ó n t i a k t u a l i z á l á s ! g y a k o r i s á g o t .
A k i a d v á n y o k k ö z ü l 3 3 i g y e n e s . 6 6 7 k a p h a t ó 1 0 0 d o l l á r a l a t t i á r o n , á s c s a k 1 3 3 k e r ü l 5 0 0 0 d o l l á r n á l t ö b b e . T ú l n y o m ó t ö b b s é g ü k , 2 1 1 6 k i a d v á n y az E g y e s ü l t Á l l a m o k b a n j e l e n t m e g , 3 7 8 N a g y - B r i t a n n i á b a n , 2 0 2 J a p á n b a n , 1 5 4 N é m e t o r s z á g b a n . S z á z n á l t ö b b c í m m e l van m é g j e l e n K a n a d a , F r a n c i a o r s z á g . H o l l a n d i a é s O l a s z o r s z á g . H á r o m m a g y a r k i a d v á n y r a b u k k a n h a t u n k az a d a t b á z i s b a n , m i n d h á r o m a K S H t e r m é k e . U g y a n c s a k a t ö b b s é g , 2 5 5 1 k i a d v á n y angol n y e l v ű , 2 0 0 - n á l t ö b b a f r a n c i a , a n é m e t , a j a p á n é s a s p a n y o l n y e l v ű . N é g y k i a d v á n y b a n s z e r e pel a n y e l v e k e g y i k e k é n t a m a g y a r , a h á r o m K S H - k i a d v á n y o n kívül a W I P O N S Z O - l e m e z ó n (lásd C D - R O M hírek. p. 2 1 2 ). F ö l d r a j z i l a g 8 0 3 k i a d v á n y a d a t a i v o n a t k o z n a k az E g y e s ü l t Á l l a m o k r a , 7 7 6 tar
t a l m a z n e m z e t k ö z i a d a t o k a t , é s 1 7 6 E u r ó p a e g é s z é r e v o n a t k o z ó k a t . M a g y a r a d a t o k a már említett n é g y k i a d v á n y o n k i v ü l m é g e g y b e n v a n n a k , ez o s z t r á k és m a g y a r c é g e k a d a t a i t t a r t a l m a z z a .
A l e g r é g i b b k i a d v á n y o k első k i a d á s a még 1 9 8 5 - b e n j e l e n t m e g , 1 7 i l y e n v a n . 1 9 8 6 ó t a ól 3 7 k i a d v á n y , 1 9 8 7 ó t a 1 0 3 , 1 9 8 8 Óta 1 8 7 . A k i a d v á n y o k k ö z ü l 1 0 0 6 i n d u l t 1 9 9 2 - b e n . é s c s a k 7 3 a d a t r e k o r d az e l ő z e t e s i n f o r m á c i ó 1 9 9 3 - r a , illetve 1 9 9 4 - r e b e j e lentett k i a d v á n y o k r ó l .
V é g ü l a g é p i k ö r n y e z e t r ő l : 2 4 9 0 , t e h á t a k i a d v á n y o k k é t h a r m a d a I B M P C - r e k é s z ü l t ( k ö z ü l ü k 2 4 6 6 M S - D O S o p e r á c i ó s r e n d s z e r r e , 1 5 8 W i n d o w s r a , 3 2 O S / 2 - r e ) , é s c s a k 8 0 6 k i a d v á n y M a c i n t o s h r a . 1 5 0 C D - I , 1 2 6 C o m m o d o r e C D T V , 1 1 0 F u j i t s u é s 7 9 S o n y Data D i s c m a n (8 c m - e s ) k i a d v á n n y a l t a l á l k o z h a t u n k . 2 0 6 0 k i a d v á n y t e h e t ő fel ISO 9 6 6 0 k o m p a t i b i l i s C D - R O M o l v a s ó r a .
A C É G E K a d a t b á z i s 2 8 1 8 o l y a n c é g a d a t a i t t a r t a l mazza, a m e l y C D - R O M v a g y / é s m u l t i m é d i a k i a d v á n y o k k a l v a g y / é s h a r d v e r r e l , s z o f t v e r r e l f o g l a l k o z i k . Ez a z e l ő z ő évi 2 6 0 1 - h e z k é p e s t c s e k é l y n ö v e k e d é s .
Úgy látszik, k e z d m i n d e n hely b e t e l n i . A c é g e k k ö z ü l 1 0 0 8 e g y e s ü l t á l l a m o k b e l i és 4 1 1 brit. Száz felett van a c é g e k s z á m a F r a n c i a o r s z á g b ó l , N é m e t o r s z á g b ó l , J a p á n b ó l , H o l l a n d i á b ó l é s K a n a d á b ó l . Hét m a g y a r c é g g e l t a l á l k o z h a t u n k .
A H A R D V E R a d a t b á z i s 1 9 4 C D - R O M ó s m u l t i m é d i a b e r e n d e z é s a d a t a i t t a r t a l m a z z a , 6 6 g y á r t ó t ó l . A l e g n a g y o b b a k ; P h i l i p s 16 k é s z ü l é k , T o s h i b a 1 5 , T E X E L 1 5 . NEC 1 0 , H i t a c h i 7, S o n y 7.
A S Z O F T V E R a d a t b á z i s 1 8 5 s z o f t v e r t e r m é k e t ír le 1 3 6 e l ő á l l í t ó t ó l .
A K O N F E R E N C I A a d a t b á z i s b a n 8 7 k o n f e r e n c i a és k i á l l í t á s a d a t a i t t a l á l h a t j u k m e g , e z e k a z o n b a n m i n d 1 9 9 3 - a s r e n d e z v é n y e k . így az év e l e j i (hazai v i s z o n y a i n k k ö z ö t t l e g a l á b b az e l s ő n e g y e d é v i ) r e n d e z v é n y e k f e l d e r í t é s é r e ez az a d a t b á z i s n e m a l k a l m a s . A r e n d e z v é n y e k k ö z ü l 7 k i m o n d o t t a n o n l i n e t é m á j ú és 16 k i m o n d o t t a n C D - R O M t é m á j ú (de e z a két k a t e g ó ria á t f e d i e g y m á s t ) , a t ö b b i vagy e g y e b e k mellett t é m á n k a t is b e f o g a d ( h a t ) j a , vagy c s a k k ö z v e t v e k a p c s o l ó d i k a h h o z ( p é l d á u l t á v k ö z l é s i , s z á m i t ó g é p hálózati k o n f e r e n c i á k , á l t a l á n o s s z á m í t á s t e c h n i k a i k i á l l í t á s o k ) .
A F O L Y Ó I R A T O K a d a t b á z i s 91 f o l y ó i r a t a d a t a i t t a r t a l m a z z a , k ö z ü l ü k 4 2 a z E g y e s ü l t Á l l a m o k b a n j e l e nik m e g , 2 7 N a g y - B r i t a n n i á b a n .
