• Nem Talált Eredményt

giune (id eft crujh inflmmamk, « albida retio) plenum

In document Institutionum medicinae practicae (Pldal 77-91)

«ft,

6 »

teriarum ,etiam fectione; nam has quoque, vbi pep loci conditionem licet,' vtilitér incidi, experieniia

compertum eft. Cauto tarnen, opus eft, nec te.

mere, fi vires reapfe'deficiant, aut rnalignitas, aut corruptionis indicia, aut putrida primarum vianun faburra fubfint, aut peculiare epidemicae conftitu-tionis ingehiiim obftet, aut nimia humores tenui-tate peccent, aut praegreífi morbi diuturnítas aegrum fregerit ; 1 nec temere, inquam, fi aliquid horum acciderit, languis profundi debet. Minus etiam faiiguinis detrahenduin eft, vbi inflammatio oedematodt's (§. LVII1.) videatur, aut temperamen-tum pituitofuin fuerit, aut Iaxa nimis folidarum partium compages.

LXIV. Quonam vero ex IQCO rnitti fanguinern inagis expediat, non vna, : eademque ommibiis fen-tentia eft. Quidam enim fecandas primum venas praecipiunt, quae a parte affeeba quam maxime diftant; alii vero quam maxime proximas. Prima ratione auocari fanguinem, aüertique dicunt alior-fum vtiliter ; altera ex ipi'a ftatim inflammata parte detrahi, virnque reliqui fubiequentis in obftrufta augeri, dirigique, vt referentur: obftruflionem-enim in infkmmatione femper praefto elfe opi-nantur. Illam re.uiilfionem vocant, hanc duriuatio•

num. Verum rarilïïme quae propius fit laboranti loco venarum feclio, veram deriuationem efficit, nec, fi efficeret, eadem vere opus effet, nulla pie.

rumque exiftente vaforum obftrufbione, vt'fupra

•.'••;/•• . P1

™-e f t , tum jnçitantnr m ™-e d i c i ad it™-eratítm, imo t ™-e i t i a m , ™-et quartam v e n a e f e c l i o n e m , et q u o niagis corruptionis.pat-ticeps faiiguis e f t , e o de f e c a n d a v e n a audacius.cogitant, qt fie m i f e r e in h u m a n ! g e n e r i s f m g u i n e m conrenditur,

et ftatuitur ! . ""

y . 6 3

pluribus demonfoitum eft. C Vigente ergo inflam-matione femper reuulfióne, vtenágm eft, vt lcilicet vehementior fanguinis concürfus, in quo inflam-mationis natura pofita videtur, retundatur, alior-furn quodammodo auocatus, Reuulfmm vero eo maiorem obtineri,'quo propiorcs venae fecentur, quam fi difîîtae èo et remotiores, dummodo iliac cum arteriis', in quibus inflammatio inffdet, Ctitt-tinuae nequaqua.m fml:, luaiienti/fime demonilra-rit argumentis ab anatome in prions depromtis Cl. P L A C E N T J N I V S 0), confirmauitque inunor-talis- H A I. LE R v s t>) innumerabilibus in viuis nnima-libus faftis periculis. 'Hinc profeíbo manat ext-miae vtilitatis laus illa, qua experientia conuibbi cli-nicorum principes extuleruntianguini.se propîort-bus venis emiffionem. Attamen vbi fumma vafo-rum plenitude cum morbo coniungitur, nec mor-bus adhuc niultum inualuit, tuti/fimum nobis vi-detur reuulfionem moliri paullatim, feftis nempe primum venis, quae procul abfunt, deinde fis, quae propius exiflunfc, ne repente ad partem af-feâam, fafbo in viciniant impetu, exuborans

fan-• guinis copia -irritât, Praeterea ,tjuo maioies venae inciduntur, quo amplius vulnns iufligitur, eo certiorem, promtioremque rmd/wnm fieri, creb'errimae, imo quotidianae euincunt obferua-tiones. :

LXV. Quanqunm vero reuuliioni primum lu.

cum demusy et plenunque earn quoque fanguinis miffi'onem reuclierc, quae proximo e loco aííefto - - '

euacua-Vif™ > quatjtt mrb. pmknhr, par. tor-for. Jit jalutanus mcidendft. Propnßt. 6 et Icq

