• Nem Talált Eredményt

Dissertatio inauguralis medica sistens observata in clinico [...]

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Ossza meg "Dissertatio inauguralis medica sistens observata in clinico [...]"

Copied!
36
0
0

Teljes szövegt

(1)
(2)

Qui bene distinqnit, bene medebitur,

' PERILLUSTRI CELEBERRIMQ

I N T E G E R R I M O D O C T I S S I M O

M A G N I F I C O DOMINO

M I C H A E L I A ' X E N H . Ö S S É K ,

MED. DOCT. I. EBON! HUNGÁRIÁÉ PROTOMEDICO, S.

CAES. ET REG. APOST. MAJËST. AD EXCELS. CONSILIUM RE GI UM LOCUMTENENTIALE HUNGARICUM A CONSILIIS I. ÖRD. R. SVECICI GUSTAV! VASAE EQUITI. FACULTA- TIS MEDICAE REG. SCIENT. UNIV. PESTIENSIS P R A Ë - S I D I , ET STIJDII MEDICO-CHIRURG. DIRECTORI, FA~

CULTATIS MEDICAE CAES. REG. SCIENT. UNIVERSITA- TIS VINDOBONENSIS , ET ACAD. MEDICO-CHIRURG. JO«"

SEPHINAE, NEC NON R. BRITTANN. SOCIETATIS SCIENT.

GÖTTINGENSIS , MEDICO'PHYSICAE ERLANGENSIS, ME- DICO-CHIRURG. ACADEMIAE NEAPOLITANAE , BEROLI."

NENSIS , CAES. PETROPOLITANAE ETC. MEMBRO, PLURIUM II. COMITATUUM TABULAE,". JUPICIARIAE

ASSESSOR! e t c . e t c .

(3)

Qui bene distinqnit, bene medebitur,

' PERILLUSTRI CELEBERRIMQ

I N T E G E R R I M O D O C T I S S I M O

M A G N I F I C O DOMINO

M I C H A E L I A ' X E N H . Ö S S É K ,

MED. DOCT. I. EBON! HUNGÁRIÁÉ PROTOMEDICO, S.

CAES. ET REG. APOST. MAJËST. AD EXCELS. CONSILIUM RE GI UM LOCUMTENENTIALE HUNGARICUM A CONSILIIS I. ÖRD. R. SVECICI GUSTAV! VASAE EQUITI. FACULTA- TIS MEDICAE REG. SCIENT. UNIV. PESTIENSIS P R A Ë - S I D I , ET STIJDII MEDICO-CHIRURG. DIRECTORI, FA~

CULTATIS MEDICAE CAES. REG. SCIENT. UNIVERSITA- TIS VINDOBONENSIS , ET ACAD. MEDICO-CHIRURG. JO«"

SEPHINAE, NEC NON R. BRITTANN. SOCIETATIS SCIENT.

GÖTTINGENSIS , MEDICO'PHYSICAE ERLANGENSIS, ME- DICO-CHIRURG. ACADEMIAE NEAPOLITANAE , BEROLI."

NENSIS , CAES. PETROPOLITANAE ETC. MEMBRO, PLURIUM II. COMITATUUM TABULAE,". JUPICIARIAE

ASSESSOR! e t c . e t c .

(4)

V I B 0

SCÏEjNTIA MERITIS AC VIRTU TIBÜS

ILLLTSTRl '

SUPREMO. SALÜTIS. GENTIS PANNONICAE. VIGIU PRINCIPE CIVIBUS. CARO,

SUO. PIE. VENERANDO. FAUTORI

IN PERPETUUM' ANIMI TENERRIMI GRATIQUE TESTIMONIUM , HAS CE TENUES RAGELLAS SACRAS VULT

D. D. D.

D e v o t i s s i m n s

A u c t or.

(5)

P r o OB m I u ni.

l i a i id à re alieniiiu me facturum ip.se me»

cum deliberaveram, si innixus argument! s , viam calcitratam plurium Cl. D. praedecesso- rum meorum ingressus fuero ; et observata Clinica communi labore sub auspiciis erudi- tissimi ac experientissimi Viri facta, publici juris tenui hoc opuscule fecero. — Etenim quanti Experientia in arte nostra certe salu- berrima habenda, viri CC. omnis aevi per- spexerunt, et perspiciet omnis artis hippocra- ticae Minister verus ; e x ea enim haurimus remediorum in organismum, et hujus ad il- los relatíonem, ex illa nobis character moi-

honim regnans, factor certe non exiguus in Medicina, patefit ; his accedunt argumenta non pauca a viris CC. prolata, quibus hie ne nimius sim supersedere oportunum esse

(6)

duxî. ~ Ubi vero exactius, ubi penitius haec hauriri potest quam in loco, ubi penes mul- titudinem objectorum observationi certenon parva datur occasio, ubi penes tantumcam-

pum observationum, et curata eorum fit connotatio. Si igitur opusculum iis, qui non majorem quam ego hauserunt observandi

occasionem aliquam saltern utilitatem attu- lerit. Illi vero, qui artis jamperiti sunt, il- lud non reprobraverint, me scopum meum

attigisse lubens declaro,

(7)

Conspectus generalis

status Nosocomii Quimestri altero anni 1829.

Nomen morbbrum. •g a

vs ä

V Q/

^ Q

•p»

• U

« «

s

«j sanat

i | ! emendatig

4 J

I

- L I

o

9 52 1 Inflammationes . . • 3 16 18 1 Exanthemata . f . . . 1 i /4 1 - Cachexiae . . . .• • . 1 3 1 1 Profhiyium . • • • ,

1 1

-I

Névrosés

1

2

1

. 2

i

Summa 15 71 79

4

~3|

(8)

Conspectus morborum et ciirac con:

tra eos adhibitae specialis.

Á p r i l i s .

<

Temperatura atmosphaerae in genere hoc m ea- se fngicla erat.; plurimi dies erant ventosi. Perfecte Serena dies nulla erat; pluviàe 110vem diebus ceet- dere.

Maximum Barometri 27" 4 ' " (20 27°) Minimum - 26" 7"' (1) Maximum Thermometri -t- 16° 5' JR.. (25)

; ; Minimum - -f- 5° 3' R. (29) .

• Morbi plurimi boc mense observati erant febrcs gastrico catarrhaies, §t febres intermittentes, cJiara- clere ut observatio'nes in et extra nosocomiiim ft- ctae testantur inflammatorio decurrentes. Illae prae- sèrtim extra clinicum emeticis aut purgantibus tra-.

etatae, facile; in statum adynamicum saepe letha- lem transiere. Hae methodo mitiori antiphiogisticae, aut pulv. Horum Cham. vulg. abtemperarünt, rare eíricatiórum remediorum actio sueouxTere debuit.

(9)

1 Nomen morbi.

•3-2 u

"f « 3 g at

Ä> p-o Mi p '

Mi sanati | [j emendati j

• H P.

•t o S

V p fl ci Ö <u

' f-l

Febris gastrica . . . . 2 1 2 _ 1 Febris rheumatica . . . 1 ,5, 2 — , -k 2 Febris rheumatico catar-

rhal is . V . . 1 —- — 1 Febris gastrico catarrha-

Iis « « » • • 2 2 4 . Febris gastrico catarrha-

lis nervosa . . 1 2 2 — • 2 1 Febris rheumatico gastrica 1 1

Febris intermittens . •, 2 4 2 .Otitis . . , . . . . 1 — - 1 —~ — '

Gastroenteritis cum hepa-

titide . . . 1 1 -r—

Peritonitis . . . v . 1 1 Metritis . , . . , . 2 — . 2 — - :— —».

Orchitis . . . . . . ' — 1 — — 1 Erysipelas . . . 1 1 :— Variolae cum psora • . 1 1 Cachexia febrilis . . • 1 1

Syphilis . . . . . . 1 1 —_ 2 Ishias . , . . . 1 — . 1 Universim 15 19 19 5 12

(10)

12 ' >

I) Febris gastrico catarrlialis cum diarrhoea.