A K Ö N Y V E K a d a t b á z i s 1 4 6 k i a d v á n y t t a r t a l m a z , k ö z ü l ü k 6 2 j e l e n t m e g az E g y e s ü l t Á l l a m o k b a n é s u g y a n c s a k 6 2 N a g y - B r i t a n n i á b a n , 2 2 az Összes t ö b b i o r s z á g b a n e g y ü t t v é v e ,
A The CD-ROM directory wilh multimédia CO's C D - R O M - v á l t o z a t a r e m e k ü l m e g n ö v e l t k e r e s é s i l e h e t ő s é get n y ú j t a n y o m t a t o t t v á l t o z a t h o z k é p e s t , m i n d e n c é l r a t ö r ő k e r e s é s b e n m a g a s a n f ö l é n y b e n v a n azzal s z e m b e n . E g y e d ü l az e l ő r e e l h a t á r o z o t t c é l n é l k ü l i , ö t l e t a d ó , b ö n g é s z ő o l v a s g a t á s az, a m i h e z a n y o m t a tott f o r m a az e l ö n y ö s a b b .
I r o d a l o m
|1 ] The CD-ROM directory wilh multimédia CD's on disc, In
ternational 9th edition. = TFPL Publiahing, Lon
d o n - Washington, 1993
[2) NICHOLLS, P.- SUTHERLAND. P: The state of the Union: CD-ROM titlea in print 1992. - CD-ROM Profes
sional. 6. köt 1 sz. 1993. p. 60. 6 1 , 64.
V á l á s G y ö r g y ( O r s z á g o s M ű s z a k i I n f o r m á c i ó s K ö z p o n t ó s K ö n y v t á r )
Online adatbázisok: fejlődési trendek (1991)
Az i n f o r m á c i ó k e r e s é s t e r ü l e t é n a 9 0 - e s é v t i z e d k u l c s s z a v a a hozzáférés l e h e t n e . Míg a 8 0 - a s é v e k e t az a d a t g y ű j t é s k o r s z a k a k é n t j e l l e m e z t é k az a m e r i k a i e l e m z ő k , a 9 0 - e s é v e k b e n n e m c s a k a m e g e l ő z ő k
m u n k á j á t f o g j á k f o l y t a t n i , h a n e m új é s j o b b h o z z á férést é s k i t e r j e d t e b b l e h e t ő s é g e k e t k í n á l n a k a f e l h a s z n á l ó k n a k .
Beszámolók, szemlék, referátumok
A h o z z á f é r é s f o g a l m á n t ö b b d o l g o t é r t ü n k : az a d a t o k e l e k t r o n i k u s f o r m á b a n á l l j a n a k r e n d e l k e z é s ü n k r e , a v i s s z a k e r e s é s e g y é r t e l m ű é s v i s z o n y l a g o l c s ó l e g y e n , a v i s s z a k e r e s ő k ö z e g é s e s z k ö z e i j á r u l j a n a k hozzá az i n f o r m á c i ó m i n ő s é g é h e z és h a s z n o s í t á s á h o z . I d e á l i s e s e t b e n az e l e k t r o n i k u s k ö z e g a d j o n t ö b b l e t é r t é k e t az a d a t b á z i s h o z , a k e r e s é s i s e b e s s é g , a k e r e s h e t ő s é g , a s z e r v e z e t t s é g , a h a s z n á lat e g y s z e r ű s é g e és m á s v o n a t k o z á s o k b a n .
A s z a k e m b e r e k e l ő r e j e l z é s e i s z e r i n t az e l k ö v e t k e z ő tíz é v b e n a b i b l i o g r á f i a i t í p u s ú a d a t b á z i s o k c s a k igen s z e r é n y m é r t é k ű n ö v e k e d é s e v á r h a t ó ; h e l y e t t ü k a teljes s z ö v e g ű a d a t b á z i s o k , a n e m z e t k ö z i hírek é s az üzleti ( b u s i n e s s ) i n f o r m á c i ó k g y o r s b ő v ü l é s e é s t e r j e d é s e v á r h a t ó . K i e m e l i k a C D - R O M é s m á s helyi t á r o l ó k ö z e g e k j e l e n t ő s é g é t . Az á r s z e r k e z e t a k a p c s o l ó d á s i d ő a r á n y o s s á g a r o v á s á r a fog m ó d o s u l n i . H a n g é s g r a f i k a f o g j a k i e g é s z í t e n i a j e l e n l e g i s z ö v e g e s a d a t b á z i s o k a t . Az á l t a l á n o s t r e n d a v é g f e l h a s z n á l ó i , azaz az e g y s z e r ű s í t e t t h a s z n á l a t felé m u t a t , t ö b b e k között a m e n ü r e n d s z e r ű szoftver f o k o z o t t h a s z n á l a t á v a l .
Az online Ipar nemzetközivé válása A z a d a t b á z i s o k v o n a t k o z á s á b a n
A m e g l é v ő a d a t b á z i s o k t ö b b e u r ó p a i é s m á s r é g i ó b e l i f o r r á s o k k a l e g é s z ü l t e k k i ; m i n d n e m z e t k ö z i , m i n d p e d i g e g y e s o r s z á g o k r a v o n a t k o z ó á l l o m á n y o k a l a k u l t a k k i . S z á m o s új a d a t b á z i s f o g l a l k o z i k az E u r ó p a i G a z d a s á g i K ö z ö s s é g g e l . Az a d a t b á z i s o k n a g y r é s z e t ö b b o n l i n e s z o l g á l t a t ó k ö z p o n t n á l is e l é r h e t ő lett.
Az a d a t b á z i s - f e j l e s z t é s e k k ö z ü l k i e m e l k e d n e k a k ö v e t k e z ő k :
• az I n v e s t e x t k i e g é s z ü l t az E C 1 9 9 2 D a t a b a s e n e v ű á l l o m á n n y a l ;
• a P r e d l e a s t s f o k o z t a n e m z e t k ö z i f i g y e l é s i k ö r é t : a P T 3 N e w s l e t t e r D a t a b a s e é s a P R O M T a d a t b á z i s t m e g e r ő s í t e t t e az E u r o p e 2 0 0 0 ü z l e t i hírlevél s o r o zattal, 11 o r o s z n y e l v ű p u b l i k á c i ó f e l d o l g o z á s á v a l , l a t i n - a m e r i k a i üzleti p u b l i k á c i ó k k a l :
• az Information Access Company s z o l g á l t a t ó k ö z p o n t é s a d a t b á z i s - k é s z í t ő c é g e g y i k a d a t b á z i s á n a k , a C o m p a n y I n t e l l l g e n c e f o r r á s a i t k i e g é s z í t e t t e e u r ó p a i , á z s i a i é s ó c e á n i a i , a m e r i k a i é s k ö z e l - k e l e t i v á l l a l a t o k a d a t a i v a l , c é g h í r e i v e l ;
*> a D u n a n d B r a d s t r e e t k é s z í t é s ű c é g i n f o r m á c i ó s a d a t b á z i s o k is m i n d i n k á b b n e m z e t k ö z i v é v á l n a k ; s z á m o s e u r ó p a i , E u r ó p á n é s É s z a k - A m e r i k á n k í v ü l i o r s z á g c é g e i n e k a d a t a i v a l , v a l a m i n t a n e m U S A - o r s z á g o k U S A - b a n lévő v á l l a l a t a i n a k é s az U S A k ü l f ö l d i o r s z á g o k b a n levő l e á n y v á l l a l a t a i n a k a d a t a i v a l e g é s z ü l t e k k i ;
• az I C C I n t e r n a t i o n a l B u s i n e s s R e s e a r c h a d a t b á z i s t ö b b n e m z e t k ö z i f o r r á s t é s k i s e b b c é g e k a d a t a i t is b e é p í t e t t e , míg a c é g j e l e n t é s e k e t egy új a d a t b á z i s ba: I C C I n t e r n a t i o n a l A n n u a l R e p o r t s b a s z e r v e z t e át.
