media i n promptu sínt.
T u m igitur convenieris solum v i d e t u r , cum integris visceribus, nec viribus nimium fractis humores abundant glutinosi, atque tenaces; nam Hallerus ohservayit, injecto i n venam gummi gut-ta; tenuem ex ano liquorem stillasse, sanguinem-que mesentericis i n venis solutum fuisse.
Decocto seqúente cum fructu usus est Hl, Baldinger a). Coquitur gummi guttte a q u a , sen-s i m insen-stillato oleo t a r t a r i , quod vim drasen-sticam ptirgantem mitigat. Remotum ab igne atque re>
frigeratum, si guttatim deinde praebeatur •, per vias urina; aquas evacuare sólet, et Iarga noft-nunquam excretíone et eritica.
Hydragoga partitis vicibus exbibere consul-tum e s t , cum quibusdam etiam majore d o s i , sed
semel duntaxat sumta vix alvus moveatur, in aliis vero ex eadem bypercatharsis , aut alia gravia symptomata nascantur.
Si purgantia fortiora poscit morbus, pülve-r e s , aut electuápülve-ria pilulis ppülve-rasfepülve-renda sunt; h a e t e n i m , cum p r i m a vias nimium exsiccata; sunt, minus solvüntur.
Sequens electuarium 'cum strenúe purgat>
tum inílammationis metum minorem injicit.
a) Pbsimacop, Edimbúrgr pag. 2 7 O ,
fc, Roob ebuliv
— Juniperi aa unc. }, Oxymell scillit. u n c . ß.
Bad. jalap. draclí. j j . Arcán, dup], drach. j»
S y r u p . de s p i n . cervin, q, s, utf, electua»
r i u m ,
Sumat sajpius drachmám donec purgetur.
Aestivo tempore electuaria, cum facile
fer-«ientent> i n minori quantitate prsescribenda surit.
Ubi resina v, g. jalapas propinatur , ea sac-charo terenda, vei spiritu vini solvenda e r i t , ne ob tenwcilatem tunicis intestinorum adbaereat.
Commode item teste van S w i e t e n aliquantulum aromatis additur, ut tormina arceantur;
Cum sumto purgante resinoso dolores exjstunt. ovum s o r b i l e , itemque absente febri v i -num hungaricum profuerit.
Quandoque post purgatiönes v a l i d i o t e s , con-tractis intestinis coercetur acr, unde spasmi oriun-tur, et increscens abdomén fere, ut in tympani-tide3 percussum resonat. H u i c malo unciiones ex unguento cáíendul«> oleo l a u r i n o et camphora'ex-tra adhibits > incamphora'ex-tra opiata cum carminativis íumta Ievamento sunt.
jfc, A q u . menth. unc. j j .
E l i x , stomach, temper, dr, &
L <i
Lattá, liquid. Syáenh. glitt. X i V , Elasosacchar, menth, dr. j .
Sumat omni dimidia h o r a unciám dimidiató, donec symptomata remittant.
Interdum sumto drastico diarrhcea sequitur, vire9 atteiens et vitás terminum accelerans. Ann erit prohibere, ne humores nimia v i i n intesti*
na ruant.
Si vires eollaps* sunt, pulsusque imbecillius rriicat, mixtúra ex cortice peruviano, radice co- . lombas, aqua menthaj, vino etc,; si vero evacila-tiones urgeant, mixtúra opiata mox memorata propinanda est,
U b i sitis vehemens et pulsus celerior, cau*-tissime cum opiatis agendum, Q u * sequitur mi*
x t u r a , magis convenit.
tje, Cort, peruv. dr. v j , G u m m . arab, dr, j j , A q u . flor. rhosad. 1 b . y.
Spirit. vitriol, gutt. xvj.
Syrup. Diacodii q. s. ad graliam.
Sumat singulis h o r i s , aut altera quavis ho*
ra unciám dimidiam,
Abstinendumab acidis mineralibus, dunt ma1 joribus s g r i doloribus vexantur, ne intestina, muco
abraso nudatiora, nimium irritentur.
T e n e s m u s , aut acerbiora tormina decoctum salep, »alicariam et clysmat« demulcentia poscunt»
16
s
FelicJus aícües. diureticis debellatur. Inve-nfas quidem apud auctores exempía hydropícorum, pulvere D o v e r i , opio, aut semine sínapi devorato, vei etíam víridium genistx summitatum i n -fuso sanatorum ; aed sicut remedíum , quod segrís quibusdam ní'I profuerit, damnare haud convenit, ita ob un um alterumve successum magis prospe-rutn idem n o n temere et uni'versíin commendan-dum est,
Fatetur candidissimus Sydenhamus, se hy-dropem saspius ope syrupi ex spina cervina parati sanasse; inde fiducia plane juvenili i n animum induxisse, teneri a se medicinám, cuivis hydropi janando aptam , ac sufficientem; sed paucis post hebdomadis erroris damnatum, cum femin» ex quartana hydropic« eundem syrupum aucta dosi iocassum, et nullo fructu prsehuisset, qua; tarnen alterius medici c u r a , aliisque medicamentis sani-tati omnino restituta fuit.