F l o r i a n u s S . a n n o r u m 2 2 h a b i t a t e n e r o p r a e d i . t u s , p a r e n t i b u s s a n i s n a t u s , p i s t o r s o clali s , vaccina-;

t u s . I n p u e r i t i a t i n e a c a p i t i s , e t h e e p e l e h d î o m i t , a ú t o c r a t i a n a t u r a e s u p e r a t i s , a n n o a e t a t i s 2 0 tu'ssi i n c i p i t v e x a r i , q u a e p e r v i c e s r e d i e n s , a d p r a e s e i u i s u ' s q u e m o r b i e v o l u t i o n e m p e r d u r â t . 2 0 . M á r t i i post a b s u i n p t u m c a s e u m , e t h a u s t a m x n a i o r i q u á n t i i a l e a q u â m f r i g i d a m , n o c t u c o r r i p i t u r . f c b r i , c u m ceplia- l a e a i n t e n s a frontali , e t s e n s u p o n d e r i s i n v e n l r i c u - l o . 2 1 . a d a p p e t i t v i i n i a b o l i t m n r e s t i t u e n d u m , haurit c e r e v i s i a e q u a n t i t a t e m s a t m a g n a m ; r e d d i t u r status a é g r i d e t e i ù o r , l a s s i t u d o t n g g n a c o r p u s t e n e t , siti«

n . o r m a l i m a i o r fit, a l v u s . q u i n q u i e s l i q u i d a s i n e l e - v a n t i n e d e p o n i t u r . 2 2 j o b d e b i l i t a t e m i u e r e s c e n l ç j p l e c t o s e c o m m i t t i t a e g e r g d i e . i m p a c a t ö itransacto , i n g r u i t v e s p e r i e x . a ç e x * b a t h o m a j o r . , U Q c f u alvus q u i n q u i e s s u b s e q n i t u r , 2 5 , s t a t u e o d e m , , p e r d u r a n t e a e g e r i n C l i n i e u m s u s p i p i t i u " , , u b i s e q a o n l i a o h l u l i t o b s e r v a n d a : d a d o l a t i n n e n r a r t u u x p . magiiáspír., pulsura n o r m a l i f r e q u e x x i t S o r e m , p l e n u m s, n ^ o s e n u cijtis t r a n s p i r a n t i s a ú c t u m j a c c u & a t q x aJ> ^ y q . f t e f î î i p l a e a fepntalissapor o r i s f a t u u s , a p p e t i t e s . c i f e i >\

s-iitis a u c t a , e t d o l o r i n „ r e g i o n e u n i b i l i c a l i ; l i n g u a m u c o a l b i c a n t e t e c t a c o n s p i c i t u r , t u s s i s r a r a c u m

8p u l i s p a u c i s s e r o s i s , uxdxxa c o l o r e p r o f u n d i o r e t i n - c t a v i s a , a l v u s u n a d i a m h o i c a d e p o s i t a . " O b haéC d i e 2 4 . p r a e t e r v i t a e r e g i m e n â n t i p h l o g i s t i c u m , i n - t e r n e d e c o e t u m a l t h a e a e p r a - e s c r i b i t u r ; p e r d u r a t s t a - t u s i d e m , a l v u s o c t i e s s i n e l e v a m i n e d e p o n i t u r , v e s - p e r i e x a c e r b a t i o f e b r i l i s m a j o r , u r i n a a u r a n t i a c a . 25«

a u e t o d o l o r e r e g i o n i s u m b i l i c a l i s , 1 2 h i r u d i n e s e i - n e m r e g i o n i a p p ó m m t u r , - h a e m o r v h a g i a p e r h o v a m s u s t e n t a t u r , i n t e r n e e a d e m m e d i c i n a c o n t i n u a t u r , I m m i n u u n l u r a d h a u e t l i e r a p i a m d o l o r e s , e t e o d e m

(11)

13 passu fere febris decrescit ita, ut vesperi exacerbatio multo minor sequeretur, alvus terna liquida depo- nitur, urina auraixtiaca visa. 26. Decoctumsalep cum syrupo papav. albi ordinatur, emendatur appetitus cibi,- siti multum inminuta;.dolor in regione umbi- ' licali nullus, sudor Iargus tota die corpus tenet cum

levamine, exacerbatio febrilis vesperi minor, alvus bina deposita, tussis rara observatur cum. sputis paucis serosis ; noctu tamen dolor in regione epiga- strica comparet continúus fixus, somnum fugáns, cum siti quoque aucta, alvus quatërna díarrhoíca sine levamine deponitur. Ordinatur ideo die 27. ut r e - gioni dolenti hirudines 12 apponantur, decocto sa- lep ultro quoque contimiato. Hoemoxrhagia per bo- ram sustentata dolor omnis cessât, pulsus minus fre- quens tangitur, calor cutis, sitis quoque minor éva- dit, fussis rara aegrum vexat, appetitus cibi ali- quantum melior se insinuât, vespertina exacerbatio- ne minore subsecuta, nox quoque pacatius transi- gitur,' alvus sexies liquida evacuatur, urina profun-

dus tincta visa. 28-a ob diaxrbaeam ipecacuanbae gran, unum cum pulv. gummi arab. et sacbaro 'albo in 12 partes divisum exbibetur , retento decocto salep, sudor moderatus tota die continuât, sitis, ca- lor, pulsus, magis ad normalem statum redeunt, al- vus septies deponitur, tussis rara auditur, cum spu- tis serosis ; noctu epistaxis levamen in çapite adfe- rens comparet. 29. sub tberapia eadem febris sym-.

ptomata mitissima fiunt, tussis rara'cum sputis pau- cissimis comparet, alvus quateima diarrhoica depo- nitur. 30. Tberapia eadem continua», omnia magis ad normalem statum redeunt, alvus tamen terna diarrboica deponitur. Perdurât baec et die 31-a sub continuatione ejusdem therapiae ; ideo 1-a április scopo diarrboeam sistendi, praescribitnr inf. i-ad, arnicae ad un. octo e drach. duabus cum mucilag.

gummi arab., alvus terna liquida deponitur,. sudor moderatus continuât, tussis silet. 2-aidem decocttVxn

(12)

14

e dracli, tribus p a r a t u m e x h i b e m u s , alvus bina ëva- cuatur coixsisteirtiae m a j o r i s ; q u a e et 3 - a u b i eaclem medicina repetitur, c o n t i n u â t ; i d e o 4 - a e o d e m scopo.

Iaudani puri et i p e c a c u a n h a e aa gr. umiin. cumpulv, gummi arab., et extract, cascarill.. aa. -sCrup. semis in pilulas 12 subigi j u b e n t u r , q u a r u m illa die sex

absumat ; s e q u i t u r alvus u n a coiisistentiae majori«, 5 - a et 6 - a pilulis tribus p e r d i e m s u m t i s , alvus una parum liquida s e q u i t u r , i d e o 7 - a aeger sine medi- cina r e l i n q u i t u r , et c u m nulla s y m p t o m a t a morbosa observata s u n t , die 10. apxdlis saints dimittittîr.

2) Febris gastrico rheumatica,

Í

J . K . pûeîia annorutn 16, babitu b o n o donáiá- Variolas naturales in infantia p e r p e s s a , catamenia, quae anno 14 cöffiparuerüiit, e y c l u m semper regu- l á n ter absolverimt. »— 10. Április post ádmisstim refrigerium persentit s y m p t o m a t a f e b r l s . Cum do- löribus tencîénlibus, lancxnalxtibus n u c h a e et colli.