»'fi* >»#«<*

teriarum ,etiam fectione; nam has quoque, vbi pep loci conditionem licet,' vtilitér incidi, experieniia

compertum eft. Cauto tarnen, opus eft, nec te.

mere, fi vires reapfe'deficiant, aut rnalignitas, aut corruptionis indicia, aut putrida primarum vianun faburra fubfint, aut peculiare epidemicae conftitu-tionis ingehiiim obftet, aut nimia humores tenui-tate peccent, aut praegreífi morbi diuturnítas aegrum fregerit ; 1 nec temere, inquam, fi aliquid horum acciderit, languis profundi debet. Minus etiam faiiguinis detrahenduin eft, vbi inflammatio oedematodt's (§. LVII1.) videatur, aut temperamen-tum pituitofuin fuerit, aut Iaxa nimis folidarum partium compages.

LXIV. Quonam vero ex IQCO rnitti fanguinern inagis expediat, non vna, : eademque ommibiis fen-tentia eft. Quidam enim fecandas primum venas praecipiunt, quae a parte affeeba quam maxime diftant; alii vero quam maxime proximas. Prima ratione auocari fanguinem, aüertique dicunt alior-fum vtiliter ; altera ex ipi'a ftatim inflammata parte detrahi, virnque reliqui fubiequentis in obftrufta augeri, dirigique, vt referentur: obftruflionem-enim in infkmmatione femper praefto elfe opi-nantur. Illam re.uiilfionem vocant, hanc duriuatio•

num. Verum rarilïïme quae propius fit laboranti loco venarum feclio, veram deriuationem efficit, nec, fi efficeret, eadem vere opus effet, nulla pie.

rumque exiftente vaforum obftrufbione, vt'fupra

•.'••;/•• . P1

™-e f t , tum jnçitantnr m ™-e d i c i ad it™-eratítm, imo t ™-e i t i a m , ™-et quartam v e n a e f e c l i o n e m , et q u o niagis corruptionis.pat-ticeps faiiguis e f t , e o de f e c a n d a v e n a audacius.cogitant, qt fie m i f e r e in h u m a n ! g e n e r i s f m g u i n e m conrenditur,

et ftatuitur ! . ""

pluribus demonfoitum eft. C Vigente ergo inflam-matione femper reuulfióne, vtenágm eft, vt lcilicet vehementior fanguinis concürfus, in quo inflam-mationis natura pofita videtur, retundatur, alior-furn quodammodo auocatus, Reuulfmm vero eo maiorem obtineri,'quo propiorcs venae fecentur, quam fi difîîtae èo et remotiores, dummodo iliac cum arteriis', in quibus inflammatio inffdet, Ctitt-tinuae nequaqua.m fml:, luaiienti/fime demonilra-rit argumentis ab anatome in prions depromtis Cl. P L A C E N T J N I V S 0), confirmauitque inunor-talis- H A I. LE R v s t>) innumerabilibus in viuis nnima-libus faftis periculis. 'Hinc profeíbo manat ext-miae vtilitatis laus illa, qua experientia conuibbi cli-nicorum principes extuleruntianguini.se propîort-bus venis emiffionem. Attamen vbi fumma vafo-rum plenitude cum morbo coniungitur, nec mor-bus adhuc niultum inualuit, tuti/fimum nobis vi-detur reuulfionem moliri paullatim, feftis nempe primum venis, quae procul abfunt, deinde fis, quae propius exiflunfc, ne repente ad partem af-feâam, fafbo in viciniant impetu, exuborans

fan-• guinis copia -irritât, Praeterea ,tjuo maioies venae inciduntur, quo amplius vulnns iufligitur, eo certiorem, promtioremque rmd/wnm fieri, creb'errimae, imo quotidianae euincunt obferua-tiones. :

LXV. Quanqunm vero reuuliioni primum lu.

cum demusy et plenunque earn quoque fanguinis miffi'onem reuclierc, quae proximo e loco aííefto - - '

euacua-Vif™ > quatjtt mrb. pmknhr, par. tor-for. Jit jalutanus mcidendft. Propnßt. 6 et Icq

»'fi* >»#«<*

64

eùacuationem praeftat, credamus: non tarnen ij fumus, qui omnem deriuationem numquam poffi.