T o v á b b i p é l d á k a t is l e h e t n e s o r o l n i az a d a t b á z i s o k n e m z e t k ö z i v é a l a k u l á s á r a , ill. ú j , n e m z e t k ö z i , é s e d d i g e l h a n y a g o l t f ö l d r a j z i régiók b u s i n e s s i n f o r m á cióit f e l t á r ó a d a t b á z i s o k r a .
A s z o l g á l t a t ó k ö z p o n t o k ( h o s t o k ) v o n a t k o z á s á b a n Az o n l i n e s z o l g á l t a t ó k ö z p o n t o k k í n á l a t á n a k b ő v ü lése is a f e n t i t r e n d e t i g a z o l j a . P é l d á u l az a m e r i k a i Mead Data Central - NEXIS h o s t k i e g é s z ü l t az E G K d o k u m e n t u m a i t t a r t a l m a z ó E u r o p e L l b r a r y á l l o m á n n y a l . A Dialóg é s a NEXIS az E g y e s ü l t K i r á l y s á g v á l l a l a t a i n a k és n e m z e t k ö z i c é g e k n e k r é s z l e t e s a d a tait t a r t a l m a z ó E x t e l C a r d s a d a t b á z i s t v e z e t t e b e T ö b b host is b e v e z e t t e a R e u t e r ' s T e x t l i n e n e v ű a d a t b á z i s á t , a m e l y k i e g é s z ü l t K ö z é p - é s K e l e t - E u r ó p a ( b e l e é r t v e a volt S z o v j e t u n i ó ) üzleti h í r e i v e l . E z e n k í v ü l a S z o v j e t u n i ó t e r ü l e t é n m e g j e l e n t az e l s ő k e r e s k e d e l m i o n l i n e h á l ó z a t SovData DlaLine n é v e n , a m e l y k ü l f ö l d i b u s i n e s s a d a t b á z i s o k a t , e g y szovjet k i - k i c s o d a a d a t b á z i s t , s a j t ó f i g y e l ő a d a t b á z i s o k a t é s m á s o k a t s z o l g á l t a t .
A s v á j c i Oata-Star k ö z p o n t k ü l ö n ö s e n kitett m a g á é r t az e u r ó p a i é s n e m z e t k ö z i üzleti a d a t b á z i s o k t e r é n . M a már az a d a t b á z i s a i c s a k n e m t e l j e s s é g g e l i s m e r t e t i k B e l g i u m , H o l l a n d i a , A u s z t r i a , F r a n c i a o r s z á g é s N é m e t o r s z á g ( b e l e é r t v e a volt N D K ) c é g e i t . ( L e g ú j a b b a n b e v e z e t e t t a d a t b á z i s á b a n m a g y a r , c s e h é s s z l o v á k , l e n g y e l c é g e k e t is t a r t a l m a z . - A ref.) S z á m o s b a n k - é s p é n z ü g y i a d a t b á z i s t v e z e t t e k b e (pl. E u r o m o n t t o r , D a t a m o n i t o r ) , p i a c i t a n u l m á n y o k a t ,
az e u r ó p a i o r s z á g o k c é g e i n e k D u n a n d B r a d s t r e e t a d a t b á z i s a i t é s m á s o k a t . A Dialoghost E u r ó p a mellett ázsiai é s ó c e á n i a i t e r ü l e t e k a d a t b á z i s a i t teszi k e r e s h e t ő v é ; t ö b b j a p á n a d a t b á z i s t , é s a K o m p a s s a d a t b á z i s o k k ö z ü l az A s i a - P a c i f i c c é g i n f o r m á c i ó s á l l o m á n y t , a k ö z e l - k e l e t i régiót, K e l e t - K ö z é p - E u r ó p á t , A f r i k á t és L a t i n - A m e r i k á t f e l d o l g o z ó c é g i n f o r m á c i ó s a d a t b á z i s o k a t .
Kiemelt szakterületek: pénzügy, gyógyszerek, mérgező hulladékok
A f e j l e s z t é s n e m c s a k a n e m z e t k ö z i v é a l a k u l á s , h a n e m n é h á n y k i e m e l t s z a k t e r ü l e t i r á n y á b a is m u t a t . A p é n z ü g y i f r o n t o n a Dialóg k ö z p o n t S E C O n l i n e a d a t b á z i s a j e l l e m z i - t ö b b e k között - ezt a t r e n d e t , a m e l y az a m e r i k a i t ő z s d e i (vagyis n y i l v á n o s ) c é g e k p é n z ü g y i j e l e n t é s e i t t a r t a l m a z z a . A z I n v e s t e x t a d a t b á z i s - k é s z í t ő is új a d a t b á z i s o k a t j e l e n t e t e t t m e g a k ü l ö n f é l e c é g e l a d á s o k p é n z ü g y i t r a n z a k c i ó i r a ; e z e k e n k í v ü l is s z á m o s új p é n z - é s b a n k ü g y i a d a t b á zis látott n a p v i l á g o t .
A b i b l i o g r á f i a i a d a t b á z i s o k az ö k o l ó g i a i é s a k ö r n y e z e t i t é m á k k a l b ő v ü l n e k . A F a c l l l t i e s I n d e x S y s t e m a d a t b á z i s p é l d á u l a v e s z é l y e s h u l l a d é k o k l e r a k ó h e l y e i n e k a d a t a i t t a r t a l m a z z a . Az e l s ő s o r b a n b u s i n e s s i r á n y ú P T S a d a t b á z i s o k Is e g y r e t ö b b k ö r n y e z e t v é d e l m i f o r r á s t t á r n a k f e l .
