T u m enim obest cortex, nec decocta "con-veniuní ex herbis peetoralibus confecta, quod Iis sspe sputa supprímunJur,
Postquam prsedicta symptomata emendantur, decoctum ex a g r i m o n i a , U r t i c a , v i n c a pervin-ca etc. i n r e m faciet. U b i v e r o , expectoratione satis commode procedente- vires dejíciuniur, aut febris observatur, statls temporibus magis infe-eta, ad corticem confugiendum est; s s p i u s enim, ill v a n Swieten observante febrí Ienta; remittens, aut quotidiana, aut tertiana duplex accedit. Hsec cortice impugnanda est, ne duplici íítorbo oppri.
matur sege».
T u m quoque, cum sgrx magnam v i m
spu-a) TubingK aiin. 1 7 7 9 .
9* . I torutn expeclorant, pulsuque sunt d e b i l i , et viri. j
btis deficiuntur, cortice ulendutn e r i t ; conlinen. ' da namque inter certos limites expectoratio est, Í quod, pure non satis excreto, ejus acrimonia im a cum ulcere augeatur, e t , si n i m h s i t , pus quo.
que b o n u m , quod ad sanandura uicus requirb t u r , hac ratione abstergatur, ac corpus exhau-r i a l u exhau-r .
Oportet autem a leviore corticis dosi in-ehoare.
Decoctum substantiaj prajferendum e s t , hac enim non raro ä u g e t c a l o r e m , angustias atgris creat et expectorationem inhibet.
M a j o r e m quoque vim decoctum babet, si cortex per plures boras ante infunditur v« g.
9> Gort, peruv. selectiss. Unc.),]
Infunde i n aqua fervente,
Stet per i6 horas i n infusione l e n i , co- ; q u e p e r h o r a m : adde
Rad» salep. drachm. j . Coque per ^ horas partem C o l a t u r » u n c . x i v . adde Syrup. althseas unc, )ß,
Sumat tertia, vel quarta quavis hora drmi-dium vasculum.
Infusum corticis peruviani frigidum nunquam quod s c i a m , optalum successum h a b n i t , recte enim C l . Strack a) asseruit, frustra esse eos, qui
*) De Feb, inteimitt, pag. 7 7 .
9 3 víno > aut aqua corticem frigide infundi jubeant, cum vix aliquid hoc modo extrahatur, ut uberius per experimenta a supralaudato C e L P r o f e s s o r « de W e l l ínstituta elucescit a ) .
Pro diversitate symptomatum v a r i a quoque ccrtici jungenda sunt. Si » g e r strictiore est h a -bitu, et sputa difficilius e m e r g a n t , emollientia, uti flores v e r h a s c i : si tussis vehementior a m a -téria acri proficiscatur , i d quod p r s c e d e n t i a , et sputum tenuius docent d e m u l c e n t i a , ut radix sa-lep: si hahitudo asgri cachectica s i t , et sputa crassiora, polygala a m a r a , stipites dulcamara::
si corpus m a c i é confectum imhecillusque v e n t r i -culus, liehen islandicus cum cortice exhiberi debent, H i s omnibus commode liquiritia additur, partim ad ingratum c o r t i c í s saporem emendandum, partim ad expectorationem faciliorem
conservan-dam.
U b i inter decocti^ c o r t i c í s peruviani usum calor i m m i n u i t u r , sputa e m e n d a n t u r , quin ta-men respiratio impeditior é v a d a t , corlex i n suh-stantia, vei í n m i x t ú r a aut bolis ad d r a c h . j — j j per diem prasbitus sane prodest.
E a d e m ratione, quaudoque absque aliis pras-missis m e d í c a m e n t i s , mox exhibendus e s t , cum febris intermittens unget, aut corpus valde
da-a) Vide tractatum de febribus a n a edituau
iieitur viribus, si cxpecloratjo satis expedita, sputa purulenta sincera, calor m i t i o r , ct pulsus debb Iis animadvertuntur,
Nonnunquam m o x ' a sumto cortice, quando-que sub diuturniori ejus usu, prsecipue cum frigi-diori se aeri objiciunt, ajgri oppressione pectoris corripiuntur, sputa r e p r i m u n t u i , et anxietas ac^
cedit, E j u s r n o d i , cum symptomata ingravescunt, c u m pulsus durior t a n g í t u r , aliquantum sangui-nis extraheudum est, l é n i a item etnollientia et expectorantia adbibenda, ut decoctum ex malva cum pauca polygala, et l i q u i r i t i a , aut pu'Iveres ex gummi arabico, tragaganlha;, c u m extracto liquiritia;, Ubi vero melius fit asgris, denuo ad corticem redeundum; si vero rursus Isedanlur»
ab ulteriore ejus u s u abstinendum est.
