• Nem Talált Eredményt

nélkül csalatkoznak is azok, akik a kath. öntudat

In document Religio, 1867. 1. félév (Pldal 54-61)

2) Legújabban Wenig János insbrucki egyetemi igaz-gató nyíltan vitatta, liogy „Die Wissenschaft ist nicht voraus-setzungslos,sie ist nicht unendlich,sie ist nicht autonom s t b . . . "

— « 51 elfogadásáról saját önállóságukat féltik, akik ugy véleked-nek, hogy ezáltal nem lennének egyebek automatoknál, az ész és akarat kizárásával. A kath. anyaszentegyház soha-sem fogadta el, se nem helyeselte a világot szerte pusztitó titkos-társulati elveket, melyek az embert más ember kezé-ben lelketlen eszközzé (géppé) alacsonyítják. Az ö isteni szellemben vezetett tanitása mindig azon végződik, hogy az ember tökéletesen szabad legyen és e tanítását Krisztus Jézus tekintélyével támogatja. Ugyanezen tanitásból vonja le mindig ama végkövetkezményt is, hogy embernek ember fölött nincs hatalma, csak az Isten által, ki észszerű enge-delmességet kíván tőlünk az erkölcsi rend megőrzésére. E fönséges, életadó öszhang szerintünk csak a katholikus ön-tudatban találja föl örökérvényű biztosítását. Egyedül a mi meggyőződésünk az, mely magasabb, végtelen irányt szab a boldogság utáni vágynak, mely nem tapaszt minket örökö-sen a földhöz, mely habozás nélkül jelöli ki előttünk a jö-vendő útjait. E meggyőződést föláldozni részünkről annyit tenne, mint köznyelven szólván, zsákutczába jutni, hol a kétségtelen zavar egyenlő a megsemmisüléssel. Mi ki nem tehetjük magunkat soha azon veszélynek, hogy csak nevet-ségesek legyünk, mint azok például, kik a központtól elsza-kadván, hosszas rajongásaikat a legszánandóbb módon vé-gezék be. Most nem lehet annál öldöklőbb bizonytalanság, melylyel az önmagunkkal való meghasonlás vesz körül bennünket, mint könnyen alámerülő szigetet a sebes ár-folyam.

Valóban megdöbbentő példáit látom az ily áldozatok-nak, midőn a világesemények közt magát az erkölcsi embert keresem. Es minél nyíltabb lesz előttem a tér, hol álláspon-tot foglalok : annál jobban szivemre veszem a körülményt, mely mindannyiszor előfordul, valahányszor egy lapot for-dítok, miszerint t. i. nem szabad nekünk embertársaink üdvét koczkára tenni, sem elhamarkodott Ítélettel fölöttök pálczát förni. Az öntudat bizonyos időközökben isteni befo-lyás alatt érik és szilárdul. Gyakran a legcsudaszerübb ténye-zők munkálnak közre, hogy egy lélek megmentessék. Ol-vassuk csak „Ludwig Clarus3) Simeon, Wanderungen und Heimkehr eines christlichen Forschers" czimü érdekes elő-adásait három szép kötetben, s látni fogjuk, mily szerepet vállal az isteni gondviselés czéljainak kivitelében. „Sophie Swetschin" gr. Falloux franczia akad. tagtól, Montalembert szívbarátjától, arról győz meg, hogy nagyszerű ellentéteknek kell képződni az öntudat kifejtésére. A „Studien über Ka-tholicismus und Protestantismus und Gevissens-Freilieit in Deutschland" földeríti az öntudat történelmi vajúdásait stb.

De maguk a bukott szellemek is elég anyagot s tanúbizony-ságokat nyújtanak annak világos megértésére, miszerint müveik, melyekben ostrom alá vesznek minden ténylegest a ker. vallásban, nem egyenlő öntudattal Írattak, s talán csak is azért jöttek napvilágra, hogy jelül szolgáljanak az egymás ellen küzdő felek közt, az igazság kivivására, az igazságnak, melyet keresni nincs megtiltva senkinek. Ha sokan eltévedtek, csak sorsukat találták meg. Nem keil-e váljon tüskén, bokron, sáron, göröngyön keresztül

csatan-3) Volk D. porosz kir. tanácsos, kinek megtérése nyilvános isteni kegyelem miive, s igen igen tanulságos.