A g y ó g y s z e r g y á r t á s i é s e g é s z s é g ü g y i s z e k t o r k é p viseli a h a r m a d i k t e m a t i k a i l e j l e s z t é s i f ő i r á n y t . Az
Orbit h o s t b e v e z e t t e a D r u g P a t e n t s I n t e r n a t i o n a l g y ó g y s z e r s z a b a d a l m i a d a t b á z i s t A Data-Star k ö z p o n t u g y a n c s a k e r ő s az e g é s z s é g ü g y i - g y ó g y á szati a d a t b á z i s o k t e r é n . N é h á n y p é l d a : P h a r m a M a r k e t i n g S e r v i c e , a t o x i k o l ó g i a é s k ö r n y e z e t - e g é s z s é g ü g y b i b l i o g r á f i a i a d a t b á z i s a ( D H S S - O a t a és D H S 8 M a d T a h ) , az L M 8 D r u g A l e r t s , az I m m u n o d o n * D a t a b a s e , az I M S M a r k e t l e t t e r D a t a b a s e (az e g é s z s é g ü g y és a g y ó g y s z e r i p a r hírei) s t b
E g y é r d e k e s ú j d o n s á g r ó l is b e l e h e l s z á m o l n i . Az e r e d e t i l e g r e p ü l ő j á r s t - m e n e t r e n d i i n f o r m á c i ó s é s h e l y f o g l a l á s i c é l ú O f f l c l a l A l r l i n e O u l d a a d a t b á z i s t ú l n ő t t a n e v é n . M a az O A G már egy jól i s m e r t v é g f e l h a s z n á l ó i s z o l g á l t a t á s , a m e l y a l é g i j á r a t o k o n kívül t u r i s z t i k a i t u d n i v a l ó k a t , k ö z t ü k s i e l é s i l e h e t ő s é g e k e t , s z á l l o d a i é s ü d ü l ő i ú t m u t a t ó k a t , s z á l l á s h e l y f o g l a l á s t , v a s ú t i és k ö z ú t i k ö z l e k e d é s i t u d n i v a l ó k a t , a u t ó b é r l é s i i n t o r m á c i ó k a t é s m á s , az u t a z á s s a l és t u r i z m u s s a l ö s s z e f ü g g ő i n f o r m á c i ó k a t t a r t a l m a z , o n l i n e k e r e s é s i l e h e t ő s é g g e l
Sajtó, média
Igen l á t v á n y o s az o n l i n e o l v a s h a t ó n a p i - é s h e t i l a pok teljes s z ö v e g ű a d a t b á z i s a i n a k az e l ő r e t ö r é s e A VU/Text, a DataTimes é s az UMI/Data Courier s z o l g á l t a t ó k ö z p o n t o k k í n á l a t á b a s z á m o s új n a p i l a p o t v e z e t t e k fel, a m e l y e k az U S A c s a k n e m v a l a m e n n y i n a g y v á r o s a h e l y i s a j t ó o r g á n u m a i n a k e l e k t r o n i k u s v á l t o z a t é t j e l e n t i k . A VU/Text m i n t e g y 7 0 v á r o s i h e l y i lapot k i n á l . a DataTimes 1 5 0 új f o r r á s s a l (nem c s a k ú j s á g o k k a l ) b ő v ü l t . A Dialóg, az MDC-NEXIS és m á s h o s t o k is s z o l g á l t a t j á k a z előző h o s t o k s z i n t e v a l a m e n n y i s a j t ó a d a t b á z i s á t . A R e u t e r k i e m e l k e d ő s z e r e pet j á t s z i k a z e l e k t r o n i k u s hírek s z o l g á l t a t á s á b a n A h í r ü g y n ö k s é g e k a d a t b á z i s a i i m m á r a z o n n a l , a n y o m tatott p u b l i k á c i ó m e g j e l e n é s é v e l e g y i d ő b e n , v a g y - e g y e s e s e t e k b e n - már e l ő b b is az o l v a s ó k r e n d e l k e z é s é r e á l l n a k , a m i f ő l e g az ú j s á g s z e r k e s z t é s s z á m á r a e l ő n y ö s . P l . az A P h í r ü g y n ö k s é g hírei a NewaNet k ö z p o n t n á l a h í r ü g y n ö k s é g e l ő f i z e t ő i v e l a z o n o s f r i s s e s s é g g e l " k a p h a t ó k " .
V á l t o z o t t a h e l y z e t a m ű s o r s z ó r ó m é d i a h í r e i v e l , a m e l y e k e t a z e l ő t t l e g f e l j e b b u t ó l a g o s s a j t ó f i g y e l é s ú t j á n l e h e t e t t o l v a s n i . A B u r e l l e ' a B r o a d c a a t D a t a b a s e az (USA) o r s z á g o s r á d i ó - é s t v - h á l ó z a t i h í r e i n e k é s k ö z é l e t i m ű s o r a i n a k t e l j e s s z ö v e g ű átírásait s z o l g á l t a t j a . H a s o n l ó f u n k c i ó t lát el a J o u r n a l Q r a p h t e a T r a n a c r i p t a d a t b á z i s , a m e l y az MDC- NEXIS s z o l g á l t a t á s o k k e r e t é b e n is h o z z á f é r h e t ő . Az i l y e n a d a t b á z i s o k r e n d k í v ü l a l k a l m a s s k az e l h a n g z ó t ! r á d i ó - é s t v - m ű s o r o k p o n t o s í t á s á r a : " M i t is m o n d o t l X.Y.V
Hozzáadott érték
E d d i g a z a d a t b á z i s o k é s s z o l g á l t a t ó i k f e j l e s z t é s i t r e n d j e i n e k e r e d m é n y e i t l á t t u k , a z o k a t , a m e l y e k a s z a k t e r ü l e t e k é s a f o r r á s o k n a g y o b b l e f e d é s é v e l
v o l t a k k a p c s o l a t b a n . E z e k e n kívül s z á m o s r é g e b b i a d a t b á z i s e g y é b ú j d o n s á g o k k a l n ö v e l i é r t é k é t , h a s z n á l h a t ó s á g á t P é l d á u l : új f o r r á s c í m e k e t ( f o l y ó i r a t o kat) v e s z n e k fel f i g y e l é s i k ö r ü k b e . A t u d o m á n y o s k u t a t á s é s h a l a d á s t e k i n t é l y e s lapjait f e l d o l g o z ó A c a - d e m i c I n d e x 5 0 0 új c í m m e l b ő v ü l t . A 5 c l S e a r c h é s a C u r r e n t C o n t e n t s . a t u d o m á n y o s élet jól i s m e r t i d é - z e t t s é g f i g y e l ö , ül. t a r t a l o m j e g y z é k - k ö z l ő a d a t b á z i s a i első ízben s z o l g á l t a t n a k k i v o n a t o k a t is a c i k k c í m e k alá. A P R O M T , az üzleti élet h í r e i n e k l e g á t f o g ó b b a d a t b á z i s a e g y r e t ö b b teljes s z ö v e g ű hírt t a r t a l m a z Az A B I / I n f o r m r e k o r d j a i n a k 25 a ma már t e l j e s s z ö v e g ű c i k k v a g y hír. A f i z i k a , e l e k t r o n i k a , h í r a d á s t e c h n i k a , a u t o m a t i z á l á s é s s z á m í t á s t e c h n i k a t e k i t é l y e s é s a l a p v e t ő a d a t b á z i s a , az I N S P E C j e lentős á t s z e r k e s z t é s ! v a l ó s í t o t t m e g : a Diatog köz
p o n t n á l egy á l l o m á n y k é n t k e r e s h e l ő az e g é s z , i n tegrált o s z t á l y o z á s i r e n d s z e r r e l ; a k o r á b b i r e k o r d o k a t á t i n d e x e l t é k , teljes f o l y ó i r a t c í m e k k e l e g é s z í t e t t é k k i , v a l a m i n t k i j a v í t o t t á k a r é g e b b i r e k o r d o k h e l y e s í r á s i és s a j t ó h i b á i t .
