• Nem Talált Eredményt

Dum herpes, formis nunc descriptis conformis non est, aliaque praeter cutim externam occupat organa,- seriem symptomatum morbidorum eius producit indolis, quae a symptomatibus ipsis cutaneis et ab illis morborum, quae ex organismi lege universim profluunt, aliena observatur.

Universim evanidus e cuti herpes omnibus illis stipa­

tur m alis, quae sive suppressa illius per spiratione, sive morbis aliis cutaneis retropulsis enasci solent.

Generatim fovet hoc malum in foco suo inflammatio­

nem specificam cuiuscunque organi comprehensi, quae nisu in secretiones ac formationes novas morbosas insignitur.

Speciatim in systematibus organismi diversis morbos creat chronicos; sic in systemate vasorum haematophoro-

■rum varicibus — , in illo lymphaticorum scrophulis — , in eo nervorum neurosibus diversis — , in ülő ossium mem­

branarumque serosarum rheumaticis adfectionibus liquidique morbosi accumulationi et s. p. ansam praebet.

In expositione formarum anomalarum herpetis eiusque complícatitínum oi’dinem, quem hucusque secuti sumus re­

linquentes, iuxta systemata, quae plurimum comprehendi solent, procedemus.

4

52

X X Y I I .

In systematis cutanei appendicibus: unguibus, den­

tibus nec non in capillis focum morbus nonnunquam eligit suum.

Sedes vero morbi in his partibus herpeti scabido et syphilitico aut his inter se unitis propria est.

"Superficies unguium fit inaequalis, plerumque' trans­

verse undata; ungues transparentes opaci, albi aut flavi vel brunei nigrique fiunt, in lamellas latas iuxta longitu­

dinem diffinduntur, inter quas liquidum effusum in massam plurimum flavam, nonnunquam nigram , duram, fragilem coagalatur.

Hic unguium habitus saepe iam tenera aetate, non­

nunquam ingruente mutatione corporis sexuali evolvitur et vel eodem-tenore constanter per annos plures usque'aeta­

tem virilem ac senilem perseverat, vel vero sensim dispa­

ret et tum ungues initio squallidi compacti fiunt, serius subdiaphani sed undulati, laevigati, denique plani evadunt.

Penes unguem hallucis in uno aut alio latere liquidum odoris peculiaris illi, qui in herpete inter digitali pedum’

(XV. 1.) observatur congruum, initio parcum secernitur.- E st vero illud acre, cutim ungui, adiacentem irritans; unde fit, ut successu temporis cutis ab illa solvatur et caro lu­

xurians penes illam enascatur. Si carnis huius ulterior evolutio causticis praepediatur, hic status moxhosus in hoc loco supprimitur, verum consuetim in. alterius pedis hallu­

ce evolvitur; vel comparente glandularum lymphaticarum tumore (colli, inferioris ordinis inguinalium etc.) aut herpete genuino dissipatur. Unguis ipsa, nisi arte, malo hoc non destruitur, verum ad exiguam distantiam lateraliter a ’ sub- ’

iacente strato solvitur. '

X X V I I I .

In (lentium encausto praeprimis ad limitem gingivarum initio comparent maculae splendore orbatae, quae successive flavescunt encaustoque orbantur et dentium substantia os­

sea simul prehensa nigrescunt. In hac substantia herpes tandem iiltro serpit, eamque encausto adhuc maximam par­

tem intacto consumit. Talem dentis ruinam raro involu­

crum radicis eius evitat, imo hoc inflammatur, intumescit et dentem ex alveolo cum sensu prolongationis illius ex­

primit.,

X X I X .

Capillos herpes complicatus, excepta ea Sarmatarum, alterius gentis raro comprehendit. Comparet in nostra terra praegressis capitis doloribus saepe immanibus cum sudore nimio viscido, odoris peculiaris mucidi, quo silente capilli saepissime intra noctem instar coactilis conglutinati repe- riuntur. His tum consuetim abscissis, ulteriori morbi in hac .parte evolutioni observandae occasio praescinditur, ast eo amplior aperitur campus morbum aut in ipsa cuti, aut in «systemate membranarum serosarum , in intestinis, aut in oculo perscrutandi.

Sic in puella annorum 19 blennorrhoea chronica pro­

fusa laborante et hac adstringentibus male tractata post febrim gastrici characteris et capitis dolores nimios noctu sudor viscidns profusus comparuit, mane vero eius capilli coacti reperti sunt. Capillis abscissis sub motibus febri­

libus exasperatis herpes syphilitico-leprosus in toto cor­

pore enatus est.