Seqüentibus diebus perdtirat t n o r b u s , subséquente semper exacerbatione v e s p e r t i n a , 1 3 - a o b alvumin tertiuxn difem o b s t i p ä t o , à M e d i c o pui-gans medici- nä praëscribitUr, ad qttam alvus äöxies sequitur li- q u i d a , sine levamine. 1 4 - a m e d i c i n á i n d i a p W e t i - cáin sum.it, absque é f ï e c t U , 15. in Cîinicum suscipi- . tur ubí observai-e. lifcet d e d o l a t i ó n e m artuum ma- gnattt , ealoretti cutis a u c t u m , p u l s n m normali fre- quentiórem plenum j . c e p b a l a e a m itttensam imprimis temporalem, dolores t e n d e n t e s lancinantes nuchae ét colli, inotum capitis l i b e r u m impedientes,linguarn mu- co älbicanie t e c t a m , alvum. unatn. íiqtddata ^ Urinato.

proflmdiqvi colore tinctaUx, 1 6 - a praeter vitae re-

• gimen äntipblogisticum,defcoctum kordéi c u m o x y m e l - le simpUci Crdinatur.' D ölores cölli m i n o r e s evädunG augetür verő C é p h a k e á , sitis, ét Calor ctitis , sudor , coniinutis perstafc, vösperi öxaöerbätio major ingruit,

(13)

15 alvus quaterna liquida deponitur., 17. mane dolores obtusos in toto abdomine accusal •, ad adtactum omnem augendos, alvo diarrhoica perstante, prae- scribitur eidem dècoctum salep cum syr ; papave- ris [albi, dolores addominis prestant, doloribus colli evanidis , alvus sexies deponitur liquida, vesperi fe- bris manifesta ; nocte impacata subsecuta 18» prae- ter symptomata supra memorata perstantia, linguae siccitas ingruit, simul et vertigo sub situ erecto ae- gram invadit. Diarrhaea perstante pulveres sex ex opii puri ac ipecac, aa. gr. semis cum sacharo albo exbibentur, suris vero sinapismi apponuntur ; con- tinuât tamen febris cum cuti sicca ; cep'halaéa, et do- loribus abdominis, perstantibus, accedunt Iiis sub- sultiis tendinum, et débilitas muscularis m a j o r , al- vus teiuia deponitur, urina profundius tine ta. 19»

mane sudor largus äegram invadit nullum levamen ferens, dolores abdominis perstant, apponuntur r e - gioni umbilicaíi 12 hirudin es, decoctum vero salep quod et heri repetitum est, denuo ovdinatur, sequi- tur ad haec emendatio, nam cutis de die sicca, ve- speri sudore universali largo perfunditur, lingua humxda evadit, capitis ét abdominis dolores multum mitigati referun tur, alvus tema deponitur liquida»

20. repetitur decoctum salep; ad quod status emen- dationis heri subsecUtus continuât, cephalaea minor, dolores abdominis minores accusantur, vesperi exa- cerbatio minor, alvus terna liquida deponitur, uri- na seditoento puriformi ins truc ta visa. 21 aegrain

emendatam sub eadem Therapia reîmquëndam or- dinatur, effectu eo : lit omnia symptomata morbi sensim inminuerentur, alvus quaterna secuta liquida.

22-a 23-asub usu ejusdem medicinae morbus magis magisque decrescere observatur, alyus prima die bina altera vero nulla, sequitim. 24-a aegra sine me- dicina relxeta est. Die pacate transacta versus ve'spő- ras cälor cutis parum iterlun augetur, pulsus fre- quentxor, sitis major evadit, urina coloris profun*»

(14)

16

dioris Visa ideo 25. Pul. gummi' arab drach una, in aquae dest simpl, une. sex cum sa ch. albo aegrae exhibetur, sequitur sudor'moderatus, cum iiimimi- tione symptomatum febris-, comparentque simul miliara copiosa in abdomine , alvus bina sequitur.

Die 25 sub usu ejusdem medicinae omnia ad statum normalem redire visa ; quare postquam 27. 28. 29.

sine medicina relicta nihil morbosi olferret, die 30.

sana dimittitmv • , ' , . .

M a j u s.

Aër toto hoc menso subfrigidus erat, dies p'er- fecte Serena nulla qbservata, pluviae 11 vicihusceci- dere, nives una vice quippe 1-ma observatae. Ven- tu s domináns erat Nn. »

Maximum Barometri 27' 7'' (2d.)

Minimum — 27' 0 " (51.) I Maximum Thermometri 17° R. (28. 31.)

Minimum — .-w R. (2.)

Morbi praedominantes hoq mense fuerant fe- bres intermittentes' sed 'mitiores, characterem utplu- rimum mitiorem inflammatorium praeseferentes , idéo initio methodo mitiori anliphlogistica ti-actatae, huic soli d u a e obediverunt ; una decocto rhois co- tirii cum spir : aeth : sulf: sublata exstitit, plurimae Cortice chiriae brevi debeliatae sunt. In uno casu unguentum cum sulfate chinini paratum, et braclijis applicitum, enti prius per empl. cantharidum epi- derinide privata, febrim sustulit. Reliquorum-mor- borum quoque utplitrimum character inílammato- rius erat. '

(15)

17

N o m e n moxin.

a

F e b r i s gastrica . . . . F e b r i s rheumatica . . . F e b r i s r h e u m a t i c o catai--

rlialis . . . . Febris gastrico catarrha-

lis . • • • • . F e b r i s gastrico catarrha-

lis c u m nephxltide Febi-is' gastrico c a t a r r h a -

, Iis nei'vpsa . . . F e b r i s i n t e r m i t t e n s . . P l e ü r o p e r i p i i e u m o n i a . . L i e n i t i s • • • '• .• . E n t e r i t i s • • . . ' • . Metritis . . . . ... . Peritoixitis . . . . Orchitis . . . Variolae c u m psoi'a . , H e r p e s . . . H y d r o p s . . . . . . Syphilis . . . . . ( CataiThus b f ö n c h i a l i s Tshias '••.. : . . .

S u m m a

3 t?

12 « va w

<D ö

" 8

** .

o CO

3

+3

'I

H

<u

,+J ö r-( o a

2

1

12

-5 2,

>1 li

2 9

1 2 1

1 2 1 1

2 1 1

24 25 10

(16)

1.) Febris gastrico. catarrhalis cum j N e p h r i t i d e .

I/utlov. K. p u e r a n n o r u m 12, habitusboni, sai- : tor tiro; contra variolas v a c c i n a m u n i t u s , morbillos in pueritia felicitér superavit. 8. M a y e causa sibi » ignota corripitur febri, c u m anorexia, doloidbus sa- crolumbalibus lateris u t r i u s q u e , t u m in regione su- ' pra syiB-plusim ossiuni pubis, sçindentibus, urinae

cvacuiitio c u m ardore conjuncta est. Sequentibus (Rebus aegcr officio suo f u n g i e o a c t u s , dedolatio- iiem a r t u u m ,: uti et dolores supradictos increscere observât, cömpaihtque simul alvus diarrlioica; pbar- maco nul ló contra morbum. u t i t u r , sitim aqua se- dal.,. appetitus prostratus sentitur, H o c in statu su- scipllur in Clinicum die Í7. M a y , ubi observatur: de-»' üilitas magna ita, u t aeger v i s s e sustentarepar fue- rát , ceplialaeu frontalis g r a v a t i v a , pulsus uovmalí frequentier p î e n u s , calor cutis sicce multuin nor- mal! m a j o r , lingua praerubra sicca, m u c o albo te- c t a , sitis intensa, appétitus prostratus; accusatur e'ensus pressivus sub sterno, tus'sis partim sicca, par-

tim sputis mucösis j u n c t a , dolor i n regione renal!

utraque, ac vesicae tírinariae pungens, scindens, sub respiratione p r o f u n d í o r i , tussi, et attactu omni illius

regionis- augendus, urinà parca c u m ardore evactia- ttir, alvus' tern a liquida deponitur, praeterea in totö corpore, imprimis pectore, pêtecliiae copiosae obser- vantur. N o c t e impacate transàcta 18. morbo pblo-»

gistico metbodus antiplilogistica o p p o n i t u r ; appo"- nuntur quippe regioni saçro l u m b a l ! hirudines 12 j interne vero emulsio cannab.ina sumenda ordinatur;

remittunt dolores omnes ; p u l s u s , calor cutis, si- tis , cepbalaea:, rnagis moderati fiunt, lingua magis luimida reperta, tussis inmutata persistit, alvus qui- na liquida evacnatur , urina quamqiiam parca cum minovi | a m e n ardore m i t t i l u r , petcchiae in eodem

(17)

19 persistant statu 19. cmulsioni decoctum salep cum syrcipo papav. albi substituitur, diaeta tenuis con- tinuatur eo effectu: ut symptomatibus reliquis in eo- dem gradu perdurantibus , alvus solum tenia depo- neretur liquida, et petecliiae palles.cerent,- noctu tus- sis major ingruit, comparetque simul sudor mode- ratus universalis, non tamen. diu persistans. 20-a sub tlierapia eadem status reliquusidem est, excepta respiratione ; quae brevis, velox anhelosa fit, et ex- cepto dolore sub sterno, qui aliquantum axigetur ; alvus bina evacuatur, urina pauca flammea obser- vatur. 21. mane sub sudore moderato universali qui se noctu. insixiuavit, respiratio fit paCatior, et eadein tota die, qua medicina lies teima répetità fuit, pexi- stât, dolore tamen vix inminuto) lingua hxxmida coxx- spicitur, sitis minőt" accusatux-, alvus terna depoxxi- tur liquida, peteclxiae aliae pallescuxxt, aliae dispa- rent. 22-a pi-áetér idém decoctum continuaildum, cataplasmata emollientia quater per diem pectori et abdomini applicanda ordinantur y sub quorum usu dolores aliquantum mitigati sunt, tussis minixs sicca est, sputis mucosis stipäta, alvus quaterna liqxxida cum tenesmo evacuatur, urina cum dolore missa,