A termékek eljuttatása a felhasználókhoz
Az a d a t b á z i s o k t a r t a l m i k i e g é s z í t é s e u t á n új t é n y e z ő k é n t é r t é k e l j ü k az a d a t b á z i s o k b a n levő i n f o r m á c i ó g y o r s a b b é s h a t é k o n y a b b e l j u t t a t á s á t a f o g y a s z t ó k h o z . A g y o r s a s á g az e g y i k l é n y e z ö : az a k t u a l i z á l á s g y a k o r i s á g a m e g n ő t t , sok e s e t b e n a haviról a h e t i , a h e t i r ő l a n a p i f r i s s í t é s r e tértek át. A teljes s z ö v e g ű á l l o m á n y o k n a g y r é s z é n e k t a r t a l m a a szó v a l ó d i é r t e i m é b e n " n a p r a " k é s z (egy v a g y két n a p o n b e l ü l ) . V a l ó s idejű (real time) a k t u a l i z á l á s is létezik, a m i a 9 0 m á s o d p e r c e n k é n t i t ő l a 15 p e r c e n k é n t i i g t e r j e d ő f r i s s í t é s t j e l e n t i az e g y e s a d a t b á z i s o k b a n , n a p i t ö b b s z ö r i f r i s s í t é s t m á s o K b a n . S o k o n l i n e host f o l y a m a t o s a k t u a l i z á l á s t ígér b i z o n y o s p é n z ü g y i é s h í r - a d a t b á z i s o k b a n
Az a d a t b á z i s o k b a n levő i n f o r m á c i ó vagy az i n f o r m á c i ó s t e r m é k e k f o g y a s z t ó k h o z való t ö k é l e t e s e b b e l j u t t a t á s á n a k m á s i k t r e n d j e az ü n . e x k l u z i v i t á s (egy- egy a d a t b á z i s c s a k egy h o s t n á l f é r h e t ő hozzá) c s ö k k e n t é s e . A l e g t ö b b á l l o m á n y ma már t ö b b o n l i n e s z o l g á l t a t ó n á l is e l é r h e t ő , e s e t l e g v á l t o z ó f o r m á b a n . Az új k a p u s z o l g á l a t o k ( g a t e w a y s ) j o b b és t e l j e s e b b h o z z á f é r é s t b i z t o s í t a n a k a f e l h a s z n á l ó k n a k az e g y e s h o s t o k h o z . P é l d á u l a DataTimes és a Dow Jones News/Retrievat k ö z p o n t o k ( m i n d k e t t ő f ő l e g a m e r i k a i h í r l a p - a d a t b á z i s o k a t kínál) m e g á l l a p o d t a k e g y m á s á l l o m á n y a i n a k k ö z ő s é s k ö l c s ö n ö s k e r e s é s é b e n , a z o n o s k e r e s é s i m ó d s z e r r e l . H a s o n l ó m e g á l l a p o d á s t k ö t ö t t a Dlalogéaa HratfJaar k ö z p o n t is
Egy é r d e k e s t e r m é k s k á l á b a n ú j í t á s a k ö v e t k e z ő . Az U S A - b e l i Rmaearch Llbrary Information Network
(RLIN) h o s t b e v e z e t t e az El P a g * O n e n e v ű a d a t b á zist. Az E n g l n a a r l n g I n d e x c é g , az a d a t b á z i s e l ő á l l í t ó ja, 3 0 0 0 m ű s z a k i f o l y ó i r a t é s k o n l e r e n c l a k i a d v á n y t a r t a l o m j e g y z é k e n taazl o n l i n e k e r e s h e t ő v é , 6 héttel azelőtt, m i e l ő t t az El t e l j e s ( r e f e r á t u m o k k a l , i n d e x e l é s s e l é s b i b l i o g r á f i a i a d a t o k k a l ellátott r e k o r d o k b ó l
Beszámolók, szemlék, referátumok
álló) a d a t b á z i s á b a n , a j ó l i s m e r t C o m p e n d e x P l u s b a n az illető k i a d v á n y f e l d o l g o z á s r a k e r ü l . U g y a n a k k o r a C o m p e n d e x P l u s f o r r á s a i is 2 5 % - k a l b ő v ü l t e k . A f e l h a s z n á l ó az El P a g e O n e c i k k e i r ő l a u t o m a t i k u s d o k u m e n t u m m á s o l a t - s z o l g á l t a t á s t k é r h e t . Ez az újítás e g y e s í t i a g y o r s a s á g , a l e f e d é s b ő v ü l é s e é s az i n f o r m á c i ó h o z való h o z z á j u t á s j a v u l á s á t m i n d a b i b l i o g r á f i a i , m i n d a t e l j e s s z ö v e g ű i n f o r m á c i ó t e k i n t e t é b e n .
A p i a c b ő v í t é s e g y e s z k ö z é t , a h o g y f e n t e b b láttuk, a t e r m é k e k h e z való h o z z á j u t á s új c s a t o r n á i j e l e n t i k . Egy m á s i k m ó d s z e r az. a m i k o r a m e g l é v ő t e r m é k e k e t és az új k e r e s é s i f o r m á k a t i n t e g r á l j á k a c é l s z e r ű b b e l j u t t a t á s v é g e t t . E n n e k b i z o n y s á g á u l s z á m o s s z o l g á l t a t ó k ö z p o n t vezetett be m e n ü r e n d s z e r ű i n t e r f é s z t , v a g y m á s h a t é k o n y k e r e s é s i s e g é d e s z k ö z ö k e t , a m e lyek e g y e s i t i k a h a s o n l ó t a r t a l m ú a d a t b á z i s o k a t a l e g m e g f e l e l ő b b l e k ) k i v á l a s z t á s á n a k m e g k ö n n y í t é s é h e z .