golni még álmunkban is, mig az enyhitö oázt elérjük? Az itélö biró, kinek tiszte szivén fekszik, nem válogathat a tanuk közt. A vádlott és fölperes minden erőszak nélkül állítják azokat elő saját igazolásukra. íme ! ez az erkölcsi író föladata is. Positiv és negativ tényekből Ítéljük meg, melyik részen van az igazság. A pörös feleknek szembesit-tetniök kell, ez a törvenyes eljárás szabadsaga, s ezután következnek a fényes védiratok. Az én tárgyam is, a kath.

öntudat, melyről nyilváníthatom, hogy életföladatommá szilárdult, vád alá van helyezve. Biró nem lehetek, egyetlen birája az öntudatnak maga az Isten, a szivek és gondolatok vizsgálója. De védenczem mellett meg fogok tenni mindent, ami erőmtől telik, hogy ügyét diadalra vezessem. Szabad-e testvéreim közbenjáró imájára számot tartanom ? „Benefi-centiae et communicationis nolite oblivisci, talibus enim hostiis promeretur Deus." (Hebr. 13,16.) — (Vége köv.) Győri püspök f «pásztori körlevele az általa tartandó

ca-noiiica visitátioról.

Cum ea, quam ex institutione divina episcopi nacti sunt, dioeceses suas regendi potestate, nativo quodam foedere ne-xuque indivulso consertum est jus atque officium inspectionis, ut vocant, ecclesiasticae, vi cujus episcopi, tamquam specula-tores dati domui Israel, ') omni vigilantia et sollicitudino pastorali in id intendere obligantur, ut fidei catholicae in po-pulo sibi credito illibata servetur puritas et disciplinae, ad dignitatem cultus divini, morumque honestatem tuendam a majoribus stabilitae, sua constet auctoritas, aut certe, ubi eam obseurari vei labefactari contigisset, ad pristinum instau-retur vigorem ; generatim, ut habita temporum et locorum ratione, sedulo ea circums'piciant praesidia, quibus non modo caveatur, ne quid res Christiana detrimenti capiat, sed et spirituali suorum profectui egregie consulatur. Id enimvero est, quod apostolus et doctor gentium accitos Epheso majo-res natu Ecclesiae monitos voluit, his illos affatus verbis :

„Attendite vobis et universo gregi, in quo vos Spiritus san-ctus posuit episcopos regere Ecclesiam Dei."2) Qnde etiam s. Augustinus : „Epkcopatus, inquit, nomen est operis, non honoris. Graecum est enim atque inde ductum vocabulum, quod ille qui praeficitur, superintendit, curam eorum sci-licet gerens."3) Hue item facit, quod apposite s. Basilius ait :

„Pastor es ? attende ne te quidquam eorum, quae ad munus pastorale attinent, praetereat. Haec autem quid sibi volunt ? F a c reducas errabundum pecus, obliga contritum, aegrum sana."*) At vero ut episcopus hoc invigilandi inspiciendique sive jure, sive officio rite fungatur, satis neutiquam est, ut eminus dumtaxat, et ex aliorum relationibus quantumvis fide dignis, statum plebis sibi subject accognoscat; verum eumdem ipse, singulas dioecesis suae communitates obeundo, suique co-piant omnibus faciendo,exploratum sibi reddat,estnecesse.Cum enim „debitor sit sapientibus ac insipientibus, pusillis aeque ac magnis; cumque multa sínt ac varia, quae ab eo praestari

') Ezech. 3, 17.

2) Act. 20. 28.

s) De civit. Dei, lib. 19. c. 19. Op. tom. 7. col. 563. Venet. 1732.

ed Maur.

' ) Horn, in illud : Attende tibi ipsi. n. 4. Opp. tom. 3. col. 205.

ed. Migne.