bilem, aut femper fuperuacaneam iiidicemus, Namque imminuta fanguinis copia, auocatoque aliórfum eius impetu, fi nihilominus inflammatio.

nis effefta perfiftant, cur non erit deriuatio tea.

tanda, vt efFufus fanguis, aut errore loci euagatus in propria vafa reuocetur, aut cpngeftus, haerenf-que loco dimoueatur? Quod fi nullae venae, quae continuae fint immediate, vt loquuntur, cum arte-riis, in quibus inflammationis fedes eft, pateant extrinfecus, vt fecari pofïïnt deriuationis canffa, non alia fuppetit deriuandi ratio, quam fcarificatio ipfiufinet inflammatae partis, fí'manui fubiacét, aut hirudinum fuftio, quibus vafa extemplo Übe-l'entur, detumefcant, laxen tur, humorumgue cir-cuitus, qui videlicet videbatur fufflaminari, redin-tegretur. Scarificationem fiiepiiïïme in tonfillarum, columellae, faucium, palati, linguae, palpebrarum, coniuncHuae oculorum,mufculorum intercoftalium inflammationibus prouefldoribus magno cum emo-s lumento adhibitam recordamur; hirudines tum . maxime profuiffe, vbi fcarificationem aut partis na-tura, et conftitutio, aut aegrotantis timor, et auerfatio prohibuit.

LXVI. Praeter reuulfionem, in qua. praecipuum curandae inflammationis extat auxiliumy illud etiam fanguinis miffio praeftat beneficii, ;vt pars aliqua cauffae inflammationern efficientis, nempe acris, atque irritantis principii detrahatur, et minuta fanguinis quantitate ampjius in vafis maioribus fpa-tium paretur, minor fiat preifio, atque attritus, : calor temperetur*), vafa laxentur, reuiuifcat eorùm

, - 1 elaftica

*} Galorem ex fanguinis miffione mitral, quocunque id modo praeitetur, experimentis rite inftifutis euicit CI.

AN-TONIVS

elaftica vis, irritabilitas, et fenfibilitas mitigetur, fanguis rarefcat, attenuetiir, reffa mag« procur-rati minus ab axi diuergat, fecretiones, excretio-nefque felicius peragantur, quae omnia profetto maxima font ad inflammationem difcutiendam, re-foluendamque adiumenta.

LXV'ir. Reuulfîonis genus quoddam etiam fa-ciunt ea, quae aluum molliter ducunt; fed Wanda font oportet, talia tamen, quae humores attingant, et foluant, et leniter ad jnteftina alliciant, atque ano deturbent. Quo nomine commeiidantur i'ub-acida, et refrigerantia, quae nimirum nec langui, nem'exagitant, neque admodum folidas partes irri-tant, neque motum adaugént, fed pntius fodant, et compefcunt calorem, vti Tamarindi, Serum laäis, Cremor tartari, Çaflïa, Manna, atque his fimilia, Hue fpe&ant clyfteres ex iis parafci, quae molliimt, tempérant, et la.vanfc. Hi enim taitiíü-mi femper habentur, modo acritate calida, irritan-dique pote/hite careant. Si quid ítimuli íis adii-ciendum fît, mel, nitrum, cafîia fitis cru ut.

Cathartica.ergo vera, acria, validiora, itemque emetica, vt noxia, vitari debent; et, fî quando ire-cidat',, vt peculiaris epidemica coníKtutio, in qua miafrna putridem, aut venenatum primas vins in-vaferit, aut morbi fomes a bile corrupfca, aut exu-bérante, aut a cacochylia quacunque originel®

ducat, emefin efflagitet, tunc mitiaribus,' tem-peratifque medicamentis ea leniter cieatur, et qui-dem polt folutam per' venae iectioneni vaforum plenitudiuem, Ab omnibus tamen hifee

muiliio-nuni

TONIVS MARTIN anno ' 1765. Vid. ABa Acaim. Reg.

fent. Suec/c am. 1767. voi. XXVSIL p. 165. item.pe Comment. Lipfi vol XVI. p. 397.

Foil. P. I. £

66

murr genenbus oauendum omnino eft, lî yen h i cuius ipfé, aut inteftina, aut vifcera his conti-nua , et communicantia inflammatione exar-defcant. Tum enim, fi quid purgationem indi-cet, folis clyfteribus, aut aqua tepenti, aut oleo, aut fero laftis fimpliei, aut fimíli alio leniflnno pharmaco dam praeftat moliri. Patet quippe, tunc reuulfionis genus, quod contrarium reiuilfioni ef-fe clurn pareret, tuto adhiberi minime poiïe.