I n venereis phtbistcis decoctum corticis cum sarsaparilla profuit praecipue.
Quosdam phthisicos ex lue celtica decocto ex sarsaparilla, antimonio, puteaminibus n ü c u m ab agyrta sanatos í'uisse recordor.
M e a d in morbis' pulmonum ex affectione scrophulosa mercurialia Iaudat, sed facile sali"
vatio funesta, alvi fluxus, aut nimia^ h u m o r ú m solutio oriri potest.
Quorum febris, postquam cortice per lon-gins tempus cum praidictis cautelis sunt usi, non decrescit, sed potius augetur, de ü s n i h i l fere
95 sperandum, n a m a morte ve) ulcera exliibent
s i n u o s a , vei t i i b e r c u l a , aut scropbulas. . At ubi sub remediorum supradictorum ex-hibitione nulla febris nec major color animadver"
titur, pulsus m o l l i o r , facilior r e s p i r a t i o , et ex-pectoratio Iiberior est, sequentes pilulae proficuie erunt,
l)tt Cort, peruv, select, d r a c h m . j j j . E x t r . a g r i m o n .
M a s t i c h . G u m m , a r a b ,
E x t r , liquiritia; aa d r a c h m , j ,
F i a n t c u m syrupo balsamico pilula: gran, j j j . Sumat ter. de die V — v j j j .
C u m seger p a l l e t , nec febris-, aut Orgasmus adest, prajfer pilulas jam descriptas exlractum myrrha; aquosum tentari potest.
j£. Sacchar. lactis unc, jß.
E x t r . rnyrrh, aquos. u n c , ß,
Cautius tamen m y r r h a u t e n d u m , ubi íegiú hasmoptysi antea l a b o r a r u n t .
I n febre Tenta ex puris resorptione extra-ctum m y r r h a quandoque profuit, dum cortex abs-que emoiumento i n usum vocabatur,
Brilsama phthisicis n o n c o n v e n i u n t , quod ealorem et febrim augeant; etsi ea veteribus, pro-pterea fortassis commendata fuerinl, quia ad tuen-da adversus putredinem catuen-davera iis ulebantur.
ob gratiam et vim calefaciendi m i n o r e m praifere-;
b ü t , sed raro sincerum invenitur. M i h i quidem r
ante complures annos ejus copiam f é c e r a t patrue.
Iis mens Comes a S c h w a c h e i m , quondam Impe.
ratoris Cajsaris ad T u r c a r u m Imperatorem legá-tus , a quo id muneris Ioco acceperat; sed non majorem ejus y i m expertus sum, quam illa, qua i n terebintbina cocta i n e s t , qua; m i n u s calefacit, I n aliquibus phtbisi incipiente affectis ex sequenti salubrem effectum v i d i ,
^c. R a d . polygonati drach. ß,
Sumat bis de die multa aqua dilutam , h l bendo intra nychthemerum j j " ~ jjj libras infusi laalti.
Superest, ut qusedam de symptomatibus vel curandis , vel p a l ü a n d i s dicam,
, Nonnunquam peripneumonia phthisi acce-d i t , tunc aacce-d vena; sectiones, refrigerantia, eniüb lientia r e c u r r . n d u m .
I n nonnullis Iingua est i m p u r a , appetitus deletus, ha;o synrptomata non semper a saburra o r i u n t u r , et emetica, purgantia praspostere, im»
nocue adhibentur,
T u s s i pbthisicorum roitiganda; opiata ido-nea prsedicantur» q u a quidem initio morbi pro»
desse possunt, cum febris nondum magnopere i n v a l u i t , ut noctu p u l m o n i k i s quies concilietur»
ü g r í q i í e Freqüentibüs c o h c u s s í o n i b i i s , h o n adeo hedantur;- secus nocent, cum febrim a ü g e a n t et corpus ad sudandum m á g i s disponant.