Complures ante annos asciticum v i d i , cui a peritissimo Archiatro Kessler optima remedia fru-stra adhibebantur; d e m u m , ut ne n i h i l agere medicu* videretur, roob sambuci exhibuit, unde secuta copiosissima urina; excretione a;ger integre convaluit.
Putat Lieutaud, conducere asciticis Iotii pro-movendi causa usum cantharidum, a quarta grani parte ad granum unum aut alterum progredient
do. Q u i n et Diascorides > et ante bina fere Sa . cula Ulricus Rumlerus canlharides hydropicis ad.
hibuerunt. E x ephemeridibus a ) quoque constat, j n Hungária adversus hydrophobiam exbibilos fuis.
se cantharideä» sudore copioso , et u r i n a absque omni dolore succedentibus; ego vero i n bydro.
phobis, quibus contbarides exhibebantur, con«
tryrtum observavi. Galenus binorum casuum rne-m i n i t , ubi cura cantharidibus infeliciter tentata est, C l . I'lenk b) noxium eorum usum internum vidít: I I I . Piquerius c ) a cantharidibus ad ttien.
lern Lieutaud praibitis urinam retineri potius, quam promoverí usu didicit. Ipse etiam Lieutaud ea*
dem, qua cantharides laudat, pagina d ) eos acer-rsmum medicamentum esse pronunciat, et demuh centibus temperandum, quod s»pe stranguriam, aut m i c l u m cruentum inducat» H i n c cum C l , Lud
w i g e) cantbaridum usum dubium esse censeo»
cum frequenter spasmum urinse v i a r u m stimulo, suo efficiat.
lidem plurimum nocerent strictioris fibra b o m i n i b u s , quibus humores n i m i u m attenuati s u n t , aut i n putredinem abire occipiunt^ tarnen.
a) Decad. I . Ann. 1Ő17 obssrv, 113, b) Mat, med. pag. 338.
c) Tom. Jt. pag. 2 0 S ,
<*) Pag- 839*
e) Therap. generál, pag. 133,
i 6 / aliis remediis nihil quidquam profícientibus, ten-tari queunt i n asgris pastaceo h a h i t u , qui farj.
naceis a b u s i , siti,, et calore carent.
D u m ascitico frigidas temperiei ad nosoco-mium generale d.elato, qui apoplexia primu-m, dein paralysi dcxtri lateris correptus erat, eam o b r e m tria yesicantia adplicabantur, majus inde conse-cutum est urinae p r o f l u v i u m , quam e remediis o-rnnibus, quas morbus postulare videbatur, exhi-bitis. Qua; dum coiitinuarentur, ascita; euratio felicius effecta est.
Puer quatuordecim annorum gravissiro.a a s c i -ta et anasarca laboráns i n nosocomium depor-ta- deporta-batur, remedia appropriata urinam n o n ciebant, increscente indies malo j u s s i , ut vesicans abdo-mini imponatur, per vulnus copioso sero efflu-ente remediis amaricantibus et diureticis largis-iimum urinse profluvium sequebatur, hisce diu continuatis, et -ad finem porrectis roborantibus cum aroniaticis integra sanitas rediit.
Cum MeJoeProsearabanisLinn. mitius ac can-tharides agere videatur, eam in hydrope cum roob sambuci mistum tentavi» et aliquoties curn successu propinavi»
Inter alios gravissimum asciticum intra b i -duum diuresi indesinente s a n a v i , in pluribus ta-rnen optato eventu c a r u i , quin imo dolorifica inde et parcior u r i n * secretio, «itifi, fauciumque
ariditas consecuta,, demulcentibus, et nrucilagh nos adjuvanda fűit.
Exhibitis tamen frustra laudatis remediis, si vires eonstent, pallidam urinam mingat aäger, pa, stacei s i f habitus, febris absit, nec sitis urgeat, debita cum cautela tenlarí poterunt; multa enim ín prsecipiti pericuho recte fiunti alias omitlenda prscipiente Celso.