âedimentum puiûforme depönit. 23« sub tlxerapia hes- tevna, sudor modêratus corpus ixniversum per vi- ces tegit, symptomata omxxia imminui visa, ast do- lor in regione vesicae urinariae per s tat, cum ardore sub uxdnae evaeuatione. Ideo 24.Jiirùdines 6 eidem regioni apponi jubentui', reliquis etiam continuatis;

ád quod dolores multum iximinuuntur , et cum bo- rum inmintxtione ipsa urinae evaexxatio magis expe- dita fit', alvus bina evacuatur, petecliiae' plurimae disparuere. 25. 26. et 27. sub usu ejusdem decoeti, et cataplasmatum emollientium, dolores omiies , cum reliquis symptomatibus mox'bosis disparent ; solo do- lore in vesica urinaria sub tussi, quae aliquantum frequenlior erat, perceptibili pexxtante, alvus ad bi- nam per nychtemerum r-educitur. 28-a sok tussi,

••.. • ' 5 * ••-

(18)

20 ' >

et dolore e x i g u o sub e a , i n r e g i o n é vesicae urina*

viae perceptibili' e x i s t e n t i b u s , acger viribus natu- rae committitur , diaeta augètuxv. D i s p a r e n t sen- sim omnia s y m p t o m a t a m o r b o s a ita: ut aeger 31-a sanitati pristinae restitutus, dimissus fuerit,

S}.) E n t e r i t i s.

Elisab. S. annoruni 3 0 habitus b o n i , caelebs, coqua. Variolas naturales, m o r b i l l o s in pueritia, fe- brim n e r y o s a m a n n o aetatis 16. turn intermittent tern ante annos ires', i s t h m i t i d e m bis anno pro- x i m o praeterlapso feliciter s u p e r a v i t , auxilio me- dico suííulta, catameniis s e m p e r n o n n a l i b u s gaude- bat h u c a d u s q u e , u l t i m o ante très hebdqmades flu- xere. 2 0 - a hujus refrigerio a d m i s s o f e b r i corripitur, cui se adsociani dolores c o n t i n u î , i n i t i o torquentes.

sensim intensiores, t a n d e m scixidentes to turn ahdo- I m e n occupantes ; accedit alvus p e r m u l t i s vicibus et i liquida eyacuata sine l e v a m i n e , et vomituritio c o m tinua. N o c t e impacate transacta 21. sumjt emeticmn, dein infusum ex, herbis aromaticis c u m augmente m o r b i , 22. e x b i b i t u m decocfcum salep dolores miti- gat, alvum rariorem r e d d i t , q u o in statu acgra ea- dem die ixx Clinieum sUscipitur; obsex-vatur dedola- tio ai-tuunx, summa , qalor cutis sie.ee m u l t u m au- , c t u s , pulsus irbquens contractus ; accusatur cepha- laea intexxga, sitis aucta , appetitus prostxmtus; lin-

" qua m u c o albicante. tecta v i s a , praeterea c o n q u e - ritur de dolore, s u m m a , constx-iixgente, scindente, pontinuo, fixo totixis a b d o m i n i s , attactu o m n i , et ixispiratione profu n d ior i a a g e n d o , alvus septies l i - q u i d q v a l d e foetida depoxiitur, uxùna est colorié p r o - lundioris. 23. praeter vitae r e g i m e n antiphlogisticum, 2 0 hirudinqs regioni umbilieali applicari jubentur, p r o usu ixxterxio d e e o c t u m salep c u m s y r u p o pap.

ajbi aegrae exhibefcur, -dolores m u l t u m rèxnittiuit,

(19)

21 cephalaea, sitis minores evadunt, pulsus minus fre- quens, magis liber fît , calor-cutis magis moderatus évadit, alvús octies liquida ëvacuatur. 24-asub usu decocti salep, et vitae regimine antiplilogistico, do- lores multum inminuuntun, febris symptomata mi- tiora eyadunt, alvus sexies deponitur. 25. et 26. idem decoctum continuatur, sub cujus usu dolores in tan- tum iinminuuntiir, ut tantum ad attactum sentrren- t u r , cutis eontinuo in moderato sudore constituta est, appetitus cibi redit, febris mitissima observa-' tur, alvus quotidie terna ponitur. 27. ad dolores residuos tollendos , eataplasma emolliens abdomini quater per diem applicari jubetur eo efiectű : ut do- lores omnes dissiparentur, alvus nulla mota , febris omnis sublata existeret ,• ideo • 28, et sequenti die feminae recouvalescenti victus- mngis nutriens con-

peditur , sub cujus, et motus corporis modéra ti usu, vires pristinae sanitatis recuperatae sunt ita : üt 3Ü.

iemiua sana Clinico valedixerit. r

J u n i u s.

D i e s e toto s e r e n a ' n u l l a , s e p t e m n e b u l i s t e c t a e , pluvia 12 cecidit diebus. T e m p e s t a s f u i t 2 - a 1 4 - a 2 9 - a V e n tus p r a e d o m i n a n s fuit N V . T u r b o ter.

M a x i m u m B a r o m e t r i 2 7 " 6 " ' M i n i m u m ' — 2 7 " 3 ' "

M a x i m u m T h e r m o m e t r i -4- 22° í' (28.) M i n i m u m • •• .— s - 5" 7' (1.)

Morborum character inflammatorius et hac men- se esse continuabat , sed mitioris gradus, morbus praedominans erat febris intermittens, inilammatio-;

nes phlegiaonasae rarae, s e d e t h a e mitioris gradus

(20)

22

Nomen morbi.

Febris gastrica , . , , Febris gastrico catarrhalis Febris intermittens . . Pleuroperipneumonia . . Peritonitis' •, • • > . Enteritis . . . Metritis . , . . . . Orchitis ., . . . , . Scarlatina . . , . . 'Crusta faciei . . . . ,

Herpes . . . , , Hydrops .'• . . . . Syphilis . '. . . . Paralysis « .

o

« V • CH

43

• —,

•M

cd

T ]

•fl^ Ö H T S

Ï I

3 3 to OJ

rt s

w S

<U o CO -CO

cd S CO cd

ES <U

s . 1

o

s

Ű

a <U f4

Summa 10 17 5

• T 6

1 2

"2 1 l

17

(21)

23

1) Febris gastrico catarrhalis.

Catli. M. puella hahitu bono praedita, anno- rum 26; Yarioías in pueritia, ' tardiús febrim in-1 íermittentem, ante duos vero annos febrim biliosam féliciter auxilio Medici suífuíta superavit. Catamenia ab anno 15; quo prima vice compáruére, semper, r e - gulariter fluxere. 23-a liujus praegressis pluribu3 jam diebus appetitu cibi prostrato, corripitur m o - tibus febrilibus cum préssioiie in ventriculo, nausea ructibus, vomituritione inani; sequentibus diebus morbus mane remittit, vesperi semper exasperan—

dus , alvus est obstipa. 25-a ad medicinám stimu- lantem eidem propinatam ealores sentit majores., cephalaea imprimis affligitur intensa. Hoc in statu 26-a May Clinicum ingreditur, ubi observatur de-

dolatio, artiuim magna, calor cutis auctus, pulsus normali frequerttior, duriusculus, lingua muco al-, bicante tecta; accusat cephalaeam íritensam, sitim áuctam, appetitum prostratum ; nauseam, vomituri-

tionem, doloremque in regione epigastriea ; tussis est rara cüm sputis paucis ; urina colore profundio- ri tincta, alvus non motai 27. qua. aegrá observation ni ultex-íori sine medicina relinquitur; status idem . continuât, aucLo dolore premente sub sterno, pro-

funda inspiratione, tussi nunc frequentius compa- rante magis mtendendo, sputa serosa majori quan- titate secernuiitur; urina coloris profundioris visa, ideo 28-a hirudines 12, ad regionem sternaíem per ctori apponi jubentur, et praeter vitae regimen antiphlogisticum., interne dccoctum íxordei . cum oxym. simp, ordinatur, dolore remisso, tussis tota die; per durât, sputis iisdem stipata, febris exacerba- tio vesperi sat notabilis, alvus in quartum diem ob- stipa , exhibentur ob haec 29-a in decocto graxni- nis sulfatis Iixivae, et extract, liquiritiae aa. drach.