N o n n u l l i sumto opio cibi appetitum á m í t s tumyalii u n i v e r s i corporis p r u r i g i n e corripiuntur»
Prajstat paregorica, ubi ob vehementiam tus-sis i n d i c a n t u r , a l t e r o , aut tertio quovis die prae-bere, rie corpus iis ita assuescat, ut dosis augenda s i t , et symptomata supra memorata i n -gravescant,
O p i u m ift substantia p r s f e r e n d u m est t i n -cturis spirituosis, qiuc ob crocum et aromata ca-í o r e m , febrim et sudores augent*
S i tussis n i m i u m sicca e s t , pulvis e s p é c i é i bus diatragacanthaj, et extracto liquiritias con*
venitj cum vero sputa n i m i s tenacia s u n t , v e l levis oxymellis scillitici dosis , vel infusum stipi-tum.du'camara; tentandum est> aut sulphuris au-ratí quidpiam addi priorímra pulveribus potest,
Sputis provocandis minus tuio e i « e t i c a ad-bibenttir.
N o n n u n q u a m áegri tuSsis v e h e m e n t í a írri*
tati v o m u n t , b i l e m q u e , quas etiam i n sano ven-triculo libere f í u c t u a t , mechanico hoc motu re*
jiciunt. H i s cexteinauspicatissiinevomitoriumpro-pinaretur; m e m i n i enisn, aliquos citius propterea p e r i i s s e , quod niedicus malum ratus i n ventrb»
Tora, I I , G
t-it, et emeticum propinayerit. I Ailversus sndorem colliquefacient'em nonnulli
«garicu'm, duorum granorum pondere sumendum pradicant; sed tantum abest, ut éum unquam íalutarem repererim, sed oppressionem pectoris potius auctam ab eo fuisse s c i a m ,
S a l v i a , quse quidem sudorem post febres exortum comprimit, i n phthisicis nocet, cum
calorem; et siccitatem majorem inducat,
Decoctum corticis peruviáni c u m exigua elixír vitrioli dosi longe ceterís prasstat.
Exitiosa phthísicis diarrhcea est, quam col*
liquativam appellant, sed non omnis pro hac ha-ben da«
Quandoque ín i i s . o r i t u r , qúi lacte utuntur, ét tum ejus coagulo originem debetj bis potius r h a b a r b a r i n a , et clysmata ex i"fi»«o olmmomills conveniunt; nan* 81 alvus sistalur, anguntur a>
g r i , iriJ*atur abdomen et Spiritus mülto asgrius ducitur,
E íententia C l . Rosenstein quandam ad diarr-híeam phthisieorum comprimendam v i m habet cortex melle rosarum mixtus, si horis á febre va-cuis suniulurj sed vel ex bis patet, non esse hic
„ de febri culüquativa sermonem, cum ea labaraii-tes vix unquam ab ejusmodi febre immunes sínt.
Ad hancce diarrheeam impugnandam decoctum
99
t a l é p p u l v i s s a l i c a r i « et paregorica danda sunt.
L a ü d a t u r a Boerhaave et van Swieteri elys-ma e theriaca et lerebinlhina c o n í ' o n n a t u m ; sed enema ex o p i ö cum gummi arabico p á r a t u m pra>
ferendum esse v i d e t u r , cum calida i l l a ut ther'ia-ca et t e r e b í n t h i n a f e b r i m , sestum et sudorem augeant.
A d phthisin sanandam non s ó l ü m . ejusiriodí remedia r e q u i r u n t u r , quibus febris f u g e t u r , c a -cocbymia purulenta corrigatur et v i a ad ulcus consolidandum fiat;, sed n e c e s s é est, ut corpus n í i -triatur, et .chylus probus g e n e r e t ü r ; c u i propo-sito prse eeleris, lac opportunum est, quod ill'ud animalis n o s l r i liquidi naturam facilius induat, nee tot mutationibus egeat ante, quam i n chy-ium aheat. Si phthisicus multum lactis potet, u u l l ö alio remedio egere jani putavit Aretseus.