Nec commendari millepedes merentur, qui, uti a ) Cartheuser investigando observavit, praster plurimaa inertes , teneras, et mucilagínosas par
tes principio s a l i n o , nec fixo a l c a l i n o , neque ni-troso, sed no.nn.ihiI yolatili urinoso. constant, quod admíxto vino rhenano aut au&triaco penítus de-struítur, et ín sal neutrum ammoniacale, nullius ob exiguam sarie quartfitatem prascipuas .virtutis,,
conyertitur-Succo. etíam multo viííor est pulvis e sicca, tis et contritis millepedibus paratus, neque ad solvendam crassiorem pituitam valet.
Nítrum, quod i n remediis urinam pellentí-.
bus censetur, n p n convenit asciticis, quibus la-, xior habitus, humores soluti et vires yentriculi
depressas sunt.
Omnibus dfuretícis longe Scilla antecellit, quas et rubra et alba est, iJIam efficaciorem repe-rit L u d w i g b } ,
a) P*g. io».
V), Adveis. med. praet. Vol., IT, P. IV., p. ?oo.
i 6 g Prsefertur radix exsiccata, cum decoctum re-cenn's ob ingratum et nausea plénum odorem s g r i respuant, et succus e recenti commode exprimi jicqueat, quamvis lunicae succulentse cum aqua, vei acetó diu terantur, Juhet vir supra laudatns, tunicas diseerptas in pastam farinaceam impin-gere, ut subito exsiccentur, cum sic integris vi-ribus diu conservari possint, sed m i h i leni solis aut clibani calore exsíccatse prasplacent, cum m u l -ta: prioré illo modo vires pereant,
Monet Cartheuser, pulverem contusum e-tiam i n vasis probe clausis conservatum, effica*
eise semper aliquid amittere, quáre satius ducit, recenter contuso pulvere uti. A d extractum ta»
rnen parandum scilla recens prasferenda videtur, Dosis Kgris et symptomatihus accommodan-da est.
V a n Swieten eam probat, e qua levis sequi-tur nausea ; tum enim certus erat de diuresi fu-tura; si vero vei vomerent aegri, vel nullám o-mnino nauseam sentirent, n o n tanta secerneba-tur urina: copia,
E g o tum efficacissimam i e n s i , cum nulla
»gros nausea vexaret.
Oxymel scilliticum largius propinatum uri-nam movet; convenit asgris strictiore habitu, quo-rum pulsus celerior est, aut sitis i n t e n s i o r ; pro-dest prajcipue, cum ascites ab obstructione
hepa-17 0 ' i t i s , hamorrhoídibus suppressjs, aut febrihu« c|(4
nimis profligatis ortus est.
Ad oxymel scilliticum parandum mel pu.
rum sumeré oportet, cum despumatione multj activa: Scilla; partes perdantur,
Quandoque m&biliori systemate nervomm prsediti mellita non f e r u n t , sed inde. spaemodi.
eis affectibus c o r r i p i u n t u r , iis oxymellis scilliticl loco syrupus scillíticus N r o . 29 propinandus,
Cullen sal neutrum scillae addendum esse putat, ut ejus virtus magis ad renes disponatur, sed eadem pagina monel, quod calomel cum scilla propinatum facile diuresim impediat» cum magis ad alvum determinet; idem a sale neutro. accí-dere posset»
M i n u s tuto Scilla masaas pilulaj;um addilur, cum hasc quandoque n o n accurate misceatur, ut de dosi minus certi s i m u s , saspe exsiccat» inte, gras per alvum secedunt,
"Varia ad causam morbi impugnandam seib las jungenda sunt.
Ubi fibra I a x a , corpus p a l l i d u m , bumores tenaces, v i n u m scilliticum commendatur. Inci-piendum a minore d o s i , ne subsequatur vpmitus^
E x numerosissimis asciticis vix unum * alte»
;r u m v e scillitico vino curatum vidi. Minore
co-|pia datum, vix lotium p r o l i c u i t ; paulo largius Í
17*
baustum vomitus et abdominis dolores ciebat,ap-petitumque delebat,
Aliqui vomitum Jnde sequendum proficuum esse putant, sed ut antea monui i n ajgri«, quo«
rum viscera valde debilia , vel obstructiones a n posse scirrhosas, maxime nocua forent. Ante p l u -res annos bini segri, quibus i n consilio v i n u m
scilliticum commendabatur brevi doloribus abdo-minis validis subsecutis p e r i e r u n t , licet dosim propositam multum imminuerim.
Plures hydropici renes inflammatQS, n o n -nunquam suppuratos post patentiora diuretica ex-hibuerunt.
Sequens remediüm mullis hydropicis, prseci-pue ubi viscera abdominalia minus I i b e r a , alle-vamento fuit;
3r, Trifol,' fibrin, vel C e n t , minoris u n c . jv,
C a l a m . aromát, dr, j j j . S c i l l , dr. ß.