A Materials Property Data Network s z o l g á l t a t á s p é l d á u l , a m e l y az STN International h o s t n á l é r h e t ő el, m e n ü v e z é r e l t h o z z á f é r é s t b i z t o s i t s z á m o s a d a t b á z i s h o z é s egy i n t e r a k t í v o n l i n e t e z a u r u s z h o z . A
DIMDI h o s t b e v e z e t t e a GRIPS-Chem n e v ű m e n ü vezérelt s z o l g á l t a t á s t , a m e l y a u t o m a t i k u s m e g f e l e l é s t tesz l e h e t ő v é a R e g i s t r y - s z á m o k . a v e g y ü l e t n e v e k s z i n o n i m á i s t b . között, t ö b b a d a t b á z i s k e r e s é s e k o r . A Blosis Connectlon is b e v e z e t t e a Life Science Net
work s z o l g á l a t á s t , 8 0 é l e t t u d o m á n y i a d a t b á z i s e g y s é g e s m e n ü v e z é r e l t k e r e s é s é t .
A b u s i n e s s v o n a l o n a Dialóg/Moneycenter m e n ü v e z é r e l t i n t e r f é s z valós i d e j ű p é n z ü g y i i n f o r m á c i ó k hoz j u t t a t a K n i g h t - R i d d e r h í r ü g y n ö k s é g t ő l , v a l a m i n t h í r e k h e z , r é s z v é n y á r f o l y a m o k h o z , k ü l ö n b ö z ő p i a c o k s t a t i s z t i k a i é s á r a d a t a i h o z . A Dialóg k i t e r j e s z t e t t e Corporate Connectlon n e v ű i n t e r f é s z é t v a l a m e n n y i f e l h a s z n á l ó r a : e g y s z e r ű p a r a n c c s a l m e n ü ü z e m m ó d b a m e h e t ü n k át. ó s így k e r e s h e t j ü k - k e d v e z m é n y e s e n - a Dialóg h o s t s z á m o s b u s i n e s s a d a t b á z i s á t A Data-Star h a s o n l ó m ó d o n j u t t a t b á r k i t s z á m o s b u s i n e s s é s m a r k e t i n g a d a t b á z i s á n a k m e n ü v e z é r e l t k e r e s é s é h e z , Business Focus n e v ű s z o l g á l t a t á s a ú t j á n . A Thomson Financial Network n e m r é g v e z e t t e be CORIS n e v ű m e n ü v e z é r e l t s z o l g á l t a t á s á t , a m e l y l e h e t ő v é t e s z i s z á m o s f o n t o s c é g - é s á g a z a t i i n f o r m á c i ó s a d a t b á z i s : P R O M T , A B I / I n f o r m , D u n ' s M a r k é t I d e n t i t i e r s . I n v e s t e x t , M a r k é t Guide. S E C O n l t n e és m á s o k , v a l a m i n t s o k s z á z s a j t ó a d a t b á z i s a e g y s é g e s , s z u p e r m a r k e t s z e r ű ( " o n e - s t o p i n f o - s h o p p i n g " ) h a s z n á l a t á t .
A Dialóg s z o l g á l t a t ó k ö z p o n t J o u r n a l N a m e F i n d e r n e v ű m e t a a d a t b á z i s a k ü l ö n l e g e s m ó d o t n y ú j t v a l a mely k e r e s e t t f o l y ó i r a t k i k e r e s é s é r e , f ü g g e t l e n ü l a t t ó l , h o g y m e l y i k a d a t b á z i s tárja tel c i k k e i t , é s a b b a n h o g y a n ( m i l y e n r ö v i d í t é s s e l v a g y teljes névvel) s z e r e pel a c í m e H a s o n l ó s z e r e p e t tölt b e a Dialóg C o m p a ny N a m e F i n d e r é s P r o d u c t N a m e F l n d a r m e t a a d a t b á z i s a , a m e l y az illető c é g e t , ill. t e r m é k e t t a r t a l m a z ó a d a t b á z i s o k a t g y ű j t i k ö z ő s á l l o m á n y b a , r a n g s o r o l v a
a z o k a t a c é g , ill. a t e r m é k e l ő f o r d u l á s i g y a k o r i s á g a szerint.
M e g kell m é g e m l í t e n i az o n l i n e k e r e s é s t g y o r s í t ó , k ö n n y í t ő v a g y g a z d a s á g o s a b b á t e v ő m ó d s z e r e k e t , a m e l y e k e t e g y - e g y host vezetett b e . C s a k p é l d a k é n t e m l í t j ü k a Dialóg O n e S e a r c h m ó d s z e r é t , a m e l l y e l e g y s z e r r e lehet k e r e s n i k u l c s s z a v a k a t t ö b b a d a t b á z i s b a n , v a l a m i n t a d u p l i k á t u m k i z á r á s t , a m e l l y e l m e g o l d h a t ó a t ö b b a d a t b á z i s b a n is m e g t a l á l t a z o n o s c i k k r ő l k é s z ü l t r e k o r d o k k ö z ü l c s a k az e g y i k k i í r a t á s a , k i n y o m t a t á s a . T o v á b b i s z á m o s , jól h a s z n o s í t h a t ó p a r a n c s ú j d o n s á g létezik az e g y e s h o s t o k n á l .
A CD-ROM mint trend
A h o z z á f é r é s t ö k é l e t e s í t é s é n e k e g y i k m ó d j a az o n l i n e k a p c s o l ó d á s teljes m e g s z ü n t e t é s e , f i n a n c i á l i sán m e r e d e k t a n u l ó g ö r b é j é v e l e g y ü t t . Erre jó e s z k ö z a C D - R O M t e c h i k a . a m e l y felválthatja az o n l i n e k a p c s o l ó d á s t . Ez a t e c h n i k a új p i a c o k a t t e r e m t , új f o r r á s o k r a t e r j e d k i , új á r s z e r k e z e t e t hoz b e . é s ezzel s z á m o s k é r d é s t vet fel a r r ó l , m i k é p p e n a l a k i t h a t ó át a k a p c s o l a t i i d ő é s a t a l á l a t o k díja évi e l ő f i z e t é s s é . Az o n l i n e é s a C D - R O M k e r e s é s e k e g y m á s h o z v i s z o n y í tott e l ő n y e i n e k , h á t r á n y a i n a k , i n f o r m a t i k a i j e l l e m z ő i n e k és p é n z ü g y i v o n z a t a i n a k h a t a l m a s i r o d a l m a v a n . S o k a t l e h e t n e b e s z é l n i a f r i s s e s s é g r ő l , az a k t u a l i z á l á s r ó l , a l e f e d é s t e l j e s s é g é r ő l , az o n l i n e k e r e s é s i d e g e s í t ő t a x i ó r a - e f f e k t u s á n a k k i k ü s z ö b ö l é s é r ő l C D - R O M h a s z n á l a t k o r , a C D - R O M e l ő f i z e t é s i díj k i h a s z n á l t s á g á r ó l és m á s a k t u á l i s t é m á k r ó l . Ezek k ö z ü l n é h á n y k i e m e l t t r e n d a k ö v e t k e z ő .