7*

—52 « oportet : non solum mentis vigilantiam sed et corporis sen-sus, manus occulosque adhibere ad ea, praesentiaque corpo-rali ac aspectu pleraque lustrare debet."5) Quare mirum non est, visitationem dioecesanam inde a primordio tanti momenti semper visam fuisse, ut ad earn omni industria peragendam Ecclesia conscientiam episcoporum constringere baud dubi-taverit. Ecquid enim tot synodorum canones, tot summorum pontificum décréta, tot illustria sanctissimorum praesulum exempla probant aliud, quam susceptam e praescripto sancti-onum canonicarum visitationem, unam esse e gravissimis ma-ximeque urgentibus muneris episcopalis functionibus'? Sane, iam ipsa aetas apostolica ejus rei documentum nobis exhibet ; legimus quippe Paulum Antiochia profectum, universas perambulasse civitates, in quibus aliquando verbum domini praedicaverat, ut fundatas a se ecclesias confirmaret.0) Idem scribens ad Thessalonicenses, quamvis de eorum in fide con-stantia per Timotheum certior redderetur, vehemens suum illos revisendi desiderium significat, ut si quae desunt fidei ipsorum, compleret.1) „Hoc Pauli, ut scite notât pius inter-pres, de Thessalonicensibus visitandis desiderium, etsi a Ti-motlieo j a m visitatis, omnium praelatorum de suis subditis in propria persona visitandis, est instructio."8) Alias quoque in visitandis, fidelibus apostolus eum sibi praes'titum esse fi-nem affirmai, ut „aliquid gratiae spirituális" eis impertiatur.

9) Ceterum in ecclesiasticis priorum trium saeculorum monu-mentis vix ulla de visitatis ab episcopo parochiis occurrit mentio ; cujus rationem inde pronum est intelligere, quod saevientibus persecutionibus non alia fere dioeceseos cujus-que fuerit ecclesia, quam catedralis, in quam unam episco-pus curas suas omnes conferebat. At reddita per Constan-tinum pace, postquam coetus christiani per vicos villasquo colligi coepissent, episcopi quoque studia sua partiri, et solli-citudiriem suam ad novas has Christi gregis accessiones pro-tendere sunt coacti.10) Saeculo jam quarto deprehendimus, praesertim in oriente, delegatos ab episcopo presbyteros, qui vicario ejus nomine dioecesim circumeuntes, jurisdictionem exercebant, dicti propterea neQiodevrai seu circuitores ; nam in concilio Laodiceno a. 372. c. 57. statuitur : „Non debere in vicis est villis epicopos ordinari, sed visitatores, id est, qui circumeant,constitui."1') In concilio autem Chalcedonensi a.

451. memoratur Alexander presbyter et periodeutes.n) Sed cum institutum periodeutarum nec universale, neque diutur-num fuerit, penes udiutur-num semper episcopum fuit et cura, et potestas potissima ac primaria visitandarum ecclesiarum. Ne-que existimandum est priscos illos pastores, zelo religionis inflammatos, et muneris sui apostolici probe conscios, hoc tam salutare officii genus ovibus suis subtraxise : id si quis opina-retur, eum tota retro autiquitas erroris revinceret. De s.

Mar-5) Synod, provinc. Tyrn. a 1688. cap. 6. n. 1. apud Péterffy, conci-lia Hung. part. 2. pag. 365.

6) Act. 15. 36. 41.

7 1. Thoss. 3, 10.

8) Bernardin, a Picouio, triplex exposito ad h. 1.

9) Rom. 1, 11.

,0) Thomassin. vet. et nova eccles. discip. P a r t . 2. lib. 3. c. 76. n. 7.

" ) Harduin. acta conc. torn. 1. col. 792. conf. c. 5. D. LXXX.

Act. 4. Apud Harduin. torn. 2. col. 431.

" ) Epist. 1. patrologiae curs. complet, tom. 20. col. 377. ed. Migne.

tino testis est Sulpitius Severus, assiduum ilium in perlu-strandis parochiis ruris fuisse, et nec hiemis asperitate ab hoc labore deterritum : „Cum ad dioecesim quamdam pro solemni consuetudine, sicut episcopis visitare ecclesias suas moris est, media fere hieme venisset, mansionem ei in secretario ecclesiae elerici paraverunt."1 3) Refert idem Severus, Mar-tinum frequentissimo stipatum discipulorum agmine, iter fe-cisse, vitám denique ipsam in cursu visitationis finivisse ; etsi enim non ignoraret supremuin sibi diem instare : ultro ta-men ad oppidum Condatense in extremis episcopatus Turo-nensis finibus situm se contulit, ut enata illic inter clerieos dissidia componeret, quo negotio expedito, animam ibi crea-tori reddidit.14) Yisitationes s. Athanasii obtentui fuere Ari-anis, ut ei crimina falso affingerent, a quibus vir sanctus ali-enissimus erat, quaeve clerici, quos in itinere magno numero lateri constanter adliaerentes habebat, edito publico testimo-nio, tamquam commentitia diluerunt.1 5) Quam indefensam s.