duae, alvus tamen nulla move tur ; rue tus y vomitu-

(22)

ritio perclurat j imo vomitus ipse biliosrfs semel an -, te meridiem sequitur, vesperi exacerbatio febrilis majorf urina coloris profundioris, tussis rara. 30-a saburra manifesta in ventricule existente', tart. ëmét.

grana tria, in aquae dest, simpl. un. tribus aem-aé propinantur, ut inde omni 1f i borae coc'nl. cibarití sumat, donee binus vomitus secutus fuerit. Ab- stunptis -dosibu's sex , voriiitus ternus sequitur bilip- sus, cum imminutione insigni S jmptomatum, tussis rara aucjitur, alvtis qixinquiés liquida deponitur , vesperi febris mitiör, sitis tamen magna; noctu ac- cedit déglutitio dolorilica rubore faucium jitneta, ideo 31-a praeter decoctum salep interne propina- .tlim , gargarisma ex aqua tepida ét roob moronim const,ms aegrae commendatur, quáter per diem ad- bibend'um. Rubor, et dolor faucium minor , ast ver- tigo se sub situ erecto insinuât, appetitus cihi me- Hor, sitis normális , tüssis rafla , febris vesperi iifi- tissima alvus clausa, urina .profundius tine ta. 1-a Ju- nii decoctum^ bordei cum oxyni.. simpl. ordinatur, gargarisma continuatur, dolor ruborque faucium disparet, appetitus bonus, sed vesperi exacerbatio major redit febrilis, sapor oris fit amarus, alvus nulla secuta, urina jumentosa. 2-a piirgans de 29.

May aegrae porrigitur, alvus sequitur tenia cum aliqiio levamine, sapor oris amarus, appetitus'pro- stratus perdurant, lingua muco flavicante tecta ob- servatur, tussis r a r a , 3-a aegra sine medicina ob- servationi relixxquitur. Redeunt ructus et vomituri- 'tio ^ceteris perdurantibus , alvus bind, urina sedi- mento puriformi instructa. 4-*a mane Vomitus muco- sus sequitur, cíatur aegrae in decocto altbaeae, spin vitrioli dracb. semis, cum syrup, rubi idaei Un. se- mis. Post meridiem anxietas redit, calor cutis au- getufl, pulsus fit frequentior, tussis quoque, sputa phira, dolorem sub sterno dum tùssit percipitur, caput temulentum accusatur, alvus nulla. 5-a ob ' baec in emulsione amygdalarum dulcium camph. gr-

uniun ordinatur y ad.revulsioixem autem a pectore

25 faciendam eiïipJ. cantbaridùm apponitur regioni sternali, pro cibo jtisculum vinaceUm concedilur.

Capitis gravedo minor, tussis rarior , dolor pecto- ris disparet, febris vesperi minor, alvus bina. 6-a eampborae dosis ad gr. semis inminuitur. Vertigo perstat,.tussis rara, motus febriles mites, 7-a l k quoris anod. min.'Hoff, 'cum tine' cort. aurant. aa.

dracb. una ordinatur, ut omni trihorio sex guttae.

in aqua sumantur, diaeta aucta. Vertigo capitis minor, appetitus autem melior, et tussis rara , motus febriles nulli, alvus terna, uriria citrina , sub situ erecto vomitus semel sequitur. 8-a idem'medi- camen ad gut. octo porrigitur : Emendatio continuât, tussis rara, lassitudo corporis magna, vesperi ae- 'gra surgens vomit,, ideo 9-a praeter guttas .conti- nuundas, et spi'ritus aromaticus ordinatur, ut sibi bis per diem abdomen inungat. Emendatio insigni i aegrae accedit, tussis rara, sputa pauca, 10-a l l - . i sub tberapia eädem vires corporis mugis redéqnt, ast flefrigerio admisse, tussis fleerudescifc cum. sputii copiosis, ad quam tollendam 12~a extxmct. hyqsciauii ad gran, duo, cuin sachuro in quatuor dosibus ae~.

grae ordinatur, sub cujus usu et 13~a conti-nuato , Tedditur tussis mitior , sputis paucioribus comitaia,

ut tamën eo citius tollatur 14-a 15-a ad grana-'tria idem extractum aegrae exhibetur, et cum tussis ne - dam cessaret, ut ut minueretur, idem extractum ad/

gran, quatuor sumit aegra 16-a usque 19-am; sub cujus et diaetae robornntis usu , tussis omnis cessa- vit,'vires musculares in tanturn rediefle , ut aegra 22-a qua sana Clinico valedixeidt.

2) Peritonitis in puerpcira. '

Catb. K. babitus teuerioris, annoimm 17, an~.

eília. caelebs, vaccinata, varicellas', miliaria, et ver-r mes intestinales in pueritia féliciter autocralia na- -

3

(23)

ritio perclurat j imo vomitus ipse biliosrfs semel an -, te meridiem sequitur, vesperi exacerbatio febrilis majorf urina coloris profundioris, tussis rara. 30-a saburra manifesta in ventricule existente', tart. ëmét.

grana tria, in aquae dest, simpl. un. tribus aem-aé propinantur, ut inde omni 1f i borae coc'nl. cibarití sumat, donee binus vomitus secutus fuerit. Ab- stunptis -dosibu's sex , voriiitus ternus sequitur bilip- sus, cum imminutione insigni S jmptomatum, tussis rara aucjitur, alvtis qixinquiés liquida deponitur , vesperi febris mitiör, sitis tamen magna; noctu ac- cedit déglutitio dolorilica rubore faucium jitneta, ideo 31-a praeter decoctum salep interne propina- .tlim , gargarisma ex aqua tepida ét roob moronim const,ms aegrae commendatur, quáter per diem ad- bibend'um. Rubor, et dolor faucium minor , ast ver- tigo se sub situ erecto insinuât, appetitus cihi me- Hor, sitis normális , tüssis rafla , febris vesperi iifi- tissima alvus clausa, urina .profundius tine ta. 1-a Ju- nii decoctum^ bordei cum oxyni.. simpl. ordinatur, gargarisma continuatur, dolor ruborque faucium disparet, appetitus bonus, sed vesperi exacerbatio major redit febrilis, sapor oris fit amarus, alvus nulla secuta, urina jumentosa. 2-a piirgans de 29.

May aegrae porrigitur, alvus sequitur tenia cum aliqiio levamine, sapor oris amarus, appetitus'pro- stratus perdurant, lingua muco flavicante tecta ob- servatur, tussis r a r a , 3-a aegra sine medicina ob- servationi relixxquitur. Redeunt ructus et vomituri- 'tio ^ceteris perdurantibus , alvus bind, urina sedi- mento puriformi instructa. 4-*a mane Vomitus muco- sus sequitur, cíatur aegrae in decocto altbaeae, spin vitrioli dracb. semis, cum syrup, rubi idaei Un. se- mis. Post meridiem anxietas redit, calor cutis au- getufl, pulsus fit frequentior, tussis quoque, sputa phira, dolorem sub sterno dum tùssit percipitur, caput temulentum accusatur, alvus nulla. 5-a ob ' baec in emulsione amygdalarum dulcium camph. gr-

uniun ordinatur y ad.revulsioixem autem a pectore

25 faciendam eiïipJ. cantbaridùm apponitur regioni sternali, pro cibo jtisculum vinaceUm concedilur.