LXVill. Reuellendi pariter indication! infer-yiunfc balnea tepida manuum, at pedum, fomen-ta extrinfecus calide admofomen-ta, vfcpote quae fibras niiniiun rigentes, aut fpaimo contrarias, aut ni- • mium irritabiles egregie molliunt, relaxant, at- , que adeo ftimulis minus idoneas percipiendis red-dunt, fanguinifque cürfurn, et copiam, amplia:

tis canalium ipatiis, aliorfmn proliciunt. Alior-futn etiam, extrorfumque kiriffircitnuid varii ge-neris pro varia morbi fede, modo remotis, modo ; proximis partibus extrinfecus opportune impofita morbidum humoréra reuocant, reuellunt, edur ;

cuntqtie, teile expêrientia optima etiam in rebus m'edicis magiftra. Inter haec excellunt canthari-des, euphorbium, finapi fermento panis excepta, acétoque aut vi ni fpiritu fubacla, aut aliter in cata-plafmatis, emplaftri, .cerati, aut vnguenti formám redafta. Aliquicl etiam in fanguinem illa, praefer- ; tim cantharides, immittunt,' quod languentem net;

vorum, et fibrarunl vim, et a&ionem follicitet, et nimiam -humorúm ad coelindum propenfionem, aut lentorem, fi quis eft, tollat, aut foluat, aut incidat *). Sed quoniam acri quodam volatilique »

princi- !

*) Rifum, et ftomaclmm monent nuperiorum nonnulli, qui vno, vel altera fallaci experimento confili protimis

decer-priiicipiô id ei'fequiinhiry câuenduffl ab corum vfu eft vbi folidae partes n'unis avidae, atque e.v-fuccae rident, aut neruea fenfibilitas iam cxmlif.

aut v a f a ádhuc nimis turgent, aut kunores mm»») motu coneitantur, aut calor, fitis, vigiliae, ijialmt

E a vrgmit, decernere non dubitaht, à 'cantharidibus fangwinem,

jiumorefque reliquos condeniari, non ciiiîblui. Kcpetnnt, quaefo, fua expérimenta, adlvbeaiuquc earn, m Irnich' tândo pnidentiam animique attentionem, quae phylicos decet veri ftudiofos, er Tpero fore, vt, iiili Iponte deli-rare velint, erroren) facile detegant fini m, et durufte».

tur. Qmvero omnia, quae aut feripta, aut tentai.'» hack-nus funt de natura, viribus, vfuque canthariiluin, frire cupit, perlegat librum, cm* titulus: 'DifjuifitioMediencan-tharidum hifloritim naturalem, chemictim, et medkam exhi-bais, Auäore Rudolphe Forfeit M. D, Argciitomi 177ÍÍ.

Speciatim vero de vfu earum in inflammtitiunibus et mur-bis acutis legenda eft;: Commeniatio-de vfu vejican tinin in fehribus acutis, it fpecktim in fiuanda pkmdthü' iieairaiiiis

àêttrmimndo, Anßare ß, L. Traites. FratislaviiK 177g, His addendae funt b/nae aliae feqociites Dillertatiunes;

1) cAROTJt CHRISTIAN. ENGEL. de expluamüs generalihyt veficantium cffeäibus, eorumqm fpcciali in mflammatimhif vfu. Hake à, Ii. Nov. 1774. Ex tat liacc in c). jfAM.ttN»

GERI fylloge fde&ior. opufcul. vol. IF. p, 126. 2) Jir CAR»

SÖN de Cantharidmn kiftaria, operations, et vfu. IRIDIM-burgi 1776- Extatiniy/ogemodo eitat. eod. vol. IF.p. jjío.

Aaflor cvLLWii difeipulus putat cimh.vides inj/w vi fti«

mutante, euacuante, et antilpafmodica, - Quiflijiml lit do eins opinionibus, .veficantium vfnm in Synechie iufhmm-toriis, in Typhis, febribufqne lentis, infère ptitrida, in vsriolis, m apoplexia, in pttrakifi etc. Iritis dorio definite eontendit. Confuli etiam. poteftDiffert. de tum,-et eximiiv v&catorkmm vfu in «cutis, praelhi cl. voütx, aw.l j ir.