R a d . liquirit, unc, / 3 ,
Stent per 24 boras in digeslione.
Colat. Ib. duarum Adde
Salis tart, scrupul. j , Elasosacchar aurant, unc. j . Sumat ssepius dimidiam unciám.
Ab extracto Scillae optimos effectus
subsecu-mixtúra ab uno grana ad duo ascendendo pro do-si praebetur,
Raríus ab extraoto.» quam oxymelle scillitico, anxietates nascuntur.
Interdum n i l profíciente extracto, scilla m substantia a gran, j . ad j j . pro dosi data fűit.
M e a d eam ad scrupulum semis exbibendanv v u l t , sed fnde v o m i t u m , dolores abdominis im.
manes, mortem denique ipsam subsecutam novi.
Cadavera renes i m m u n e s , at ventriculum et in-testina' inflammata, et gangrajna corrupta exbin Lehánt.
Idem author haud sequendo consllio S c i l l a e radicem ari j u n g i t , namque haec masticata fau-ces ú r i t , et sitim generat vix extinguendam.
N i t r u m passhn s c i l l * additum ínconveniens est, ubi alvus laxior, aut leucophlegmaticum, fri-gidumve corpus, aut vires infirmse, Multo rectius, ac felicius h i c g r a n u m camphorae dimídium cui-.
übet puíveri scillitico admiscueris.
U b i a scilla sumta ructus , flatusque asgrum vexant, uncia dimidia aqua; mentha; post quam-, übet ejus dosim levamen adfert.
Vires ventriculi scilla debílítatas cortice fir-mare juxta saepius Tis&oti mentem a) oportet..
a) Pag, t o f .
M i n u s r e d e L u d w i g pürgantia Scillae jungi Vultj optatu toties successu caruit s c i l l a , quoties crebriores inde purgatiönes secuta? sunt.
C u m magni seu v e n t r i c u l i , sive intestino*
rum dolores a scilla sumta observantur, desisten-dum ab ea, et ad demulcentia, velut decoctum sa»
lep confugiendum est,
Male censulunt « g r o , qui ob tormina ex*
citata laudanum a d d u n t ; mitigatis enim dolori-bus fallitur medicus, c ü m i n t e r e a , dum Scillae w Bus continuatur, inflammatio» et gahgrasnä suc«
cedat.
Optime ahimadvertit Bergiuss minus c o n -venire scillam ard'ente urina, pulsu indürescefite, bepateque infarcio, nec multum ab boc pharmaco éxpectandum, s i non tantum i n solidis roboris supersit, quan'tum a d evehehdas urina aquas re~
quiritur,
Urinae loco sudoribus viscidis profuse motis Ievantur quidem segri, sed m a l u m recrudescit, et in anasarcam aut reliquas hydropis species abit»
Hic scilla abstinendum monet L u d w i g , cum indfe solida nimium Iaxentur, corpusque eo citius a d cachexiam disponatur.
Si aegri nullo prorsus modo scillam ferre pos-sunt, propinare oxymel Colchicum ex re erit, cum hullani testahte superlaudato L u d w i g a) mnostri»
*) Vol, H, P. I V . pag. 7m
1 7 4
pratis invenire sit plantarn, qua? cum scilla ita, uti Colchicum comparari possit,
Ssepius hoc remedium asciticis, sed frustra exhibui. Claras memoria; Henricus C o l l i n , qui principio oxymel colchici pro efficacissimo hy»
dropis remedio h a b u i t , dein ad extractum Iactu-ca; virosas confugit.
Sunt tarnen viri fide d i g n i s s i m i , qui effe*
ctus prorsus sanitäres hujusce oxymellis in ascita observatos fuisse testanlur. Vogel hydropem peri*
ton,a;i stupendum oxymelle colchici s a n a v i t , quin dupio majorem ejusdem e radice parati dosin, quam I i i , Störck prasceperat, cochleari' majori ma-n e , et vesperi offerebat,
Si datis diureticis u r i n a largius fluat, abs«
que tumoris decremento,ab Iis abstiriere oportet;
cum potissimüm tumor cysticus Iateat, et quo po-tentius urinam pellentia operantur, eo cilius
per-eunt asgri.
Si post purgantia aut diuretica, id quod ra-rius accidit, aquas subito evacuentur, abdomen fasciis constringendum est, ne humores i n partem minus resistentem lethali impetu irruant.
Platnerus testatur, asgros, qui eductis per evacuantia omnibus aquis consanuisse videban»
t u r , brevi post apoplexia extinctos fuisse,
Ceterum bis roborantia ex amaricantihu«, eortice peruviano et limatura martis maxime