Prsjstat ceteris I a c t n u l i e b r é , quod n o n tam facile ac Vaccirtum c o a g ü l a t u r , prajcipue si nu*
trices multum diastá a n i m a l i utantur. E papillis optimo eventu sugitur, n i s i ab hoc ö p e r e abhor-reant aegri j. v é l jam ad cxtrema deducti sint*
Vidi nonnullos > quibus sugendi coriatüs adéó pe-clus oppressit, ut ob Spiritus a n g ú s t i a s desisten-dum iis fueriu
L a c humanuni uti Van Swieten o b s e a ^ t í t j-* optimum quatuor, aut quinque a r e í e c t i $ * » h<fiŐR- «'.
g e t u r , crudum est: quod autem duodecim aK ultimo pastu horis é x s u g i t u r , subflavescit, et ad
urinas odorem accedit.
C u m « g r i viribus magnopere deficerentur, nutricibus decoctum corticis peruviani n o n »ine fructu propinavi.
Neque iliud h i c praetereundum videtur, quód mibi , cum plures phthisicas uterum gestantes tractarem, non semel accidit, videlicet, ut, post-quam illis corticis decoctum Iarga manu prasbuis-s e m , proleprasbuis-s ediderint prasbuis-s a n a prasbuis-s , et toroprasbuis-saprasbuis-s.
L a u d a t u r quoque Iac asininum, et caprinunii, hoc I I I . van Swieten tum adhiberi j ü b e t , cum ul-cus detergendum: v a c c i n u m vero c u m consoli-dandum est.
A s i n i n u m ä l v u m persajpe crebrius movet, forte oh n i m i a m tenuitatem; plernmque, quod pluris constat, parce hic nimis propinatur; unde tnirot cur ei nondum equinum' subvogatum sit, quod proxime ad asininum accedit.
Lactis caprini virtus ob diversum hujus a-nimalis pastum dubia est, cum modo alvutn la*
xet, modo conslringat.
Coelius Aurelianus olim ad Ievandum ceelia-cum morbum , Iac commendavit capra;, sed ad*
»tringentibus et balsamicis herbis mvtrits. Q u »
ratio pascendi a n i m a l i s , c u m ejus lactia. tanlus.
sit u s u s , universim adoptanda foret,
D o l e n d u m , h i c Yiennae s s p i u s i n u s u m vo-:, cári lac animalium pravo pabulo vescentium, nam.
teste Galeno a) pascua animalium ad lactis eoi'um
„naturam constituendam maximam v i m habent, Sane quotidiano usu d o c e m u r , odorem, co-l o r e m , imo et saporem co-lactis p r q d i v e r s i t á co-l e a*
limentornm diversum esse, vaccas aquis foetentib u s , et palustrifoetentibus utentes l a c , et foetentib u t y m m i n -grati odoris praebere.
Frequenter variis additis nostrates. l a c a d . ulterant, quibus ventriculus Iaiditur, u t potius de-trimento, quam emolumento sit,
U b i febris intensior e s t , l a c n o n c o n v e n i t } quod, quas partes ejus i n cremorem abeunt, fa-cile acres , et rancidse evadant, q u s vero c a s e o s a sunt, eae brevi putrescant. Itaque aut serum l a -ctis, aut lac ebutyralum substitui debet.
Con9ultum e s t , lac initio praebere aqua d i -í u t u m , ne i n f i r m -í o r e s p u l m o n e s a bono etiam
nutrimento n i m i u m opprimantur.
C u m « g r i , d u m Iacte utuntur, acidi sensum-percipiunt, absorbentia j u n g e n d a s u n t , sed a b . stinendum a s a p o n e , humores n i m i u m 6oIvente»
et febrim quandoque exasperante.
A) De «anitate tuend» L . V,
i n r e g i o n é yentriculi animadyertitur ,. nec alvu$
s o l v i l u r , m á g n e s i g nitri cum- rheo, prasbenda est, Ubi vero alvua nimium fluida d e j i c i t u r , my-robolanj,. vei flores. r ó s a r u m s.iccati Iaxtique ini íusi conveniunt.
inter lactis usum macies augescit,. glan«
dulas mesenterii tunc infarctse sun,t, nec quidr quam lacte proficitur,
Cum phtKisís ex ifitero orta fűit,. lactis usus damnandus est.