STRWE Gotting. 176g. Quae p o m loea velic.-mtibus'aq.

eommodata lint, eraditiiftme oftendit -rmon. cnurr, TIMMERMAN,'et CIVLL. IVB. HOET.CM in Difftrt. de Vebcantmm loc»s. Rinteb 177t. vbi vins velie

antium ad locum afieíium aimquior afferitur, quam vulgo Orr,In»,».

Estât haec quoque m Sylloievm>mm7) v e L h

68

11 ' vrgent, áut vrina flammea, aut fanguinis alka-lefcens tenuitas aduerfentur.

LXIX. Vt porro motus quicunque vitális auftu»

compefcatur, et quoduís, ftimuli, atque acrita-tis genus contemperetur, dimoueatur, et extra corpus excernatur, in primis aqua affatinr potui dan da' eft. Haec diluít egregie, calorem, et mo-tum, et attrition' minuit, irritabilitatem demul-cet, acrimoniam eneruat, craffa, et denfa fol-vit, fecretiones, et excretiones adiuuat, vno verbo poil: fanguinis miiïïonem fere fola reliquam curationem perficit, atque abfoluit' Vbi feruet niiuium fanguis, atque ad rarefcendum inclinât;

aetas iuueniiis, temperamentum cholericum,. re-gio calida, tempeftas aeftiua eft; aut humorum tenuitas eryfipelatodes. deprehenditur, aftu fri-gida praefertur: vbi vero laxandum magis, mol-lieudum, foluendumque eft, aut ad vias fudo-ris, aut fputi ducendum; calida, aut faltem ege-lida conuenientior effe confueuit. Aqiiofo p.otui, vt facilius fanguini, reliquifque hiimóribus, praefertim oleofis, aut pinguibus mifceatur, faci-liufque irritabilitatem cordis refringat, igneum elementum arripiat, aut eius euolutionem cacr-ceat, alkalefcentiae, vt vocant, a nimio motu, aut attritu orfae obfiftat, indeque pendenti dif-folutioni frenum iniieiat, ; aut phlogifticam dia-theiim fanguinis emendet, fiue id concrefcibilis et fibrofae partis cum rubra mixtionem adiuuan-do, fiue eius copiam, lentoremque imminuen-do, attenuandoque praeftet, adiici folent acefcen-tia, acida, iiiponacea, refrigeranacefcen-tia, farinofa, meliita.

L X X .

LXX Hinc laudátur aqua fucco mail ived,a, eitrei, aurantü, et facchari, aut mellis tant.ll;>

ad gratuin faporem condita; aut aceto , aut Ipi-ritibus acídis leuiter, prudenterque irabuta; aut

ex pane tritíceo albo, hordeo, auena, fructibus fubacidis," vel herbis refngerantibus, graraine, ct-choreo, foneho, borragine, tragopogono, mtubo decofta, itemque emulfa ex feminibus frigid'» ka diftis. -Quibus nitrum, oxymel, defruta, flu©

rob baccarum fambucí, ribefiorum, berberam, yubi idaei, et fru&uum fimilium, fubindé p^rca,

et prudenti manu prb rerum circumftantium ra*

done admifcentur. Si haec non fuffecerint, quoil lentus, tenaxque humor exuberet, coacenmtuf-que alicubi haereat, virefcoacenmtuf-que cordis excitandao etiam lint ad morbum. penitus exftirpandum foí-vendumque, tum camphors quoque, kermès m fr nerale, radix polygalae virginianae, ftip'tes dul-camarae, herba Genipi, fiue abfynthium ahn«

num incanum flore chamaemeli ; aliaque huius generis in auxiliuin vocantur. Sed non haec promifcue, et indifcriminatim vfurpari licet ; cum rationalem, et therapeutíces legum, et prae*

ceptorum apprime memorem eorum vfus ex*

poflulet.

