TMT 38. évf. 1 9 9 1 . 9 - 1 0 . U .
hosszabb k u t a t á s r a e g y a r á n t alkalmas, a hosszas b ö n g é s z é s sem k e r ü l plusz k ö l t s é g b e (szemben az online k e r e s é s s e l , ahol - r á a d á s u l - minden adat
b á z i s s a j á t o s k e r e s é s i r e n d s z e r é t is ismerni kell}. Az egy k e r e s é s r e e s ö k ö l t s é g minden i g é n y b e v é t e l l e i c s ö k k e n , a k ö n y v t á r o s o k s z í v e s e n a j á n l j á k h a s z n á latát, ó s maguk is m á r minden, c é g e k r e v o n a t k o z ó k é r d é s e s e t é n (amelyet k o r á b b a n nyomtatott f o r r á s o k a l a p j á n v á l a s z o l t a k meg) az igen gyors Datext CD- ROM-okat h a s z n á l j á k . A nagy g y a k o r l a t ú online- h a s z n á l ó k k o m b i n á c i ó s k é s z s é g é t viszont g á t o l j a a m e n ü v e z é r l é s , é s az online rendszerek k é t s é g t e l e n e l ő n y e az i n f o r m á c i ó k f r i s s e b b s é g e . (A Datext havon
ta újítja fel lemezeit.) Ennek e l l e n s ú l y o z á s á r a a Datext e l ő f i z e t ő i n e k egy m á s i k szoftvert is n y ú j t , amely azonos m e n ü v e z é r l é s s e l a Dow Jones News Retrieval online a d a t b á z i s t teszi e l é r h e t ő v é .
A CD-ROM nem az online a d a t b á z i s o k helyet
t e s í t ő j e , hanem egy m e r ő b e n új i n f o r m á c i ó s m é d i u m , melynek minden e l ő n y e k i a k n á z h a t ó gondos f e l k é s z ü l é s s e l .
/FRIES, J.~ BROWN, J : Business Information on CD- ROM: the Datext service at Dartmouth College, New Hampsrtíre. - Program, 21. köt. 1. S Í. 1987. p. 1 - 12.1
ÍMohorJenő)
Üzleti Információs hálózat létrehozása Portugáliában
P o r t u g á l i a k é s ő i (1945 u t á n i ) i p a r o s o d á s a miatt ü z l e t i ( g a z d a s á g i , ipari) i n f o r m á c i ó s rendszere is s o k á i g fejletlen volt. A 80-as é v e k m á s o d i k f e l é b e n a Centre for Technological Development and Organísa- tion (CEDINTEC = M ű s z a k i F e j l e s z t é s i é s S z e r v e z é s i K ö z p o n t ) programot k é s z í t e t t az ü z l e t i i n f o r m á c i ó s rendszer k i a l a k í t á s á r a . K é t nemzeti (Lisszabon é s Oporto s z é k h e l l y e l ) é s n é g y regionális ( n a g y v á r o s o k ba helyezett) központot hoztak létre, k é t - k é t f ő s s z e m é l y z e t t e l . F e l s z e r e l é s ü k : s z e m é l y i s z á m í t ó g é p , modem, telefax, kisebb r e f e r e n s z k ö n y v t á r , s l é t r e h o z t á k a k é t hazai é s t ö b b k ü l f ö l d i a d a t b á z i s h o z v a l ó online kapcsolatot is.
S ü r g ő s feladat volt az információs igények felmé
rése é s a szakemberek kiképzése. A hazai i l l e t é k e s i n t é z m é n y e k e n k í v ü l az o k t a t á s b a n r é s z t vettek a Sheffleldl Egyetem I n f o r m á c i ó t u d o m á n y i t a n s z é k é n e k m u n k a t á r s a i is. 1 9 8 7 - 88-ban. majd 1 9 8 8 - 89-ben s z e r v e z t é k meg a s p e c i á l i s t e m a t i k á j ú tanfo
lyamokat. A h a l l g a t ó k hosszabb online k e r e s é s i gya
korlatot Is v é g e z h e t t e k ; t ö b b nagy i n f o r m á c i ó f o r g a l m a z ó e c é l r a ingyenes j e l s z ó t b i z t o s í t o t t a d a t b á z i saihoz. A h a l l g a t ó k az o k t a t á s i program k e r e t é b e n
f e l t é r k é p e z t é k az o r s z á g v á l l a l a t a i t é s azok k ü l ö n f é l e szervezeteit. Az í g y létrejött a d a t t á r b a n a k o r m á n y z a t i szervek, az egyetemi, a k u t a t ó - ó s k í s é r l e t i i n t é z m é n y e k , az ipari é s kereskedelmi t á r s u l á s o k , a
e z e t ő szakemberek, a fontos projektek, az ipari b e r u h á z á s i l e h e t ő s é g e k szerepelnek. J e g y z é k b e fog
lalták a m ű s z a k i , kereskedelmi k i a d v á n y o k a t é s h í r a d ó k a t is.