Capitis gravedo minor, tussis rarior , dolor pecto- ris disparet, febris vesperi minor, alvus bina. 6-a eampborae dosis ad gr. semis inminuitur. Vertigo perstat,.tussis rara, motus febriles mites, 7-a l k quoris anod. min.'Hoff, 'cum tine' cort. aurant. aa.

dracb. una ordinatur, ut omni trihorio sex guttae.

in aqua sumantur, diaeta aucta. Vertigo capitis minor, appetitus autem melior, et tussis rara , motus febriles nulli, alvus terna, uriria citrina , sub situ erecto vomitus semel sequitur. 8-a idem'medi- camen ad gut. octo porrigitur : Emendatio continuât, tussis rara, lassitudo corporis magna, vesperi ae- 'gra surgens vomit,, ideo 9-a praeter guttas .conti- nuundas, et spi'ritus aromaticus ordinatur, ut sibi bis per diem abdomen inungat. Emendatio insigni i aegrae accedit, tussis rara, sputa pauca, 10-a l l - . i sub tberapia eädem vires corporis mugis redéqnt, ast flefrigerio admisse, tussis fleerudescifc cum. sputii copiosis, ad quam tollendam 12~a extxmct. hyqsciauii ad gran, duo, cuin sachuro in quatuor dosibus ae~.

grae ordinatur, sub cujus usu et 13~a conti-nuato , Tedditur tussis mitior , sputis paucioribus comitaia,

ut tamën eo citius tollatur 14-a 15-a ad grana-'tria idem extractum aegrae exhibetur, et cum tussis ne - dam cessaret, ut ut minueretur, idem extractum ad/

gran, quatuor sumit aegra 16-a usque 19-am; sub cujus et diaetae robornntis usu , tussis omnis cessa- vit,'vires musculares in tanturn rediefle , ut aegra 22-a qua sana Clinico valedixeidt.

2) Peritonitis in puerpcira. '

Catb. K. babitus teuerioris, annoimm 17, an~.

eília. caelebs, vaccinata, varicellas', miliaria, et ver-r mes intestinales in pueritia féliciter autocralia na- -

3

(24)

2b

turae superavit. Catameuia ab anno aetatis 14. fluunt sed abnormiter ita : ut uno alterove mense silerent' sponte rursus comparitura, gravi di täte feliqiter ex- acta, sexta ab hinc sèptimana prolem gignit matu- ram facile, quam ipsa non lactat, fluxus lochiorum ad morbum praesentem perdurat. 28-a May anni currentis admisse refrigerio. sentit dolorem pungen- tem in regione pubis , umbilicali, ac lumbali dextra continuum fixum, attactu vel levi augendum, adsunt simul motus febriles, serius aecedit tussis vara spu- tis mucosis juncta, et alvùs liquida. Hoc in statu suscipitúr in Clinicum 1-a Junii ubi accusal dedo- lationem artuum magnain, cephalaeam, sitim au- ctam, appetitum prostratum , et dolorem supra di- ctum perstantern ; lingua est muco albicante tecta,

calor cutis auctus, pulsus noi-mali frequentior sub-

•durus, alviis tenia evacuatur, urina colore profun- diore tincta visa. 2-a hiiuidines 12 abdomini apponi jubentur, interne decoctum salep cum syrupo pap.

albi ordinatur, diaeta tenius. Haemorrliagia per bo- ram sustentata dolores múltúm remittunt, tussis rarior evadit, symptomata febrilia parurn inminu- untur, appetitus prostratus persistit, alvus tenia sequitur, urina aurantiaco colore tincta. 5-a calor siccus ope linteorum applicatur, decocto eodem re- petito. Dolores abdominis per vices recleunt, febri- , - lia signa uti heri perdurant, alvus quinquies liqui- da, urina aurantiaca. 4-a eadem therapia continua-

; -ta'febris symptomata eodem gradu continuant, do- lores per vices abdomen infestant ," tussis rará, alvus bina, urina profundius tincta, fluxus lochiorum con-

tinuât. S-a sub eadem therapia status hesternus per- I durât , comparet tamen sudor largus, fluxus) lochio-

! rum una cum tussi continuât, alvus bina, urifta I sedimento. puriform! ; instrücta. 6-ta eidem therap.iae I insistitttr ,, sub qua sudor moderatus. continuât, lin- I gua magis depuratur, appetitus melior evadit, pul- J sus. minus Jeequens , minus durus, calor cutis minor

(25)

- 2 7 V

tangitur , dolor per vices solum recurrit, tussis con- tinuât una cum fluxu lochiorum, alvus bina move-- tur urina sedimento mucoso instructs. 7-a ob nau- seam a priori medicina, pulverís gummi arab. dracli.

una in aquae dest. simpl. une. sex soluti, cum sacli.

albi un. semis substituitur, sub qua medicina emen- datio insignis aegrae accedit, sudor.noctu largus, al- vus terna, urina colore profilndiori tincta, fluxus lochiorum continuât. 8-a sub eadem. therapia.. signa morbi disparent, praeter fluxum lochiorum adhuc lar-gum, alvum diarrhoicam, urinam profmidiori colore tinctam, ideo 9-a scopo antagonistico jiulv.

rad. ipecacuanhae gran, unum cum sacharo albo in quatuor dosibus exhibetur, sub cujus usu alvus una evacuatur , urina aurantiaca, fluxu lochiorum eodem existente. 10—Á1, et 12. sùb eadem therapia alvus normális evacuatur, fluxus lochiorum sensim peni- tus cessât, urina fit coloris straminei, sed e refri- gerio admisso tussis rara accedit, cum sputis muco- sis , 13-a sine medicina relinquitur, ast tussis au- getur, ideo 14-a extractum hyosicami ad grana duo pro nycht. cum saeh. albo in quatuor dosibus ae- grae exhibetur, diaeta quoqile blande nutriente con- cessa, therapia hac et 15 continuata tussis omnis ces- sât,- et functionibus sic ad normam restitutis 16, puella saua discedit,

.. J 11 1 i 11 s ,

' Àtmosphaera toto hoc mense calida observata fuit, Serena e toto dies nulla observata, pluvia 7 -em cecidit diebus ; pluvia cum tempestate quater, venti intensi quatuor diebus flabant , domináns erat Nu. .

. - , ' »

(26)

28

. Maximum Baromé tri 27" 6 " ' (22) Minimum - 27" 0 ' " (10) Maximum Thermometri 24 ' R. (28) Minimum . ~ 10 R, (21)

Character morborum mitior inflammatorius con®

linuabat et hoc mense, febres tarnen intermittentes tonge rariores observatae sunt, in quorum vicem febres gastrico biÜosae "chaivactere mitiori inflamma- torio praeclitae caput ex toi 1er u n t , ipsae infiamma- tionos mitem naturam praeseferebant. -

(27)

Nomen morbi. Î3 ® o á l « 2

•PH tu U'

co S

+J ctf ni S

<u

a

F e b r i s gastrica . . . . F e b r i s gast, c u m lienitide F e b r i s gast, rheumatica F e h r i s gast, catarrhalis F e b r i s r h e u m a t i c a . . . Fehris i n t e r m i t t e n s . P l e u r o p e r i p n c u m o n j a . . P e r i p n e u m o n i a cataiThalis Enteritis . . • • - . Crusta faciei . . . . H e r p e s . . . S y p h i l i s . . • • . . H y d r o p s . . • • . • Paraesis . . . •

Summa

3

1

2 1 2' 1 1 1 1 1 1

2 1

1 0

3

1 1

2

1 1 1 1 1

a

i i

n 16 1

(28)

30

1.) P a r a e s i s.

Joannes S. vir robustes annorum 42, nec vacci- natum, nec variolas perpessum se fuisse meminit,

tineam capitis, febrim nervosum in pueritia bis, febrim - biliosam , syphilidem topicam perpps- sus est, semper auxilio medico pristinae valetudini resti tutus. Anno aetátis 30. infarctu hepatis ictero juncto corripitur, a quibus molestiis nonnisi ante duos annös liberatus e toto exstitit ; cepKalaea a quinque annis jam mitiori, jam intension laborat, mense Julio anni 1828. accessit morbo spasmus mu- sculi orbicularis oris tonico cKionicus, hoc tarnen purganjtibus, «et antiphlûgisticis remediis sublato, mense Januario a. c. cephalaea reddita intensa, ve- nae sectione, et purgantil)usmitagata, 16. May spas- mo primo extremitatum inferioimm, dein abdomi- nis, ac demitm extremitatum superiorum aïïligilur, frictione sola sublatis, 11-a Junii recurrit cephalaea fomento domestico mitigata, 15-a comparet imbe-

cillitás extremitatum lateris dextri ita : ut aegre tan- tum ambulare quiverit. 16-a motus earum ita fit im- peditus, ut'aegro solum motus quispiam concessus sit, ambulatione penitus denegata, e consilio chi- rurgi contra alvum habitualiter obstipam adhibet

aquam seheidschùtzensem, alvum évacuât sine mor- bi levamine, imo cephalaea ultro in aegrupi saevit.