" LXXI. Interdum vero dolor ita ingraupfcít, faeuitque, vt, neruorüm diftentio prop© timeri inde poffit. Tunc ille aliquantulum leniri debet anodynis medicainenfcis, iifque etiam, quae opium habent; quidquid temere his vtontes, aut non fatis opportune experti, contra op'mentur, l'rao terea parti, quae inflammation© vexatur, extrin-fecus admouenda pro re nata font modo ea, quae molhunfc, 'modo quae leniter roprimunt, modo quae humectant, m odo quae blande ficcant:, et

E 3

difen-122

difcutiunt,. proiit tenflö, dolorque, aut fetuor, kxitafque, aut fiecitas, aut humida temperier illuuiefque ferofa videntur expofcere. Plerumque jn inítiis, et fine quae reprimunt, r.oborantquj adhiberi foJent, nifi quid aliud morbi ratio, exjse-. rientiaque Tuaferit,

LXXIÏ. His igitur refolutionem molimur, fed in fingulis opportune adminiftrandis cura quam maxima adhibenda eil, ne iufti moderations fines excedántur. In primis naturae motus ita teny perandi funt, vt tam qui'nimii videntur, quam qui déficientes' ad 'auream. illam mediocritatem, quam vbique commendauit s Y D E N H . A . M I V R, red!

gantur; vtpote qua opus eft, vt morbus, ad feli-, cem exitum perducatur, Non ergo improuiile vires vitales proftigandae funt, neque cal or

extin-guendus ita, vt fubigendo morbo, coctioniqua pcrficiendae non valeant- Nam quadam. folida-, nun partium vi, et; moderato quodam calorie gradu opus eft, vt irritans cauffa edometur, aut diäthefis phlogiftica, aut e/fiufi, ftagnantefqqe liumores, qui forte difcuti nequiuerunt, co&io-nem, .vt vocanfc, p'urulentam, fiue pepafnuutt fubeant, et per fputi, aut vrinae, aut fudoris vias expelkntur, jaut ad loca alia per Actío^t transferantur, finemque morbo felioiter imponant,

LXX1II. Id praecipue in febre, quam, ardentm . ÖORTEHIVS nuneupauit, alii vero inflammato-riam, in qua nimirum nulla fingularis pars, fel vniuerfum fere corpus afficitur, accidit: Inflam-matoria enim fanguinis diathefis cofilione ita mu-tatur, vt. prius faepe fpeciem référât, prodeatqm c u m vrinis, in quibus fub forma fedimenti allsi,

laùdabilis, ' erîtici a) fundum petit. Dum haëe äguntur, imperanda etiam eil cum animi, tum ' corporis quies, viftus ratio tenuiffima, atque aëris purioris, et temperati crebra reuouatio *).

Et fi • quando vires euacuafcionibus immodicis, aut putrida accedente liquatione deiieiantur, car-diaca tunc, atque antifeptica, et praefertim viiium mirifice pr.ofuiife vifa funt. .Saepe enim accidit, vt diutitis pr o traft o vehementioris febris impefeu, et nimio inde- orto calore, fangips, humorefque reliqui alkalefcentem naturam acqiiiranfc, et ad putridam diiibiutionem quando que tranfeant. Quod vbi euenit, quaniquam mukorarius, quam exifti*

matur, eueniat, mutata mali faciès -antifeptica pa?

tentiora, praefertim acida foiÏÏlia requirit.

LXXIV. Anîmaduertendum tamen eft, non ra-ro, coftione peraûa, retardari materiae morbifi-cae feparationem, excretionemque; quod vbi in-cidit, earn promouere ftudent plel'ique lenibus eccoproticis ; imo quando fufpi'cantur, non fati's folutum malum eíTe, ad eadem confughint, vt relapius praeeaueatur. Atque haec ipfa, áut non abfîmilia conueniunt etiam eryiïpelati, praefertim E 4 ' p h l e g m o -a) GORTER~Differt. de fit i §. 32.

*) Nifi aër cnbiculi, vt par eft, renouetur, ita effluuiis ex aegrotantîs,. aifidentkunque corporibus eraiflts inficitur, vt ineptns tam refpirationi, qu'at» perfpiïationi perficien-dae. euadat. Plilogifto, aliiíque exliálationibus, et vapo-ïibus opuftns'calet tune, aeftuat, foetet, .perfpirabiletn liumovem non alliçit, fed reprimit, ' noxia effluvia corpoti îterum infundit, ánxium aegrarri, et anhelofumu'eddit, nerueae, et mufcuLari facultati nocet, putredhiL fauet etc.