A hat k ö z p o n t h á r o m é v i g á l l a m i t á m o g a t á s b a n r é s z e s ü l , k é s ő b b s z o l g á l t a t á s a i k b e v é t e l é b ő l ö n f e n n t a r t ó v á v á l n a k . A t á j é k o z t a t á s i rendszer é l ő kapcso
latban á l l a f e l h a s z n á l ó k k a l , s z o l g á l t a t á s a l k a t az egyes k ö z p o n t o k s a j á t b á z i s i n t é z m é n y ü k p r o f i l j á t ó l é s i g é n y e i t ő l f ü g g ő e n a l a k í t j á k k i .
A k i b o n t a k o z ó t á j é k o z t a t á s i rendszer - r e m é nyeik szerint - e l ő s e g í t i az o r s z á g i p a r á n a k f e j l ő d é sét, a g a z d a s á g i é l e t k i b o n t a k o z á s á t .
/RAMALHO CORREIA, A. M.-BARRULAS, M. J . - ED- MONDS, D-: Business Information In Portugál - a devel- oplng network. = Business Information Review, 6. köt. 1.
sz. p. 2 9 - 34./
(QélAndorné)
A kelet-európai üzleti Információ
"A k e l e t - e u r ó p a i ü z l e t i i n f o r m á c i ó h o z v a l ó h o z z á f é r é s m e g t e r e m t é s e v a l ó s z í n ű l e g a legnagyobb k i h í v á s , amellyel a g a z d a s á g i k u t a t ó k n a k szembe kell n é z n i ü k . " A n y u g a t - e u r ó p a i rendszerek e g y e s í t é s é nek p r o b l é m á i e l t ö r p ü l n e k e mellett a feladat mellett, b á r m é g az IMF-nek is n e h é z s é g e i t á m a d n a k i d ő n k é n t az olyan alapadatok m e g s z e r z é s é b e n , mint amityenek pl. a f i z e t é s i m é r l e g e k .
A " k e l e t - e u r ó p a i helyzet" okai a k ö z p o n t o s í t o t t gaz
d a s á g i szerkezetben, az e l t ú l z o t t t i t k o s s á g i e l ő í r á s o k ban, a technikai f e j l e t l e n s é g b e n , a s z e g é n y s é g b e n é s a piac h i á n y á b a n , a v á l t o z á s o k l a s s ú s á g á b a n é s
az ott honos nyelvek e l s z i g e t e l t s é g é b e n k e r e s e n d ő k . E t é r s é g b ő t az ü z l e t i i n f o r m á c i ó t , a r e g i o n á l i s t é s az o r s z á g o s a t e g y a r á n t , e l s ő s o r b a n nyugati k i a d v á n y o k ból (1. táblázat)' é s a d a t b á z i s o k b ó l (2. táblázat) lehet megszerezni. A keleti f o r r á s o k alig h a s z n á l h a t ó k , mert t ö b b n y i r e anyanyelven k é s z ü l n e k , m e g b í z h a t a t lanok az adataik, rendszertelenek stb.
A k e l e t - e u r ó p a i g a z d a s á g jelenleg a nagyon k o c k á zatos t e r ü l e t e k k ö z é tartozik, s a p i a c g a z d a s á g r a v a l ó
* Az eredeti cikk az egyes kelet-európai o r s z á g o k r a vonat
kozó keleti és nyugati kiadványokat is telsorolja. - A szerk.
433