Austriaci curationem, quas solo lacte pera-gitur, non ferunt, etsi absorbentia, corticem, aut, rbabarbarina pro symptomatum diversitate exbi-.
beas, itaque jus carnium. prasbere illis oportet, feste enim Hallero a) Iac adultos debilitat, neque adeo convenit vino utemibus, aut i i s , quibus l a x a , et debilis fibra est,
Prsn'pue vero iis., qui v i n u m iramoderatius, ante morbiun hausere, lac oneri esse s ó l e t , uti multis quoque a l ü s , quin causa apparaat, quem,-admodum T i s s o t animadvertit«
Simiies quandoque saocbarum lactis ferunt.
N o n n u l l i sub lactis u s u m , etiamsi cortex eic, iis, adhibeantur, spufa n i m i u m copiosa ejiciuAt», tunc a lacte omnino abstinendum est.
*) T . V I I . p. I I . pag.
1 0
s /
Similibus quandoque infusum malti profuisse ionipfiitum habeo.
Nuper i n phthisi laudabantur glandes quer-eus tostse, prajcipue cum obstructio glandularum una notatur.
Recte I I I , M u r r a y animadvertit e a , qua: de esu glandium quercus. apud veteres l e g u n t u r , a d alias potius species, sapidiores i l l a s , et saniores pertinere; n a m , qua; apud nos nascuntur glan
des, adeo. insipidas sunt, ut eredi vix possit, quem-, quam h o m i n u m , n i s i extrema fame urgente, vesci illis aut ve,IIe, aut posse. Cicero, jam seripsit, quae est autern i n hpminibus tanta perversitas, ut Jnyen-lis frugibus, glan-deyescaqtur. Certe panis. e quer-cuum g l a n d i b u s , dum annonae magna Caritas es
set, confectus alvum obstipavit, et funestum Cho
lera: malum vescentibus attulit,
Glandes tost« cum Iacte sn tabe, et qiiod-yix perspiciendum i n obstructionibus m e s e n t a r i i
laudari animadvertit C l . ab H i l d e b r a n d a).
Decoctum prxterea i l l a r u m multis phthisicie nullo proreus commodo propinatum fűit.
I n tabe infantum, cum alvo Iiquida, frequenti
decoctum
glandium quercus cum Iacte profuisse a o v i .Q u i b ú s d a m a q u « m e d i e a t » , veluti selteran*
*) Pag. 48?*
dum fractai, aut phthisis i n nutricibus per ni-, miutn infantis laotatum contracta e s t , s p a d a n » , n i s i febris prohibeat, cum lacte prseferendaj sunt}
ha: enim corpus magis roborant, et ventriculun^
lacti ferendo magis aptum efficiunt,
L a c aquis selteranis mixtum no.n tarn facile coagulatur.
I n tuberculosa lac cum aquis selteranis ma«
gis n o c u u m , quam proficuum deprehendit G l , Delladecima a ) .
Quidani lac n o n ferenles decoctum malti ad libras j j j , cum pane secalino utiliter substiluunt.
Damnabili instituto plures aquarum medii catarum libra; matutino tempore i n g u r g i t a n t u r , cum ventriculus et intestina hoc modo nimium distendantur, ao debilttentur, flatusque genex-en-tur. Quamohrem e t í a m a p r a n d i i s , postquam di-gestio perfecta est, aquarum medicatarum quidt quam hauriendum est.
ü n i v e r s i m , quod attinet ad aquas medica-t a s , illud Spielmanni medica-tenendum p r s c e p medica-t u m esmedica-t?
ne major earum copia nimis brevibus intervallis ingurgitetur r ne ventriculo cibis repleto inge-rantur : neve a non assuetis frigidas potentur, h i n o v a s , selteranis repletum^ quandoque c a l i d « in-.
«erendum est.
• ) Tom, I I I . pag. |»t,
> » 5 N o í i n u l l i Iac tepidum non f e r u n t , sed frigi«-diusculum adpetunt. Cavendum tamen a frigido, ne sputa cohibeantur.