A n a p i l a p a r c h í v u m a C D - R O M t e c h n i k a l o g i k u s a l k a l m a z á s i t e r ü l e t e . A Dialóg k o m o l y r e t r o s p e k t í v g y ű j t e m é n y t készít az i l y e n t í p u s ú i n f o r m á c i ó k r ó l . E g y m á s i k p é l d a : a r e f e r e n s z m ű v e k . a m e l y e k n e m m i n d i g s i k e r e s e k o n l i n e h a s z n á l a t b a n . A k é z i k ö n y vek, a d a t t á r a k és e n c i k l o p é d i á k u g y a n i s e r ő s e n s t r u k t u r á l v a v a n n a k a h a s z n á l a t m e g k ö n n y í t é s é r e , n y o m t a t o t t f o r m á b a n k ö n n y e n l a p o z h a t o k , á b r á k a t , k é p e k e t , d i a g r a m o k a t t a r t a l m a z n a k . Ezen a t e r ü l e t e n az o n l i n e c s ő d ö t m o n d . a C D - R O M d i a d a l m a s k o d i k .
Az o n l i n e h a s z n á l a t o s r e f e r e n s z m ű v e k k ö z ü l e m l í t é s r e é r d e m e s a B e í l s t e i n s z e r v e s k é m i a i k é z i k ö n y v az Orblt é s a Dialóg h o s t n á l : B e l l s t e l n O n l i n e , a Dialogná\ a O u o t a t i o n s D a t a b a s e (az O x f o r d - i d é z e t s z ó t á r o n l i n e m e g f e l e l ő j e ) , é s az MDC- LEXIS h o s t n á l a M a r t i n d a l e- H u b b a r d L a w D l c t l o n - ary. E z e k h e z k é p e s t a z o n b a n j ó v a l t ö b b r e f e r e n s z m ü e l e k t r o n i k u s v á l t o z a t a j e l e n t m e g C D - R O M - o n , p l . a C e n B a s e M a t e r l a l a (15 e z e r v e g y ü l e t ö s s z e s a d a t a , a n a l i t i k a i s z o f t v e r r e l is e l l á t v a ) .
A C D - R O M s p e k t r u m t o v á b b i c s ú c s a i az e n c i k l o p é d i á k . A T i m e M a g a z i n * C o m p a c t A l m a n a c p l . az i s m e r t h e t i l a p v á l o g a t o t t c i k k e i t t a r t a l m a z z a 1 9 2 3- i g v i s s z a m e n ő l e g , a c í m l a p h í r e s a m b e r - p o r t r é i t 1 0 é v r e v i s s z a m e n ő l e g , s z í n e s t é r k é p e k e t s t b . A M a m m a l a : M u l t i m e d i a E n c y c l o p e d l a p e d i g i n t e r a k t í v C D - R O M t e r m é k az e m l ő s ö k v i l á g á r ó l ( v i d e o k l i p e k k e l , s z í n e s t a b l ó k k a l é s h a n g h a t á s s a l ) .
Összefoglalás
Az e l m ú l t i d ő s z a k b a n f o l y t a t ó d o n az é v t i z e d e s f e j l e s z t ő m u n k a az a d a t b á z i s i p a r b a n Erről egy á t t e k i n t ő mii írása n a g y o n n e h é z f e l a d a t elé állítja az e l e m z ő i : v a j o n mit k e l l t e n n i e a h h o z , hogy ne c s u p á n h o s s z ú litániát Írjon az új a d a t b á z i s o k r ó l és s z o l g á l t a t á s o k r ó l , h a n e m í r á s á n a k v a l a m i s z e r k e z e t e t is a d j o n . E b b e n az á t t e k i n t é s b e n s i k e r ü l t n é h á n y n y i l v á n v a l ó t r e n d k ö r é c s o p o r t o s í t a n i az u t ó b b i évek, h ó n a p o k f e j l ő d ó sét Ilyen c s o m ó p o n t o k a k ö v e t k e z ő k voltak.
Az a d a t b á z i s o k t a r t a l m á t t e k i n t v e a fő f e j l ő d é s a n e m z e t k ö z i b u s i n e s s i n f o r m á c i ó k b ő v í t é s e , főleg a c é g i n f o r m á c i ó k , a p é n z ü g y i j e l e n t é s e k ( k ö z t ü k v a l ó s i d e j ú , tehát s z i n t e a z o n n a l i , v a l a m i n t g l o b á l i s p é n z ü g y i s z o l g á l a t o k i , a k ö r n y e z e t v é d e l e m és k ö r n y e z e t g a z d á l k o d á s , a g y ó g y s z e r i p a r és e g é s z s é g ü g y i e l l á t á s i r á n y á b a m u t a t S o k n a p i l a p , h e t i l a p , m a g a z i n , h í r ü g y n ö k s é g i a n y a g o k é s m ű s o r s z ó r ó m é d i a h í r a d á s a i h o z lehet h o z z á f é r n i a d a t b á z i s o k f o r m á j á b a n .
A t a r l a l o m m a g a s a b b r e n d ű l e n d e n c i á i is v i l á g o sak Az a d a t b á z i s o k t a r t a l m a s a b b a k lettek, új f o r r á s o kat é s uj é r t é k e t a d n a k hozzá a m e g l é v ő k h ö z Az i d é - z e t t s é g f i g y e l ö á l l o m á n y o k a t r e l e r á t u m o k k a i egészítik ki, a r e l e r á t u m o k a t t a r t a l m a z ó r e k o r d o k a t teljes s z ö v e g ű r e bővítik, v i s s z a m e n ő l e g e s é r t é k n ö v e l é s t a d n a k m e g l é v ő régi r e k o r d o k n a k is.
Erős á t c s o m a g o l á s i t r e n d e k n y i l v á n u l n a k m e g az új m í n i á l l o m á n y o k s z e r v e z é s e s o r á n : n a g y o b b a d a t b á z i s o k c é l r a o r i e n t á l t k i s e b b á l l o m á n y a i t s z e r v e z i k , a m e l y e k e g y ü t t é l n e k a m e g a á l l o m á n y o k k a l , vagy
é p p e n felváltják a z o k a t ; u g y a n a k k o r új m e g a á l - l o m á n y o k j ö n n e k létre k o r á b b a n - i d ő b e n - s z é t t ö r delt a d a t b á z i s o k b ó l . D o k u m e n t u m s z i n t ű a d a t b á z i s o k h i v a t o t t a k a régi igényt: " C s a k n é h á n y jó c i k k e t ! "
k i e l é g í t e n i . K ü l ö n f é l e m e t a a d a t b á z i s o k k e l e t k e z n e k , a m e l y e k az a d a t b á z i s o k k ö z ö t t i n a v i g á l á s t segítik elő.