Augustinus in visitando explicuerit solertiam, Possidius in ejus vita pluribus ostendit, signanter dum ait : „rogatum ad visitandas, instruendasque et exhortandas catholicas plebes ivisse, idque ab ipso frequentissime factum." 1G) Ipse quoque Augustinus in epistola ad Celerem excusat se, quod promissi fidem non prius exsolverit, „quoniam visitandarum ecclesia-rum ad suam pertinentium curam necessitate profectus esset."

17) Saepius illuin ad castellum Fussalense, quadraginta pas-suum millibus Hippone dissitum venisse, ex ejus ad Coe-lestinum epistola patet.1 8) Neque praetereundum hoc loco quamquam pervulgatum sit, quod s. Hieronymus advertit :

„Hanc esse ecclesiarum consuetudinem. ut ad eos, qui longe in minoribus urbibus per presbyteros et diaconos babtizati sunt, episcopus ad invocationem Sancti Spiritus manum impo3Ïtu-rus excurrat "1 9) S. Joannes Chrysostomus auctor est epi-scopo, ut non quidem nimiam, moderatam tamen valetudinis rationem habeat ; quia „si vir aliquis episcopatu honoratus, cui cura ecclesiae concredita fuerit, sitque virtute praeditus, ceteraque omnia habeat quae habere par est sacerdotem ; ve-rum prae nimina aegritudine semper in lecto decumbat : quid hic prodesse poterit ? quam suscipere peregrinationem ? quo pacto visitare ?"2U) Theodoretus Cyri episcopus, octingenta-rum ecclesiaoctingenta-rum pastoralem curam sortitus, tot enim Cyrus habebat paroecias, ita in iis lustrandis versatum se scribit, ut spatio viginti sex annorum „supra mille animas Marcio-nis morbo liberaverit, et omnibus haereticis erroribus gregem suum eripuerit."2 1)

Sed compescendus est calamus recensendi ordine longo antistitibus, quos ob sedulam in visitando navatam operam a s. Gregorio M.,22) Yenerabili Beda,2 3) Gregorio Turonensi,

'*) Epist. 3. col. 181.

, s) Apolog contra. Arianos. n. 73. opp. s. Äthan tom. 1. col. 379.

ed. Mign.

'•) Vita s. Augus. c. 12.

n) Epist. 56. opp.. tom. 2. col. 144. od. Maur. VCnet. 1729.

,8) Epist. 209. col. 777.

'9) Dial, centra Luciferian. n. 8. opp. tom. 2. col. 165 ed. Migne.

m) Hom. 1. in epist. ad Tit. circa fin. opp. tom. 11. col. 670. od.

Migne.

1 1 Epist. 52 inter opp. s. Leonis M. tom. 1. col. 850. ed. Migne.

Dial. lib. 3. c. 38. opp. tom. 3. col. 316. o. Migne.

M) Hist, eccles. lib. 3. c. 28. opp. tom. 6. col. 167. ed. Migne.

s. B e r n a r d o ,2 5) aliisque scriptoribus celebratos accepi-mus ; atque oratio ad alium deflectenda fontem, unde propo-sito argumento nova lux arcessatur, novumque firmamentum.

Concilia sexti et insequentium saeculorum provocando ad morem (fiuturno usu consectatum, idemtidem inculcant episcopis, ut visitationes ipsiinet singulis p e r a g a n t annis.