ideo 17-n emplas. cantharidum nuchae applicator, infusum ex hedera terrestri, arnica, et saponaria, tum pilulae.ex assa foetida, aloë succotrina, zingi- bere, et elixirio proprietatis a'eida constantes ab ae- ' gro sunxuntur sine levamine, imo accedit impoten-

tia linguam movendi, t'onos articulatos distinctos proferendi ; ideo 20-a venae Sectio ín brachio sini- tro ad u n - s e x sine levamjne instituitur, imo com- parent yesperi convulsion.es lateris" sinistri. Hoc in statu aeger 21. Junii in Clinicum suscipitur ubi ob~

servare licuit virum mobustum tonos articulatos in-

(29)

51 distinctes proferre, liiigiiam versus dextrum latus detorqueri; quam exporrigere potest, manus diffi- culté» extremitatem inferiorem dextram vix movere valuit, imprimis vero illám levais eitlem denegatur , alvum habet habitualiter obstructam, urina colore profundiori tincta visa, febris nulla. 22-a hi deco- cto taraxaci arcan dupl. et extracti liquiritiae aa.

drach. duae propinantur, absumpta medicina tota, alvus una sequitur, symptomata reliqua in eodem statu perdurant. Vesperi surgere tëntans corripitur convulsionibus extremitatum lateris sinistri, brevi tamen disparentibus, nox pacata. 23-a in decocto hordie nitrum ad draeh. un am cum oxymelle sim- plici aegro porrigifcur, diaeta tenui tantum concessa, quiete summa coinmendata. Status idem fere perdu- rat, linguam tamen facîlius porrigere, et voces ma- gis distínctos próferre valet, alvus nulla sequitur.

24—a scopo congestionem sanguinis ab encephalo et medulla spinali reveilendi calomelis grana duo di- gitalis purp. gran, unum pro die cum extract. Ü- . quirit; in piitilis quatuor aegro exhibentur, externe vero ung. althaeae cum ung. hydrargiri cinerea bis per diem secundum longitudinem spinae dorsi in-, ungi jubetur. Sub usu horum usque 27~am conti- nuato, convuisiones nuîlae comparent, cephalaea in- minuitur, loquela magis expedita fit, motus extre- mitatum facilipr redditur, nec tamen femur dex-, trum levare valet, alvus sequitur libera, urina ad- huc profundius tincta observatur. 28-a usui pilula-.

rum decoetum ariiicae e flor. drach. una paratum additur, sub usu horum usque 1-am Julii continua-' to încessus in dies fi.t facilior, vox magis expedita, cephalaea minor, lateris sinistri extremitates minus sensiles, quasi pastaceas esse dicit, manu tarnen si- nistra comedere, .et digitos in unum noduin compo- nere valet, quod manu dextra efileere non potest;

alvus est libera, urina profundius tincta, sedimen- to. puriformi ' instruct». 2-a decoctum idem e drach

(30)

52

du abus paratum acgro exhibetur, usu pilularum se- posito, externae ung. ; antimoniale. secundumíongi- tudinem Spinae dorsi bis per diem inungitur, et frictio setaceo molli bis per diem, instituenda ordi- natuv, his usque 5-iafii continuatis symptomata mor- bi parum inminuuntur. 4-ta pustulis productis un- guentum seponitur, reliquis continuatis. Motus la- teris -dextri liberior evadit, in brachio vero et ma- nu sinistra tensio, doloriiica sentitur, secus status idem. 5-a 6- ta eadem continiiantur 7-a balneum elec- trieum in uSum vocatur, cui aeger per \ f i horae insidet, reliquis continuatis. Adhibeulur haee us- que IQ-ám eo effectu: ut statu lateris dextri all- quantum .emendato, is lateris sinistri-• idem perdu- raret, 11-a ob 1 nauseam erg a decoctum datur ae- gro j pul. rad: arnieae et extr. ejus ad gran, quin

decim pro die foimia pilulari in quatuor dosi- bus, reliquis continuatis» Continuât emendatio in latere dextro, perstat status lateris sinistri, ideo 13-a oleum hyosc coctum pro inunctione extr.emitatis sinistrae ordinatur, reliqua continuantur. Motus la- teris dextri semper facilior, tensio dolorifica lateris

sinistri prima die inunc tionis minor ; dein iterum rediit, accedit tensio doloriiica in lumbis, humeri quoad altitudinem magis aequabiles, qui prius in aequales aliquantum erant, alvus obstipa, ideo 16., pilulae ex aloe et extract cent. min. aa. gran, quatuor curantúr fieri numero quatuor, ut inde aeger su- mat dum alvuin non habet Vesperi unam, et si alvus non sequeretur, mane alteram, simili hoe die usus balnei Vaporis aucto caloris gradu ad 52 R. factus est, electricitas, frictio sepositae. Post usum balnei Sudor largus universalis sequitur cum levamine ma- guo tensionis dolorificae brachii sinistri, ast insinuât se major gravedo antibrachii, et motus ejus dilfiei- lior , _ alvus Una. Sub usu balnei, turn electricitatis uc frictionis alternis di'ebus , usu arnieae Cöntinuato observantur dolores brachii et manus sinistrae, et

(31)

33 tensio regionis lumbalis ejxxsdem lateris jam exaspe- rari, abas imprimis'post balneum valons inminui, motu lateris dextri multum emendato 23-a .usus arnicae seponitur, solum balneum Vaporis adhibetur cum aliqua inminutione dolorum. 24-a scopo anta- gonisticb empl, cantbaridum ad regionem originis dolorum applicatur'.,' electricitate et frictione com- tinuatis, dolores ab emplastro contharidum excitati, prixnitivos non adeo pex'cipere faciunt, 'alvus jam sponte, jam ad xisuxn pilulae aloeticae scqüitur, uri- na sedimento puriform.! instrxxcta visa, 25-â aegèr sine medicina relinquitur, dolores in extremitate sinistra superiore iiimintxuntur, dextri lateris status aliquantum emendatul\ 26i-a ad alvum liberam ser-1 vaiidam, tart, emet. graxi. sëmis cum x-lieo ac extract, larax. aa. gxraxx. sedecim in pilxxlas sededim subigi jixbemus ut Ixaec per biduxxm absumanlilr, extei'- ne vero ad vim vitalem excitandam, tart. emet. scrupix- lus un us pro dosi pro manuluvio, et lotione bray cliii ac antibraclxii quotidie bis instituendis ordina- t u r , reliqxtis sepoßitis, sub ixsu horum remedioxaxni die 1-a doloibs brachix ét manus axigentur, sequea- tibus vero inmixiuuntur cpnstanter, mötus lateris dextri < noxmxalis, alvus libera évadit. Hod ixxstatU àeger die 28-a nxedicamixiibus instructus dirriissus est.

2.) Febris gastrico catarrhalis rheumatica» :

R. T; Ixabitus tenexd annorum 29. väccinata * tixmpx^em eblli qui in supurationem tx-ansivit, tineam capitis, et moxbillos àetate teneriori feliciter exant- lavit. Catamenia anno 14 comparuere semper regu- lariter fliíentiá , anno aetatis 20 marito juncta ma- ter plxuaum prolium quas facile genuit evasit, xxlti- mam 12-a ab bine bebdoinade peperit, quam usque morbi pr.ttesentis exordium láctavit.' — llheumalis-

(32)

5 4

mo exti-emitatum a sex annís' afïligitur, periodice cum tempestate humidojfrigida récurrente. 50. Junii a. c. refrigerio admisso corripitur cephalaea inten- sa, et doloribus lancinantibus extremitatum inferio- r u m , accedunt et motus febriles. Sequentibus die- bus morbus perdurat, imprimis noctu exacerbandus.