Heiufmodi acrem fhlögiftkamm hodie vocant. In hoc con»

. riufa anknal'ia pl•opl•i^sLl^ali^bus él^eça^tlU•.

4*'

plilegmonodi. In puro tamen eryfipelate'parcius fanguis effirodi debet, et maturiori cőnfilio, quám in phlegmonode, nam, nifi caput occupant, fa. cile intra paucos dies quafi per le difcutiur, et euanefcit. iMinus item fanguinis ex trahi debet in eryfipelate oedematode ; imo faepe nulla id eget fanguinis mi ill one. Purgantia potius antiphlogi.

ftica, et fubacida e.ryfipelas expofcit, quae, incli-nato iam morbo, etiam propemodum neceffarij funt. Non tarnen praepropere iis vti licet; nam faepe purgatione eryfipelas intro vertitur, quod fane non fine magno vitae difcrimine fit.

LXXV. Quod fi malo fato inflammatio natu-rae, artifque conatus fuperet, nec tarnen qccidat, imo aliquandiu in ancipiti ftatu perfeueret, dein-de aliquantum remittere videin-deatur dolore mitefcen-te, et febris inaequalibus, erraticifque acceifiodl-bus,, horroribufque **) adfcitis nouam curfus in-duat rationem, èt rubor, et tenfio, fi oculis patet, fubfidere quodammodo incipiat, fuppurari iam in-flammationem, indicium eft. Quod vbi contin-git, prudenter naturae motus regendi funt, nem-pe nec incifcandi nimis, nec nimis infringendi.

Pleru'mque, ea quae molliunt, atque ad exteriora reuocant , et corruptionem auertunt, tutiflinu

exiftimantur. '

• LXXVI.

. **) HIPPOCRATES fapientiflime fcripfit: circa pups gt- . nerationes, fine vt alii verront, dum pus conficimr; dolores, et febres magis accedutit, quam confeÙo. Apltor. 47. fett. 2.

Sed non perpetuum hoc eft. Neque perpetuum eft, fup -purationem horroribus, febribufqiie inaequalibus comitari.

Intevdum enim fuppuratio fit fine vllo Iniiufmodi fympto-matum. Legi merentur quae de ptiris generations habe!;

HAEX'ivs Rat. medend. P. a. cap. 2. •

LXXVT. Pure molli fluftuatione fe exterias prodente, fi malum fufpeftae, et venenatae in«

dolis fuerit, etiamfl non perfe&e maturuerit, pa-randus ei exitus eil cita, et fatis al'fca incifione;

contra, fi benignae naturae extiterit, et pars, in qua pus conficitur, confentiat, exfpe&anda omni-iio eius maturatio eil, antequarn feftione.aperia-tur abfceffus. A t , vbi fuppuratio interiora occu-pât, nec fecari locum impune licet, pus, quoad fieri poteft, ad alias vias, quibus excerni queat, diligenter proliciqndum eft, additis Temper antj-fepticis remediis, vt purulenta cacochymia arcea-tur. Sed rarum turn eft, rem ad profperum finem perduci.

LXXVIL Si vero ex dolore e.iianefcente, pulfu paruo, inaequali, phlegmonis calore in pallidum, liuidum, aut nigricantem mutato, viribus refo-lutis, extremis frigefaftis, vultu tetro, et plum-beo, mentifque fubobfcura perturbatione ad ,gan-graenam vergere malum dignofeatur, ad cardiaca, atque antifeptica valentiora, in primis ad corticein peruuianum, camphoram, ferpentariam virginiai nam, arnicam, fcordium, flores chamaemeli, alia-que huius cenfus pr.operandum eft, non omiífis interim iis, quae ex chirurgico fonte péti poílunt, fi loci conditio ferat.

LXXVIII, Demum fi in fcirrhum infiammatio terminetur, quod facile taftu detegitur, aut

fun-ftionibus in integrum non redeuntibus innotefcit, etfi fere.ad defperationem res peruenerit, mitiffi-mis tarnen, et fimul efficaciffimitiffi-mis foluentibus, fa-pone videlicet, cicuta, gummi ferulaceis, imo hy-drargyro eius curationem tentare non erit alienum,

t i '£ 5 n«

In document Institutionum medicinae practicae (Pldal 77-91)