I n c i p í e n d u m a m í n o r i dosi. C o n s u í t u m quo*
que, principio l a c aquis medicatis magis d i l u -tum propinare; -tum si s g r i ferant, minore aqua»
copia temperatum prasbere.
S i sub usu aquarum medicatarum alvus fre-quentius fluida e x c e r n a t u r , desistendum est»
Inter aquarum usum mineralium nascitur quandoque plethora i t a , ut ad Ievem venae se-ctionem recurrendum sit,
N o n n u l l i feliciter saccharo lacti« usi sunt, quod sal est essenliale, saponaceum, gratum, et ob virtutem oleososalinam, abstergens, incidens, simulque demulcens. C u r a n d u m , ut recens pa-ratum sit, ne ranceat.
Cohcedi possunt jura e testudinibus aut ram n i s confecta,
Ostrea; crudas multum et bene nutriunt, b i n c pbtbisicis concedi possunt, si absque succo citri comedantur, neque ventriculus inde gravetur.
L y c o p e r d o n tuber Linnasi ab H i s p a n i s lau-d á t u m , nostris nimios calores creat,
Insalubres a C l . Z u c k e r t habentur ranas, qua:
in I i m o s i í aquis degunt, quod et v e n t r í c u l o m a -lestassunt, et febrim generant a ) ,
9) M»t, aümeiit. p a g . 9 I ,
M i n u s tuto oancri fluviatilts adrJunturj queitf
snterdurn calor et febris. augentuc | Damnanda: gelatina;, qiue a dehili ventricuJo,
pnlmoneque imbecillo non s u p e r a n t u ry. quare aut respirationis difficultas. i n c r e s c i t , aut hydrajij acceditj,
Alimenta phthisicis ssepe, sed p^rca manu prajliencla s u n t , ne a turgente cibis ventriculo descensus d j a p h r a g m a t i s , et Iibera eapronter pulmonum dilatatio impediatur, vei a bono etiam chylo pulmo, debilis obruatun.
V i n a phthisicis haud conveniunt; sub finem tarnen ssgritudinia, si febris a b s i t , dulcia, et vix spirituosa, ut R i f o s c o , et M a z z i m i n o concedi possunt,. S i yero cerevisiam i n e ó d e m statu ap-petant, quae s e q u i t u r , c u m sat g r a t a , tum salu?
bris erit,
Jfc. H e r b , endiv*
—< urtic.
portul* aa unc. j ; R a d . symphyt. u n c . ß,
Infunde cerevisiaa bene f e r m e n t á l * , ei- da-fscata: mensur, j j , Stent vase clauso; ubi fri-gent, cola et exhibe.
N o n immerito ccelum ruris amcenum, salu-liri lierbarum spiritu referlum, nec impuris, qui-bus scatent urbes, vaporiqui-bus inguinatum p h t h h
« e i s commendatur.
Vilandus est aer montibus v í c í n u s tum ob jiilíítas, queis obnoxius est, v i c i s s í t u d i n e s , tum propterea e l i a m ^ q u o d s g r i commodius ferunt
a;;rem g r a v í o r e r n , quam l e v í o r e m . E a n d e m ob causam i n summis montium c a c ú m i n i b u s et celerius bomines et difficilius r e s p í r a n t . B a r t b o l o maus quoque Pascfretlus r e f e r t , Genua; c o m -plures t a b í d o s et phthisicos ob aererrj nimis te?
nuem evadere,
Hallerus testatur bomines debilioris pulmo-nis i n Helvetia citius p e r i r e , q n í i n altiora Ioca, sédem t r a n s f e r u n t , przecipue, s i major atmos-phajra; calor sit.
Absint phthisici, ut R a m a z z í n i monet a Io*
eis s e p u l t u r s ; item a c o r i a r i i s , p e l l i o n í b ü s , fiü>
lonibus, saponariis , quorum fcetor ventriculo et pulmonibus inimicus est.
F u g i e n d a aura vespertina a s p e r i o r , qua; te-ste M o r t o n o , pbtbisin deferiorem reddit.
Videndum , ne phthisici i n conclavibus degant, paludes spectantibu«,, v e l solo n i h i l u m a l -tioribus; prsecipue cum uvidis i n Iocis domus sits sunt. •
Paucis abbinc annis stabula vaccarum habí-tare pbtbisici jubebantur, at absque f e l i é i eventu.