Concilium Tarraconense a. 516. „Decrevimus, inquid, ut an-tiquae consuetudinis ordo servetur, et annuis vicibus ab epi-scopis dioeceses visitentur."2'') I n eumdem sensum loquitur concilium Bracarense II. a. 572. „Piacúit omnibus episcopis, ut per singulas ecclesias episcopi et per dioeceses ambulan-tes, primum discutiant clericos; . . . alia die convocata plebe ipsius ecclesiae, doceant illos."2 7) D u a s ergo dies visitationi assignatas fuisse, ex hoc canone discimus : quarum prima inquisitioni in vitam et administrationem clericorum, altera religiosae parochianorum institutioni impendebatur. Singu-lare est, et dignum animadversione, quod in concilio Toletano IV. a. 633. primum videatur lata lege episcopis aegrotanti-bus, aut alias distentis concessa facultas, negotium visitatio-nis presbyteris vel diacovisitatio-nis deferendi, atque inde factum, ut aperte hoc velut ostio successu temporis jus visitandi ad archi-diaconos delegatione perpétua et ordiuaria transiret.

V e r b a concilii haec sunt : „Episcopum per cunctas dioeceses parochiasque suas per singulos annos ire oportet, ut exqui-rat, quo unaquaeque basilica in reparatione sui indigeat.

Quod si ipse aut languore detentus aut aliis occupationibus implicatus explore nequiverit, presbyteros probabiles aut di-acouos mittat."2 8) Addimus adhuc concilium Lucense, quod n u m e r u m episcopatuum in Lusitania et Grallaecia augendum statuit eo consilio, ut episcopi singulis annis parochias suas o b a m b u l a r e possent, quod hactenus ob earum ampletudinem p r a e s t a r e nequiverant.2 9)

Capitularia quoque regum F r a n c o r u m , quorum prae-sidio et auctoritate, ut Baluzius inquit, bona disciplina diu conservata est in ecclesiis gallicanis, germanicis,italicis, crebra sunt in ui'gendis annuis episcoporum visitationibus. Unum omnium loco proferimus capitulare Caroli magni a. 769. c. 7.

quod sic habet : „Statuimus, ut singulis annis unusquisque episcopus parochiam 3") suam sollicite circumeat, et populum confirmare,et plebes docere et investi gare et prohibere paganas observationes, divinosque vel sortilegos, aut auguria, phyla-cteria, incantationes, vel omnes spurcitias gentilium stude-a n t . " Unde colligstude-as quid episcopo in visitstude-atione prstude-aecipue .agendum i n c u b u e r i t : nempe, ut sacramentum confirmationis dispensaret, ne quemadmodum in alio capitulari dicitur, sine confirmatione episcopi quis vitam fiuiat, animaque periclite-t u r ; periclite-tum upericlite-t docpericlite-trina fidei populum informarepericlite-t : ac denique u t atrociorum flagitiorum reos, quibus coercendis parochorum

î 4) Hist. Francor lib. 5. c. 5. et de gloria, confess, c. 59. P a -trol. curs, complet, torn. 71. col. 322, et 870.

î s) Yita s. Malachias c. 19. n. 44. opp. torn. 1. col. 1098 ed.

Migne.

2 6) Can. 10. C. X. qu. 1.

C. 12. ead. C. et qu.

2 8) C. 11. ibid.

Thomassin. 1. c. cap. 78. n. n. 15.

*") Nomine paroehiae medio aevo dioecesim venisse, patet e. c 4. C. X. qu. 1. (Leo IV. a. 850) — c. 10. C. IX. qu. 1. (Urbánus I t . a . 1095) cap. 1. X. de offic. Archidiae. (I. 23).

auctoritas saepe non sufficiebat, perquireret, et poenitentiae operibus subjectos ad f r u g e m reducere niteretur.

E x Hincmaro archi-episcopo Remensi, qui saeculo nono floruit, et Reginone abbate Prumiensi ejusdem saeculi scri-ptore comperimus, occasione visitationis indici solitos ab episcopo conventus, sive synodos, quas mixtas appellare li-cet, ad quas districtus illius cum clerici, tum nobiles ceteri-que laici confluere sunt jussi, de corrigendis moribus, deceteri-que adminiculis provehendo bono communi opportunis delibera-turi. E x iisdem auctoribus discimus, in hujusmodi synodis delectos fuisse ex viris probatae famae et spectatae