A f o g y a s z t ó h o z való e l j u t t a t á s k u l c s s z a v a i : g y o r s a s á g , e l é r h e t ő s é g e g y s z e r ű b b e n é s s o k h e l y e n , helyi t á r o l á s , és h e l y b e n k e z e l h e t ő a d a t b á z i s o k . Az a k t u a l i z á l á s g y a k o r i b b lett, a b i b l i o g r á f i a i a d a t b á z i s o k n a p i f r i s s í t é s é n e k n o r m á j a felé h a l a d a f e j l ő d é s , a l e g t ö b b h í r f o r r á s 2 4 ó r á n b e l ü l a k t u á l i s , é s a v a l ó s i d e j ű i n p u t s z á m o s s z o l g á l t a t á s b a n m e g s z o k o t t á válik. A h o z z á f é r é s o p c i ó i s o k a s o d n a k , a m i n t az a d a t b á z i s o k t o v á b b i o n l i n e h o s t o k n á l is m e g j e l e n n e k , é s a h o g y a k a p u s z o l g á l a t o k útján o l y a n o k is hozzáfér
n e k , a k i k k ü l ö n b e n n e m é r n é n e k el e g y e s a d a t b á z i s o kat. M e n ü r e n d s z e r e k j ö n n e k létre a p a r a n c s r e n d s z e r e k k e l p á r h u z a m o s a n , a m e l y e k az i s m e r e t l e n a d a t b á z i s o k a t k ö n n y e b b e n k e r e s h e t ő v é t e s z i k az a v a t o t t k e r e s ő k s z á m á r a is. A h e l y i ( C D - R O M , h a j l é k o n y l e mezes) a d a t b á z i s o k új á r s z e r k e z e t ! m o d e l l k é n t s z o l g á l n a k : a C O - R O M t e c h n i k a a m a g a s a j á t o s é s m u l t i m é d i a l e h e t ő s é g e i v e l f o k o z a t o s a n az i n f o r m á c i ó egy újfajta e l j u t t a t á s i m e c h a n i z m u s a k é n t fog m e g e r ő s ö d n i .
/ B A S C H , R.: Database developments 1991 - Database, 14. k ö t 5. »z. 1 9 9 1 . p. 1 3 - 1 9 . /
( R o ó o z Péter)
Az Oxford English Dictionary új CD-ROM-változata
Ha a 2 0 k ö t e t e s Oxford English Dictionary (OED) b i r t o k l á s a m e n n y e i b o l d o g s á g , a k k o r az új C D - R O M k i a d á s m a g a a m e n n y o r s z á g . M i c r o s o f t W i n d o w s alatt fut. s így s o k k a l g y o r s a b b é s k ö n n y e b b k i k e r e s n i egy m o n d a t o t v a g y k i f e j e z é s t , m i n t k i e m e l n i egy k ö t e t e t . Az e l e k t r o n i k u s s z ö v e g e d d i g l e h e t e t l e n k e r e s é s e k e t is l e h e t ő v é t e s z .
K é p z e l j ü k e l , h o g y m e g a k a r j u k t a l á l n i az ö s s z e s idézetet, a m e l y e t a P u n c f i b ó l v e t t e k föl, v a g y az ö s s z e s szót, a m e l y az i z l a n d i n y e l v b ő l s z á r m a z i k . H o g y a n v o l n a ez l e h e t s é g e s a n y o m t a t o t t k i a d á s 21 7 2 8 , s ű r ű n n y o m t a t o t t o l d a l á n a k á t l a p o z á s á v a l ? A C D - R O M - v á l t o z a t s e g í t s é g é v e l 2 7 5 6 i d é z e t e t t a l á l h a t u n k a P u n c h b ó l . e z e k k ö z ü l az első 10 m á s o d p e r c nél h a m a r a b b m e g j e l e n i k , a 8 1 9 i z l a n d i s z á r m a z á s ú szó m e g t a l á l á s a m é g e n n y i Időt s e m vesz i g é n y b e .
Az O E D v a l ó s á g o s m o n s t r u m . F é l m i l l i ó szót h a t á r o z m e g . 2,4 m i l l i ó Idézetet é s 5 9 millió s z ó n y i s z ö v e g e t f e l h a s z n á l v a . T ö b b m i n t 1,2 m h e l y e t foglal el a p o l c o n , a s ú l y a 6 6 k g felett v a n . Az 1 8 7 9 . James Murray s z e r k e s z t ő v é való k i n e v e z é s e ó t a l eltelt 1 1 0 év alatt c s a k két t e l j e s n y o m t a t o t t k i a d á s j e l e n t m e g . é s a k ö v e t k e z ő s e m v á r h a t ó 2 0 1 4 - n é l k o r á b b r a . 1 5 0 0
f o n t o s ára miatt c s a k a k ö n y v t á r a k é s a g a z d a g o k e n g e d h e t i k m e g m a g u k n a k a m e g v á s á r l á s á t A C D - R O M - v á l t o z a t s ú l y a a z o n b a n c s a k n é h á n y g r a m m , s t á r o l á s á h o z u g y a n a n n y i hely k e l l , m i n ! V i v a l d i N é g y é v s z a k á h o z Á r a is c s a k h a r m a d a a n y o m t a t o t t v á l t o z a t é n a k .
Az új C D - R O M k i a d á s v a l ó j á b a n már a m á s o d i k változat. Az e l s ő - a m e l y e t k í s é r l e t i k i b o c s á t á s n a k t a r t h a t u n k - c s a k 1 2 kötet a n y a g á t t a r t a l m a z t a , é s az s e m volt t e l j e s . D O S - k ö r n y e z e t r e k é s z ü l t , é s l a s s ú s á g a miatt n e m s o k a n h a s z n á l t á k s o k f e l a d a t o s r e n d s z e r e k b e n . N e m létezett az a h a t é k o n y s ű r í t é s , é s a z o k a k e r e s é s i l e h e t ő s é g e k s e m , a m e l y e k e t az új v á l t o z a t b a n e g y h o l l a n d c é g , az AND Software b e v e zetett A m á s o d i k C D - R O M k i a d á s t a r t a l m a z z a az
1 9 8 9 m á r c i u s á b a n k i a d o t t 2 0 k ö t e t e s n y o m t a t o t t m á s o d i k k i a d á s t e l j e s s z ö v e g é t . Ez e g y e s í t i az e r e d e t i O E D - t . a k i e g é s z í t ő k ö t e t e k e t é s t o v á b b i új a n y a g o k a t . W i n d o w s 3 alatt f u t . é s s z ö v e g s z e r k e s z t ő b ő l is b e í r h a t ó . A g r a f i k u s k ö r n y e z e t k ö n n y ű v é t e s z i a h a s z n á l a t á t .
K e r e s é s i m e n ü j e Öt v á l a s z t á s i l e h e t ő s é g e t k í n á l : szó, s z ö v e g , e t i m o l ó g i a , d e f i n í c i ó é s i d é z e t s z e r i n t