M u r r a y feminam v i d í t fere suffocatam, etsí u n i -ca í n bubili vac-ca stabularetur.
CÍ. Saint M a i r e contrarium observavit j hitte.
m m s i n i s í r u m e í f e c t u m non v i d e r í m , habitatiö, nera í n stabulo vaccarum concedi posse arbitrer,,
Curandum solummodo ut v a c c s sanas sint, nutritti, plantis balsamicis, locus í p a t í o s u s , munde serva.
jus et lectus asgri e l e v a t í o r j optimum lempus esi í n stabulo habitanti ad finem hyemis et verii p r í n c i p i u m .
Aer humidus suffitu o l i b a n i , mastichis, aut styracís corrigendus est.
Commendahantur quoque suffitus halsamici, tanquam tussi profligandas opportun?, sed et tus-sis i n d e , et febris m á j u s í n c r e m e n t u m cepere, í n quibusd-am Sputum sanguinis successisse vidi.
Suffimigia plus asthmati humido, laxis pulmoni., b u s , et calarrhalibus affectionibus convenire vi<
dentur. .
Aliquot phthisicos i n urbem Baaden paucis miliaribus distantem m i s i , non eo quidem consi-I i o , ut t h e r m í s uterentur, sed ut a u r á m illára sulphureis e x h a l a t í o n i b u s imbutam, caperent; qu*.
res illis levamento f ű i t , sed pluribus experimen-t i s , imposierum capiendis confirmari debeexperimen-t.
Galenus jam aj gros suos prope V e s u v í u m mi-, s í t , ut hunc aerem inspirarent,
Gas quod e thermis Baadensibus evolutum almosphieram o d o r é inquinat sulphureo, est ga»
hydrogenio sulphurato imprsgnatum animadver-tente C l , Scherer,
Roux r e f e r t , p h t h i s i c u m , v a r i i s r e m e d i i » jacassum adhibitis, lithantracum fodinam i n g r e s » sum, cujus aere sulphureo et expectoratio pro*
mota est, et sanitas demum
conseqnuta-V i x commendandam phthisicis equitationem censeo , cum inde sanguinis per pulmones t r a -jectio- augeatur, ulcerique consolidando quies po-tius necessaria sit, H i n c Haies pulmonum debi-Htate Iaborantibus etiam modicas corporis exer-citaliones dissuadet, M o r g a g n i u s exempla affért phthisicorum, quibus celebrata a Sydenhamo e-(juitatio mortem acceleravit,
Clarissimus oliin i n hac Universitate Profes-sor Joannes M e l c h i o r S t ö r c k - c u i , si qua est in me artis medendi peritia, eam p l u r i m u m debere>
me plane confiteor, ex haemoptysi i n phthisin i n c i -derat, I i i c cum equo aliquando insideret, graviore hoemoptoe eorreptus est, ac demum e phthisi periit, Plus emolumenti equitatio habet i n febre, et tabe, q u s e v i s c e r u m obstrtictionibus nata est, E t fortasse n o n n u l l i ejusmodi segri> qui samui sunt, pro phthisicis habebantur,
Veteres navigationem hane i n rem commen-darunt. H i n c P l i n i u s a i t : neque enim Aegyptus propter se petitur, sed propter Iongsvitatem n a -vigandi,
Nonnullos 'phthisicos itinere longiori « u r a -loi l u i s s e constat, forte alienatio objectorum i n
-morales caussvalidius agunt climate,
Cavöant reeonvalescentes ex phthisi a fíunl gatione tabaci, qua observante Mortotio morbus;
faciíe r e c r ú d e s c e r e soleat,
Caveant p h t h i s i c i , ne febré catarrhali córri.
p i a n t u r , cum ab hac aut tussi d i u t u r n i o r e , ubj j a m aliqua labes p u l m o n u m existit, phthisis oria.
t u r , observante Burserio.
D e m u m phtbisicis animi quies concilianda est, namque recte Ovidius a) i Attenuant vigilea corpus miserabile curas.
a) Metamorph. V . pag, 3 9 ^