existi-mationis Septem (plerumque) testes synodales, qui juramento adstrieti, quaecumque de inolescentibus abusibus, et grassan-tibus in communitate vitiis explorata habuerunt, indicare te-nebantur. F o r m a visitandae ab episcopo dioecesis, quam Re-gino accurate a d u m b r a t a m exhibet,3 1) haec e r a t : praecessit arclii-diaconus, vel archipresbyter, et adventum episcopi bi-duo tribi-duove, priusquam ad parochiam appelleret, annuncia-vit, omnesque monuit, ut ad ejus synodum „die denominata impraetermisse occurrant. Deinde ascitis loci presbyteris, minores causas coguoscebat, et quae facile componi poterant, expedivit, ut tempori et sumtibus episcopi parceretur. Hic ubi adfuit, p r i m u m testes synodales constituit, et j u r e j u r a n d o constrinxit ; mox habita allocutione, ad percontationes pro-cessit, quas longa serie recensitas videre est apud eumdem Reginonem.3 2) Secundum banc formám visitationes suas instituisse Udalricum episcopum Augustanum, n a r r a t G e r a r -dus in ejus vita.3 3) Neque absurda est Baluzii conjectura opiuantis, eamdem formam per omnes oecideutis regiones fu-isse r e c e p t a m .3 i) lllud adhuc obiter adnotamus, H i n c m a r u m in suis capitulis synodicis solum praescribere : „quibus de rebus magistri et decani per singulas ecclesias inquirere, et episcopo r e n u n t i a r e debeaut."3 à)

Aetatis subsecutae concilia nihilo fuerunt segniora in refricanda ingeminandaque visitationum obligatione. Duo interim sunt, quae frequentius ab illis perstricta offendimus : imprimis archi-diaconos, qui ex origine sua tamquam vicarii et adjutores episcoporum delegata d u m t a x a t potestate paro-chias visitare poterant, ita sensim auctoritate invaluisse, ut j a m j u r e proprio ac ordinario munus hoc obiverint, atque in ipsa saepe episcoporum j u r a involarint, parochos instituendo, matrimoniales, aliasque majores causas dirimendo.3 ( i) Q u a r e complurium, saeculi praesertim tertii et quarti decimi syno-dorum decretis cautum fuit, ne quid deinceps archi-diaconi de jurisdictione episcoporum sibi arrogarent ; ne se causis immisceant episcopo j u r e r c s e r v a t i s ; neve vicarios seuoffici-ales sui loco subdelegarent. Majus adhuc usurpatae auctori-tatis dispendium fecerunt, postquam episcopi vicarios gene-rales in consortium jurisdictictionis adoptaverunt, quibus persaepe visitandi provinciám detulerunt — Alteram est, q u o d j u s exigendi procurationes dicta concilia temperaverint, justisque circumscripserint limitibus. Apud scriptores aevi

3I) De ecclesiast. discipl. lib. 2. c. 1. Opp. col. 280 ed. Migne.

3 t) Loc. cit.

, 1) Apud Mabillon. Acta Bened. sait. 5.

3 l) Ber.ed. XIV. de synod, lib. 4. c. 3. n. 3.

) Opp. torn. 1. col. 776. ed. Migne.

" ) Thomassin. 1. c. Part. 1. lib. 2. c. 7. 9. 10.

» 54 «»•—

raedii procuratio idein est ac contributio sumtuum et expen-sarum necessariarum pro victu et honesta sustentatione tem-pore visitationis p r a e s t a n d a illis, qui ecclesias dioecesis visi-t a n visi-t .3 7) Procurationes ejusdem sunt cum visitationibus anti-quitatis; j a m enim saeculo sexto earum occurrit mentio.3 8) Sed quum visitatores episcopi aeque ac archi-diaconi m a g n o cum apparatu, et numeroso sociorum j u m e n t o r u m q u e agmine proficiscerentur, nonnumquam expensae in eorum sustenta-tionem requisitae, ecclesiis oneri fuerunt h a u d ferendo : quippe continua eo tempore minorum d y n a s t a r u m inter se bella, et oppositiones, quae episcopis j u s dicentibus, et publi-cas poenitentias etiam in laicos dictantibus passim paraban-tur, non facile sinebant. ut ii tuto dioeceses lustraren t, nisi magno comitatu, et armato plerumque milite stipati procé-dèrent. Fuisse quoque, quos fastus aut vanitas ad explican-dam pompam impulerit, non est cur inficiemur. Quos in excessus visitationes quandoque evaserint, conjicias ex iis, quae synodus Strigoniensis a. 1450. non sine respectu ad c.