Sic adolescens 17 annorum, suum custos, praegressis capitis doloribus diuturnis, denique plica capillorum adfe- ctus fuit, qua abscissa diutius genu dextri doloribus, gon- arthrocace, term inatis, vexatus est.

Non raro observatur herpes etiam in membrana mu­

cosa cavi oris, faucium, ventriculi et intestini recti.

Has partes herpes syphiliticus cancrosus et blennor- rhoicus, nonnuuquam scabiei iunctus comprehendit.

in gingivis praegressis doloribus rheumaticis proto- aut deuteropathicis enascitur tumor inflammatorius, et qui­

dem in maxilla inferiori consuetim super plures molares, in superiori vero super unum aut alterum dentem exten­

sus, qui die plerumque quinto suppuratione terminatur et apertus liquidum sanguinolentum effundit. Liquido hoc eva­

cuato tumor dehiscit, sed remanet sin u s, qui in maxilla inferiori penes radicem plurium dentium retrorsum aut an- tro rsu m — , in superiore vero penes radicem unius aut al­

terius sursum versus protenditur,-ad pressionem dolet, se- eus sensum pruritus aut titillationis excitat, per integrum suum tractum pus albo-flavicans parat, quod per aperturam consuetim in margine alveolorum osseorum membranam gin­

givae mucosam penetrantem excernit. Circa hanc apertu­

ram membrana mucosa a reliqua gingiva soluta e f instar globi elevata, mollis inteuseque rubra est, nec non mar­

gine quasi labiato praedita, compressa pus contentum ex­

onerando dehiscit. Haec gingivarum adfectio fis tu la den­

tis dicta duratione diuturna e s t, et dentis solum iactura aboleri solet.

X X X .

X X X I .

In naribus herpes initio observationi medicae fere nun­

quam est obvius; ille enim cum consuetis coryzae sympto­

matibus, aut vero exiguis pustulis ad introitum narium inter vibrissas sitis, utpote signis quae ab aegris vilipen- duntur, exoritur. A st diuturnitas morbi denique occasionem observandi adfert. Initio maior adest pruritus, qui cum

tempore rem ittit, et loco eius dolor exiguus, pressione alarum nasi eliciendus animadvertitur. Alae nasi parum­

per rubicundae, splendentes esse solent. Morbo diuturno facto alas nasi inflammatio specifica tumore notabili de- squamationeque cutis continua stipata corripit. — Secretum narium Variat; iam est instar seri liquidum, iam instar puris spissum. Saepe aere nisu maiori per nares trans­

acto crusta maior vel minor secedit, cuius secessum sensi- bilitas plagae illius, cui illa adhaesit, aut aliquot sangui­

nis guttae proinanantes notant.

Diducta nasi ala initer vibrissas ulcuscula diversae ex­

tensionis margine suppurante lacero , fundo vero coloris cinnabari ni praedita visui p a te n té in ambitu vero membra­

na mucosa aut iusto albior, stricta (cicatrix), aut rubrior simulque tumida, quasi inflata observatur. Ambitum alarum nasi saepe herpes furfuraceus occupat.

Morbo diutius durante pars cartilaginea nasi rubet ac intumescit et in rarioribus casibus ulceribus obsidetur, non­

numquam vero etiam consumitur. Eadem sors et vomeri palatoque cadit.

Hoc malum fomentis adstringentibus tentatum nares uonnunquam derelinquit et fauces vel coniunctivain palpe­

brarum etc. comprehendit.

Casus. N. N. femina annorum 20, patre herpetico nata morbos exanthematicos facile quidem superavit, ast post morbillos auno aetatis i 5 t0 perpessos a coryza nun­

quam liberari potuit. Nupta oh halitum narium foetidum ac muci spissi purulenti secretionem opem expetiit. Haec incommoda tussi diuturniori aut herpeti fnrfuraceo circa na­

res et os comparentibus subinde cessisse, et bis evanidis redivisse affirmabat aegra. Hoc assertam serius et ob­

servatio comprobavit; etenim successive ulcuscula et narjum et faucium (inferius describenda) visa sunt. Halitus na­

rium foetidi sub graviditate in acidum acrem, tandem

am-moniacalem -et obiective percipiendum mutationem in hoc casu memoratu dignam esse opinor,