2~a Julii Chirurgus aegrae dat emeticum, ad quod vomitus sexies, ët toties alvus liquida sequitur sine levamiáö, imo debilitate increseente; cephalaeaein- tpnsae einplas. canthar. opponitur , miCigatur cepha- laea, ast reliqutts morbus perdurat, propter de- bilitatem diebus sequentibus medicina roböranti sti- muláns ordinatur sine feíFectu, imo tardius et tus- sis' sè adsociat cum sputis mucosis : . his accedit et dolor regionis umbilicalis ad pressionem augen- dus, insinuât së quoque susurrus aurium , barye- coia, calor moiestus , diarrhaea continuante. ,IIoc in statu aegra ihrClmicum 8-a Julii suscipitur, ubi ob-, sefvare licuit debilitatem muscularem magnate, cu- tis valde sicce calorem auctum, pulsum frequen- tem, debilem, mollem ; caput accusatur. grave te- mulentum ; adest susurrus aurium, lingua arida per vices praerubra, sitis intensa, appetitus cibi pro- stratus, tussis sat frequens, cum sensu pressionis

; sub streno, dolore in regione umbilicali evanido ; j alvus sub usu decocti salep per noctem nulla, uri- I na exstat coloris pröfuhdibris , dolores extremita- tum perstant. 9-a decoctum salep cum spirit vitrio- li drach. una, et syrup, rubi idaei un. una ordina- tur, Aegra hilarior visa, pulsus magis levatus, lin- I gua humida, alvus nulla, urina sedimento purifor- I mi instracta,reliqua in eodem statu perdurant. 10-a

decocto eodem repetito sinapismus pectori,-et ab-

; domini scopo revellente apponitur. Dolor est exi- , guiis, cephalaea minor, :tussis cum sputis rarior, J '"lingua humida, appetitus cibi prostratus, sitis ma-

gna, susurrus aűríum perdurat, dolores extremita- tum minores, pulsus est adhuc frequens ; alvus un®»

I ' • . ' ' . ' '

tiJTv: ' , . . ' • '

(33)

35 urina uti heri. l l - a spirit, vitrioli ad dracb. unam et semis aegrae datur, simul scopo vires langventes erigendi , sulfas cbinini ad gran tria cum pulv. cort, cass. ligneae gr. sex ac saceb. albi in dosibus sex per diem aegrae exhibetui*. Aspectus aegrae est hi~

larior, caput minus grave, lingva bumida, susurrus aurium evanescit,. pulsus est minus frequens, ast tussis aegram molestat tnagis cum sensu ponderis in pec tore, sputa sunt copiosa, mucoso glutino- sa, alvus bina, urina sedimento puriformi instru- cta. 12-a sub therapia eadem continuata, tussis fit frequentiqr sicca, dolor in pectore sub tussi perstans, cetera symptomata morbi inminuta sunt, 'dolores pedum dispersi, alvus bina, urina sedimento puri- formi instructa. 15-a camph. ac sulf. aurat. ant. aa.

gran, semis pro die cum sach. albo in sex dosibus aegrae datur, decocto salep repetito, diaeta ad I f i elevatur. Tussis est rarior, dolor sub sterno perstans, sputa sanguine tincta , alvus bina,'urina eadem.

14-a sub tberapia hesteflna tussis qui dem rafla, sed adhuc vehemens est, sputa pauciora, dolor pectoris perdurans, in trunco miliaria Comparent, alvus bi- na liquida, urina ut heri.' 15-a et 16-a sub tberapia

eadem tussis eodem tenofle. perstat, sputa pauca, sudor moderatus corpus reficit, alvus bina diarrho- iba debilitans deponitur, dolor sub sterno perdurat, urina sedimento puriformi instructa , miliaria, per- stantia. 17-a ad diarrboeam a debilitate tubi inte- stinalis dependentem sufferendam, praeter pulv. con- tinuandos, decoctum licbenis island, e drach. dua- bus paratum cum syr. pap. albi aegrae datufl. Tussis, eadem, débilitas corporis minor accusatur , alvus una subsequitufl, urina sedimento puriformi instructa visa. 18-a therapia eadem continuata tussis eadem perstat sicca, alvus una sequitur, urina sedimento descripto instructa visa. 19-a ob tussim praesentem,„

seposito usu pulverum, ad decoct, lich. island. ex~

trac. hyosciami ad gr. duo additur. Sub horum usu

(34)

et 20-a continuato tussis fit' mitior, sputis pauciori- bus nexa, Rabitus aegri fit melior , alvus liixa evà- cuatur, urinae conditio perstans. 21. extract. Ryos- cíami ad gran, tria augetur, et simul jus viná- ceum concedîtur. Augetur tussis, noctem to tata.

impacatam reddens, in r.eli<juo emendatiocontinuât 22 —a usus juris vinacei seponitur, medicina altera continuât«. Tussis remittit, Sputa pauciora obser- Vantur, alvus una sequitur, itrina sedimento puri- form! instructa visa. 23-a extract, liyosciami fád. gr.

quatuQr augetur, et eodem scopo unc[.althaeaëcuni unq. liyosciam! mixtum regioni sternali bis per diem ínUngi jubetur, ad magnitudinem nucis juglandis régiaé unq. sumendo ; tüssis sicca perstat, sputa pauca glutinosa, alvus una normális, ttta'na sedi- mento puriform! instructa, 24-a idem extract ad gran, sex aegrae propinatur, et unq. auteuritliii péctori ifiungi jubetur. Tussis est l'arior, sputgpau-

• ca. glutinosa, alvus norinalis, débilitas tarnen miíS- culaxus adRuc major, ideo 26-ta cum lycR. island, et cliinae fuscae dracli.. duae decoquuntur, reliquis con- tinuatis, sub Horum usu püstulae copiosäe produ- eUhtur, sub quorum proruptipne tussis inminuitür, virés musculares redeunt. 27-a 28-ä 29-ä 30,-a'se- posito unq. medicina interna continuatur eo effectu:

ut cessante omni mörbo 51-a sanitati relativae stituta dimissa fuerit.

(35)

T h e s e s.

' . " 4 .

Processus chemicus in internis organismi non existât :

,2. ;

Igitur nec actio remediorum chemica admitti potest.

/., , . 3. • • . • . Fluida organismi vivi solidis haud miriori gau- dent vitalitate,

; / " 4 . _ • P

Nullum contagium in solam cutcm agit.

5 .

Hepar non soli secretioni , sed et assimilationi . praeest.

, Mutationes atmospliaerae relate ad'miscionem et temperaturae gradum,, rnagnos iuiluxus exerunt in organismiun vivum.

(36)

Medieus unilateralis, unilateralem quoque tan- tum scientiam habet.

Est amaurosis quae antiphlogisticis sanatur.

" - 4

9.

In inflammationibus intensis cura exspectativa non est commendanda.

10.

Donee vires naturae ad partum përficiendum sufficiunt, ars omnis et, instrumenta omnia vitentur necesse est.

11.

Anatómiáé comparativae' utilitas in medicina magna est.

121

Arthritis non in omnibus hominibus eadem, nec in omnibus iisdem tollitur pharhiacis.

Hivatkozások

KAPCSOLÓDÓ DOKUMENTUMOK

752 Vö.. egy katolikus kisközösség elevenített föl egyet. 758 Az utóbbi évekre jellemző, hogy a pécsi egyházmegye a plébániák híveit évente közös

73 Így tehát Márk kétszer is hangsúlyozza, hogy Jézus az, aki a Tizenkettőből álló közösséget létrehozza, akik között első helyen, mint látni fogjuk, Simon

Ennek a jelentősége a Taiji Quan gyakorlók szempontjából az, hogy míg egy kínai Taiji Quan tanulónak a világról alkotott nézeteibe természetes módon építhetőek

— Két hónapi vele élés alatt, a’ fekélyes rész harapózó indulata szelidült ngyan; de az ev elválasztás nem гoдo“, ’s a’ fekély nem száradt, a’

*) Notitiam huius tituli debeo Gardthauaeno.. esse videtur, quamquam dies festus aut locus lectionibus talibus idoneus Athenis tunc non exstabat. 245 Herodotiim historiarum libros

quo euin tumultum subito exortum esse, ut pars in naves, rui-ret et profectionem moliretur: a reliquis. autem constitutum esse, ut ad Isthmum classis duceretur Suspicio est haec ante

sit, et quae sunt generis eiusdem. Quorum autem officiorum praecepta traduntur, ea quamquam pertinent ad finem bonorum, tarnen minus id apparet, quia magis ad institutionem vitae

κατ' άνδρα .εκαστον μιχθέντα περισφύριον περιδέεται; 184 ύψηλον ουτω δή τι λέγεται (Atlas mons), ώς τάς κορυφάς αυτου ουκ οίά τε είναι ΐδέσθαι. 194