6. X . de censibus (III. 39.) exprobrat : „Quidam praeposito-rum, archi-diaconorum et personarum ecclesticapraeposito-rum, digni-tates et praesidentias eorum questum putantes in gravamine ecclesiarum sibi subjectarum cum viginti aut pluribns equis, quos aliqui tempore visitationis fiendae imprudenter accom-modant, cum famulis incompositis, cum canibus venatoriis et avibus visitant ecclesias et plébános eorum spoliando magis quam corrigendo. Aliquando vero per capellanos aut fami-liäres, quod eis non licet, visitant ecclesias et plébános mul-tipliciter vexando et spoliando in scandalum ecclesiae ho-nestatis non modicum. 3!>) Similes querelae alibi quoque locorum j a m dudum antea percrebuerunt. Necesse proinde fuit modum statuere, quo abusuum praecideretur occasio.

Q u a r e concilium L a t e r a n e n s e I I I . a. 1179. c. 4. tum numerum, edictiorum id est, equorum, tum epularum sumtus restrin-xit.4 0) Eodem pertinet decrectum Innocentii IV. quo prohi-betur, ne archi-episcopus, episcopus, aliusve praelatus ipse vei aliquis de sua familia ullam pecuniam, „sed in victualibus expensas t a n t u m recipiat moderatas," neve ipse vei quisquam suorum aliquod munus, quodcumque sit, et qualitercumque offeratur, praesumat aceptare.4 1) Idem coniirmavit, et sanci-tis poenis communivit concilium L u g d u n e n s e II. a. 1274. sub Gregorio X . A p u d nos synodus Budensis a. 1279. c. 14.

monuit : ne ecclesiarum praelati, cum suas dioeceses vel paro-chias visitant,... visitatis graves accidant.1 3) — (Vége k ö v . )

EGYHÁZI TUDÓSÍTÁSOK.

S Z É K E S F E H É R V Á R , j a n . 8-án. Az alig n é h á n y órá-val letűnt nap reggelén, e hó 7-én, a székesfehérvári pap-növendékek ifjabb k a r a é r z é k e n y jelenetnek volt szemta-n u j a . Ugyaszemta-nis P a u e r Jászemta-nos fehérvári a p á t - k a szemta-n o szemta-n o k ur ö méltósága vált meg tőlünk, hü tanítványaitól, „Isten

hozzá-31) Ferraris, v. Procuratio n. 1.

X) Cone. Tolet. I I I . a. 586. c. 20. eonf. c. 6. C. X. qu. 3.

39) Dankó, constit. synod, almae eccles. Strigon. pag. 18.

ÏU) C. 6. X. de censib. (III. 39).

4 I) C. 1. de censib. in 6. (III. 20).

« ) C. 2. ibid.

t 3) Pétorffy conc. Hung. part. 1. pag. 109.

dot" rebegvén azon c a t h e d r á n a k , mely becses személyére, mint nap az egész mindenségre, csak fényt tudott á r a s z t a n i , s melyről huszonnégy év leforgása alatt hallották a m a g y a r Sión leendő fiai mézzel folyó ajkairól a történelmet, az igaz-ság szűzi köntösébe öltöztetve, s a valóigaz-ság m a r a d a n d ó szi-neivel ecsetelve, előadni. É r z é k e n y s a sziv gyengéd h ú r j a i t

dot" rebegvén azon c a t h e d r á n a k , mely becses személyére, mint nap az egész mindenségre, csak fényt tudott á r a s z t a n i , s melyről huszonnégy év leforgása alatt hallották a m a g y a r Sión leendő fiai mézzel folyó ajkairól a történelmet, az igaz-ság szűzi köntösébe öltöztetve, s a valóigaz-ság m a r a d a n d ó szi-neivel ecsetelve, előadni. É r z é k e n y s a sziv gyengéd h ú r j a i t

In document Religio, 1867. 1. félév (Pldal 54-61)

Outline

KAPCSOLÓDÓ DOKUMENTUMOK